Book Title: Agam 02 Ang 02 Sutrakrutanga Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
१५१
समयार्थबोधिनी टीका द्वि. श्रु. अ. १ पुण्डरीकनामाध्ययनम् षेषु पञ्चमः ‘अदुवा पत्ते पउमरपोडरी' अया अपातः पद्यारपुण्डरोकम्स श्वेतकमलं प्राप्तो न वा किन्तु-स एव सर्वेभ्यः श्रेष्ठः, ‘एवं से भिक्ख परिणायकम्मे एवं स भिक्षुः परिजातकर्मा, परिज्ञातं कर्म येन सः, परिणायसंगे' परिज्ञातसङ्गः-परिज्ञातः बाल आभ्यन्तरश्च सङ्गः-सम्बन्धो येन सः, तत्र बाससङ्ग:जनकजननीपुत्रपौत्रादिरूप आभ्यन्तरः सन:-कषायादिः, अपरिज्ञा एतेषां कटु. फलकमिति ज्ञात्वा प्रत्याख्यानपरिजया परित्यक्तः 'उपसंते' उपशान्तो जितेन्द्रियः 'समिए सहिए' समितः सहिता-पञ्चमितिभिः सम्पन्नः, 'सया जए सदा यतःज्ञानादि गुणसम्पन्नः, से.' स साधुः-एवं वक्ष्यमागप्रकारेण 'क्याणिज्जे' वचनोयो वक्तव्यः, 'तं जहा' तद्यथा-'समणेति वा श्रमण इति वा माहन इति वा 'खतेति वा क्षान्त इति वा शान्त्वादिगुणयुक्तः 'दंते ति वा' दानो जितेन्द्रिय इति वा, 'गुत्ते ति वा 'गुप्त इति वा 'मुत्तेति वा' मुक्त इति वा, 'इसीइ वा' ऋपिरिति वा 'मुणीइ वा' मुनिरिति वा 'कई इवा' कृतिरिति वा विऊइ वा' ऐसा साधु पूर्वोक्न पुरुषों में पांचवां पुरुष है । वह उत्तम पुण्डरीक को प्राप्त करे अथवा न करे, किन्तु वही सप से श्रेष्ठ है । ऐसा वह भिक्षु कर्म के स्वरूप को जानने वाला, बाह्य और अान्तर संबंधों का ज्ञाता अर्थात् माता पिता पुत्र पौत्र आदि के बाह्य संयंत्र को और कपाय आदि के आभ्यन्तर संबंध को ज्ञपरिज्ञा से कटुक फल देने वाला जान कर प्रत्याखान परिक्षा से त्याग देना है । जितेन्द्रिय, पांच समितियों से सम्पन्न, सदा यतनाशील ज्ञानादि गुणों से युक्त ऐसा वह साधु इन शब्दों द्वारा कहने योग्य होता है-श्रमण, माहन, क्षान्न क्षमा आदि છે. એવા સાધુ પૂર્વોક્ત પુરૂમાં પંચમે પુરૂષ છે, તે એ ઉત્તમ એવા પંડરીક-કમળને પ્રાપ્ત કરે, અથવા ન કરે પરંતુ એ જ સૌથી શ્રેષ્ઠ છે. એવો તે ભિક્ષુ કર્મના સ્વરૂપને જાણવા વાળ, બાહ્ય બહારના તથા આવ્યંતર-અંદરના સંબંધને જાણનાર અર્થાત્ માતા, પિતા, પુત્ર પૌત્ર વિગેરેના બાહ્યબહારના સંબંધને અને કષાય વિગેરેના આત્યંતર-અંદરના સંબંધને જ્ઞપરિ. જ્ઞાથી કડવા ફલ આપનાર જાણુને પ્રત્યાખ્યાન પરિજ્ઞાથી, તેને ત્યાગ કરે છે. જીતેન્દ્રિય પાંચ સમિતિથી યુક્ત સદા યતનાશીલ જ્ઞાન વિગેરે ગુણેથી યુક્ત એવે તે સાધુ આ નીચે બતાવવામાં આવેલ શબ્દોને યેગ્ય ગણાય છે. -श्रम, मान, क्षान्त, क्षमा विगेरे गुत्थी युक्त, हन्त, सन्द्रिय, गुस,
श्री सूत्रकृतांग सूत्र : ४
