Book Title: Agam 29 Mool 02 Dasvaikalik Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
अध्ययन ५ उ. १ गा. ९८-९९ - आहारपरिभोगविधिः
४९५
,
यद्वा अर्द्धस्विन्नमापः ‘उडदवाकुला' इति भाषाप्रसिद्धः । एतत् पूर्वोकं सर्वम् • उत्पन्न = शास्त्रमर्यादयोपलब्धं, मासुक=निर्जीवं, मुधालब्धं = मन्त्रतन्त्रादिप्रकारमन्तरेण प्राप्तं, तद् यदि अल्पं = स्वल्पं सरसमन्नादिकं वा = अथवा बहु प्रचुरम् असारमशनादिकम् उपलक्ष्येति शेषः, नातिदीलयेत् =न निन्देत् । अल्पीयसि सरसवस्तुनि लब्धे-“कथमेतावतैवोदरपूर्तिर्भवेत्" इति, एवमसारवस्तुनि प्रचुरतरे लब्धे सति " किमनेन प्रचुरतरेणापि निष्प्रयोजनेने" त्येवंरूपां निन्दां न कुर्यादिति हृदयम् । किन्तु मुधाजीवी = मुधा - व्यर्थ - निष्प्रयोजनं शरीरेन्द्रियपुष्टिप्रयोजनविकलं जीवितुं शीलमस्येति सः, संयमयात्रा निर्वाहार्थमेव भिक्षाग्रहणशील इति भावः । यद्वा मुधाजीवी = निर्दोपभिक्षाजीवी - जात्याद्यनाविष्करणपूर्वकभिक्षाग्राहक इत्यर्थः, दोषवर्जितं = संयोजनादिमण्डलदोषा यथा न भवेयुस्तथा भुञ्जीत । 'उत्पन्नं' इत्यनेन भोजन । ये सब यदि शास्त्रोक्त विधिसे प्राप्त हुए हों, प्रासुक हों, मंत्रतंत्र आदिका प्रयोग किये बिना मिले हों, थोड़े हों या बहुत हों अर्थात् सरस अन्नादि थोड़ा हो और नीरस आहार बहुत हो तो मुधाजीवीअर्थात् संयमयात्रा निर्वाहके लिए जीवन धारण करनेवाला, अथवा निर्दोष अर्थात् जाति आदिको न प्रगट करके भिक्षा लेनेवाला साधु उस आहारकी अवहेलना न करे । तात्पर्य यह है कि- सरस आहार कम मिले तो ऐसा न कहे कि -' इतने थोड़े आहारसे उदरपूर्ति कैसे होगी ।' नीरस आहार अधिक मिले तो ऐसा न कहे कि - 'इस बहुतेरे व्यर्थ आहारसे क्या लाभ? ।' इस प्रकार आहारकी निन्दा न करे, किन्तु आहारके संयोजना आदि मण्डल दोषोंको टाल कर भोगे ।
,
અથવા કળથી યા અડદના ખાકળાનું લેાજન, એ સવો શાસ્ત્રોકત વિધિથી પ્રાપ્ત થયાં હોય, પ્રાસુક હાય, મંત્ર-તંત્ર આદિને પ્રયોગ કર્યાં વિના મળ્યા હોય, ઘેાડા હાય યા વધારે હાય, અર્થાત્ સરસ અન્નાદિ થાડુ હાય અને નીરસ આહાર વધારે હાય, તે મુધાજીવી-અર્થાત્ સ યમયાત્રાના નિર્વાહને માટે જીવન ધારણ કરનારે અથવા નિર્દોષ અર્થાત જાતિ આદિને પ્રકટ કર્યા વિના ભિક્ષા લેનાર સાધુ એ આહારની અવહેલના કરે નહિ, તાત્પર્ય એ છે કે—સરસ આહાર . એછે મળે તે એમ ન કહે કે · આટલા થાડા આહારથી ઉદરપૂર્તિ કેવી રીતે થશે ? નીરસ આહાર વધારે મળે તે એમ ન કહે કે - આ ઘણા ખધા ન્યુ મહારથી શે લાભ?' એ પ્રમાણે આહારની નિન્દા ન કરે, પરન્તુ આહારના સર્ચજના આદિ મંડલ દ્વાષાને ટાળીને ભેગવે
