________________
૧૧૧
વિવરણ:-આજે અપ્રતિક્રમણ અને અપ્રત્યાખ્યાન વિધિ અને આધાકદિ આહાર ન લેત્રા વિષેતી પ્રવ્રુત્ત વીતરાગ પુષોએ જે વિહિત તથા નિષિદ્ધ છે એમ બતાવ્યુ છે તે કુંદકુંદાચાર્ય'ની દૃષ્ટિએ ઈષ્ટ નથી. એમની દૃષ્ટિ વીતરાગધર્મ'થી પરાત્સુખી છે. પેાતાનુ` છત્રન એમણે ગમે તે રીતે વીતાવ્યુ` હેય પરંતુ તેમના વિચારે। આગમવિરુદ્ધ છે, તેમનુ મુનિપણું પણુ, આ ઉપરથી અનુમાન થાય છે કે, આગમથી વિરુદ્ધજ હોવુ જોઇએ, નવતત્વની ચર્ચાના અહાના તળે તેમણે પે!તાના સ્વચ્છંદી વિચારા સમયસાર દ્વારા વહેતા મુકયા છે એમ જ લાગે છે. જ્ઞાનીને તથા સમ્યગ્દષ્ટિને બંધ નથી એ સ્થળે સ્થળે તેમણે કહ્યું છે. જેટલા ભાર્ આ વસ્તુ ઉપર મુકયા છે તેટલા ભાર તેમણે સયમ તથા ત્યાગ ઉપર નથી મુકા. દ્રવ્ય અને ભાવ, વ્યવહાર અને નિશ્ચયનું પેાતાની મન ફાવતી ઢબે પૃથક્કરણ કરી આખી વસ્તુને ગુંચવાડા ભરી બનાવી મુકી છે. તેમના “ પ્રવચનસાર ”, “ નિયમસાર ”, અને “ પંચાસ્તિકાય ” વીતરાગભાષિત આગમાની નજીક છે પરંતુ “સમયસાર ”ની આખી પ્રરૂપણા અનાગમિક છે.
33
''
(6
..
બંધતત્ત્વની ચર્ચા બાદ તેમણે મેાક્ષતત્ત્વની વિવેચના કરી છે પરંતુ એ મોક્ષપ્રાપ્તિમાં ત્યાગ અને પૌરુષની જરૂરત છે એ બાબત તેમણે જણાવોષ નથી. સ્વભાવ અને પરભાવની જાળમાં પેતે ફસાઈ પડયા છે અને બીજાને પણ ફસાવવાની કુચેષ્ટા કરી છે. સમ્યગ્દષ્ટિ ગમે તેવી હેાય અને આત્મા સિવાયના બધા ભાવ પરભાવ છે એમ કહેવાથી શુ મેક્ષ થઈ જવાના? અગ્નિ શબ્દ જેના ઉપર લખવામાં આવ્યા હેાય એવી કાગળની ચબરખી રૂની ગાંસડીમાં નાખા તા તેથી શુ' ની ગાંસડી સળગી જશે ખરી? ધણા મિથ્યાદૃષ્ટિ લેાકા એવા પ્રેમ પ્રભુ સાથે ખતાવે છે. અને કહે છે કે આમાંનું મારૂં કાંઇ નથી—આ બધુ પ્રભુનુ છે. તે! તેમ કહેવાથી શું તેના મેક્ષ થઇ જશે? જીવ, અજીવ, પુણ્ય, પાપાદિ તત્ત્વા જાણ્યા તેથી
