________________
f
अध्ययन ५ उ. २ गा. २१-२२ - सचित्ताहार- पाननिषेधः
3
૧
૫
$
मूलम् - तहा कोलमणुस्सिन्नं, वेलुयं कासवनालियं ।
८
४
૧૭
तिलपप्पडगं नीमं, आमगं परिवज्जए ॥ २१ ॥
छाया - तथा कोलमनुत्स्विन्नं, वेणुकं काश्यपनालिकाम् । तिलपर्यटकं नीपम्, आमकं परिवर्जयेत् ॥ २१ ॥
सान्वयार्थ :- तहा - उसी प्रकार अणुस्सिन्नं विना उबाले हुए कोलं= बेर तथा वेलुयं = केर या वांसकी कोंपल कासवनालियं = श्रीपर्णीका फल तिलपप्पडगं - तिलपापड़ी नीम-कदम्बका फल ( ये सब यदि ) आमगं - सचित्त हों तो उन्हें परिवज्जए-बर्जे ॥२१॥
२
ܕ
टीका - 'हा' इत्यादि । तथा तद्वत् अनुत्स्विन्नं = सलिलानलसंयोगेनाऽनुस्कालितम् - अकथितमित्यर्थः, कोलं= बदरीफलम्, आमकम् = अशस्त्रो पहतम्, अस्य वेणुकादौ सर्वत्र सम्बन्धः, वेणुकं = वंशकरीरं वंशाङ्कुरमित्यर्थः काश्यपनालिकां = श्रीपर्णीफलम् अत्र 'आमग ' - मित्यस्य लिङ्गविपरिणामेनान्त्रयः । तिलपर्पटकं प्रसिद्धमेव, नीपं कदम्बफलं परिवर्जयेत् ॥ २१ ॥
૧
२
3
* ४
૫
मूलम् - तहेव चाउलं पिट्ठ, विडं वा तत्तनिव्वुडं ।
५१५
-
७
८
तिल- पिछं पूइ - पिन्नागं, आमगं परिवजए ॥ २२ ॥
छाया - तथैव ताण्डुलं पिष्टं विकटं वा तप्तनिर्वृतम् ।
तिलपिष्टं पूतिपिण्याक्रम्, आमकं परिवर्जयेत् ॥ २२ ॥ सान्वयार्थः- तहेव = उसी प्रकार चाउल पिट्ठ=चाँवलोंका आटा तथा और भी किसी तरहका आटा वा = अथवा तत्तनित्र्युडं = पहले गर्म किया हुआ किन्तु १ 'नोमं' इत्यत्र 'नीपाssपीडे मो वा' (मा. ८।१।२३४) इति प्राकृतमूत्रेण पस्य मः ।।
'तहा कोल० ' इत्यादि । इसी प्रकार जल और अग्निमें नहीं उबाले हुए वेर, सचित्त वाँसके अंकुर तथा काश्यपनालिका (गंभारीफल) तिलपापडी और कदम्बके फल ये सब यदि सचित्त हों तो इनका याग करे-ग्रहण न करे ॥ २१ ॥
तदा कोल० इत्यादि मे प्रभालु भजमने अग्निमां नहि असां मोर, સચિત્ત વાસના અંકુર તથા કાશ્યપનાલિકા ( ગ ભારી ફળ ), તલપાપડી અને કદમ્બના ફળ જે ચિત્ત હાય તા એના ત્યાગ કરવા-ગ્રહણ કરવાં નહિં (૨૧)
