Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
जीवाभिगमसूत्रे भक्तता किन्तु न कर्मनिजरार्थं तासां तत्तपः तथापि अभक्तार्थत्वसाधात् चतुर्थभक्तशब्देन कथितमिति ॥सू०३८॥
मूलम्-तेणं भंते ! मणुया किमाहारमाहारेंति ? गोयमा ! पुढवि पुप्फफलाहारा ते मणुयगणा पण्णत्ता समणाउसो!। तेसि णं भंते ! पुढवीए केरिसए आसाए पण्णत्ते ? गोयमा! से जहा णामए गुलेइ वा खंडेइ वा सकराइ वा मच्छंडियाइ वा भिसकंदेइ वा पप्पडमोयएइ वा पुप्फउत्तराइ वा पउमुत्तराइ वा अकोसियाइ वा विजयाइ वा महाविजयाइ वा आयंसाइ वा उवमाइ वा अणोवमाइ वा चाउरके गोखीरे चउठाणपरिणए गुडखंडमच्छंडि उवणीए मंदग्गि कढिए वण्णेणं उववेए जाव फासेणं, भवेयारूवे सिया? णो इणटे समटे, तीसे णं पुढवीए एत्तो इट्टयराए चेव जाव मणामतराए चेव आसाए णं पण्णते, इन्हें कब होती है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-'गोयमा ! चउत्थभत्तस्स आहारतु समुप्पज्जई' हे गौतम ! ये सरस आहार करती हैं इसलिये इन्हें खाने के दूसरे दिन आहार की अभिलाषा नहीं होती है तीसरे दिन आहार करती हैं इनके क्षुधा वेदनीय के उदय के अभाव से ही इनमें एक दिनकी अभक्तता है यह अभक्तता इनके कर्मों की निर्जरा का कारण भूत नहीं होती है क्योंकि यह तपः रूप नहीं है कर्मों की निर्जरा तो तपः साध्य होती है। तथापि इसको अभक्तार्थता के साधर्म चतुर्थ भक्त शब्द से कह दिया है । सूत्र-३८॥ थाय छ ? या प्रश्न उत्तरमा प्रभुश्री ४९ छ , 'गोयमा! चउत्थ भत्तस्स એક વખત આહાર કર્યા પછીના બીજે દિવસે આહાર કરવાની ઇચ્છા થતી નથી. ત્રીજે દિવસે આહાર કરે છે. તેમને સુધાવેદનીયના ઉદયના અભાવથી જ તેમાં એક દિવસનું અભક્ત પણું-આહારની અનિચ્છા રહે છે. આ અભક્ત પણું તેઓના કર્મોની નિર્જરાના કારણભૂત હેતું નથી. કેમકે આ તપ રૂપ હતું નથી. કર્મોની નિજ રાતે તપ સાધ્ય હોય છે. છતાં પણ તેને અભક્તાર્થતાના સાધર્મથી ચતુર્થભક્ત શબ્દથી કહેવામાં આવેલ છે. જે સૂ. ૩૮ છે
જીવાભિગમસૂત્ર