Book Title: Agam 02 Ang 02 Sutrakrutanga Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
समयार्थबोधिनी टीका द्वि. श्रु. अ.२ क्रियास्थाननिरूपणम्
२९९ सूर्य इव दीप्ततेजसः तेजस्विनः तपःसंयमपतापवन्तः 'जच्चकंचणगं व जायसवा' जात्यकाञ्चनमिन जातरूपा:-जात्या सुवर्णमिव निर्मला: 'वसुंधरा इच-सव्वफात. विसहा वसुन्धरेव सर्वस्पर्शसहा:-सर्व सहा वसुमतीत्यमरात्, इमेऽपि पुरुषधौरेयाः सर्वस्पर्शसहा भवन्तीति । 'सुहुयहुयासणोबिव तेयसा जलंता' मुहुतहुताशन इव तेजसा अलन्तः-प्रदीप्ताग्निरिव तेजसा सातिशयं जाज्वल्यमानाः 'गस्थि णं तेसिं भगवंताणं कत्थ वि पडिबंधे भवड, नास्ति खलु तेषां भगवता कुत्राऽपि प्रतिबन्धो भवति, 'से पडिबधे चउबिहे पण्णत्ते' स प्रतिबन्धश्चतुर्विधः प्रज्ञप्तः -कथितो भवति, 'तं जहा' तद्यथा-'अंडएइ वा पोयएइ वा-उग्गहेइ वा-पग्गहेइ वा' अण्डजे चा-पोतके वा-अवग्रहे वा-प्रग्रहे वा-तत्र अण्डजाः-हंस मयूरादिपक्षिणः, पोतकाः-हस्ति-वल्गि प्रभृतिशावकानि, वसति पीठफलकादिकमवग्रहिकम, दण्डाधुपधिजातं परिग्रहकम्, अन्येषां विहारे एतेभ्यः चतुर्यः प्रतिवन्धो भवति, एषां बिहारे एतेभ्यः प्रतिबन्धो न भवतीत्यर्थः, 'जन्नं जन्नं दिसं इच्छंति' यां यां दिशं गन्तुमिच्छन्ति, 'तन्न तन्नं दिसं आडिबद्धा सुइभूया लहुबया अप्पगंथा संजमेणं होते हैं । स्वभाव से ही स्वर्ण के समान निर्मल होते हैं। पृथ्वी के समान समस्त स्पों को सहन करते हैं। जिसमें घृत आदि का होम किया गया हो ऐसी अग्नि जैसे तेज से जाज्वल्ममान होती है, उसी प्रकार वे अतिशय तेज से दीप्त होते हैं। उन भगवन्तों को कहीं भी प्रतिबन्ध नहीं होता। प्रतिबन्ध चार प्रकार का कहा गया है-अंडे से उत्पन्न होने वाले मयूर आदि पक्षियों से, बच्चे के रूप में उत्पन्न होने वाले हाथी वल्गी आदि के बच्चों से, वसति-निवास-स्थान से तथा परिग्रह से अर्थात् पीठ, फलक आदि उपकरणों से, वे इन सब प्रतिबन्धों से रहित होते हैं। वे जिस किसी भी दिशा में जाने की इच्छा करते हैं, उसी में विना रूकावट, भाव शुद्धि से युक्त, लघुभूत, अल्प તેજથી પ્રકાશમાન હોય છે. સ્વભાવથી જ સુવર્ણ સેનાની જેમ નિર્મલસ્વચ્છ હોય છે. પૃથ્વીની જેમ સઘળા સ્પર્શને સહન કરે છે. જેમાં ઘી વિગેરેને હેમ કરવામાં આવ્યું હોય, એવી અગ્નિ જેમ તેજથી દેદીપ્યમાન હોય છે, એજ પ્રમાણે તેઓ અતિશય તેજથી પ્રકાશવાવાળા હોય છે. તે ભગતેને ક્યાંય પણ પ્રતિબંધ હોતું નથી, પ્રતિબધે ચાર પ્રકારને કહેવામાં આવેલ છે. જેમકે (૧) ઇંડામાંથી ઉચન થવાવાળા મોર વિગેરે પક્ષિયોથી. (२) १२॥ ३२ ५-न थवावाणा हाथी विगेरेना अश्याथी, (3) वसतिનિવાસસ્થાનથી (૪) તથા પરિગ્રહથી અર્થાત્ પીઠ, ફલક, વિગેરે ઉપકરણેથી, તેઓ આ સઘળા પ્રતિબંધ વિનાના હોય છે. તેઓ જે કઈ દિશામાં જવાની ઈચ્છા કરે છે, તેમાં જ રોકાણ વિના ભાવશુદ્ધિથી યુક્ત, લઘુભૂત,
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્રઃ ૪
