________________
બી આ વાતને અતિશયોકિતભરી ગણુ અવગણે છે. દેવો દ્વારા મનુષ્યપૂન થવી એ ઘટનાને અસંભવિત ગણવા તરફ અત્યારના યુગનું વલણ છે અને પંડિતજી એટલા માટે દે માફત થયેલ મહાવીરની પૂજાને બુદ્ધિમ માનતા નહિ હેય એ એક જ કારણ નજરે પડે છે.
આ સ્થળે તે અમારા કહેવાનો હેતુ એક જ છે અને તે એ કે તીર્થકરેનું બહુમાન આગમોકત છે અને એ કારણે જિનાગોમાં જેને શ્રદ્ધા છે તેને તે એ ય બાબત સ્વીકાર્યું જ છૂટકે છે. મૂળ જિનાગમો જેને તેના અર્વાચીન સ્વરૂપમાં દિગબરે માનતા નથી તેઓ પણ તીર્થકરેના દેવત ભકિત કાર્યને યથાર્થ રીતે જરૂર સ્વીકારે છે.
બૌદ્ધ સાહિત્ય અભિવાચિત અને વણિત ગૌતમ બુદ્ધનું ઉચ્ચ સ્થાન એશિયાખંડવાસી બૌદ્ધોમાં જે છે તે સામે અમારે કશે ખાસ વિરોધ નથી. પરંતુ આવી બાબતોના નિર્ણયમાં એક પક્ષી વૃત્તિ દાખવવી ખતરનાક છે. ઢાલની બંને બાજુ તપાસવી જોઈએ અને એ લેકન્યાયાનુસાર બધા સાહિત્ય પ્રવાહન-જૈન, બૌદ્ધ, અને વૈદિક-દુલનાત્મક ગષણા પછી એ નિર્વિવાદ પણે મુકરર કરી શકાય. તેમ છે કે મહાવીરના જ્ઞાન અને ત્યાગ અજોડ હતા.
ગૌતમ બુદ્ધના જીવન સંબંધી સાહિત્યના અભ્યાસ પછી એટલું માલુમ પડે છે કે તેમણે અનેક ગુઓ કર્યા હતા. તે ગુઓ પાસેથી તેમને ઈસિતસિદ્ધિ થઈ જતી. છેવટે વૈશાખી પૂર્ણિમાએ કોઈ ભોજન કર્યા પછી તેઓ શાંતિ મેળવે છે એમ એમનું જીવનચરિત્ર કહે છે. સાચા સુખની કે અલૌકિક જ્ઞાનની ઝળહળતી મત એમણે
જેઈ નો'તી. અપૂર્વ જ્ઞાનને તેમને આભાસ સરખે પણ થયે ન તો - એમ એમનું જીવનચરિત્ર નિદેશે છે.
આથી ઉલટું, મહાવીરના જ્ઞાન અને ત્યાગના અદ્દભુત અને ઘાતક પ્રમાણે કથિત જિનાગમાં ડગલે ને પગલે મળી રહે
