Book Title: Uttaradhyayan Sutram Part 04
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
५२०.
उत्तराध्ययनसत्रे गन्धविषये रागद्वेषयोरनुद्धरणे दोषा उक्ताः, अथ तदुद्धरणे गुणमाह-- मूलम्-गंधे विरेत्तो मणुओ विसोगो, एएण दुक्खोहपरम्परेण । ने लिप्पई भवमझे विसंतो, जलेण वा पुक्खरिणी पेलासं॥६० छाया--गन्धे विरक्तः मनुजः विशोकः, एतया दुःखौघपरम्परया।
न लिप्यते भवमध्येऽपिसन्, जलेन इव पुष्करिणी पलाशम् ॥६०॥ टीका--' गंधे विरत्त' इत्यादि--
गन्धे-मनोज्ञे अमनोज्ञे च गन्धे, विरक्तः, विशोकः, मनुजः, भवमध्येऽपि सन् , एतया दुःखौघपरम्परया न लिप्यते । तत्र-दृष्टान्तमाह-'जलेण वा' इत्यादि । जलेन पुष्करिणी पलाशमिव, इत्यन्धयः । शेष व्याख्या पावत् ॥६०॥
॥ इति घ्राणेन्द्रियप्रकरणम् ॥ इस प्रकार गंध-अमनोज्ञगंधके विषयमें अरूचि परिणाम स्वरूप द्वेषभावको प्राप्त हुआ जीव इसी तरहसे दुःखोंको परम्पराओंको भोगा करता है। तथा उसमें प्रद्विष्टचित्त बनकर जो कर्म उपार्जन करता है सो जब उनका विपाककाल आता है उस समय यह पुनः दुःखी ही होता है ॥१९॥
गंधके विषयमें रागद्वेषके नहीं हटानेमें दोष कहे, अब रागद्वेषके हटानेमें गुण कहते हैं-'गंधे' इत्यादि ।
मनोज्ञगंध एवं अमनोज्ञगंधसे विरक्त प्राणी शोक रहित होकर संसारमें रहता हुआ भी पूर्वोक्त इस दुःख परम्परासे कभी भी लिप्त नहीं होता है जैसे पानीमें रहता हुआ कमलिनीका पत्र पानीसे अलिप्त रहता है ।।६०॥
આ પ્રમાણે ગંધ-અમનેઝ ગંધના વિષયમાં અરૂચિ પરિણામ સ્વરૂપ દેષભાવને પ્રાપ્ત બનેલ જીવ આ પ્રકારની દુઃખોની પરંપરાઓને ભેગવ્યા કરે છે. તથા એનામાં પ્રદ્ધિષ્ટ ચિત્ત બનીને કર્મનું ઉપાર્જન કરે છે. તો જ્યારે તેને વિપાકકાળ આવે છે એ સમયે તે ફરીથી દુખી જ રહે છે | પા
ગંધના વિષયમાં રાગદ્વેષને ન હટાવવાના દોષને કહ્યા, હવે રાગદ્વેષને डटावान गुन ४ छ.-"गंधे " त्याह।
મને ગંધ અને અમનેશ ગધથી વિરકત પ્રાણી શોક રહિત બનીને સંસારમાં રહેવા છતાં પણ પૂર્વોક્ત આ દુખ પરંપરાથી કદિ પણ લિપ્ત થતા --- . જેમ પાણીમાં રહેવા છતાં પણ કમળપત્ર પાણીથી અલિપ્ત રહે છે. દવા
