Book Title: Agam 02 Ang 02 Sutrakrutang Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Sudharmaswami, Hemchandraji Maharaj, Amarmuni, Nemichandramuni
Publisher: Atmagyan Pith

View full book text
Previous | Next

Page 482
________________ सप्तम अध्ययन : नालन्दीय ४४१ तत्र ये ते परेण त्रसस्थावराः प्राणाः येषु श्रमणोपासकस्य आदानश आमरणान्ताय दण्डो निक्षिप्तः तत आयु: विप्रजहति विप्रहाय तत्र आराद् ये त्रसाः प्राणाः येषु श्रमणोपासकस्य आदानश आमरणान्ताय दण्डो निक्षिप्तः तेष प्रत्यायान्ति, तेषु श्रमणोपासकस्य सूप्रत्याख्यानं भवति, ते प्राणा अपि यावद् अयमपि भेदः स नो नैयायिको भवति । तत्र ये ते परेण त्रसस्थावराः प्राणाः येषु श्रमणोपासकस्य आदानश आमरणान्ताय दण्डो निक्षिप्तः । ते तत आयुः विप्रजहति विप्रहाय तर आराद ये स्थावराः प्राणाः, येषु श्रमणोपासकस्य अर्थाय दण्डोऽनिक्षिप्तोऽनर्थाय निक्षिप्तः तेष प्रत्यायान्ति । येष श्रमणोपासकस्य अर्थाय अनिक्षिप्तः, अनर्थाय निक्षिप्तः, यावत् ते प्राणा अप्युच्यन्ते, यावदयमपि भेदः, स नो नैयायिको भवति । तत्र ये ते परेण त्रसस्थावराः प्राणाः येषु श्रमणोपासकस्य आदानश आमरणान्ताय दण्डो निक्षिप्तः, ते तत आयुः विप्रजहति विप्रहाय ते तत्र परेण चैव ये त्रसस्थावराः प्राणाः, येषु श्रमणोपासकस्य आदानशः आमरणान्ताय दण्डो निक्षिप्तस्तेषु प्रत्यायान्ति । येषु श्रमणोपासकस्य सुप्रत्याख्यानं भवति । ते प्राणा अपि यावद् अयमपि भेदः स नो नैयायिको भवति। भगवांश्च उदाह-नैतद् भूतं, नैतद् भाव्यं, नैतद् भवति, यत् त्रसाः प्राणाः व्युत्छेत्स्यन्ति, स्थावरा भविष्यन्ति, स्थावरा अपि प्राणाः व्युत्छेत्स्यन्ति त्रसाः प्राणाः भविष्यन्ति । अव्युच्छिन्न षु त्रसस्थावरेषु प्राणेषु यद यूयमन्यो वा एवं वदथ-'नास्ति स कोऽपि पर्यायः' यावद् नो नैयायिको भवति ।। सू० ८० ॥ अन्वयार्थ (तत्थ आरेणं जे तसा पाणा जेहिं समणोवासगस्स आयाणसो आमरणंताए दंडे णिक्खित्ते) वहाँ समीप प्रदेश में रहने वाले जो त्रस पाणी हैं और जिनको दण्ड देना (घात करना) श्रमणोपासक ने व्रत ग्रहण करने के समय से लेकर जीवन भर के लिए छोड़ दिया है (ते तओ आउ विप्पजहंति विप्पजहित्ता तत्थ आरेणं चेव जाव थावरा पाणा जेहिं समणोवासगस्स अट्ठाए दंडे अणिक्खित्ते अणट्टाए दंडे णिक्खित्ते तेसु पच्चायंति) वे उस त्रस शरीर को छोड़ देते हैं और छोड़कर उसी निकट के प्रदेश में स्थावर प्राणियों में उत्पन्न होते हैं, जिनको श्रावक ने अनर्थदण्ड देना (व्यर्थ ही अकारण घात करना) वजित किया है परन्तु अर्थदण्ड (सप्रयोजन घात करना) देना वर्जित नहीं किया है। (तेहि समणोवासगस्स अट्ठाए दंडे अणिक्खित्ते, अणट्ठाए दंडे णिक्खित्ते) उनको श्रावक अर्थदंड ही देता है अनर्थदण्ड नहीं देता (ते पाणा वि वुच्चंति ते तसा वि ते Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org

Loading...

Page Navigation
1 ... 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498