Book Title: Uttaradhyayan Sutram Part 04
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
७८१
ग्रियदर्शिनी टीका अ० ३६ स्त्रीमोक्षनिरूपणम्
न तावद् भिन्नकर्मोदयख्वत्वेन, भिन्नकर्मोदयरूपाणामपि पञ्चेन्द्रियजात्यादीनां देवगत्यादीनां च सदा सम्बन्धदर्शनात् ।
नापि पुरुपवत् स्त्रिया अपि स्त्रियां प्रवृत्तिदर्शनेन तयोः सम्बन्धाऽभाव इति वक्तुं युक्तम् , इयं प्रवृत्तिर्हि पुरुषामाप्तौ स्ववेदोदयादपि सम्भवत्येव । उक्तञ्च
‘सा स्वकवेदात् तिर्यग्वदलाभे मत्तकामिन्याः' इति ।
अथ स्त्रीत्वस्य पल्यशतपृथक्त्वावस्थानाभिधानात् पुरुषाभिलापरूपे वेदाख्ये भावे स्त्रीशब्द आगमे प्रयुक्त इत्यपि न वक्तुं युक्तम् , पृथक्त्वमित्यनेन द्विसंख्या
यदि कहो कि स्त्री शरीर और पुरुषाभिलाषात्मक वेद, इन दोनों का संबंध नहीं बन सकता है इसलिये यह समास आयुक्त है सो इस पर हम यह पूछते हैं कि इनमें परस्पर में सम्बन्धका अभाव क्यों है ? क्या ये भिन्न२ कर्मोदयरूप हैं इसलिये ? अथवा पुरुषकी तरह स्त्रियों के भी स्त्रियों में प्रवृत्ति देखी जाती हैं इसलिये? यदि प्रथम पक्ष अंगीकार किया जावे तो इससे भिन्नता सिद्ध नहीं होती है, क्योंकि भिन्न कर्मोदयरूप भी पंचेन्द्रिय जाति आदिका तथा देवगति आदिका सदा संबंध देखा जाता है। द्वितीय पक्ष भी उचित नहीं कारण कि स्त्रीकी स्त्रीमें प्रवृत्ति, पुरुषकी प्राप्ति न होने पर वेदोदयके कारण ही होती है। कहा भी है-" सा स्वकवेदात् तिर्यग्वदलाभे मत्तकामिन्याः" अर्थात् यह प्रवृत्ति स्त्रीवेदके उदयले पुरुषकी प्राप्ति न होने पर तिर्यचनीमें, तोयंचनीकी तरह कामोन्मत्त स्त्रीकी होती है। “ स्त्रीत्वका पल्यशत पृथक्त्व
જે એવું કહે કે, સ્ત્રી શરીર અને પુરૂષાભિલાષાત્મક વેદ, આ બન્નેને સંબંધ બની શકતું નથી. આ કારણે એ સમાસ અયુકત છે. તે આની સામે અમે પૂછીએ છીએ કે, આમાં પરસ્પરમાં સંબંધને અભાવ કેમ છે ? શું એ ભિન્ન ભિન્ન કર્મોદયરૂપ છે આ માટે ? અથવા પુરુષની માફક સિયાની પણ સ્ત્રિોમાં પ્રવૃત્તિ જોવામાં આવે. છે આ માટે જે પ્રથમ પક્ષને અંગિકાર કરવામાં આવે તો આનાથી ભિન્નતા સિદ્ધ થતી નથી. કેમકે, ભિન્નકર્મોદયરૂપ પણ પંચેન્દ્રિય જાતિ આદિને તથા દેવગતિ આદિન સદાય સંબંધ દેખવામાં આવે છે. બીજો પક્ષ પણ ઉચિત નથી. કારણ કે, સ્ત્રીની સ્ત્રીમાં પ્રવૃત્તિ પુરુષની प्राप्ति न पायी वयना २९ो ४ बाय छे. यु पर छ-“सा स्वकवेदात् तिर्यग्वदलामे मत्तकामिन्या " अर्थात् मा प्रवृत्ति श्रीवाना यथी ५३५नी પ્રાપ્તિ ન થવાથી તિર્યંચનીમાં, તિર્યંચનીની માફક કામોન્મત્ત સ્ત્રીની
