Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 02 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 131

प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ सू.१० प्रतिपृथिव्याः उपर्यधस्तनचरमान्तयोरन्तरम् ११९ चरमान्तात् पञ्चदशयोजनसहस्राणि अन्तरं भवति, 'हेठिल्ले चरिमंते सोलसजोयण सहस्साई' रत्नकाण्डस्योपरितनचरमान्तात् रिष्टकाण्डस्य योऽधस्तनश्वरमान्तस्तयोमध्ये षोडशयोजनसहस्रमन्तरं भवतीति । अयं भावः रत्नप्रभायां त्रीणि खरकाण्ड पङ्कबहुलकाण्डापूकाण्डानि कथितानि तत्र प्रथमे खरकाण्डे षोडशावान्तरकाण्डानि रत्न १ वज़ २ वैडूर्य ३ लोहिताक्ष ४ मसारगल्ल ५ हंसगर्भ६ पुलक७ सौगन्धिक ८ ज्योतीरसा ९ जना १० अनपुलक ११ रजत १२ जात १३ रूपाङ्क १४ स्फटिक १५ रिष्ट १६ रत्ननामकानि कथितानि, तत्र रत्नप. माया: खरकाण्डस्योपरितनचरमान्तात् रत्नकाण्डस्याधस्तनचरमान्ते वज्रकाण्डकाण्ड का उपरितन चरमान्त तक पन्द्रह हजार योजन का अन्तर होता है 'हेट्रिल्ले चरिमते सोलस जोयणसहस्साई' और रत्नकाण्ड के उपरितन चरमान्त से रिष्टकाण्ड का जो अधस्तन चरमान्त है वहां तक सोलह हजार योजन का अन्तर हो जाता है। तात्पर्य यह हैरत्नप्रभा पृथिवी में तीन काण्ड हैं-(१) खरकाण्ड (२) पङ्कबहुलकाण्ड
और (३) अब्बहुलकाण्ड-जलकाण्ड पहिले खरकाण्ड में सोलह अवान्तर काण्ड हैं-इनके नाम ये हैं-रत्नकाण्ड १, वज्रकाण्ड २, वैडूर्यकाण्ड ३, लोहिताक्षकाण्ड ४, मसार-गल्लकाण्ड ५, हंसगर्भकाण्ड ६, पुलककाण्ड ७, सौगन्धिककाण्ड ८, ज्योतिरसकाण्ड ९, अञ्जनकाण्ड १०, पुलककाण्ड ११, रजतकाण्ड १२, जातरूपकाण्ड १३, अङ्क काण्ड १४, स्फटिककाण्ड १५, और सोलहवां रिष्टकाण्ड १६ । इनमें रत्नप्रभा के खरकाण्ड के उपरितन चरमान्त से रत्नकाण्ड के अधस्तन चरमान्त सुधी ५४२ १२ योगनतुं मत२ थाय छे. 'हेदिल्ले चरिमते सोलस जोयणसहस्साई' भने २त्न i3ना ५२॥ यमातथी (२ट उनी २४ अधस्तन नीयन। ચરમાંત છે, ત્યાં સુધીમાં સોળ હજાર જનનું અંતર થઈ જાય છે.
કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે રત્ન પ્રભા પૃથ્વીમાં ત્રણ કાંડે આવેલા છે. બરકાંડ (૧) પંકબહુલકાંડ (૨) અમ્બહુલકાંડ (૩) પહેલા ખરકાંડમાં બીજા સોળ અવાંતર કડે આવેલા છે. તેના નામે આ નીચે પ્રમાણે છે રત્નકાંડ (१) qoaxis (२) वैडूय ४i3 (3) साहितasis (४) मसाRicaxis (५) इंस गल is (6) yasi (७) सौघिesis (८) यातीरसis (e) Auntis (१०) ya i3 (११) २ai (१२)३५४3 (23) Axis (१४) २५टि४ કાંડ (૧૫) અને સળગે રિટકાંડ (૧૬) આમાં રતનપ્રભા પૃથ્વીના ખરકાંડના ઉપરિતન અર્થાત્ ઉપરના ચરમાનથી રત્નકાંડના અધસ્તન ચરમાન્તમાં અને
જીવાભિગમસૂત્ર