________________
આદિ પ્રાણુ અમે અમારે હાથે માર્યું નથી તેથી અમને એને દે લાગતું નથી. આ ' ગૌતમબુદ્ધે માંસાહાર કર્યો હતો એ બૌદ્ધપિટક વાળી બાબત આજ સુધી ચર્ચાને વિષય બની રહી છે. યુન્દ નામની એક વ્યક્તિએ તે સૂકર સુદ્ધાનું માંસ ગૌતમબુદ્ધને આહાર માટે હેરાવ્યું હતું. એ ભેજન બાદ ગૌતમ બુદ્ધ ફૂલ રેગને ભોગ બની મૃત્યુને શરણ થયા. કહેવાની મતલબ એકજ છે કે ગૌતમબુદ્ધે માંસાહાર કર્યો હતો અને તેમને શ્રમણ સંઘ પણ માંસાહારની તરફેણમાં હતો. યુન્દની કોઈએ અપમાનપૂર્વકની નિર્ભર્સના પણ નો'તી કરી. ઉલટું, ગૌતમ બુદ્ધ એને બચાવ કર્યો હતે. આ યુન્દ સિવાય પણ એક ઉગ્ર ગૃહપતિએ સૂકરના માંસની ભિક્ષા ગૌતમબુદ્ધને આપી હતી. ગૌતમબુદ્ધને આપવામાં આવેલ આ માંસભિક્ષા તથા તેમણે કરેલ માંસાહારને, બુદ્ધનિર્વાણ પશ્ચાત્ આશરે એક હજાર વર્ષ પછી થઈ ગયેલા મનાતા. બુદ્ધઘોષ નામના આચાર્ય પિટક ઉપરની પિતાની વિવેચનામાં બચાવ કરવાની ચેષ્ટા કરી છે. અર્થાત્ સૂકર શબ્દના શકય એટલા બધા અર્થો કરી માંસના અર્થમાં પરિવર્તન કરી નાખ્યું છે.
સંગીન હકીકત તો એ છે કે ગૌતમબુદ્ધ તથા તેમના શ્રેમણે જીવ હિંસા અટકાવવા ગમે તે ઉપદેશ આપતા હતા છતાં માંસાહારમાંથી તેઓ કોઈ બચી શક્યા નથી. માંસાહારની વિરુદ્ધમાં આદિલન શરૂ થયું અને જનતામાં એમની અવહિલના થવી શરૂ થઈ એટલે અમુક બૌદ્ધ શ્રમણેએ માંસાહાર કરવાની વિરુદ્ધમાં સૂર ઉઠાવેલે પરંતુ એ વિરોધને ગૌતમ બુદ્ધ ન ગણકાર્યો એટલું જ નહિ પરંતુ ઉલટું એની સીધી તરફેણ કરી.૩
૧. “અંગુત્તરનિકાય', પાંચમું નિપાત. ૨. “મમિનિકાય.” ૩ “મઝિમ નિકાય.”
