________________
प्रथम अध्ययन : पुण्डरीक फंसकर वा उक्त मिथ्या मान्यताओं के शिकार बनकर कर्मक्षयरूप मोक्ष की प्रगति को बीच में ही ठप्प कर देते हैं।
ईश्वरकारणतावादी या आत्माद्वैतवादी तीसरे पुरुष का निरूपण करने के पश्चात् अब चौथे पुरुष-नियतिवादी के मन्तव्य का निरूपण करते हैं
मूल पाठ अहावरे चउत्थे पुरिसजाए णियइवाइए ति आहिज्जइ। इह खलु पाईणं वा ६ तहेव जाव सेणावइपुत्ता वा, तेसि च णं एगइए सड्डी भवइ, कामं तं समणा य माहणा य संपहारिसु गमणाए जाव मए एस धम्मे सुयक्खाए सुपन्नत्ते भवइ । इह खलु दुवे पुरिसा भवंति । एगे पुरिसे किरियमाइक्खइ, एगे पुरिसे णो किरियमाइक्खइ। जे य पुरिसे किरियमाइक्खइ जे य पुरिसे णो किरियमाइक्खइ. दोवि ते पुरिसा तुल्ला एगट्ठा कारणमावन्ना। बाले पुण एवं विप्पडिवेदेति, कारणमावन्ने अहमंसि दुक्खामि वा सोयामि वा जूरामि वा तिप्पामि वा पीडामि वा परितप्पामि वा अहमेयमकासि परो वा, जं दुक्खइ वा सोयइ वा जूरइ वा तिप्पइ वा पीडइ वा परितप्पइ वा परो एवमकासि । एवं से बाले सकारणं वा परकारणं वा एवं विप्पडिवेदेति कारणमावन्ने । मेहावी पुण एवं विप्पडिवेदेति कारणमावन्ने-अहमंसि दुक्खामि वा सोयामि वा जूरामि वा तिप्पामि वा पीडामि वा परितप्पामि वा, णो अहं एवमकासि परो वा जं दुक्खइ वा जाव परितप्पइ वा णो परो एवमकासि एवं से मेहावी सकारणं वा परकारणं वा एवं विप्पडिवेदेति कारणमावन्ने-से बेमि पाईणं वा ६ जे तसथावरा पाणा ते एवं संघायमागच्छंति, ते एवं विपरियासमावज्जंति, ते एवं विवेगमागच्छंति, ते एवं विहाणमागच्छति, ते एवं संगतियंति उवेहाए, णो एवं विप्पडिवेदेति, तं जहा-किरियाइ वा जाव णिरएइ वा अणिरएइ वा, एवं ते विरूवरूवेहि कम्मसमारंभेहि विरूवरूवाइं कामभोगाइं समारभंति भोयणाए। एवमेव ते अणारिया विप्पडिवन्ना तं सद्दहमाणा जाव इति ते णो हव्वाए णो पाराए अंतरा कामभोगेसु विसण्णा। चउत्थे पुरिसजाए णियइवाइए त्ति आहिए।
इच्चेए चत्तारि पुरिसजाया गाणापन्ना गाणाछंदा जाणासीला णाणादिट्ठी णाणारुई णाणारंभा गाणाअज्झवसाणसंजुत्ता पहीणपुव्वसंजोगा आरियं मग्गं असंपत्ता इति ते णो हव्वाए णो पाराए अंतरा कामभोगेसु विसण्णा ॥ सू० १२॥
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org