Book Title: Tattvartha Sutra
Author(s): Molina Shirishbhai Vakhariya
Publisher: Veervidya Sangh
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005342/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenAgamane sarvamAnya graMtha zrImadda umAsvAmI viracita 'tatvArtha sUtra (mAkSazAstra) : saMpAdikA : mAlinA zariSabhAi vakhArIyA : prakAzake : vIravidyA saMgha , amadAvAda, ogggggggggggggggggggg0 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainAgamanA samAnya graMtha zrImad umAsvAmI viracita tatvArtha sUtra (meAkSazAstra) : sapAdikA : mAlinA zIriSabhAi vakhArIyA : prakAzaka : vIvidyA saM amadAvAda. Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usew@nly.jainelibrary.org Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : prApti sthAna : zirISabhAI ke. vakhArIyA vakhArIyA kolonI, usmAnapurA, amadAvAda-13. T. No. 406823 : AvRti : prathama AvRti-28-1-91 : prata : 1000 nakala : mUlya ; svAdhyAya : prakAzana-anuvAdaka : suzIlabhAI DAhyAbhAI vakhArIyA melinA zISabhAI vakhArIyA Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * prastAvanA : tatvArthasUtra jenadharmane eka prAcInatama graMtharAja che. saMskRtamAM ane te paNa sUtra rUpamAM vidhivata saMkSepamAM varNana karavAvALe sarva prathama graMtha che. A graMthamAM viSayane AcAryazrIe eTalA suMdara DhaMgathI prastuta karyo che ke haju sudhI bIjA koI graMthanI tulanA karI zakyA nathI. tenI mahimA evI prakaTa che ke samasta jaina samAja digaMbara, vetAmbara sthAnakavAsI badhAmAM anivArya rUpathI prApta che. jevI rIte musalamAnomAM kurAna, khristIomAM bAIbala, brAhmaNomAM gItA tevI ja rIte tatvArthasUtra jemAM che. tatvArthasUtra graMtharAjanuM saMkSipta paricaya gra thanuM nAma : tavArtha sUtra, mekSazAstra graMtha raciyatA : AcAryazrI umAsvAmI. : graMthanuM maMgalAcaraNa : - mekSimArgasya netAraM bhetAraM karmamUmRtAm jhAtAraM vizva tatvAnAM vaMde tadguNa labdhaye Jain Educationa Inteffatbesonal and Private User@mily.jainelibrary.org Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ graMthano viSaya : sAta tatva. graMthanuM pramANa : kula adhikAra 10. kula sUtra saMkhyA 3pa7. adhyAya prathama : kula sUtra saMkhyA 33. prathama adhyAyamAM prAraMbhanA 8 sUtromAM (ratnanya, 7 tatva) 10ne jANavA mATe 20 vAte nikSepa 4, pramANunaya 2, nirdeza vagere 6, sat vagere 8)nuM varNana che. pachInA 22 sUtromAM samyakajJAnanuM varNana che. pharI 2 sUtromAM mithyAjJAnanuM varNana che. ane eka sUtramAM nayenuM varNana che. adhyAya bIje : kula sUtra saMkhyA pa3. prAraMbhanA 7 sUtramAM jIvana asAdhAraNa bhAvanuM varNana che. pachI 17 sUtromAM jIvanuM varNana che. pachI 6 sUtromAM vigrahasthita jIvanuM varNana che. tyAra bAda 14 sUtromAM pAMca zarIranuM varNana che 3 sUtromAM tenuM varNana che. 1 sUtramAM konuM akAla maraNa hetuM nathI tenuM varNana che. adhyAya trIjo : sUtra saMkhyA 39. Jain Educationa InteffcatiBeetonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAraMbhanA 6 sUtromAM adholeka ane nArakI jIvanuM varNana che. pachI 33 sUtromAM madhyalekanuM varNana che. adhyAya cAra : kula sUtra saMkhyA 42. cothA adhyAyamAM 42 sUtromAM cAra prakAranAM demAM Indra, pravIcAra bheda, uttareuttara adhikatA thA alpatA, lezyA, Ayu, prathama narakanI Ayu vagerenuM varNana che. adhyAya pAMca : kula sUtra saMkhyA 42. - pAMcamAM adhyAyamAM 42 sUtromAM dravya, astikAya, dravyanuM lakSaNa, dravyonI saMkhyA thA pradeza, pugadalanA bheda, paramANu skaMdhanI utpati, baMdhanI vidhi guNa ane paryAyanuM lakSaNa vagerenuM varNana che. adhyAya chaThTho : kula sUtra saMkhyA 27. A adhyAyamAM 27 sUtromAM vega, Azravane bheda, adhikaraNa, 8 karmonA AzravanuM kAraNa, tIrthaMkara prakRtinA baMdhanuM kAraNanuM varNana che. Jain Educationa Inteffcati@belonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAya sAta : kula sUtra saMkhyA 39. sAtamA adhyAyamAM vratanuM lakSaNa, vratamAM sthiratA mATe bhAvanA, pAMca pApanuM svarUpa, vatInA bheda, aNu ane zikSAvratanA bheda, saMkhanAnuM lakSaNa, samyakdarzana ane 12 vratonA aticAra ane dAna, dAtAnA guNo vagerenuM varNana karyuM che. adhyAya AThamo : kula sUtra saMkhyA 26. sUtromAM baMdhanuM kAraNu, baMdhanA bheda, karmanA bheda, karmanA uttara bheda karmonI utkRSTa ane jadhanya sthiti, anubhAga baMdha, pradeza baMdha, puNya karma ane pApa karmanA bhedanuM varNana che. adhyAya navamo : sUtra saMkhyA 46. prathama saMvaranuM lakSaNa, saMvaranuM kAraNa, tapa, gupti samiti dharma, anuprekSA, pariSaha, cAritra, tapa, tapanA bheda, dhyAna, dhyAnanA svAmI, nirjarAnA svAmI, muninA bheda, munimAM bhedanA kAraNanuM varNana che. Jain Educationa Inteffati@essonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAya dasamo : kula sUtra saMkhyA 9. prathama kevaLa jJAnanI utpatimAM kAraNa, mokSanuM svarUpa, mokSamAM abhAva, saddabhAva, udhvagamana urvagamananuM udAharaNa, sidhdhamAM bheda kaI apekSAe kahyAM che. vagerenuM varNana che. parama pUjya AcArya zrI vidyAsAgarajInA ziSya zraddheya bAla brahmacArI zrI rAjezajInA mArgadarzana nIce cAtumAsamAM parvAdhirAja paryuSaNa daramyAna tavArtha sUtra graMthanuM adhyana thayuM hatuM jemAM zeThazrI kAMtilAla vanamALIdAsa vakhAriyA Oaa zeThazrI suzIlabhAI DAhyAlAla vakhAriyAne evI bhAvanA jAgRta thaI ke A graMthane gujarAtImAM anuvAda thaI sAdhamIonA abhyAsa mATe je ghareghare pahoMcate karIe te ghaNe ja lAbhadAyI nIvaDe tevI bhAvanA sAthe zeThazrI kAMtilAla vanamALIdAsa vakhArIyA tyA zeThazrI suzIlabhAI DAhmAbhAI vakhArIyAnA parivAra taraphathI Arthika sahAga prApta thatA A tatvArtha sUtra Jain Educationa Intefratil@essonal and Private Usev@why.jainelibrary.org Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ graMtharAja Apa saunA varada hastamAM mUkatAM ame AnaMda anubhavIe chIe. ramaNalAla zIvalAla zAha vinabhAI harSa anukrama maMgalAcaraNa prathama adhyAya adhyAya bIjo adhyAya traNa adhyAya cothe adhyAya pAMcame adhyAya chaThTho adhyAya sAtame adhyAya AThame adhyAya navame adhyAya dazame 84 101 125 146 158 187 Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevaky.jainelibrary.org Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * "prAmamUrti 108 zrI AcArya vidyAsAgarajI mahArAja Jain Educationa Internatifeasonal and Private Use Wry.jainelibrary.org Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zradadheya bAla brahmacArI rAjezajI dazamI pratimAdhArI Jain Educationa Internatireasonal and Private Use avly.jainelibrary.org Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeThazrI kAMtilAla vanamALIdAsa vakhArIyA Jain Educationa Internatioekonal and Private Use Wwy.jainelibrary.org Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ katiE zeThazrI suzIlabhAI DAhyAbhAi vakhArIyA Jain Educationa Internatioekonal and Private Use Wwy.jainelibrary.org Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad umAsvAmI vicita tatvArtha sUtra atha sahita maMgalAcaraNa mokSamArgasya netAra bhatAra karmabhUbhRtAm / jJAtAraM vizvatasvAnAM vande tadguNalabdhaye // artha :- je meAkSamArganA netA che, jemaNe kamarUpI patAne bhedayA che ane je vizvanA samasta tatva arthAt mAkSa upayegI padArthonA pUrNa jJAtA che. te paramAtmAne temanA jevA guNAnI prApti mATe huM vaMdana karuM chuM. prathama adhyAya mAkSamArga zuM che? "satyatA nahAnarAtriALa mokSamALa 11 Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhyadezana, samyajJAna, samyaph cAritra e traNenI ekatA ja meAkSaprAptinA mArga che. samyagdananuM svarUpa : tattvArtha zraddhAnaM samyagdarzanam IIRII tatvA arthAt padArthonA yathAvat svarUpanI zraddhA athavA rUcine samyagdarzana kahe che. noMdha :- sabhyadezana e prakAranu` che. (1) sarAga samyakdana (2) vitarAga sabhya deza na, prazama (rAgAdiSonA upazama) saMvega. (saMsAranA duHkhAthI DaravuM) anukampA (prANImAtranAM duHkha dUra karavAnI IcchAthI manamAM yA haiAvI) Astikaya (deva, zAstra, vrata ane tatvAmAM dRDha pratiti) thI oLakhI zakAya tevu Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 samyakdana sarAga samyagdarzana kahevAya che, vitarAga samyakdana Atma vizuddhi rUpa hAya che. samyadarzInanI utpatti kevI rIte thAya che ? tannisargAdadhigamAdvA ||3|| samyakdana nirsIMga arthAt peAtAnA svabhAvathI parApadeza sivAya tathA adhigama arthAt khIjAnA upadezathI ane zAstra zravaNathI A be prakArAthI utpanna thAya che. tatva kAM karyAM che? jIvAjIvAsrava bandha saMvara nirja' rAmokSAstattvam / | jIva, ajIva, Asrava, baMdha, savara, nijA ane meAkSa e sAta tatva che. samyakdana tathA tatvone kevI rIte jANI * zakAya che? Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAma sthApanAdravyabhAvatastannyAsaH / // 5 // nAma, sthApanA, dravya ane bhAvathI A sAta tatvo tathA samyakdarzana Adine nyAsa (loka vyavahAra, niSThApana) thAya che. noMdha :- nAma, sthApanA, dravya ane bhAva e nikSepa kahevAya che. te jANavAnA bIjA paNa upAya che. tene batAve che. pramANanayairadhigamaH / samyagdarzana, samyaphajJAna ane samyaphacAritra ane jIvAdi sAtatanuM jJAna pramANa ane nAthI thAya che. (pramANu saMpUrNa padArthane jANe che. ane naya padArthanA eka aMzane ja jANe che.) keTalAka bIjA paNa upAya che tene batAve che - Jain Educationa InteffcatiBeetonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pu nirdezasvAmitvasAdhanAdhikaraNasthiti vidhAnaH / zALA nirdeza, svAmitva, sAdhana, adhikaraNa, sthiti ane vidhAna temanA dvArA paNa jIvAdi tatvo tathA samyadarzana, jJAna, cAritranu jJAna thAya che. (A cha anuyAga kahevAya che) keTalAka anya anuceAgA dvArA paNa jJAna thAya che: satsaMkhyAkSetrasparza' nakAlAntarabhAvAlpa vadutvamya / 8 / sat saMkhyA, kSetra, sparzana, kAla, a'tara, bhAva alpamahatva (nAmanA) A AThe anuyAgAthI paNa jIvAddhi tatvA vagerenu jJAna thAya che. Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 - jJAnanA keTalA bheda che ? matizrutAvadhimanaH paryaya kevalAni jJAnam / 11811 matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, manaH 5 yajJAna ane kevalajJAna A pAMca prakAranAM jJAna haiAya che. jJAnanI pramANikatA zuM che ? tatpramANe / 118.011 upara kahyA pramANe mati, zruta, adhi, mana pa ya ane kevaLajJAna e pAMceya jJAna pramANa che. (je pratyakSa ane parAkSa rUpe che.) parAkSa pramANa karyAM che? Adhe parokSam / 515 pahelAnAM che, arthAt matijJAna ane Jain Educationa International and Private Usew@nly.jainelibrary.org Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutajJAna (kemake IndriyothI ane manathI thAya che mATe,) parokSa pramANa che. pratyakSamanyat / IkarA, che. bAkInAM traNa arthAt avadhijJAna, manaH paryayajJAna ane kevalajJAna pratyakSa pramANa che. (kemake A jJAna bIja nimittanI apekSA vinA ja thAya che.) matijJAnanAM kaI bIjAM nAma paNa che? matiHsmRtiHsajJAcintA'bhinibodha nantara zarUA mati, smRti, saMjJA, ciMtA abhinibaMdha, ItyAdi matijJAnanAM bIjAM nAma paNa che. matijJAna kevI rIte utpanna thAya che? ritiniiinamittA vArakA Jain Educationa Inteffatil@eesonal and Private Usevanky.jainelibrary.org Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te matijJAna pAMca Indriya ane mananI sahAyatAthI thAya che. matijJAnanA mukhya keTalA bheda che? avagrahehAvAya dhaarnnaaH| // 15 // - matijJAnanA avagraha (sAmAnya avalekana) IhA (vizeSa vicAra) avAya (nirNaya) ane dhAraNa (smaraNa zakti) e cAra mukhya bheda che. matijJAnanA uttarabheda keTalA che? bahubahuvidhakSiprAni-mRtAnuktadhruvANAM letAgAma merA. te matijJAna bahu, bahuvidha, kSipra (zIgha) aniruti (aprakaTa) anukta (nahi , kaheluM) dhruva (sthira) tathA te cha thI Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka viparIta prakAra arthAt eka, prakAra, akSipra, (dhIru) niHsRta (prakaTa) ukta (kathita) ane adhruva (asthira) hAya che. (uparAkta 12 prakAranA uttarabheda 15 mA sUtramAM kahelA mukhya cAra bhedInA hAya che, eTalA mATe 1244=48 bheda thayA. A 48 bheda pratyeka Indriya ane mananI sahAyatAthI jANI zakAya che. teTalA mATe tenI sAthe guNAkAra karavAthI (48x 6=288) matijJAnanA 288 bheda thAya che.) arthasya / || upara kahyA pramANe matijJAnanA bhe arthAMnA hAya che. (sthira ane sthUla vastune atha eTale ke padArtha kahe che.) matijJAnanA sabaMdhamAM vizeSa batAve che. Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyaJjanasyAvagrahaH / ||18 vyaMjana padArthanuM (arthAt avyakta apragaTarUpa zabda vagere padArtho) avagraha jJAna thAya che. (IhA, avAya ane dhAraNArUpa jJAna hotuM nathI.) A avagraha paNa 12 prakAra sahita cakSu ane manane cheDI bAkInI cAra IndrithI ja thAya che. A pramANe vyaMjana avagraha matijJAnanA 14 1244=48 bheda thAya che. pAchaLanA 288 bhedane joDatAM matijJAnanA kula 336 bheda thaI jAya che. na cakSuranindriyAbhyAm / // 19 // cahyuM ane mana dvArA vyaMjana avagraha thatuM nathI. (vyaMjanAvagraha) have zrutajJAnanA viSayamAM batAve che Jain Educationa Intefratil@easonal and Private Usevarly.jainelibrary.org Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 zruta' matipUrva iyanekadvAdazabhedam ||20|| zrutajJAna matijJAna pUrNAMka thAya che ane te paNa e prakAranAM che. (1) a gamAhya aneka prakAravALuM ane(2) aMga praviSTa mAra prakAranuM (aMgamAhya ane aMga praviSTanA (bheda-prabhedanI) vizeSa jANakArI avazya karavI joIe. jethI zrutajJAnanA vizALa kSetranuM' rijJAna thaI zake. A jANakArI rAjavAtika Adi ucca gra^thAnA adhyayanathI maLI zake che. have avadhijJAnanA viSayamAM banAve che. bhavapratyayo'vadhirdevanArakANAm / ||21|| bhavanI mukhyatAnA kAraNe janmathI ja hAvAvALu avadhijJAnadeva ane nArakIjIvAne hAya che. (te dhA devA ane nArakIomAM samAna haiAtuM nathI. temAM paNa Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 prazna ane apraka` joI zakAya che. ke je kSayeApazamanA kAraNe thAya che. sabhyaSTi deva ane nArakIone avadhijJAna hoya che ane mithyASTione vibha gAdhi(kuavadhi) jJAna hAya che. kSayeApazamanA nimittathI thavAvALA avadhijJAnanA viSayamAM vadhu khatAve che. kSayopazamanimittaH SaDvikalpaH zeSANAm / ArA kSayApazamanI sahAyatAthI thavAvALu avadhijJAna (naraka ane devagatine cheDIne) manuSya ane tiya cAmAM thAya che. tenA 6 prakAra che. anugAmI (je jIvanI sAthe khIjA bhavamAM jAya) ananugAmI (je jIvanI sAthe khIjA bhavamAM na jAya)vadha mAna(vizuddha pariNAma thavA sAthe vadhatuM ja rahe) hIya Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAna (je Arta ane raudra pariNAmenI vRddhine kAraNe ghaTatuM rahe) avasthita (je ochuM vadhAre na thAya) anavasthita (je vadhatuM-ghaTatuM rahe) noMdha :- A cha prakAra dezAvadhinA ja che. paramAvadhi ane sarvAvadhi carama zarIrI viziSTa saMyamIne ja hoya che temAM hAni ane vRddhi thatI nathI. gRhastha avasthAmAM tIrthakarane ane deva tathA nAthakIone dezAvadhija hoya che. have manapayajJAnanA viSe batAve che. RjuvipulamatI mnaapryyH| // 23 // - mana payarya jJAnanA be prakAra che Rjumati ane vipulamati. A baMnemAM zuM aMtara che? Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 vizuddhayapratipAtAbhyAM tadvizeSaH / // 24 // vizuddhi (AbhAnA pariNAmenI nirmalatA) ane apratipAta (saMyamathI patita na thavuM te) nI apekSA RjumatithI vipulamatimAM vizeSatA che. avadhi ane mana paryayajJAnamAM zuM aMtara che? vizuddhikSetrasvAmiviSayebhyo'vadhimana : paraco | pArakA avadhi ane mana paryaya jJAnamAM vizuddhi, kSetra, svAmI ane viSayanI apekSAthI aMtara che. (avadhijJAnathI manaH paryayajJAna vizuddha che) paraMtu avadhijJAnanuM kSetra vadhAre che. manaHpayajJAnanA svAmI viziSTa saMyamavALA manuSya ja hoya che. avadhijJAna cAreya gatiomAM thAya che, Jain Educationa Inteffatil@eesonal and Private Usevanky.jainelibrary.org Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 mati ane zrutajJAnane viSe zuM che? matizrutayornibandhodravyeSvasarva paryAyeSu / 2ddA cha dravya (jIva, ajIva, dharma, adharma, AkAza ane kALa) nI keTalIka paryAyane jANI levI te matijJAna ane zrutajJAnane viSaya che. avadhijJAnane viSaya zuM che? vizvavaH avadhijJAna viSaya mUrta padArtha athavA tenAthI saMbaMdhita jIvanI keTalIka paryAne jANavAne che. mana paryaya jJAna viSaya zuM che? tadanantabhAge manAparya yasya / // 28 // sarvAvadhi jJAna dvArA jANelA dravyanA Jain Educationa Inteffcati@belonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMtamA bhAgane mana:paryaya jJAna jANe che. kevalajJAnane viSaya zuM che? sarva dravyaparyAyeSu kevalasya / // 29 // kevalajJAna viSaya samasta dravya ane tenI saMpUrNa paryAye che. eka jIvane eka sAthe keTalAM jJAna hoI zake? ekAdIni bhAjyAni yugapadekasminnA ctubhyH| _rUA . eka jIvamAM eka sAthe ochAmAM ochuM eka ane vadhAremAM vadhAre cAra jJAna hoI zake che (eka hoya te te kevalajJAna haze.) be hoya te atizruta haze. traNa hoya te mati, zruta, avadhi athavA mati, zruta, manaparyaya haze. cAra hoya te mati, zruta, avadhi ane manaH paryaya haze. Jain Educationa Inteffatil@essional and Private Useverly.jainelibrary.org Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17. kumati, kuzruta ane avadhi zuM hoya che? matizrutAvadhayo viparyayazca / // 31 // matijJAna, zrutajJAna ane avadhijJAna e viparIta paNa hoya che (mithyAdarzananA udayathI te jJAna mithyAjJAna kahevAya che) mithyAjJAna vaDe jIva padArthone viparIta rUpe jANe che.) samyaphajJAnathI kevI rIte bhinna che? sadasatoravizeSAdyadRcchApalabdherunmattavat / mathyAjJAna HpurA vidyamAna ane avidyamAna padArthane vizeSatA vinA pitAnI IrachAnusAra jANavAne kAraNe mithyA daSTinuM jJAna umata: Jain Educationa InteffcatiBeetonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 10 athavA pAgala puruSanA jJAna jevuM che. (jevI rIte pAgala koIvAra mAtAne patnI ane patnIne mAtA samaje che ane keIvAra mAtAne mAtA tathA patnIne patnI mAne che. paraMtu tenuM jJAna ThIka nathI. kAraNa ke te mAtA tathA patnIne bheTa jANa nathI.) naya keTalA prakAranA hoya che? tainA saMprada ravAnukULarAmamitra saMpUrA navA ! rerA nagama, saMgraha, vyavahAra, RjusUtra, zabda, samabhirUDha ane evabhUta te sAta naya che. (dravya ke paryAyanI apekSAthI kaI eka dharmanuM kathana karavAne naya kahe che. te naya paraspara sApekSa thaIne ja samyaphahananuM kAraNa thAya che. jevI rIte taMtu Jain Educationa InteffcatiBeetonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 paraspara sAMpekSa thaIne varUpa pariNamIne vajranu` kA` kare che. judA judA rahIne taMtu jevI rIte vajranu kArya karI zakatA nathI tevI rIte paraspara nirapekSa naya paNa atha - kriyA karI zakatA nathI.) Iti zrI umAsvAmi viracita meAkSazAstranA prathama adhyAya purA thaye. Jain Educationa International and Private Usew@nly.jainelibrary.org Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAya-2 jIvanA asAdhAraNa bhAva kayA kayA che? aupazamikakSAyikau bhAvau mizrazca jIvasya svatattvamaudayikapAriNAmikau ca // 1 // ..! jIvanA tenA pitAnA pAMca asAdhAraNa bhAva che. jene pathamika, kSAyika, mizra athavA kSApazamika, audayika ane pAriNAmika kahe che. A asAdhAraNa bhAvanA keTalA bheda che? dvinavASTAdazaikaviMzatitribhedA yathA kramam pazamikanA be, kSAyikanA nava, mizra athavA kSApazamikanA aDhAra, Jain Educationa IntefratiBersonal and Private Usev@nw.jainelibrary.org Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 auyikanA ekavIsa tathA pAriAmikanA traNa bheda che. aupamika bhAvanA e bhedaH- samyakatvacAritre zA aupazamika samyakatva ane aupamika cAritra e e aupamika bhAva che. kSAyikabhAvanA nava bheda che. jJAnadarzanadAnalAbhabhogopabhAgavIryANi ca 11811 jJAna, darzana, dAna, lAbha, bhoga, upabhoga,vIya tathA samyaktva ane cAritra te nava kSAyika bhAvanA le che. kSAyeApazamika mizra bhAvanA aDhAra bheda - jJAnAjJAnadarzanalabdhayazcatustritripaJca bhedAH samyaktvacAritrasaMyamAsaMyamAzca 4 kSAcApazamika jJAna (mati, zruta, Jain Educationa International and Private Usew@nly.jainelibrary.org Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avadhi, mana:paryaya) 3 kSApazamika ajJAna (kumati, kuzruta ane kuavadhi) 3 kSApazamika darzana (cakSu, acakSu ane avadhi) 5 kSApazamika labdhio (dAna, lAbha, bhoga, upabhoga ane vIrya) tathA kSApazamika samyakatva, kSApazamika cAritra ane saMyamAM saMyama te 18 kSApazamika bhAvanA bheda che. audayika bhAvanA 21 bheda - gatikaSAya liMga mithyAdarzanAjJAnAsaMyatA siddhalezyAzcatuzcatustyekaikaikaSaD mevAM ddA 4 gatie, 4 kaSAya, 3 liMga (veda), mithyAdarzana, ajJAna, asaMyama, asiddhatva ane 6 lezyAo te 21 audayika bhAvanA bheTa che. Jain Educationa Inteffatil@eesonal and Private Usevanky.jainelibrary.org Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 pariNAmika bhAvanA 3 bhera AgaLa batAve che. jIvabhavyAbhavyatvAni ca // 7 // jIvatva, bhavyatva, ane abhavyatva te traNa pAriNamika bhAva che. noMdha :-sUtramAM ApelA "" zabdathI astiva, vastutva, dravyatva, prameyatva, agurulaghutva, pradezava, mUrtava, amUtatva, cetanava, ane acetana vagere bhAvene grahaNa karyA che. arthAt te paNa pariNAmika bhAva che. te bhAva anya dravyamAM paNa jovAmAM Ave che. tethI jIvanA asAdhAraNa bhAva nahAvAthI sUtramAM A bhAvane kahyA nathI. jIvanuM lakSaNa :upayogolakSaNam / jIvanuM lakSaNa upaga che. T8 Jain Educationa InteffcatiBeetonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 nadhi :- bAhA ane atyaMtara nimittanA kAraNe AtmAnA caitanya svarUpanuM je jJAna ane dazanarUpa pariNamana thAya che tene upaga kahe che. upaganA keTalA bheda che te batAve che - sa dvividho'STacaturbhe daH / // 9 // te upayoga mULarUpathI jJAnepaga ane dazane paganA bhedathI be prakAranA che. jJAnepaganA AThabheda che. mati, zruta, avadhi, manaparyaya, kevala, kumati, kuzruta ane kuavadhi. darzane paganA cAra bheda che. cakSudarzana, acakSudarzana, avadhidarzana ane kevala darzana, jIva keTalA prakAranA che? saMsAriNo muktAzca / Ri20thI Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevaky.jainelibrary.org Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsArI ane muktanA bhedathI jIva be prakAranA che. saMsArI jIvanA keTalA bheda che? samanaskA'manaskAH / saMsArIjIvA be prakAranA hoya che. mana sahita (samanaskA) ane mana rahita (amAskA) tene saMjJI ane asaMjJI paNa kahe che. saMsAriNastrasasthAvarAH / // 12 // saMsArIjInA trasa ane sthAvaranA bhedathI paNa be bheda che. sthAvaranA keTalA prakAra che. pRthivyaptejovAyuvanaspatayaH sthAvarAH / zA Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevaky.jainelibrary.org Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIkAyika, jalakAyika, teja (agni) kAyika, vAyukAyika ane vanaspatikAyika e pAMca prakAranA sthAvara jIva che. trasajInA bhedaHdviindriyaadystrsaaH / kA be Indriya (zakha, chIpa, laTa, IyaLa vagere) traNa Indriya (vIMchI, kIDI, mAMkaDa, ju, vagere) cAra Indriya (mAkhI, bhamara, kaLiye vagere) ane pAMca Indriya (kUtara, bilADI, gAya, bheMsa, manuSya vagere) jIva trasa kahevAya che. Indriyo keTalI che? paMcendriyANi / III sparza, rasanA, prANu, cahyuM ane kahyuM e bhedathI Indriye pAMca hoya che. Jain Educationa Inteffcati@belonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 IndriyAnA keTalA bheda che ? dvividhAni / IssddA dravyendriya ane bhAvendriyanA bhedathI pratyeka IndriyanA e be bheda che. dravyendriyanuM svarUpa zuM che ? nivRtyupakaraNe dravyendriyam / ||Yaa nivRtti (AkAra vizeSamAM pudgalanI racanA) tathA upakaraNane dravyendriya kahe che. temAMthI darekanA abhya tara ane khAdya bhedathI e be bheda che. bhAvendriyanu svarUpa : W ne labdhyupayogau bhAvendriyam / labdhi (a grahaNa karavAnI zakti) ane upayAgane bhAvendriya rahe che. Jain Educationa International and Private Usew@nly.jainelibrary.org Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca IndriyonA nAma zuM che? sparzanarasanAghrANacakSuHzrotrANi / // 19 // sparzana, rasanA, ghANa, cakSu tathA kAna e pAMca IdriyonA nAma che. sparzarasagandhavarNazabdAstadarthAH / // 20 // spa, rasa, gaMdha, varNa ane zabda te kamathI upara batAvela pAMca indriyonA viSaya che. AgaLa manane viSaya batAve che - zrutamanindriyasya / RArazA anindriya (mana)ne viSaya zruta (zrutajJAna) heAya che. IndriyonA svAmI keNa che? vanaspatyajJAnAn ArA Jain Educationa Inteffcati@belonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 pRthvIkAyika, jalakAyika, agnikAyika, vAyukAyika, ane vanaspatikAyika jIvone eka sparzana Indriya hoya che. kRmipipIlikAbhramaramanuSyAdInAmekaika -vRddhAni | rarUA kRmi vagerenI be, kIDI vagerenI traNa, bhamarA vagerenI cAra ane manuSya vagerenI pAMca A prakAre kamathI eka eka Indriya vadhatI jAya che. paMcendriya jIvanA prakAra :saMkSiAnA samara: | pArakA mana sahita chava saMjJI kahevAya che. noMdha:- bIjA zabdamAM mana rahita jIva asaMjJI kahevAya che. saMjJAone zikSA ane zabdAtha grahaNa vagere kriyA hoya che. Jain Educationa InteffcatiBeetonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hae vigrahagatimAM mananI sahAyatA vinA kevI rIte gamana thAya che? vijAta thoDA sArA vigrahagatimAM kArmANa kArya ga kAraNa che. arthAt kArmANa vegathI jIva eka gatithI bIjI gatimAM gamana kare che. gamana kevI rIte thAya che? anuni jatA jIva ane pudgalanuM gamana AkAzanA pradezanI zreNI anusAra thAya che. mukta jIvanuM gamana kevI rIte thAya che? vipra jIvarA pAragI mukta thayelA jIvanI gati upara sIdhI ane moDavagara arthAta vakatAthI rahita hoya che, raddo Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevaky.jainelibrary.org Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaLa saMsArI jIvanI gati ane samaya batAve che - vigrahavatI ca saMsAriNaH prAkcaturthyaH / 28 saMsArI jIvanI gati moDa sahita ane meDa rahita be prakAranI hoya che ane tene samaya eka samayathI cAra samaya sudhI che. saMsArI jIva cothA samayamAM avazya kaIne kaI sthaLe utpanna thaI jAya che. vigraha rahita gatine samaya - ekasamayA'vigrahA / // 29 // meDa rahita gatine kALa eka samaya che. tene Rjugati paNa kahe che. vigrahagatimAM jIvane anAhAraka rahevAne samaya - Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ha grInyAnAhavA tArUnA vigrahagatimAM jIva eka, be athavA traNa samaya sudhI anAhAraka rahe che. noMdha:- dArika, vaikriyaka, ane AhAraka zarIra tathA cha paryAptiyone cagya pudgala paramANuonA grahaNane AhAra kahe che. A prakArano AhAra jene na hoya te anAhAska kahevAya che. vigraha rahita gatimAM jIva AhAraka hoya che. janmanA prakAra - sammUrchana gIpapAdA janma / // 31 // saMsArI ane janma(navIna zarIra dhAraNa karavuM) traNa prakArathI thAya che. pahele samUchana (cAre bAjunA pudagala paramANuenuM maLIne zarIra rUpa thaI javuM) bIje garbha ane trIje upapada (jyAM pahoMcatAM Jain Educationa InteffcatiBeetonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja saMpUrNa aMgenI racanA thaI jAya che.) have nionA bheda batAve che - sacittazItasaMvRtAH setarA mizrAzcai -AranavAra rUrI sacita, zIta, saMvRta (DhAMkelI) acita, uSNa, vivRta (khullI) ane sacittA citta, zItaSNa, saMvRta-vivRta te nava saMmUcchana Adi janmanI nio che. garbhajanma kaine hoya che ? jarAyujANDajapotAnAM grbhH| // 33 // jarAyuja (jemake manuSya) aMDaja (iMDAthI pedA thavAvALA) tathA pita ja pedA thatAM ja paripUrNa zarIrayukta thaI cAlavA pharavA lAgI jAya ane jenA para garbhamAM keI AvaraNa rahetuM nathI.) A jIne garbhajana hoya che. Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34. upApAda janma kene hoya che? devanArakANAmupapAda: / rU8A deva ane nArakieno upapada janma hoya che. deva upapAda yAthI utpanna thAya che. nArakI upapadathI chatAthI nIcenI tarapha meM karIne paDe che. saMmUchana janma ke nA hoya che? zeSANAM saMmUrcha nam / // 35 // garbha ane upapAda jamavALAo sivAya bAkInA bIjA jIvone saMmUIna janma hoya che. zarIra keTalA prakAranAM hoya che? audArikavekriyikAhArakataijasakArmaNAni zarIrANi / // 36 // Jain Educationa Inteffcati@belonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 (A badhA jIvonAM) zarIra audArika (skUla zarIra) vaikiyaka (aneka prakAranAM zarIra banAvavAmAM samartha) AhAraka (chaThThA guNasthAna vatI muninA mastakathI eka hAthanuM je putaLuM saMzaya nivAraNa athe nIkaLe che tene AhAraka zarIra kahe che.) tejasa (tejayukta zarIra) ane kArmANa (ATha karmone samUha) A pAMca prakAranAM hoya che. AmAM kayuM zarIra sUkSama hoya che? paraM para sUkSmam / rUchI " uparanA pAMceya zarIramAM pUrvanI apekSA AgaLa AgaLanAM zarIra sUma che arthAt (dArikathI vaikiyaka sUkSama che vagere). have zarIranA pradezonA viSayamAM AcArya zrI kahe che - ' Jain Educationa Inteffatil@eesonal and Private Usevanky.jainelibrary.org Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 pradezato'saMkhyeyaguNaM prAk - taijasAt / // tejasa zarIrathI pahelAnA traNa zarIra arthAt audArika, vaikriyaka ane AhAramAM pahelAMnI apekSA AgaLavALAMmAM asaMkhyAta ghaNA pradeza che. anantaguNe pare / KI chellA be zarIra arthAt tejasa ane kArmANu anaMta ghaNAM paramANuvALAM haiya che. arthAta AhAraka zarIthI tejasa zarIramAM anaMta ghaNA pradeza hAya che. tejasa ane kArmANa zarIranI vizeSatAH- apratighAte / ||4|| tejasa anekArmANu e baMneya zarIra lAkapata pratighAta rahita che. arthAta te Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 smRtika padAthI svaya* rokAtAM nathI ane koine rekatAM paNa nathI. tejasa ane kArmANa zarIranA AtmAthI sakha H anAdisaMbandhe ca / makazA tejasa ane kArmANu zarIra AtmAnI sAthe satatinI apekSA anAdikALathI sabadha rAkhavAvALA che. sarvasya / uparAkta ane zarIra bazvAsa sArI jIvone hAya che. eka sAthe keTalA zarIra hAI zake che tadAdIni bhAjyAni yugapadekasminnA -tumca:||4|! Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 eka jIvane ochAmAM ochA be arthAt (tejasa ane kArmANa) ane vadhAremAM vadhAre cAra zarIra hoI zake che. (traNa hoya te tejasa, kANu, ane audyArika athavA tejasa, kArmANa vaikriyaka) cAra hoya teetejasa, kArmANa, audArika ane AhAraka) eka sAthe pAMca zarIra hotAM nathI. kArmANa zarIranI vizeSatA - nirupabhogamantyam / // 44 // - chelluM kArmANa zarIra upara rahita che. audArika zarIra kene heya che? garbha saMmUrccha najamAdyam / // 45 // garbha ane samUchana janma levAvALA jIva (tejasa ane kArmANa zarIra Jain Educationa InteffcatiBeetonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMhita) dArika zarIra dhArI hoya che. vaikriyaka zarIra ne hoya che ? aupapAdika vaikriyikam / upapAda janmathI utpanna thaMno zarIra (tejasa ane kArmANa zarIra sahita) vaikriyaka zarIra hoya che. A RSiciM aa aa IkabA vaiyika zarIra labdhijanya paNa che. arthAta vizeSa tapa dvArA paNa prApta thAya che. tejasamapi / I48nA - tejasa zarIra paNa labdhinA arthAt RddhinA nimittathI prApta thAya che. noMdha:-nisaraNamaka ane abhisaraNa miTha te be prakAranA tejasa zarIra hoya che. ni. Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 6 saraNatmaka muninA DAbA khabhAmAMthI nIkaLI ne dAhya vastunI pAse jaIne tene bhasmIbhUta karI de che. pachI pharIthI muninA zarIramAM praveza karIne tene paNa bhasma karI de che. anisaraNAtmaka dArika, vaikriyaka ane AhAraka te traNe zarIranI aMdara rahIne temanI dIptinuM kAraNa hoya che. AhIraka zarIranuM lakSaNa zuM che? zubha vizuddhamavyAghAti cAhAraka pramatta. saMcAlaiyA ISI AhAraka zarIra zubha, vizuddha ane vyAghAta. rahita hoya che ane te kevaLa pramattasaMyata nAmanA chaThThA guNasthAnavata sunine ja hoya che. Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 liMganA (ve) svAmI :nArakasaMmUchino npuskaani| // 50 // nArakI ane samUIna jIvo napuMsaka laganA hoya che. sevA: | zA devone napusakalIMga hetuM nathI. kevala . straliMga ane purUSaliMga ja hoya che. zeSAtrivedAH / parA bAkInA vone traNeya liMga hoya che. akALa maraNa tenuM nathI hotuM? aupapAdikacaramottamadehA'saMkhyeyavarSA yuSo'napavAyuSaH / // 53 // upapAda janma levAvALA (deva ane nArakI) carottama zarIravALA (arthAt Jain Educationa Intefratil@easonal and Private Usevarly.jainelibrary.org Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 tadbhava mAkSagAmI tIrthaMkara tIrthaMkara paramadeva) asakhyAta varSanI--AcuvALA (uttarakurU vageremAM janmelA jIvAnu) akAla mRtyu hetu nathI. noMdha :- tenAthI siddha thAya che ke khIjA jIvAnu` akAla maraNa thAya che jo khIjA jIvAnu akAlamaraNa na heAya te DhayA, dharmopadeza ane cikitsA vagere vAtA nirarthaka banI jaze. iti zrI umAsvAmi viracita meAkSazAstranA bIjA adhyAya saMpUrNa. * Jain Educationa International and Private Usew@nly.jainelibrary.org Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAya-3 alekanuM varNana. ratnazarkarA bAlukApaGka dhUmatamomahAtama: prabhA bhUmayo ghanAmbuvAtAkAzapratiSThAH saptA smsdha: IL ratnaprabhA, zarkarA prabhA, bAlukAprabhA, paMkaprabhA, dhUmaprabhA, tama prabhA ane mahAtamaprabhA e sAtabhUmi ghanavAta, ammuvAta, tanuvAtanI paTTiyathI (lapeTAIne kamathI nIce nIce sthita che. tAsutriMzatpaJcaviMzati paMcadazadazatripaMconaika narakazatasahasrANi paMca caiva yathAkramam / A sAta narakabhUmimAM je rahe Jain Educationa Intefferatlessonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 vAnAM sthAna che tene bila kahe che. evA khila prathama narakamAM 30 lAkha che. bIjAmAM 25 lAkha che. trIjAmAM 15 lAkha che. ceAthAmAM 10 lAkha che. pAMcamAmAM 3 lAkha che. chaThThAmAM pAMcakrama ekalAkha che. sAtamAmAM kevala mAMca khila che. saMpUNa khileAnI saMkhyA 84 lAkha che. nArakriyeAnA du:khanu varNana :nArakA nityAzubhatara lezyA prinnaamtenA viyiA ) || - narakamAM rahevAvALA jIvAnI lezyA, pariNAma, deha, vedanA ane vikriyA nitya azubhatara ja hAya che. 11811 parasparodIrita duHkhA | nArakI jIvA paraspara ekabIjAne duHkha pahoMcADe che. Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 saMkilaSTA'surodIritaduHkhAzcaprAzcaturthyAH / vA cethI narakabhUminI pahelAMnI traNa narakabhUmimAM saMkilaSTa-pariNAmadhArI asurakumAra dvArA paNa nArakIone duHkha pahoMcADavAmAM Ave che. teSvekatrisaptadazasaptadazadvAviMzatitraya striMzatsAgaropamA satvAnAM parA sthitiH / te narakamAM jenuM utkRSTa Ayu kamathI eka sAgara, traNa sAgara, sAta sAgara, dazasAgara, sattasAgara, bAvisa sAgara ane tetrIsa sAgara che. noMdha - A narakamAM madyapInArA, mAMsabhakSaNavALA, yajJamAM bali devAvALA asatyavAdI, paradravyanuM haraNa karavAvALA, Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para strI laMpaTI, tIvalabhI, rAtrimAM bhejane karavAvALA, strI, bALaka, vRddha ane RSinI sAthe vizvAsaghAta karavAvALA jinadharmanA niMdaka, raudradhyAna karavAvALA tathA A prakAranAM anya pApakarma karavAvALA jIvo utapanna thAya che. utpattinA samaye A jIvone uparanI bAju paga ane mastaka nIcenI bAja rahe che. nArakI jIvane bhUkha, tarasa vagerene tIvra vedanA Ayuparyata sahana karavI paDe che. kSaNabharane mATe paNa sukha maLatuM nathI. asaMjJI jIva prathama naraka sudhI sarI sUpa ( gIloDI vigere) bIjA naraka sudhI, pakSI trIjA naraka sudhI, sapa cothA naraka sudhI, siMha pAMcamA naraka sudhI, strI chaThThA naraka sudhI ane mAchalI sAtamA naraka sudhI jAya che. Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevaky.jainelibrary.org Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 je kaI prathama narakamAM satata jAya te AThavAra jaI zake che. arthAt kaI jIva prathama narakamAM utpanna thayA pachI tyAMthI nIkaLIne manuSya athavA tiyaca thaIne pharI prathama narakamAM utpanna thaye. A prakAre A jIva prathama narakamAM ja jate rahe te AThavAra sudhI jaI zake che. A pramANe bIjA narakamAM sAtavAra, trIjA narakamAM cha vAra, cothA narakamAM pAMcavAra, pAMcamAM narakamAM cAravAra, chaThThA narakamAM traNavAra ane sAtamA narakamAM be vAra sudhI satata utpanna thaI zake che. sAtamA narakathI nIkaLelA jIva tiryacaja thAya che ane pharIthI narakamAM ja jAya che. chaThThA narakathI nIkaLela jIva manuSya thaI zake che ane samyakdarzana prApta karI zake che. paraMtu dezavratI thaI zakatuM nathI. Jain Educationa Intefratil@easonal and Private Usevarly.jainelibrary.org Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 pAMcamA naSTathI nIkaLelA jIva dezavatI thaI zake che. paraMtu mahAvratI thaI zakatA nathI. ceAthA narakathI nIkaLelA jIva meAkSa paNa prApta karI zake che. prathama bIjA ane trIjA narakathI nIkaLelA jIva tItha kara paNa thaI zake che." A rIte adheAlAkanu varNana saMkSepathI purU thayuM. have madhyalAkanu varNana kare che Hjmbuudviip lavaNodAdaya: zubhanAmAno dvIpasamudra: | IILA madhyalAkamAM ja budvIpa tathA lavaze|daya vigere zubhanAmavALA asa khyAta dvIpa samudra che. noMdha :- (1) jambudvIpa lavaNA duSi samudra (2) ghAtakIkhaDadvIpakAle - Jain Educationa International and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 dadhi samudra (3) puSkara dvIpa-puSkara samudra (4) vArUNIvaradvIpa-vArUNI samudra (5) kSIravaradvIpakSIra samudra (6) vRtavaradvIpa-vRtavara samudra (7) IkSuvara dvIpaIzkavara samudra (8) naMdIzvaradvIpa-naMdIzvara samudra (9) arUNavaradvIpa-arUNavara samudra. A prakAre svayaMbhUramaNa samudra paryata ekabIjAne gherIne asaMkhyAta dvIpa ene samudra che. A dvIpa samudronI racanA kevI che te batAve che. dviiivaSkambhA pUrva pUrva parikSepiNo vaDhayAra | ITA pratyeka dvIpa samudra bamaNuM bamaNuM vistAravALA ekabIjAthI gherAyelA tathA cUDInA AkAra jevA baLa che. Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have jambudvIpanI racanA ane vistAra batAve che :tanmadhye merunAbhirvR tto-yojanazatasahasravi SkambhojambUdvIpaH / // 9 // A dvIpa samudronA madhyamAM eka lAkha jana vistAravALe jambudvIpa che. jenA madhyamAM nAbhinI samAna sumerU parvata che. jambudvIpanA kSetranuM varNana - bharata-haimavata-hari-videha ramyaka hairaNya __ batairAvata varSAH kSetrANi / // 10 // A jambudvIpamAM bharata, hemavata, hari, videha, ramyo, hairaNyavata ane airAvata e sAtakSetra che. kSetronI vacamAM zuM che? Jain Educationa Inteffcati@belonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tadvibhAjinaH pUrvAparAyatA himavanmahAhimavanniSaghanIlarukima zikhariNAvarSagharaparvatAH / HzA upara kahyA pramANe sAta kSetranA vibhAga karavAvALA pUrvathI pazcima sudhI phelAyelA himavana, mAhimavana, niSadha, nIla, rUkimana ane zikharI nAmanA 6 kulAcala parvata che. A kulAcala parvateno raMga kevo che? hemArjunatapanIya vaidduuryrjthemmyaaH| himavana parvatane raMga sonA je che. mahAhimavanane raMga cAMdI je che. niSadha parvatane raMga tapAvelA sonA je lAla che. nIla parvata vaiDUryamaNinA je Jain Educationa InteratiBeesonal and Private Usevmiw.jainelibrary.org Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pare. vAdaLI che. rUkima parvatane raMga cAMdInAM je sapheda che ane zikharI parvatane raMga senA je pILe che. have A parvatane AkAra batAve che :maNivicitrapAzrvA upari mUle ca tulya vistAra / rUA aneka prakAranI maNiothI zobhita kinArAvALA A parvane upara nIce ane madhyamAM eka samAna vistAra che. parvate paranAM sarovaronuM varNana - panamahApadmatiginchakezarimahApuNDarIka puNDarIkA hradAsteSAmupari / // 14 // himavana vagere parvatenI upara kamathI paSa, mahApama, tigiccha, kesarI, mahApuMDarIka ane puMDarIka te 6 sarevara che? Jain Educationa Inteffatil@eesonal and Private Usevanky.jainelibrary.org Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 pahelA sarovarano AkAra ke che - prathamo yojanasahasrAyAmastadaddha viSakambho Dha: zA himavana parvata para AveluM paheluM sarovara eka hajAra jana lAMbu ane pAMcase jana pahoLuM che. dazayojanAvagAhaH / // 16 // padranAmanuM paheluM sarovara dasa jana UMDuM che. tanmadhye yojana puSkaram / // 17 // tenI madhyamAM eka jana vistAravALuM kamaLa che. bIjA savane AkArake che?. tadviguNadviguNA hvadAH puSkarANi ca / // 18 // Jain Educationa Inteffcati@belonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 AgaLanA be sarovara (mahApa ane sigiracha) tathA tenAM maLa pahelA sarovaranA tathA tenA kamaLanA AkAranI apekSA bamaNuM bamaNa AkAravALAM che. tenI AgaLanAM traNa sarovara ane kamaLa dakSiNa sarovaranA tathA kamaLAnA samAna vistAravALAM che. kamaLo para nivAsa karatI 6 devIo - tannivAsinyo devyaH zrIhrodhRtikIrtibuddhi abhyaH palyopamasthitayaH sasAmAnikapariSatkAH / A paddha vagere sarovaranAM kamaLa para kamathI zrI ha, vRti, kIrti, buddhi, ane lakSamI e cha devIo sAmAnika ane Jain Educationa InteffcatiBeetonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 pariSada jAtinA devo sAthe nivAsa kare che. devionuM AyuM eka palyanuM che. sAtakSetrenI nadiyenuM varNana - gaMgAsindhurohidrohitAsyAhariddharikAntA sItAsItodAnArIH narakAntAsuvarNarupyaklAraktAraktodA: saritaratajaththA ravo bharata Adi sAta kSetromAM gaMgA, siMdhu, rahita, rehitAmyA, harita, hari kAMtA, sItA, satedA, nArI, narakAMtA, suvarNakUlA, rUdhyakulA, raktA ane raktadA te cauda nadio vahe chenadionA vahevAne krama :dvayordvayoH pUrvAH pUrvagAH / // 21 // Jain Educationa Inteffcati@belonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara kahyA pramANe nadionA kSetrane krama anusAra be benA yugamAM levA joIe. pratyeka yugalanI prathama nadI pUrvadizAmAM vahIne samudramAM paDe che. pAraMvALA | zA bAkI bIjI sAta nadI pazcima bAju jAya che. sahAyaka nadionuM varNana - cturdshndiishsrprivRtaagNgaasindhvaato nazA || gaMgA siMdhu vagere nadionAM yugala cauda hajAra sahAyaka nadio sahita che. AgaLanA parvata ane kSetre vistAra - bharataH SavizatipaMcayojanazatavistAraH SaTcaikonaviMzatibhAgAyojanasya / // 24 // Jain Educationa Intefratil@easonal and Private Usevarly.jainelibrary.org Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa7 bharatakSetrano vistAra para jana che. AgaLanA parvata ane kSetrane vistAra - tadviguNa dviguNa vistArA varSaghara varSA videhakSetra sudhI parvata ane kSetra bharatakSetrathI bamaNuM bamaNuM vistAravALAM uttarA dakSiNAtulyAH / // 26 // - videhakSetrathI uttaranA traNa parvata ane traNa kSetra dakSiNanA parvata ane kSetranA vistAranI samAna che. bharata ane airAvata kSetramAM kALanuM parivartana - bharatairAvatayoI ddhihAsau SaTsamayAbhyAmutsapiMpyavasarpiNya va sarpiNIbhyAm / // 27 // Jain Educationa Inteffatil@eesonal and Private Usevanky.jainelibrary.org Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pita utsarpiNa ane avasarpiNanA che kALe dvArA bhArata ane airAvatakSetramAM rahevAvALA manuSyanA Ayu, kAya, bhegepabhegamAM vRddhi ane hAni thatI rahe che. anya bhUmionuM varNana - rAkhyAmAM mUkojhavasthitA 28 bharata ane airAvata kSetrane choDIne bAkInA pAMce kSetronI sthiti evI che tevI nitya eka jevI rahe che te kSetromAM kALanuM parivartana thatuM nathI. hemavata AdikSetromAM AyunuM varNana - ekadvitripalyopamasthitayo haimavatakahAriva vaizavakuvA | ara? hemavata, harikSetra ane devakurU (videha kSetranA dakSiNamAM vizeSa rathAna)mAM kramathI Jain Educationa Inteffcati@belonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa9 prANiyenuM Ayu eka palya, be palya ane traNa palyanuM che. zarIranI uMcAI kamathI 2 hajAra, 4 hajAra ane 6 hajAra dhanaSanI che. bhejana kramathI eka divasa pachI, 2 divasa pachI, ane 3 divasa pachI kare che zarIrane raMga kamathI vAdaLI, sapheda ane senAnA raMgane hoya che.) anya kSetromAM AyunI kevI vyavasthA che? tathottaraH | rUnA uttarakurU (videhakSetranA uttaramAM eka vizeSasthAna)mAM devakurUnA samAna ramya - kSetramAM harikSetranA samAna ane hairAgyavata kSetramAM hemavata kSetranI jemaja prANiyAnuM Ayu hoya che. videhakSetramAM AyunI kevI vyavasthA che? videheSu sakhyeyakAlAH / // 31 // ( RI* .. Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevaky.jainelibrary.org Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 videhakSetramAM saMkhyAta vanuM Ayu hAya che. utkRSTa Ayu pUrva kADhi varSa che ane jaghanya Apyu. aMtamUrhuta che. bharatakSetrane vistAra : bharatasya viSkambho jambUdvIpasya navatizata maLaH / gArzI bharatakSetrane vistAra jambudvIpanA vistAranA 1/190mAM bhAga pramANa che. noMdhaH- A adhyAyanA cAvIsamA sUtramAM bharatakSetranA je vistAra darzAvyA che te jabudvIpanA vistAranA 1 lAkha yeAjananA 1/190 mA bhAganI kharAkhara ja che. ghAtakIkhaMDadvIpanuM varNana : GRING dvirdhAtakIkhaNDe ! // 23 // Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghAtakIkhaDa dvIpamAM kSetra parvata nadI vagerenI saghaLI vigate jambudvIpathI bamaNuM bamaNuM che. puSkaradvIpanuM varNana - punA ja rUkA puSkaradvIpanA aDadhA bhAgamAM paNa badhI racanA jambudvIpathI bamaNuM che. nodha :- puSkaradvIpanA caDI AkAranA aDadhA bhAgamAM mAnuSettara parvata Avela che. jenAthI banelA pUrvanA aDadhA bhAgamAM ja manuSya che ane teja aDadhA bhAganI racanAnA saMbaMdhamAM uparokta sUtra che. puSkaradvIpanuM manuSyakSetro:kAkAnuttarAkhaDyA paNa che ? Jain Educationa Inteffatil@eesonal and Private Usevanky.jainelibrary.org Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnuSettara parvatanI pahelAM-pahelAM ja manuSya hoya che. tenI pAchaLa nahi. vidyAghara RddhidhArI muni paNa mAnuSettara parvatane oLaMgIne AgaLa jaI zakatA nathI. manuSyanA bheda :AryA mlecchAzca / rUddA Arya ane svera e be prakAranA manuSya hoya che. je guNothI saMpana hAya. athavA jenI guNIjana sevA kare tene Arya kahe che. je AcAra-vicArathI bhraSTa hoya, dharma-kamano koI viveka na heya, nirlajajatA pUrvaka game tema belatA hoya tene maleracha kahe che. te aMrtadvIpaja ane karmabhUminA bhedathI be prakA che. eka ranA hoya che Arya paNa be prakAranA hoya RddhiprApta ane bIjA Rddhi rahita. Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevaky.jainelibrary.org Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmabhUmionuM varNana - bharatairAvatavidehAHkama bhUmayo'nyatradevakuru ttarakurubhyaH / // 37 // (karmabhUmiomAM sarvArthasiddhine prApta karAvavAvALAM utkRSTa zubhakama tathA sAtamA narakamAM laI javAvALAM nikRSTa azubhakarma paNa karAya che. teTalA mATe tene karmabhUmi kahe che.) evI karmabhUmi aDhIdvIpamAM 15 che. jemAM pAMca bharatakSetra, pAMca airAvatakSetra, uttarakurU ane devakurUne choDIne pAMca videhakSetra samilita che (mAnuSattara parvatathI AgaLa ane svayaMbhUramaNadvIpanA madhyamAM AvelA svayaMprabha parvatanA vacce jeTalA dvIpa che te saghaLI kugabhUmi che. aDadhe svaMya bhUmiNa dvIpa, pUre svayaMbhUramaNa samudra Jain Educationa Inteffcati@belonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane samudranI bahAranA cAre khUNae karmabhUmi kahevAya che.), manuSyanuM Ayu keTalu hoI zake che? nRsthitI parAvare tripalyopamAntamuhUte / manuSyanuM Ayu vadhumAM vadhu traNa pepama hoI zake che ane ochAmAM echuM aMtamuhUrtanuM hoI zake che. tiyanuM Aya keTaluM hoya che ? tibagyonijAnAM ca // 39 // manuSyanI jema tiryaMcAnuM paNa utkRSTa Ayu traNa palya ane jaghanya ayu aMtamUhatanuM hoI zake che. | iti zrI umAsvAmi viracita mekSa zAstrane trIjo adhyAya saMpUrNa thaye Jain Educationa Inteffcati@belonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAya 4 cotho deva keTalA prakAranA che? devAzcatuNikAyAH / III deva cAra prakAranA hoya che. bhavanavAsI vyaMtara, jyotiSI, ane kalpavAsI. A cAreyamAM paNa aneka bheda hoya che. devenI lezyAo kevI hoya che? bAritripu vItAnasephayAH merA bhavanavAsI, vyaMtara ane tiSI devenI kRSNa, nIla, kApita ane pIta e cAra vezyAo hoya che. denA upabhe keTalAM che? Jain Educationa Inteffatil@eesonal and Private Usevanky.jainelibrary.org Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazASTapaJcadvAdazavikalpAH kalpopapannaparyantAH / rA bhavanavAsI deva 10 prakAranA, vyaMtaradeva ATha prakAranA, tiSIdeva pAMca prakAranA ka9papana (selamAM svarga sudhInA) deva bAra prakAranA hoya che. cAreya prakAranA devemAM sAmAnya bheda keTalA indra sAmAnikatrAyastrizapAriSadAtmarakSa lokapAlAnIka prakIrNakAbhiyogya kilviSikAracaukazaH / Iko cAre prakAranA devAmAM Indra sAmAnika (AjJA ane aizvaryane vinA dri samAna) vAyagraMza (maMtrI ane purehita deva) Jain Educationa InteFreatiBeasonal and Private Usev@mw.jainelibrary.org Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAriSada (sabhAmAM besavAnA adhikArI) AtmarakSa, lekapAla, anIka (je hAthI ghoDA ratha, pAyadaLa, baLada, gaMdharva ane nartaka A sAta prakAranI senAmAM rahe che) prakI ka (nagaravAsIonI jema) AbhiAgya (je nokarInuM kAma kare che) ane kiviSika (je savArI vagere mATe niyukta che. tathA nIca kAryo karavA vALA che) deva hoya che. paraMtu. trAyastrizalaukapAlamA vyntrjyotisskaaH| kA vyaMtara ane jyotiSI varganA devAmAM trAyastri ane lekapAla hotA nathI. tathA pUrvayovIndrAH / muddA Jain Educationa Inteffatil@eesonal and Private Usevanky.jainelibrary.org Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanavAsI ane vyaMtaradevenI pratyeka jAtimAM be be Idro hoya che. zuM devamAM paNa ati sukha che? kAyapravIcArA A ezAnAt / // 7 // bhavanavAsI, vyaMtara, jyotiSI tathA sau dharma tathA IzAna svarganA deva manuSya ane tiyAnI jema zarIrathI kAma sevana kare che. bIjA svarga pachI temAM zuM parivartana Ave che? zeSAH sparza rupazabdamanaH pravIcArAH / // 8 // - trIjA svargathI laIne salamA svarga sudhI keTalAMkamAM devInA sparzathI, keTalAkamAM rUpane dekhavAthI keTalAMkanA zabda sAMbhaLavAthI ane keTalAMka svargomAM deva Jain Educationa Intefratil@easonal and Private Usevarly.jainelibrary.org Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane devi manamAM ekabIjAnA smaraNa mAtrathI tRpta thaI jAya che. AgaLa TagvIcAra | III sola svargathI upara navagrevaka, nava anudiza, ane pAMca anuttara vimAnavAsI de kAmasevanathI rahita hoya che. bhavanavAsI deva keTalA prakAranA che? bhavanavAsino'suranAgavidyut tsuparNAgnivAta stanitodadhidvIpadikkumArAH / // 10 // bhavanavAsI devomAM asurakumAra, nAgakumAra, vidyutakumAra, suparNakumAra, agnikumAra, vAtakumAra, svanitakumAra, udadhikumAra, dviIpakumAra, dikakumAra evA 10 bheda che. vyaMtaradevanA keTalA bheda hoya che? Jain Educationa Inteffatil@eesonal and Private Usevanky.jainelibrary.org Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70. vyatantarAH kinnara kiMpuruSamahoraMga gandharva cakSa rAkSasa mUtavirATa ! NzA vyaMtaradevonA kinnara, puirUSa, mahega, gaMdharva, yakSa, rAkSasa, bhUta ane pizAca e prakAre ATha bheda hoya che. taSI devAnA keTalA bheda che? jyotiSkAH sUryAcandramasau grahanakSatra prakIrNaka tArakAzca / // 12 // sUrya, caMdramAM, graha, nakSatra ane tArA te pAMcabheda tiSI devAnA che. zuM jyotiSI deve gamana paNa kare che? merupradakSiNA nityagatayo nRloke / // 13 / / aDhI dvIpanA vistAramAM arthAta Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 manuSyalokamAM te jatiSIde merUnI pradakSiNa karatA sadAgamana karatAM rahe che. temanA niraMtara gamanathI zuM lAbha? tatkRtaH kAlavibhAgaH / // 14 // kalAka, miniTa, divasa, rAta vigere samayanA vibhAga yA tiSI de (sUrya, caMdra vagere) dvArA thAya che. paraMtu bhirvsthitaaH| manuSya lokanI bahAra arthAta mAnuSesara parvatanI pachI tiSIdeva sthira che. have vaimAnika devanA viSayamAM batAve che - vaimAnivAra IuddA Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevaky.jainelibrary.org Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimAnamAM je rahe temane vaimAnika deva kahe che. vaimAnika denA keTalA bheda che. kalpopapannAH kalpAtItAzca / // 17 // vaimAnikadeva kapana ane kalpAtItanA bhedathI be prakAranA che. 16 svargomAM utpanna thavAvALA deva kapana ane navagrevaka, nava anudiza ane pAMca anuttara vimAnamAM utpanna thavA vALA deva kapAtIta kahevAya che. vimAnanI sthiti kevA kamamAM che? uparyupari / // 18 // denA vimAna kramaza upara upara che e vimAnanuM nAma zuM che? Jain Educationa Inteffatil@eesonal and Private Usevanky.jainelibrary.org Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 .' saudha maizAnasAnatkumAra mAhendra bahma vamo. ttaralAntavakApiSThazukrazatArasa hAreSvAnataprANatayorAraNAcyuta yona vasu aveyakeSu vijaya vaijayantajayantAparAjiteSu sarvArtha hitI ja ! III saudharma-IzAna, sAnakumAra mahendra, brahma, brahmorara, lAntava-kApiSTa, zukaM-mahA zukra, zatAra-sahastrAra, Anata-prANuta, AraNa-ayyata A sola svargomAM tathA navavaka, nava anudiza ane viya-vaijayanta, jayanta, aparAjita ane sarvArthasiddhi A pAMca anuttara vimAnamAM vaimAnika deva rahe che. vaimAnika devAmAM uttaro uttara vRddhi - sthitiprabhAvasukhadya tilezyA vizuddhIndriyA - vayikoDadhA garabA. Jain Educationa Inteffatil@eesonal and Private Usevanky.jainelibrary.org Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 A vaimAnika devemAM uttaro uttara Ayu, prabhAva, "sukha, zarIra" kAMti,lezyAenI vizuddhi, IdriyonA viSaya tathA avadhijJAnanA viSayanI adhikatA jovAmAM Ave che. vaimAnika devAmAM jovAmAM AvatI uttaro uttara hAni - tti pariprAIma mAnato hInA nArA paraMtu vaimAnika devAmAM gati, zarIrane AkAra, parigraha ane abhimAna uttaro uttara ghaTatuM jAya che. vaimAnika devenI lezyAo kevI che? pItamapadma zuklalezyA dvivizeSaNeSu / // 22 // prathama cAra (be yugala) svargomAM pIta leyA hoya che. pAMca thI dasa sudhI Jain Educationa Inteffati@essonal and Private Usev@ly.jainelibrary.org Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 eTale ke AgaLanA traNa yugmamAM padmalezyA hoya che. bAkInA 6 svargomAM tathA navaraiveyakamAM zukalezya hoya che. nava anudiza ane pAMca anuttara vimAnamAM parama zukala lezyA hoya che. kalpa kene kahe che? prAgveyakebhyaH kalpAH / // 23 // daivayakonAM AgaLanAM vimAnone (arthAta sela svage) ne kalpa kahe che. navavecaka, nava anudiza, pAMca anurAra vimAne kapAtIta kahevAya che. kalpAtIta vimAnanA deva sarIkhA vaibhavavALA hoya che ane teo ahaminda kahevAya che. lokAMtika deva kyAM rahe che ? bahmalokAlayA laukAntikAH / ... // 24 // Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevaky.jainelibrary.org Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 pAMcamAM brahmaleAka nAmaka svargamAM leAkAntika dhruva rahe che. je svargathI AvIne manuSyabhava dhAraNa karIne mukta thaI jAya che. lokAMtika deva keTalA prakAranA heAya che ? sArasvatAdityavanhayaruNaMgada toyatuSitA vyAvyAvidArlR / rA laukAMtika devAmAM sArasvata, Aditya, vanti, arUNa, gAya, tuSita, avyAbAdha ane ariSTa te ATha prakAranA bheda hAya che. pAMca anuttaranA amintronI saMsAranI maryAdA keTalI che? vijayAdiSu dvivaramAH / rA vijaya, vaijayanta, jayanta ane aparAjita vimAnavAsI amintro manuSyanA Jain Educationa International and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be bhavadhArIne niyamathI mekSa cAlyA jAya che. paraMtu sarvArthasiddhinA ahamindro manuSyane ekabhava dharIne ja mokSa cAlyA jAya che. svargamAM tiyAnI zuM sthiti che? aupapAdikamanuSyebhyaH zeSAstiryagyonayaH / T/2nA papAdika janma levAvALA (deva ane nArakI) tathA manuSya sivAya samasta saMsArI jIva tiryaMca che. tiryaMca saMpUrNa lokamAM vyApelA che. bhavanavAsI denuM utkRSTa Ayu keTaluM sthitirasuranAga suparNa dvIpazeSANAM sAgaropa manipalyopamArddha hInamitAH / // 28 // Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevaky.jainelibrary.org Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhadhanavAsI devAmAM asurakumAranuM eka sAgara, nAgakumAranuM traNa patya, suparNakumAranuM aDhIpalya, dvIpakumAranuM be palya ane bAkInA cha kumAranuM doDha deDha palyanuM utkRSTa Ayu che. vaimAnika devenuM utkRSTa Ayu keTaluM che? saudharmazAnayoH sAgaropameadhike / // 29 // saudharma ane aizAna svarganA devanuM utkRSTa Ayu be sAgarathI thoDuM vadhAre che. sAnatkumAra mAhendrayoH sapta / // 30 // sanatakumAra ane mahendra svargamAM devonuM AyuSya sAta sAgara DuM vadhu che. trisaptanavaikAdaza trayodaza paJcadazabhiradhikAni tu ! rUzA Jain Educationa Inteffcati@belonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaLanA yugamAM sAta sAgarothI kamapUrvaka traNa, sAta, nava, agiyAra, tera ane paMdara sAgara adhika Ayu che. A rIte 16mAM svargamAM 22 sAgaranuM utkRSTa Ayu che. AraNa ane azruta svargathI upara navagreveyakamAM nava anudizAmAM ane vijaya Adi vimAnamAM eka eka sAgara vadhatuM Ayu che e rIte prathama veyakamAM 23 sAgara, ane navamA vecakamAM 31 sAgara, nava anudizomAM 32 sAgara ane pAMca anuttara vimAnamAM 33 sAgaranuM utkRSTa Ayu che sarvArthasiddhimAM jaghanya Ayu hotuM nathI. Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svargamAM jaghanya Ayu keTaluM che? aparA palyopamamadhikam / // 33 // saudharma ane IzAna svargamAM jaghanya Ayu kAMIka vadhAre eka palyanuM hoya che. karatA karatA pUrvAvUDanattara: "rUkA pahelAM pahelAM yugalanuM vadhAremAM vadhAre Ayu AgaLa AgaLanA yugalonuM jaghanya Ayu che A kamathI vijaya Adi cAra vimAne sudhI jaghanya Ayu samajI levuM joIe. nArakIonuM jaghanya Ayu keTaluM che? nArakANAM ca dvitIyAdiSu // 35 / / pahelAM pahelAM narakenuM utkRSTa Ayu bIjA bIjA narakanA nArakIonuM jaghanya Ayu hoya che. Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazavarSasahastrANi prathamAyAm // 36 // pahelAM narakamAM jaghanya Ayu dasa hajAra varSanuM che. bhavanavAsIonuM jaghanya Ayu keTaluM che? bhavaneSu ca || LA bhavanavAsIonuM paNa jaghanya Ayu dasahajAra varSanuM che. vyantaranuM jaghanya AyuM keTaluM che? dattarALAM 2 //rU8nA vyantara devenuM paNa jaghanyaAyu dasahajAra varSanuM che vyantaranuM utkRSTa Ayu keTaluM che? parA palyopamamadhikam rUA Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevaky.jainelibrary.org Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyantara devenuM utkRSTa Ayu eka palyathI huM vadhAre che. jotiSI devAnuM utkRSTa AyuM keTaluM che? jyotiSkANAm ca InkabI - tiSI devonuM paNa Ayu kaMIka vadhAre eka palyanuM che ane jaghanya Ayu keTaluM che? tdssttbhaage|'praa III * tiSIdevenuM jaghanya Ayu 1/8 palya che. kAMtika devanuM Ayu keTaluM che? lokAMtikAnAmaSTo sAgaropamANi sarveSAm AkarA Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevaky.jainelibrary.org Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 83 baMdhA ja lAkrAMtika devAnu Ayu ATha sAgaranu... hAya che jaghanya, utkRSTanA bheda nathI. badhAnI zukalalezyA ja hAya che. zarIranI U'cAi pAMca hAtha haiAya che. II ItizrI umAsvAmi viracita meAkSazAstranA cAthA adhyAya sapUrNa thayA. Jain Educationa International and Private Usew@nly.jainelibrary.org Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAya : 5 (pAMca) ajIvatattvanuM varNana - ajIva zuM che? ajIvakAyA dharmAdharmAkAzapudgalAH // 1 // gharma, adharma, (e dravyonA nAma che) AkAza ane pudgala e cAre ajIva che. [acetana ane bahupradeza che [kAla dravya ne te bahu pradezI nahi hevAthI AmAM sAthe lIdhuM nathI.] dravyANi dharma, adharma, AkAza ane pudgala e dravya che. Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevaky.jainelibrary.org Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 jIvAzca // // jIva paNa eka dravya che. AgaLa sUtra 39 mAM kALane paNa dravya jaNAvyuM che. A rIte jIva, ajIva, dharma, adhama, AkAza ane kALa e cha dravya che. ahI' dravyAne eTalA mATe gaNavAmAM AvyA che ke dravyeA cha ja che khIjA leAkA (dazanA) drArA mAnI lIdhelI dravyAnI sakhyA barAbara nathI. dravyanI vizeSatA kaI che ? nityAvasthitAnyarupANi 11811 A saghaLA cha e dravyo nitya che. kadI naSTa thatAM nathI, sthita che. kadI peAtAnA pradezAnu' ulla'ghana karatAM nathI, puddagala dravya vinA mAkInAM saghaLA dvavyA arupI che. Jain Educationa International and Private Usew@nly.jainelibrary.org Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rupaNiH pudgalAH pudgala dravyomAM sparza, rasa, gaMdha ane varNa hoya che. tethI pudgala dravya rUpI che. A AkAzadika dravyANi liddA - dharma, adharma ane AkAza eka-eka dravya che, paNa kSetra ane bhAvanI apekSAe asaMkhyAta ane anaMta paNa che. niSkriyANi ca dharma adharma ane AkAza e dravya niSkiya kriyAhitI paNa che. arthAt eka sthAnathI bIjA sthAne laI javAnI kriyA e dravyamAM hatI nathI, kemake te pUrA lokAkAzamAM vyApta che. ILA Jain Educationa Intefratil@easonal and Private Usevarly.jainelibrary.org Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 asaMkhyeyAH pradezA dharmAdhamai kajIvAnAm eka pudgala paramANu jeTalA AkAzanA kSetrane Avare che teTalA kSetrane eka pradeza kahe che. dharma, adhama ane eka jIva dravyanA asaMkhyAta pradeza che. AkAzasyAnantAH AkAza dravyanA pradeza anaMta che ane lokAkAzanA pradeza asaMkhyAt ja che. saMkhyeyA'saMkhyeyAzca pudgalAnAm // 10 // pudagala dravyanA saMkhyAt, asaMkhyAta ane anaMta pradeza che. nALaH zA paramANu sauthI nAnuM che. tenA pradeza ke bheda thaI zakatA nathI. Jain Educationa Intefratil@easonal and Private Usevarly.jainelibrary.org Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 badhAM dravyane rahevAnuM sthAna kayuM che? jo vArotrA pharA upara kahelAM badhAM dravyanuM sthAna kAkAzamAM che. dharmAdharmayoH kRtsane // 13 // jema talamAM tela vyApeluM che te ja rIte samasta kAkAzamAM dharma ane adharma dravya vyApeluM che. enAmAM avagAhUna guNa hovAthI tene parasparamAM vyAghAta thato nathI. eka pradezAdiSu bhAjyaH pudgalAnAm // 14 // pudagala dravyanuM sthAna lekAkAzanA eka pradezathI laIne asaMkhyAta pradeze sudhI yathAgya hoya che. asaMkhyeyabhAgAdiSu jIvAnAm // 15 // Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ta9 kAkAzamAM asaMkhyAtamAM bhAgathI laIne saMpUrNa kAkAza sudhI ja rahe che. eka ja jIva samudaghAta vakhate saMpUrNa lekamAM vyApta thaI zake che. asaMkhyAta pradezI jIva lekanA asaMkhyAtamAM bhAgamAM kevI rIte rahe che? pradezasahAravisarpAbhyAm pradIpavat // 16 // asaMkhyAta pradezI jIvanA pradeza saMkeca ane vistAra dvArA zarIra pramANu thaI jAya che. jema dIvAne prakAza meTA oraDAmAM vistare che ane ghaDAmAM saMkecAI jAya che te ja rIte jIvanA pradeza sakeca ane vistAra pAme che. dharma ane adhama dravya zuM upakAra kare che? Jain Educationa Inteffatil@eesonal and Private Usevanky.jainelibrary.org Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gatisthityupagrahauM dharmAdharmayArUpakAraH // 17 // che ane pudgalene gamana karavAmAM sahAya karavI te dharma dravyanuM ane sthira thavAmAM sahAya karavI te adharma dravyane upakAra che. AkAzane zuM upakAra che? AkAzasyAvagAha // 18 // samasta dravyane sthAna ApavuM te AkAza dravyane upakAra che. pudgala dravyane zuM upakAra che? zarIravAGmanaH prANApAnAH pudgalAnAm / zarIra, vacana, mana tathA zvAsozvAsa te pudagala dravyanA upakAra che. Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevaky.jainelibrary.org Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pudgala dravyanA anya paNa upakAra che? sukhaduHkhajIvitamaraNopagrahAzca // 20 // Idriyajanya sukha duHkha, jIvana ane maraNa te paNa pudgala dravyanA upakAra che. jIva dravyane zuM upakAra che? parasparopagrahA jIvAnAm // 21 // je parasparamAM upakAra kare che. jemake pitA putrane, zeTha nokarane ane guru ziSyane vigere. kAla dravyane zuM upakAra che? vartanApariNAmakriyAH paratvAparatveca kAlasya || rA. vartanA, pariNAma, kriyA, paratva ane aparatva e kALa dravyanA upakAra che. pudagala drAvyanuM zuM lakSaNa che? Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 sparzarasagandhavarNavantaH pudgalAH rA puddagalamAM jovAtA mukhya lakSaNa nIce pramANe che? sparzI :- narama, kaMDAra, halakA, bhAre, ThaMDA, garama, cIkaNeA, lUkhA. rasa :- khATA, mIThA,kaDavA, tUrA, tIkhA, khArA rasa badhAM dravyeAmAM heAya che. gaMdhaH- sugaMdha, durgaMdha, vaNu :- kALA, vAdaLI, pILe, lAla, sapheda, enA paNa saMkhyAt, asa MkhyAt ane ananta uttarabheda thAya che. puddagalanI keTalI paryAyeA hoya che? zabdabandha sauMdabhyasyaulyasaMsthAnabhedatamazchA yAtapodyotavantazca // 24 // Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 93 pudagala dravyamAM zabda [bhASA rUpa, ane abhASA rU5), baMdha (prAyogika ane vaizvagnika), sUkSamatA (anya, apekSika) sthaulya (anya, ane ApekSika), saMsthAna (ItyalakSaNa ane anityaM lakSaNa), bheda (utkara eTale kApavuM, cUrNa, khaMDa, cUrNikA, pratara, anucaTana) tama chAyA (varNAdi, vikArAtma kachAyA,pratibimbAtmaka chAyA), Atama (garamI ane prakAza), udyota (prakAza) sUtramAM ca zabdathI abhighAta, nadana vagere anya pudagala dravyanA vikArane paNa jANavA joIe pudgalanA keTalA prakAra che? aNavaH skandhAica rakA pudgala dravyanA aNu ane aMdha-e be prakAra che. Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ skananI utpatti kevI rIte thAya che? bhedasadhAtebhya utpadyante // 26 // skonI utpatti bheda ane saMghAtathI thAya che. tathA te baMnethI paNa thAya che. bheda eTale chuTA pADavA saMghAta eTale ekaThuM karavuM. aNunI utpatti kevI rIte thAya che? |2nI paramANunI utpatti keI apanA paramANu sudhInA bheda karavAthI thAya che. dekhavA gya skandanI utpatti kevI rIte thAya che? bhedasaMdhAtAbhyAM cAkSuSaH 28 bhedAdaNuH Jain Educationa InteffcatiBeetonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 95 AMkheAthI joi zakAya tevA sTanya leda kha'nethI ja thAya che. kevaLa ane sa`ghAta ekalA bhedathI nahi. dravyanu lakSaNa zu che ? saddravyalakSaNam rA dravyanuM lakSaNa sat che eTale je astitvamAM che te dravya che. sat nuM svarUpa zu' che ? . upAdavyayavyayuktaM sat ||kSA je utpAda (navIna paryAyanI utpatti), vyaya (vinAza), dhrauvya (dravyanA te svabhAva je dravyanI badhI avasthAomAM vidyamAna rahe che) sahita haiAya te sat che. nityanuM lakSaNa zuM che? Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tadbhAvAvyayaM nityam rUzo. dravyane taddabhAva svabhAva vizeSa] je avyaya [kAyama avinAzI] rahe che te nitya che. dravyamAM nityatva dravyArthika nayanI apekSAthI ja che. paNa sarvathA nathI. dravya nitya paNa che. ane anitya paNa che. te kevI rIte? arpitAnapita siddheH rUrI jenuM kathana karI zakAya te arpita che. jenuM kathana na karI zakAya tene anarpita kahe che. A kathana bheda [vivakSA thI ja dravyamAM nitya ane anityatva vagere aneka dharmo rahe che. je vakhate je dharmanuM varNana thatuM hoya te vakhate te dharma mukhya Jain Educationa InteffcatiBeetonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 97 banI jAya che ane khIjA jAya che. eka ja vyakti pitA paNa heAya che ane bhAI vagere paNa hAya che. bhedathI eka vastumAM aneka dharmone rahevAmAM kAI virAdha nathI. jAya che ? dharmo gauNa thaI apekSA bhedathI putra tathA pati eTale apekSA paramANu paraspara kevI rIte joDAI 4 snigdha rUkSatvAdbandhaH // 3 // paramANuonu snigdhatva [cIkaNApaNuM] ane rUkSatva [lukhApaNuM] parasparamAM joDAI ne tenA skandha rUpa banavAnuM kAraNu thAya che. paraMtu na jaghanyaguNAnAm // 4 // pratyeka paramANumAM snigdhatva vigere Jain Educationa International and Private Usew@nly.jainelibrary.org Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekathI mAMDIne anaMta guNe rahe che. je paramANuomAM snigdhatva ke rukSatvane eka ja guNa rahe che. tene paraspara baMdha thaI zakato nathI. tathA guNasAmye sazAdanAm rUlI guNonI samAnatA hoya te paNa sadaze paramANuone baMdha thato nathI. te pachI baMdha kaI sthitimAM thAya che? dvayadhikAdiguNAnAM tu // 36 // be guNa adhika hoya tevA samAna ane asamAna jAtivALA paramANune parasparamAM baMdha thAya che. bandhe'dhiko pAriNAmikau ca // 37 // baMdhamAM adhika guNavALA paramANu , Jain Educationa Inteffcati@belonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 alpaguNavALA paramANuone potAnAmAM pariNata karI le che. dravyanuM lakSaNa zuM che? guNaparyayavadrvya m jenAmAM guNa ane paryAya hoya te dravya kahevAya che. - zuM kALa paNa dravya che? kAlazca //rUA kALa paNa dravya che. kALadravyanI viziSTatA zuM che? so'nantasamayaH te kALa dravya anaMta samayavALuM che. kALa dravyane samaya sauthI nAne aMza che. maMdagatithI cAlanAra pugala paramANune AkAzanA eka pradezathI bIjA pradeza sudhI gamana karAvavAmAM jeTalo vakhata lAge teTalA 4thI Jain Educationa Inteffcati@belonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 kALane samaya kahe che. dravyanA guNa zuM hoya che? dravyAAyA nirguNA guNAH // 41 // je dravyanA Azraye hoya ane nirguNa hoya (eTale ke anya guNethI paryAthI rahita [alaga hoya tene guNa kahe che. dravyanI paryAya zuM hoya che? tadbhAvaH pariNAmaH IkarUA. e chae dravyane potapotAnA svarUpathI avasthAnatara [pariNamana] karavAne paryAya kahe che. che iti zrI umAsvAmi viracita mokSazAstrane pAMcame adhyAya saMpUrNa thaye. che Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevaky.jainelibrary.org Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAya-6 yeganuM svarUpa zuM che? kAyavAGgamanaH karmayogaH III - mana, vacana ane kAyAnI kriyAne vega kahe che. ga traNa prakAranA hoya che. kAya ga, vacanaga, moga. Azrava kone kahe che? sa AstravaH III upara kahyA pramANe vega te ja Azraya che. athavA zarIra, vacana ane mana dvArA AtmAnA pradezamAM je halana calana thAya che tene Azrava kahe che. AzravathI karmonuM Agamana thAya che. Azrava keTalA prakAranA che? zubhaH puNyasyA zubhaH pApasya rA Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 Azrava be prakAranA che. zubhAzrava ane azubhAzrava zubhayogathI eTale ke puNyakarmothI zubha Azrava thAya che. azubhacoga athavA pApakarmothI azubha Azrava thAya che. je AtmAne pavitra kare te puNya che. je AtmAne kalyANanI tarapha na javA de te pApa che. acArya brahmacaryAdi zubha kAya ga che. satya, hita, mita, priya bhASaNa vagere zubha vacana ga che. ahata vigerenI bhakti, tapamAM rUci, zAstrane vinaya vagere zubha mane ga che. hiMsA, cArI, mithuna vagere azubha kAyayoga che. asatya, apriya, ahita, kaThera vacana vagere azubha vacanaga che. vadha, ciMtana, IrSyA, asUyA [te dveSa vagere azubha maneyega che. zubha bhAvothI upajela bhegane zubhaga ane azubha bhAvathI upajela yogane Jain Educationa InteffcatiBeetonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 azubha yoga kahe che. sakaSAyAkaSAyayoH sAmparAyikeryApathayoH makA kaSAya sahita chane sAMparAyika ane kaSAyarahita jIvone IryApatha Azrava hoya che. sAMparAyika Azrava saMsAranuM kAraNa thAya che. ane te dasamAM guNasthAna sudhI hoya che. IryApatha Azrava saMsAranuM kAraNa banatuM nathI. ane agiyAramA guNasthAnathI teramAM guNasthAna sudhI hoya che. sAMparAyika Azrava keTalA prakAranA hoya che? indriyakaSAyAtratakriyA: paJcacatuHpaJcapaJca vizati saMkhyA: pUrvasya bhedA: // 5 // pAMca Indriya (sparzana, rasanA, nAka, AMkha ane kAna) cAra kaSAyo (krodha, mAna mAyA , lobha) pAMca avirata (hiMsA, jU, Jain Educationa InteffcatiBeetonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 cerI, kuzIla ane parigraha) ane pacIsa nIce mujabanI kriyAthI sAMparAyika Azrava thAya che. jenA kula ogaNacAlIsa bheda che. che. pacIsa kriyAonuM svarUpa nIce mujaba che :(1) samyakatva kriyA (samyakattavanI vRddhi karanArI kriyAo jevI ke devapUjana, gurU pAsti, zAstra pravacana vagere). (2) mithyAtva kiyA (kudeva pUjana, kugurU pAsti ane kuzAstranuM vAMcana, adhyayana Adi) (3) prayoga kiyA : (javuM AvavuM vagere) (4) samAdAna kiyA (vratanI upekSA) (5) IryApatha kiyAH (gamana kriyA) (6) prAdeSikI kiyAH (ke dhamAM bIjAo upara deSo lagAvavA) Jain Educationa Inteffcati@belonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 (7) kAyika kriyAH (duSTatApUrvaka udyama karavo). (8) adhikaraNa kriyA (hathiyAro rAkhavA) (9) pAritApikI kriyA ? (chane pIDA karavI). (10) prANAtipAtikI kriyA: (prANene nAza kara). (11) darzana kiyA (vikArabhAvathI jevuM). (12) sparzana kriyAH (vikAra bhAthI sparza karavo). (13) prAtyayikI kiyA : (navAM navAM hiMsAdinAM kAraNe utpanna karavAM). (14) samannAnupAta kiyA? (manuSyo ane pazuone uThavA besavAnA sthaLe maLamUtra vagere karavAM). (15) anAgakriyAH (dekhyA yA vinA Jain Educationa Inteffcati@belonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 jamIna upara cIne rAkhavI athavA uThabesa karavI). (16) svahasta kiyAH (bIjAoe karavAne gya kAryo lebhavaza thaI jAte karavAM).. (17) nisarga kriyA (pApa kriyAo mATe saMmati ApavI athavA tenI prazaMsA karavI). (18) vidAraNa kriyA (bIjAonAM pApone jAhera karavAM). (19) AjJA vyApAdikInI kriyA (janAjJA thI viparIta (virodhI) vAta karavI) (20) anAkAMkSA kiyA? (ALasa athavA) ajJAnane kAraNe zAstrokta kiyAone Adara na karavo). (21) prAraMbha kriyAH (prANIone chedana Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 kriyA : (parigrahanI bhedana karavAM athavA tethI Ana da pAmavA). (22) pArigrahikI rakSAnA prayatna karavA). (23) mAyA kriyAH (sCna, jJAna, caritra ane tapamAM tathA tenA dhAraka sAthe kapaTa rUpa pravRti karavI). (24) mithyArdezana kriyA : (mithyAtva matanI kriyAenu pAlana karanArAonI prazaMsA karavI). (25) apratyAkhyAna kriyA : (je tyAgavA ceAgya che tene paNa na tyAgavAM). AzravamAM vizeSatA kayA kAraNeAthI thAya che. tIvramanda jJAtAjJAtabhAvAdhikaraNavIryavizeSebhyas dvizeSa: IFI Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 tIvrabhAva, madabhAva, jJAta bhAva(sa'kalpa sahita) ajJAta bhAva (ALasa athavA ajJona yukta) adhikaraNa (kriyAonA AdhAra) ane vInI vizeSatAthI AzravamAM alpAdhikatA rahe che. dezakALa vagerenAM bhedathI AzravamAM paNa bheda thAya che. adhikaraNanuM svarUpa zuM che? adhikaraNaM jIvAjIvA: []]] AzravanA AdhAra athavA adhikaraNa jIva ajIva mane thAya che, jIvAdhikaraNanA keTalA bheda che ? AdyaM saMrambhasabhAraMmbhArambhayoga kRta kAri tAnu matakaSAya vizeSa // nnittiSimuthaiza: samaraMbha, samArabha ane traNa, mana vacana ane kAya e zaraza Arbha e traNa, kRta Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109 kAti ane anumodanA e traNa, krodha, mAna, mAyA lobha e cAra, emane ekabIjAne guNatAM 3434384=108 bheda jIvAdhikaraNanA thAya che. achavAdhikaraNanA keTalA bheda che? nivartanAnikSepasa yoganisargAdvicaturdvitribhedAH param / / 9 / / be nirvatanA(mUlaguNa nirvatanA ane uttaraguNa nirvatanA, nirvatanA eTale racanA kavI). cAra nikSepa (vastune rAkhavI, tenA cAra bheda apratyakSata, duprasRSTa, sahasA, anAga) be saMga (saMga eTale prApta thavuM annapAna saMga ane upakaraNa saMyoga) ane traNa nisarga (pravRti karavAne nisarga kahe che. tenA traNa bheda che. kAyanisarga vANu nisarga ane manisarga) A rIte Jain Educationa Inteffcati@belonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 ajIvAdhiraNanA 11 bheda che. jenA nimitta thI AtmAmAM karmanA Azrava thAya che jJAnAvaraNI ane danAvaraNI karmonA Azrava kyAM kAraNeAthI thAya che ? tatpradoSaninhavamAtsaryAntarAyA sAdano paghAtA jJAnapurA nAvaraNayo: 50 // jJAna ane darzana saMbadhI pradeSa, ninjIva, mAsa, aMtarAya, AsAdana ane upaghAtanA kAraNathI jJAnAvaraNI ane dazanAvaraNI karyAne Azrava thAya che. noMdha : samyagdarzana, samyajJAna ane samyakadarzana, jJAnayukta purUSanI praza`sA sAMbhaLI peAte praza'sA na karavI ane manamAM duSTa bhAvAne lAvavA te pradoSa che, jANavA chatAM paNa jJAnane chupAvavuM te ninjIva che, ceAgyajJAna ane ceAgya pAtrane paNa na ApavuM te mAsaya che. keAInA Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111 jJAnamAM aDacaNa karavI te aMtarAya che. bIjaethI prakAzita jJAnane zarIra ane vANIthI vinaya guNakIrtana vagere na karavAM te AsAdana che. samyaphajJAnane paNa mithyAjJAna kahevuM tene ghAta kare te upaghAta kahevAya che. - AcArya ane upAdhyAyanI sAthe zatrutA rAkhavI, akALe adhyayana karavuM arUcipUrvaka bhaNavuM, bhaNavAmAM ALasa karavI, pravacanane anAdarapUrvaka zravaNa karavuM. jyAM prathamAnuyoganuM vAMcana joIe tyAM anya kaI anuyeganuM vAMcana karavuM. tIrthoparAdha, abhyAsI (jJAnI bahu kRta)nI sAme abhimAna karavuM. mithyA upadeza, jJAnInuM apamAna, svapakSa tyAga ane parapakSane svIkAra, prasiddhi meTAI vagerenI bhAvanAthI yadavA tadavA bolavuM, sUtranI virUddha prarUpaNa Jain Educationa Inteffcati@belonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 karavI, kapaTathI jJAnanuM grahaNa karavuM'. zAsra vecavAM ane prANAtipAta vagere jJAnAvaraNanA Azrava che. devagurU vagerenA danamAM abhimAna karavuM, darzInamAM aMtarAya karavA, kAInI AMkhane hAni pahoMcADavI, IndriyAnu abhimAna karavu', peAtAnI STinA gava karavA lAMbI nIDha, ghaNInI, ALasa, nAstikatA, samyaktiSTaene doSa devA, kuzAstrAnI prazaMsA karavI, muniyA (zramaNeA)nI ghaNA karavI ane prANAtipAta vagere darzAnAvaraNanA Azrava che. asAtA veDhanIyanA Azrava kayA kAraNeAthI thAya che ? duHkha zoka tApAkandanavadhaparidevanAnyAtma paro bhayasthAnAnyasadvedyasya ||11|| Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 113 sva tathA para baMnenA saMbaMdhI karAnAra dukha, zeka, tApa (Akadana) rUdana vadha ane paridevana (evuM rUdana ke jene sAMbhaLanArAenAM hRdayamAM dayA) utpanna thAya te asAtA vedanIyanA Azrava che. noMdha :- azubhaprAga, paraniMdA, adayA (dayAne abhAva), aMgopAMganA chedana bhedana mAra, trAsa, AMgaLI vagerethI tarjana saMketa kare, vacana AdithI kedanI halakAI pADavI (bhatsanA) rokavuM, bAMdhavuM, damavuM, svaprazaMsA karavI, kaleza kara, ati parigraha, mana, vacana ane kAyAnuM kuTilapaNuM, pApakarmo dvArA AjIvikA prAti, athadaMDa, viSa mizraNa, bANa, jALa, pAMjarU vagere banAvavAM te badhA paNa asAtA vedanIya karmanA Azrava che. Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 sAtA vedanIya karmAMnA Azrava zuM che? bhUtaghRtyanukampAdAnasarAga saMyamAdiyogaH / kSAnti:zaumittisadevasya ! !!!! bhUtAnukaMpA (samasta prANIe pratye dayA bhAva thavA) tyanuka'pA (aNuvrata ane mahAvratadhArIe pratye dayA rAkhavI) dAna (parApaDhArAthe svadravyanA tyAga) sarAga sacama (cha kAyanA jIvAnI hiMsA na karavI Indriya ane mana para kAbU rAkhavA.) tenuM nAma sarAga sayama che. kSAMti (krodha, mAna, mAyAnA tyAga) ane zauca (sarva prakAre leAbhanA tyAga) te sAtA vedyanIcanA Azrava che. darzana mAhanIyanA AzravanAM kAraNa zuM che ? Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 kevalI zrutasaMghadharma devAvarNavAdodarzana moA ! ||2|| kevaLI bhagavAna, (zruta) jInavANI saMgha, dharma ane devaAdinA avaNa vAda karavAthI dazana mAhanIya kramanA Azrava thAya che, cAritra mAhanIyanA Azrava zuM karavAthI thAya che. ? kaSAyodayAtInnapariNAmazcAritra maumya | |4|| kaSAyAnA udayathI thanArAM tIvra pariNAmeAthI cAritra meAhanIya karmanA Azrava thAya che. cAritra meAhanIcanA be bheda che. (1) kaSAya mAhanIya (2) akaSAya meAhanIya noMdha :- peAtAne ane parane kaSAya utpanna karavA, vrata ane zIla sahita cationA Jain Educationa International and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 cAritramAM dveSa lagAvavA. dharmanA nAza karavA, dhama mAM aMtarAya karavA, dezavatIonAM guNu ane zIlanA nAza (bhraSTa) karavA. madathI rahita janAmAM bhrama pedA karavA. Ata ane raudra pariNAmeAne utpanna karanArA lIga ane vrata vagerenuM dhAraNa karavuM, AvA kAryAthI kaSAya meAhanIya kamanA Azrava thAya che. akaSAya meAhanIyanA nava bheda che. hAsya, rati, ati, zeAka, bhaya, jugupsA, zrIveda, purUSaveda, ane napu sakavada narakAyune Azrava kAM kAraNeAthI thAya che ? bahvArambhaparigrahattvaM nArakasyAyuSaH / Ill ghaNA AraMbha-parigrahathI naraka AyunA Azrava thAya che. mithyAdarzana, tIvrarAga, Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 asatya vacana, paradhana haraNa, zIlahINatA, tIvra vaira, pApakAranA abhAva, yationA virAdha karavA, zAstranA virAdha karavA, kRSNa lezyA, viyemAM tRSNAnI vRddhi, raudra pariNAma, hi sAdI krUra kAryamAM pravRtti, bALa, vRddha, ane srI hiMsA vigere narakAyunA Azrava karAve che. tiya 'ca AyunA Azrava kayAM kAraNeAthI thAya che ? mAyA tairyagyonasya / // 6 // chalakapaTa karavAthI tiya "ca AyunA Azrava thAya che. manuSya AyunA Azrava karyAM kAraNeAthI thAya che? alpArambha parigrahavaM mAnuSasya / 112911 alpa Arabha ane alpa parigraha Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 rAkhavAthI manuSyAyuno Azrava thAya che. svabhAvamArdavaM ca / // 18 // svAbhAvika namratAthI paNa manuSyAyune Azrava thAya che. te devagatinuM paNa kAraNa che. niHzIla battitva ca sarveSAm / // 19 / / - sAta zIla (3 guNavrata ane 4 zikSAtrata) tathA ahiMsA vagere pAMca vratane abhAva tathA apAraMbha ane alpa parigraha te cAra gationAM Ayune Azrava karAve che. zIla ane vrata rahita bhega bhUmi nA jIva IzAna svarga sudhI janma laI zake che. tethI te jIvonI apekSA nizIlatrativa devAyune Azrava che. keI apAraMbhI ane alpa parigrahI anya pApone kAraNe narakane paNa pAme che. tethI AvA jInI apekSA Jain Educationa InteffcatiBeetonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 a5 AraMbha parigrahathI narakAsune paNa Azrava thAya che. devAyune Azrava kema thAya che? sarAganayamasaMyamAsaMyamAkAmanirjarA bAlatapAMsi devasya / // 20 // sAga saMyama, saMyamAM saMyama, akAma nirjarA ane bAlatapathI devAyuno Azrava thAya che. samyaktvaM ca 21 samyakdarzanathI paNa devAyune Azrava thAya che. A sUtrane alaga rIte kahevAnuM prajana e che ke samphadarzanathI vaimAnika denA Ayune ja Azrava thAya che. samyadaSTi bhavanavAsI, vyaMtara ke tivI devAmAM utpanna thatA nathI. azubha nAma karmane Azrava kayAre thAya che ? Jain Educationa Interati@ersonal and Private Usev@mw.jainelibrary.org Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 yogavakratA visamvAdanaM cAzubhasya nAmna: ||rA manega, vacanayoga, kAganI kuTilatA (eTale vicAramAM kaMI, vANImAM kaMI ane vartanamAM kaMI) ane visaMvAdana (zreyamArga) zreSTha mArganI niMdA karIne naThArA mArga para cAlavA kahevuM. jema ke samyaphacAritra jevI kriyAomAM pravRtti karanArAone kahevAthI (tame Ama na karo. ane Ama kare") azubha nAma karmane Azrava thAya che. zubha nAma kamane Azrava kevI rIte thAya che? tadviparItaM zubhasya 22 manega, vacanaga, kAyAganI saraLatA ane avisaMvAditAthI zubha nAma Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmane Azrava thAya che. tIrthakara nAma karmane Azrava kevI karI thAya che? drshnvishuddhivinysmpnntaashiilvtessvnticAra maLajJAnopacodavenautti racA - tapasIsAdhusamAdhi yAvRtyakaraNamahadAcAryabahuzruttapravacanabhaktirAvazyakAparihANirgiprabhAvanApravacanavatsalatvamiti tIrtha karatvasya darzana vizuddhi, vinaya saMpannatA, zIla ane vatemAM aticAra na lagADavA abhIkSaNa jJAnapaga ane saMvega, zakti pramANe tyAga ane tapa, sAdhu samAdhi, vaiyAvRtti, ahaMtabhakti, AcAryabhakti, bahuzrutabhakti, pravacana bhakti, Avazyaka Jain Educationa InteffcatiBeetonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 parihANa, mArga prabhAvanA ane pravacana vatsalatA A 16 bhAvanAothI tIthakaranAma prakRtine Azrava thAya che. nIca geAtranA Azrava kayAM kAraNeAthI thAya che? parAtmanindaprazaMse sadA sadguNocchAdanodbhAvane ca nIcaisya gIrakA para niMdA ane svaprazasA karavI tathA je guNA che tene DhAMkavA ane je guNa nathI tene prakaTa karavA te nIca gAtranA Azrava che. noMdha :- ATha madathI chavAI javuM khIjAAnuM apamAna karavuM, hAMsI karavI, gurunA tiraskAra, gurUothI vivAda, temanA deoSo prakaTa karavA, gurUonI avagaNanA, temane asabhya vacanAnu kahevuM, temanI stuti na karavI ane gurUone joIne UbhA Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 2 3 na thavuM vagere paNa nIca gotranA AzravanAM kAraNe che. ucca getrano Azrava kyAM kAraNothI thAya che.? tadviparya yo nIce vRtyanutseko cottarasya 2aa . paraprazaMsA, svaniMdA, sadaguNenuM abhivAdana, asadaguNone DhAMkavA namratA, ane anuseka (jJAna, tapa vagere guNethI zreSTha hovA chatAM paNa tenuM abhimAna na karavuM) thI ucca zetrane Azrava thAya che. ATha madane tyAga, anyanuM apamAna, hAMsI ane turachatA (parivAda) na karavo. gurUone tiraskAra na kare. gurUonuM samAna ane temanA guNonuM varNana karavuM namra bhASaNa karavuM vigerethI paNa ucca Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 getrane Azrava thAya che. aMtarAya kamane Azrava kayAM kAraNethI thAya che? vighnakaraNamantarAyasya || rabA keI bIjAne dAna, lAbha, bhoga ane vIryamAM aDacaNa UbhI karavAthI aMtarAya karmane Azrava thAya che. dAnanI niMdA karavI, dene caDhAvela nirmAlya naivedha khAvuM, bIjAnA vIryanuM haraNa karyuM, dharmane nAza kara, adharmanuM AcaraNa karavuM, anyane baMdhana ka2vuM, kAna chedavA, guhyAMgInuM chedana karavuM, nAka kApavuM AMkha pheDavI vigerethI paNa aMtarAya kamane Azrava thAya che. - Iti zrI umAsvAmI viracita mekSa zAstrane chaThTho adhyAya saMpUrNa nAma : e ka Jain Educationa Inteffcati@belonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAya-7 vrata kene kahe che? hiMsA'nRtasteyAbrahmaparigrahebhyovirati -atama ! zA hiMsA, asatya, corI, kuzIla, ane parigrahathI aLagA thavuM tene vrata kahe che. vratanA keTalA bheda che? deza sarvatoNumahatI / (vatanA) be bheda che, aNuvrata, mahAvrata, hiMsA, vagere pAMca pApene ekadeza tyAga karavo te aNuvrata kahevAya che ane sarva deza tyAga kare te mahAvrata kahevAya che. vatanI sthiratA mATe zuM karavuM joIe? Jain Educationa Inteffatil@eesonal and Private Usevanky.jainelibrary.org Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 tasthaiyArtha bhaavnaaH| paMcapaMca rUTI te vatenI sthiratA mATe pratyeka vratanI pAMca pAMca bhAvanA che. ahiMsAvratanI pAMca bhAvanAo kaI che? vAGamanoguptIryAdAnanikSepaNasamityAlokita pAna bhojanAni paMca / // 4 // vacana gupti, mane gupti, IrSA samiti, AdAna nikSepaNa samiti ane AlekhitapAna bhejana (sUrya prakAzamAM jeIne khAvuM pIvuM) te ahiMsAta vratanI pAMca bhAvanA che. satyavratanI pAMca bhAvanAo kaI che? krodhalomabhirutvahAsyapratyAkhyAnAnya nu vIci bhASaNaM ca paMca / // 5 // krodha, lobha, bhaya, hAsyane tyAga Jain Educationa Inteffcati@belonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 kara ane (zAstranI AjJAnusAra nirdoSa vacana belivuM) anuvicibhASaNa te satyavratanI pAMca bhAvanAo che. acauryAvratanI bhAvanAo kaI che? zUnyAgAra vimocitAvAsa paroparodhAkaraNa bhekSyazuddhisadharmA visaMvAdAH paMca / // 6 // - zUnyAgAra (eTale parvata, guphA, nadI taTa vigere sthAnamAM nivAsa karava) vimecitAvAsa (eTale tajI dIdhelI jagyAomAM rahevuM) pare padhAkaraNa (potAnA sthAnamAM bIjA keIne rahetAM nA rokavA) zaikSya zuddhi (zAstrAnusAra bhIkSAnI zuddhi rAkhavI) ane sAdhamI bhAIethI vivAda (visaMvAda) na kare te pAMca acauryagratanI bhAvanA che. brahmacarya vratanI bhAvanAo kaI che? strIrAgakathAzravaNatanmanoharAGganirIkSaNa pUrva Jain Educationa Inteffcati@belonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 ratAnusmaraNavRSyeSTarasasvazarIrasaMskAra racAnA: ghara | strI rAga kathA zravaNane tyAga, strIonAM manahara aMgene jevAne tyAga pahelAM bhegavelA viSayenAM smaraNene tyAga, kAmavardhaka gariSTa bhejanano tyAga ane sva zarIra zagArane tyAga e brahmacarya vratanI pAMca bhAvanAo che. parigraha tyAgavatanI bhAvanAo kaI che? manojJAmanojJendriya viSayarAgadveSavarjanAni paMca / // 8 // pAMca InidrAnA iSTa viSayamAM rAga ane aniSTa viSayamAM dveSanI bhAvanAne tyAga kare te pAMca parigraha tyAga vatanI bhAvanAo che. pApa karavAthI zuM thAya? Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevaky.jainelibrary.org Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 hiMsA diSvihAmutrApAyAvadyadarzanam / // 9 // hiMsA, jUTha, cerI, kuzIla, ane parigraha e pAMce pApanA karavAthI A lokamAM ane paralokamAM bhaya ane niMdA prApta thAya che. tathA. du:vameva vA zabA A pAMce pApa duHkha rUpa ja che. e vicAra kara joIe. bIjI paNa kaI bhAvanAo che zuM? maitrI pramoda kAruNya mAdhyasthyAni ca sattvaguNAdhika klizyamAnAvinayeSu / // 11 // prANI mAtramAM maitrIbhAva, guNI jane pratye AdarabhAva, (pramoda) dukhIjanene joIne dayAbhAva ane avinayI jIvonI Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 pratye mAdhyasthabhAva rAkhavo joIe. vairAgya vRddhi mATe zuM karavuM joIe? jagatkAya svabhAvau vA saMvega vairAgyArtham / |22aaaaN (saMvega) saMsArathI udAsInatA, (vairAgya) zarIra bhegAdithI virakta thavA mATe A saMsAra ane A zarIra nA svarUpanuM ciMtavana karavuM joIe. hiMsA kone kahe che? pramatta yogAtprANavyaparopaNaM hiMsA / // 13 // pramatta (asAvadhAnI, pramAda) thI prANane ghAta karavo te hiMsA che. kaSAya sahita prANIne pramatta kahe che ane tenI mana vacana kAyanI kriyAne pramatta cuMga kahe che. asatya kene kahe che? Jain Educationa Inteffatil@eesonal and Private Usevanky.jainelibrary.org Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 131 // 4 // asadabhidhAnamanRtam / pramattayeAgathI asatya kahevuM te amRta (jUDha) che. cArI karavI kene kahe che ? adattAdAnaM steyam / mA pramattayeAgathI ApyA vinAnI kAI paNa vastu levI te cArI che. kuzIla kAne kahe che ? maithunamabrahma / "zA pramattayAgathI rati sukhane arthe zrI ane puruSa athavA puruSa ane puruSamAM je vyavahAra (ceSTA) thAya che. te maithuna (abrahma, kuzIla) che. kemake te kAraNe hiMsA, asatya cArI parigraha vigere sarva pApa karavAM paDe che. pazrciha phAne kahe che ? P Jain Educationa International and Private Usew@nly.jainelibrary.org Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 mUrchA parigrahaH / uchaLI mUrchAne parigraha kahe che. bAhya parigraha ane rAga dveSAdi aMtaraMga parigrahanI prApti, rakSaNa ane vRddhi mATe mananI abhilASA athavA mamatvanuM nAma mUcche che pramattaga sahita mUcha parigraha che. vratI kene kahe che? ni:rAvyotrI | jene zalya (zULa vedanA) nathI te vatI che. zalyanA traNa bheda che, mAyA, mithyAtva, ane nidAna. chalakapaTa karavAne mAyA kahe che. tAnuM zraddhAna na hovuM te mithyAtva che ane viSaya bhogonI (kAMkSA) IchAne nidAna kahe che. vatI keTalA prakAranA che? agAryanagArazca / // 18 // Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 133 AgArI gharamAM anAgArI (jemaNe gharanA te) nA bhedathI vratI e prakAranA rahenAra) ane tyAga karyAM che hAya che. AgArI vatI keAne kahe che ? aNuvrato'gArI / mArA pAMca pApAnA eka deza tyAga karanAra aNuvratIne agArI kahe che. aNuvratIne bIjA paNa keAi vrata hAya che ? sAmAyika proSa digdezAnarthadaNDavirati gheopavAsopabhogaparibhogaparimANAtibhi saMvibhAga vrata sampannazca / // 21 // aNuvatIne divrata, dezavrata, ana daMDavata (3 guNavrata) ane sAmAyika, prASadhApavAsa, bhogApabhoga parimANu ane atithi sa`vibhAgavrata (4 zikSAvrata) ne Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 paNa pALavAnAM hoya che. tathA mAraNAntikI sallekhanAM joSitA / // 22 // aNuvratIe mRtyu vakhate sallekhanA grahaNa karavI joIe. samatApUrvaka kAya ane kaSAyane kuza (kSINa) karavAM te sallekhanA kahevAya che. samyakdarzanane nirdoSa kevI rIte rAkhavuM ? zaGkAkAMkSAvicikitsAnyadRSTiprazaMsA saMstavA: sativA | IrarA samyakrarzanane nirdoSa rAkhavA mATe navacanamAM zaMkA na karavI joIe. bhegonI IcchA na karavI joIe. ratnatrayadhArI vatIo pratye dhRNAne bhAva na rAkhavo joIe. tene vicikatsA kahe che. mithyASTionA jJAnanI manathI prazaMsA , Jain Educationa Inteffati@essonal and Private Usev@ly.jainelibrary.org Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 135 athavA anya daSTionI prazaMsA na karavI joIe ane vacanathI paNa anyadaSTieAnI stuti karavI joIe nahIM. vrata ane zalenA paNa kaI aticAra hoya che ? vratazIleSu paJca pa ythaakrmm| // 24 // pAMca aNuvrata, traNe guNatratA ane cAra zikSAtratAnA kamathI pAMca pAMca aticAra hoya che. zuM ahiMsA Na vratanA aticAra che? bandhavadhacchedAtibhArAropaNAnapAna nirAdhAH rA baMdhana, vadha, chedana, atibhAra lAda ane annapAna nirodha te ahiMsANuvratanA pAMca aticAra che. satya-aNuvratanA pAMca aticAra kyA che? Jain Educationa InteffcatiBeetonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 mithyopadezarahobhyAkhyAna kUTalekha kriyAnyAsApahAra sAkAra mantrabhedAH // // 26 // - mithyAupadeza (rahabhyAkhyAna) keInI gupta kriyAo ane vAtane bIjAonI AgaLa pragaTa karI devI, (kulekha kriyA) beTA dastAveja karavA, aghaTita ane akathita vAte karavI. (nyAsApahAra) bhUlI gayelI anAmata pacAvI pADavI tathA (sAkAra maMtra bheda) keInI zArIrika ceSTAo joIne jANa gayela abhiprAyane bIjA pAse khulle karavo te pAMca satyAvratanA aticAra che. acauryANuvratanA pAMca aticAra kyA che? stenaprayogatadAtahvAdAna viruddha rAjyAtikramahInAdhika mAnAnmAna pratirupaka vyavahArAH / rI Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevaky.jainelibrary.org Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137 (stana prayoga) cerI mATe preraNa karavI. (tadAhutAdAna) cArAyelI cIja vastu levI. (viruddha rAjyAti krama) rAjyanA Adeza virUddha vartavuM jemake sUra vagerenI cArI karavI, kiMmatI vastu sastI kiMmate levI, ane sastI cIja uMcA bhAve vecavI. (hInAdhika mAnenmAna) kharIda vecANanAM sAdhana, tela, mApa, bATa vagere ochAvattA vajananAM rAkhavA ane (pratirUpaka vahevAra) kiMmatI vastumAM sastI kiMmatanI cIjavastu bheLavI uMcA bhAve vecavI. te pAMce kArya acauryANuvratane dUSita karanAra aticAra che. brahmacaryANuvratanA pAMca aticAra kyA che? paravivAha karaNetvarikAparigRhItAparigRhItA gamanAnaMga krIDAkAma tIvAbhinivezAH / // 28 // Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 38 (para vivAhakaraNa) bIjAnA vivAha karAvavA, (pari gRhItA-rikA gamana) vivAhitA sadhavA athavA vidhavA. vyabhicAriNI sAthe daSTa ceSTAo karavI. (aparigrahItA tvarikA gamana) svAmIrahita vyAbhicAriNI strI, vezyA vagere sAthe saMsarga kare (anaMga kIDA) kAma sevananA aMge sivAyanA anya aMgethI kIDA karavI tathA (kAma tItrAbhiniveza) kAmasevananI ati tIvra IcchA rAkhavI te badhI pAMceya kriyAo brahmacaryavratanA aticAra che. parigraha-parimANa aNuvratanA aticAra zuM che? kSetravAstuhiraNyasuvarNadhanadhAnyadAsIdAsa kupyapramANAtikamA: // 29 // (kSetra vAstu) khetara, makAna, hiraNya, Jain Educationa Inteffcati@belonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 139 survaNa) cAMdI-sonuM. (dhana dhAnya) pazudhaneanAja dAsa-dAsa (mukhya)bhAMDa vAsaNavastra e badhI vastuonAM parimANanI maryAdA ulaMghI devI te parigraha parimANuNuvratanA pAMca aticAra cheH digavatanA aticAra zuM che? UrdhvAdhastiryagvyati kramakSetravRddhismRtyaH / rattarAdhAnAni ! rUvA upara, nIce tathA tirachA maryAdAthI bahAra gamana karavuM (vyatikama) kSetravRddhi karavI, ane (RtyantarAdhAna) nirdhArita dizAonI sImAne bhUlI javI te pAMca diggatanA aticAra che. dezavratanA aticAra kayA che? Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevaky.jainelibrary.org Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 AnayanapreSyaprayogazabdarupAnupAta | pudgalakSepAH / // 31 // (Anayana) maryAdA bahAranA kSetrathI vastuo maMgAvI potAnA kSetramAM vecavI (preSya prAga) maryAdA bahAranA kSetramAM nekara vagerene mokalI kArya siddha karAvavAM. (zabdAnupAta) khAMsI vagerethI maryAdA bahAranA kSetramAM saMketa karavA (rUpAnupAta) sva zarIra darzanathI maryAdA bahAranA kSetramAM IzArA karI kArya siddha kavI ane (pudgalakSepa) kAMkarA patthara vagere maryAdAnA kSetra bahAra pheMkI kAma karAvavuM e pAMca dezavratanAaticAra che. anarthadaMDa vratanA aticAra zuM che? kandarpakautkucyamaukharyAsamIkSyAdhika raNopabhogaparibhogAnarthakyAni / // 32 // Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevaky.jainelibrary.org Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 (445) hAsya sahita aziSyevacana (kaukucca) zarIrathI duSTa ceSTA saha aziSTa vacana (maukha) anAvazyaka duSTatA pRSTha vacana (asamIkSAdhikaraNa) mana, vacana, kAyanI vyartha pIDAkAraka kriyAo karavI. (upabhAga-ribhoga-na kaya) (bhogopabhAganI mUlyavAna sAmagrInA saMgraha karave te ana daDavratanA pAMca aticAra che. sAmAyika vratanA aticAra zuM che ? yoga duHpraNidhAnAnAdarasmRtyanupasthAnAni / 50 kAyeAga, vacanayoga, ane maneyAga (dupraNidhAna) thI anyathA pravRtti TharavI. (anAdara), sAmAyikamAM anutsAha ane (smRti anupasthAna) vismRti thavI te sAmAyika vratanA pAMca aticAra che, Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 prApavAsa vratanA aticAra zuM che? apratyavaikSitApramArjitotsargAdAna saMstaropakramaNAnAdarastmRtyanupasthAnAni / (apatya vaikSita) AMkhethI jevuM. (pramAjIta) komaLatAthI jhADavuM sApha karavuM. vinA dekhe zodhe, (1) jamIna para malamUtra kacare vagere nAMkhavuM (2) vastuo mukavI upADavI, (3) pathArI karavI, sUI javuM. Avazyaka dhArmika kAryomAM Adara na ho, ane karavA yogya kAryo bhUlI javAM te proSadhopavAsa vratanA pAMca aticAra che. upabhega, pariga parimANavratanA aticAra kayA che? sacittasambandhasammizrAbhiSavaduHpakvA rer: ! rUA . Jain Educationa Inteffcati@belonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 (sacittAhAra) sacitta vastuonuM bhakSaNa (sacita saMbaMdhAhAra) sacita vastuthI saMbaMdhita vastunuM bhakSaNa (sacita samizrAhAra), sacita padArtho sAthe maLela vastuonuM bhakSaNa. (amiSnAhAra)rAtrImAM banAvela tathA gariSTa kApAdaka AhAra sevana ane (65kavAhAra) ardha pAkela athavA adhika pAkI gayela padArthonuM bhakSaNa te pAMca upaga paribhoga parimANa vratanA aticAra che. atithi saMvibhAga vratanA aticAra kayA che ? sacitta nikSepApidhAna paravyapadeza mAtsarya DhiAtima: ! parUddA (sacita nikSepa) sacita vAsaNamAM Jain Educationa Inteffcati@belonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 mukIne bhAjana Apavu . (sacitA pidhAna) sacita vastuthI DhAMkela AhAra ApavA. (52 vyapadeza) peAtAnI vastu anya dvArA dAna karAvavI (mAtsa`ya) anAdara pUrvaka dAna ApavuM. ane (kAlAti krama) AhAranA samaya vItI javA devA te pAMca atithi sa'vibhAga vratanA aticAra che. sallekhanA vratanA zuM aticAra che? jIvitamaraNAzaMsAmitrAnurAgasukhAnu vanya ninAni | rUA sallekhanA grahaNa karyA pachI (vitAza'sA) jIvatA rahevAnI icchA rAkhavI. maraNuzaMsA (maraNa pAmavAnI IcchA rAkhavI) (mitrAnurAga) mitrAnA pUrvenA rAganu smaraNa karavuM. (sukhAnukha'dha) pUrva bhAgavelA Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 145 bhAgAnuM smaraNa karavu' (nidAna) maraNa pachI viSayA prApta karavAnI IcchA rAkhavI te pAMce sallekhanA vratanA aticAra che. dAnanu' svarUpa zuM che? anugrahArthaM svamyAtisarge dAnam | // 38 // sva tathA parApakArArthe dhana vagere vastuonA tyAga karavA te dAna che. kayI dazAmAM dAnanu vadhu mahattva che ? vidhidravyadAtRpAtravizeSAntadvizeSaH / ||za vidhi, dravya, dAtA ane pAtramAM vizeSatA hAya tA dAnamAM paNa vizeSatA rahe che. ! Iti zrI umAsvAmI viraciMta mAkSazAstranA sAtamA mA adhyAya soMpUrNa . / Jain Educationa International and Private Usew@nly.jainelibrary.org Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAya-8 baMdha tatvanuM varNana baMdha kayA kAraNathI thAya che mithyAdarzanAviratipramAdakaSAyayogA bandha hetavaH / // 1 // mithyAdarzana, atrata, pramAda, kaSAya ane ega baMdha nA kAraNe che. zuM thavAthI baMdha thAya che? sakaSAyatvAnjIvaH karmaNo yogyAnpudgalAnA vatte na vaMdharA ghArA kaSAya sahita havA nA kAraNe jIva kamane egya kArmANa vargaNa rUpa pudagala paramANuone grahaNa kare che. tene baMdha Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 baMdha keTalA prakAra nA che? prakRtisthityanubhAgapradezAstadvidhayaH / // 3 // prakRti baMdha, sthitibaMdha anubhAga baMdha ane pradezabaMdha e baMdha nA cAra prakAra che: prakRti baMdhanA keTalA bheda che? Adyo jJAnadarzanAvaraNa vedanIya mohanIyAyu ___ rnAma gotrAntarAyAH / // 4 // prakRti baMdha nA ATha bheTa che. jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, mehanIya, Ayu, nAma, gotra ane aMtarAya. zuM ATha karmo nA peTA bheda che? paJcanavadvayaSTA viMzati caturdivatvAriMzad dvipaMcabhedAyathAkramam / // 5 // Jain Educationa Inteffcati@belonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 jJAnAvaraNIya karmanA pAMca, dezanAvaraNIya karmInA nava, vedanIya kramanA be, meAhanIya karmAMnA aThThAvIsa, ANu karmAMnA cAra, nAma karmAMnA betAlIsa, gotra e ane atarAya kanA pAMca bheda che. jJAnAvaraNIya karmAMnA pAMca bheda kayA che ? nA matidhAdhi mana:paryaMca jevajJAnAm / / / 5. zrutajJAnAvaraNu, matijJAnAvaraNa, avadhijJAnAvaraNu, manaH payajJAnAvaraNu ane kevalajJAnAvaraNu, e pAMca bheda che. dezanAvaraNIya kramanA bheda keTalA che ? ne kayA kayA ? cakSuracakSuradhi kevalAnAM nidrA nidrA nidrA styAnagRddhayazca // 7 // pracalApracalApracalA Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 149 darzanAvaraNIya karmanA nava bheda nIce pramANe che. cakSudarzanAvaraNa, acakSudazanAvaraNa, avadhidarzanAvaraNa, kevaladarzanAvaraNa, nidrA, nidrAnidrA, pracalA, pracalA pracalA ane tyAnagRddhi, uMghamAM haravuM pharavuM ane jAgIne bhUlI javuM. vedanIya karmanA be bheda kayA kayA che? sada sadvedhe / liTA zAtA vedanIya, azAtA vedanIya. mohanIya karmanA aThThAvIsa bheda kayA kayA che? darzanacAritra mohanIyA kaSAya kaSAya vedanIyAkhyAnidvinavaSoDaza e : S Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevaky.jainelibrary.org Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 samyaktva, mithyAtvatadubhayAnyakaSAya kaSAyau hAsyaratyaratizokamaya jugupsAstrIpunnapusaka vedA: anaMtAnubandhyapratyAkhyAna pratyAkhyAna saMjvalanavikalapAzcaikazaHkrodhamAnamAyA DhomA ! mohanIya karmanA be bheda che. darzanamohanIya ane cAritra mehanIya darzana mehanIya nA traNa bheTa che. samyaktva, samyakRmithyAtva ane mithyAtva. cAritra mohanIya nA kaSAya vedanIya ane akaSAya vedanIya ema be bheda che. kaSAya vedanIya nA 16 bheda che. anaMtAnuM baMdhI, pratyAkhyAna, apratyAkhyAna ane saMjavalana A cAra prakAranA Jain Educationa Inteffcatibesonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 151 cAra kaSA eTale ke cAra prakAre krodha, cAra prakAre mAna, cAra prakAre mAyA ane cAra prakAranA lAbha. akaSAya vedanIya nA nava bheda che. hAsya, rati, arati, zaka, bhaya, glAni, strI veda, puruSaveda, napuMsakaveda Ayu karma nA cAra prakAra kyA che? nArakatairyagyAnamAnuSadevAni / // 10 // Ayu karmanA cAra prakAra che. narakAyu, tiryacacyAyu, manuSpAyu ane devAyu. nAma karmanA 42 bheda kyA che? gati jAtizarIrAGgopAGga nirmANa baMdhana saMghAta saMsthAna saMhanana sparza rasa gaMghavarNAnu Jain Educationa InteffcatiBeetonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 purvya gurulaghupaghAtaparaghAtAtapodyotocchravAsa vihAyo gatayaH pratyeka zarIra trasa subhagasusvara zubhasUkSmaparyApta sthirA deya yazaH kIrti setarANi tIrthaM karatvaM ca / ||L nAma kama nA 42 bheda (1) gati, (ra) jAti, (3) zarIra (4) aMgopAMga (5) nirmANa (6) khaMdhana (7) saMghAta (8) sasthAna (9) sahanana (10) sparza (11) rasa (12) gadha (13) vaNuM (14) anupurvya (15) agurulaghu (16) upaghAta (17) paraghAta (18) Atapa (19) udyota - (20) ucchavAsa (21) vihAyAti (22) pratyeka zarIra (23) sAdhAraNa (24) trasa (25) sthAvara (26) subhaga (27) duga (28) susvara (29) Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 dusvara (30) zubha (31) azubha (32) sUkSma. (33) sthUla (34) paryAptI (35) aparyApti (36) sthira (37) asthira (38) Adeya (39) anAdeya (40) yazaktiI (41) apayazakItI (42) tIrthaMkara prakRti, gotra karmanA be bheda kyA kyA che? uccainI caizca / _ 2aa. getra karmanA ucca gotra ane nIca gotra e be bheda che. aMtarAyakarmanA pAMcabheda kyA che? dAna lAbha bhogopabhoga vIryANAm / / 13 / / aMtarAya kamanA (1) dAnAMtarAya (2) lAbhAMtarAya (3) bhogAMtarAya (4) upabhogAMtarAya ane vIryAntarAya ema pAMca prakAra che. Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 sthitibaMdha samajAvo. AditastimRNAmantarAyasya ca triMzatsAga ropamakoTIkoTayaH parA sthitiH / // 14 // pahelAM traNa jJAnAvaraNI, darzanAvaraNI ane vedanIya tathA aMtarAya karmanI utkRSTa Ayu 30 kaDAkaDI sAgaranI che. mehanIya karmanI utkRSTa sthiti zuM che? saptatimohanIyasya / // 15 // mehanIya kamanI utkRSTa sthiti sIttera keDAcheDI sAgaranI che. nAma ane gotra karmanI utkRSTa sthiti keTalI che? viMzatirnAma gotrayoH / nAma ane gotra kamanI utkRSTa sthiti 30 koDA keDI sAgaranI che. Jain Educationa Interati@ersonal and Private Usev@ww.jainelibrary.org Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 AyukamanI utkRSTa sthiti zuM che? trayastriMzatsAgaropamANyAyuSaH / // 17 // Ayu karmanI utkRSTa sthiti tetrIsa sAgaranI che. vedanIya kamanI jaghanya sthiti zuM che? aparA dvAdaza muhUrtA vedanIyasya / // 18 // vedanIya karmanI jaghanya sthiti 12 mUhurtanI che. (ekamU hurta=48 miniTa beghaDI)nAma ane gotra kamanI jaghanya sthiti keTalI che? nAma gotrayoraSTau / // 19 // nAma ane gotra karmanI jaghanya sthiti ATha mUhartanI che. bAkInAM karmonI jaghanya sthiti zuM che? Jain Educationa InteffcatiBeetonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 shessaannaamntrmuhuurtaa| 20nA jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNaya, mehanIya aMtarAya, ane AyukarmanI jaghanya sthiti aMtamUhuMtanI che. anubhAga baMdha zuM che? vipaako'nubhvH| vividha athavA vizeSa karmone pAka athavA phala devAne anubhava athavA anubhAga kahe che. A anubhAgabaMdha kaSAnI tIvra maMdatA athavA madhyamatA ane dravya, kSetra, kALa, bhava ane bhAva mujaba aneka prakAranA che. anubhAga baMdhanA paNa zuM prakAre che? sa yathAnAma / ||razI anubhAga baMdha karmonAM nAma pramANe Jain Educationa InteffcatiBeetonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1pa7 ja thAya che, jemake jJAnAvaraNa karmanuM phaLa jJAnanA abhAvane anubhava karAvavA te che. phaLa ApI dIdhA pachI karmonI zuM dazA thAya che? tattara ni | garA phaLa ApyA pachI karmonI nirjara thaI jAya che. eTale ke karma AtmAthI chUTAM paDI jAya che tene savipAka nirjarA kahe che. je karmoe haju phaLa ApyuM nathI. tene tapa dvArA udayamAM lAvI AmAthI judA karavAmAM Ave tene avipAka nirjarA pradeza baMdha kene kahe che? nAma pratyayA: sarvato yoga vizeSAt sUkSmaika kSetrAvagAha sthitAH sarvAtma pradezevantAnanta karA: pArakA Jain Educationa Inteffcatibersonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 genI vizeSatAthI jJAnAvaraNAdi prakRtionA kAraNabhUta sUkSama ane eka kSetramAM rahevAvALA anaMtAnaMta pudgala paramANuone trikAlamAM AtmAnA samasta pradezanI sAthe baMdha paNAne pAmavuM tene pradeza baMdha kahe che. karmanI pUNya pravRtio kaI che? sadvedya zubhAyurnAma gotrANi pUNyam / // 25 // sAtavedanIya, zubha Ayu, zubhanAma ane zubhatra te pUNya prakRtio che. karmonI pApa prakRtio kaI che? ato'nyat pApam / // 26 // pUNya pravRtio sivAyanI je karma prakRtio che. te saghaLI pApa prakRtio che. che Iti zrI umAsvAmI viracita mekSazAstrane AThame adhyAya saMpUrNa Jain Educationa Inteffcati@belonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 159 adhyAya-9 [saMvara ane nirjarA tatvanuM varNana). saMvara tatva kone kahe che? chAtrAni: saMvaraH AmravanA nidhine (eTale ke AvatA karmone rokavAne) saMvara kahe che. sa gupti samiti dharmAnuprekSA parISahajaya rAri II saMvara kevA upAyathI karI zakAya che? te saMvara, gupti, samiti, dharma, anuprekSA, pariSaha ane cAritrathI thAya che. Jain Educationa Intefratil@easonal and Private Usevarly.jainelibrary.org Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I/ro. - 16 tapasA nirjarA ca / daza dharmomAM nirdoSa karela tapadharmathI saMvara ane nirjarA beu thAya che. gupti kene kahe che? samyagyoganigraho guptiH| // 4 // samyapha prakAre eTale ke viSayAbhilASA, yazanI IcchA tyAgIne mana, vacana, kAyanI pravRttine rokavI tene anukrame managupti, vacanagupti ane kAyagupti kahevAya che. samitinA keTalA prakAra che? IryAbhASeSaNAdAna nikSepotsargAH samitaya / III) - IryAsamiti - cAra hAva bhUmi dekhIne cAlavuM. - bhASA samiti - hita, mita, priya, Jain Educationa InteffcatiBeetonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 161 kaSAyanAM anutpAdaka ane dharmathI avadha vacananuM bolavuM. - eSaNa samiti - zuddha, nirdoSa AhAra le. - AdAna nikSepaNa samiti -dekhI zodhIne pachI athavA kamaLa vastrathI jhATakIne vastu uThAvavI, mUkavI. - utsarga samiti - jIva jaMtu rahita, sthAnamAM maLamUtra AdinuM visarjana karavuM. te pAMca samiti che. dhamanA keTalA prakAra che? uttamakSamA mArdavArjava zauca satya saMyama tapastyAgAkiMcanya brahmacaryANi dharmAH // 6 // (1) uttama kSamA (2) uttama mArdava (namratA) (3) uttama Arjava (mAyA rahita) Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 (4) uttama zauca (nirlobhatA) (5) uttama satya (6) uttama saMyama (7) uttama tapa (8) uttama tyAga (9) uttama Arkicanya (10) uttama brahmacarya, A dasa dharmo che. tene uttama zabdathI alaMkRta karavA joIe. jema ke uttama kSamA, uttama mArdava vagere. anuprekSA kone kahe che ane keTalA prakAra che? anityAzaraNasaMsAraikatvAnyatvAzucyA strava savara nirjarAlokabodhidurlabha dharmasvAkhyAtatvAnucintanamanuprekSAH / // 7 // anitya, azaraNa, saMsAra, ekatva, anyatva, azuci, Amrava, saMvara, nirjarA, leka, bedhi durlabha ane dharma, tenA svarUpanuM Jain Educationa Intefratil@essonal and Private UserDry.jainelibrary.org Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 163 ciMtavana karavuM te bAra bhAvanA (anupekSA) che. pariSaha sahana karavAnI zI jarUra che? mArgAcyavana nija rArtha pariSoDhabyAH ___ pariSahAH / // 8 // saMvaranA mArgathI cuta na thavA mATe ane karmonI nirjarA mATe bAvIsa (22) pariSahone sahana karavA joIe. mArgane Azaya samyakdarzana, jJAna, cAritra rUpa mekSamArga che. bAvIsa pariSaha kayA che? kSutpipAsAzItoSNadaza mazaka nAgnyAra ti strI caryAniSadyAzayyA krozavadhayAcanA lAbharoga tRNa sparza mala sAkAra puraskAra prajJA jJAnAdarzanAni / // 9 // Jain Educationa InteFfratil@essional and Private Userly.jainelibrary.org Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 bhUkha, tarasa, ThaMDI, garamI, dazamazaka, nagnatA, arati, strI, carcA, niSadyA, zaiyA, ArkAza, vadha, yAcanA, alAbha, roga, tRSNe sparza, mala, satkArapuraskAra, prajJA, ajJAna, tathA adana A bAvIsa pariSaha che. A khAvIsa pariSaheAne je munie zAMta citte sahana kare che. te AzravanA nirodha karI sa`varane pAme che. kayA guNasthAnamAM keTalA pariSaddha hAya che ? sUkSma sAMparAyachadmasya vItarAgayozcaturdaza / 118011 guNasthAna cauda heAya che. (1) mithyAva (2) sAsAdana (3) mizra (4) avirata samyakRSTi (pa) dezivarata (6) pramattasaMyata (7) apramatta saMyaMta (8) apUrvakaraNa Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 165 (9) anivRttikaraNa (10)sUma sAMparAya, (11) upazAMta mAha (12) kSINu mAha (13) saceAga kevalI ane (14) aceAga kaivalI. sUkSma sAMparAya eTale dasamA guNasthAna ane chadmastha vItarAga te paikI eTale agIyAram' guNasthAna tathA upazAMta mAha eTale khAramA guNasthAnamAM nIce mujaba 14 pariSaha hAya che. (1) bhUkha, (2) tarasa (3) OM'DI (4) garamI (5) dezamazaka (6)caryA (7)zaiyA (8)vadha (9) alAbha (10) rega (11) tRNu sparzI (12) mala (13) prajJA (14) ajJAna. ekAdaza jine / un sayeAga kevaLI nAmanA teramA guNusthAnamAM 11 pariSaha hAya che. AgaLanA Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 sUtramAM varNana karela 14 pariSahomAMthI alAbha, prajJA, ane ajJAnane choDIne bAkInA 11 pariSaheA nA saddabhAva vedanIya kanA saddabhAvane kAraNe batAvyA che. paNa mAhanIyakrama nA abhAvamAM vedanIya krama peAtAnuM kAya karI zakatu nathI te apekSAe jInendra bhagavAnane teramA guNasthAnamAM A agIyAra pariSaha hAtA nathI. eTale ke eka paNa pariSaha hotA nathI. bAdara sAmparAye sarve / 112311 bAdara sAMparAya eTale ke sthUla kaSAyavALA 6-7-8-9 A cAra guNa sthAnAmAM saMpUrNa pariSahe| hoya che. kayA pariSaha yA ma nA udayathI thAya che ? un jJAnAvaraNe prajJAjJAne / Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 167 jJAnAvaraNI karmanA udayathI prajJA *(jJAnamada) ane ajJAna pariSaha heAya che. saMpUrNa jJAnAvaraNI ke nA kSaya thavAthI jJAnamada thatA nathI. darzana mohAMta rAyayeoradarzanAlAbhau / // 4 // (inameAhanIya)ane a'tarAya kama nA udayathI kramapUrNAMka advezana pariSaha ane alAbha pariSaha thAya che. cAritramohe nAgnyAra tistrIniSadyAkroza yocanA satkAra puraskArAH / Ill cAritra meAhanIyakramanA udayathI [1] nagnatA, [2] ati, [3] zrI, [4] niSadyA, [5] Akroza, [6] yAcanA ane [7] satkArapuraskAra e sAta pariSaddha thAya che. Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 vedanIye zeSAH / uddA. vedanIya karmanA udayathI bAkInA 11 pariSaha hoya che. je nIce mujaba che. [1] bhUkha [2] tarasa [3] ThaMDI [4]. garamI [5] daMzamazaka [6] caryA [] zamyA [8] vadha [9] roga [10] tRNasparza ane [11] mala. jIvane eka sAthe keTalA pariSaha thaI zake che? ekAdayo bhAjyA yugapadekasminnekona viMzatiH / // 17 // ekajIvane eka sAthe ogaNIsa pariSaha thaI zake che. kema ke zIta, uSNu paikI eka samayamAM eka hoya che. tathA caryA, ziyA ane niSadyA A traNamAMthI paNa eka Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaye keI eka ja hoI zake che. | gupti, samiti, dharma, anuprekSA ane paripahajayanI pachI have kRpA karIne batAve ke cAritra zuM hoya che? sAmAyikacchedopasthApanA parihAravizuddhi sUkSmasAmparAya yathAsyAtamiti cAritram / 28aaaa sAmAyika - be prakAre che. niyata samaya ane aniyata samaya mATe. chedepasthApanA - vratamAM deSa lAge tyAre prAyazcita laIne pharIthI vratane grahaNa karavA te. parihAra vizuddhi - jenAthI karma malane nAza thaIne vizeSa zuddhi thAya te sUkSama sAMparAya - jemAM ati sUma, lebha kaSAya udayamAM rahe te Jain Educationa InteffcatiBeetonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 yathAkhyAta - jemAM samasta mehanIya karmane nAza thaI jAya te A prakAre cAritra pAMca hoya che. yathAkhyAta cAritramAM karmone saMpUrNa kSaya thaI jAya che. have kRpA karIne nirjarAnA hetuthI tapanA viSayamAM prakAza kare. - anazanAvamaudaryavRtti parisaMkhyAnarasa parityAga vivikta zayyAsana kAyaklezA rAhe tapa: | anazana - phaLanI IcchA vinA saMyamanI vRddhi mATe upavAsa karavA. te anazana vrata che. avamaudarya - saMyamanI sAdhanA ane sAvadhAnI mATe alpajana karavuM te avamaudarya vrata che. Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevaky.jainelibrary.org Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 171 vRtti parisa`khyAna :-bhojana pravRttimAM sarva prakAre maryAdA karavI. te vRttiparisa khyAna vrata che. rasa parityAga :- svAdhyAyanI siddhi mATe, Indriya nigraha mATe ane nidrAjaya mATe rasAne tyAga karavA. te rasaparityAga vrata che. vivikta zayyAsana :- brahmacarya, svAdhyAya ane dhyAnanI siddhi mATe ekAMtamAM sUvuM, besavu', rahevu' vagere te vivikta zayyAsana vrata che. kAyakaleza - zarIra sukhanI icchA maTADavI ane sahana zakti vadhAravA dhyAna vigere dvArA zarIrane kaSTa Apavu. te kAyaphleza vrata che. e cha prakAranI kriyAe bAhya vastuenI apekSAthI thAya che badhAM tene pratyakSa Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 joI zake che. tethI tene khAdya tapa kahe che. aMtaraMga tapa kayAM che ? prAyazcita vinaya vaiyAvRtya svAdhyAya vyutsarga dhyAnAtyuttaram / rA prAyazcita :- dASAnI zuddhi karavI. vinaya :- tyAgIonA Adara karavA. vaiyAvratya H- tyAgIonI sevA karavI. svAdhyAya - zAstrAbhyAsa, manana ane ciMtana karavuM. vyutasarga :- khAdyAbhyaMtara parigrahanA tyAga karavA te. dhyAna - mananI cacaLatAne rAkI manane. ekAgra karavu' te. A cha aMtaraMga tapa che. jI. abhyatara tapeAnA paNa peTA bheda che ? : Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173 navacaturdaza paMcadvibhedA yathAkramaM prAdhyAnAt / 5r|| dhyAnanI pahelAnA pAMca tapamAM kramapUrNAMka prAyazcitanA 9 (nava), vinayanA 4 (cAra), vaicAnRtyanA 10 (dasa), svAdhyAyanA 5 (pAMca) ane vyutsanA 2 (be) bheda che. prAyazcita nA nava bheda kayA kayA che? AlocanA vyutsargatapazcheda pratikramaNa tadubhaya viveka pari repasthApanAH / * AleAcanA, pratikramaNa, tadubhaya, viveka, vyutsaga, tapa cheda, parihAra ane upasthApanA (A bheda che) prAyazcitanA nava Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 vinayanA cAra bheda kayA che? jJAnadarzana caritropacArAH rA jJAna vinaya, darzIna vinaya, cAritra vinaya ane upacAra vinaya A vinaya tapanA cAra bheda che. vaiyAvRtyanA bheda kayA che? AcAryopAdhyAya tapa - strizaikSyaglAna gaNa kulasaMdha sAdhumanojJAnAm |||||24|| AcArya, upAdhyAya tapasvI, zaikSya, glAna, gaNu, kuLa, saMgha, sAdhu, ane maneAjJa te vaiyAvRtya tapanA dasa bheda che. vAdhyAyanA bheda keTalA che ? vAcanA pRcchn| nuprekSAmnAyadhame pidezAH / I Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 175 svAdhyAyanA pAMca bheda che. vAcanA:- (vAcana) zAstranAM artha kahevA te vAcanA svAdhyAya che. pRcchanA - zaMkA samAdhAna mATe pUchavuM te pRchanA svAdhyAya che. anuprekSA - vAraMvAra abhyAsa tathA vicAra karo. te anuprekSA svAdhyAya che. AmnAya - zuddhocAraNa sAthe pATha karavo. te AmnAya svAdhyAya che. dharmopadeza - asaMyamano parihAra ane mithyA mArgane nAza karavA mATe dharmopadeza karo. te dharmopadeza svA thAya che. vyutsarganA keTalA bheda che? bAhyAbhyantaropadhyAH / rA Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevaky.jainelibrary.org Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 (khAdyopadhi vyutsarga) khAdya padArthonA tyAga ane (abhyaMtara upAdhi vyutsaga) AMtarIka [khATA bhAvAnA] tyAga te vyutsaga tapanA be bheda che. dhyAna kAne kahe che ? uttama saMhananasyaikAgra cintA nirAdho dhyAnamAnsanuMdUit // // aa manane vipeAthI haThAvIne ekAgra karavu te dhyAna che. uttama sahanana eTale ke vA vRSabhanArAca, vajranArAca ane nArAca sa hanana vALAone amu ta sudhI te dhyAna thaI zake che. dhyAnanA keTalA prakAra che? ArtaraudradharmyazuklAni / mArA Ata, raudra, dharma ane zukala e dhyAnanA cAra prakAra che. Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 177 kayA dhyAnathI mekSanI prApti thaI zake che? pare mokSahetU / pAchaLanAM dharma ane zukala be dhyAna mekSanAM kAraNa che. ArtadhyAna kene kahe che? Arta mamanojJasya saMprayoge tadviprayogAya smRti samavAdAdA rU. aniSTa prakAranA saMga maLavAthI tene dUra karavA mATe vAraMvAra ciMtavana karavuM te aniSTa saMyoga ja AtadhyAnane prathama bheda che. viparItaM manAzasya / rUA . prathama prakAranA ArtadhyAnathI viparIta ISTa padArthone viyega thavAthI tenI prApti Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 rU II mATe vAraMvAra ciMtana karavuM te ISTa viyoga nAmanuM bIju ArtadhyAna che. vedanAyAzca / vedanA thavAthI tene dUra karavA mATe vAraMvAra ciMtavana karavuM te vedanAjanya trIju AtadhyAna che. nitA jA rUra ke bhaviSyamAM viSaya bhogonI prAptinI AMkAkSA mATe cittane vyagra karavuM te nidAna ja nAmanuM cothuM ArtadhyAna che. Ata dhyAna kene kahe che? tadavirata dezavirata pramattasaMyatAnAm / rUkA Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevaky.jainelibrary.org Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17. pahelethI chaThThA guNasthAna vALA avirata dezavirata ane pramata saMcata guNusthAna sudhInA jIvAne A Ata yAna thAya che. raudradhyAna zuM che. te keAne thAya che? hi'sA, juTha, ceArI ane viSaya rakSA A cAra prakAranA cittanI vRtiothI raudradhyAna thAya che ane te avirata tathA dezavarata pAMcamA guNasthAna sudhInA jIvAne thAya che. dharma dhyAnanuM svarUpa ane bheda keTalAM che? AjJApAyavipAkasaMsthAnavicayAya dhandham / 1ii dhamayAnanA cAra bheda che. AjJAvicaya :- saCjJa praNIta chanAgamane pramANa mAnavAM Jain Educationa International and Private Usew@nly.jainelibrary.org Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 apAya vicaya - jIvenA mithyAdarzana jJAne cAritra janita duHkhane dUra karavAnuM tathA tenAthI mukta thavAnA upAyonuM ciMtvana karavuM vipAka vicaya - ATha karmonA svarUpane vicAra kara. saMsthAnA vicaya - traNa lekanA svarUpane vicAra karavo. apramatta saMyata munine sAkSAta dharma dhyAna hoya che. ane avirata, dezavirata ane pramata saMyata ne te gauNa paNe hoya che. zukala dhyAna kene kahe che. zukale cAye pUrvavidaH / varUNA zukala dhyAnanA prathama be dhyAna pRthakatva vika vicAra ane eka virtaka vicAra Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevaky.jainelibrary.org Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 181 dhyAna pUrvajJAnadhArI zrata kevaLIne hoya che. zrata kevaLIne dharmadhyAna paNa hoya che. pare kevalinaH / // 38 // sUkSama kriyA pratipAdita zukala dhyAna saga kevalIne ane vyuparata kriyA nivRrti zukala dayAna acoga kevaLIne hoya che. zukala dhyAna keTalA prakAranuM hoya che? pRthaktvaikatva vitarkasUkSmakriyApratipAti vyuparatakriyAnivatI ni // 39 // - zukaladhyAna pRthakatvavirtaka, ekatvavirtaka, sUmakiyA pratiprAti ane vyuparata kiyA nivati ema cAra prakAranuM hoya che. tryaikayogakAyayogAyogAnAm // 4 // mana, vacana kAya ga vALA jIne pRthaka vika, traNa gomAMthI eka yoga Jain Educationa Inteffati@essonal and Private Usev@ly.jainelibrary.org Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18re vALa jene ekatvavirtaka, kAga vALAone sUma kriyA pratipAti ane yega rahita jIvone suparata kriyA nivati zukala dhyAna thAya che. pahelA be bhedanI vizeSatA : ekAnaye savitarka vIcAre pUrva / // 41 // eka paripUrNa zrutajJAnadhArI jIvane prAraMbhamAM vicAra ane vitarka sahita pRthakatvavirtaka ane ekatva vika e be zukaladhyAna paNa hoya che. avicAraM dvitIyam / bIju zukaladhyAna vicAra rahita che. virtaka kene kahe che. vitA mutam | III Jain Educationa Intefratil@eesonal and Private Usevavy.jainelibrary.org Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 183 zrutajJAnane vitaka kahe che. ? vicAra kAne kahe che ? vIcArotha calanayeza saMAnti: ||4|| artha vyaMjana ane yAganI sa`krAMti (parivatana)ne vicAra kahe che. pAtra bhedathI nirjarAmAM paNa nyunAdhikatA thAya che? samyagdRSTi zrAvaka viratAnanta viyojaka darzana moha kSapakopazama kopazAntamoha kSapaka kSINamoha jinA: kramazo'saMkhyeya guLa ninA | ||4|| sabhyaSTi, zrAvaka, vita, anaMtAnubaMdhInA visa`ceAjaka, ina meAhanA kSaya karanArA, cAritra mAhanA upazama karanArA, upazAMta mAhavALA, kSapadma kSINumeha Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 ane jInendra bhagavAna e badhAMne kamathI asaMkhyAta guNa nirjarA thAya che. digaMbara muni keTalA prakAranA hoya che? pulAkavakuzakuzIla nirgranthasnAtakA nirgrnthaaH| kadA pulAka munI - je uttara guNanI bhAvanAthI rahita che. tathA jemanA mUlaguNemAM paNa kyAreka kyAreka doSa lAgI jAya che. bakuza muni - je mUlaguNonuM nirdoSa pAlana kare che. paNa zarIra ane upakaraNenI zebhA vadhAravAnI IcchA rAkhe che. kuzIla muni - be prakAranA che. (1) prati sevanA kuzIla (2) kaSAya kuzIla, pratisevanA kuzIla - jemane upakaraNa ane Jain Educationa Inteffcati@oeslonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 185 zarIra vagerethI saMpUrNa virakita nathI paNa mUla ane uttaraguNAnu' nirdoSa pAlana karavA chatAM paNa jenA uttaraguNAnI kadI kadI virAdhanA thaI jAya che te. kaSAya kuzIla :- jemane kevaLa saMjavalana kaSAyanA udaya hAya che. nigraMtha muni - jemane aMtamU``tamAM kevaLajJAna thavAnu che. te. snAtaka muni :- jemaNe samasta ghAtikrameinA nAza karyo che. te kevaLI bhagavAna snAtaka muni che. A pAMce prakAranA sAdhuone naigama vagere nayanI apekSAe ni tha kaheche. pulAka Adi munionA zu... khIjA paNu prakAza che Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 sayama zruta prati sevanA tIrtha liGgalezyoM uparathAna vivAravata: sAdhyA: | |4LI. saMyama, kRta, pratisevanA, tIrtha, lIMga, lezyA, upapAda ane sthAna A ATha anugo dvArA pulAka Adi muniomAM paraspara bheda thAya che. | Iti zrI umAsvAmI viracita mekSazAstrane navo adhyAya saMpUrNa. che Jain Educationa Interati@eesonal and Private Usev@nw.jainelibrary.org Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 187 adhyAya-10 mekSa tatvanuM varNana. mohanayAjjJAnadarzanAvaraNAntarAyakSa - cAra | kevalajJAna kyAre utpanna thAya che? mehanIya karmane kSaya thavAthI pachI jJAnAvaraNI, dazanAvaraNa ane aMtarAya kamano kSaya karI traNa Ayu ane nAmakarmanI tera prakRti sAthe (kula 63 prakRtio) nA kSaya thavAthI kevaLajJAna thAya che. mekSanuM svarUpa zuM che? bandhahetvabhAva nirjarAbhyAM kRtsnakarmavipra mokSo mokSaH // 2 // saMvara (baMdhanA kAraNene abhAva) Jain Educationa Inteffcati@belonal and Private Usev@vily.jainelibrary.org Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 ane nirjarA dvArA saMpUrNa karmonA nAza thavAne meAkSa kahe che, zu' dravyakarmAMnA kSaya thavAthI meAkSa thAya che ? athavA anyanA paNa kSaya thAya che? aupazamikAdi bhavyatvAnAM ca // kevaLa dravyakramanA kSayathI meAkSa thatA nathI, paNa tenI sAthe aupamika, audAyika, kSApamika ane bhavyatva A cAreya bhAvAnA kSaya thavAthI meAkSa thAya che. mAkSamAM kayA bhAvAnA kSaya thatA nathI ? anyatra kevalasamyakatva jJAnadarza' nasiddha -vesca: / |4|| kevaLa samyaktva, kevaLajJAna, kevaladarzana ane siddhatva A cAra bhAvAnA mAkSamAM kSaya thatA nathI. Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189 karmAnA kSaya thayA pachI zu thAya che? tadanantaramUrdhva gacchatyA lokAntAt ||5|| samasta karmAnA pUrNa kSaya thaI gayA pachI jIva leAkanA aMtima bhAga sudhI upara paheoMcI jAya che. jIva upara kema jAya che? pUrva prayogAdasaGgatvA dubandhacchedAttathAgati biAmAe~| ddA pUrva saMskArathI, karmInA saMga rahita thavAthI, krama adhanA nAza thaI javAthI tathA gati pariNAma (urdhvagamana svabhAva) hAvAthI mukta jIva upara jAya che. kAI udAharaNathI samajAvA ? Aviddha kulAlacakravadvayapagata lepA lAMbuvaderaNDa bIjavadami zikhAvacca | ||7|| Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 jema kuMbhAranA cAka eka vakhata ghumAvI devAthI pUrva saMskArathI pharatA rahe che teja rIte A jIva pUrva sa`skArathI urdhvagamana kare che. mATInA lepavALI tuMbaDI jema pANImAM DUbI jAya che. paraMtu mATI khasI javAthI te tuMbaDI upara AvI jAya che, te ja rIte kamalathI mukta thavAthI A jIva uparanI tarapha jAya che. je rIte eraDAnA khIja sI`ganA phATI javAthI upara uDe che. te rIte A jIva adhanamukta thavAthI upa2 jAya che. je prakAre agninI jvALA svabhAvathI uparanI bAju jAya che. teja prakAre jIva paNa svabhAvathI urdhvagamana kare che. Jain Educationa International and Private Usew@nly.jainelibrary.org Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1914 urdhvagamana karatAM karatAM jIva aleAkAkAzamAM kema cAlI jatA nathI ? dharmAstikAyAbhAvAt / rA AgaLa jIva ane puddagalAnuM gamana dharma - dravyeAnI sahAyathI thAya che. dharma dravyanA abhAva hAvAthI jIva leAkanA agra bhAgamAM jaIne sthira thaI jAya che. AgaLa jatA nathI. aleAkAkAzamAM dhama dravyanA abhAva che. mukta jIvAmAM paNa keAi bheda heAya che ? kSetrakAlagati liMga tIrthacAritra buddhabodhita jJAnAvagAhanAMtara bahutvataH sAdhyAH / pratyeka saMkhyAlpa zA nizcayanaya ane vyavahAranayanI apekSAthI siddhAmAM 1. kSetra 2. kALa, Jain Educationa InternatiBeasonal and Private Usev@nly.jainelibrary.org Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 3. gati, 4. lIga, pa.tI, 6. cAritra, 7. pratyeka buddha, preSita, 8. jJAna, 9. 10. aMtara, 11, saMkhyA, ane 12, alpa mahatvanA bheda joI avagAhana, zakAya che. 5 Iti zrI umAsvAmI (varacita meAkSazAsranA dasamA adhyAya saMpUrNa`, II Jain Educationa International and Private Usew@nly.jainelibrary.org Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mudraka : pUjA prinTarI, mahedI kuvA, zAhapura, amadAvAda rA'dTala : udaya prinTarI, ghIkAMTA roDa, amadAvAda Jain Educationa Internatioleasonal and Private Use @wly jainelibrary.org