Agam 02 Ang 02 Sutrakrutanga Sutra Part 04 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 554

समयार्थबोधिनी टीका द्वि. श्रु. अ. ५ आचारश्रुतनिरूपणम्
५४३ तन्न सम्यक् प्रतिभाति । सर्वस्याऽशुचित्वे तदुपास्यदेवानपि अशुचिरतिवर्तेतइति गता दर्शनकथाः । अतः सर्वे पदार्था अशुचिरूपा इति न श्रद्दध्महे । स्वद्रव्य क्षेत्रकालादिरूपेण समोऽपि असन्तः परद्रव्यादिना स्युः । अतः सामान्यतः कल्याणस्य निराकरणं न सम्यक् । अतः सदेव कल्याणं पापं वेति।२८। म्लम्-केल्लाणे पावए वा, वि वैवहारो ण विज्जइ ।
जं वरं तं न जाणंति, समणा बालपंडिया ॥२९॥ छाया- कल्याणः पापको वापि व्यवहारो न विद्यते ।
यद्वैरं तन्न जानन्ति श्रमणा वालपण्डिताः ॥२९॥ यह कथन सत्य नहीं है । सब को अशुचि मानने पर उनके उपास्य देव को भी अशुचि मानना पडेगा। ऐसी स्थिति में उनका दर्शन (मत) ही लुप्त हो जाता है । अतः दृश्यमान सत्र पदार्थों को अशुचि नहीं मानना चाहिए। सब स्वकीय द्रव्य क्षेत्र वहल और भाव से सत् हैं और परद्रव्य क्षेत्र काल और भाव की अपेक्षा असत् हैं । इस प्रकार साधारणतया कल्याण का निराकरण करना ठीक नहीं है। कल्याण और पाप दोनों का अस्तित्व है ॥२८॥ 'कल्लाणे पावए वावि' इत्यादि ।
शब्दार्थ--'कल्लाणे पावए वावि-कल्याणः पापको वापि कोई पुरुष एकान्ततः कल्याणवान है, अथवा पापवान् है ऐसा 'चवहारो-व्यवहार' व्यवहार 'ण-विज्जइ-न विद्यते' नहीं होता है तो भी 'बालपंडिया समणा-बालपण्डिताः श्रमणाः' जो शाक्य आदि श्रमण बालपंडित નથી. બધાને જ અશુચિ-અપવિત્ર માનવાથી તેમના આરાધ્ય દેવને પણ અશુચિ જ માનવા પડશે આ સ્થિતિમાં તેઓના દર્શન-મતનો લેપ થઈ જાય છે. તેથી જ બધા જ પદાર્થોને અશુચિ–અપવિત્ર માનવા ન જોઈએ. બધા જ પિતાના દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ અને ભાવની અપેક્ષાથી સત્ છે, અને પરના દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ અને ભાવની અપેક્ષાથી અસત્ છે. આ પ્રમાણે સાધારણ પણુથી કલ્યાણનું નિરાકરણ કરવું તે બરોબર નથી, કલ્યાણ અને પાપ ખનેનું અસ્તિત્વ છે તેમ માનવું જોઈએ. ૨૮
'कल्लाणे पावए वा वि' त्यात
शा--'कल्लाणे पावए वावि-कल्याणः पापको वापि' ४५३५ એકાન્તતઃ-નિશ્ચિત રૂપથી કલ્યાણવાનું છે અથવા પાપવાનું છે. એ પ્રમાણે 'ववहारो-व्यवहारः' ०५९।२ ‘ण विजइ-न विद्यते' थत नथी. तो पा 'बाल पडिया समणा-बालपण्डिताः श्रमणा:' २ ४य विशेरे श्रम माहित थे,
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્રઃ ૪