________________
५०४
-
श्रीदशवकालिको पुरुषार्थ भी कुज्जा करना चाहिये, और भिक्षा न मिलनेपर वह अलाभु आज मुझे भिक्षा नहीं मिली त्ति-इस प्रकार न सोइज्जा-सोच न करे, किन्तु तवुआज मेरे अनशन ऊनोदरी आदि तप हुआ है त्ति इस प्रकार सोचकर अहियासए क्षुधा-परीपहको सहन करे-सन्तुष्ट रहे । तात्पर्य यह है कि-साधुओंको सिर्फ भिक्षाके ही लिए गोचरीमें घुमना नहीं हैं किन्तु वीर्याचारके लिए भी भगवान्ने गोचरीमें घुमना कहा है ॥६॥
टीका-'सइ' इत्यादि । भिक्षुः काले-भिक्षोचितसमये प्राप्ते सति, यहा 'सइकाले' इत्यस्य 'स्मृतिकाले' इतिच्छाया तत्र-स्मर्यन्ते साधत्रो दादभिर्दानार्थ यस्मिन् समये तस्मिन्नित्यर्थः, चरेत्-भिक्षार्थ गच्छेत् । पुरुपकारं-पराक्रमम् उत्साहपूर्वकभिक्षार्थभ्रमणलक्षणं कुर्यात्-विदध्यात् । कदाचिदलाभे सति अलामा अद्य भिक्षालाभो न संजात इति न शोचे-न परितपेत्, किन्तु तपा= अय मेऽनशनावमौदरिकादिरूपं तपः सम्पन्नमिति कृत्वा अधिपहेत-सन्तुष्येत् । भिक्षाया अलाभेऽपि वीर्यचारो मया सम्यगाराधितः, यतो न केवलमन्नार्थमेव भिक्षाचरणं भिक्षुणां, किन्तु वीर्याचारार्थमपि भगवता समादिष्टमिति भावार्थः ॥ ६॥
'सइकाले' इत्यादि। भिक्षु उचित समय प्राप्त होनेपर ही भिक्षाके लिए जावें। उत्साहपूर्वक भिक्षार्थ भ्रमणरूप पुरुपार्थ करें। कभी भिक्षाका लाभ न हो तो ऐसा सोच न करें कि-'आज मुझे भिक्षा नहीं मिली,' किन्तु ऐसा विचार करके सन्तुष्ट रहें कि-आज भिक्षा न मिली तो सहज ही मेरे अनशन आदि तप होगया, अर्थात् भिक्षाका लाभ न होनेपर भी मैंने भली भाँति वीर्याचारका आराधन किया है। साधु केवल अन्नादिककी प्राप्तिके लिए भिक्षाचरी नहीं करते किन्तु वीर्याचारकी आराधनाके लिए भी भिक्षाचरीमें जाना भगवान ने बताया है ॥६॥
___सइ काले. त्या नियत समय यता लक्षाने माटे. य. ઉત્સાહપૂર્વક ભિક્ષાર્થ ભ્રમણારૂપ પુરૂષાર્થ કરે કઈવાર ભિક્ષાને લાભ ન થાય તે એ વિચાર ન કરે કે “આજ મને ભિક્ષા ન મળી.” પરંતુ એ વિચાર કરીને સંતુષ્ટ રહે કે-આજ ભિક્ષા ન મળી તે સહેજે મારાથી અનશન આદિ ન થઈ ગયું અર્થાત શિક્ષાને લાભ ન થવાથી પણ મે ભલી પડે વીર્યાચારનું આરાધન કર્યું છે સાધુ કેવળ અન્નાદિની પ્રાપ્તિને માટે જ વિગરી કરતા નથી, કિન્તુ વીર્યાચારની આરાધનાને માટે પણ ભિક્ષાચરીમાં જવું जापाने मा०यु. (१)
