Agam 02 Ang 02 Sutrakrutanga Sutra Part 04 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 610

समयार्थबोधिनी टीका द्वि. श्रु. अ. ६ आर्द्रकमुने गौशालकस्य संवादनि० ५९९
(स) च (विच्छयन्ना) निश्रयज्ञाः (अन्ने) अन्ये (अणगारा) अनगाराः - साधवःवरदार्शनिकाः (माणो पुच्छिसु) मा अस्माकं प्राक्षुः (इति संकमाणो) इति शङ्कमानः- शङ्कां मनसि कुर्वन्नित्यर्थः । (तत्थ) तत्र - जनाकुले स्थाने (ण उवेति) नो पैतिन नच्छति महावीरस्वामी, यद्यहं जनाssकुले स्थाने गमिष्यामि तदा तत्र वसन्तः परसाधवो मां किमपि मध्यन्ति तदोत्तरं दातुमहमसक्तः किं करिष्यामि कथं वा तत्र स्थारयामि महती मेऽमतिष्ठा स्यादिति तव तीर्थकरो नोपैति ॥ १६ ॥ टीका - सुगमा ||१६||
मूलम् - णो काम किच्चा ण य बालकिच्चा,
रायाभिओगेणं कुओ भैएणं ।
विद्यावारेज्जा पसिणं न वा वि,
-
सकामकिच्चे हि आरियाणं ॥ १७ ॥
छाया - न कामकृत्यो न च बालकृत्यो राजाभियोगेन कुतो भयेन । व्याग्रणीयात्मनं न वापि स्वकामकृत्ये नेहार्याणाम् ॥ १७ ॥
अर्थ में निपुण परदर्शनी साधु मुझसे कोई प्रश्न न कर बैठे, इस प्रकार की आशंका करते हुए महावीर उन जनसंकुल स्थानों में नहीं जाते हैं ! वे सोचते हैं कि कदाचित् किसी ने कोई प्रश्न किया तो मैं उसका उत्तर नहीं दे सकूंगा ! उस समय मैं क्या करूंगा ! कैसे वहां रहूंगा ! मेरी बड़ी अप्रतिष्ठा होगी। यह कारण है कि तुम्हारे तीर्थकर ऐसे स्थानों में जाते ही नहीं हैं ||१६|| टीका सुगम है ॥ १६ ॥
'णो कामकिच्चा ण य बालकिच्चा' इत्यादि ।
शब्दार्थ- 'मुनि आर्द्रक उत्तर देते हैं- भगवान् महावीरस्वामी 'णो काम किच्चा न कामकृत्यः' निष्प्रयोजन कोई कार्य नहीं करते हैं और વાળા સાધુ મને કોઈ પ્રશ્ન ન પૂછે આવા પ્રકારની શકા કરીને મહાવીરસ્વામી તેવા પ્રકારના જન સકુલલ-ઘણા જનાથી યુક્ત એવા સ્થાનામાં જતા નથી. તેઓ વિચારે છે કે કદાચ કોઈ કઈ પ્રશ્ન પૂછી લેશે તે હું સમ્યક્ રીતે તેના ઉત્તર આપી શકીશ નહીં, તેવે વખતે હું શુ` કરીશ કેવી રીતે ત્યાં રહીશ ? તેવે વખતે મારી મેાટી અપ્રતિષ્ઠા થશે, એજ કારણથી તમારા તીથ કર એવા સ્થાનામાં જતા નથી. ૫૧૬ા ટીકા સુગમ છે.
શબ્દા—આદ્રક મુનિ ઉત્તર આપે છે—ભગવાન્ મહાવીરસ્વામી ‘નો काम किच्चा-न कामकृत्य' प्रयोजन विनानु अघ पशु अर्थ उरता नथी. अने 'य बालकिच्चा - न च बालकृत्यः' मासउनी प्रेम वगर विद्यार्यु अर्थ थए।
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્ર : ૪