Book Title: Uttaradhyayan Sutram Part 04
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
१७६
उत्तराध्ययनसूत्रे
वात्सल्यं - साधर्मिकजनस्य भक्तपानादिना उचित प्रतिपत्तिकरणं तच्च प्रभावना च स्वतीर्थोन्नतिहेतु चेष्टासु प्रवर्तनं, वात्सल्यप्रभावने । अष्ट =अष्ट संख्यका एंते दर्शनाचारा भवन्तीति शेषः । एतैरष्टभिराचारै सम्यक्त्वं पुष्टं भवति ।
एतच्च ज्ञानाचाराद्युपलक्षणम् । यद्वा-ज्ञानाचारं विहाय यद् दर्शनाचारमात्र'भिधानं तद् दर्शनाचार एंव मोक्षमार्गमूलमिति बोधनार्थम् ॥ ३१ ॥
शेष चार बाह्य आचार हैं, उनमें (उवबूह - उपबृंहा ) दर्शन आदि गुण विशिष्टोंकी प्रशंसा करने से उन २ गुणोंका बढ़ाना सो उपबृंहा है ५ । (स्थिरीकरणे - स्थिरीकरणम् ) स्वीकृत धर्मानुष्ठानके प्रति शिथिल हुए व्यक्तियों को उसी धर्मानुष्ठान में पुनः स्थिर करना इसका नाम स्थिरीकरण है ६ । ( वच्छलं-वात्सल्यम् ) साधर्मिक जनोंका भक्तपान आदि द्वारा उचित आदर सत्कार करना वात्सल्य है७ । ( पभावणे - प्रभावना) जैन धर्मकी उन्नति होने में कारणभूत चेष्टाओं में प्रवृत्ति करना प्रभावनां है ८ । (अट्ठ - अष्ट ) ये आठ दर्शनके आधार हैं । इनसे सम्यक्त्व पुष्ट होता है । इन दर्शनके आचारोंके कथन से ज्ञानाचारोंका भी कथन उपलक्षणसे जान लेना चाहिये अथवा सूत्रकारने जो यहां ज्ञानके आचार नहीं कहकर केवल सम्यक्त्वके ही आचारोंका कथन किया है उसका कारण दर्शन के आचार ही मोक्ष मार्गके मूल कारण हैं इस बातको कहना है ॥ ३१ ॥
आयार छे. मील यार माह्य आयार है, सेनाभां उववूह - उपबृंहा हर्शनाहि ગુણુ વિશિષ્યોની પ્રશંસા કરવાથી તે તે ગુણેાને વધારવા તે ઉપમ્ર’હા છે ૫ પાતે थर कर —स्थरीकरणम् स्वीरेसा धर्मअनुष्ठान तर शिथिल मनेस व्यक्तियोने એ ધર્મ અનુષ્ઠાનમાં ફરીથી સ્થિર કરવા તેનુ નામ સ્થિરીકરણ છે. દ वच्छल - वात्सल्यम् साधर्मिता तपान आदि द्वारा उचित न्याहर सत्ठार १२वे। ते वात्सल्य छे, ७ पभावण - प्रभावना जैन धर्मनी उन्नति थवांभां કારણભૂત ચેષ્ટાઓમાં પ્રવૃત્તિ કરવી એ પ્રભાવના છે. ૮ આ શત્રુઅણુ આઠ દર્શનના આધાર છે. આનાથી સમ્યકત્વ પુષ્ટ થાય છે આ દનેાના આચારાના કથનથી જ્ઞાનઆચારાનું પણ કથન ઉપલક્ષણથી જાણી લેવું જોઈ એ. અથવા સૂત્રકારે અહીં એ જ્ઞાનને આચાર ન કહેતાં ફક્ત સમ્યક્ત્વના જ આચારાનુ કથન કરેલ છે, એનું કારણ દનના આચારજ મેાક્ષમા માં મુખ્ય છે. આ વાતને ખતાવવાનુ છે. ૫ ૩૧ ।।