Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
૨૮૮
जीवाभिगमसूत्रे चतुरिन्द्रिया-ततिर्यग्योनिकान् भेदाभेदाभ्यां निरूप्य पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिकान् निरूपयितुं प्रश्नयनाह-'से किं तं पंचिदिय तिरिक्खजोणिया' अथ के ते पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिकाः पञ्चन्द्रिय तिर्यग्योनिकानां कियन्तो भेदा इति प्रश्न:, उत्तरयति-'पंचिंदियतिरिक्खजोणिया तिविहा पन्नत्ता' पञ्चन्द्रिय तिर्यग्योनिका स्त्रिविधा:-त्रिप्रकारकाः प्रज्ञप्ताः-कथिताः, 'तं जहा' तद्यथा-'जलयरपंचिंदिय. तिरिक्खजोणिया' जलचर पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिकाः, जले चरन्ति-गच्छन्ति तिष्ठन्ति वा ये ते जलचराः जलचराश्च ते पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिकाश्चेति जलचरपञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिका इति । तथा-'थलयरपंर्विदियतिरिक्खजोणिया' स्थलचरपञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिकाः, स्थले चरन्ति-गच्छन्ति तिष्ठन्ति वा ये ते स्थलचरा, स्थलचराश्च ते पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिका चेति स्थलचर पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिकाः, 'खहयर
पंचेन्द्रिय तिर्यग्योनिकों का निरूपण-से किं तं पंचिंदियतिरिक्ख जोणिया.' हे भदन्त ! पंचेन्द्रिय तिर्यग्योनिकों के कितने भेद हैं ? 'पंचिदियतिरिक्ख जोणिया तिविहा' हे गौतम ! पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिक जीव तीन प्रकार के होते हैं-'तं जहा' जैसे-'जलयर पंचिंदिय तिरिक्ख जोणिया, थलयर पंचिंदियति० खहयर पंचिंदियति०' जलचर पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिक, स्थलचर पश्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिक और खेचर पंचेन्द्रिय तिर्यग्योनिक, मत्स्य कच्छप आदिजिव जलचर पञ्चेन्द्रिय तियग्योनिक हैं-क्योंकि इनका निवासस्थान जल ही है-जल से अतिरिक्त स्थान में न ये रह सकते हैं और न ठहर सकते हैं जो जीव स्थल-जमीन-पर चलते फिरते हैं-वे स्थलचर हैं तथा जो जीव आकाश में चलते फिरते हैं
હવે પાંચ ઈદ્રિવાળા તિર્યનિક જીવનું નિરૂપણ કરવામાં આવે छ. 'से कि त पंचिंदिय तिरिक्खजोणिया.' है मापन पयन्द्रिय तिय योनि છે કેટલા પ્રકારના હોય છે. આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી ગૌતમસ્વામીને
छे 'पंचि दियतिरिक्खजोणिया तिविहा' पथेन्द्रियतिय श्यनि । ऋण प्रा२न सा छे. 'तं जहा' ते १ २ मा प्रमाणे छ. 'जलयरपंचिंदियतिरिक्खजोणिया, थलयरपंचि दियति० खहयरपंचिंदिय तिरिक्खजोणिया' सय२ ५येन्द्रिय तिय-योनि २५१५२ पथन्द्रियतियच्या. નિક અને ખેચર પચેન્દ્રિય તિર્યનિક. મત્સ્ય કરછપ વિગેરે છ જલચર પચેન્દ્રિય તિર્યનિક છે. કેમકે તેઓનું નિવાસસ્થાન જલજ છે. જલ શિવાયના સ્થાનમાં તેઓ રહિ શકતા નથી. તેમ સ્થિર પણ થઈ શકતા નથી. જે જ સ્થલ કહેતાં જમીન પર ચાલે છે, ફરે છે, તેઓ સ્થલચર જીવો કહેવાય
જીવાભિગમસૂત્ર
