Agam 29 Mool 02 Dasvaikalik Sutra Part 01 Sthanakvasi

Book Title: Agam 29 Mool 02 Dasvaikalik Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 377
________________

अध्ययन ४ गा. १५ - मोक्षस्वरूपम्
-३२९
मोक्षः १ | भिन्नार्हि वह्निशैत्ययोरिव तयोर्गुणगुणिभावोऽनुपपन्नः समवायस्याsसिद्धत्वात्, अत एव न बुद्ध्यादीनामात्मगुणत्वम् । अस्तु वा अयौक्तिकोऽपि गुणगुणिभावस्तथापि ज्ञानसुखाद्यभावादात्मानं को जडीकर्तुमुद्यच्छेदिच्छेदपि ? ईदृशाद्भवदभिमतान्मोक्षात्संसारावस्थैव सम्यक्तराऽस्माकमस्तु, यस्मिन् सत्यपि शे कादाचित्कं स्वल्पमपि सुखं लभ्यत एव । लोकेऽपि भवदभिमतमोक्षमाहात्म्यमुपहस्यते, यथा
नाश होजायगा तो मोक्ष किस का होगा ? । अगर कहो कि ये गुण आत्मा से भिन्न हैं तो उनका आत्मा के साथ गुण- गुणीका सम्बन्ध कैसे हुआ ?, भिन्न होनेके कारण जैसे अग्नि और शीतलता में गुण-गुणि सम्बन्ध नहीं होता वैसे ही आत्मा और बुद्धि आदि का भी सम्बन्ध नहीं हो सकता । यदि समवाय सम्बन्ध से गुण-गुणिभाव मान लोगे तो बुद्धि आदि गुणों का नाश नहीं हो सकता, क्योंकि समवाय सम्बन्ध को तुमने नित्य माना है, अतः बुद्धि आदि आत्मा के गुण ही सिद्ध नहीं होते । यद्यपि यह सम्बन्ध युक्ति से तो सिद्ध नहीं होता फिर भी मान लोगे तो जबकि मोक्षमें ज्ञान और सुख आदिका अभाव हो जाता है तो कौन बुद्धिमान् अपनी आत्मा को इन गुणों से रहित जड़ के समान बनाने का प्रयत्न करेगा ? तुम्हारे इस मोक्षसे तो संसार ही भला जिसमें दुःखोंके साथ-साथ कभी-कभी थोड़ा बहुत सुख भी मिल जाता है । लोकमें भी तुम्हारे माने हुए मोक्ष की हँसी उड़ाई जाती है, सुनोપછી મેક્ષ કાના થશે ? અગર જો કહેા કે એ ગુણુ આત્માથી ભિન્ન છે તે આત્માની સાથે એના ગુણુ-ગુણીના સંબંધ કેવી રીતે થયા ? ભિન્ન હાવાને કારણે જેમ અગ્નિ અને શીતલતામાં ગુણુ-ગુણી સ ખંધ નથી હાતે, તેવી રીતે આત્મા અને બુદ્ધિ આદિના પણ સંબધ નથી હાઇ શકતે જો સમવાય સબધથી ગુણગુણીભાવ માની લેશે તે બુદ્ધિ આદિ ગુણ્ણાના નાશ નથી થઈ શકતા, કારણ કે સમવાય સંબધને તમે નિત્ય માન્ય છે એથી બુદ્ધિ આદિ આત્માના ગુણુ જ સિદ્ધ થતા નથી. જો કે એ સખ ધ યુક્તિથી તે સિદ્ધ નથી થતા, તેપણુ માની લેશે તે જો મેાક્ષમાં જ્ઞાન અને સુખ આદિના અભાવ થઈ જાય છે તેા કયા બુદ્ધિમાન પાતાના આત્માને એ ગુણાથી રહિત જડની સમાન मनाવવાના પ્રયત્ન કરશે ? તમારા એવા મેાક્ષ કરતા તે સ’સાર r સારે કે જેમા ૬.ખેાની સાથે સાથે કાઇ-કાઇવાર થાડું-ઘણુ સુખ પશુ મળાં જાય છે લેકમા પણ તમારા માનેલા મેાક્ષની હાસી ઉડાવવામા આવે છે સાભળે


Page Navigation
1 ... 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623