Uttaradhyayan Sutram Part 04

Book Title: Uttaradhyayan Sutram Part 04
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 733
________________

प्रियदशिनी टीका अ० ३६ संसारीस्वरूपनिरूपणम् बादराः बादरनामकर्मोदयाद् वादाश्च । पुनः एते सूक्ष्मा बादराश्च, पर्याप्ता अपर्याप्ताश्व, तत्र-पर्याप्ताः-पर्याप्तिमन्त इत्यर्थः, यस्मात् कर्मदलिकाद् आहार शरीरेन्द्रियोच्छवासवाङ्मनसानुत्पत्ति भनति तत्कर्मदलिकं पर्याप्ति, सा अस्त्येपामिति पर्याप्ताः, तथा अपर्याप्ताः स्वयोग्य पर्याप्ति रहिता इत्यर्थः, एवमेवअनेन प्रकारेण पर्याप्तापर्याप्तभेदेन, द्विधा द्वि प्रकारका व्याख्याताः। उक्तं हिजीव दो प्रकारके हैं (सुहुमा तहा बायरा-सूक्ष्माः तथा बादराः) एक सूक्ष्म और दूसरे बाद । जिन जिवोंके सूक्ष्म नामकर्मका उद्य होता है वे सूक्ष्म तथा जिनके बाद नामकर्मका उदय होता है वे बाद हैं। ये दोनों (पज्जत्तम पज्जत्ता एवमेव दुहा-पर्याप्ताः अपर्यासाः एवमेव द्विधा) पर्याप्त और अपर्याप्त होते हैं। इस तरह इनके भी दो दो भेद हो जाते हैं।
भावार्थ-सूक्ष्म और बादरके भेदले पृथिवी जीव दो प्रकारके हैं। इनमें सूक्ष्म जीव पर्याप्त और अपर्याप्तके भेदसे दो प्रकारके हैं और बादर जीव भी पर्याप्त और अपर्याप्तके भेदसे दो प्रकार के हैं। जिन जीवोंकी पर्याप्सियां पूर्ण हो चुकी हैं वे पर्याप्त और जिनकी पर्याप्तियाँ पूर्ण नहीं हुई हैं वे अपर्याप्त हैं। जिस कर्मदलिकले आहार पर्याप्ति, शरीरपर्याप्ति, इन्द्रियपर्याप्ति, श्वासोच्छ्वालपर्याप्ति, - भाषा पर्याप्ति-एवं मनःपर्यासिकी उत्पत्ति होती है वह कर्मदलिक पर्याप्ति कहाजाता है। यह कर्मदलिक जिनके उदयमें होता है ये पर्याप्त जीव हैं तथा अपनी योग्यप्रा२॥ छ सुहमा तहा वायरा-सूक्ष्माः तथा बादराः ये सूक्ष्म मने भान બાદર આ જીના સૂફમ નામ કર્મને ઉદય થાય છે તે સૂક્ષ્મ તથા જેને मा४२ नाम भनाय थाय छे ते माह छ. मा मन्ने पज्जत्तमपज्जत्ता एवमेव दुहा-पर्याप्ताः अपर्याप्ताः एवमेव द्विधा पर्याप्त मन. २५५र्यास्त हाय छे. मावी રીતે એના પણ બે ભેદ થઈ જાય છે.
ભાવાર્થ–સૂક્ષ્મ અને બાદરના ભેદથી પૃથવી જીવે બે પ્રકારના છે. આમાં સૂક્ષમ જીવ પર્યાપ્ત અને અપર્યાપ્તના ભેદથી બે પ્રકારના છે. અને બાદર જીવ પણ પર્યાપ્ત અને અપર્યાપ્તના ભેદથી બે પ્રકારના છે. જે જીની પર્યાપ્તિ પૂર્ણ થઈ ચૂકેલ છે તે પર્યાપ્ત મને જેની પર્યાદિત પૂર્ણ થઈ નથી તે અપર્યાપ્ત જે કર્મ દલિથી આહાર પર્યાપ્તિ, શરીર પર્યાપ્તિ, ઈન્દ્રિય પર્યાપ્તિ, શ્વાસોચ્છુવાસ પર્યાપ્તિ, વચન પર્યાપિત ભાષા પર્યાપ્તિ અને મન પર્યાપ્તિની ઉત્પત્તિ થાય છે. તેને કર્મલિક પર્યાગ્નિ કહેવામાં આવે છે. આ કર્મદલિક જેના ઉદયમાં હોય છે તે પર્યાપ્ત જીવ છે. તથા પિતાની યોગ્ય उ०१०४


Page Navigation
1 ... 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039