Agam 29 Mool 02 Dasvaikalik Sutra Part 01 Sthanakvasi

Book Title: Agam 29 Mool 02 Dasvaikalik Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 276
________________

-२२४
'श्रीदशवैकालिकसूत्रे
. रूद्र:, ।) यद्वा समन्ततो देहस्य मूर्च्छनम् = अवयवसंयोगस्तेन निर्वृत्ताः सम्मूच्छिमा:= मातापितृसंयोगं विनैव स्वयं समुत्पन्नाः = पिपीलिका मक्षिका मत्कोटकादयः, (आर्षत्वात्सिद्धिः) । उद्भिज्जाः उद्भिद्य = पृथिवीं भित्त्वा जायन्त इति ते शलभादयः । औपपातिकः उपपतनमुपपातः (पतधातोर्भावे घञ) देवनारकाणां प्रसिद्धगर्भसम्मूर्च्छनरूपजन्मप्रकारद्वयविलक्षण उद्भवस्तेन निर्वृत्ताः औपपातिका:-देवनारकाः, देवा हि पुष्पशय्यायां नारकाच कुम्भ्यादिषु स्वयं समुत्पद्यन्ते । तानेव विशिनष्टि - 'येपा' - मित्यादिना येषां केपाञ्चित्पूर्वोक्तानां प्राणानां = श्वासोच्छासादिप्राणत्रताम्, अभिक्रान्तम् = आभिमुख्येन अभिमुखं वा प्रज्ञापकस्य क्रमर्ण = गमनमभिक्रान्तं 'भवती' ति शेषः । प्रतिक्रान्तं = मति = प्रातिकूल्येन प्रतिकूलं वा मज्ञापकस्य क्रमणम्, यद्वा प्रतिक्रान्तं = परादृत्य गमनम्, संकुचितं = संकोचः गात्रावकुञ्चनम्, प्रसारितं = करचरणादिमसारणं रुतं = शब्दकरणम्, भ्रान्तम् = इतस्ततो भ्रमणम्, त्रस्तं = त्रासः = उद्वेगः पलायितं = पलायनं भयादिना स्थानान्तरगमनं 'भवती' त्यध्याहृतेन प्रत्येकं सम्बन्धः । सर्व एवैतेऽभिक्रान्तादयः शब्दाः भावक्तान्ताः । ते त्रसाः आगतिगतिविज्ञातारः = आगतिः आगमनम् गतिः गमनं पृथ्वीको भेदकर उत्पन्न होनेवाले शलम (टिड्डी) आदि उद्भिज्ज हैं (3), गर्भ और संमूर्च्छन जन्मोंसे भिन्न देव और नारकोंके जन्मको उपपात कहते हैं, उससे उत्पन्न होनेवाले देव और नारकी औपपातिक कहलाते हैं (८), देव शय्या पर और नारकी कुम्भीमें स्वयं उत्पन्न होते हैं ।
1
"
ये सब पूर्वोक्त जीवोंके प्रज्ञापककी अपेक्षा सामने आना, लौटके पीछे जाना, इसी प्रकार अंगको सिकोड़ना, हाथ-पैर फैलाना, बोलना, भ्रमण करना, उनि होना, भय आदि कारणोंसे भागना आदि क्रियाएँ होती हैं । वे गमन आगमन आदिके जाननेवाले अर्थात् ओघसंज्ञासे થનાગ શલભ (ટીડ) આદિ ઉભિજ કહેવાય છે (૭) ગર્ભ અને સમૂન જન્મથી ભિન્ન દેવ અને નારકોના જન્મને ઉપપાત કહે છે, તેથી ઉત્પન્ન થનારા દેવ અને નારકી ઔપપાતિક કહેવાય છે (૮) દેવ શય્યા પર અને નારકી કુભીમા સ્વયં ઉત્પન્ન થાય છે
એ બધા સૂકત જીવાનું પ્રજ્ઞાપકની અપેક્ષાએ સામે આવવું, ફરીને પાછા ल्वु, भे ४ शेते अंग से अथवा, हाथ-या साववा, मोसवु, अभवु, द्विग्न થવું, ભયાદિ કારણે ભાગી જવું, વગેરે ક્રિયા હાય છૅ, તેએ ગમનાગાન ચ્યાદિને જાણનારા અર્થાત્ એઇ—સંજ્ઞાથી કરનારા હેાય છે. અનુકૂળતા
પ્રવૃત્તિ
C


Page Navigation
1 ... 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623