________________
-
-
-
श्रीदशवकालिकसूत्रे । अव जानने का उपाय बताते हैं
सान्वयार्थः-सोचा गुरुमुखसे सुनकर कल्लाणं कल्याण-दयारूप संयमको जाणइ-जानता है, (तथा) सोचा-सुनकर ही पावगं-पाप-हिंसारूप असंयमको जाणइ-जानता है, (और) उभयपि दोनोंको भी सोचा-सुनकर ही जाणई-जानता है । (अतः) जंजो सेयं आत्माके हितकारी हो तं-उसका समायरे आचरण करे ॥११॥ ___टीका-श्रुत्वा गुरुमुखादाकर्ण्य श्रुतज्ञानविषयीकृत्येत्यर्थः, कल्याणम् कल्यो मोक्षः कर्मवद्धसकलोपाधिव्याधिवाधाविधुरत्वात् , तम् आ-समन्तादणति-प्रापयतीति, कल्येन-आरोग्येण आरोग्यकरणेनेत्यर्थः ज्ञानदर्शनचारित्रलक्षणमोक्षमार्गोंपदेशद्वारेति भावः, आनयति-जीवयति सांसारिकविशालविषयकाननसंलग्गेष्टवियोगानिष्टसंयोगदावानलज्वालामालावलीढान् प्राणिन इति कल्याणंदयाभिधानसंयमस्वरूपं, निपातनाण्णत्वम् , तदुपादेयभूतं जानाति, श्रुत्वा च पापर्कनरकादिकुगतिपातिनं हेयभूतमसंयमं जानाति, उभयमपि उपादेयानुपादेयभूतसंयमासंयमलक्षणं द्वयमपि श्रुत्वैव जानाति । निष्कर्षमाह-अत्र यत् श्रेया हितं तत् समाचरेत-विदध्यात् ॥११॥
- कोसे उत्पन्न होनेवाली समस्त आधि-व्याधि और बाधासे रहित मोक्षकी प्राप्ति करानेवालेको, अथवा ज्ञान-दर्शन-चारित्र-रूपी आरोग्यसे, हितवचन अथवा उपदेशसे संसारके विषयरूपी विशाल वनमें धधकती हुई इष्टवियोग-अनिष्टसंयोगरूप दावाग्निकी ज्वालाओंमें जलते हुए जीवोंको शान्ति देनेवालेको कल्याण कहते हैं । इस कल्याण (संयम) का ज्ञान गुरुमुखसे सुनकर ही होता है। पाप अर्थात् नरक आदि कुगतियोंमें गिरानेवाले असंयमका ज्ञान भी सुननेसे ही होता है, तथा इन दोनोंका भी ज्ञान सुननेसे ही होता है । इसलिए इनमेंसे जो श्रेष्ठ (हितकर) हो उसमें प्रवृत्ति करनी चाहिए ॥११॥
કર્મોથી ઉત્પન્ન થનારી બધી આધિ-વ્યાધિ અને બાધાથી રહિત મેક્ષની પ્રાપ્તિ કરાવનારને અથવા જ્ઞાન-દર્શનચારિત્રરૂપી આરોગ્યથી, હિતવચન અથવા ઉપદેશથી સંસારના વિષયરૂપી વિશાળ વનમાં ભભુતા ઈષ્ટવિગ-અનિદસાગરૂપી દાવાગ્નિની જવાળાઓમાં બળતા જીને શાનિત દેનારને કલ્યાણ કહે છે આ કલ્યાણ (સ યમ)નું જ્ઞાન ગુરૂમુખથી શ્રવણ કરવાથી જ થાય છે પાપ અર્થાતુ નરક આદિ કુતિઓમાં પાડનારા અસંયમનું જ્ઞાન પણ સાંભળવાથી જ થાય છે, તથા એ બેઉનું જ્ઞાન પણ સાંભળવાથી જ થાય છે, તેથી એમાં જે શ્રેષ્ઠ (હિતકર, હાય એમા પ્રવૃત્તિ કરવી જોઈએ (૧૧)
