Book Title: Kaumudi Mitranand Nataka
Author(s): Ramchandrasuri, Punyavijay
Publisher: Jinshasan Aradhana Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/003285/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImada rAmacaMdraviracita kaumudI mitrANaMda nATaka preraka - L A zrI hemacaMdrasUri O 8 24.211. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // namo namaH zrI gurupremasUraye zrImad rAmacaMdraviracita nImunI mila nATaka saMzodhaka, phAma prabhAkara munizrI puNyavijayajI mahArAja preraka 5.pU. vairAgyadezanAdakSa AcAryadeveza zrImad vijaya hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAja prakAzaka ane prAptisthAna zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa (1) zrI jinazAsana ArAdhanA draSTa dukAna naM. 5, badrIkezvara sosAyaTI, 82 netAjI subhASa roDa, marIna DrAIva, 'I' roDa, muMbaI-400 020. (2) zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa C/o. caMdrakAnta saMghavI 6/bI, azokA kompalekSa, relve garanALA pAse, pATaNa-uttara gujarAta. For Private al Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 27 divyakRpA 5.pU. siddhAMtamahodadhi AcAryadeva zrImad vijaya premasUrIzvarajI ma.sA. pa.pU. vardhamAnataponidhi AcAryadeva zrImad vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA. 5.pU. samatAsAgara paMnyAsapravara zrI padmavijayajI gaNivarya zubhAziSa 5.pU. siddhAMtadivAkara gacchAdhipati AcAryadeva zrImad vijaya jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA. preraNA - AziSa - mArgadarzana 5.pU. vairAgyadezanAdakSa AcAryadeva zrImad vijaya temacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. dravya sahAyaka vi. saM. 2061nA zrI vilepArale jaina saMgha enDa cerITIjhanA cAturmAsanA upakrame pU.mu. zrI jinahaMsavijayajI ma. pU.paM. zrI sUryakAMtavijayajI gaNi ane pU. zrI ravikAMta vi.ma. tathA pU. sAdhvIjI zrI naMdIvardhanAzrIjI ma.nA yazasvI cAturmAsanA saMbhAraNArUpe jJAnakhAtAmAMthI sahayoga prApta thayo che. I. sa. 2005 vi. saM. 202 mUlya 13. 30/ O Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Serving Jinshasan ... 134103 gyanmandir@kobatirth.org karma sAhitya vizArada siddhAMta mahodadhi 5.pU. AcArya bhagavaMta zrImad vijaya premasUrIzvarajI mahArAjA Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mokSa mArganA sAcA sArathI sUripremanA AjJAMkita paTTAlaMkAra 5.pU. AcAryadeva zrImad vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjA Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sNgnnii nni prakAzIya zrImad rAmacaMdra viracita 'kaumudI mitrANandam'nATakanuM punaHprakAzana e eka AnaMdano viSaya che. graMthakartA AcArya zrI rAmacaMdrasUri e kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcAryanA ziSya hatA. temaNe aneka nATaka-kAvya tathA nyAyagraMtho paNa racyA che. temaNe racela kumAravihArazataka kAvya amArA ja TrasTa taraphthI punaHsaMpAdita thaI bahAra paDayuM che. temaNe raghuvilAsa, nalavilAsa, satya harizcaMdra vigere nATako paNa racyA che. zrImad guNacaMdra vi.nI sahAyathI 'nATayadarpaNa' tathA nyAyaviSayaka 'dravyAlaMkAra' graMtha paNa racyo che. nninni ? Ta prastuta graMtha AjathI 88 varSa pUrve bhAvanagaranI jaina AtmAnaMda sabhA taraphthI prakAzita thayela. tenuM saMpAdana mu. caturavijayajInA ziSya Agama prabhAvaka muni puNyavijayajI mahArAjAe karela. A punaHprakAzana prasaMge pUrvaprakAzaka tathA saMpAdaka pratye ame kRtajJatA vyakta karIe chIe. jinamaMdironA jIrNoddhAra e jema ApaNuM kartavya che tema jina ne jinamArgano prakAza karanAra jinAgamo-zrutasAhityano jirNoddhAra e paNa eTalI ja agatyanI pharaja che. pa.pU. vairAgyadezanAdakSa A. zrI vijaya hemacaMdrasUrIzvarajI ma.nI preraNA ane mArgadarzanane jhIlI A zrutarakSAnuM kArya ame AraMbhyuM. Aja sudhImAM 325 jevA prAcIna pustaka-pratone navajIvana bakSI bhAratabharanA jJAnabhaMDAromAM vinAmUlye bheTa dharAyA che. zrutadevI bhagavatI mAM sarasvatI amane A kAryamAM sahAyatA arpe te ja abhyarthanA. yaa li. zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa caMdrakumArabhAI bI. jarIvAlA lalitakumAra koThArI / puMDarikabhAI zAha maaghltth vaTa Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nninni gnni sUripremAka brahmacaryanuM teja virAje je mUla sarvaguNonuM ho guruvara, mana-vacana-kAyA vizuddha ja e to, citta hare bhavijananuM ho0 gu0 guNagAtA me keI jana dIThA, aho ! mahAbrahmacArI ho, gu0 A kALe dITho nahIM ehavo, vizuddha vratano dhArI ho0 guja guja strI-sAdhvI sanmukha navi joyuM, vRddhapaNe paNa teM to ho0 30 vAta kare jaba hetu nipaje, dRSTi bhUmie deto ho0 guja ziSyavRMdane ehI ja zikhavIyuM, dRDha e viSaye rahejo ho munivara, tehataNA pAlanane kAraNa duHkha-maraNa nahi gaNajo ho0 mu0 4 1 Ta vara Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ggggg saMyama mahela AdhAra ja e to, dRSTidoSe savi mIMDu ho mu karmakaTakane AtamagharamAM pesavA moTuM chIMDuM ho0 mu ? vara vara vara vara brahmamAM DhIlA padavIdhara paNa, jAya naraka mojhAra ho0 muja zuddha AloyaNa kare nahIM tehathI, duHkha sahe tihAM bhAre ho0 muLa mu vijAtIyano saMga na karajo, sApa taNI pare Darajo ho kAma kuTilano nAza karIne, avicaLa sukhaDA varajo ho0 mu. 5 premasUrIzvara guNanA AkAra, guNa deI ama duHkha mITAvo ho guruvara dhIra purUSa te sahana karyuM je, teha taNI rIti batAvo ho0 gu. 6 8 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kikirITa pITIkITa bI kisi kikiki vIra kahi kiri bira bhuvanabhAnusUri aSTa7) buddhibaLe bRhaspatinA putranI pare opatA, syAdvAdagarbhita zAstranA marmo supere kholatA, siddhAntarakSA kAja pyAlA pI lIdhA apamAnanA, gurU bhuvanabhAnu caraNakamAM bhAvathI karU vaMdanA. kAyA bhale ho kRza chatAM paNa tejanI sImA nahi, vikRSTa tapa ArAdhatA paNa tyAganI kamInA nahIM, AhAra karatA'tA chatAM svAmI anAsaktitaNA, gurU bhuvanabhAnu caraNakamAM bhAvathI karU vaMdanA. vase zvAsane ucchavAsamAM jina ANa pAlana dakSatA, vacane vacanamAM rasa jhare jina ANanI pratibaddhatA, jina ANa zrI jina ANa zrI jina ANa eka ja jhaMkhanA, gurU bhuvanabhAnu caraNakajamAM bhAvathI karU vaMdanA. 3 zAstro taNI vAto na karatA mugdhajana vaMcana kAje, kheMce na svaM prati satyane kare satyano svIkAra je, tana mana thakI je ujaLA pAlaka mahA samudAyanA, gurU bhuvanabhAnu caraNakamAM bhAvathI karU vaMdanA. vaQiI vRdira hiTa briTiza briTI hibrITa Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ......nni jJAnI chatAM abhimAnanI rekhA nahIM tana mana mahIM, vikRSTatapa tapatAM chatAM samatA bharI tana mana mahIM, samudAya che suvizALa paNa svAmitvanI nahIM khevanA, gurU bhuvanabhAnu caraNakajamAM bhAvathI karU vaMdanA. yoddhA banI khUMkhAra AMtara jaMga khele khaMtathI, jIto maLe ke nA maLe paNa jhujhatA manaraMgathI, karmo taNI senA thatI bhayabhIta le tuja nAma nA, gurU bhuvanabhAnu caraNakajamAM bhAvathI karU vaMdanA. amIo taNI urmi vahe te jhaMkhato sAgara sadA, je saumyatA mukha para tare te jhaMkhato cAMdo sadA, gurU sama sahanazakti maLo che pRthvInI eka jhaMkhanA, gurU bhuvanabhAnu caraNakajamAM bhAvathI karU vaMdanA. sAgara chalakatA AMsuDA vahetA tamArI yAdamAM, paLa paLa yugo sama jAya gurUvara khedane viSAdamAM, janmojanma tuja sAtha ho kalyANabodhi kAmanA, gurU bhuvanabhAnu caraNakajamAM bhAvathI karU vaMdanA. va gr h Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laI ggggggy ? tvadIyaM tubhyaM samarpayAmi / jeo saMsArIpaNe laMDananI okasaphorDa yunivarsiTImAM sI.e.nI samakakSa beMkIMganI parIkSAmAM pharsTa kalAsa Avela hatA. jeo bharayuvAna vayamAM dIkSita banyA hatA. jeo pa.pU. gurudevazrI vijaya premasUrIzvarajI ma.sA.nA sAMnidhyamAM jIvanabhara rahyA. teonI tanatoDa sevA karI. ane teonA paramakRpApAtra banyA hatA. jeo vardhamAna tapanI 108 oLI karavA dvArA vardhamAna taponidhi banyA hatA. jeo nyAya darzanano UMDo abhyAsa karI nyAya vizArada banyA hatA. jeo nyAya-vyAkaraNa karmagraMtho-yogagraMtho, AgamagraMtho, sAhityagraMthonA talaspazI abhyAsa karI mahAvidvAna banyA hatA. jeo SagdarzananA sAMgopAMga kheDANathI tarkasamrATa banyA hatA. jeo 45 AgamagraMthonA saMpUrNa adhyayana dvArA AgamajJa banyA. jeo vidvAna-saMyamI-AcAra saMpanna evA 250 jevA ziSyonA paramatAraka gurudeva ane vijaya premasUri samudAyanA mahAna gacchAdhipati banyA hatA. jeo bejoDa vidvAna hovAthI sAthe paramagItArtha hatA. jeo aneka aMjanazalAkAo, pratiSThAo, cha'rI pAlita saMgho, upadhAno, dIkSAo, ujamaNAo vigere zAsananA kAryo karAvavA dvArA parama zAsana prabhAvaka banyA hatA. jeo zAstrazuddha ane vairAgyanitaratI dezanA dvArA bhAratabharanA saMgho ane lokahdayanA AsthAkendra banyA hatA. jeo pU. premasUri ma.nA aMtara AziSathI prAraMbhAyela yuvAnonI kAyApalaTa yuvA zibiranA Adya praNetA hatA. karatI jeo paramAtmAnA parama bhakta hatA. jeo kaTTara AcAra saMpanna hatA. jeo nirdoSa jIvanacaryAnA AgrahI hatA. jeo 40-40 varSathI cAlatA divyadarzana pAkSikanA mAdhyame zuddha, sAtvika, zAstrazuddha, mokSalakSI tAtvika sAhityanA rasathALa pIrasavA dvArA sakaLa jaina saMghanA mahA upakAraka banyA hatA. ghaa cha Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sNgggggggggggy jeo zAstro ane zAstrIya padArthonA arthanI rakSA mATe pUrI tAkAtathI jhajhUmI zAstranI rakSA karavA dvArA siddhAMta saMrakSaka banyA hatA. jeo 52mateja-yogadRSTi samuccaya, yazodhara caritra-amIcaMdanI amIdRSTi sItAjInA pagale pagale jevA tAtvika, sAtvika 250 jevA graMthonA sarjana karI mahAna sAhitya sarjaka banyA hatA. jeo jJAnasthavIra hatA, vayasthavIra hatA, paryAyasthavira hatA. jeo jIvanabhara sudhI aNizuddha saMyamanA sAdhaka hatA. jeo vairAgya jharatI vANI dvArA agaNita AtmAone saMsAranA sukhathI vimukha karIne mokSAbhimukha banAvavA dvArA zrI saMghanA sAcA-saphLa dharmopadezaka mArgadarzaka banyA hatA. jeo seMkaDo yuvAnone dIkSita karI... bhaNAvI gaNAvI, vidvAna ane saMyamI banAvavA dvArA zramaNonA bhiSmapitAmaha banyA hatA. jeo dIrghadRSTi vAparI... zAsrasApekSa rahI... saMghamAM varSothI cAlatAM saMgharSo ane saMkalezono aMta lAvavAnA tanatoDa prayatnamAM potAno siMhaphALo ApavA dvArA saMgha ekatAnA pravara zilpI banyA hatA. je saMgha ekatAnI ThaMDaka ane mIThA phLo Aje zrI saMgha bhogavI rahyo che. hatA. jeo zAstrIya saMgIta ane rAga-rAgINIonA sUkSma jJAna sAthe koyala jevA madhura kaMThanA kudaratI varadAnanA svAmI hovAne kAraNe bejoDa saMgIta ane svarasamrATa temanA mukhethI gavAtA stavano-sajjhAyo sAMbhaLI bhAviko DolI uThatA. jeozrIe saMghane 250 jevA vidvAna ane saMyamI ziSyonI bheTa dharI. 250 jevA sAtvika graMthonI bheTa dharI, 40-40 varSa sudhI maulika sAhityanA rasathALa samA divyadarzananI bheTa dharI, saMgharSo mITAvI zrI saMghanI ekatA karI 50-50 varSa sudhI bhAratabharamAM vicarI zAstrIya dezanAnI amRtadhArA varasAvI. sAcA arthamAM zrI saMghakauzalyAdhAra banyA hatA. evA mahAmahima gacchAdhipati pU. gurudevazrI bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjAnAM caraNomAM sAdara samarpaNa... > l 9 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaTavA oooooooo vaTa zrutasamudvAraka zrutasevAnA kAryamAM sadAnA sAthIo 1. bhANabAI nAnajI gaDA, muMbaI(pa.pU. gacchAdhipati AcAryadeva zrImadvijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA.nA upadezathI). 2. nayanabALA bAbubhAI sI. jarIvALA hA. caMdrakumAra, manISa, kalpaneza (pa.pU. munirAja zrI kalyANabodhi vijayajI ma.sA. preraNAthI). 3. kezarabena ratanacaMda koThArI ha. lalitabhAI (pa.pU. gacchAdhipati AcAryadeva zrImada vijaya jayaghoSasUrIzvarajI mahArAjanI preraNAthI) 4. saMghavI aMbAlAla ratanacaMda jaina dhArmika TrasTa, khaMbhAta, (pU.sA.zrI vasaMtaprabhAzrIjI ma. nI preraNAthI mULIbenanI ArAdhanAnI anumodanArthe). 5. bAbu amIcaMda panAlAla Adizvara jaina Tempala cerITebala TrasTa, vAlakezvara, muMbaI-6. (pU. munirAjazrI akSayabodhivijayajI ma.sA., pU. munirAjazrI mahAbodhivijayajI ma.sA., pU. munirAjazrI hiraNyabodhivijayajI ma.sA.nI preraNAthI) 6. ratanabena velajI gAlA parivAra, muluMDa muMbaI (munizrI ratnabodhi vi.nI preraNAthI). 7. zrI padmamaNi jaina zve. tIrtha peDhI pAbala, ji. punA. (pa.pU.paMnyAsajI kalyANabodhi vi.ma.nI vardhamAna tapanI so oLInI ArAdhanAnI anumodanArthe, 5.pU.paMnyAsazrI vizvakalyANa vijayajI gaNivaryanI preraNAthI.) 8. mAtuzrI ratanabena narasI monajI sAvalA parivAra (pU.paM. zrI kalyANabodhivijayajInA ziSya munizrI bhaktivardhanavijayajI ma.sA. mbaashmbaasnninni ggnni 10 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha TikiTa kaIka viTikiTaTikiTaTiIra tathA pU. sAdhvIjI zrI jayazIlAzrIjI ma.nA saMsArI suputra rAjananI puNyasmRti nimitte ha. suputro navInabhAI, cunIlAla,dIlIpa, hiteza.) 9. zeTha ANaMdajI kalyANajI, amadAvAda. 10. zrI zAMtinagara zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha, amadAvAda. (pa.pU. tapasamrATa AcAryadeva zrImavijaya himAMzusUri ma.sA.nI preraNAthI). 11. zrI zrIpALanagara jaina upAzraya TrasTa (pa.pU. gacchAdhipati AcAryadeva zrImad vijaya rAmacaMdrasUri ma.sA.nI divyakRpA tathA pU. AcAryadeva zrImavijaya mitrAnaMdasUri ma.sA.nI preraNAthI). 12. zrI lAvaNya sosAyaTI zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha, amadAvAda. (5.pU. paMnyAsajI zrI kulacaMdravijayajI gaNivaryanI preraNAthI). 13. bAbu amIcaMda panAlAla AdIzvara jaina Tempala cerITebala TrasTa, vAlakezvara, muMbaI-400 006. (pU. munirAja zrI akSayabodhivijayajI ma.sA. tathA pU. munirAja zrI mahAbodhivijayajI ma.sA. tathA pU. munirAjazrI hiraNyabodhivijayajI ma.sA.nI preraNAthI). 14. zrI zvetAmbara mUrtipUjaka tapagacchIya jaina pauSadhazALA TrasTa, dAdara, muMbaI. (pa. pU.vairAgyadezanAdakSa AcArya bhagavaMtazrI hemacaMdra sUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI). 15. zrI muluMDa zvetAmbara jaina saMgha, muluMDa, muMbaI (preraka AcAryadeva zrI hemacaMdrasUri ma.sA.nI preraNAthI). 16. zrI zAMtAkrujha Tve. mUti. tapAgaccha saMgha, zAMtAkrujha, muMbaI (AcAryadevazrI hemacaMdrasUri ma.sA.nI preraNAthI). 17. zrI devakaraNa mULajIbhAI jaina derAsara peDhI, malADa (vesTa), muMbaI (pa.pU. vairAgyadezanAdakSa AcArya bhagavaMtazrI hemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI). phika briTiza biTikiTa kIririririi 11 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kirITaviTikiTa kahi kiIka karI bIjI TikiTa kI 18. zrI zreyaskara aMdherI gujarAtI jaina saMgha, muMbaI(pU. munizrI hemadarzana vi.ma. tathA pU. munizrI ramyaghoSa vi.ma.nI preraNAthI). 19. zrI jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMgha, maMgaLapArekhano khAMco, zAhapura, amadAvAda. (pa.pU. AcAryadeva zrI rUcakacaMdrasUri ma.nI preraNAthI). 20. zrI pArzvanAtha zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha, saMghANI sTeTa, ghATakopara (vesTa), muMbaI. (pU. kalyANabodhivi.ma.nI preraNAthI). 21. zrI navajIvana sosAyaTI jaina saMgha, bombe senTrala, muMbaI. (pU. munirAja zrI akSayabodhi vi.ma.nI preraNAthI). 22. zrI kalyANajI sobhAgacaMda jaina peDhI, pIMDavADA (siddhAMtamahodadhi sva. A. zrImad vijaya premasUrIzvarajI ma.sA.nA saMyamanI anumodanArthe) 23. zrI ghATakopara jaina zvetAmbara mUrtipUjaka tapagaccha saMgha, ghATakopara (vesTa), muMbaI (vairAgyadezanAdakSa pU.A. zrI hemacaMdrasUri ma.sA.nI preraNAthI). ra4. zrI AMbAvADI zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha, amadAvAda. (pU. muni zrI kalyANabodhi vi. ma.nI preraNAthI). 25. zrI jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMgha, vAsaNA, amadAvAda. (pU. AcArya zrI nararatnasUri ma.nA saMyamajIvananI anumodanArthe pUjya tapasvIratna AcArya zrI himAMzusUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI). 26. zrI premavardhaka ArAdhaka samiti, dharaNIdhara, derAsara, pAlaDI, amadAvAda. (pU.gaNivarya zrI akSayabodhivijayajI ma.nI preraNAthI). 27. zrI mahAvIra jaina glaeN.mU.pUjaka saMgha, pAlaDI, zeTha kezavalAla mULacaMda jaina upAzraya, amadAvAda. (pa.pU. AcAryazrI rAjendrasUri mahArAja sA.nI preraNAthI). rikari hiTa vikiI phiTika phika 12 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28. zrI mATuMgA jaina glaeN. mUrtipUjaka tapagaccha saMgha enDa cerITIjha, mATuMgA, muMbaI. (pa.pU. vairAgyadezanAdakSa AcArya bhagavaMtazrI hemacaMdra- sUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI). 29. zrI jIvita mahAvIra svAmI jaina saMgha, nAdiyA. (rAjasthAna) 30. zrI vizA ozavALa tapagaccha jaina saMgha, khaMbhAta. (vairAgyadezanAdakSa pa.pU. AcAryadeva zrI hemacaMdrasUri ma.sA.nI preraNAthI). 31. zrI vimalanAtha jaina derAsara ArAdhaka saMgha,bANagaMgA, vAlakezvara, muMbaI-400 006. (pa.pU.vairAgyadezanAdala AcArya bhagavaMtazrI hemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI). 32. zrI pAlItANA cAturmAsa ArAdhanA samiti. (paramapUjya vairAgya dezanAdakSa AcAryadeva zrImad vijaya hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA saMvata 2053nA pAlItANA madhye cAturmAsa prasaMge). 33. zrI sImaMdhara jina ArAdhaka TrasTa, emarAlDa epArTamenTa, aMdherI(I.) muMbaI, (preraka-munizrI netrAnaMdavijayajI ma.sA.nI preraNAthI). 34. zrI dharmanAtha popaTalAla hemacaMda jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMgha, jainanagara, amadAvAda. (preraka-munizrI saMyamabodhi vi.ma.) 35. zrI kRSNanagara jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMgha, saijapura, amadAvAda. (pa.pU. AcArya vijaya hemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nA kRSNanagara maLe saMvata 205ranA cAturmAsa nimitte pa.pU. munirAja zrI kalyANabodhi vijayajI ma.sA.nI preraNAthI). 36. zrI bAbubhAI sI. jarIvALA TrasTa, nijhAmapurA, vaDodarA-ra. - (pa.pU. munirAjazrI kalyANabodhivijayajI ma.sA.nI preraNAthI) 37. zrI goDI pArzvanAthajI Tempala TrasTa, pUnA. (pU. gacchAdhipati AcAryadeva zrImad vijaya jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA. tathA pU. munirAja zrI mahAbodhivijayajI ma.sA.nI preraNAthI). 13 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38. zrI zaMkhezvara pArzvanAtha jaina zvetAmbara maMdira TrasTa, bhavAnI peTha, punA. (pU. munirAja zrI anaMtabodhivijayajI ma.sA.nI preraNAthI). 39. zrI rAMdera roDa jaina saMgha, surata. (pU.paM. zrI akSayabodhi vijayajI ma.sA.nI preraNAthI) 40. zrI zvetAmbara mUrtipUjaka tapAgaccha dAdara jaina pauSadhazALA TrasTa, ArAdhanA bhavana, dAdara, muMbaI(munizrI aparAjita vi.ma.nI preraNAthI). 41. zrI javAharanagara jaina zve. mUrti saMgha, goregAma, muMbaI. (pU.A. zrI rAjendrasUri ma.sA.nI preraNAthI). 42. zrI kanyAzALA jaina upAzraya, khaMbhAta (pU. pravartinI zrI raMjanazrIjI ma.sA., pU. pravartinI zrI IdrazrIjI ma.sA.nA saMyamajIvananI anumodanArthe pa.pU.sA. zrI vinayaprabhAzrIjI ma.sA. tathA pa.pU.sA. zrI vasaMtaprabhAzrIjI ma.sA. tathA pa.pU. sAdhvIjI zrI svayaMprabhAzrIjI ma.sA.nI preraNAthI). 43. zrI mATuMgA jaina zvetAmbara mUrtipUjaka tapAgaccha saMgha enDa cerITIjha, mATuMgA, muMbaI. (pa.pU. vairAgyadezanAdakSa AcArya bhagavaMtazrI hemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI). 44. zrI zaMkhezvara pArzvanAtha zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha, 60 phUTa roDa, ghATakopara (I.) (pU.paM. zrI varabodhivijayajI gaNivaryanI preraNAthI). 45. zrI AdinAtha zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha, navasArI.(pa.pU.A. zrI guNaratnasUri ma.nA ziSya pU. paMnyAsajI zrI puNyaratnavijayajI gaNivaryanI tathA pU.paM. yazoratnavijayajI gaNivaryanI preraNAthI). 46. zrI koImbatura jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMgha, koImbatura. vIrarIrirIrirarararararara 1 4 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ shnnii gnninnis.........gg TapaTa vara 47. zrI paMkaja sosAyaTI jaina saMgha TrasTa, pAlaDI, amadAvAda. (pa.pU.A. zrI bhuvanabhAnusUri ma.sA.nI gurUmUrti pratiSThA prasaMge thayela AcArya paMnyAsa-gaNi padArohaNa dIkSA vagere nimitte thayela jJAnanidhimAMthI). 48. zrI mahAvIra svAmI jaina zvetAmbara mUrtipUjaka derAsara, pAvApurI, khetavADI, muMbaI(preraka munizrI rAjapAlavijayajI tathA paM. zrI akSayabodhi vi.ma.nI preraNAthI). 49. zrI hIrasUrIzvarajI jagadgurU zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha TrasTa, malADa(pUrva), muMbaI. (pa.pU. vairAgyadezanAdakSa AcArya bhagavaMtazrI hemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI). 50. zrI pArzvanAtha zve. mUrtipUjaka jaina saMgha, saMghANI esTeTa, ghATakopara (vesTa), muMbaI (preraka gaNi zrI kalyANabodhivijayajI ma.nI saMghamAM thayela gaNi padavInI anumodanArthe). 51. zrI dharmanAtha popaTalAla hemacaMda jaina zve. mU. pU. saMgha jaina nagara amadAvAda (pU. muni zrI satyasuMdara vi.nI preraNAthI). para. zrI marIna DrAIva jaina ArAdhaka TrasTa, muMbaI. (5.pU. vairAgyadezanAdakSa AcArya bhagavaMtazrI hemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI). 53. zrI sahasraNNA pArzvanAtha jaina derAsara upAzraya TrasTa, bAbulanAtha muMbaI (preraka-munizrI sattvabhUSaNavijayajI). 54. zrI govAliyA TeMka jaina saMgha muMbaI (preraka : gaNivaryazrI kalyANabodhivijayajI ma.). 55. zrI vimalanAtha jaina derAsara ArAdhaka saMgha bANagaMgA, muMbaI-6. (pa.pU. vairAgyadezanAdakSa AcArya bhagavaMtazrI hemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI). 56. zrI vADIlAla sArAbhAI derAsara TrasTa, prArthanA samAja, muMbaI (muni zrI rAjapAlavi. tathA paMnyAsajI zrI akSayabodhivijayajI gaNi). ggggggggggg vara 15 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s N vavava vavava va va va vara 57. zrI prInsesa sTrITa, luhAracAla jaina saMgha (pre2ka-gaNi kalyANabodhi vijayajI ma.sA.) 58. zrI dharmazAMti cerITebala TrasTa, kAMdIvalI (IsTa), muMbaI. (pa.pU. vairAgyadezanAdakSa AcArya bhagavaMtazrI hemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI). 59. pU.sA.zrI sUryayazAzrIjI tathA pU.sA.zrI suzIlayazAzrIjInA pArlA (IsTa) kRSNakuMjamAM thayela comAsAnI AvakamAMthI. 60. zrI premavardhaka devAsa zve. mU.pU. jaina saMgha, devAsa, amadAvAda. (preraka : pU.A.zrI hemacaMdrasUrijI ma.sA. tathA munirAjazrI kalyANabodhivijayajI ma.) 61. zrI pArzvanAtha jaina saMgha, samAroDa, vaDodarA. (preraka : paMnyAsapravara zrI kalyANabodhivijayajI gaNivarya). ::. 62. zrI munisuvratasvAmI jaina derAsara TrasTa (preraka : pU. munirAja zrI premasuMdaravijayajI). 63. zrI dharmanAtha popaTalAla hemacaMda jainanagara zve. mU.pU. jaina saMgha, amadAvAda. (preraka : pa.pU. paMnyAsapravara zrI puNyaratnavijayajI gaNi). 64. zrI dipaka jyoti jaina saMgha, kAlAcokI, parela, muMbaI. (preraka : pU.paM.zrI bhuvanasuMdaravijayajI tathA pU.paM. zrI guNasuMdaravijayajI gaNivarya). 65. OMkArasUrIzvarajI ArAdhanA bhavana, surata. (preraka : pU. A.zrI guNaratnasUrijInA ziSya munizrI jinezaratna vi.ma.). 66. zrI goDI pArzvanAtha jaina zve. mU. pU. tapa. saMgha, nAyaDu kolonI, ghATakopara (isTa), muMbaI. (pa.pU. vairAgyadezanAdakSa AcArya bhagavaMtazrI hemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI). gggggnniinnii 16 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hari riririririririka hi 67. zrI AdIzvara zve. mU.pU. jaina saMgha, goregAma-muMbaI (pa.pU. vairAgyadezanAdakSa AcArya bhagavaMtazrI hemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI). 68. zrI AdIzvara jaina zve. TrasTa, sAlema. (preraka pU. gacchAdhipatizrI jayaghoSasUrijI ma.) 69. zrI govAliyATeka jaina saMgha, muMbaI. (praraka: 5.pU.paM. zrI kalyANabodhi vijayajI ma.sA.) 70. zrI vilepArlA gva. mU.pU. jaina saMgha enDa cerITIjha (papU. vairAgyadezanAdakSa AcArya bhagavaMtazrI hemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI). 7ra. zrI nenazI kolonI jaina zve. mU.pU.saMgha, borIvalI (vesTa), muMbaI. (pa.pU. paMnyAsapravara zrI kalyANabodhivijayajI gaNivarya ma.sA.nI preraNAthI) 73. zrI dharmavardhaka zve. mU. pU. jaina saMgha, kArTara roDa naM. 1, borIvalI (I). (pa.pU. vairAgyadezanAdaza AcArya bhagavaMtazrI hemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. tathA pa.pU. paMnyAsapravara zrI kalyANabodhivijayajI gaNivarya ma.sA.nI preraNAthI) 74. zrI umarA jaina saMghanI zrAvikAo (jJAnanidhimAMthI) (preraka : pa.pU. munirAjazrI jinezaratnavijayajI ma.) 7pa. zrI kezarIyA AdinAtha jaina saMgha, jhADolI rAja. (preraka : pa.pU.mu. zrI marcaMdravijayajI ma. tathA pa.pU. zrI hiraNyabodhi vi. ga.) 76. zrI dharmazAMti cerITebala TrasTa, kAMdIvalI, muMbaI. (preraka : pa.pU. munirAjazrI hemadarzanavijayajI ma.) ja uhikika hiTa phiTiphiTikiTa Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na ja zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa-muMbaI) dvArA prakAzita thayela graMthonI sUci aSTasahasrI tAtparya vivaraNa ra5 AcArAMga dIpikA 2 anekAnta vyavasthA prakaraNa 26 AcArAMga dIpikA 3 abhidhAna vyutpatti prakriyA koza 27 AcArAMga dIpikA bhAga-1 bhAga-1 (ciMtAmaNi TIkAnuM 28 oghaniyukta saTIka akArAdi krame saMkalana) 29 AnaMda kAvya mahodadhi bhA. 3 4 abhidhAna vyutpatti prakriyA koza 30 ATha dRSTinI sajhAya bhAga-2 (ciMtAmaNi TIkAnuM 31 AgamasAra (devacaMdrajI) akArAdi krame saMkalana) 3ra Abu (bhAga-1) 5 anaMtanAtha caritra pUjASTaka 33 Abu (bhAga-2) 6 anuyoga dvAra saTIka 34 Abu (bhAga-3) 7 anuyogadvAra mULa 3pa Abu (bhAga-4) 8 anekArtha ratnamaMjUSA 36 Abu (bhAga-2) 9 adhyAtsAra saTIka 37 aDhI dvIpanA nakazAnI hakakIta 10 AraMbhasiddhi 38 AgamIya sUktAvalyAdi 11 ApaNA jJAnamaMdiro 39 aMgulasittarI sArtha tathA 12 AcAra pradIpa svopajJanamaskAra stavasArtha 13 AcAropadeza anuvAda 40 iyapathikI SatriMzikA prata 14 AnaMdakAvya mahodadhi bhAga-1 41 utpAdAdisiddhi prakaraNa saTIka 15 Avazyaka sUtranI TIkA bhAga-1 42 upadeza saptati 16 Avazyaka sUtranI TIkA bhAga-2 43 upadeza ratnAkara 17 Avazyaka sUtranI TIkA bhAga-3 44 upadezapada bhAga-1 18 Avazyaka satranI TIkA bhAga-4 45 upadezapada bhAga-2 19 Avazyaka sUtranI TIkA bhAga-1 46 upadeza saptatikA 20 Avazyaka sUtranI TIkA bhAga-ra 47 upadezamALA-puSpamALA 21 Avazyaka sUtranI TIkA bhAga-3 48 upadezamALA rara Avazyaka sUtranI dIpIkA bhAga-1 49 upamiti bhava prapaMco kathA bhAga-1 23 Avazyaka sUtranI dIpIkA bhAga-2 50 upadeza saptatikA (TIkAnuvAda) 24 Avazyaka sUtranI dIpIkA bhAga-3 pustaka 18 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 uttarAdhyayana saTIka bhAga-1 para uttarAdhyayana saTIka bhAga-2 53 uttarAdhyayana saTIka bhAga-3 54 uttarAdhyayana sUtra-mULa 55 upadhAna vidhi preraka vidhi 56 karmagraMtha avacarI 57 karmasiddhi 58 karmaprakRti bhASAMtara 59 kathAkoSa 60 karmaprakRti (prata) 61 kalyANa maMdira-laghuzAMtisaTIka 62 kalpasUtra pradIpikA 63 kalpasUtra kaumudi 64 kAvyasaMgraha bhAga-1 65 kAvyasaMgraha bhAga-2 66 kumApALa mahAkAvya saTIka (prAkRta dvayAzraya) 67 kumAravihArazatakam 68 guru guNaSatriMzikA devacaMdrajI 68 guru guNaSaTatriMzaSatriMzikA saTIka 70 guru guNaratnAkara kAvyam 71 gurvAvalI 72 guNavarmA caritra sAnuvAda 73 caMdrakevalI ciratam 74 ceIyavaMdaNa mahAbhAsa 75 cetodUtam 76 covIzI vIzI sArtha 77 caityavaMdana bhASya (saMghAcArabhASya saTIka) 79 caityavaMdana bhASya sAnuvAda 80 caityavaMdanAdi bhASyatrayI (vivecana) 81 caMdraprabhasvAmI kevaLI caritra (anuvAda) 82 caMdravIrazubhAdi kathA catuSTayam 83 caityavaMdana covIsI tathA praznottara ciMtAmaNI 84 jagadguru kAvyam 85 jIvAjIvAbhigama sUtra bhA. 1 86 jIvAjIvAbhigama sUtra bhA. 2 87 jIvavicAra prakaraNa saTIka daMDaka prakaraNa saTIka kAyasthiti stotrAbhidhAna saTIka. 88 jIvasamAsa TIkAnuvAda 89 jinavANI (tulanAtmakadarzana vicAra) 80 jIvAnuzAsanam 91 jaina dharmano prAcIna ItihAsa 92 jaina tIrtha darzana 93 jaina kathA saMgraha bhAga-1 94 jaina kathA saMgraha bhAga-2 95 jaina kathA saMgraha bhAga-3 96 jaina kathA saMgraha bhAga-4 97 jaina kathA saMgraha bhAga-5 98 jaina kathA saMgraha bhAga-6 99 jaina kumArasaMbhava mahAkAvya 100 jaina gotra saMgraha (prAcIna jaina itihAsa sahita) 101 jaina rAmAyaNa gadya (prata) 102 jaina dharma bhakti kaMcanamALA (sAnuvAda) bhAga-1 19 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 jaina dharma bhakti kaMcanamALA 129 navasmaraNa (sAnuvAda) bhAga-2 (IglIza sArtha sAnuvAda) 104 jaina jyotirrata saMgraha 130 nayacakrasAra (devacaMdrajI) 105 jaina stotra saMgraha bhAga-2 131 nalAyanam (kuberapuraNAm) 106 jaina stotra saMgraha 132 nyAyasiddhAMta muktAvalI 107 jaina dharmavarastotra-godhUlikArtha 133 navIna pUjA saMgraha - sabhAcamatkAreti katitriyatama 134 nAyAdhammakahAo (pustaka) 108 jaina kathAnakoSa bhAga-1 13pa cAya prakAza (anuvAda) 136 nyAyasaMgraha saTIka 109 jaina kathAnakoSa bhAga-2 137 nayavAda ane yuktiprakAza 138 neminAtha mahAkAvya 110 jaina kathAratnakoSa bhAga-3 139 neminAtha caritra gadya 111 jaina kathAratnakoSa bhAga-7 140 naMdisUtra (mULa) 112 jaina kathAratnakoSa bhAga-8 141 naMdisUtra saTIka bIjI AvRtti 113 jaina stotra tathA 142 naMdisUtra cUrNi saTIka stavanasaMgraha sAthe 143 nirayAvalisUtra 114 jaina tattvasAra saTIka 144 tattvajJAna taraMgiNI 115 jaMbudvIpa saMgrahaNI saTIka 145 tasvAmRta (anuvAda) 116 jaMbusvAmI caritra anuvAda 146 tattvAmati (prata) 117 jaMbusvAmI caritra 147 tattvArthAdhigamasUtra (gujarAtI) 118 jaMbUdvIpa prajJapti bhAga-1 148 triSaSThizalAkApuruSa 119 jaMbudvIpa prajJapti bhAga-2 caritra parva 3/4 120 jaMbUdvIpa samAsa (anuvAda) 149 triSaSThizalAkApuruSa 121 ThANAMga saTIka bhAga-1 caritra parva pa/6 122 ThANAMga saTIka bhAga-2 150 triSaSThizalAkApuruSa 123 nayopadeza saTIka caritra parva-2 124 navapada prakaraNa saTIka bhAga-1 151 triSaSThizalAkApuruSa 125 navapada prakaraNa saTIka bhAga-2 caritra parva-1 126 navapada prakaraNa laghuvatti 15ra triSaSThizalAkApuruSa 127 namaskAra mahAmaMtra (nibaMdha) caritra bhAga-1 (parva-1) 128 nayamArgadarzaka yAne sAtanayanuM 153 triSaSThizalAkApuruSa svarUpa caritra bhAga-2 (parva ra-3) 20. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 triSaSThizalAkApuruSa caritra 179 dharmasarvasvAdhikAra tathA bhAga-3 (parva-4-5-6) kasturIprakaraNa sAthe 1papa triSaSThizalAkApuruSa 180 paryuSaNa parvAdika parvonI kathAo caritra bhAga-4 (parva-7) 181 puSpamALA (mULa anuvAda) 156 triSaSThizalAkApuruSa 182 pravrajyA vidhAna kulaka saTIka caritra bhAga-5 (parva 8-9) 183 prakaraNa saMdoha : 157 triSaSThizalAkApuruSa 184 praznottara ratnAkara (sanaprazna) caritra bhAga-6 (parva-10) 185 paMcavastu saTIka 158 dazavaikAlika saTIka 186 pArzvanAtha caritra 159 dazavaikAlika saTIka 187 pArzvanAtha caritra 160 damayaMtI caritra 188 puSpa prakaraNamAlA 161 devacaMdra (bhAga-2) 189 puSpa prakaraNa 16ra devacaMdra stavanAvali 190 pAMDava caritra bhAga-1 163 devadharma parIkSAdi graMtho 191 pAMDava caritra bhAga-2 164 digvijaya mahAkAvya 192 pArzvanAtha caritra gadya 165 doDhaso savAso gAthAnA stavano 193 prakaraNatrayI 166 dvivarNa ratnamAlA 194 prajJApanA upAMga 167 lAniMdrAviMzikA 195 pRthvIcaMdra caritra 168 dravyaguNaparyAyano rAsa bhAga-1 196 pAiyalacchI nAmamAlA savivecana 197 prazamarati saTIka 169 dravyaguNaparyAyano rAsa bhAga-2 198 pramAlakSaNa savivecana 170 dRSTAMtazataka (prata) 199 paTTAvalI samuccaya bhAga-1 171 dharmaparIkSA 200 paTTAvalI samuccaya bhAga-2 17ra dharmabiMdu saTIka 201 pratikramaNa hetu (pustaka) 173 dharmaratna prakaraNa saTIka bhAga-1 * ra0ra praznottara pradIpa graMtha 174 dharmaratna prakaraNa saTIka bhAga-2 203 prAcIna kANe svatAmbare ke 175 dharmasaMgraha saTIkabhAga-1 digaMbara (gujarAtI) 176 dharmasaMgraha saTIkabhAga-2 204 piMDavizuddhi anuvAda 177 dharmasaMgraha saTIkabhAga-3 205 piMDaniryukti saTIka 178 dharmavidhi prakaraNa 206 pannavaNA sUtra bhAga-1 21 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 207 pannavaNA sUtra bhAga-2 208 pramANa paribhASA 209 paryata ArAdhanA sUtra (avacUrI anuvAda sAthe) 210 prameya ratnakoSa 211 paMcamakarmagraMtha(devacaMdrajI) 212 prabaMdha ciMtAmaNi (hindI bhASAMtara) 213 pramANanayatattAlokAlaMkAra (sAva) 214 piMDavizuddhisaTIka 215 prazamarati prakaraNa-bhAvAnuvAda 216 bRhakSetrasamAsa saTIka 217 bRhat saMgrahaNI saTIka 218 bRhat saMgrahaNI saTIka 219 bRhat saMgrahaNI aMtargata yaMtrono saMgraha 220 bRhatsaMgrahaNI yaMtra 221 baMdhahetRdayatribhaMgI prakaraNANi rarara bhaktAmara kalyANa maMdira namiuNa stotratryam 223 bhaktAmara stotra (prata) 224 bhagavatI sUtra 225 bhagavatI sUtra bhAga-1 226 bhagavatI sUtra bhAga-2 rara7 bhagavatI sUtra bhAga-3 228 bhAnucaMdragaNi carita 229 bhojaprabaMdha 230 bhuvanabhAnu kevaLI caritra (anuvAda) 231 mahAvIracariyuM 23ra mallinAtha caritra 233 mArgakhAdvAra vivaraNa 234 mAnavadharma saMhitA 235 mukti mArgadarzana yAne dharmaprAptinA hetuo 236 mukti kumudacaMdra 237 muktiprabodha 238 mUrtimaMDana praznottara 239 mohobyulanam (vAdasthAna) ra4) mokSapada sopAna (caudaguNa sthAnakanuM svarUpa) 241 mahopAdhyAyazrI vIravijayajI mahArAjAcaritra ra4ra yazodhara caritra 243 yogabiMdu saTIka 244 yogadaSTisamuccaya (anuvAda) 245 yogadaSTisamuccaya (bhAvAnuvAda) 246 rayaNasehara nivakahA saTIka 247 ranazekhara ratnAvatI kathA (parvatithi mAhAbhya para) 248 rAjaprazrIya 249 ratnAkara-avatArikA (sAnuM.) bhAga-1 250 ratnAkara-avatArikA (sAnuM.) bhAga-2 251 ratnAkara-avatArikA (sAnu.) bhAga-3 ra5ra lIlAvatI gaNita rapa3 laghuzaMti stava saTIka-samavasaraNa stava sAva. pramANa prakAza rara Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 vastupAla caritra bhASAMtara 255 vastupAla caritra 256 - vardhamAnadezanA padya (bhAga-1 chAyA sAthe) 257 vardhamAnadezanA padya (bhAga-2 chAyA sAthe) 258 vardhamAna dvAtriMzikA 259 vyavahAra zuddhi prakAza 260 vAsupUjya caritra 261 vizeSaNavatIcaMdana pratikramaNa avacUrI 262 vimalanAtha caritra 263 vijaya prazasti bhASya (vijayasenasUri caritra) 264 vicAra ratnAkara 265 - vividha praznotara 266 vicArasara (devacaMdrajI) 267 vimaLa maMtrIno rAsa 268 vijayAnaMda abhyudayam mahAkAvya 269 vimalanAtha caritra (anuvAda) 270 vijJapti lekha saMgraha 271 vizeSAvazyaka bhAvya koTyAcArya TIkA bhAga-1 272 vizeSAvazyaka bhAvya kocAcArya TIkA bhAga-2 273 vicArasaptatikA saTIka-vicArapaMcAzikA saTIka 274 zatruMjaya tIrthoddhAra (anuvAda) 275 zatruMjaya mahAtIrthoddhAra (mULa) 276 zAlibhadra caritra 277 zAMtasudhArasa saTIka 278 zAMtinAtha caritra graMtha 279 SasthAnaka prakaraNa (prata) 280 RSabha paMcAzikA graMtha 281 SapuruSacaritra (prata) 282 SatriMzikA catuSka prakaraNa 283 SaSThizatakam (sAnuvAda) 284 savAso doDhaso gAthA stavano 285 samatAzataka (sAnuvAda) 286 samavAyAMga saTIka 287 samyaktvasaptati saTIka 288 saMbodhasaptati saTIka 289 syAdvAdamaMjarI sAnuvAda 290 saMkSepa samarAditya kevaLI caritra 291 stotra ratnAkara 292 syAdvAdamuktAvalI tathA bhAvasaptatikA 293 sArasvata vyAkaraNa 294 sAdhumaryAdApaTTakasaMgraha 295 sumati caritra (anuvAda) 296 subodhA samAcArI 297 supArzvanAtha caritra bhAga-1 298 supArzvanAtha caritra bhAga-2-3 299 sUryaprajJapti saTIka 300 sUtrakRtAMga dIpikA 301 saMkramakaraNa (bhAga-1) 302 saMkramakaraNa (bhAga-2) 303 sUtrakRtAMga saTIka bhAga-1 304 sUtrakRtAMga saTIka bhAga-2 305 samyaktva kaumudI (bhASAMtara) 306 sUktamuktAvalI 23 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 307 subhASita padya ratnAkara (bhAga-1) 308 subhASita padya ratnAkara (bhAga-2) 309 subhASita padya ratnAkara (bhAga-3) 310 subhASita padya ratnAkara (bhAga-4) 311 suvrataRSi kathAnakasaMvegaTumakaMdalI (prata) 312 siddhAMta rattikA vyAkaraNa 313 siripAsanAhariya 314 siddhaprAmRta saTIka 315 siddhacakrArAdhana vidhi vi. saMgraha 316 hAribhadrIya Avazyaka TIppaNa 317 hIrasvAdhyAya bhAga-1 318 hIrasvAdhyAya bhAga-2 319 hIra praznottarANi 320 hiMgulapraka2Na sArtha 321 haimadhAtupATha 322 zrAddhaguNa vivaraNa 323 zrAddhaprakaraNa vRtti 324 zrAddhadinakRtya bhAga-1 325 zrAddhadinakRtya bhAga-2 326 zreyAMsanAtha caritra 327 zrImad devacaMdrajI kRti saMgraha 328 zrutajJAna amIdhArA 329 RSibhASitasUtra For Private & Penal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // maIm // // nivedanam // kaumudImitrANandanAnno dvitIyarUpakasyAsya nirmAtA zrImad- hemacandrAcAryaziSyaH zrImAn rAmacandra evetyAmukhAntargatena " asti khalu zrIsiddhahemacandrAbhidhAnazabdAnuzAsanavidhAnaveSasaH zrImadAcAryahemacandrasya ziSyeNa prabandhazatavidhAnaniSNAtabuddhinA nAvyalakSaNanirmANApAtAvagADhasamastasAhityAmbho ghinA vizIrNakAvyanirmANanistandreNa zrImatA rAmacandreNa viracitaM kutUhala sahasranidhAnaM kaumudImitrANandAbhidhAnaM niHzeSarasabhAvapradIpakaM dvitIyaM rUpakam / " ityanena pAThena spaSTameva pratIyate / 1 satAsamayastveSAM hemacandrAcAryasattA samaya eva / etadvanthakartrA zrImatA kAvya-nATaka-nATya-nyAyagranthA vinirmitAH santi / te caite, kAvyam - kumAravihArazatakam / nATakAni - raghuvilAsa -naLavilAsa - yaduvilAsa - kaumudImitrANandanirbhayabhImavyAyoga - satyaharizcandra mallikAmakaranda- vanamAlikAnATikAH / vanamAlikAnATikA amaracandrakRteti kecinmanyante / nAvyagranyaH - nATyadarpaNaM guNacandrasAhAyyena kRtam / prabandhazataM 4" rAmacandrakRtaM prabandhazataM dvAdazarUpakanATakAdisvarUpajJApakam " iti ekasmAtprAcIna hastalikhitapatrAjjJAyate / nAyaM granthaH sAMprataM dRzyate / prabandhazatakartRtvakhyAtirapyetaddhanyaviracanena prAptA syAdeta Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvanyakatretyapi saMbhAvyate / prabandhazatasya prabandhAnAM zatamityarthoM ghaTate kathamasmin prabandhAnAM zatamiti pustakAbhAvena na jJAyate / nyAyagranthaH-dravyAlaGkAraH savRttikaH, bauddhamatakhaNDanarUpo guNacandrasAhAyyena viracitaH, jesalamerudurgasthatADapatrIyapustakabhANDAgAre khaNDita upalabhyate / etadvayatiriktA anye'pi anyA viracitA santi na veti na jJAyate / saMzodhanasamaye'sya pustakadvayaM prAptam / tatrAcaM ka-saMjJakaM pacanasthavATIpArzvanAthabhANDAgArasatkamekaviMzatipatrAtmakamazuddha prAcInaM zrAddhavaryavADIlAla-hIrAcanda-dalAladvArA sNpraaptm| dvitIyaM kha-saMjJakaM zrIyuta-tanasukharAma-manaHsukharAma-tripAThI, bI. e. mahAzayasatkamazuddha prAcInaM paJcaviMzatipatrAtmakaM dvAdazabhiH paurvirahitaM zrIyuta-cImanalAla-DAhyAbhAI-dalAla, ema. e. mahAzayadvArA saMprAptam / etatpustakapreSakayoH sajjanayorupakAraM na prasmarAmaH / pustakadvayasAhAyyena saMzuddhIkRte'pyasmin yAH kAzcanAzuddhayo dRSTipathamavatareyustAH saMzodhayantu dhImanta iti prArthayate zrImaccaturavijayacaraNakamalopAsakaH puNyavijayaH Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // aham // // zrImadvijayAnandasUrIzvarebhyo namaH // prabandhazatakartazrImadrAmacandrasUriviracitaM kaumudImitrANandam / Amr yaH prApa nirvRti klezAnanubhUya bhavArNave / tasmai vikamitrAya tridhA nAbhibhuve namaH // 1 // (nAndyante) sUtradhAraH-( sAkSepaM ) bho bhoH sabhAsadaH ! sAvadhAnAH zRNuta vijJApanAmekAm / vyAmohapratirohapItamanasaH prajJAprasAdAJcitA stasmAdyadyapajAnate kimapi tairbAdhyAmahe kiM vayam 1 / sUryAcandramasAvapi dhutimayau nistejasI locane jAnItaH sphuritAjanaikavapuSau tatkina tau bhaasvrau||2|| (AkAze) kimAdizataM ? ye durAtmAno bhavantamapyavajAnate na te nAvyavedAmbhodhipArasvAnaH, tataH kRtaM vaimanasyena / prabhUtakautukAnubandhaM [prabandha ] kamapyabhinIya vyapetavyAmohatamAMsi Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM prasAdaya macala bhAgyamAgalbhyalabhyAnAM sabhyAnAM manAMsi / ( vimRzya ) yathAvasthitamAdizanti sabhyAH / durjanopanItaklezakoTikaNTakilA khalviyaM saMsArATavI / garIyase ca phalAyopanibaddhakakSeNa prekSApUrva kAriNA ( locane nimIlya ) soDhavyA eva pratyUhavyupanipattayaH / tadahaM gRhaM gatvA prabandhavizeSaM kamapi paryAlocayAmi / ( nepathye ) 2 kRtaM paryAlocanena / asti khalu zrIsiddhahemacandrAbhidhAnazabdAnuzAsanavidhAnavedhasaH zrImadAcArya hemacandrasya ziSyeNa prabandhazatavidhAnaniSNAtabuddhinA nAvyalakSaNa nirmANApAtAvagADhasAhityAmbhodhinA vizIrNakAvyanirmANa [ nis ]tandreNa zrImatA rAmacandreNa viracitaM kutUhalasahasranidhAnaM kaumudImitrANandAbhidhAnaM niHzeSarasabhAvapradIpakaM dvitIyaM rUpakam / sUtradhAraH - kathamayaM vatsastANDakaH prabandhavizeSaM nirNayati ? | ( pravizya ) naTaH- bhAva ! praNamAmi / sUtradhAraH - mArSa ! kaumudI mitrANandanAnnaH prakaraNasyAbhinaye kRtanizcayo'si ? | naTaH - santi nAmAtra bhUyAMsi sAmAjikajanamanaH kautukAnubandhIni kathAvastUni / rasanivezabhAvAbhAvayoH punarbhAvaH pramANam / Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 ahaH ] kaumudImitrANandam / sUtradhAraH-(vihasya ) prakaraNasyAsya sarasatAyAM kimucyate / yataH prabandhAnAdhAtuM navabhaNitivaidagdhyamadhurAn __ kavIndrA nistandrAH kati nahi murAriprabhRtayaH / Rte rAmAnAnyaH kimuta parakoTau ghaTayituM rasAnATyaprANAn paTuriti vitarko manasi naH // 3 // api caprabandhA ikSuvatmAyo hIyamAnarasAH kramAt / kRtistu rAmacandrasya sarvo svAduH puraH purH||4|| naTa:-( sAvahelaM ) bhAva ! paropanItazabdArthAH svanAmnA kRtakIrtayaH / nibadAro'dhunA tena vizrambhasteSu kaH satAm ? // 5 // sUtradhAraH- mArSa ! nAsya paryanuyogasya vayaM pAtram / atrArthe prabandhavidhAnasamAnakAlAH sumedhasa eva pramANam / naTaH-( saviSAdaM ) bhAva ! nirviNNo'smi tenAmunA'pade kezAvezadurbhagena zailUSavidyAvaibhavopabhogena / tatastA kAmapi kriyAmanutiSTha zreSThAM yathA vizrAntAzeSavipadaM zrAyasI saMpadamAsAdya satatasaMnihitamitrakalatrasvApateyaH suciramamandamAnandamudhAmi / sUtradhAra:-( sAkSepaM) mArSa ! saMsArasvarUpaparivAnadai. dagdhIvandhya iva vyAharasi / nanu akRtAkhaNDaghamANAM pUrve janmani janminAm / Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM sApadaH paripacyante garIyasyo'pi saMpadaH // 6 // (nepathye) vivekopaniSadamabhihitavAnasi / sUtradhAraH-kathamayaM mitrANandabhUmikAvAhI nartakaH sandAyate / tadehi mAre ! krnniiyaantrmnutisstthaamH| ( iti niSkAntau / ) // Amukham // ( tataH pravizati mitrANando maitreyazca / ) mitrANandaH-paramArtho'yamakRtAkhaNDadharmANAM pUrve janmani janminAm / sApadaH paripacyante garIyasyo'pi saMpadaH // 7 // (vimRzya maitreyaM prati) prayANaprArambhanirUpitasya zubhodarkasaMsacinastasya, tvadIyasya zakunasya tadidaM yAnapAtrabhaGgAvedivaM zubhamabhUt / maitreyaH-sArthavAhaputra! mAsma viSIda, astamayati punarudayati punarastamupaiti punarudetyarkaH / vipado'pi saMpado'pi ca satataM na sthAsnavaH prAyaH // 8 // tadehi jAnImaH ko'yaM dvIpaH 1 / ( iti parikAmataH / ) mitrANanda:-(vilokya) kathamidaM puro devatAyatanam 1, sadasya jagatyAM sthitvA mAnuSaM kamapi vilokayAmaH / Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAmA 1 araH] kaumudImitrANandam / maitreyaH-yathedaM sarvataH kAJcanamayaM tathA jAne devatAvinirmitam , madhye ca bhagavataH pAzapANeH pratinidhidRzyate / (nepathye) (ka) navakatimaMDaNANa vi muttANaM suttisaMpuDaviANaM / guNasaMgamamalahaMtINa niphalo jammasaMraMbho // 9 // mitrANandaH-anurUpaM patimanAsAdayantyAH kasyA api lAvaNyapuNyavapuSaH pakSamalAkSyAH paridevitamidam / (nepathye) (kha) karasaMbaMdha kAUNa aMgapariraMbhaNaM aditehiM / na viDaMbijai mittehi kiM ti ehiM saroruhiNI? // 10 // mitrANandaH-idamaparamasyA varAkyAH kimapi vaizasam / yatkila pANigrahaNe'pi patyaGgaparirambhAlAbhaH / (maitreyaM prati) saNaM nikSipa dikSu cakSuSI / jAnIhi kutastyo'yaM paridevitadhvaniH / maitreyaH--(vilokya) vayasya ! pazya nikaSA sahakArakhaNTraM dolAdhirUDhAM prarUDhamauDhayauvanAJcitAM vanitAm / mitrANandaH-(savitarka) (ka) navakAntimaNDanAnAmapi muktAnAM zuktisaMpuTavigAnAm / guNasaMgamamalabhamAnAnAM niSphalo janmasaMrambhaH // (sva) karasaMbandhaM kRtvA aGgaparirambhaNamadadAnaiH / na viDambyate mitraiH kimiti ebhiH saroruhiNI / / Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM lakSmIH kiM piturambudheH pratikalaM kUleSu saMkrIDate ? kanyA kApi kimasya khelati muhurdevasya yaadHpteH| dvIpasyAsya payodhirodhasi kRtasthAnasya velocchala mAnAratnanidheH kimatrabhavatI lIlAyate devtaa||11|| maitreyaHkA'pyeSA saruSaH prabhAvavazato devasya daityasya vA loke zokamalImaseJa manujIbhAvaM dadhau devatA / teneyaM suralokavaibhavaparIrambhAkulocaistarAM dolotsAlamiSeNa khecaragatiprAgalbhyamabhyasyati // 12 // mitrANandaHetAM nisargasubhagAM viracayya vedhAH zaGke svayaM sa bhagavAnabhilASuko'bhUt / tenAparagrahabhayAdviyadakadolA dolAyitairamanujagrahaNAM cakAra / / 13 / / (vimRzya) yatheyaM niruddhadolAkeliH pratimuhurasmAn kaTAkSayati tayA vyaktamanayA'pi vayaM dRSTAH / taduttIrya nedIyAMso bhavAmaH / maitreyaH kathamiyamuttIrNA dolAtaH / mitrANandaH-na kevalamuttIrNA tarubhistiroSAya kacidapi gatA ca / hA! hatAH smH| akANDakoSasaMruddhacetasA beghasA kanyAratnamidamupadarya tvaritataraM tirodhAya satyamasmAkamadha yAnapAtrabhaGgAH kRtaH / kutaH punariyamasmAbhiru Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 araH] kaumudImitrANandam / plbhyaa| (nepathye) svAgatamatithibhyAm / maitreyaH-kayamayaM tApasaH zabdAyate / (tataH pravizati tundilaH / (ubhau praNamataH / ) tundila:-svasti yajamAnAbhyAm / mitrANandaH-mune ! dezAntariNo vayamanabhijJA atratyavRttAntasya / tatkathaya ko'yaM dvIpaH 1, kathaM ca nirmaanussmcaarH| tundilaH-mahAbhAga ! bhagavataH pAzapANevaruNAbhidhAno'yaM krIDAdvIpaH / satataM ca sAntaHpuraH pAzapANiratra krIDavIti brahmacAriNaH tapodhanA eva prativasanti, na gRhmedhinH| idaM ca prazAntavirodhAbhidhAnamAzramapadam / ghoraghoNo nAma kulapatiH satatamadhivasati / tadAgacchata yUpam / pazyata brahmANDamANDodarasaMcariSNuyazasaH kulapateniHzeSakalmaSacchidAlaGkamINAM kramAmbhojayugalIm / ( sarve AzramAbhimukhamupasarpanti / ) mitrANandaH-(sAzcarya) jIryatkarkaTapacyamAnacaravaH saMrakSyamANoTaja dvArAstarNakapaktibhiH zukakulairadhyApyamAnadvijAH / ete te sthagayanti homasurabhIhambhAparIrambhaNa kArodAribhiradhvarastavaravaidigmaNDalImAzramAH // 14 // Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM tundila:nAsAntaH sthitalocano gurujaTAjUTATavI mekhalAnIDAntaH kalaviGkakelikalahairvyAlolamatrAkSaraH / vizrambhabhramadeNazAvaka kulavyAleha nirlepitaskandhoraH karapAda bhAlatilakaH so'yaM purastAnmuniH // vAmatazcAyaM kulapatereva bhrAtA gajapAdaH / ( tataH pravizati (nti) kulapatirgajapAdaprabhRtayazca tApasAH / ) tundila : - ( apavArya) prabhUtapradhAnadhanAvivaitau lakSyete / kulapatiH -- tarhi sutarAM naH saMbhramamatA [m ] | ( ubhau praNamataH / ) A gajapAda: - ( sAdara miva ) idamAsanamAsyatAm / kulapatiH - ( saprasAdamiva mitrANandaM prati ) astu svasti zubhodayAya bhavate saMdRSTayUyaM vayaM jAtAH sAmpratamadbhutAmRtarasavyAse kadRpyadRzaH / kutratyose ? kimarthamadya sa bhavAnasmAkamatrAzrame saMprAtaH 1 prathayAmi sAmasubhagAM kAmAtitheyIM tvayi / // mitrANandaH - ( savinayaM ) bhagavan ! kautukamaGgalanagarAdhivAsinaH kramAgatAdbhutavaibhavasya jinadAsanAmnaH paramadhArmikamakANDasya vaNijo mitrANandanAmA sUnuraham / ayaM cAsmapurohitatanayaH zakunamantrakuzalo maitreyaH / unmIlitayauvanavAhaM prabhUtadraviNopArjanAzraddhAluratandrAlunA samAnakulanIlavibhavena makarandanAmnA vAlavayasyena samaM yAnapAtramadhirUDhaH / Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 aH ] kaumudImitrANandam | kulapatiH - supanthAH samAzritastatrabhavatA bhavatA / nijabhujadaNDAbhyAM hi vaNijAM draviNopArjanaM maNDanaM na tu khaNDanam / mitrANandaH -- avagAhya ca madhyamudanvato bhagavataH pravaiNe vizarArutAmadhigatavati gRhItasvApateyasAraH kallolAndolitaM maitreyeNa sArdhaM phalakamekamadhirUDhaH saptabhirahobhirahaM pAramadhigatavAn / makarandasya tu kimapi vRttamiti na jAnImaH / kulapati : - mahAbhAga ! prazastalakSaNo bhavAn nAspadaM vipadAm, ataH samupArjitamabhUtadraviNo dhruvaM saMghaTiSyate te paramapremapAtraM mitraM makarandaH / maitreyaH --- yadAdizati kulapatistadastu / ( nepathye ) ho baTavaH ! pravartayata varNAzramajuSAmatithInAM saparyArtha yathaucityaM pazuvizazanAni / mitrANandaH -- ( apavArya sodvegaM ) maitreya ! ko'yamubhayaloka pratipanthI pApavyAhAraH 1 / dhik tAnamuSya suhRdo narakaikamArgAna yaiH zAstribhiH pazuvadho'yamihopadiSTaH / tAnapyamUnmunimiSazvapacAn vicAra vandhyAn dhimeva khalu yairayamAhatazca // 17 // ( punaH kulaparti prati ) azeSamapi kalyANamasmAkaM kulapa Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 rAmacandrasUriviracitaM timizrAH saMpAdayiSyanti / sAMpataM punaridamevAtiyeyamartha yaamhe| kulapatiH -( sasaMbhramaM ) kiM tat / mitrANandaH-asti naH kiyAnapi draviNasAraH taM tAvadAtmasAtkurvatAM kulapatipAdAH yAvadvayaM svanagaraM prati prtisstthaamhe| gajapAdaH-kotra bhoH ! / ( pravizya ) kharvazAkhaH-bhagavan eSo'smi / ( gajapAdaH kharvazAkhasya karNe evameva / ) (kharvazAkho niSkrAntaH) kulapatiH-mahAbhAga ! nirviNNA vayaM bhinayAnapAtrANAM vaNijAM nikSepasaMrakSaNena, tadiyamAstAM kathA / saMjAtapANigrahaNo'si na vA ? yena taducitAM kaampyaatiyeyiimaacraamH| maitreyaH-bhagavan ! asaMjAtapANigrahaNa evAyaM saarthvaaisnuH| kulapatiH- (vimRzya ) kAtra bhoH! tApasISu / (pravizya tApasI praNamati / ) kulapatiH-vatse kundalatike! drutataramAhaya kaumudIm / (tApasI nisskaantaa|) Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaumudImitrANandam / ( pravizya kRtoSNISo ) vaNig- bhagavan ! prAptA dezAntarAdapare sahAyAH tadupanaya nyAsIkRtaM vittam / 1 aGkaH] gajapAda: - ( sAvahelaM ) yathaiva tvayA muktaM tathaivoTajAbhyantare gatvA gRhANa / ( vaNig madhyato vittamAdAya kulapatiM praNamati / ) kulapatiH - vatsa ! yathAbaddhameva prAptaM tvayA draviNam 1 | vaNig - kimidamanAtmocitamucyate ? / dustapatapaHparakalitasya svargApavargazamaNo bhagavataH pAMzuprAyeSu martyakITAnAM vibhaveSu ko nAma nAmaH saMbhavati 1 / tad vrajAmi yuSmatyabhAvapratyastapratyUhavyUhaH svapurIm / 11 kulapatiH - ( saprazrayamiva ) zivAste panthAnaH / ( vaNig niSkrAntaH / ) mitrANandaH - bhagavan ! saphalatAM prayAtu me prArthanAlezaH / ( pravizya kundalatA kaumudI [ ca ] praNamati ( taH ) | ) mitrANandaH - ( maitreyaM prati ) saiveyaM vanitA yAM dolAdhirUDhAmapazyAma / ( punaH sAzcarya ) keyamanabhrA netrotpalAnAM sudhAtRSTi: 9 / kulapatiH vatse kaumudi / samAnavayaH zIlAkAradhAriNaH sArthavAhatanayasyAsya svayaM prathaya mahatImAtitheyIm / kaumudI - ( tiryagavalokya svagataM ) ( ka ) kaTari ! (ka) kaTari ! aGgacakrimA / aho ! vilAsavidagdhimA / Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 rAmacandrasUriviracitaM aMgacaMgimA / aho ! vilAsaviaTTimA / ariri / suhavattaNaM / ( punaH sAzvarya ) dassadaMsaNeNa maNussajammo / ( punaH saduHkhaM ) idiso'vi tAdassasiNeheNa mae vAvAe / avbo dhI dhI suvaNarayaNaviNAsaNaM me jIvidanimmANaM / mitrANandaH - ( apavArya sAbhilASaM maitreyaM prati ) adhikucataTaM pauSpaM dAma zrutI kisalArcite bisavalayita pANI zroNIlatA rasanAJcitA / tadapi ca vapurlakSmIrasyAH sphuratyapadaM girA~ prakRtisubhage pAtre vepo yadeva tadeva vA // 18 // kulapatiH ko'tra bhoH ! / pAdyaM ardho'rghaH / pAdyam, ( pravizya tundila: sarvamupanayati / ) kundalatikA - ( ka ) ayya ! edasta niadaiassa nahi nahi adidhiNo vidhehi AdiI / ( kaumudI kRtakasAttvikabhAvAnnATayantI AtithyaM prathayati / ) kulapatiH - vatse ! ko'yamapUrvo'tithidarzanena pratibhayaH prathitaH svedakampopaplavaH / tataH svasthIbhUya sarvamapyAcara / ayaM khalu te prANitasyApi svAmI / kiM punaraGga ! aparAsAM arere subhagatvam / dRzyadarzanena manuSyajanma / IdRzo'pi tAdRksnehena mayA vyApAdyeta / avvo dhig vig bhuvanaralavinAzanaM me jIvitanirmANam / (ka) Arye ! etasya nijadayitasya nahi nahi atithervidhehi AtitheyIm / ---- Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 a ] kaumudImitrANandam / kriyANAm 1 / mitrANandaH -- ( sAnandaM maitreyaM prati ) sumedhA nizcitaM vedhAH sAdhUnAmAnukUlikaH / jAne yAnasya bhaGgo'yamasmAkaM zreyasI kriyA // 19 // ( nepathye ) bho bho AzramakarmapaTavo baTavaH ! pramArjayata homagRhAGgaNAni, prajvAlayata jAtavedasaH, sannidhApayata samidhaH / nanu idAnIM kulapateH pradoSasandhyAsavanasamayaH / maitreyaH - ( sabhayamAtmagataM ) kathamutthAnasamayaH kulapateH 1 / (prakAza) bhagavan ! etAvatyapi sArthavAhaprayojane kiM nimiso'yaM kAlavilambaH 1 / gajapAda: - ( kulapatiM prati sakaitavaM ) yadabhidhatte sArthavAhastadastu / 1 kulapatiH -- ( mitrANandaM prati saviSAdamiva ) bhavatpremAI - cetaso vayaM kiM nAnutiSThAmaH ? / taduttiSTha svayameva vimuJcoTajAbhyantare svamudrAmudritaM draviNajAtam / vatse kaumudi ! darzaya sArthavAhasyoTajAbhyantaram / kaumudI - (ka) ido ido satthavAhe / ( ubhau madhyapravezaM nATayataH / ) kaumudI - ( sakapaTaM ) ( kha ) ajjautta ! ( punaH salajjaM ) 13 (ka) ita itaH sArthavAhaH / (kha) Aryaputra !, sArthavAha / asti bahu mantrayitavyam, para Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 rAmacandrasUriviracitaM satyavAha ! atyi bahu maMtidavvaM, paraM dANi naavsro| edaM khu saMkheveNa maMtemi / appA mae tuha samappido / au varaM jaM te paDihAsai taM karijjAsu / mitrANandaH-(saromAJcaM) Arye ! mayApi dhanaM jIvitaM ca tavopanItamatastvamapi yadabhirucitaM tdviddhyaaH|| kaumudI-(ka) tAvassaM ahippAyANuroheNa ahaM pi savvaM karissAmi / doNi uNa lahuM millehiM (ha) daviNajAyaM, jeNa bAhiM niihraamo| (tathA kRtvobhau nirgcchtH|) kulapatiH-vatsa mitrANanda ! pariNatavayaso vayaM kRtmaayopveshnnishcyaaH| iyaM ca prarUDhaprauDhayauvanA svAnurUpaM patimanAsAdayantI tAmyati varAkI putrI me kaumudii| tasyAH pANigrahaNena saphalayitumarhasi matryalokAvatAram / mitrANandaH-( saromAJcaM ) bhagavan ! ko'yamasmAsvajJAtakulazIleSu prasAdAtirekaH / kaumudI-(svagataM) (kha) pabhAe appebhi edassa kiM pi midAnIM nAvasaraH / etatkhalu saMkSepeNa mantrayAmi / AtmA mayA tava samarpitaH / ataH paraM yatte pratibhAsate takriyatAm / (ka) tadavazyaM abhiprAyAnurodhenAhamami sarva kariSyAmi / dvau punaH laghu muJcatAM draviNajAtam , yena bahiniHsarAmaH / (kha) prabhAterpayAmi etasya kimapi saprabhAvaM ratnaM yena vizrambhaM kroti| Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 araH] kaumudImitrANandam / sappahAvaM rayaNaM jeNa vIsaMbha karedi / gajapAdaH-sArthavAha ! nAIsi kulapateH prasAdabhaGgamAdhAtum / kulapatiH-catsa! zreyasi muhUrte te vivaahmngglvidhiH| idAnIM tAvadadhvazramApagamAya parNazAlAmanusara / bho bhostapodhanAH! abhyakti iGgadIsnehena payodhipAya:saMjAtalAvaNyabhaGgAnyatithInAmaGgAni / pAyayadhvamadhvazramApagamapaTIyAMsi nAlikerIphalAmbhAMsi / vatse kaumudi! tvamapi kriiddaantrmnutisstth| (nepathye ) bhAvatta tvaritaM taTeSu jaladheH svarlokadhAtrIruhaH puSpANAM prakaraM paraM sthagayata svacchai rjaaNsymbubhiH| puMsaH karmakRto'pi rakSata bata ! svecchApracAraM ciraM zuddhAntena samaM sameSyati ytodevHprtiiciiptiH||20|| kulapatiH- ( AkarNya) kathamayaM macetAH saMkrIDitumAtmano dvIpamadhitiSThati / (vimRzya ) vayamapi tapobhRtAM pracAra nivArayituM prakramAmahe, sAndhyaM ca vidhimanutiSThAmaH / (iti niSkrAntAH sarve / ) prathamo'GkaH samAptaH // Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 rAmacandrasUriviracitaM // atha dvitIyo'GkaH // ( tataH pravizati gRdhrAkSaH / ) gRdhrAkSaH -- ( uccaiH svaraM ) bho bho AzramavAsinaH ! svayaM vaH kulapatiH samAdizati / adya khalu sAntaHpuraH pAzapANiH saMkrIDitumiha samAyAtavAn / tataH sarvairapi kuzaprasUna samighaH samAdAya puruSairahorAtramekamuTajAbhyantara eva sthAtavyam / ( nepathye ) yadAdizati kulapatiH tadanutiSThAmaH / gRdhrAkSaH -- ( vicintya ) makarandasyApi draviNamapaharttavyameva (1) / tatastAvapyajJAtavaruNadvIpavyavahArAvatithI vizeSato nivArayAmi / ( uccaiH svaraM ) bho bhoH tapodhanAH ! tAvapyatithI kacidapi tiSThata iti jAnIta | ( nepathye ) etau tau devatAyatanajagatyAM tiSThataH / ( tataH pravizati mitrANando maitreyazca / ) mitrANandaH - ( maitreyaM prati ) pazya pazya, glAsnudhvAntatatirmukheSu kakubhAM sthAsnupratApoccayo mIlatyutpalinISanaM kamalinIkhaNDaM samunmIlati / majjatyambaravAridhAvudugaNo dikcakramunmajjati prAcIM cumbati caNDarociSi jagadvaicitryamAlambate // 1 // gRbhrAkSaH - bho bho atithI ! bhavadbhayAM tvaritatasmA Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaumudImitrANandam / 2 H ] mantavyamiti kulapatirvA samAdizati / mitrANandaH -- ete vayamAgatA eveti gatvA nivedaya kulapatipAdebhyaH / ( gRdhAkSo niSkrAntaH / ) ( nepathye ) mAbhiH kuGkumasodarAbhirabhito deve prabhANAM prabhau dhAtrIM limpati zIrNamudranayanaiH kiM kiM na dRSTaM janaiH 1 // pUrvopArjitakarmavarmapaTalama bhraSTadRSTikiyo nAtmAnaM na paraM ca pazyati kRpApAtraM punaH kauzikaH // 2 // mitrANandaH - ( AkarNya sabhayaM ) kasyApi mahaujaso duHsyAvasthopanipAtapratiruddhAzeSazubhAzubhavyApArasyAyaM vyAhAraH / tadehi maitreya ! devatAyatanasya pAzcAtyabhAgamavalokayAmaH / maitreyaH - ( vilokya sabhayaM ) kathamayaM puruSaH sahakAra - varuNA saha vajrakalaiH kIlito'sti ? | 17 ( tataH pravizati yathAnirdiSTaH puruSaH / ) puruSaH- kaSTaM bhoH ! kaSTam, ka sA siddhazreNipraNati subhagA khecaradazA ? ka cAyaM saMstribhuvanamanaH zokarasikaH ? | na yo vAcaH pAtraM bhavati na dRzo nApi manasasvamapyarthaM kruddho hatavidhirakANDe ghaTayati // 3 // mitrANandaH - kimidamazraddheyam 1 / bhavatu, samIpIbhUya jAnImaH / Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM puruSaH-( vedanAmabhinIya ) ahaha / mitrANandaHAkAraH smarasodarastanulatAlakSmANi vizvatrayI sAmrAjyaM prathayanti zaMsati bhujA nirvIravarja jagat / yadvA vAyanasAM dRzAM ca na padaM kizcittu tadvarttate / yUyaM satpuruSA vayaM ca pathikAH praSTuM tataH kaH kramaH 1 // puruSa:-( mandasvaraM ) mahAbhAga! cintayantyupakurvantaH saMstavaM hRdi saspRhAH / nispRhANAM ca ko nAma kAmaH saMstavacintane 1 // 5 // tatastamenamidAnI madvattAntamasaMstuto'pi paropakAraikarasikaH sa bhagavAn (1) bhavAnahetyeva vijJAtum / kimuta mahacameyaM kathA zrUyamANApi kAtaracetasAM mahAntamAtaGkamAvahati / na cAnayA kathA (thayA) prathitayApi kuto'pi kimapi paritrANam / mitrANandaHvidhAtuM saMpado hartumApadazca na nizcayaH / manastu me sadApyanyaduHkhasaMkrAntidarpaNaH // 6 // tadAvedayata ke yUyam 1, kathaM ca dusthAvasthApAtinaH / puruSaH-mahAbhAga ! ratnakUTaparvatanivAsI siddhazreNImaNimukuTaviTakamasRNIkRtapAdapITho'hamanaGgadAsAmiSAno yonisiddhH| mitrANandaH-tatastataH / puruSaH trailokyakAminIjanamanaHkSobhakatAnayA ca kalpa ___ Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 araH kaumudImitrANandam / satAbhidhAnayA divyakaNThikayA prasAdhitakaNThapIThaH kenApi vyasanena prakAzayitumanucitena satatopaplutAntaHkaraNacUrNavizepabhabhAvavihitarUpAntaraH pratinizamasmin varuNadvIpe pribhrmaami| maitreyaH-aho ! samRddhakutUhalAnubandhaH prabandhaH / puruSaH-adya punarnizIthe sAntaHpureNa krIDArthamitastata: svairaM viharatA racetasA pracetasA samupalabhya 'satatamasUryampazyamasmadantaHpurakAminIjanamabhilASukaH paribhrAmyasi / ' ityapidadhAnena kaNThapIThataH kaNThikAmAcchidya baddhvA ca sphuTaM do kandharam / maitreya:-( sakampaM ) tataH kiM kRtam / puruSaH-( sadainyaM) purandareNApyaviSApIDAbhirnizAtakoTibhirbahukIlaphoTibhiH svayamihAnIya pratyaGga kIlito'smi / mitrANandaH-idAnI pracetAH ka vartate / / puruSaH--kacidapi kUle saMkrIDate / pratinivRttaH punaH kimapyataH paramapi vidhAsyatIti naavgcchaami| maitreyaH-azrotavyaM azrotavyam / (punarapavArya) tenAmunA mahAtmano'sya prabandhenAhamapyantaHzokazaGkunA kIlito'smi / tadvicintaya kimapi zalyasamuddharaNopayikam / mitrANandaH asti naH kulakramAgataH zalyasamuddharaNaprathitamahimA nAmapavitro mtrH| paraM kadAcidapyanirUpitapratvayA, ato me manAga manaH saMdegdhi / Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasariviracitaM (nepathye) (ka) satyavAha! ajjA komaI saMdisedi / mitrANanda:-(vilokya) kayamiyaM kundltaa| (maitreyaH sasaMpramamutthAya puruSaM bRhatikayA prcchaadyti|) (pravizya ) kundalatA-(kha) satyavAha ! ajA komuI sNdisedi| mitrANandaH-kimAdizati bhagavatI / kundalatA-(ga) paDicchedu edaM mahappabhAvaM maNi satyavAho / kayAvi esa mahaMta uvayAraM krissdi| mitrANandaH-kundalatike! kIdRzamasya prabhAvamupavaNeyati kaumudii| (kundalatA karNe evameva / ) mitrANandaH-(saharSa) sAdhu ! samayocitamanugRhIto'smi bhagavatyA / ete vayamAgatA eva rahaH kimapi bhagavatyA saha polocayitum / (kundalatA niSkrAntA / ) mitrANandaH-mahAsattva ! padArthaH ko'pyano'pi sthitaH puMsi lghiiysi| mahattvakSIbaciceSu mahatsu khalu nAti // 7 // (ka-kha) sArthavAha ! AryA kaumudI saMdizati / (ga) pratIcchatu etaM mahAprabhAvaM maNi saarthvaahH'| kadApi eSa mahAntaM upakAraM kariSyati / Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 araH] kaumudImitrANandam / puruSaH-(sAkSepa) laghIyasIti vizeSaNaM vizvopakArakaraNakacchurAbhyAmAtmano vyavasAyAdhyavasAyAbhyAM pratihatamupAttavAnasi / mahattvakSIvatAM punarasmAkamayamakANDopasthitA pracetaHprabhavaH pratibhayADambaraH samUlakA kaSitavAn / api ca apAre'pyasmin tribhuvanapArAvAre paramAryatastvameva mahattvavAn, yasyA'yaM vAanasorutIrNaH svabhAvazIrNapratyupakAraspRhAkaulInavRttinirargalaH propkaarrsaaveshH| mitrANandaH saMpat parasya rohantI bhAgyAnAM sukhamIkSate / svazaktitolanaM nAma mAhAtmyaM tu mahAtmanAm // 8 // puruSaH-ko nAmAtra trilokIvizrute rAjavartmani bhrAntimAvahati / sphurantyupAyAH zAntyarthamanukUle vidhAtari / pratikUle punayonti te'pyupAyA apAyatAm // 9 // tataH kRtaM kAlavilambena / AkrAmanti prANAH kaNThapIum / ataH paraM sarvAGgINaparohiNA vajrakIlapIDAsaMbhAreNa pratihatAzeSendriyasthAno nirIkSitumaprabhaviSNuH / kimaparaM mandamapi vakumanalambhUSNurasmi / tattvaritataraM prakaTaya kasyApyanaryasya manasya vA tavasya vA ravasya vA prabhAvAtizayam / mitrANanda:-(vimRzya ) maitreya ! kuto'pi bhItamammaH samAnaya / maitreyara-(niSkamya pravizya ca) tadidamammaH / ___ Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM ( mitrANandaH maNisaMparkeNAmbhaH pravitrayitvA sarvAGgINaM puruSamabhiSiJcati / ) maitreyaH kathamapasRtAH sarvato'pi gAtrato vajrakIlakoTayaH 1 / aho ! manaso'pyabhUmiH prabhAvAtizayo ratnasya / puruSaH- ( kSaNaM locane nimIlya sukhamAste / punarmandasvaraM ) nitAntazizireNAmbhasA sarvAGgINamabhiSicya suciramabhibIjayata mAm / 22 ( umau tathAkurutaH / ) puruSaH--( kSaNamAzvasya ) maitreya ! amuSya kalAvIcinivezitasyopadhervalayasya draveNa mAmabhilimpa yena vraNAni saMrohanti / ( maitreyastathAkaroti / ) mitrANandaH - ( sakautukaM ) kathaM kSaNAdeva gAtramazeSamapyalakSitavraNasaMnivezamajAyata / ( punaH sAzvaryaM ) so'yamaparo bhUrbhuvaH svazcetazcamatkArI prabhAvAtizayaH / puruSaH -- ( sahasA praNamya ) kAruNyaikanidhAna ! vizvajanatAsaMtApanirvApanApAthoda ! trijagatpriyaGkaraguNagrAmAbhirAmodaya ! | stotuM yatra na te caritravibhavaM vakraizcaturbhiH madhubrahmA so'pi nisargadurgajaDimA ko nAma ta[trAsmyaham 1] // ( mitrANando lajjayA di [ kSu cakSuSI ] vikSipati | ) puruSaH- ( punarabhaliM baddhvA ) iyanta kAlamahamanaGgadAsaH / Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 araH] kaumudImitrANandam / 23 sAMpataM punaH prANadAnavetanAkrItaH kalpasahasrAvadhi mitraajnddaasH| mitrANandaH-(karNI pidhAya ) siddhAdhinAya ! mAmevamaucityAtikrameNa mA davIthAH / vasudhAspRhaNIyavaibhavaiH khecaracakravartibhirbhavAdRzaiH prabodhitasya zravaNodarasadaHsudhAvarSiNazcATukarmaNaH purandarAhasya tasyAsyAnarhAH khalu jaTharapITharImaraNamAtronmadiSNucetaso nistejaso vaNijaH / (nepathye) zreyAMsi prabhavantu te pratidizaM tejAMsi vardhiSNutAM tAM puSNantu bhavantu vItavipadaste pAthasAM saMpadaH / AzAH santu bhavadyazobhiranizaM vyAkozakundatviSo vidheSAM zaminAM tapobhiranaghaiH kalpAntajIvI bhv||11|| puruSaH-(samAkarNya sakampaM ) yathAmI ghoraghoNaprabhRtayastapodhanAH pramodaprabodhitabASpormimUrchAlakaNThakuharasadaso madhuragambhIraghoSamAziSamudghoSayanti tathA jAne devatAyatanamupasarpati pAzapANiH, tadvisarjayata mAm / aparayA punarapyayaM durAtmA mayi kAmapi yAtanAmAdhAsyati / ahaM ca sAMprataM vigatazokaparicchadaH pratyupakAravid ruSamapi prathayitumanalambhUpuNustato yadi tatrabhavatAM bhavatAM hatakasya durmedhaso vilasitena kimapi vyasanamupajAyeta tadA mAM padAtireNuM sreyuH| (ityabhiSAya praNamya tvaritataraM niSkrAntaH / ) maitreyA-phayamayaM pAzapANipratibhayenauSadhervalayaM vismRtya Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 gavamAna 1 / rAmacandrasUriviracitaM (nepathye sAkSepaM ) kaH kAlena kaTAkSitaH sphuTaruSA dRSTaH phaNIndreNa kA ! sphUrjadvahnikaNaH kariSyati ziraH kasyAzanirbhasmasAda 11 jhampAM kalpavijJale jalanidhau ko dAtumutkaNThitaH 1 krIDAvezmani naH ka eSa manujaH svairaM paribhrAmyati // // (ubhau satrAsamAkAzamAlokayataH / ) ( tataH pravizati gaganAdavataraNaM nATayan pAzapANiH kundaprabhaprabhRtika parivAraH ) C pAzapANiH - are martyo ! maraNonmukhau kutastyau yuvAm / / kimarthaca devatAyatanasya jagatIM purandareNApi namaskaraNIyAM vasudhA saMparkapazurAbhyAM [ pAdAbhyAM ] kazmalayataH 1 / ( ubhau pratibhayena prakampete / ) mitrANandaH - paramezvara ! AvAmavijJAtadvIpasvarUpau bhava yAnapAtrau vaNijau devatAyatanarAmaNIyakamavalokayituM bhagavIafter | kundaprabhaH -- paramezvara ! abuddhipUrvako'yamanayormartyako parApaH / / / pAzapANi: - ( sahakAramavalokya kundaprabhaM prati ) pa viplavakArI durAtmA khecarApasadaH kathaM kacidapi bhare matyau ! jAnItaM tasya durAtmanaH prahRci / / ubhI - ( samayaM ) kimapi na mAnIyaH / Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 2H kaumudImitrANandam / pAzapANi:-(vimRzya ) yayeyaM vajrakIlasaMkulA viThora kyale bhUmistathA vyaktamanayormayoH shlysmudaarmyogH| ma punaH sATopaM vajrakIlAnAdAya mitrANandaM keshaiguhaati|) ( maitreyaH pratibhayena mUrcchati / ) mitraannndH-(dhairymvlmbyaatmgtN)| paropakAraH kriyate svasya kalyANahetave / tato'pi yadyakalyANaM kalyANAttatpadaM param // 13 // tadataH paraM bhagavato nAbheyasya pAdAH zaraNam / pAzapANi:-are mApasada ! nijasya durvilasitasya phaLamanubhava / ( ityabhidhAya sahakArAbhyarNamupanayati / ) (nepathye) prasIda payasAMpate ! zlathaya kaumudIrtiri trilokabhayakarmaNI hRdayanetravAgvikriyAm / amI nanu tapodhanA janavihAravandhye bhava sabhAvamathitApadaH prativasanti ghore vane // 14 // pAzapANiH-kathamayaM kulapateranujo gajapAdaH / (pravizya ) gajapAda:yAdasAMnAya ! ko'yaM nijAmAtarikrodhobodhaviplavaH / pAzapANiA-(salalaM mitrAnandaM vimucya ) mune! kathamayaM alapatenAmAkA / gajapAdaH-dattA'smai kusamatimA puSpatputrI kaumudI / Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM vivAhamaGgalamapyadyaprAtInaM tadapi yuSmAbhiranuSTheyam / kundaprabhaH - jaladhiparamezvara ! aparo'pi manuSyo na pAtraM bhavatkrodhaprabodhasya, kiM punarayaM kulapaterjAmAtA ?, tadayaM vize-to yAdasAMnAthasya prasAdAtirekaM kamapyaIti / pAzapANi: - etasmai prayaccha tarhi tAM kalpalatAM kaNThikAM yenAyaM kaumudInetrayormahotsavamupanayati / ( kundaprabhaH kaNThikAmupanayati / ) pAzapANi: - gajapAda ! jAmAtaramAdAya prayAhi parNazAlAyAm / vayamapi karaNIyAntaramanutiSThAmaH / ( iti niSkrAntAH sarve / ) // dvitIyo'GkaH samAptaH // 26 // atha tRtIyo'GkaH // ( tataH pravizati mitrANando maitreyazca / ) mitrANandaH - (smRtvA ) maitreya ! satyAM yauvanabhAji tApasapateH putryAM pulomAtmajA darpa vizvapurandhrirUpajayini vyartha vahatyAtmani / darpo vAstu dRzA nimeSakaluSapratyAsaniSpaGkayA jAtaM tarhi mRgekSaNAsu niyataM pAJcAlikAcAravaH // 1 // ( punaH sAnandaM ) Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 araH] kaumudImitrANandam / amRtajaladheH puNyaistaistairnimanjitamUrmibhiH mRdubhiramito devasyendomarIcibhirazcitam / nijavapuridaM manye tasyAH kuraGgakacakSuSo virativimukhaiH snigdhairdigdhaM kaTAkSanirIkSitaiH // 2 // (vimRzya ) yataH prabhRti bhagavataH pAzapANestAM kalpalatAM kaNThikAmadhigatavAnasmi tataH prabhRtyeva kaumudIsaMparkaparvaNi kayaGkAramatitarAmutkaNThate cetH| tadavagaccha kimatra nidAnam / maitreyaH-strIpuMsayomanmathonmAdaikakArmaNaM kaNThikAyAH prabhAvAtizaya evAtra nidAnam / tadehi paryAlocayituM tAM kaumudImupavanAbhyantare kacidapi mRgayAmahe / (nepathye ) (ka) khaNadiTThajaNaNimittaM baMdhuaNaM pariciaMhiakaraM c| milaMtINaM mahilANa muNaha jai mANasaM baMbho // 3 // mitrANandaH-( AkarNya) kathamayaM latAgRhAbhyantare kaumudIdhvaniH / ( vilokya ) maitreya ! kaumudI kundalatA cAtraiva tiSThataH tattAvattirohitA eva kSaNaM zRNumo vayamanayo: saMkayAm / (tataH pravizati kaumudI kundalatA ca / ) kaumudI-(sakaitavaM) (kha) ahavA nisaggacaMgaMgasani(ka) kSaNadRSTajananimitta bandhujanaM paricitaM hitakaraM ca / muJcatInAM mahilAnAM jAnAti yadi mAnasaM brahmA // (kha) bharavA nisargacAisaMniveSAmirvicitramUSaNAbhirnagara ___ Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 rAmacandradariviracita ghasAhiM vicicabhUsaNAhiM nagaravilAsiNIhiM vilucahiayassa tassa ko nAma amhArisIdarihakamagAsu. annuraao'| tA niSphalo kSetra me esa baMdhuaNaparicAe paarNbho| kundalatA-(ka) sahi! kIsa attANayaM visAyapisAeNa saMtAvesi / aMgANa sabhiveso haliasuANaM pi tattiyo kSetra / veseNaM ciya lAyaNNavimhao dhaNavaisuANaM // 4 // maitreyaH pazya kautukam, prakRticapalaM cakSurvAcaH sthirA hariNIdRzaH saralimapadaM nAsAnyAso bhruvau kuttilsthitii| navadhavalimA gaNDAbhogodharaH kisalAruNaH kimapi gupilA nAbhirvakSaH prakAzapayodharam // 5 // kundalatA-(kha) avi yakANaM pi aMgalaTThI bhUsijjai bhUsaNehi taruNINaM / bhUsijjai uNa kANaM pi bhUsaNaM aMgalaTThIe // 6 // vilAsinIbhirviluptahRdayasya tasya ko nAmAsmAdRzadaridrakanyakAsu anurAgaH ? / tanniSphala eva mamaiSa bandhujanaparityAge prArambhaH / (ka) sakhi ! kasmAdAtmAnaM viSAdapizAcena saMtApayasi / bhAnAM sannivezaH hAlikasutAnAmapi tAvadeva / vezenaiva lAvaNyavismayaH dhanapatisutAnAm / / (kha) aphicakAsAmapi anayaSTiH maSyate paNaiH trunniinaar| bhUpate punaH kAsAmami bhUSaNaM manAyaminA // Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 maha] kaumudImitrANanvam / 29 mitrANandaH-(upasRtya) priye ! lAvaNyapuNyapuNyeSvapi kimAtmanobheSu cyA vairAgyamuhasi / / gAtraM saMnatagAtri ! netrasukhadaM niHzvAsapUrAiti nosAhAdakarI radacchadasudhA jihAtisauhityakRt / nAdaH kibharakaNThi ! karNasukhado vakSojalakSmIriyaM vakSaHprINayate mRgAkSivada te kiM nendriyANAM mude // 7 // kaumudI-(kaNThikAM vilokya sAttvikabhAvAn nATayati / punaH svagataM) (ka) ittiakAlaM tAdassa aNuroheNa mae appA vihaMvido / iANi puNa edaM cea nayaNamaNamahasavaM satyavAha annusriss| kundalatA-(kha) satyavAha ! teNa maNiNA kiM pi tu. mhANaM uvakidaM / maitreyaH-kaumudIhRdayakArmaNaM kimapi vastu tadAnImevopanayatA tena ratnena mahadupakRtam / mitrANandaH-kundalatike ! asmanmanAsaMgrahaNasatyakArastvayA samupanItastadAnImasau maNivizeSaH / maitreyaH-kundalatike! ayamapi tasya tvadupanItasya maNeH satrAsAdo yadayaM mhaussdhivlysubhgmbhvissnnurvaametromebaahuH| mitrANanda:-( sotkaNThaM kaumudIvadanamavalokya ) maitreya ! (ka) etAvatkAlaM tAtasyAnurodhena mayA''tmA viDambitaH / idAnIM punaretameva nayanamanomahotsavaM sArthavAhamanusariSyAmi / (kha) sArthavAha ! tena maNinA-kimapi yuSmAkamupakRtam / Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 rAmacandrasUriviracitaM rAtrindivaM vijayino hariNekSaNAnAM vakrasya maitryamanurudhya vilAJchanasya / nIlotpalAni yadi hAsamupAzrayeyu rjAyeta kiM vada tadA jaDajamavAdaH // 8 // kaumudI-( apavArya) (ka) sahi ! ajja keNAvi kAraNa satyavAhakumAro amayaghaDio vca sohaggamaio va suttimau vca bhayavaM paMcavANo meloaNANaM pddihaasdi|taa kiM eso apuravo kovi| kundalatA(kha) eso so cija daiesu ghaDai sohggcNgimgunnaaii| caMdo cia jaNai vANIsu kaThiNabaMdhisu salilAI (1) // mitrANandaH-piye! . vakraM zItarucirvacAMsi ca sudhA dRSTizca kAdambarI bimboSThaH punareSa kaustubhamaNirmurtizca lakSmIstava / zraddhAluyugapadvilokitumayaM khApatyajAtaM cirA dekasthaM viracayya kundaradane! tvAmarNavaH suutvaan||10|| api ca (ka) sakhi ! adya kenApi kAraNena sArthavAhakumAraH amRtaghaTita iva saubhAgyamaya iva zuktimaya iva bhAvAn paJcabANaH mama locanayoH pratibhAsate / tatkimeSo'pUrvaH ko'pi| (kha) eSa sa khalu dayiteSu ghaTayati saubhAgyacakimaguNAn / candraH khalu janayati.vANI........... .............. // Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 araH] kaumudImitrANandam / tvaM kaumudI sudati ! gAtramidaM ca puSpa cApAbhitApaparivApanipItasausthyam / anena te sukhayatastadidaM vidhAtuH sargakramo bhagavato jagatAM pratIpaH // 11 // kaumudI-(khagataM ) (ka) bhodi taM bhodu / ahaM edeNa saha gamissaM / (prakAzaM ) vaNanivAsapasAraNa muddhA khu ahaM na vicittamaNidIo jANAmi / edaM uNa kiM pi saMkheveNa maMtemi / avarasatthavAhapaDivattivivarIdAe paDivattIe tumaM pikkhissaM / ao varaM jaM te paDihAI taM karijjAsu / mitrANandaH-priye kuDmalAgradati ! aparasArthavAhAnAM pratipattiM bodhayitvA kimpyprmaadish| kaumudI-(kha) edaM khu amhANaM kavaDatAvasapeDayaM / maitreyaH-tatastataH / kAmudI-(ga) tado jo kovi pabhUdadaviNo satyavAho (ka) yad bhavati tad bhavatu / ahaM etena saha gamiSyAmi | vananivAsaprasAdena mugdhA khalu ahaM na vicitrabhaNitIH jAnAmi / etatpunaH kimapi saMkSepeNa mantraye / aparasArthavAhapratipattiviparItayA pratipattyA tvAM prekssissye| ataH paraM yatte pratibhAti takriyatAm / (kha) etatkhalu asmAkaM kapaTatApasapeTakam / (ga) tato yaH ko'pi prabhUtadraviNaH sArthavAho bhavati tasyAhaM pariNetuM diiye| Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 rAmacandrasUriviracitaM bhodi tassa ahaM pariNe dijjAmi / mitrANandaH-(sautsukyaM ) tatastataH / kaumudI-(ka) tado mae saha kIliduM paNNasAlammantare savavasaMtu citra pallaMkatirohidakUviAe nivaDadi / kundalatA-(vihasya) (kha) esA sA avarasatyavAhANaM pttivttii| kaumudI-(ga) ahaM uNa puvvasaMciaM pi daviNaM saMgahia paNNasAlabhaMtaraduvAreNa tumhahiM saha samAgamissaM / mitrANandaH ( saramasaM ) tataH paraM ka gntvym|| kaumudI- (gha) siMhaladIve gantav / mitrANandaH--mitro' (trama) pyAvayAstatraiva saMghaTiSyate / kundalatA-( mitrANandaM prati ) (U) taha kahavi jaNo vesAhiM atthaloheNa asthi vilvio| jaha pimmabhibhalAsu vi na tAsu vIsAsamoarai // 12 // (ka) tato mayA saha krIDituM parNazAlAbhyantare upayasan khalu palyaGkatirohitakUpikAyAM nipatati / (kha) eSA sA'parasArthavAhAnAM prtipttiH| (ga) ahaM punaH pUrvasaMcitamapi draviNaM saMgRhya parNazAlAbhyantaradvAreNa yuSmAbhiH saha samAgamiSyAmi / (gha) siMhaladvIpe gantavyam / (Ga) tathA kathamapi jano vezyAbhirarthalomenAsti vilpitH| Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 ma.] kaumudImitrANandam / (ka) tadokhu tumhe avarasatyavAhapaDivasisavaNataralidahidayA nisaggaNarapasu [su] vi komuIvayasesu vIsaMbhaMna karissapa / maitreyA-kundalatike! kimevaM sAryavAhasya cAturIvaimurupamubhASayasi / snuhIgavArkadugdhAnAM dRzyaM yadapi nAntaram / tathApyAsvAdapArthakyaM jihA''khyAti pttiiysii||13|| kundalatA-(kha) satyavAha !tubbhehiM ahaM sumaridavvA / ahaM khu rayaNakUDapanvayatokomuIneheNa idha samAgadA vttttaami| maitreyA-( vihasya ) bhadre! ahamapi tvayA kadAcidupalakSaNIyaH / kaumudI-(mitrANandaM prati ) (ga) asthi tAdassa aNubhUdapabhAvo visAvahAramaMto / mitrANanda:- tataH kim ? / kaumudI--(gha) sopANimoaNApavvaNi atthidvyo| yathA premavihalAsu api na tAsu vizvAsamavatarati / / (ka) tataH khalu yUyaM aparasArthavAhapratipattizravaNataralivAdayA nisarganarapazuSvapi kaumudIvayasyeSu vizrambhaM na kariSyatha / (kha) sArthavAha ! yuSmAbhirahaM smartavyA / ahaM khalu ratnakUTaparvatAt kaumudIsnehenAtra samAgatA varne / (ga) asti tAtasyAnubhUtaprabhAvo viSAphhAramantraH / (gha) sa pANimocanAparvaNi arthayitavyaH / Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - 31 rAmacandrasUriviracitaM maitreyaH-- Arye ! saralAsi / yo'smAn jighAMsati sa kiM mantramupanayati / kaumudI-(ka) perantamAraNanicchao savvaM pi tAdo annuhissdi| (nepathye) haMho baTavaH ! praguNitaH sarvo'pi vivaahmngglvidhiH| samarthitakautukakRtyaM ca vivAhavedImadhirUr3ha vadhUvaram / kaumudI-(kha) kathamesa tAdo jaMpedi / __kundalatA-(ga) aje ! vacca tumaM kouamaMgalamanubhavituM / ( punarmitrANandaM prati ) tumhe'vi gacchadha / ( kaumudImitrANandamaitreyAH niSkrAntAH / ) (tataH pravizati kulapatirgajapAdazca / ) kulapatiH -( sanirvedaM ) / apAtya dantAnupanIya jAkhyaM nihatya saMdhisthalasauSThavaM ca / jarA punaH zaizavamAtatAna tathApyapAyaspRhayAlucetAH // 14 // (ka) paryantamAraNanizcayo sarvamapi tAto'nuSThAsyati / (kha) kathameSa tAtaH kathayati / (ga) Arye ! vraja vaM kautukamAlamanubhavitum / yUyamapi gacchata / Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 mahaH kaumudImitrANandam / (nepathye) idAnIM sarvasyApi karmaNaH paryantaH sNjaatH| gajapAda:-(samayamAtmagataM) keyamupazrutiH kulapateraniSTa sUcayati / (upasRtya kundalatA praNamati / ) kulapati:-vatse ! gatvA bhUhi AryA gandhamUSikAm / yathA, vivAhavedikAmAgatya vadhUvarocitAni karmANi kAsya / (kundalatikA nisskraantaa|) (pravizya) markaTavarNa:-bhagavan ! idAnIM sarvasyApi karmaNaH paryantaH saJjAtaH / tadAgacchata yUyaM yena pANigrahaNamAdhIyate / ( iti puro nidhAya vijJapayati / ) (sarve parikAmanti / ) markaTavarNa:-bhagavan ! idaM vadhUvaram / ayaM purodhAH / iyaM bhagavatI gandhamRSikA kundalatA ca / (tataH pravizanti yathAnirdiSTAH sarve / ) kulapatiH-( gandhamUSikAM prati ) Arye! savarAM vivAhavedImadhirUDhAM kaumudI vatsAM vilokya prAptamasmAbhirjanmanastapAkarmaNazca phalam / gandhamUSikA-(sAsaM.) madIyena tapasA satItvena ca ciramavidhavA bhavatu vtsaa| gajapAdaH-vatse pratigRhANa zirasA pitRSvasurAviSam / Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 rAmacandrasariviracitaM (kaumudI ziro namayati / ) purodhAH-(kulapatiM prati ) arghadAnapUrvakaM prayaccha putrI jaamaatre| kulapati:-kotra bho|paacN pAdyam, argho / (pravizya tundilaH srvmupnyti|) kulapatiH-(sAsraM pAdau prakSAlyArghamupanayati / punaH sagadgadaM) vatsa mitrANanda ! pratigRhANAsmatkuTumbadRSTicakorIkaumudI putrI kaumudIm / (pravizya ) baTuH-(purodhasaM prati) lagnasamaya idAnIm, tataH samApyatAM kautukavidhiH / pratirudhyatAM kolAhalaH / avadhIyatAM mllriijhaatkaare| ( purodhAH sarabhasamutthAya hastasaMjJayA kolAhalaM pratiruNaddhi / ) (nepathye jhllriijhaatkaarH|) purodhAH-puNyAhaM puNyAI ( ityucArayan vadhUvarasya pANI yojayati / ) (nepathye tApasyo maGgalAni gAyanti / ) ( sarve sAnandaM vadhUvarasya zirasi durvAkSatAdIni prkssipnti|) purodhAH-(vadhUvaraM prati) pradakSiNIkurutAM bhagavantaM prinnynsaakssinnmaashushukssnnim| __ (ubhau tathAkurutaH / ) kundalatikA-(mitrANandaM prati ) Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 aGkaH ] kaumudImitrANandam / 37 (ka) daiehiM cea paraMmuddehi mayaNaggibhibhalamaNAo / kArijjaMte kulabAliAu gahilAi~ kajjAI // 15 // gandhamUSikA - tatastathA kathaJcidasyA abhimukho bhUyAH yatheyaM kaulInaM kimapi nAcarati / ( mitrANandaH salajjamadhomukho bhavati / ) kulapatiHjAmAtaH ! pratipAditA zubhazatamAgalbhyalabhyA svayaM tubhyaM svarganitambinIpratinidhiH putrI mayA kaumudI / pitrornetramahotsave karatalavyAmocanAparvaNi svairaM vastu yadiSTamasti bhavatastatkiJciduccairvRNu // 16 // mitrANandaH - ( aJjaliM baddhvA ) viSApahAramantropadezena prasIda / kulapatiH - ( sAvahelaM ) priyAM prANebhyo'pi tvayi visRjato vatsa ! tanayAmadeyaM kiM nAma svamapi vijahAsoH kulapateH 1 / kimetaistaiH pallIjanasamucitairakSaralavai rasAdhyaM vizvAnAmapi kimapi vastu smara tataH // 17 // gajapAda: alpatvaM ca mahattvaM ca vastuno'rthitvamIkSate / vyetarakSuH zraddhAlu kavye tridazAM patiH // 18 // - (ka) dayitaiH khalu parAmukhairmadanAnivihvalamanasaH / kAryante kulabAlikA mathilAni kAryANi // Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 rAmacandrasUriviracitaM gandhamaSikA-bhagavan ! yadabhirucitaM jAmAtre tadasta / -munIndra ! nAIsi pavitre'smin pANimocanAparvaNi jAmAturvaimanasyamAdhAtum / / kulapatiH-(vimRzya saviSAdam ) markaTavarNa ! pavitraya puSpopahAreNa dhyAnavedIm / (markaTavarNastathAkaroti / ) ( kulapatiH rasanAbandhamAdhAya [dhyA]naM nATayati / ) gajapAda:-(karNa ittvA) / maJjIrANi yayA raNanti bahalaH kolAhalaH khecarI vAtasyaiSa yayA yathA ca viyati jyotiH samujjRmbhate / divyaH ko'pi niragelaH parimalaH kASThAH stuNIte yayA ___ vyaktaM hanta ! tathopasarpati mahIM zrIjAGgulIdevatA // 19 // kulapati:-(saprazrayaM ) svasti devatAyai / devatA-( savinayaM ) zrImanmunIzvara ! zivapratibhUH samAdhi__ thApalyaviplavamapAsthata kaciduccaiH / / sarve'pi kiM vratabhRtaH sukhamAsateti ? kiM cAya mAM kimasi saMsmRtavAnakasmAt ? // 20 // kulapati:-(sAdaraM) hAlAhalaharI vidyA vanyA devaiH sdaanvaiH| etasmai devi ! jAmAtre prasIda pratipAdaya // 21 // (devatA mitrANandasya zirasi dakSiNabhujaM nidhAya karNe evameva / ) Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 araH] kaumudImitrANandam / 39 mitrANandaH-mahAprasAdaH / ( ityabhidhAya praNamati / ) devatA-sunIndra ! vrajAmo vayam / kulapatiH-niSpatyUhAstridazasaMpado bhUyAsuH / (devatA tirodhatte / ) __(nepathye ) astAdrimAzrayantaM pradoSasaMhRtasamastavasusAram / voDhAraM kulavaniteva mitramanusarati dinalakSmIH // 22 // gajapAdaH-(sAzaGkamAtmagataM) kathamayaM vaTuH saMdhyAsamayavyAvarNanAnyAjena prakRSTadoSaghoraghoNApahRtadraviNasAreNa sArthabAikumAreNa saha vatsAyA gamanaM sUcayati / gandhamUSikA-(purodhasaM prati ) rajaniridAnIm, parNazAlAbhyantaramupaitu vatsA / pazyatu aparasArthavAhapratipattyA jAmAtaram / kulapatiH-vayamapi tarhi prAdoSikI sandhyAmanuSThAtuM prtisstthaamhe| (iti niSkAntAH sarve / ) // tRtIyo'GkaH smaaptH|| // atha cturtho'ngkH|| (tataH pravizati mitrANando mUrdhakRtakaraNDA kaumudI ca / ) mitrANandara-(samantato'valokya ) Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 . rAmacandrasUriviracitaM pAcInamazcati viyatpRthuzokakoka kAntAkapolapulakopayika dineshH| zrAntA ivAstataTakuTTimamAzrayanti rAjIvajIvitahato hariNApAdAH // 1 // kaumudI-(ka) ajjautta! kittiaNbjjvigntvN| mitrANandaH-priye ! mahatyapi prAsapAre mArgodanvati mAsma viSAdaniSAdaM spRhaH / pAsA eSa siMhaladvIparAjadhAnIparisarabhuvam / yadi ca rajanIcaraNacakamaNenAticira parizrAntAsi tadAnImavatArya zirasaH karaNDamanekastabakakadambakakharvazAkhasya kramukakhaNDasyAsya nirapAyAsu cchAyAsu vinodaya kSaNaM prarUDhagADhasvedaM mArgakhedam / (kaumudI tathAkaroti / ) mitrANandaH-priye ! nAnAdezodbhavairbhagnayAnapANigminyAsIkRtasya vicitrasya kanakaratnAbharaNasya samuhahanena. su. ciramAyAsitAni bAlamRNAlakomalAni tavAGgAni / tadahaM saMvAhayAmi / kaumudI-(salajaM) (kha) ajjautta ! alAhi edilA (ka ) Aryaputra ! kiyadadyApi gantavyam / (kha) Aryaputra ! alaM etena vinayapranazena / na eSa kucha vadhUnA prazaMsanIyo mArgaH / tvamapi pAdavihArakozena parizcanto'si, tadahaM te'GgasaMvAhanaM kariSyAmi / Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 ahaH ] kaumudImitrANandam / 41 viyapa seNa / na esa kulavahUANaM pasaMsaNijjo magyo / tumaM pi pAyavihArakileseNa parisaMto'si tA bhahaM te aMgarsavAhaNaM karissaM / mitrANandaH - ( sAzvaryamAtmagataM ) na me gotraM veda prakRtimapi " svabhAvasthAM kiM copakRtamapi nAsyAM kimapi me / tathApyeSA bandhanamucadasitAkSI mama kRte purandhrINAM premagrahilamavicAraM khalu manaH // 2 // ( prakAza ) priye kaumudi ! davIyaso dezAntarAdupagatavataH sarvathApyavijJAtakulazIlasaMpadaH parokSapremagranthermama vaNijo nimittaM ciramarUDhasauhArdamudropadrutAnAM bandhUnAnupahAsyajanakaM svadezaparihArapAdavihArazItavAtAtapaprasahanaprAyaM klezAveza matucchamupagacchantI nimIlitanetrapatrA zailendramadhirohasi / avidyamAnayAnapAtrA mahArNavamavagAhase / anAsAditajAGgulIprasAdA pannagAdhinAthamutkopayasi / kaumudI - (ka) ajjautta ! kIsa ittiyaM pi sayalamahe(ka) Aryaputra ! kasmAdetAvadapi sakalamahilAjanasamAnaM mama caritaM nirUpya vismayamuphgato'si ? | kSaNamAtraSTaSTapriyajanapremabharodvihalA mahilAH / ciraparicitAnapi mukhanti vAndhavAneprA kila prakRtiH // Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM lAjaNasamANaM mama caridaM nirUvia vimhayamuvagado'si 1 / svaNamittadiTThapi ayaNapimmabharubhibhalAo mahilAo / ciraparicie vi milati baMdhave esa kira pagidi // 3 // mitrANandaH - (svagataM ) vIreSu gaNanAM pUrva paramarhanti yoSitaH / yAstRNAyAbhimanyante prANAn premAndhacetasaH ||4|| kaumudI - kiM ca (ka) desaM vayaMti visamaM sahaMti NivvaM bhamaMti duhiAo / tahavi mahilANa pimmaM daiyaMmi na sayaNavaragaMmi ||5|| tA avaraM me bhartti nirUvedu ajjautto / mitrANandaH -- ( savinayaM ) priye kaumudi ! pitRbhyAmAbAlyAdajani yadanantaM kimapi te priyaM vA zreyo vA tadupanayane ko'smi kRpaNaH 1 idaM satyAsatyaM punarabhidadhe prItimukharaH paraM kAlAdasmAdbhutakanirapekSastava janaH // 6 // ( kaumudI salajjamadhomukhIbhavati / ) mitrANandaH - ( vicintya sakhedaM ) sukhAkaroti saMyogastathA na tava kaumudi ! / 42 (ka) dezaM vrajanti viSamaM sahante duHkhaM bhrAmyanti duHkhitAH / tathApi mahilAnAM prema dayite na svajanavarge // tadaparAM me bhakti nirUpayatvAryaputraH / Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 mahaH ] kaumudImitrANandam / maitreyasya parityAgo yathA duHkhAkaroti mAm // 7 // kaumudI-(ka) ajautta ! alAhi visaarnn| jacAmaMtidaM karissadi mittebho / saMghaDissadi siMhaladIyaciTThANaM amhANaM / mitrANandaH-priye ! yadyapetazramAsi tadA nagarAbhyantare gamanAya prakramasva / (kaumudI karaNDakamAdAya utthAnaM nATayati / ) (ubhau nagarAbhimukhamupasarpataH / ) mitrANandaH-(sAnandaM ) priye ! pazya pazya, vizrAmyatpathikAH kacitkacidapi krIDAcalopatyakA krIDatpaurapurandhrayo girisarijyakAratArAH kacit / ete te ramayanti kokilakulavyAhAravAcAlitocAnakSoNiruhaH purIparisarAH zrotrANi netrANi ca // 8 // (puro'valokya ) dhAvaM dhAvamayaM puraH purajanaH kiM kAndizIko bhrama tyeSo'pi zrutidurbhagaH pratidizaM hakkAninAdaH katham / rudhyante'dhvani kiM padAtipaTalairAgantavo jantavaH kasmAtkAvacikA nikuJjakuharANyAvRNvate vAjibhiH // (ka) Aryaputra ! alaM viSAdena / yathAmantritaM kariSyati maitreyaH / saMghaTiSyate siMhaladvIpasthitAnA asmAkam / Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM bhavatu tAvat, etaM sammukhInamApatantaM pravayasaM dijanmAnamupa sRtya pRcchAmi / 88 dvija:- svasti yajamAnAya / mitrANandaH - ( savinayaM ) Arya ! idAnImeva dezAntarataH samupAgato'ham, ato na viduraH kasyApyatratyavRtAntasya / tatkathahi purI, kossyAM svAmI 1, kimarthaM ca pratirathyamAbaddhakavacakazukaiH kaizcidAkRSTakarAlakaravAlaiH kaizcidAropitacApaiH kaizcitparighapANibhiH pattibhiH pratirudhyate svecchAcArI ma tibhayacakitekSaNaH prANigaNaH 9 / dvijaH -- mahAbhAga ! ( tataH pravizati dvijaH / ) ( mitrANandaH praNamati / ) iyaM sA siMhaladvIpabhUtadhAtrIlalATikA / zrInaTIraGgazAleva raGgazAlAbhidhA purI // 10 // mitrANandaH -- tatastataH / / dvija:dviSAM yazaH zItamayUkharAhurmahIpatirvikramabAhuretAm / pratApapItadyutipItavizvavasundharAdausthyakathaH prazAsti // 11 // kaumudI (ka) tado tado 1 / dvijaH - adya punazviramarUDhacauryopayutapaurajanottejitena rAjJA niSThuraM nirbhatsitaH kAlapAzanAmA parIrakSakastaskara ( ka ) tatastataH / Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 ] kaumudImitrANandam / pracAraM kRto'pi vijJAya sarvato gaveSayitumArabdhavAn / ( ityabhidhAya nisskaantH|) mitrANandaH (vAmAkSisphuraNamabhinIya samayaM) sAMpatamapAyapizunaM naH kimapyazakunam / tattAvahireva kacidapyAsmeha yAvadayaM taskaropaplavaH kacidapi vizrAmyati / tadehi kRtapurIparisaraniveza jIrNapASANasaMcayaM kaatyaayniinilymnusraamH| (ubhau parikAmataH / ) mitrANandaH-priye ! tadidaM pazya, ketustambhavilambimuNDamabhitaH sAndrAtramAlAzcita dvAraM zoNitapahilAGgaNamadanmAjoribhISmAntaram / gopucchotthitadIpamazmakuharakoDapraluptovaNavyAlaM durdaradAhadhUmavidhuraM kAtyAyanImandiram // 12 // (kaumudI vilokya vepate / ) mitrANandaH-piye ! andhakAraprAgbhAradurlakSyaviSamA caNDikAyatanapradezapadavI tato matpRSThalagnA praviza / (ubhau madhyapravezaM naattytH|) mitrANandaH-(katicitpadAni dattvA vilokya ca) kathamayamabhyantare karakalitAsidhenuH pratibhayataraLekSaNaH ko'pi purussH| (kaumudI palAyitumicchati / ) mitrANandaH-(ucaiHsvaraM ) bho mahApuruSa! mA bhaissiiH| idAnImeva dezAntarataH samAyAto vaNigaham, na punastaskaro ___ Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 rAmacandrasUriviracitaM yA ghAtako vA, tadAssva yathAsukham / ( punarvilokya) kathamayaM pASANasandhivivareNa niHsRtya bahirgatavAn 1 / bhavatu, tarhi garbhagRhAvasthitAM bhaTTArikAM vilokayAmaH / ( vilokya) priye ! pazya pazya, netrazrotrakarauSThabAhucaraNaghrANAdibhiH prANinAM mantraiH klRptabalirvasArasakRtasnAtrAntramAlAciMtA / kaNThasthoragalihyamAnabaddalaplIhAGgarAgAgala draktArdrArdranarendrakRttarasanocaMsA mRDAnI puraH // 13 // ( kaumudI uttarIyAzJcalena nAsAM pidhAya sajuguptaM nidhyAyati / ) mitrANandaH - priye ! kacidapi pradeze visuzca draviNakaraNDakam / kaumudI - ( karaNDakaM vimucya ) (ka) ajjauta ! ANi keNAvi kAraNeNa maha sarIraMmi mahaMto ubvego / mitrANandaH - priye ! mArgaparilaGghanenApi tAvadatitarA parizrAntAsi / punaH kAtyAyanIpratibhayamapyabhUt, tataste vapuSi samudvegaH / tanmAsma kimapi virUpamAzaGkiSThAH / ( nepathye ) (kha) esA colapadapadara kaccAyaNIbhuvaNaM paviTThA / ao valaM kAyaputte pamANaM / (ka) Aryaputra ! idAnIM kenApi kAraNena mama zarIre mahAnudvegaH / (kha) eSA corapadapaddhatiH kAtyAyanIbhuvanaM praviSTA / ataH paraM -rAjaputraH pramANam / Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 ahaH ] kaumudImitrANandam / 17 mitrANanda:-( AkarNya sabhayaM) yathAyamAnupadikasya nyAhAraH tathA jAne yo'yaM karakalitAsidhenuniHsRtya gataH, vyaktamasau cauraH / tadidAnIM taskarasthAnopalabdhairasmAbhiH kimanuSTheyam / (kaumudI kmpte|) ( nepathye ) ihaiva padapaddhatirvizati pArvatImandira tadatra bahirAsyatA nibhRtavRttibhiH pttimiH| ayaM sa dhRtajIvitaH paragRhATTaluNTAbhraNo niyamya parigRhyatAM draviNaghasmarastaskaraH // 14 // (kaumudI mUrchAmabhinayati / ) (nepathye) bho bhoH padAtayaH! kRtAvadhAnairmadhye praveSTavyam , api nAma dasyuH prahAramAdadhIta / / mitrANandaH-(vilokya) saparikaraH prAptaH puriirksskH| (tataH pravizati kAlapAzaH dIrghadaMSTravarAhatuNDaprabhRtikazva privaarH|) kAlapAza:-dIghedaMSTra ! [ madhya ] mavalokaya / dIrghadaMSTra:-(vilokya ) rAjaputra ! asti kimapi maanussmbhyntre| kAlapAzA-(sakrodhamucceHsvaraM ) muSitvA paurANAM navakanakamANikyaghaTitAM zciraM kAzIcUDAmaNimukuTatATaGkakaTakAn / Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM kare yAsi kSudra ! tataramagArAdbhava bahiH svayaM kruddhastubhyaM pitRpatiridAnIM na bhavasi // 15 // mitrANandaH - priye ! uciSThociSTha, prAptA rAjapadAtayaH / (ubhau bahirbhavataH / ) 48 ( kaumudI paridhAnapaTena karaNDakaM pidadhAti / ) kAlapAzaH -- ( sAkSepaM ) are ! kastvamasi 1 / mitrANandaH -- ( sakampaM ) rAjaputra ! pathiko'ham / kAlapAzaH - iyaM vanitA kA ? | mitrANandaH --- mama sadharmiNIyam / kAlapAzaH - bAle ! karaNDikAyAM kimasti 1 / kaumudI - ( sakampaM ) (ka) saMbalayaM kiM pi atthi / varAhatuNDaH --- ( karaNDikAmutpATya vimucya ca kAlapAzaM prati) prabhUtadraviNasArabhAreNa na zakyate samutpATitum / kAlapAzaH - ( sopahAsaM ) bAle ! zambalasya kimiyAn bhAra: 1, madhya sthitA caurya kArayasi ? | kaumudI -- (kha) tAda ! ahaM coriaM siviNe'vi na picchAmi kAlapAzaH - pratyakSamapi pazyantI svapne na kiM karibyasi 1 / ( punaH sAvahitthaM ) dIrghadaMSTra ! vidhehi kimapyasya samayocitamAtithyam / (ka) zambalakaM kimapyasti / (kha) tAta ! ahaM caurya svame'pi na pazyAmi / Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaumudImitrANandam / ( dIrghadaMSTro yaSTinA praNihantumArabhate / ) (kaumudI sapUtkAramantarA nipatati / ) kAlapAzaH-canitAyAM prahAraH prayatrato rmnniiyH| mitrANandaH-rAjaputra ! bhinapAnapAtro vaNigahamudaritazeSaM kimapi draviNamAdAya svanagaraM prati prclitH| vato vayAtaskarApavAdena kiM mAM vigopayasi / cauryavihaM kimapyupadizya sAkSiNaM vA kamapyupasthApya gRhANa vA muSANa vA vadhAna vaa| kAlapAza:-AbharaNakaraNDakAdapyaparaM kiM nAma cauryacitam / mitrANandaH-rAjaputra ! mamaiva draviNamatra karaNDake / kAlapAza:-sarvamapi rAjJaH purato vaktavyam / mitrANandaH-( saduHkhamAtmagataM) yatpotasya suvarNamauktikanidherbhaGgo viyogo nijai yenmAtRpitRbhirvidezavasatiryeyaM na tadAdhate / mithyA yaH punarinduzubhrayazaso gotrasya lakSmaikabhU raikAgArikaviplavaHpratimuharduHkhAkarotyeSa mAm // 16 // kaumudI-( sadainyaM pAdau saMspRzya ) (ka) tAda ! mitehi me niravarAha bhattAraM / dehi paibhikkhaM / kAlapAzA-(sAkSepaM ) AH pApe ! taskarapati ! darasthitA hi / mA'mAnupaspRza / (ka) tAta ! muzca me niraparAdha mAram / dehi patimikSAm / Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasariviracitaM ( kaumudI savASpamadhomukhIbhavati / ) kAlapAza:-( vimRzya ) ko'tra bhoH / (pravizya ) vajAkaraH-(ka) eso mhi / ANavedu laayuco| kAlapAzaH-are vajrAGkura ! vAdaya vadhyapaTaim, upanaya sarAsabhaM zvapAkam / (kha) jaM ANavedi shaamii| (ityabhidhAya vajrAkuro niSkrAntaH / ) (nepathye duHzravo vadhyapaTahadhvaniH / ) kAlapAza:-varAhatuNDa ! malambaya taskarasya kezAn / saMdAnaya mujau| ( varAhatuNDastathAkaroti / ) (kaumudI tArasvaraM pralapati / ) mitrANandaH-priye ! mA viSIda kRtaM bASpaiH phalaM marSaya karmaNAm / satyaM viSAdazokAbhyAM na daivaM parivartate // 17 // (pravizya sarAsabhaH) zvapAkaH-(ga) eze mhi / ANaveda shaamii| kAlapAza:--are khaGgila ! prasAdhaya raktacandanena ta. skarasya zarIram / nikSipa zarAvamAlAM kaNThe / (ka) eSo'smi / AjJApayatu rAjaputraH / (kha ) yadAjJApayati svAmI / (ga) eSo'smi / AjJApayatu svAmI / Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 ahaH ] kaumudImitrANandam / 51 mitrANandaH-rAjaputra ! kimasya zvapAkasya saMspardhanena mAmapavitrayasi / kAlapAza:-halA duSTe ! sahi tvameva samAcara pAkakaraNIyaM nije bhrtri| (kaumudI raktacandanenopalipya zarAvamAlAM kaNThe nikSipati / ) kAlapAzaH-dIrghadaMSTra ! rAsabhamadhiropaya taskaram, imA ca yoSitaM mUrdhakRtakaraNDikA rAsabhasyAgre kuru / ( dIrghadaMSTraH sarvamAcarati / ) mitrANandaH-(svagataM) asmin karmaNi bhimakarmaNi na me cittasya vAcAM bhuvo dRSTeH pANipuTasya.........rapi vyApArabhArodayaH / bhUyAsyevamapi [yadA] jvarakarANyAyAntyabhadrANi cesAbheyasya tadA padAni zaraNaM devasya duHkhcchidH||18|| (nepathye) vidhinA vidhIyamAnaM kamalAnAM bandhanaM tvadoSANAm / draSTumanalambhaviSNurbhAnupAntaraM zrayati // 19 // kAlapAzaH carAhatuNDa ! prAtarayaM rAjakulAya daInIyaH / sAMprataM punardhemayatvenaM sarvAsu nagararathyAsu / payamapi taskarAnveSaNakhedaM vinodayituM vrajAmaH / (iti niSkAntAH sarve / ) // caturthokaH smaaptH|| Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM // atha paJcamo'GkaH // (tataH pravizati amAtyaH kAmaratiH / ) kAmaratiH ko'tra bhoH ! asmatparijaneSu / (pravizya) vinayandharaH-eSo'smi / kAmarati:lakSmIpayodharotsaGgasubhagaM phaGkaNAMsabhUH ( 1 ) / kumaro raGgazAlAyA madhyamadya pravekSyati // 1 // tataH samAdiza saMgItakAya gandharvalokAn / alavAraya vicitramaNimauktikamAlambaizvInAMzukAvacUlaizca puragopuratoranAni / vidhApaya mandiradvArAlindakeSu msnnghumRnngomukhaani| nirmApaya prativezma bahalaparimalASTamadhukarImadhuramaTAramukharANi mRgamadadvacchaTAcchoTanAni / sarvamacirAdAcarAmi / (ityabhidhAya vinayandharo nisskraantH|) kAmaratiH-(punarvimRzya ) ko'tra bhoH ! / (pravizya ) zikhaNDa:-Adizatu mtrii| kAmarati:-adya kila nagarodhAnamadhivasataH kumArasya, lakSmIpaterabhimukhaM muSitAnyabhUpa lakSmIsvayaMgrahamahAhilaikabAhuH / Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 ahaH ] kaumudImitrANandam / mArga kiyantamapi sainyakRto yiyAsuH shriisiNhlaavnivdhprmeshvro'ym||2|| tato gatvA hi gajasainyAdhipatiM puNDarIkam / payA karaTighaTo praguNaya, vizeSatazca jayamaGgalAbhidhAnaM gajarAmam / hariSeNaMca vAjisainyAdhipati vAjisenAsaMvAhanAya smaadish| (zikhaNDaH praNamya niSkrAntaH / ) (nepathye) ita itaH siNhleshvrH| kAmarati:-kathamayamAsthAnamupasarpati devaH / / . (pravizya rAjA siMhAsanamalaharoti / ) (amAtyaH praNamati / ). rAjA-amAtya ! pravartitaH pravizato vatsasya nagara[praveza] mahotsavaH / kAmarati:-aya kim / (pravizya ) pratIhAraH-deva! ratnAkaranagarAdhivAsinA vijayavarmaNA maNDalezvareNa preSitaH puruSo dvAri vartate / rAjA-(sAzavaM) zIghraM prveshy| (pravizya puruSaH praNamati / ) rAjA-(sAkSepaM ) are karabhaka ! prasthito vijayavarmA samUlakA kaSituM durAtmAnaM cakrasenam 1 / puraSA-deva! prasthAnameva vijJapayituM siMhaladIpaparame Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 rAmacandrasUriviracitaM varapAdAnAM vijayavarmaNA maNDalezvareNa preSito'smi / rAjA-durucchedaH khalu durAtmA cakrasenaH / tatastvayA samagrasAmagrIkeNa yoddhavyamiti gatvA samAdiza vijayavarmANam / (puruSaH praNamya niSkrAntaH / ) rAjA-(vimRzya ) amAtya ! AkarSyAgamanaM vayaM svanagarAdvatsasya lakSmIpateH sarvAGgINasudhAniSekasubhagAmAsvAdayAmo dazAm / kAmaM vAmamidaM sphuratyavirataM netraM ca gAtraM ca naH ko'yaM nAma parasparapratihataH sargakramo vevasaH // 3 // kAmaratiH-prabhaJjanamakopaprabhavAnAmaGgasphuraNAnAM zubhAzubhodarkeSu ko nAma vizrambhaH 1 / (nepathye vdhyptthdhvniH|) rAjA-amAtya ! mahotsavadine kimidam ? / (pravizya ) pratIhAraH-vardhase deva ! vardhase, prAptaH kAlapAzena ngrlunnttaakstskrH| rAjA-kAsau kAsau ? / (tataH pravizati kAlapAzena kezairgRhIto mitrANandaH ___ mUrdhakRtakaraNDikA kaumudI ca / ) rAjA-( sAzcarya ) amunA netrasudhAJjakasuhRdApyAkAreNa cauryakaraNam / aho ! vicitraH karmaNAM vipaakH| 1 kha-'nijasya naga-' iti pAThaH / Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 mAH ] kaumudImitrANandam / kAmarati:-(kaumudImavalokya sAbhilASamAtmagataM) kAmaM kAmaM kusumadhanuSo'pyAvahantI sazoke loke'pyasmin yadi mRgahazAmIhazI rUpalakSmIH / klezAkIrNe tapasi vipulakhagabhogotsukAnAM __ mandIbhUtA khalu tadadhunA prANabhAjAM pravRttiH // 4 // rAjA-(sAkSepa) rere taskara ! kastavAtra janakaH 1 kaH sodaraH 1 kaH sutaH ? kasvAtA kimu mitramasti ? sadanaM te kutrI ke baandhvaaH|| kasyeyaM kusumeSukelisarasI sarvAGgaramyA priyA ? kenAtha vyasanena vihalamanA muSNAsi naH pattanam // 5 // mitrANandaH-(sabhayaM ) deva ! samudropajIvI mitrANandanAmA vaNigahaM udvaritazeSaM kiyadapi draviNamAdAya svanagaraM prati pracalitaH / atha ca me deva eva trotA pitA bAndhavo vaa| iyaM ca me sadharmacAriNI / nagaramahaM muSNAmi na vA ? ityatra devaH pramANam / rAjA-are kAlapAza ! karaNDakAbhyantaramavalokaya / kAlapAza:-(vilokya ) deva ! etAni sapta kuNDalAni, prayodaza maJjIrANi, ete caikaviMzatiraGgadAH, saptadaza cUDAmapayaH / aparasya punavejamAyasya ratnasamUhasya na zakyate saM. khyAnamAdhAtum / . 1kha-'matra' iti / 2 ka 'mAtA' iti / 3 kha-'daiva' iti / sa- etsy'| - ___ Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM rAjA - bhadre ! tvadIyametadAbharaNam 1 | kaumudI -- ( salajjaM ) ( ka ) adha iM 1 / rAjA - amAtya ! 56 dampatyoriyamAkRtirayaM ca vAcAM dRzAM ca vinivezaH / pizunayati sAdhubhAvaM caurya tu karaNDako vedati // 6 // kAmaratiH - deva ! mA zaGkiSThAH / taskara evAyam / kathamaparayA viSama saMkhyo'yaM nepathyaprakAraH 1 / rAjA - ( kaumudIM vilokya ) asyAH saroruhadRzaH satatodayaM ca nirlAJchanaM ca viracayya mukhaM vidhAtuH / khaNDodayaM ca janavizrutalAJchanaM ca candraM punarghaTayato vidito vicAraH // 7 // kAmaratiH - ( sAbhilASaM ) deva ! ajJAtalakSmaNi sadodayavRttabhAji pUrva saroruhadRzAM ghaTite mukhendau / sArUpyadUSaNabhayAdvidhinAyaminduH pakSakSayI ca ghaTitaH sphuTalAJchanazca // 8 // ( punaH svagataM ) viphala eva mamAvatAro yadyanayA saha na krIDAmi / (ka) atha kim ? | 1 kha- ' dizati ' / Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 mahaH] kaumudImitrANandam / rAjA-are kAlapAza! kutra pradeze kayaM cAyaM prAptaH / kAlapAza:-AnupadikenArpitazcaNDikAyatane prtigRhiitH| rAjA-(vimRzya) taM tvaritataramAnupadikamAkAraya / (pravizya ) AnupadikaH-(ka) esa mhi / rAjA-are ! ayaM taskaraH tvayA padAnusAreNa samupanItaH / AnupadikaH-(mitrANandapadAnyavalokya ) (kha) bhaTToM! banAlizA zA padapaddhai jA kaccAyaNIbhuvaNaM paiviTThA / rAjA-amAtya ! kimidam / kAmaratiH-deva ! ayamapi cauraH, yasya ca padapaddhatiH kAtyAyanIbhuvana praviSTA so'pi cauraH / mahadidaM devasya nagarama, saMbhavanti bhUyAMso dasyavaH / rAjA-(kaumudI prati) vakaM pAtraM lavaNamadhunaH pAhayau ca pANI vANI svAduzcakitahariNIhAriNI netrapatre / lajjAsajjA sthitiravikRtibhUrisattvaM mahattvaM (ka) eSo'smi / (kha) bhartaH ! anyAdRzA sA padapaddhatiH yA kAtyAyanIbhuvanaM prvissttaa| 1kha-' eso mhi ' iti / 2 ka-'bhaSTA ! annaalisaa'| 3kh-'pvissttaa'| Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM tastvaM tasvaM kathaya nanu naH kAsi ? kasyAsi patnI 9 // 9 // kaumudI - ( salajjaM ) ( ka ) deva ! vaNiassa duhiA / edassa bahuA / kAmaratiH - deva ! neyamasya patnI / kimutAnena kRto'pyapahRtya mantreNa vA tantreNa vA vyAmohitA, tadiyaM muhurmuhuratadanukUlaM vyAharati / rAjA - (vimRzya ) are kAlapAza ! paurAnAhaya / ( pravizya kRtoSNISAH saptASTA vaNijaH praNamanti / ) rAjA - upalakSyopalakSya pratigRhNIta yUyaM svaM svamAbharaNaM draviNaM ca / vaNijaH - ( vilokya ) ( ka ) bhaTTA ! na itya mamhANa AbharaNaM vA daviNaM vA kiM pi asthi / rAjA - amAtya ! na tAvadamunA'smAtpaurANAM kimapyapahRtam / dezAntarataskaranigrahe tu ke vayam ? / kAmaratiH - ( svagataM ) ne nAmAsmiMstaskare jIvati mameyaM kathaMcidapi vanitA saMpadyate tadayaM yathAkathaMcidapi vyApAdayitavyaH / bhavatu / (prakAza) deva ! nizcayena tAvadayaM cauraH / sAMpratameva cAyamAyAtastataH paurANAM kimapi nopakRtavAn / ataH paraM punaH sarvamapi zanaiH zanairupakuryAt / / / (ka) deva ! vaNijo duhitA / etasya vadhUH / (kha) bhartaH ! nAtrAsmAkaM AbharaNaM vA draviNaM vA kimapyasti / 1 kha ' nigraheSu ' / 2 kha ' na cAsmin ' / 58 - Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 59 5 araH] kaumudImitrANandam / cauraca rAjJAM svadezajo paradezajo vA vadhya eva / (punarapavArya) idaM dhanaM iyaM strI ca devapAdAnAmabhyarNe vizrAmyatu / caurasya punaH pratividhAnaM kAlapAzaH kurutAm / rAjA-( kAlapAzaM prati ) yadabhidhatte mantrI tadanuSTheyam / ( kAmaratiH kAlapAzasya karNe evameva / ) ( kAlapAzaH sAkSepaM mitrANandaM kezaihAti / ) (nepathye karuNadhvaniH / rAjA-( sabhayamAkarNya ) amAtya ! kimidam / (pravizya ) ceTI-(sorastADaM ) ( ka ) bhaTTA ! rasida mhi musida mhi / rAjA-caturike ! vizrabdhamabhidhIyatAm / gheTI-(kha ) bhaTTA ! devI pattalehA vinnvedi| rAjA-tvaritataraM vijJapaya kimAdizati devI / ceTI-(ga) kumAro lacchIvaI ujjANe kusumASacayaM kumbANo muaMgamega daTTo viyamo a edaM devI vimodi / rAjA-hA vatsa zazAGkakulapradIpa ! kAmimAM dusthA(ka ) bhartaH ! muSitA'smi muSitA'smi / (kha) bhartaH ! devI patralekhA vijJapayati / (ga) kumArI lakSmIpatirudyAne kusumAvacayaM kurvANaH bhujaamena daSTo vipannazca etad devI vijJapayati / 1 ka- vizratha ' / 2 kha-'vimavedi' / 3 kh-'vivno| Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasariviracitaM mrsthaamaasosi| (vataH pravizati zivikAghisataH pranaSTasarvakriyaH kumAro __ lakSmIpatiH pralapantI patralekhA ca / ) kAmaratiH-bho bhoH zivikAvAhinaH ! siMhAsanasya pAdapIThe vimuJcata kumAram / (zivikAvAhinastathAkurvanti / ) patralekhA-(ka) bhajnautta ! piTha vacchassa kIdisaM jAtaM / (rAjA vilokya sahasA mUrcchati / ) - kAmaratiH-bho bhoH puruSAH ! tvaradhvaM tvaradhvam, upanayadhvaM upanayadhvaM candanazizirAmbhaH kadalIpatravyajanAni [ ] (pravizya puruSAzcandanAyairabhiSicya rAjAnaM vIjayanti / ) rAjA-(cetanAmAsthAya kumArasyopari nipatya ca sAkrandaM) vatsa ! prasIda kulamaNDana ! dehi vAcaM gatuM kathaM mavayasaM pitaraM kramaste / astokazokajananI pratirudhya nidrAmudrAM nijAnparirabhasva cirAya bandhan // 10 // (sarve tArasvaraM pralapanti / ) mitrANandaH-kAlapAza ! kimapi vijnypyitukaamo'smi| (ka) bhAryaputra ! pazya vatsasya kIdRzaM jAtam / 1sa' baad| Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 mahaH ] kaumudImitrANandam / kAlapAza:-amAtya ! taskaro'yaM rAjAnaM vizpayitumicchati / kAmarati:-(sAkSepa) idAnIM vijJApanAyAH kaH smyH| rAjA-amAtya ! kimabhidhatte cauraH / kAlapAzaH-deva! taskaro'yaM rAjAnaM vijnypyitumicchti| rAjA-cyApAyamAno labhate vijJApanAmekAM tadayaM viapayatu varAkaH / mitrANanda:-astideva!naH kulakramAgato vissaaphaarmtrH| kAmaratiH-are ! mriyamANaH kushkaashaanvlmbse| rAjA-mahAbhAga ! bhUyo'pyetAnyevAkSarANi shraavy| mitrANandaH-asti naH kulakramAgataH zatazo dRSTapratyayo vissaaphaarmtrH| rAjA-(praNamya ) paramezvara ! tarhi prasIda / prayacchAsmakulAya prANabhikSAm / are kAlapAza ! drutataramapanaya bandhanAni / (kAlapAzastathAkaroti / ) (mitrANanda AsanavizeSamAdhAya dhyAnaM naattyti|) (AkAze) brUhi bhoH ! bahi, kimartha mAM smRtavAnasi / sarve-(Urdhvamavalokya savismayaM) kathamiyaM bhamavatI viSadebatA jAGgalI svayaM yAharati / mitrANandaH-(praNamya ) bhagavati ! yadi mayA prasA Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM ditA'si tadA yuvarAjamutthApaya / (AkAze) uttiSTha bhoH ! utisstth| kumAra:-( sasaMgramamutthAya ) kathamayamiyAn jnsNmdH|| amba ! kimaya tAtadazenamahotsave zokadurdinAndhakAritapadanAsi / prayatasva vrajAmastAta pAdAn praNantum / rAjA-(sAnandaM sabASpaM ) ehi vatsa! zItAMzuvaMzamuktAvacUla ! mAm / doA mRNAlamitrAbhyAmAliGga pitaraM nijam / / 11 // kumAra:-kathaM nedIyAMsa eva tAtapAdAH / ( utthAma praNamati / ) (rAjA AliGgaya zirasi cumbati / ) kumAra:-( mitrANandamavalokya ) tAta ! vadhyanepathyadhArI rAjasadasi ko'yam / rAjA-mahadasya caritamanAkhyeyamidAnI pavitre bhavatsaMparkaparvaNi / ( punaH savinayaM mitrANandaM prati) tvamevAsya svAmI tvamasi janakastvaM ca jananI gurustvaM bandhustvaM tvamasi paramaM mitramapi ca / tvayA yenAkaSTatribhuvanajanagrAsarabhasapravellajihAgrAtpasamamayamAsyApitRpateH // 12 // (mitrANandaH salajjamadhomukho bhavati / ) rAjA-(amAtya prati ) Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 araH] kaumudImitrANandam / prANAneSa sutAya naH pravitaran niHzeSamasmatkulaM prANaiH prINitamAvahatmavilasatkAruNyapuNyAkatiH / tatki vastu tadasti kizcana gurau brahmANDamANDodare ! yenAnRNyamamuSya vizvajanatAratnasya yAmo vayam / / 13 / / tattAvadetau jampatI svavezmani nItvA prasAdaya asmabhivizeSeNa gaurava vizeSeNa yAvadhijanagaraM prati prasthApyate / kAmaratiH-(svagataM ) priyaM naH / rAjA-vayaM ca kumAreNa saha sukhaduHkhavArtA vidhAtuM madhyaM prvishaamH| (iti niSkrAntAH sarve / ) // paJcamo'GkaH samAptaH // // atha SaSTho'GkaH // Leo--- (tataH pravizati maGgalakaH / ) maGgalakaH-( sAzcarya) samudre patitasyApi kSiptasyApi nabhastalAt / punaH saMpadyate lakSmIryadi pANairna mucyate // 1 // kathamaparathA tathAvidhe trilokIpratibhayaikasadasi mahati saMparAyamahArNave vipakSakSitipAlakarAlakaravAlamahArairvijayava 1 kha-' namasthalAt ' iti pAThaH / Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 rAmacandrasariviracitaM maNaH pratyahaM vraNena vaizasam 1, kathaM cAkANDasaMghaTitapAnyAMvartitauSadhadravopalepena tadAtva eva praNazreNIsaMrohaNam 1 / sarvathApyapAravyasanakAntArapatitenApi prekSApUrvakAriNA mANinA na viSAdavaidhuryamAgheyam / bhavatu, yethAdiSTamAdadhAmi / (puroDa batokya ) kathamayamitaH parApatati madanakaH / / (pravizya ) madanakaH-Arya ! ka prasthito'si / mAlaka:-atha kila ratnAkarAbhyantare vipksssautikopnipaatkiNvdntii|ttH sainikAvadhAnadAnAya vijayavarmaNA maNDalezvareNa preSito'smi madanakaH-Arya ! AmUlataH saMparAyasaMrambhaM zrotumicchAmi / maGgalakaH-devasya vikramabAhorAdezena cakrasenamutpArayituM vijayavarmA prasthita iti tavApi pratItameva / anantaraMcakSuNNAsu koTiSu madAndhadRzAM bhaTAnAM naSTe dvipendraturagoddhapattisainye / anyonyamudyatakapANakaDaMvakuntau yodu svayaM paridRDhau rabhasAtmavRttai // 2 // madanakaH-( sasaMbhramaM ) tatastataH / maGgalakaH-anantaraM ca cakrasenaH prANApahAribhirnizAtahetibhirvijayavarmANaM sarvAGgINamabhihatavAn / 1 ka- prativartitauSadharAjavalayena ' iti / 2 k-tthaa-'| Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 mahaH ] kaumudImitrANandam / madanakaH-(samayaM ) tatastataH / mAlaka:-tataHmahatasavoGgINamamANaM kaNThagataprANaM vijapavANaM vilokya viSAdI niSAdI zanaiH zanaiH gajarAja pratinivartya svaM ziviramAyAtavAn / madanakaH-ahaha ! vikramabAhoH prtaapkssyH| (punarvimRzya ) Arya! ko'yaM dvijAtimaitreyaH ?, kathaM ca vijayavamaNe saMghaTitavAn / mAlaka:-ayaM kila vaidezikaH sainikaibhramadbhivipakSapraNidhiriti manvAnaH saMgRhya vijayavarmaNe smupniitH| vijavavarmaNA ca mahAraprasUtaprabhUtavedanAmUolena tadAtva eva vyaapaaryitumaadissttH| madanakaH-tatastataH / maGgalakaH-tato mAsma mAM vyaapaadyH| tavAhaM mahAntamapakAramAdhAsyAmItyabhidhAya maitreyaH kenApyauSadhadraveNopalipya vijayavarmANaM prarUDhasarvAGgINavraNamakarot / madanakaH-(sakautukaM ) ka nAma prANasaMhArI sarvAGgINavraNodayaH / kaca maitreyasaMparphaH parvavallIparohabhUH // 3 // maGgalaka:-kimaidaH kautUhalam 1, abhimukhavartini vedhasi puNyaguNAvarjitAni sarvANi / dvIpAntarasthitAnyapi puraH pradhAvanti vastUni // 4 // 1 ka-'kimidaM ' iti / Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 rAmacandrasUriviracitaM tatkayaya kA prasthito'si / madanakaH-devena bhagavato lohitapANeH puruSopahAraM kartukAmena baidezikasya kasyApi gaveSaNAya preSito'smi / maGgalakaH-idAnIM kiM karoti devaH / madanakA-eSa yakSopavane maitreyeNa saha kimapi jalpamasti taMtra vraja tvam / ahamapi yathAdiSTamAdadhAmi / (iti niSkrAntau / ) ||visskmbhkH|| (tataH pravizati yathAnirdiSTaH samaitreyo vijayavarmA sunandaprabhUtikaca parivAraH / ) vijayavarmA-ko'tra bhoH / / (pravizya ) mAdhavyaH-eSo'smi / vijayavarmA-mAdhavya ! navyA kAmapyadya bhagavato yakSAghirAjasya pUjAM viracaya / svayaM ca vayamadya baliM vidhAsyAma ityupahArapazuH pavitrayitvA prgunniikaaryH| yadAdizati ratnAkarAdhipatiH / ( ityabhidhAya mAdhavyo niSkrAntaH / ) vijayavarmA-( savinayaM maitreyaM prati) mANebhyo nAparaM vastu premapAtraM vapuSmatAm / 1 kha- yakSAyatane' iti pAThaH / 2-kha' tato' iti paatthH| Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 aGkaH ] kaumudImitrANandam / 67 te ca me yuSmadAyattAH kiM bruve'hamataH param 1 // 5 // maitreyaH - kimevamAdizanti maNDalezvarapAdAH 1, dhAtrI raikadhurabAhuSu kiM nRpeSu puSNAti bhadramudarambhariradhvanInaH 1 / yuSmAdRzAn ghaTayituM vidhirunmadiSNuH zreyAMsi tatra punaraupayikaM sthito'ham // 6 // sunandaH - ( sAzcarya) deva ! seyaM mahattvasya gAmbhIryasya ca parA kAcidupaniSat | vijayavarmA - mAhAtmyadarpasarpamasaMspRzanto yatkiJcidapi samAdizata yUyam / ahaM punastatrabhavato bhavato vinA prANitamAtmano vidherapyavidheyamAkalayAmi / maitreyaH - ratnAkarAdhIzvara ! saMpattirvA vipattirvA rohantI daivamIkSate / evamapyarthitAnyeSu puMsAM laibyAya kevalam // 7 // sunandaH - deva ! viramatu katheyam / anayA khalu dvijarAjarAjapAdAH mahatIM nRpAmudvahanti / vijayavarmA niSkAmamupakAro'pi vizvottIrNA satAM kriyA / aprakAzastu yastasya tatra brahmApi mantharaH // 8 // sunanda:-deva ! paJcaSAH santi te kecidupakartu sphuranti ye / ye smarantyupakArasya taistu vandhyA vasundharA // 9 // Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM vijayavarmA - kimevamAryAnapyupakAryAnanAryaiH saMklezitaH saMtarjayasi 1 / 68 pratyupakAramAdhAtumanurUpaM niraujasaH / upakAraM smaranto'pi vismaranti mahaujasaH // 10 // (punarmaitreyaM prati savinayaM ) ete te madavArizIkarabharasyUtAmbarAH sindhurAsve'pyete malayaprabhaJjanajavapratyarthino vAjinaH / ndudarpajayinI soshaM kRtajJasvato zrIreSa ye. pramISu yUyamacirAdgRhIta kiM zaGkayA // 11 // maitreyaH dvijAtirahamanahoM gajavAjiprabhRtInAM saMpattInAm, tadidAnImidamevAbhyarthaye / vijayavarmA - ( sasaMbhramaM ) kiM tat 1 / maitreyaH --- paramamitraM mitrANandanAmAnaM vaNijaM siMhalAbhyantare kacidapi gaveSayitvA mama saMghaTayata / vijayavarmA -- etAvato'pyarthasya kA nAma prArthanA / / ko'tra bhoH ! / ( pravizya ) puruSaH- eSo'smi / vijayavarmA - are tarala ! samAdiza matriNaM yathA mitrANandanAmAnaM vaNijaM kacidapi siMhalAbhyantare gaveSayitvA vijJapaya / ( puruSo niSkrAntaH / ) Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vajayavamA 6 mahaH ] kaumudImitrANandam / vijayavarmA-(vimRzya ) kokha bhoH / / (pravizya ) kacakI-(ka) eso mhi / vijayavarmA-kazrukin / vatsAM sumitrA kanpakAnta:purAdAkAraya / (kadhukI niSkrAntaH / ) (pravizya sumitrA savinayaM praNamati / ) vijayavarmA-Arya maitreya ! iyamasmAbhirvijayayAtrAgateH pratipanthinagarAdvandIkRtya samAvabhrAtRkA vaNikputrI smaaniitaa| lajjAvinayAdibhizva kulaputrikocitaguNairAvarjiISTA ca svaputrInirvizeSeNa gauravavizeSeNa / tadanugRhIta mAm / masaMjAtapANigrahaNAmetAM pariNayata yUyam / maitreyaH-mahAmaNDalezvara ! dijAtirahamanayA saha vijAtiH / mitrANandaH punaH sajAtiH / yadi saMghaTiSyate tadA prinnessyte| vijayavarmA-yadabhirucitaM bhavatAM tadastu / (punarajali SaddhyA) AkuSTAH sya yaduccakaiH kaTuvacovIcIbhiratyudbharTa baddhvA yatmahatAH stha yaSTibhiraTacArArthimiH pcimiH| (6) eSo'smi / 1 kha- vijayayAtrAM gataiH' iti pAThaH / 2- tyAta ' iti / / - Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM asmAbhiH pratipakSaroSaparuSaiH kSiptAH stha yaniSThuraM tadyUyaM sahata kudho hi bhidurAH pAlyeSu puNyAtmanAm // 12 // ( maitreyaH salajjamadhomukho bhavati / ) vijayavarmA - ( vimRzya ) sunanda ! ko'yaM yakSAdhirAjasyopahAravidhervilambaH 1 / ( pravizya ) 70 kapiJjala : - deva ! sarvamapi praguNaM pUjopakaraNam, kimu - topahArapuruSaH kathamapi na saMghaTitaH / vijayavarmA - ( saviSAdaM ) sunanda ! asaMpAditopayAcitAnAmasmAkamupasparzanamAtramapyanucitam / tadvicintaya kama pyupahArasaMghaTanopAyam / maitreya: -- puNyaprasUtajanmAnazcaNDAlavyAlasaGgatAm / mAMsaraktamayIM devAH kiM baliM spRhayAlavaH ? / / 13 / / tataH ko'yaM bhavadbhirvicAravandhyamanasAM durmedhasAM panthAH samupAsyate ? / api ca akrUraM zreyase karma krUramazreyase punaH / iti siddhe pathi karaM zreyase spRzatAM bhramaH // 14 // vijayavarmA - kurazAsramavAritairasmAbhiryo'yamekaH pratijJAto vidhiH sa pramANamastu / ataH paraM punaryadabhidhAsyate tadanuSThAsyAmaH / 1 ka- 'vidhivilambaH' iti / 12 kha-' saMghaTate ' iti // Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaumudImitrANandam / ( pravizya ) pratIhAraH - deva ! amAtyena kAmaratinA preSitaH puruSo dvAri vartate / 6 a ] vijayavarmA - ( sAzaGkaM ) zIghraM pravezyatAm / ( pravizya puruSaH praNamya lekhamarpayati / ) sunandaH - ( gRhItvA vAcayati / ) svasti raGgazAlAto mahAmAtya zrIkAmaratirmaNDalezvaraM vijayavarmANaM saMbodhya kAryamAdizati / yathA, yadi madIyaM kamapyupakAralezaM smarasi tadA yadayamaSaDakSINaM kimapi vijJapayati saMdezaharo durmukhastadacirAdatinigUDhamAdadhIthA iti / vijayavarmA - durmukha ! kathaya kimapi karNe yadamAtyaH samAdiSTavAn / ( durmukha utthAya karNe evameva / ) vijayavarmA-- kAmarativacasA vayamAtmIyaM ziro'pi samarpayAmaH / etAvataH punararthasya kA kathA ? / kicaekenaivAdhunA'smAkametena nanu karmaNA / 1 71 mavI yakSaca saMtoSaparipoSaM prayAsyati // 15 // ( punaH kapilaM prati ) yadayaM durmukhaH samarpayati tatsugRhItaM kuru / ( punaH karNe evameva / ) ( sadurmukhaH kapiJjalo niSkrAntaH / ) ( nepathye ) bho bhoH ! upavanacAriNaH ! saMpane niHzeSe'pyupahAropa Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracita karaNe kimadyApi vilambate rvaakraassinaayaa| vijayavarmA-( AkarNya maitreyaM prati ) yamAgata yamAyatanam / samIpIbhUya kArayatopahArakarma / ( sarve yakSAyatanamupasarpanti / ) vijayavarmA ( maitreyaM prati ) so'yamasmArpha kuladevatA gohitapANiryakSAdhinAthaH / (punaH sakhedaM ) kathaM pahaladhUpamadhyAmalitalocanairasmAbhiryatAdhirAjasyApi mukhAmbhoNa na vilokyate / (pravizya ) kapijala:-deva ! so'yaM niyavivajaH kutAzeSapathyamaNDanaH puro lohitapANerupahArapuruSaH / (tataH pravizati yathAnirdiSTaH purussH|) vijayavarmA-(maitreyaM prati ) bhagavan ! kurutAsyopahArapuSasya moDaNAdikA kriyAm / prayacchata pAragakika kamapyupadecas / ( maitrevaH proNAdikaM kRtvA papAtraM darzayati / ) vijayavarmA-kotra bhoH ! kRpANadhAreSu / (pravizya puruSaH pANamarpayati / ) vijayavarmA-(rUpANamAkRSya) resmara kimapi devm| mastamayati paramataste jiivitkthaa| mepreyaH-bho upahArapaNa! 1-2-- prekSaNAdikAM / Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 mahaH ] kaumudImitrANandam / daivAdupasthite mRtyau kSINasarvapratikriye / tathA kathazvinmartavyaM na martavyaM yathA punaH // 16 // ahaM ca sarvadarzanAnAM kriyAsu kuzalo vizeSatAItISu / tatkathaya kiM te kulam 1, kiM te kulamAgataM daivatam 1, yena taducitAM pAralaukikIM kriyAM kArayAmi / api ca bandhubhirviprayukto'hamiti cetasi mA kRthAH / bandhUnAM saMprayoge'pi tvameva sahase vyathAH // 17 // puruSa : - ( mandasvaraM ) Arya ! gADhabandhanapIDayA zuSkatAlamUlaH stokamapi vaktumahaM na prabhaviSNuH / tataH zithilaya ye manAgU bandhanAni / pAyaya zizirasya vAriNazulukamekam / vijayavarmA ko'tra bhoH ! / ( pravizya ) 73 puruSaH- eSo'smi / bijayavarmA - are madanaka ! zithilaya bandhanAni / pAyaya ziziramambhaH / ( madanakastathAkaroti / ) puruSaH- Arya ! kautukamaGgalanagarajanmA vaideziko'ham / maitreyaH - (svagataM ) kautukamaGgalanagarajanmetyasti naH pakSapAtaH / bhavatu tAvat / ( prakAzaM ) kautukamaGgalanagare kaste pitA 1, kiM te mitram 1 | puruSaH- ( niHzvasya ) Arya / itamidAnImevariMgazilokItrapAtrarohaka hetau pazusamucite maraNaparvaNi kulAcArapa Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM bitrANAM pitRmitrANAM prakAzanena / na me pitarau, na me mitrANi, kimutAhamekAkI gaganagarbhAdiva patitaH / 74 maitreyaH - (svagataM ) mahAkulaprasUtaH khalvayam, mahAsaprakRtizca kospi / ( punarvimRzya ) api nAmAyaM ko'pi jinadAsavargINaH saMbhavet tato nirbandhena pRcchAmi / ( prakAzaM ) mahApuruSa ! yata eva te pavitrANi pitRmitrANi tata evAkATopasthite maraNavidure samuddhoSaNIyAni / puruSaH-- Arya ! jinadAso me pitA / mitraM makarando maitreyazva / maitreyaH - hA bhrAtaH mitravatsala mitrANanda ! kAmirmA dusthAmavasthAmadhigato'si 1 ( ityabhidadhAnaH puruSaM parirabhya tArasvaraM pralapati / ) sarve - ( sasaMbhramaM ) AryArya maitreya ! kimidam 1 | maitreyaH - maNDalAdhinAtha ! sa eSa mitraM me mitrANando yadartha yUyamabhyarthitAH / vijayavarmA - ( sasaMbhramaM kRpANena svayaM bandhanAni troTayati / punaH savinayaM ) mahApuruSa ! kSamasva yadasmAbhirajJAtasaMbandheraparAddham / puruSa :- mamaiSa karmANyatrAparAdhyanti na yUyam / vijayavarmA aparAgho'tra nAsmAkaM na ca prAcInakarmaNAm / kintu kAmaratestasya pApatatrasya mantriNaH // 18 // Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 aGkaH ] kaumudImitrANandam / 75 ( punaH savinayaM ) yuSmadarthamiyaM vidhRtA maitreyeNa batsA sumitrA, tadetAmasminpavitre parvaNi pariNayata yUyam / mitrANandaH - asti me purApi kaumudI nAma patnI / tadetA madIyo bhrAtA makarandaH pariNeSyate / ---- ( nepathye sakolAhalaM ) senAnyaH ! saptakRtvaH sthagayata nikhilAn hAstikairgopurAMgrAn azvAnazvavArAH ! praguNayata bahiH sauptikopaplavAya / pAdAntAnpAnRNudhvaM vapurativikaTaiH kaGkaTairyuddha ke lizraddhAvardhiSNudapAstaralayata bhaTAH ! saMyugaM sAMyugInAH // 19 // ( pravizya saMbhrAnto ) maGgalakaH - deva ! vipakSAvaskandaH prAptaH / vijayavarmA - ( sasaMbhramaM ) vrajata svaM svaM sthAnaM yUyam / vayamidAnImabhyamitrIyatAmAdhAsyAmaH / ( iti niSkrAntAH sarve | ) // SaSTho'GkaH samAptaH // // atha saptamo'GkaH // ( tataH pravizati sarpakarNaH / ) sarpakarNaH -- (sakhedaM ) 1 ka- gopurAntAn ' iti / Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM likhA kaNThamakuNThakhagalatayA cATUni saMtanvato lokAralezazatArjitaM ca sulasadgAdandhilaibate / prANAnAM ca paNena tasya nibhRtaM bhogaH sadA sarvataH sAzakaiH svaparopatApajananIM dhik taskarANAM sthitim // 1 // (punarvimRzya ) AdiSTo'smi pallIpatinA sArthasya vA pAnyasya vA kasyApi gaveSaNAya tadahametaM nyagrodhArA vilokayAmi / ( tathA kRtvA vilokya ca ) kayamayaM davIyasi pradeze mahAn sArthaH sameti / (punaranyato'valokya saharSa) kathametAni kiyantyapi strImAyANi mAnuSANi palleH parisarapInyeva / taduttIrya nipuNamavalokayAmi |(ityuttrnnN naattyti|) (tataH pravizati kaumudI sumitrA skandhakRtabAlakA vRddhA mUrSakRtakaraNDakaH sthavirazca / ) kaumudI-(ka) aNaMtaraM kittiAI pi divasAI amahe amacassa gehe vsiaaii| sumitrA-(kha) tado tdo|| kaumudI-(ga) abhayA nisIDhasamaye keNAvi pao(ka) anantaraM kiyantyapi divasAni vayaM amAtyasya gehe ussitaaH| (kha) tatastataH / (ga) anyadA nizIthasamaye kenApi prayojanena kutrApi mamAsyena mitrANandaH preSitaH / 1 kha-'nyamoSamadhiruSa' iti / Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * mahaH ] mudImitrANandam / bhaNena kavavi amareNa micANado pesido| praddhA-(satvaraM ) (ka) tado tdo| kaumudI-(kha ) maha upari aNurAyaM jANiya amAvassa bhAribhAe padaM yaviraM sahAyaM dAUNa karavyaM ca samAppisa pamAe ahaM pi niihaaridaa|| sthaviraH-catse ! sapatnIsambhAvanayA svamamAtyapalyA niSkAsitAsi / kaumudI-(ga) kameNa ca magge bhamaMtI ANi tumAnaM satye milidaa| vRddhA-(gha) batse ! didviyA ciTThadi de paI micaannNrorpnaayrure| esA vi maha puttI sumicA tuhapaNo micassa paparaMdassa rayaNAyarAhivANA pariNedaM parivAdidA bahadi / sthapiraH-(samayaM ) eSA vyAghramukhIpallirAvAso vajavarmaNaH / (ka) tatastataH / (kha) mamopari anurAgaM jJAtvA amAtyasya bhAryayA etaM svabiraM sahAyaM dattyA karaNDakaM ca samarpya prabhAte'haM niSkAsitA / (ga) krameNa ca mArge bhAgyantI idAnI yuSmAkaM sArthe miilitaa| (gha) vatse ! diSTayA tiSThati te patimitrANando ratnAkarapure / emA'pi mama putrI sumitrA tava patyumitrasya makarandasya ralAparAdhipatinA pariNetuM pratipAditA vartate / 1va-'iyANi ' iti / 2 sva-'messa ' iti / - Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM caurebhyo bhayametasyAM rAzo'pi kimu mAdRzAm 1 // 2 // tataH sarvAbhirapi sarvato dattadRSTibhiH pihitanepathyAbhicaMyamAbhizca tvaritataraM gantavyam / ( sarvAH sabhayaM parikrAmanti ) bAlakaH - ( ka ) amba ! bubhukkhido mhi / ( vRddhA hastasaMjJayA vArayati / ) bAlakaH -- ( tArasvaraM pralapan ) aMva ! apUpaM dehi me / sthavira : - ( saroSaM yaSTimudyamya ) are ! tiSTha, mA rodIH / anyathA karNAvutpATayiSyAmi / ( bAlakaH sabhayamAste / ) sarpakarNaH - yathA'yaM bhAragnakandharaH zanaiH pracArI sthavirastathA jAne sadraviNo'yaM sArthaH / bhavatu / sthaviraM pRcchAmi / ( uccaiHsvaraM ) Arya ! prasthito'si 1 / ka 78 sthavira : - (svagataM ) yathA'yaM taraladRSTistathA jAne cauraNidhiH / ( prakAzaM sAkSepaM ) kiM te'smadramanacintayA 1 / vraja yatra calito'si / sarpakarNaH - nUnamayaM mAM jJAtavAn / bhavatu / pallIpataye gatvA vijJapayAmi / ( iti vicintya zanaiH zanairniSkAntaH / ) sthavira:- yadi mAM taskarA badhnanti vA vyApAdayanti vA tadA bAlakaM gRhItvA sarvAbhirapi palAyitavyam / (ka) amba! bubhukSito'smi / Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 mahaH] kaumudImitrANandam / (nepathye) - (ka) dhaleSa ledhaledha, mAledha le ! mAlegha, veTeSa ke! vedeSa / sthaviraH-hA! hatAH smaH / kayaM taskarAH samApatanti / ( vRddhA adhaHparidhAnAJcalena bAlakaM pidadhAti) (kaumudIsumitre nepathyAni paTAvaraNena gopayataH / ) (tataH pravizati pallIpatiryamadaNDapiGgalakasarpakarNAdikazca privaarH|) pallIpatiH -(sanirveda) naktaM dinaM na zayanaM prakaTA na caryA svairaM na cAmajalavastrakalatrabhogaH / bahAnujAdapi sutAdapi dArato'pi lokastathApi kurute nanu cauryavRttim // 3 // yamadaNDa:-deva! aihikAmuSmikAna klezAnkukSisAhityakAmyayA / svIkurvanasti durmedhAH ko'nyastaskarato janaH // 4 // (pallIpatiH bhrUsaMjJayA yamadaNDaM prerayati / ) yamadaNDaH -(kRpANamudyamya sAkSepa) are vRddha ! mukha karaNDakam / sthaviraH-(sadainyaM) gRhANa karaNDakam / dehi me prANa (ka) dharata re! gharata, mArayata re ! mArayata, veSTayata re ! beTayata / 1kha-'kRpANamuddizya' iti / Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasariviracitaM mikSAm / yenA'haM jIvamAtmanaH kuTumbakaM pazyAmi / ( yamadaNDaH karaNDakaM pratigRhAti / ) (sarvAH pratibhayena vepante / ) (pijhalakaH kaumudIsumitrayorAbharaNAni gRhNAti / ) pallIpatiH-sarveSAmapi vastrANi rakSaNIyAni / yamadaNDaH-vRddhe ! paridhAnAJcalena pihitaM kimidam / vRddhA-(ka) na kiNpi| (bAlakaH pratibhayena mandaM mandaM roditi / ) pallIpatiH-kathamayaM bAlakasbaraH ? / ( yamadaNDaM prati ) nirUpaya bAlako vA bAlikA vaa| sarpakarNaH-deva ! bAlako'yam / pallIpatiH-vRddhe ! kasyA'yaM tanayaH / vRddhA-( sadainyaM ) (kha) esa maha putto / edAo duve vi maha puttiio| pallIpatiH--kathaM pAdacArayA tvayA'yamiyati basmeni samAnItaH / vRddhA-(ga) kaMdheNa aanniido| pallIpatiH-( yamadaNDaM prati ) nisrgsauhRdaajnyaatkaayvaacnslmaaH| (ka) na kimapi / (kha) eSa mama putrakaH / ete dve api mama punyau / (ga) skandhena aaniitH| Page #110 -------------------------------------------------------------------------- Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM abo varaM sambahA ki pi natyi / pallIpatiH-ayaM te piGgalaH zambalaM dAsyati / (punaH sAkSepaM yamadaNDaM prati ) gRhANaitaM bALakam / atikAlo bhavati / bajAmA pallikAyAm / ( yamadaNDaH prasamaM rudantaM bAlakamAkarSati / ) (bAlakaH pratimayena vRddhAyAH kaNThamavalambate / ) (sarvAstArasvaraM rudanti / ) piGgAlakaH-(vRddhA yaSTinA praNihatya) mutra vArakam / anyathA tvAM mArayiSyAmi / vRddhA-(ka) mArehi maM, tahAvi na millissaM / pallIpatiH-(svagataM) asmin jagati mahatyapi na vedhasA kimapi vastu tadvaTitam animittacittavRtterbhavati yato maaturupkaarH||6|| (prakAzaM sakapaTaM ) yamadaNDa ! yadi na muJcati tadA vyApAdaya pAlakam / (yamadaNDaH kRtakaM kRpANena praNihanti / ) (vRddhA pUtkurvANA kRpANaghAtaM sirasA pratIcchati / ) sthavira:--( tArasvaraM ) abrahmaNyamabramaNyam / sumitrA-(yamadaNDaM prati) (kha) bhAya! kIsa evaM yeri maaresi| (ka) mAraya mAm, tathApi na mokSyAmi / (kha) AtaH ! kasmAdetAM sthavirAM mArayasi ! / Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 maraH] kaumudImitrANandam / pallIpatiH-(savismayaM) apatyajIvitasyArthe prANAnapi jahAti yaa| tyajanti tAmapi kurA mAtaraM dArahetave // 7 // (punaH sakaruNaM yamadaNDaM prati ) muzcaitaM parAkam / anyataH kRto'pi draviNamapahariSyAmaH / (pravizya ) puruSaH-(ka) bhaTTA! diTiyA ego mahaMto satyo sNptto| pallIpatiH-( saharSe ) asti kimapi draviNam / puruSaH-(kha ) kaNayasaMpuDAiyaM pahUdaM daviNamatyi / pallIpatiH-sArthavAho'pi saMgRhItaH / puruSaH-(ga) na kevalaM saMgihIdo tumhANaM pAse ANIdo atthi / ( tataH pravizati padAtinA vidhRtabAhuH sArthavAhaH / ) pallIpatiH-(vilokya ) yathA'yaM darzanIyAkatistathA jAne mahApuruSaH ko'pi / sumitrA--(apavArya kaumudI prati) (gha)sahi satyavAI nirUvija me mahaMto harisapanbhAro vaTTadi tA ciMtehiM kiM (ka) bhartaH ! diSTayA eko mahAn sArthaH saMprAptaH / (kha) kanakasaMpuTAdikaM prabhUtaM draviNamasti / (ga) na kevalaM saMgRhIto yuSmAkaM pArdhe AnIto'sti / (gha) sakhi ! sArthavAhaM nirUpya me mahAn harSaprAgmAro vartate tacintaya kiM kAraNam / / Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 rAmacandrasUriviracitaM kAraNaM / kaumudI-(ka) sahi ! mamAvi evN| pallIpatiH-sArthavAha ! kutaH samAgato'si / sArthavAhaH-sAmpataM suvargadvIpAt / sumitrA-(nirUpya svagataM ) (kha) ari garuattaM khaMdhANa ariri! vacchatyalassa piktN| kaTa! dhIrattaM diTTIeN kaTari ! vAhANa dIhataM // 8 // pallIpatiHtvamekaH sArthAdhipatiH / sArthavAha:-aparo'pyasti velandharapuranivAsI naradacanAmA saarthaadhiptiH| pallIpatiH-are ! kathaM sa na saMgRhItaH 1 / padAti:-so'pi saMgRhItaH / paraM sArtha eva tiSThati / pallIpatiH-are puruSa! gatvA hi kaGkAlakam / yathA sArthadraviNamazeSamapi pallayAM pravezaya / / (puruSo nisskraantH|) sArthavAhA--(dakSiNAkSisphuraNamabhinIya saharSa ) nimitamayamasmAkaM taskaropadravaH zubhodarkaH / (punaH sumitrAM sAmilAbamavalokya ) aho! bAbanepathyairakadarthito netrapatrikA kopi cArimA / yataH(ka) sakhi ! mamApi evam / (kha) are ! gurutvaM skandhayoH are re! vakSasthalasya pRthulkhm| kaTari ! dhIratvaM dRSTayAH kaTari ! bAhoH dIrghatvam / / Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * mahaH ] kaumudImitrANandam / vakaM pandravikAsi pakSaNaparIhAsalame lopane varNaH svarNamaharipuralinI jiSNuH kacAnAM payaH / bamojAvibhakumbhavibhramaharau gurvI nitammasthalI pApA mArdavamujvalaM yuvatikhAbhAvikaM manam // 9 // paSThIpatiH-sAryazAha ! kimabhidhAno'si / sArthavAhaH-makarandAbhidhAno'smi / sumitrA-( savitarkamAtmagataM ) (ka) kiM eso so maparado, jassa ahaM rayaNAyarAhivANA pariNedu ptivaadidaa| (punaH saspRhaM ) jara eso viSa so tA kadatyo me jmmo| kaumudI-( savimarzamAtmagataM ) (kha) kiM eso so maha patuNo micaM mayaraMdo / didviA dihiAjIvida gi madhulo mitassa daMsapeNa / sArthavAhaH-( sumitrAM nirUpya svagataM ) asyAM jagamayanakairavacandrikAyAM satyAmapi tribhuvnsthitisuutrdhaarH| sAmyAM sa yAdasi ratiM harirAdadhAnaH premmA vicAravimukhA dizati prazastim // 10 // (ka) kiM eSa sa makarandaH !, yasyAhaM ratnAkarAdhipatinA / pariNetuM pratipAditA / yadi eSa eva sa tatkRtArya me janma / (sa) ki eSa sa mama martumitraM makarandaH / diSTyA diyA jIvitA'smi ma mitrasya darzanena / 1sa-'meta Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasariviracitaM pallIpatiH-are sarpakarNa! gatvA hi kArakam / vathA naradattaH sukhaM dharaNIyaH / aparayA lakSmIpatiyuvarANaH krotsyti| ( sarpakarNo nisskaantH|) (pravizya ) puruSaH-(ka) bhaTTA ! lacchIvANA pesido pariso tumhANaM dNsnnmicchdi| pallIpatiH-(sAza) zIghramAnaya / (puruSo niSkAntaH / ) (pravizya lekhahArakaH lekhamarpayati / ) pallIpatiH-( utthAya gRhItvA vAcayati ) svasti, velandharanagarAghuvarAjo lakSmIpatiyAghramukhyAM vajravarmANaM saMgopya kAryamAdizati / yathA, asmAkaM paramopakArI mitrANandanAmA gaNika kaumudInAmnyA kAntayA samaM paribhrAmyan cidapi yadi bhavatpadAtibhiH prApyate tadA'smabhyasapaneya iti / (punarvimRzya svagataM ) sambhavati tayormadhyAtkimapyeSu mAnu / (prakAzaM sumitrAM prati ) bhadre! kimabhidhAnAsi / sumitrA-(sva) ahaM sumicaabhihaannaa| pallIpatiH-(kaumudI prati ) tava kimabhidhAnam / / (ka) mataH / lakSmIpatinA preSitaH puruSaH yuSmA drshnmicchti| (sa) ahaM sumitrAmiSAnA / 1 kha-micchati' iti / Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 . 7 araH] kaumudImitrANandam / sthavira:-rAjaputra ! asyAH kaumudI tyabhidhAnam / pallIpatiH-( svagataM ) saMvadati bhAryAnAmadheyam / (prakAzaM ) kimabhidhAnaH patirasyAH / sthaviraH-etadbharttA mitrANandAbhidhAnaH / pallIpatiH-( svagataM ) kathamasmAbhirAtmIyAnAmeva mAnupANAmupadravaH kRtaH / sAyavAha:-bhadre ! kutastyaste bhatA / kaumudI-(ka) kouMgamaMgalAnavAsI me bhttaa| sArthavAhaH-maitreyo jIvati / - kaumudI--(svagataM ) (kha) jahA esa savvaM pi jANadi tahA nUNamesa mayaraMdo / (prakAzaM ) jIvadi / sArthavAha:-rAjaputra ! iyaM me bhrAtRjAyA / sa khalu miprANando me paramaM mitram / kaumudI-(pallIpatiM prati) (ga) esA me bahiNiA sumittA mitrANaMdatosideNa raNAyarAhivayaNA edassa adidussa vi pariNeduM paDivAdidA vaTTadi / (ka) kautukamAlanivAsI me bharcA / (kha) yathA eSa sarvamapi jAnAti tathA nUnameSa makarandaH / jiivti| (ga) eSA me bhaginI sumitrA mitrANandatoSitena ratnAkarAdhipatinA etasyAdRSTasyApi pariNetuM pratipAditA vartate / 1 ka- kotua' iti / Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM pallIpatiH-ayamasmAkaM tarhi jaamaataa| vivAhamA samayasyAH svaduhiturasmAmirAdheyam / (punarlekhavAhakaM prati) bhadra ! vraja tvam / vijJapaya yuvarAjAya / yayA prAptAni kiyantyapi mAnuSANi / tAni preSayiSyAmaH / vayamapi vivAhamaGgalamAdhAtuM pallImadhitiSThAmaH / (iti niSkrAntAH sarve / ) ||ssmo'ngkH smaaptH|| // atha assttmo'ngkH|| (tataH pravizati makarandaH kaumudI sumitrA ca / ) makaranda:-( vimRzya ) ko'tra bhoH / (pravizya ) puruSaH-(ka) eso ciSTAmi / Adizedu satyavAhe / makarandaH-are mAgadha ! idAnIM pariNatavayA vartate divasastato hi gatvA naradattam / yathA, yAvadayamekacakrAyA nagaryAzcaityaprAsAdaprAkArArAmarAmaNIyakaM kaumudIsumitrayorAdarzayAmastAvatvayA sArtharakSAyAM prayatno vidheyH| syaviraba zambalaM kimapi datvA raGgazAlA prati prtinivrtniiyH| (mAgadho nisskraantH|) (ka) eSa tiSThAmi / Adizatu sArthavAhaH / 1 kha-' eshe'| 2 kha-zastavAhe / Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 mahaH ] kaumudImitrANandam / makarandaH - ( vimRzya ) Arye kaumudi ! kuLakrameNaivAyaM varmA zabaraH / pavitreNa caritreNa punaH sAdhUnapyatizete / iyantaM hi draviNasamUhamupanataM parityaktuM sAdhavo'pi tapasvinaH / kita parajIvitApahAriNaH pakaNacAriNaH 1 / draviNaM muzvamAnazca hastamocanaparvaNi / aucitIM niSNabuddhitvamAtmanaH prathayatyayam // 1 // ( vimRzya ) priye sumitre ! mAtaraM bhrAtaraM ca te svanagaraM prati prasthApayan vajravarmA paraM puNyamarjitavAn / kaumudI - (ka) sahi sumitte ! kattha te piuharaM 1 / sumitrA - (kha) alayauranivAsiNo vaNadevassa satthabAissa ahaM dhUA vijayavammaNA baMdiggAheNa ANIdA / makarandaH - ( puro'valokya sAzaGkaM ) caityAni dhvajacumbitAmbaratalAnyazvebhamucchraGkhalaM hamNyadbhutavaibhavAni vipaNipaNyairagaNyairghanA / saJcArastu na catvare na ca gRhe straiNasya pauMsnasya ca zaGkAtrAsavitarkavismayakaraH ko'yaM prakAraH puraH 1 // 2 // kaumudI - ( sabhayavismayaM ) ( ga ) ajja mayaraMda ! ta kiM nayarassa majjhaM na pekkhidavvaM 1 / 89 ( ka ) sakhi sumitre ! kutra te pitRgRham ? / (kha) alakapuranivAsino vanadevasya sArthavAhasyAhaM putrI vijayavarmaNA bandigrAheNAnItA / (ga) Arya makaranda ! tAvat kiM nagarasya madhyaM na prekSitavyam ! | Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM makarandaH-madhyamapi vilokayiSyAmaH / (sarve parikAmanti / ) makarandaH -(sabhayaM) sphuradvAmaM cakSuH pratimuhuridaM saiSa bhujagaH sphaTATopI zuSke viTapini vimuzcanviSalavAn / kharavAyaM bhUmnAbhimukhamatiruSTaH kaTu raTan purastAtpazcAdvA vipadamatiguvI dizati naH // 3 // sumitrA-(ka) ajjautta! phaLavisaMvAINaM kittiyANaM sauNANaM kadhaM desi| makarandaH-priye ! visaMvadatu vA mA vA zakunaM phalakarmaNi / tathApi prathamaM ceto vaimanasyamupAbhute / / 4 // AbhyantaraM ca zakunaM ceta eva / tadehi devatAyatanametadaSikaSa devatAM nmskurmH| upanatA api hi vipadaH pratirudhyante devatAdarzanena / (sarve devatAyatanamadhirohanti / ) makarandaH kathamayaM sakaladevatAdhicakravartI nAbhimanurItyAbhyantaramakaroti / (sarve prnnmnti|) (ka) Aryaputra ! phalavisaMvAdinAM kiyatAM zakunAnAM karNa dadAsi / 1 ka-'etadAruSa' iti pAThaH / Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 ahaH ] kaumudImitrANandam | makarandaH - ( aJjalimAdhAya ) bhadrAmbhojamRNAlinI tribhuvanAvadyacchidAjAhnavI lakSmI vraNazRGkhalA guNakalAvallIsudhAsAraNiH / saMsArArNavanaurvipAttalatikA nistriMzayaSTizciraM dRSTirnAbhisutasya naH prathayatu zreyAMsi tejAMsi ca // 5 // ( punarvicintya ) Arye kaumudi ! devatAyatanajagatyAM sthitvA vilokayAmaH kasyApi mAnuSasya savAram / (vilokya) kathamayamitastato dattadRSTirvaduH paryaTabhavalokyate 1 / ( pravizya ) badu: - svasti yajamAnebhyaH / makarandaH - baTo ! spaSTaM prakaTaya trAsavismayakAriNaH puTabhedanasyAsya svarUpamidAnImeva dezAntarAdupeyuSAmasmAkam / bahu: - mahAbhAga ! mahAnayaM kathAprabandhaH / tamevaM yogIndra eva yuSmabhyamAvedayitumalambhUSNuH / tadeta yUyam / pazyata devatAyatanopavananibaddhavAsaM yogIndram / ( sarve parikrAmanti / ) ( tataH pravizati kApAlikaH / ) kApAlikaH - ( sAzvarya ) 91 AyaM yatkila bIjamandhatamasaklibhasya duHkhodadhezvetaH parvaNi tatra kutracidapi zlAghye samutkaNThate / beSastveSa narAsthihArarazanAtADhaGkacUDAmaNi prAyaH zaMsati tApasIM sthitimaho ! romAJcitAH kautukaiH // 6 // Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM bara:-( upamRtya) bhagavan ! eSa sArthavAhaH praNamati / kApAlikaH-( kaumudI vilokya saharSamAtmagataM) yanimittaM purA bhrAmyan klezAvezamazizriyam / tadeva svayamAyAtamaho! vedhAH priyaGkaraH // 7 // (punaH sAdaramiva prakAzaM) ko'tra bhopAdhaM pAyam, agho'rghH| ( punarbaTuM prati ) upanayAsanAni / (baTustathAkaroti / ) kApAlikA sArthavAha ! sAmprataM kutaH / makarandaH-sAmpataM vyaaghrmukhiitH| ( kApAli ko baToH karNe eva meva / ) (baTuH niSkrAntaH / ) kApAlikA-(punaH saspRhaM kaumudImavalokya) iyaM kaa| makarandaH--iyaM me bhrAtRjAyA / kApAlikaH-patirasyAH sArthamadhye tiSThati / makarandaH-asyAH patyuravasthAnaM yUyameva nirargalamAnajuSo bAsyatha / kApAlikA-iyamaparA kaa| makarandaH-iyaM me sdhrmcaarinnii| kApAlika:-( kaumudImavalokya svagataM ) calakamalavilAsAbhyAsinI netrapatre dazanavasanabhUmirSandhujIvaM dunoti / 1 kha-' madhitiSThati ' iti / Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 araH] kaumudImitrANandam / smarabharaparirohatpANDimAgUDharUTa- dyutivijitasugAhA modate gaNDabhitiH // 8 // (prakAzaM makarandaM prati) lA nidhyAya nibaddhavAsavavapuHspada sphuradyauvane caite prItiratI iva miyatame devasya cetosavaH / smRtvA tasya kaThoraghoramanasaH kRtyaM ca pApIyasa zveto naH pratikampate vighaTate saMtrasyati bhrazyati // 9 // makarandaH -bhagavan ! sarva vitatamAvedaya / (pravizya sambhrAntaH puruSo yuvatizca / ) puruSaH-( sadainyaM ) bhagavan ! paritrAyasva paritrAyasva / yuvatiH-(ka) bhayavaM ! rakkhehi maM aNajavijjAhareNa bhavaharinaMtiM / kApAlikAmA bhaiSTa mA bhaiSTAma, asmadabhyarNamadhirasatoyuvayorvirabhirapi na prabhaviSNuH / kimaGga punaH khecaraseTaH / puruSaH-(sakaruNaM) bhagavan ! dehi me prANabhikSAm / makarandaH-(samaya) bhagavan ! kuto'yamanayoriyAna - tibhayADambaraH / kApAlika:-asti nAmako yonisiddhaH sa ca 'pakSama(ka) bhagavan ! rakSa mAmanAryavidyAdhareNApahiyamANAm / 1 kha- spardhA ' iti pAThaH / 2 kha- pApAndhasaH ' iti / 3 kha-'pravikampate ' iti / Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM kAzI kSamabhirameta vidyAdharapadakAmaH ' ityalIkAM pApIyasIM vaidikIM vAcamAkarNya pRthivyAstaruNaM straiNamapaharati / paradAravrataM cAnurundhAno bharttAraM vyApAdya sabhartRkAmabhartRkAM karoti / idaM ca nagaraM tena durAtmanA vigatamAnuSapracAraM kRtam / tavApi vanitAnimittaM vyasanaM sambhAvayAmi / makarandaH - bhagavan ! sa punaH kimarthamidamanArya karma samAcarati 1 / kApAlikaH -- mahAbhAga ! parasya zarmaNaH satyaM pratyUho hariNIdRzaH / raspi tadyadi kApi tadA tA eva hetavaH // 10 // api ca tAbhyaH sakarNaH ko nAma kAminIbhyaH parAGmukhaH 1 / bhUrbhuvaH svarvibhUtInAM saubhAgyaM yatprasAdataH // 11 // puruSaH-- samAdizantu me kRtyaM yogIndrapAdAH / kApAlika H- saptamaM dinamidaM vidyAdharAdhamAkarSaNa vidhimanutiSThatAmasmAkam, tadiyaM ve patnI purovarttinInAmekacakrAkAminInAM madhye yAmadvayamasmatpAtAlabhavanamadhivasatu / ekAkinaH punaH puruSasya na samucitaH paradArANAM madhye'dhivAsaH / tatastvaM kiyantamapi kAlaM kacidapi gatvAtivAhaya / ( puruSo niSkAntaH / ) makarandaH -- ( sabhayamAtmagataM ) mamApi kaumudIsumitre pAtAlabhavanamadhivAsayituSThacite / Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 mahaH ] kaumudImitrANandam | 95 kApAlikaH - adya punarnizIthasamaye matreNa tatreNa ca taM durAtmAnamAkRSya mocayiSyAmi niHzeSamapyapahRtaM yauvatam / ( punarvimRzya ) ko'tra bhoH ! / ( pravizya ) tApasaH - eSo'smi / kApAlikaH - mAyAmaya ! AkAraya kiyatIrapi yubatIyaM tAbhirviditamArgAbhiH saha pAtALavezmani pravizati / ( tApaso niSkrAntaH / ) ( tataH pravizanti pAtAlabhavanAdAgamanaM nATayantyaH paJcaSA yoSitaH / ) ( yoSitaH kApAlikaM praNamya kaumudIsumitrayoH pAdau saMspRzanti / ) kApAlika : - ( yuvarti prati ) vraja pAtAlabhavanametAbhiH saha / P makarandaH - bhagavan ! ete api kaumudIsumitre yAmadvayaM pAtAlagRhamadhitiSThatAm / kApAlika : - (svagataM ) priyaM naH / ( prakAza ) yadbhavate rocate tadastu / ( sarvAH pAtAlabhavanapravezaM nATayanti / ) kApAlika:-( vimRzya ) sArthavAha ! idAnIM vidyAdharAkarSaNahomasamayaH / tatastvayA kriyamANaM sAhAyakaM kimapi mRgayAmahe / makarandaH - prakRtyaivAhamakutobhayastataH svairamAdizata 1 kha- ' bhubame ' iti / Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriciracitaM kApAlika:-tvayA samAkaSTakarALakaravALena nikampamanasA homazavasya purataH sthAtavyam / homamaNDaleca nAparasya manasya vA daivatasya vA kasyApi pravezaH samucita iti na tvayA pratibhayAkulena manasi kimapi dhyAtavyam / makarandaH-evaM kariSyAmi / (pravizya ) mAyAmayaH-bhagavan ! sarva praguNameva pUjopakaraNam / sadAgacchata homavedikAm / (sarve parikAmanti / ) mAyAmayaHetAni homaviSaye jvalitAnalAni kuNDAni saiSa banasairibhapucchadIpaH / etadpuzca puruSasya salakSaNasya nirjIvameSa punaratravasopahAraH // 12 // kApAlika:-puruSasya vapuH ka vartate / (pravizya baTuH puruSasya vapurmaNDalamadhye vimucya nisskraantH|) kApAlika:-(puruSavapuSaH kuNDAnAM ca pUjAM vidhAya makarandaM prati) matrApaviddhaM yadyetadvapurdhAmyati maNDale / tathApi na tvayA svAnAt kampanIyamitastataH // 13 // makarandaH-Avazyakametat / Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 ahaH] kaumudImitrANandam / kApAlika:-mAyAmaya ! upanaya puruSavapuSaH karavALan / (mAyAmayastathAkaroti / ) (kApAlikaH vasArasopaliptAnyatrakhaNDAni juhoti / ) makarandaH-(svagataM) api nAma ko'pyapAyaH sambhaveta, tadahaM parameSThinAmapavitraM matraM smarAmi / ( punaH sAzakaM) kathaM prahasati pracalati ca puruSaH / kApAlika:-( makarandaM prati ) samaya idAnIM zavotthAnasya / tatastvayA sAvadhAnena bhavitavyam / ( puruSasya vapuH karavAlamAdAya makarandAbhimukhaM katici tpadAni dattvA punarmaNDalamadhye nipatati / ) kApAlikaH-( sasambhramaM) kimapi daivataM smarabasi / makarandaH-na kimapi smarAmi / ( kApAlikaH savizeSamantrakhaNDAni juhoti / ) ( punaH puruSa utthAya tathaiva nipatati / ) kApAlikaH-(sAkSepaM ) mahAbhAga ! kimiti kamapi daivataM smRtvA homabhaGgaM karoSi / makarandaH-sarvathA nAhaM kimapi smarAmi / (kApAlikaH punaH sAkSepaM mantramuccArayannavrakhaNDAni juhoti|) (punaH puruSavapurmakarandAbhimukhaM gatvA pratinivRtya ca karavAlena kaapaalikmbhihnti|) ( kApAlika AkrandamAdhAya tiroSatte / ) Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 rAmacandrasUriviracitaM makarandaH-(vilokya sasammama) kavaM patitaM puruSavaH', tirohitaH kApi kApAlikaH / / ( purardizo'valokya) kavaM mAyAmayAdikaH parivAro'pi na dRzyate / / bhavatu tAvat, pAtAlabhavanataH kaumudIsumitre samAhayAmi / (parikramya saviSAda) kayaM na kimapi pAtAlabhavanaM dRzyate / / nanamamunA kApAlikena vaJcito'smi / ( nepathye ) makaranda ! tUrNamehi vrajavi gRhItvA saMmanamapi sArtham / vyApAdya tava padAtInnaradacA svAM purImeSaH // 14 // makarandaH-( AkarNya) kayaM sArthe'pyupadravastadahaM gatvA sambhAvayAmi / (iti niSkrAntAH sarve / ) // aSTamo'GkaH samAptaH // // atha nvmo'ngkH|| (tataH pravizati yuvarAjo lakSmIpatiramAtyacArAyaNazca / ) yuvarAjaH-( sasambhramaM) kotra bhoH ! kazrukiSu / (pravizya) kacakI-eSo'smi / yuvarAjaH-samAdiza agadAramAtreyam / yathA devyA 1 ka- nUnamadhunA' / 2 kha- smstmpi| -- ___ Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 aGkaH ] kaumudImitrANandam / anaGgasenAyA vapuSi sAvadhAnena bhAvyam / ( kacukI niSkrAntaH / ) ( nepathye ) sarasijavanamapabandhaM dizo vitamaso dRzaH prakaTabhAvAH / avatarati nabhomitre vasudhAyAM kasya nAnandaH 1 // 1 // cArAyaNaH - deva! zubhodarka mitrodayaM mAgadhaH paThitavAn / yuvarAjaH - amAtya ! mitrANandazabdayorAkarNanAdudejitAH smaH / pUrjambhAripuropamAnamamarastamberamaspardhino nAgAH sUryaturaGganirjayajavairvibhrAjino vAjinaH / rAjyazrIkakudaM tadetadakhilaM yanmatralIlAyitaM tasyAhidvitayIM zirasyava hato dhignaH kRtaghnAnimAn // 2 // ( punarvimRzya) amAtya ! vacasvinAmavAcyaM zraddhAlUnAmazradeyaM mahIyasAmazrotavya maihikAmuSmikApAyapratyavamarzavandhyamatinA kAmaratinA pazya kIdRzamanuSThitam ? / cArAyaNaH - deva ! kimanuSThitavAnamAtyaH kAmaratiH 1 / yuvarAjaH - asmAkaM jIvitaikanidAnaM mitrANandAbhidhAnaM tatpatnImabhilASukaH kAmaratiH svanagaraM prati prasthApito mitrANanda iti pravAdaM vidhAya vijayavarmaNe vyApAdayitumupanItavAn / bArAyaNaH - deva ! - 99 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM januSAdhA na pazyanti bhAvAnkevalamaihikAn / aihikAmuSmikAnkAmakAmalAnyAH punarjanAH // 3 // yuvarAjaH-tataH paraM ca ratnAkarabhaGgena tasya kimapi saMvRttamiti na jAnImaH / tatpatnI punaH kaumudI vyAghramukhyAM tiSThatItyasti kiNvdntii| (pravizya ) pratIhAra:-deva ! dezAntarataH samAyAto naradattaH sArthavAho yuvarAjapAdAndraSTumabhilaSati / cArAyaNaH-deva ! kramAgatavibhUtimahAnayaM naradattaH sAvAhastadanu mahatA gauraveNa devo draSTumarhati / yuvarAjaH--( sAdaraM ) tvaritataraM pravezaya / (tataH pravizati upAyanIkRtaratnabhRtabhAjanahastena puruSeNAnugamyamAno naradattaH / ) ( naradatta upAyanabhAjanamupanIya praNamati / ) yuvarAjaH-( sasambhramaM) kSemaM yAtrikAH ! samAyAtAH sva? / nirupadravaH sarvo'pi sAthalokaH ?! naradattaH-devasya vikramabAhoryuvarAjasya ca lakSmIpateH prabhAvena / cArAyaNaH-deva ! velandharamazeSamapi naradattasya yAnapAtrayAtAyAtaiH samRddhavaibhavam / yuvarAja:-celandharAbhyarNamazeSo'pi sAryaH praviSTaH / cArAyaNaH-deva ! sArthasya kiyAnapi viSkambho'sti / Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 ahaH ] kaumudImitrANandam / 101 (punarnaradattaM prati ) vijJapaya yathArtha viSkambhakharUpaM devAya / naradattaH-( savinayaM ) deva ! suvarNadvIpAtmatinisasya mamaikaH paTacaravRttirvaNikputraH sNghttitH| sa ca mayA krayakozalAnuraJjitena svasArthe pradhAnaH kRtH| sa cedAnI madIyo'yaM sAryo na te kimapi labhyamastIti vyAharati / yuvarAjA-aho ! arAjanvatI vasumatI / (punarvimRzya) amAtya ! naikasya saMlApazravaNena nirNayaH kartuM zakyate / ato dvitIyamapi pRcchaami| cArAyaNaH-kotra bhoH ? asmatparijaneSu / (pravizya ) devazarmA-eSo'smi / ( cArAyaNaH karNe evameva / ) / ( devazarmA nisskraantH|) __ (tataH pravizati makarando devazarmA ca / ) makarandaH-( saviSAdamAtmagataM) vicchedaH pitRvAndhavaiH pravahaNasyodanvati bhraMzanaM mANebhyo'pyadhikaM priyeNa viraho mitreNa puNyAtmanA / kAntAyA navasaMgame'pyapahRtiH sarvasvanAzo'dhunA navyaM navyamudati kandalamaho! prAtIpike vedhasi // 4 // khalukRtvA nAtItavyasanazocanam / Ajanma yAni jAyante vyasanAni shsrshH| Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 rAmacandrasUriviracitaM smaryante tAni cenityaM ko'vakAzastadA mudAm // 5 // bhavatu, praNamAmi / yuvarAjaH-aye vANijyakAraka ! kiM nidAno'yaM naradattena saha vivAdaH / makarandaH-( savinayaM ) deva ! suvarNadvIpAtpratinivRttasya mamAyaM paTaccaravRttiradattaH saMghaTitaH / krayavikrayakauzalAnurajitena ca mayA svasArthe pradhAnaH kRtaH / ayaM cedAnI madIyo'yaM sArtho na te kimapi labhyamastIti vyAharati / (yuvarAjaH smitvA cArAyaNamukhamavalokayati / ) cArAyaNaH-deva ! kramAgato'yaM naradattastadasya satyeSu naH sampati pratipattirasti / dezAntariNaH punarasya svarUpaM naavgcchaamH| yuvarAjaH-amAtya! samUlakArSa kaSatAM dviSanmahI zizUn pitRbhyAM haratAM ca nirdayam / apakSapAtena yadaryanirNaya stadeva dharmaH kimapi kSamAbhujAm // 6 // cArAyaNaH tataH kim / yuvarAjaHsamAnazIlasaMtAnayuktivyApArayoIyoH / vinA vizeSadhihena yukto naikatra nirNayaH // 7 // Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 araH] kaumudImitrANandam / makarandaH-deva! vizeSacitamapyasti / yuvarAjA-ko'vakAzasvarhi vivAdasya / makarandaH-deva! suvarNeSTikAsampuTAni yAni tAni sarvAgyapi mannAmAGkitAni / yuvarAjaH-devadharman ! sasuvarNasampuTaM suvrnnkaarmaakaary| (devazarmA niSkrAntaH / ) (pravizya suvarNakAraH sampuTAnyupanayati / ) yuvarAja:-(sarvato'valokya) kathaM na kutrApyabhidhAnam / (punaH sAkSepa ) are ! ko'yamasatyAlApaH / makarandaHdveSA vidhApya sampuTAni madhyamavalokayatu devH| yuvarAjaH-( tathA kRtvA madhyamavalokya ca savismayaM) kayamubhayato'pi sampuTeSu makarandAbhidhAnam 1 / (punaH sAkSepamamAtyaM prati ) kramAgatasya naradattasyAyamIhazo yuSmAkaM stymtyyH| naradatta:-( savinayaM ) deva ! vijnypniiymsti| yuvarAja:-( sAkSepaM) ataH paramapi kimapi vijJapanIyamasti / bhavatu, vijJapaya / naradattaH-deva! bAlye'pi me pitA vipanaH / idAnImahamanujavAyaM dvAveva kuTumbe purusso| yuvarAjA-tataH kim / Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM naradantaH -- ahamapi nirapatyaH, bhrAtaiva me apatyam / sadasyaiva gAmnA kreyaM ca vastu / ayaM ca makarandAbhidhAnaH / atra cArthe'mAtyaH pauralokaca pramANam / 'cArAyaNaH -deva ! ayamupAyanabhAjanavAhI bhrAtA'sya makarandAbhidhAnaH / yuvarAjaH ko'tra bhoH ! / ( pravizya ) pratIhAraH - Adizatu devaH / yuvarAjaH - kiyato'pi vaNijaH samAhaya / ( pratIhAro niSkrAntaH ) ( pravizya kRtoSNISAH paJcaSA vaNijaH praNamanti / ) yuvarAjaH - tAtasya vikramabAhorAjJA bhavatAM yadi pakSapAtena vadata / tataH kathayata ko naradattasya bhrAtA ? kimabhidhAnazca 1 / vaNijaH - ( sabhayaM ) deva ! naradattasyAyaM bhrAtA makarandAbhidhAnaH / ( yuvarAjaH sATopaM makarandamavalokayati / ) makarandaH -- ( saduHkhamAtmagataM ) pratyahaM navyanavyAbhirbhavantIbhirvipattibhiH / AstAM nAma parastAvadAtmApi mama bhagnavAn // 8 // ( prakAzaM ) deva ! aparamapyabhijJAnamasti / ilA me gotradevatA / tadabhidhAnenAparamilAdatta ityapi nAma / tataH kiya Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaumudImitrANandam / 105 sampuTAnIlAdacanAmAGkitAni / tatastAnyapi viloka 9 aGkaH ] ntyapi yatu devaH / yuvarAja : --- ( tathA kRtvA ) kathametAni ilAdattanAmAGkitAni 1 / ( punaH saroSaM naradacaM prati ) ataH paramapi vijJapyamavaziSyate kimapi ? | naradattaH -- ( sAvaSTammaM ) avaziSyate / yuvarAja : - ( vihasya ) tvaritataraM vijJapaya / naradattaH-deva ! ilAdattAbhidhAno me bhAgineyaH, tataH suvarNadvIpasthitena mayA somapariveSaparvaNi sampuTAnAM zatamaSTocaraM tannAmAGkitaM kRtam / atrApyarthe pauralokaH pramANam / ( yuvarAjo vaNijAM mukhAnyavalokayati / ) vaNijaH - astIlAdattAbhidhAno naradattabhAMgineyaH / yuvarAjaH - ( sAkSepaM makarandaM prati ) are dAmbhika ! kUTaprayogairasmAkaM vaNijAM ca duSkIrtimutpAdayasi 1 / makarandaH - ( sAvaSTambhaM ) upAyanIkRtaratnAnAM prabhAvAtizayaM naradattamApRcchatu devaH / yuvarAja : - naradatta ! kasya ratnasya kaH prabhAvAtizayaH / / naradatta : - ( sakSobhaM ) deva ! sarvANyapi ratnAni saprabhAcANi / paraM na kadAcidapi nirUpitapratyayAni / yuvarAja : --- ( naradattaM prati ) yadi tvadIyAni ratnAni tadA nissandehamabhidadhIyAH / 1 sa ' bhASaH ' iti / Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 rAmacandrasUriviracitaM makarandaH-deva ! niHsaMdehamabhihite bhavanti madIyAni ratnAni / yuvarAjA-avazyaM bhavanti / makarandaHdeva ! ratnamidaM sparzamAtreNa zUlamapanayati / yadi cAyamoM visaMvadati tadA zirazchedena daNDaH / (pravizya saMbhrAntaH) kacukI devI kaNThagataprANA shuulvednyaa'dhunaa| ataH paraM vidheyaM tu yuvarAjo'vagacchati / / 9 // yuvarAjA-kacukin ! ratnamidamupanaya devyAH, yena samUlaM zUlaM praNazyati / ( kaJcukI ratnamAdAya niSkAntaH / ) ( naradattaH sabhayamapavArya upAyanavAhinaH karNa evameva / ) ( upAyanabhAjanavAhI nisskraantH|) (pravizya) ceTI-(ka) bhaTTA ! diTThiyA dihiyA / yuvarAja:-( saramasaM) keralike! tvaritataramAnandasya nidAnaM vijJapaya / ceTI-(kha) rayaNassa pabhAveNa bhaTTiNI vavagayazUlaveaNA sNjaadaa| (ka) bhartaH ! dilyA diSTayA / (kha) ralasya prabhAvena bhaTTivI vyapagatazUlavedanA saMbAtA / Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 aGkaH ] kaumudImitrANandam / ---- yuvarAja : - (sakoi) amAtya ! kaitavaprayogairdezAntariNAM ghanamapahRtyAsmAkamakIrtimutpAdayato naradattasya ko daNDaH 1 / cArAyaNaH - ( sakampaM ) yaM devaH samAdizati / yuvarAjaH - tarhi zvapAkamAkArya sakuTumbamenaM naradattamasmAkaM pazyatAM zUlamAropaya / ( naradattaH kampate / ) cArAyaNaH -- ( uccaiH kharaM ) bho asmatparijanAH ! sazUlaM zvapAkamAkArayata | 107 ( pravizya ) pratIhAraH -- deva ! sarva dezAcArabhASA veSakuzalo barbarakUlavAsI vaNijyakArako dvAri varttate / ( pravizya ) zvapAkaH - (ka) amacca ! ese ciSTAmi / cArAyaNaH - are piGgalaka ! sakuTumbametaM naradattaM zUlamAropaya / yuvarAja : - ( pratIhAraM prati ) pravezaya vaNijyakArakam / ( pravizya barbaro durasthaH praNamati / ) yuvarAjaH - vaNijyakAraka ! kena prayojanena velandharamabatIrNo'si 1 / (ka) amAtya 1 eSa tiSThAmi / Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 rAmacandrasUriviracitaM barbara : - (ka) bhaTTA ! pANAhiMto pi piyadale ege me bhAyA / se lUziya gihAdo nIzalide / yuvarAjaH - tataH kiM ? | barbara:- ( kha ) ze dANiM velaMdhare paviSTe ciSTadi / yuvarAjaH - ( makarandamuddizya ) ekastAvadayaM vaideziko velandhare praviSTo'sti / barbara : - (ga) hA bhAya ! cilA diSTo si / ( ityamidadhAno makarandaM parirabhya tArasvaraM pralapati / ) yuvarAja : - ( sasambhramaM ) kathamayaM makarando mlecchajAtiH / / durAtmanAmnA mlecchena naradattasya vezmani bhojanazayanAbhyAM varNazaGkaraH kRtaH / makarandaH - (svagataM ) zUlavedanApahAreNa mayi pakSapAtyapi kumArastenAmunopaliGgAntareNa pratipakSatAM yAsyati / viralavipadAM kathaJcidvipado hartu samIhate lokaH / pratipadanavavipadAM punarupaiti mAtApi nirvedam // 10 // tadataH paraM kRtamupAyAntaravimarzanena / yadbhAvyaM tadbhavatu / yuvarAjaH -- ( pratIhAraM prati ) upanaya durAtmAnamenaM zvapAkAya / (ka) bharcaH ! prANebhyo'pi priyataraH eko me AtA / sa ruSitvA gRhAnniHsRtaH / (kha) sa idAnIM velaghare praviSTaH tiSThati / (ga) hA bhrAtaH ! cirAd dRSTo'si / Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 araH] kaumudImitrANandam / ( pratIhAro makarandaM kerAkRSya zvapAkAyopanayati / ) (nepathye) alamalaM kareNa krmnnaa| yuvarAjaH-(sakrodhaM) are! ko'yaM kRtAntavadanaM spRhayAturasmadAjhA pratiruNaddhi / pratIhAraH-deva ! vyAghramukhIpatirvajravarmA yuSmadAjJA prtirunndi| yuvarAjaH-(sadarpa ) asmadAjJAM pratirodaM zaktirasti padAtipAMzorvajravarmaNa ? / ( punaH zvapAkaM prati ) Aropaya zUlametaM durAtmAnam / (zvapAko makarandamutkSipati / ) (nepathye) aho ! abrahmaNyamabrahmaNyam / ahaha ! pApakAritvaM / yuvarAjaH-(sAkSepaM ) are ! ko'yamasmAn bhUvo bhUyastiraskaroti / (pravizya vajravarmaNA saha ) mitrANandaH kumAra ! ko'yaM vicAravyAmohaH / yuvarAja:-( pratyabhijJAya ) kayamayamasmatmANasvAmI mitrAnandaH 1 / ( punaH svasiMhAsane samupavezya ) Arya ! kiM vavA'yaM makarandaH / mitrANandaH-amA'yaM bhrAtA makarandaH / yuvarAjaH-are bara ! kimidam / Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 rAmacandrasUriviracitaM barbara : - ( sakampaM ) ( ka ) naradatteNa edaM kavaDhaM kAlAvide hame / vajravarmA - mamAyaM makarando jAmAtA / yuvarAja : - ( sapazcAttApaM ) amarSamAtsaryavimohakaita vairasundaranto nayazAlinAmapi / zubheSu vRttiM dadhato'pi keSuci tpatantyagAdhe tamasi kSitIzvarAH // 11 // ( punaramAtyaM prati ) Aropaya sabarbaraM naradattaM zUlam / iha samAnaya kRtasnAnaM makarandam / bhavatvasmAkaM durnayasya prAyazcittam / vajravarmA -- mitrANanda samparkaparvaNi na samucitaH prANivadhaH / mitrANandaH kumAra ! sarvasyApyaparAdhasyAsmadAgamanameva daNDaH / yuvarAja : - ( savinayaM ) etaddinaM sudinameSa vizeSakatha dvIpaH kSiteH puramidaM ca purAM patAkam / yasmin pavitramanaso yazaso nizAntaM yuSmAdRzAH pathi bhavanti dRrzA zaraNyAH // 12 // tataH kathayata keyamana bhrA suSAdRSTiH 1 / ( ka ) naradattena etatkapaTaM kArito'ham / Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 bhakaH ] kaumudImitrANandam / vajravarmA-sarvamahaM rajanyAM vijnypyissyaami| idAnIM punarmadhyAhrasandhyAmAdhAtuM prayAtu devaH / mitrANando'pyadhvaamamapanayatAm / cArAyaNaH-deva ! yadabhidhatte vajravarmA tadastu / ( iti niSkAntAH sarve / ) // navamo'GkaH smtH|| // atha dshmo'ngkH|| (tataH pravizati paJcabhairavaH / ) paJcabhairavaH-(ucceHsvaraM ) haMho vidyAdharAH ! svayaM ratnakUTAdhipatirvaH samAdizati / drutamAkArayata dakSiNAtramavAsinI lambastanIm / tau ca vadhyau kuto'pi gaveSayitvA samAnayata / puruSottamaM ca taM jIvitadAyinaM saMghaTayata / (nepathye) yadAdizati siddhaparamezvarastadacirAdeva sampAdayAmi / pacabhairava:-tarhi gatvA vinapayAmi siddhAdhipataye / (iti parikAmati / vilokya ) kayamiyamuttarAzramavAsinyAH kundalatAyAstApasI kssemkrii| (pravizya ) Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM kSemaGkarI - ( ka ) ayya paMcabherava ! siddhAhiMSadiNo daMsaNamahilasAmi / paJcabhairavaH - bhadre ! prahAravedanAbhiratitarAmasvasthazarIraH sAmprataM siddhaparamezvaro vakumapi na prabhaviSNuH / tato dRSTvA kiM kariSyasi ? | kSemaGkarI - (kha) pahAraveaNopasamaNatthaM ceya daMsaNamabhilasAmi / 112 pazcabhairavaH satvaramAgaccha pazya tarhi kAmakAnanakadalIgRhamadhizayAnaM siddhAdhinAtham / ( tataH pravizati yathAnirdiSTaH siddhAdhinAthaH sughaNTanandighoSaprabhRti kazca parivAraH / ) siddhAdhinAtha: - ( prahAravedanAmabhinIya ) ahaha ! / sughaNTa : - deva ! kiM prahAravaNamiyantaM kAlamavatiSThate 1 / siddhAdhinAthaH -- kupita devatAmahAro'yaM na saMrohiNImauSadhIM vinA prazAmyati / nandighoSaH - kimasAdhyA saMrohiNI siddhaparamezvarasya / / ( siddhAdhinAthaH dIrghaM niHzvasya tUSNImAste / ) paJcabhairavaH -deva ! kSemaGkarI praNamati / siddhAdhinAthaH -- kSemaGkari ! niSNatyUhavratAnuSThAnA kuzalavatI kundalatA ? 1 (ka) Arya paJcabhairava ! siddhAdhipaterdarzanamabhilaSAmi / (kha) prahAravedano pazamanArthameva darzanamabhilaSAmi / Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 araH] kaumudImitrANandam / 113 kSemArI-(ka) sidAhivadiyo pasAdeva / ( punaH savinayaM ) aidaM vibhavedi kundalatA / atthi amhANaM bhAsame maMtio adidhI / so maMteNa taMteNa ya pahAraveyaNaM pttihnnedi| siddhASinAtha:--manavistaraM vidhApayituM vayamidAnImanojasvinaH / tatraprayogaM yadi karoti tadA kurutAm / (kSemaGkarI niSkrAntA / ) siddhAdhinAtha:-(saviSAdaM ) aho ! vaicitryaM kAlasya, mahAravedanAmupazamayi? vayamapi sAmpatamaparasya mukhamIkSAmahe / (punaH smRtvA) anujagrAha nastatra skhaklezamupagamya yaH / nisargasuhRdastasya vaNijaH kiM vitanmahe 1 // 1 // (punaH saviSAdaM ) parasmAdupakAro yaH so'pi brIDAvahaH satAm / tasyApatyupakArastu dunotyantaH pazUnapi // 2 // (nepathye ) parimalabhRto bAtAH zAkhA navAkarakoTayo (ka) siddhAdhipateH prasAdena / etadvijJapayati kundalatA / bhasti asmAkamAzrame mAniko'tithiH / sa matreNa tabreNa ca prahAravedanAM pratihanti / 1' pasAeNa' ka-pustake / 2 ' evaM 'ka-pustake / Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM madhuravirutotkaNThAbhAjaH priyAH pikapakSiNAm / viralavirala svedodvArA babhruvadanendavaH prasarati madhau dhAtryAM jAto na kasya guNodayaH 1 // 3 // sughaNTaH- deva ! zubhodarka mAgadhaH paThitavAn / siddhAdhinAthaH adya kenApyacintyena hetunA'smAkaM mAnasamapi pravarddhamAnotsAham / (punarnandighoSaM prati) samAdiza kAmaparicArakaM brahmalayam / yathA, vayamadya nizIthe svayaM balikarma vidhAsyAmaH / tato bhagavataH paJcavANasya pUjAvizeSaH 1 aise vipazJcanIyaH / ( nandighoSo niSkAntaH / ) ( pravizya ) kSemaGkarI - (ka) ediNA taMteNa avalipedu pahAravarNa siddhAhivaI / siddhAdhinAthaH - ( tathAkRtvA savismayaM ) kathaM kSaNAdeva sarvavApyalakSyaH mahAravraNaH samajani 1 / ( punaH savimarza ) kathamidaM tadevAsmAkInamauSadham 1 | ( kSemakarIM prati ) sumukhi ! sa tvadIyo mAnikaH kimaparamapi kimapi jAnAti 1 / kSemaGkarI - ( kha ) avaraM pi piyasaMpaogaM jANAdi / siddhAdhinAthaH - ko'pyasmAkaM vyApAdayituM, miyaH ko'pi pUjayituM, tadubhayasyApi saMyogamAdhAtumUrjasvala: 1 / ( ka ) etena taNAvalimpatu prahAravaNaM siddhAdhipatiH / (kha) aparamapi priyasaMprayogaM jAnAti / 114 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 maraH] kaumudImitrANandam / 115 kSemArI-(ka) adhii| siddhAdhinAtha:--(sautsukyaM) samAdiza kundalatAm / yathA, nikaSA kAmAyatanaM svayaM sabihitA vidhApaya mAvikeNa priyajanasaMghaTanAyeM matropacAram / (kSemakarI niSkrAntA / ) (pravizya kaTitaTaM nartayantI lambastanI prnnmti|) siddhAdhinAtha:-( sasaMrambha) lambastani ! idamAsanamAsyatAm / (punaH sautsukyaM) asmanmanorathAnurUpaM kimpyaacrtyaayii| lambastanI-(sodvegaM ) (kha) na ki pi| siddhAdhinAtha:-hA hatAH smH|( punaH saviSAda) lambastani ! sa eSa aveyakamavAsaprasAdo yadasmAkamapi daumAgyam / (punaH sopahAsaM) sUtradhArI khalu bhavatI vikaTakapaTanATakaghaTanAsu, tatastvamapi bhagnAsi / lambastanI-(1) kimahaM karemi ?, sA khu aneI na Aharadina jaMpedi, gavaraM tavovihANakadanicchayA roaMtI citttthdi| (ka) atha kim / (kha) na kimapi / (ga) kimahaM karomi !, sA khalu AtreyI nAharati na jasati, navaraM tapovidhAnakRtanizcayA rudatI tiSThati / . Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM P siddhAvinAtha: - nijasya patyuH premNA patyantaraM nAbhikati ?, utAho ! manmayAbhAvena 1 / 116 lambastanI - ( sAkSepaM ) ( ka ) sA kimatthi itthiya !, jII vammaho na bhodi / siddhAdhinAtha:-santi tAH kiyantyo'pyasmin jagati striyo yAsAM manmathasahasro'pi na mano vyathayati / zrIsamparka iva puruSasamparko'pi na vikArAya / aGgasaMskAro lokavyabahAro na kAmoddvAraH / jaTharapiTharIbharaNamAtrAvadhayaH sarve'pyamikASAH / puruSopasevA'' jivIkArthaM na manmathavyathAvyapohAryam / kAmayitari janayitari bhrAtari ca puruSamAtraparamantaHkaraNam / tadalamamunA vAgvilAsena / sarvathA kaitavaM nindyaM pravadanti vipazcitaH / kevalaM na vinA tena duHsAdhaM vastu sidhyati // 4 // tato braja tvaM kAmAyatanam / pravarttaya sarvavanitAsu vivIsamAnaM pUrvamantritameva kaitavaprayogam / vayamapyete pradoSAnantarabhAgatA eva / ( lambastanI niSkAntA | ) ( pravizya ) puruSaH- deva ! vadhyayormadhyAdekaH prAptaH / (ka) sA kimasti strI ?, yasyA manmathoM na mavati 1 1 kha ' jIe ' iti pAThaH / Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 araH] kaumudImitrANandam / 11 siddhAdhinAtha:-(sarabhasaM) pAtakastaditaro vaa| purussH-tditrH| siddhAdhinAtha:--( paJcamairavaM prti|) sa eSa maghopacArakarmaNaH prabhAvaH / (punaH puruSaM prati ) gatvA samAdiza lambastanIma, yathA pazcavANasyApi vyApArI vadhyahastenaiva kaaryH| (puruSo niSkrAntaH / ) (nepathye) vasudhAtalasaMtapanastapanazvaramaM prayAtyacalameSaH / priyajanasaGkaTanakaraM timiraM praviluThati kaasstthmsu||5|| paJcabhairava:-deva! mAtrikamatrAnurUpaM pradoSa mAgadhaH paThitavAn / siddhAdhinAtha:-adhitiSThAmastarhi kAmAyatanam / (sarve parikrAmanti / ) pacabhairavaH deva ! sphUrjayAvakapaGkasaMkramalasanmadhyaM japAsodarai yaiH kRptapatAkasAmrakisalaistAmrIbhavattoraNam / kausumbharghaTitAvacUlamabhito mattAlibhirdAmabhiH sindUrAruNitAGgaNaM gRhamidaM devasya cetobhuvaH // 6 // (mavizya ) bamalAvAmA vihitavizeSapUjo bhamaSAnanaGgaH / idaM ca siMhAsanamAsyatAM deven| Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM siddhAdhinAtha: - ( praNamya ) janamahitamahimnAM viSNuzambhusvayambhUharihayahimadhAmnAM duryazonAvyabIjam / kRtataruNimamAdyanmAninImAnabhaGgaH prathayatu mahatIM nastAM samIhAmanaGgaH // 7 // ( punaH siMhAsanamalaGkRtya sotkaTaM ) himakarakarAkIrNA rAtrirmadhuH kalitodayo galitakusumaizchannA bhUmiH sacApakaraH smaraH / mithunaghaTanAdakSaM mitraM priyA praNayonmukhI vidhirayamiyAnsampadyeta prasIdati veghasi // 8 // ( tataH pravizati lambastanI AtreyI ca / ) siddhAdhinAthaH -- ( AtreyImavalokya savismayaM ) cakSurvASpavikajjalaM karatalavyAsaGgakhaNDazruti gaNDazrIradharaH kharaH prasRmaraiH sUtkAratArormibhiH / AhArapratirodhakIkasazirAmAtrA ca gAtrAvani 118 prINayate tathApi sudatI lekheva zItatviSaH // 9 // lambastanI - (ka) vatse ! paNamehi siddhanAI / ( AtreyI praNamya salajjamadhomukhIbhavati ) / siddhAdhinAtha: saubhAgyadrumamaJjarismarakarikrIDaikarevAvane ! lAvaNyasya taraGgiNi ! tribhuvanamahAdanAcaNDike / / ( ka ) vatse ! praNama siddhanAtham / Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 araH] kaumudImitrANandam / 119 vakrAmbhojamudasya pazya sudati ! svarbhUrbhuvazcakSuSAM sAphalyaikanivandhanaM bhagavatazceto vo mandiram // 10 // (AtreyI savrIDaM tUSNImAste / ) siddhAdhinAthaH-(sotkaNThaM) varka vilakSma satatodayadarpite ca netre zaThena sRjatA mdirekssnnaayaaH| dhAtrA kalaGkavinimIlanapAMsurANAM kiM nAma nApakRtamindusaroruhANAm ? // 11 // (punarapavArya ) lambastani ! sarvamapi kAmakartavyaM zikSitastvayA vadhyaH / lambastanI-(ka) apa iN| siddhAdhinAtha:-( AtreyI prati ) bhadre ! svayaM samihite bhagavati paJcabANe ko'yaM priyasamparkanimittaM klezAbhyupagamaH 1 / abhyupagaccha svacchena cetasA satyAvapAtasya bhagavataH paJcavANasya puruSopahAram, yenAyaM prasadya prayacchati se priyapatim / api ca yasyaivAyaM bhagavAnanaka svayaM srajamupaneSyate sa eva te ptiH| lambastanI-(kha ) vatse ! bhodu edaM, piccha bhayavado pahAvaM / (ka) atha kim / (kha) vatse ! bhavatvetat, pazya bhagavataH prabhAvam / 1kha-peccha ' iti pAThaH / Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM siddhAdhinAthaH - ( kAmAmitApamabhinIya ) assaM mRgIdRzi zoramRtacchaTAyAM devaH smarospi niyataM vitatAbhilASaH / etatsamAgamamahotsavabaddhatRSNa mAhanti mAmaparathA kathameSa bANaiH 1 // 12 // ( punarAtreyIM prati ) natazatamakhakAminIprasUnacyutamakarandakarambitAMhiSathAm / druhiNahariharopajapyanAmnaH praNama mRgAkSi ! manobhavasya mUrttim // 13 // AtreyI - ( utthAya praNamya ca savinayaM ) ( ka ) bhayavaM kusumabANa ! pasia uvaNehi piaM jaNaM / ahaM te puriseNa | bakiM karissaM / 120 ( nepathye ) bhadre ! svayaM sannihite bharttari kiM bharttAramarthayase / / jAtreyI - (kha) kathamesa sayaM bhayavaM paMcabANo jaMpedi 1 / ( punarvilokya) kathaM sayaM sayaMvaramA nikkhivedi 1 / siddhaNAhassa kaMTe (ka) bhagavan kasumabANa ! prasadyopanaya priyaM janam / mahaM te puruSeNa baliM kariSye / ( kha ) kathameSa svayaM bhagavAn paJcavANaH jalpatiH / kathaM svayaM svayaMvaramAlAM siddhanAthasya kaNThe nikSipati hai / Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 maH kaumudImitrANandam / (sarve savismayamavalokayanti 1) sidAdhinAtha:-( savismayamAsmagataM ) kavamidaM tadeva trilokIkAminIjanamanaHsobhaikahetupraiveyakampanItaM bhagavatA pazavANena ? / (punarapavArya) lampastani! kimida, kaitaramapi satyatAmanA / lambastanI-(ka) ahaM pi vimhidA vihAmi / pAtreyI-( sAttikamAvAnaminIya saramasaM ) (kha) eso so kSetra me pii| (punaH sarabhasaM ) ajjauca! cirA divo si| lambastanI-(ga) vatse ! nirUpido tae bhayavado pahAyo ?, tA iyANi upavasiya dehi purisovahAraM / sidAdhinAyA-( dakSiNAkSisphuraNamabhinIya sasmasaM ) bhagavan kusumacApa ! amandaM spandamAnasya dakSiNasyAsya ckssussH| malaM prayaccha samakaM tena jIvitadAvinA // 14 // (nepathye) sa prtyaasmH| (ka) mahamapi vismitA tiSThAmi / (kha) eSa sa eva me patiH / mAryaputra ! cirAdATo'si / (ga) batse / nirUpitastvayA bhagavataH pramAvaH!, tadidAnaunuparahi purodhAran / Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM siddhAdhinAtha: - kiM jIvitadAyinaH saMparkaH pratyA sanaH 1 / 122 ( nepathye ) eSa pratyAsanaH kAlo nizIyasya / tadArabhyatAM balikarma / ( tataH pravizati yAvakarasopaliptasarvAGgaH karavIradAmA laGkRtakaNThapITho nivasitakusumbhavasanaH puruSaH / ) siddhAdhinAthaH - ( apavArya ) lambastani / tathA tvayA'yamupalipto yathA sarvathA nopalakSyate / krUrakarmaNi paTIyasI khalvasi / ( puruSaH paJcabANaM praNamya pradakSiNIkRtya ca homakuNDa saviSamupavizati / ) lambastanI - ( ka ) vatse / karehi bhayavado kuMDANaLassa ubahArapurisassa ya pUyaM / ( AtreyI tathAkaroti / ) siddhAdhinAthaH -- mahApuruSa ! sArvakAmikamidaM zAnatikamagnikuNDam / bhagavataH paJcavANasya purato vanitayA svanamasminnAhutIkRtaH svargasundarINAM patirbhaviSyasi / tadidAnIM klezasahastrapicchilaM pitRmAtRputrakalatrasvApateyapremANamapahAya paralokamadhitiSThAsuH prazAntena cetasA sAra kimapi daivatamiSTam / (ka) vatse ! kuru bhagavataH kuNDAnakasyopahArapuruSasya ca pUjAm / Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 baraH] kaumudImitrANandam / 123 puruSA-(savinayamaJjaliM baddhvA) zIrNaniHzeSasaMsAravyApArAvezavaizasam / smarAmi niSThitaklezaM devaM nAbhisamudbhavam // 15 // siddhAdhinAtha:-aihikamapi kimapi zaraNaM pratipadyasva / puruSaH-aihikaH punaranaGgadAso yonisiddhaH zaraNam / yo mayA varuNadvIpe khymupkRtH| siddhAdhinAtha:-kayaM bhavAn mitrANandaH / puruSaH-mitrANando'smi / siddhAdhinAtha:-(praNamya ) paramezvara ! prasIda prasIda / kSamakha kRtaghnasya Rracetaso'naGgadAsasya tamekamaparAdham / (paJcabhairavaM prati ) sa eSa me jIvitasya svAmI mitrANando yadgaveSaNAya yUyamabhyarthitAH / ( paJcabhairavaH yAvakopalepamapanIya mitrANandaM siMhAsane samupavezayati / ) (AtreyI pratyabhijJAya parirabhya ca tArakharaM pralapati / ) puruSA-(savASpaM ) priye ! kAmimAM dusthAmavasthAmadhigavavatyasi / sidAdhinAtha:-aparamapi bahu karttavyamasti / paramidAnI gahANa khIratnamekam / amameva kuNDAgni pradakSiNIkRtya ___ Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121 rAmacandrasariviracitaM pariNaya bhagavataH patrANasya purtH| ( lambastanI prati ) upanaya dvitIyAM tAM tApasIm / (pravizya tApasI praNamati / ) AtreyI nibhRtaM vilokya ) ( ka ) kayamesA sumicA / puruSaH-kayameSA sumitrA makarandapatnI ? / ( punaH siddha prati ) iyaM me mitrasya patnI sumitraa| sidAdhinAtha:-( salajjaM ) keyamaparAdhaparamparA / / (punaH puruSaM prati ) ete dve api mayaivApahatya vihisarUpAntare sammasvanIvezmani parasparavAnimijhe vihitanAmAntare kAlamiyantaM vidhRte / ( punarvimRzya ) patirasyAH vartate / puruSaH-padAI velandharanagarAtsvanagaraM prati praviSTamAno yupmadipAvarairapahatastadA patiraspAH kacidapi pakhayya gatavAn / (pravizya ) pratIhAraH ekaH pathiko devapAdAn draSTumabhilapati / [sidAdhinAtha:-zrIdhaM pravezaya / (pratIhAro niSkrAntaH)] (pravizya pavikaH praNamati / ) (3)ayameNa smibh| Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 ahaH ] kaumudImitrANandam / 125 puruSaH--kathameSa makarandaH 1 / (iti sarabhasamutthAya parirabhate / ) siddhAdhinAtha: - ( puruSaM prati ) ko'yaM pathikaH 1 / puruSaH - asmanmitraM sumitrAyAH patirayam / ( tApasI vilokya saromAJca maghomukhIbhavati / ) siddhAdhinAtha: - ( pathikaM prati ) kimarthamatrAgamanaM bhavataH 1 / pathikaH - vijJAtavaruNadvIpavRttAnto'haM mitrANandavyasanaM vijJapayituM yuSmAkamupasthito'smi / siddhAdhinAthaH - ( sapazcAttApaM puruSaM prati ) yuSmAbhirevAhamupakRtya svayamAtmA vyasane pAtitaH / krUraH kRtopakAraH pratyapakArAya kalpate bhUyaH / ciracitapAzavinAzaH praNihanti vipAzakaM siMhaH // 16 // puruSaH- siddhAdhinAtha ! mAsma viSIdaH / yadi vyasanamidaM na bhavetadAnIM kathamahaM sabhihitamitrakalatraH syAm / apakAraM kurvANairupakAraH ko'pi zakyate kartum ? / santApya phalasamRddhAH karoti dhAnyauSadhIstapanaH ||17|| ( siddhAdhinAthaH salajjamadhomukho bhavati / ) puruSaH- siddhanAtha ! priyasamparko hayA me maitreyaM vinA / siddhAdhinAthaH (paJca bhairavaM prati ) mUhi mAcikam / yathA trivaH sarvo'pi saGghaTitaH parameko'vaziSyate tadartha prayatasva / Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmacandrasUriviracitaM ( nepathye ) prabhAtamAyA rajaniH / idAnImanavasaro mantrasya / siddhAdhinAthaH - (AkarNya ) paJcabhairava ! tarhi brUhi kundalatAM yathA mAkimasmAkaM darzaya / ( paJcabhairavo niSkrAntaH / ) 126 ( tataH pravizati kundalatA mAnikazca / ) sarve - ( vilokya) kathamayaM maitreyaH 1 / modAmahe manorathAnAmapyagamyena priyajanasaGghaTanena / puruSaH- maitreya ! kathamatra saMprApto'si 1 / mAtrikaH - ratnAkarAvayA saha viyojito bhrAmyan kundalatAmanusRtavAn / siddhAdhinAthaH - kiM te kundalatA dRSTacarI ? | mAtrikaH -- varuNadvIpe dRSTacarI / ( punarauSadhivalayaM siddhanAthasyopanIya ) svenaivauSadhidraveNa yUyamupazAntamahAravedanAH saMjAtAH / siddhAdhinAtha: - ( puruSaM prati) kutaste kaNThikAyA lAbhaH 1 / puruSaH- pAzapANineyaM mahyamupanItA / mayA ca jAtamaraNanizcayena smarapratimApRSThasthitena yuSmatkaNThe vinivezitA / siddhAdhinAthaH kaumudI mupahartu bhrAmyannahaM tadAnIM pAzapANinA viDambitaH / bhavAn ghAtahetuzcAyaM makarandaH kaumudIsumitrAnurAgiNA mayAsminagnikuNTe kAmadevapurato vyApAda Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaumudImitrANandam / yituM gaveSitaH / iyaM ca svayaM tvayA puraH kaumudI samAsAditA / idAnIM punrmyopniitaa| puruSaH-yo mayA pravahaNabhaGgAdArabhya klezo'nubhUtastasya sarvasya yuSmatprasAdena paryantaH samajani / tadidAnI samitrakalatrasvApateyaM mAmupanaya kautukamaGgalanagaram / siddhAdhinAthaH-iyato'pyarthasya kA nAma prArthanA / samAdiza kimaparaM te priyamAdadhAmi / puruSA-ataH paramapi kimapi priyamasti / siddhAdhinAtha:-tathApIdamastuupanatamitrakalatraH saMtaptArAmacandrakaravizadAm / AsAtha yazolakSmI parAM svatatrazciraM bhuuyaaH||18|| // iti dshmo'ngkH|| // kRtiriyaM prabandhazataka mahAkaveH zrIrAmacandrasya // Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athaH prazastiH (zArdUlavikrIDitam) pAdAGguSThasucAlitAmaragiri - rhastAstadevasmayaH jihvAkhaNDitazakrasaMzayacayo, vAGnaSTahAlAhalaH / sarvAGgINamahopasargadakRpA- netrAmbudattAJjaliH dADhAdAritadivyayutsamavatAt - zrI vardhamAno jinaH // 1 // (vasaMtatilakA) zrIvIra - gautama-sudharmagaNeza - jambUsvAmyAdipaTTadharasUrigaNaH punAtu / 'zrIhemacandrayaticandra' 'jagatsucandra'zrIhIrasUri-yazasazca zivaM dizantu // 2 // etanmaharSizucipaTTaparaMparAjAnAnandasUrikamalAbhidhasUripAdAn / --- saMvijJasaMtatisadIzapAdAn praNamya zrIvaradAnacaraNA~zca gurun staviSye // 3 // zrIdAnasUrivaraziSyamatallikA sa zrIpremasUriranizaM zamamagnayogI / siddhAntavArivaravArinidhiH punAtu cAritracandanasugandhizarIrazAlI // 4 // ( zArdUlavikrIDitam) pratyagratrizatarSisantatisarit sraSTA kSamAbhRdmahAn gItArthapravaro varazrutayutaH sarvAgamAnAM gRham / tarke tarkavizuddhabuddhivibhavaH, so'bhUt svakIye'pyaho gacche saMyamazuddhitatparamatiH, prajJAvatAmagraNIH // 5 // tatkAlInakaragrahagrahavidhA - vabde hyabhUd vaikrame tithyArAdhanakAraNena karuNo bhedastapAgacchajaH / Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAruNyaikarasena tena guruNA satpaTTakAdAtmano baGazena nivAritaH khakarakhau - SThe'bde'pavAdadhvanA / / 6 / / (vasantatilakA) tatpaTTake bhuvanabhAnvabhidhazca sUriH zrIvardhamAnasutaponidhikIrtidhAma / nyAye vizArada itIha jagatprasiddho jAto'tivAkpatimati - matimaccharaNyaH // 7 // tasyAdyaziSyalaghubandhurathAbjabandhutejAstapaH zrutasamarpaNatejasA saH / paMnyAsapadmavijayo gaNirAT zriye'stu kSAntyekasAyakavidIrNamahopasargaH // 8 // sAkSAjjinAgamanidhiH prathito yato'sti, siddhAntasUrya iti yo jagatItale'smin / gacchAdhinAthapadabhRjjayaghoSasUriH, puNyena puNyanilayo jayatIha coccaiH // 9 // sadbuddhinIradhivibodhanabaddhakakSaH vairAgyadezanavidhau paripUrNadakSaH / sImandharaprabhukRpAparapAtramastu zrIhemacandrabhagavAn satataM prasannaH ||10|| kAruNyakamrAlayAnAM lokopakAracaturANAM mahomAlinAM vairAgyadezanAdakSAcAryadeva zrImadvijayahemacandrasUrizvarANAM sadupadezena zrIjinazAsana ArAdhanA TrasTavihite zrutasamuddhArakAryAnvaye prakAzitamidaM grantharatnaM zrutabhaktitaH zivamastu / Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinazAsanA ArAnA TrasthA prakAzaka ini elemento M.Babulal Printery, 079-26576056