________________
વિવરણ –કમ અવસ્થાનકે સમ્યગ્દષ્ટિ દશા પ્રાપ્ત થતી હશે એ જ અહિંયા પ્રશ્ન છે. રાગ, દ્વેષ, અને મોહરૂપ કર્મબંધને સર્વથા અભાવ તે તેરમે જીવસ્થાનકે થાય છે, અને સમ્યગ્દષ્ટિ તે વર્તમાનકાળે ઘણા જીવને હેય છે. શાસ્ત્રકારે કહે છે કે સમ્યગ્દષ્ટિ ચોથા જીવસ્થાનકે શરૂ થાય છે. તે પાંચમે, છ, અને સાતમ છવસ્થાનકે પણ હોય છે. તો ત્યાં રહેલા છને રાગ, દ્વેષ અને મેહ હશે કે નહિ ? રાગ, દ્વેષ, અને મેહ નથી એમ જે માનીએ તો વર્તમાન કાળે જીવોમાં એ વસ્તુ દેખાય છે. આચાર્ય તર્ક કરશે કે આ જેમાં સમ્યગ્દષ્ટિ છે જ ક્યાં? તે પછી આપણે વિચારીએ કે કૃષ્ણને તથા શ્રેણિકાદિને સમ્યગ્દષ્ટિ હતી કે નહિ? તેમને ચોથું જીવસ્થાનક હતું. તેમણે તે જીવસ્થાનકે આવી તીર્થકર નામ ગોત્ર બાંધ્યું હતું. હવે આપણે સમજીએ કે તેમને રાગ, દ્વેષ, અને મોહરૂપી આસ હતાં કે નહિ ? જે નહિ હતા તે તેઓ શા માટે નરકગતિમાં ગયા ?
અર્થ એ છે કે તે જેને સમ્યગ્દષ્ટિ હતી અને રાગ, દ્વેષ, અને મોહરૂપી આ પણ હતા. એટલે કુંદકુંદાચાર્યનું આ કથન શા હેતુને અનુલક્ષી હશે તે સમજમાં ઉતરતું નથી. તેરમા વસ્થાનકે રાગ, દ્વેષ, અને મેહરૂપી આ થતા નથી. તે છે તે આત્માની પૂર્ણ દશાએ પહોચી ગયા છે. તેઓ તે સમ્યગ્દષ્ટિ ઉપરાંત ચારિત્ર્ય મોહને નાશ કરી ઉપરની ભૂમિકામાં રહેતા હોય છે.
. આ સ્થળે કુંદકુંદાચાર્યને અભિપ્રાય એમ જણાવે છે કે સમ્યગ્દષ્ટિ જે જ્ઞાનની દશા છે અને એ જ્ઞાની પુરૂષોને રાગ, દ્વેષ, અને મેહને અભાવ હોય છે. ધારો કે તેમને અભાવ ન હોય તો પણ સમ્યગ્દષ્ટિ જ મુખ્ય વિષય છે એટલે તેમને કર્મને, આસવને અભાવ થાય છે. આ ઉપરથી કોઈ મનુષ્ય એમ શંકા લાવે કે તે પોતે જ્ઞાની છે એમ ધારતા હોય અને તેમના જેવાને એવા રાગ,
