________________
अध्ययन ३ गा. ५ (५२) अनाचीर्णानि
१६५
मूलम् सिज्जायरपिंडं च, आसंदी पलियंकए ।
२७
गिहंतरनिसिज्जा य, गायस्सुबहणाणि य ॥५॥ छाया-शय्यातरपिण्डश्च, आसन्दी पर्य(ल्य)ङ्ककः । ___ गृहान्तरनिषद्या च, गात्रस्योद्वर्तनानि च ॥५॥ सान्वयार्थः-च-और (२३) सिज्जायरपिंडं शय्यातरका आहार, (२४) आसंदी-कुर्सी या खाट (२५) पलियंकए पलंग पालखी डोला आदि, (२६) गिहंतरनिसिज्जागृहस्थके घरमें बैठना, य=और (२७) गायस्स-शरीरका उन्वट्टणाणि-उवटन करना ॥५॥
टीका-शय्यतेऽस्यामिति शय्या वसतिः, शय्ययाऽर्थात्तदानेन तरति संसारसागरमिति शय्यातरः, यद्वा शय्या-मोक्तरीत्या वासस्थानम् , 'आतरः संसार
१-'आतरस्तरपण्यं स्या'-दित्यमरः, 'उतराई' इति लोकमसिद्धम् । परिषहके सहने में असामर्थ्य आदि अनेक दोष, चिकित्सा करनेसे आरम्भ असल आदि दोष; उपानह पहननेसे द्वीन्द्रिय आदि जीवोंका उपमर्दन आदि, तथा अग्निकायका आरम्भ करनेसे छह कायका उपमर्दन आदि दोष होते हैं ॥ ४॥४॥४॥
(२३) शय्यातरका पिण्ड लेना।
जिसमें शयन किया जाता है उसे शय्या या वसति कहते हैं। उस शय्याके दानसे संसार-समुद्रको तैरनेवाला शय्यातर कहलाता है। अथवा शय्या है संसाररूपी सागरसे पार होनेका आतर (शुल्क) દેષ, ચિકિત્સા કરવાથી આર ભ, અસત્ય આદિ દેષ, જેડા પહેરવાથી કીન્દ્રિય આદિ જીનું ઉપમન આદિ, તથા અગ્નિકાયનો આરંભ કરવાથી છ કાયનું ઉપમર્દન આદિ દેષ લાગે છે (૪)
(૨૩) શય્યાતરને પિંડ લે
જેમાં શયન કરવામાં આવે છે તેને શા યા વસતિ કહે છે એ શય્યાના દાનથી સ સાર-સમુદ્રને તરનાર શય્યાતર કહેવાય છે અથવા શમ્યા છે સંસારરૂપી સાગરથી પાર થવાનું આતર (શુલ્ક) જેનું, તેને શય્યાતર કહે છે, જેમ
