Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ उ.३सू.४० ए० इन्द्रमहोत्सवादि वि. प्रश्नोत्तराः ६४९ अश्व इति वा' अश्व:-जात्या शीघ्रगमनशीला, हस्ती इति वा, 'उहाइ वा' उष्ट्र इति वा 'गोणाइवा' गौरिति वा, गौ:-बलीवर्दः, घोटक इति वा, घोटकः सामान्याश्वः यः 'टटू' इति प्रसिद्धः, अजाइ वा' अज इति वा 'एलाइवा' एडकउरभ्र इति वा, भगवानाह-हंता अत्थि' हन्त सन्ति, अश्वादयो भवन्ति एकोरुक द्वीपे इत्यर्थः किन्तु 'णो चेवणं तेसिं मणुयाणं परिभोगत्ताए हव्वमागच्छति' नैव खलु ते अश्वादयस्तेषामेकोरुकमनुजानां परिभोगतया आरोहणादि तया उपभोगाय कदाचिदपि नागच्छन्ति पादविहारिण एव ते भवंतीति । 'अस्थि णं भंते ! एगो. रुयदीवे दीवे' अस्ति खलु भदन्त ! एकोरुक द्वीपे द्वीपे 'सीहाइ वा' सिंह इति वा, सिंह:-केसरी 'वग्याइ वा व्याघ्राः-शार्दूल इति वा 'विगाइ वा' वृक इति वा, वृक: -'भेडिया' श्वान जातिको हिंसक वन्यपशुः इति प्रसिद्धः 'दीविया इवा' द्वीपिक इति वा, दीपिकश्चित्रकः 'चीता' इति प्रसिद्धः, 'अच्छाइ वा' ऋक्ष इति वा ऋक्षो -मल्लूका, 'परस्सराइ वा पराशर इति वा, पराशरः गेण्डाभिधः पशु: ' गेंडा' इति प्रसिद्धः 'तरच्छाइ वा' तरक्ष इति वा' स च मृगभक्षको व्याघ्रजातीयः महिसाइ वा, खराइ वा घोडाइ वा, अजाइ वा, एलाइ वा' हे भदन्त ! एकोरुक द्वीप में क्या अश्व जाति वंत शीघ्र गामी उत्तम घोडा होते हैं ? हाथी होते हैं ? ऊंट होते हैं ? गाय बैल होते हैं ? भैस भैसा होते हैं ? गधे होते हैं ? घोटक सामान्य घोड़ा जो टटु कहलाते है वे होते हैं ? अजा-बकरी बकरा होते हैं ? भेंड-ऊरणिया होते हैं ? उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं-'हंता अत्थि' हां गौतम ! एकोरुक द्वीप में ये सब प्राणि होते हैं ! परन्तु 'णो चेव णं तेसि मणुयाणं परिभोगत्ताए हब्बमागच्छति' ये सब उन मनुष्यों के काम में नहीं आते हैं। क्योंकि ये मनुष्य पाद विहारी ही होते हैं ! तथा इनका दुग्ध भी ये लोग काम में नहीं लेते गोणाइवा, महिसाइवा, खराइवा, घोड़ाइवा, अजाइवा एलाइवा,' हे लगपन् એક રૂક દ્વીપમાં ઉત્તમ જાતવંત શીધ્રગામી ઘડાઓ હોય છે ? હાથીઓ હોય છે ? ઉંટ હોય છે ? ગાય અને બળદે હોય છે ? ભેંસે અને પાડાઓ હોય છે ? ગધેડાઓ હોય છે ? સામાન્ય પ્રકારના ઘડા કે જેને ટ, કહેવામાં આવે છે. તે હોય છે ? બકરી અને બેકડાઓ હોય છે? ભેડ ઘેટી અને ઘેટાઓ હોય છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી ગૌતમ स्वामी ४ छ । 'हंता अत्थि' हा गौतम! मे ३४ द्वीपमा भामा प्राणियां डाय छे. परंतु 'णो चेव गं तेसिं मणुयाणं परिभोगत्ताए हव्वमागच्छति' આ બધા તે મનુષ્યના કામમાં આવતા નથી. કારણ કે આ મનુષ્યો પગથી ચાલવાવાળા જ હોય છે. તથા આ પશુઓનું દૂધ પણ તેઓ કામમાં લેતા નથી,
जी० ८२
જીવાભિગમસૂત્ર