________________
ગોશાલકના સંપ્રદાય ૪ ગૌતમપુરના સંપ્રદાય સિવણ અન્ય કોઇ સંપ્રાયે વાપર્યાં જાણ્યા, વાંચ્યા નથી. ગાશાલક ભગવાન મહાવીર સાથે છે વર્ષ જેટલો સમય રહ્યો હતો પરંતુ ગૌતમબુદ્ધ રા હતા કે નહિં અને રહ્યા હતા તે કેટલા કેટલા વખત રહ્યા હતા તે સ્પષ્ટ જણાતું નથી છતાં તેમના સમગ્ર સાહિત્યમાં જૈન ધર્મનું સુરેખ પ્રતિબિંએ અ ંકિત થયું' જણાય છે. જૈન સાહિત્ય પ્રયુક્ત પ્રાણાતિપાત, મૃષાવાદ, અદત્તાદાન, પ્રાણાતિપાત વિરમણુ, મૃષાવાદ વિરમણું, આસવ, ક્ષીણાવ, આરાધક, અને વિરાધાર શ શબ્દો જે અર્થમાં વપરાયા છે તે જ અર્થમાં બૌદ્ધ સાહિત્યમાં અનેક સ્થળે વપરાયેલ છે. જે વત્સગાત્રી પરિત્રાજક ગૌતમબુદ્ધ પાસે આવી પ્રશ્ન કરે છે “ હૈ ગૌતમ ! અકુશલ શું છે અને કુશલ શું છે ?” ગૌતમબુદ્ધ પ્રત્યુત્તરમાં કહે છે હું વત્સ ! પ્રાાંતિપાત, અકુશલ છે અને પ્રાણાતિપાત વિરમણુ, અદત્તાદાન વિરમણ, સમ્યગ્દિ ઇત્યાદિ ઇત્યાદિ દસ કુશલ છે.”૨ ઉપર દોરેલ અનુમાનની આ સાક્ષી છે.
Ce
ગતિ મૃષાવાદ, મિથ્યાદષ્ટિ વગેરે વગેરે.
જૈન સાહિત્ય અને બૌદ્ધ સાહિત્ય વચ્ચેનુ ઉપર્યું કત શબ્દ સાદશ્ય અને વિચારમાદશ્ય કેવળ આકસ્મિક, તે ન જ કહી શકાય. બૌદ્ધ સાહિત્યમાં “ સૂત્રપિટક "માં પાંચ નિકાયા છે. તેમાંના ક્ષુદ્રપિટકમાં પંદર ગ્રંથ છે અને એ પૈકીના એક ધમ્મપદ પણ' છે. આ ૬૮ ધમ્મપદ ”માં કેટલીક ગાથા અક્ષરશઃ જૈન સાહિત્યની છે. લેકે એવી દલીલ પણ કરી શકે કે એ ગાથાઓ “ ધમ્મપદ”માંથી જૈન સાહિત્યે કાં ન ચોરી લીધી હોય? આપણે એ વિષે વિશેષ ચર્ચા નહિ કરીએ ભાષા ભેદ અને રચના ભેદ જે કાંઈ ચાટે ઘણા છે તે ધ્યાનમાં ન લઈએ તે ધર્મપદ”ની ગાથાઓ તેમ જ ઉત્તરાધ્યયન”ની ગાથાઓ વચ્ચે મેટિાભાગનુ સામ્ય છે.
૧. મૅનિઝમ મિકીશ.”
૨. “મનિઝમ નિકાય,” તાંતેરમું પ્રકરણુ.
""
""
