Page Text
________________
प्रियदशिनी टीका अ० ३६ संसारीस्वरूपनिरूपणम् बादराः बादरनामकर्मोदयाद् वादाश्च । पुनः एते सूक्ष्मा बादराश्च, पर्याप्ता अपर्याप्ताश्व, तत्र-पर्याप्ताः-पर्याप्तिमन्त इत्यर्थः, यस्मात् कर्मदलिकाद् आहार शरीरेन्द्रियोच्छवासवाङ्मनसानुत्पत्ति भनति तत्कर्मदलिकं पर्याप्ति, सा अस्त्येपामिति पर्याप्ताः, तथा अपर्याप्ताः स्वयोग्य पर्याप्ति रहिता इत्यर्थः, एवमेवअनेन प्रकारेण पर्याप्तापर्याप्तभेदेन, द्विधा द्वि प्रकारका व्याख्याताः। उक्तं हिजीव दो प्रकारके हैं (सुहुमा तहा बायरा-सूक्ष्माः तथा बादराः) एक सूक्ष्म और दूसरे बाद । जिन जिवोंके सूक्ष्म नामकर्मका उद्य होता है वे सूक्ष्म तथा जिनके बाद नामकर्मका उदय होता है वे बाद हैं। ये दोनों (पज्जत्तम पज्जत्ता एवमेव दुहा-पर्याप्ताः अपर्यासाः एवमेव द्विधा) पर्याप्त और अपर्याप्त होते हैं। इस तरह इनके भी दो दो भेद हो जाते हैं।
भावार्थ-सूक्ष्म और बादरके भेदले पृथिवी जीव दो प्रकारके हैं। इनमें सूक्ष्म जीव पर्याप्त और अपर्याप्तके भेदसे दो प्रकारके हैं और बादर जीव भी पर्याप्त और अपर्याप्तके भेदसे दो प्रकार के हैं। जिन जीवोंकी पर्याप्सियां पूर्ण हो चुकी हैं वे पर्याप्त और जिनकी पर्याप्तियाँ पूर्ण नहीं हुई हैं वे अपर्याप्त हैं। जिस कर्मदलिकले आहार पर्याप्ति, शरीरपर्याप्ति, इन्द्रियपर्याप्ति, श्वासोच्छ्वालपर्याप्ति, - भाषा पर्याप्ति-एवं मनःपर्यासिकी उत्पत्ति होती है वह कर्मदलिक पर्याप्ति कहाजाता है। यह कर्मदलिक जिनके उदयमें होता है ये पर्याप्त जीव हैं तथा अपनी योग्यप्रा२॥ छ सुहमा तहा वायरा-सूक्ष्माः तथा बादराः ये सूक्ष्म मने भान બાદર આ જીના સૂફમ નામ કર્મને ઉદય થાય છે તે સૂક્ષ્મ તથા જેને मा४२ नाम भनाय थाय छे ते माह छ. मा मन्ने पज्जत्तमपज्जत्ता एवमेव दुहा-पर्याप्ताः अपर्याप्ताः एवमेव द्विधा पर्याप्त मन. २५५र्यास्त हाय छे. मावी રીતે એના પણ બે ભેદ થઈ જાય છે.
ભાવાર્થ–સૂક્ષ્મ અને બાદરના ભેદથી પૃથવી જીવે બે પ્રકારના છે. આમાં સૂક્ષમ જીવ પર્યાપ્ત અને અપર્યાપ્તના ભેદથી બે પ્રકારના છે. અને બાદર જીવ પણ પર્યાપ્ત અને અપર્યાપ્તના ભેદથી બે પ્રકારના છે. જે જીની પર્યાપ્તિ પૂર્ણ થઈ ચૂકેલ છે તે પર્યાપ્ત મને જેની પર્યાદિત પૂર્ણ થઈ નથી તે અપર્યાપ્ત જે કર્મ દલિથી આહાર પર્યાપ્તિ, શરીર પર્યાપ્તિ, ઈન્દ્રિય પર્યાપ્તિ, શ્વાસોચ્છુવાસ પર્યાપ્તિ, વચન પર્યાપિત ભાષા પર્યાપ્તિ અને મન પર્યાપ્તિની ઉત્પત્તિ થાય છે. તેને કર્મલિક પર્યાગ્નિ કહેવામાં આવે છે. આ કર્મદલિક જેના ઉદયમાં હોય છે તે પર્યાપ્ત જીવ છે. તથા પિતાની યોગ્ય उ०१०४
| SR No. | 009355 |
| Book Title | Uttaradhyayan Sutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1960 |
| Total Pages | 1039 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_uttaradhyayan |
| File Size | 75 MB |