Book Title: Yashovijayji krut 350 Gathana Stavano Padmavijayji krut Balavbodh
Author(s): Pradyumnasuri
Publisher: Shrutgyan Prasarak Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004563/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LLLLLLLL LLLLLLLLLLL 'u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano. paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha : saMpAdaka : ' A. zrI pradyumnasUri mahArAja : prakAzaka : zrI zrutajJAna prasAraka sabhA - amadAvAda soo Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ g jana melananI nahIM ihA, muni bhAkhe mAraga nirIhA; jo bahujana suNavA Ave, to lAbha dharamano pAve. . ihA zrutalAbha zrI dazAporavADa jaina saMgha pAlaDI, amadAvAda. zrI lalitabhAi depalAvALA hAla-mukuMda, muMbai Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 1 : saMpAdaka : zrI nemi-amRta-deva-hemacandrasUri ziSya dhumnasUri mahArAja A. : parAmarzaka : upA. zrI bhuvanacandrajI mahArAja : prakAzaka : zrI zrutajJAna prasAraka sabhA amadAvAda-380014 saMvata 2063 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Pandit Padmavijayji Krut Balavbodh on Upadhyay Yashovijayji Krut 350 Stanzas' Stavan Ed. by Acharyashri Pradyumnsuri Maharaj AvRtti : prathama, saM. 2063 prati : 500 pRSTha saMkhyA : 28 + 280 mUlya H prAptisthAna : jitendrabhAI kApaDiyA C/o. ajaMtA prinTarsa 14-bI, sattara tAlukA sosAyaTI, poSTa : navajIvana, amadAvAda-380 014. phona : (o) 2754557 (rahe.) 26600926 100-00 rUA. zaradabhAI zAha 102, vI.TI. epArTamenTa, kALAnALA, bhAvanagara-364001, phona : 2426797 vijayabhAI bI. dozI (mahuvAvALA) sI-602, dattANInagara, bilDIMga naM.-3, esa.vI. roDa, borIvalI(vesTa) muMbaI-92 mobAIla : 98204 78804 mudraka : kirITa grAphIksa 209, AnaMda zopIMga senTara, ratanapoLa, amadAvAda-1. phona : 25352602 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdananI AjubAju upAdhyAyajI zrI yazovijayajI mahArAjanI syAdvAdathI maMDita vANInuM AkarSaNa tethI AnA pratye lagAva thayo. svAdhyAyanA bhAga rUpe anekavAra AmAMthI pasAra thayo. jyAre saMpAdana mATe kArya hAthamAM lIdhuM tyAre AmAM hAma, hiMmata ane protsAhana upAdhyAya zrI bhuvanacandrajIe pUrAM pADyAM. eTaluM ja nahIM paNa jAte badhuM tapAsI ApyuM, mitrabhAve sUcano karyAM ane A grantha viSe lakhI paNa ApyuM. pro. kAMtibhAI bI. zAhe paNa A kAryane paripUrNa karavA pUratA parizramathI zaNagAryuM che. ame vAsaNA comAsuM hatA tyAre dharmarasikavATikAmAM lalitabhAI(mukuMda,muMbaI)e kahyuM "A 350 gAthAnA stavanano svAdhyAya karIe chIe paNa vAstavamAM je arthabodha thavo joIe te thato nathI. A grantha ame samajIe te rIte prakAzita thAya to sAruM.'' caMdanabALAzrIjIne A kAma hAthamAM levAno vicAra hato. dhImI zarUAta thaI hatI. eka zrAvakanI A stavana viSenI jijJAsA jANI pramudita thayo. rItasara kAmamAM mana lagAvyuM. paM. padmivajayajInA A bAlAvabodhanI saM. 1892mAM lakhAyelI hastapratanA AdhAre, pratanI jUnI gujarAtI bhASA yathAvat jALavIne, livyaMtara karyuM, pratyeka gAthAnA bAlAvabodhanI nIce saMkSipta sugamArtha ApavAnuM paNa goThavyuM. Ama ghaNI prakriyAmAMthI pasAra thaIne grantha zrI saMghanA karakamalamAM Ave che. kirITa grAphikasavALA zreNike paNa yogya mahenata lIdhI ja che. Ano svAdhyAya thAya ane zrI saMgha mArgastha banavA abhilASI bane te AzA asthAne nahIM gaNAya. vidyAnagara, bhAvanagara vijayAdazamI, 2062 - saMpAdaka Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAlAvabodha pravezikA zrIsaMdha upara paramakaruNAthI potAnI cetanA bhIMjAi jAya tyAre A prakAranA granthanuM sarjana thAya tevI saravANI hRdayamAM prakaTe che. pUjyapAda upAdhyAyajI mahArAja to saMskRtagirAnA svAmI hatA. bhagavatI zAradAnA varadAnane varelA hatA. kALanI sAme TakI jAya tevI saMskRta bhASAmAM ja satata kAMI ne kAMI racanA karatA ja hatA temAM AvA viSayanI racanA temane mana hraulA mAtra gaNAya. te chatAM gujarAtImAM paghamAM DhALa rUpe prabhunA mArgane spaSTa karatI DhALo racIne zrIsaMgha upara ananya upakAra karyo che. A kRtajJatA pahelI ja prakAzita karIne pachI bIjI kRtajJatA pUjya paMDitazrI padmavijayajI mahArAja pratye prakaTa karavAnuM mana rahe che. upAdhyAyajI mahArAjanI A gUDha racanAne samajavA mATe zAstrapATha sahitano gujarAtI bAlAvabodha (vivaraNa) racIne A granthanI mahattA ApaNA samakSa rajU karI dIdhI che. vizvakalyANakara prabhue prarUpelo mokSamArga te mArga che. tenuM jJAna thavuM, tenA upara ahobhAva tathA bahumAna thavAM, tenI surakSAnI tAlAvelI jAgavI ane pachI tenuM praNidhAna karavuM : A prakriyAnAM darzana upAdhyAyajI mahArAjanA sAhityamAM pade pade thAya che. temanA ja pagale cAlanArA zrI padmavijayajI mahArAja che. e bannenI eka sAthe AntaracetanAne jhaMkRta karatI kRti mANavAno utsava Aje Ujavavo che. kramanI phikara karazo mA. je pahelI najare caDhyuM te paheluM. pahelI vAta to graMthakAra mahApuruSanI prabhunA vacananI vaphAdArIne ja poMkhavA jevI che. upAdhyAyajI mahArAja to jAheramAM pratijJA kare che :" bolIyA bola te huM gaNuM saphaLa che. jo tuja sAkha re.'' tArI sAkSIthI zobhatAM ja vacana huM bolIza. te vacanone ja huM saphaLAM gaNIza. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI vAta Ave che. paM. zrI padmavijayajI mahArAjanI. teo eka lITI paNa pUrNa na samajAya to turta kahe ke A samajAtuM nathI. upAdhyAyajI mahArAjanI ja pratijJA che ke, yAvAn eva padArthaH supratItaH tAvAn eva vaktavyaH / apunarbandhaka jevo padArtha spaSTa na samajAyo to turta tyAM ja lakhI dIdhuM- "pachI to apunabaMdhakano artha bahuzruta kahe te pramANa" (159/822 Tabo) "pUrvanA TabAmAM (A.zrI jJAnivamalasUri ma. kRta) artha likhyo che. paNa 'dharmaratna' granthamAM e rIte nathI mATe amhe nathI lakhyo.' (247/12-11 Tabo). "teoe A gAthA lIdhI che. viSayanI dRSTie te anurUpa paNa che. paNa 'paMcavastu' granthamAM jaDI nahIM mATe amhe na likhI." (376213 Tabo) TabA jevI racanAne paNa kevI hRdayasparzI ane rasALa banAve che. AvA ziSyo prabhunI karuNA hoya to sAMpaDe evI vAta ahIM gUMthI che. (137/7-12 Tabo) zrI AcArAMga sUtrano pATha paNa evI sarasa rIte teo goThave che. te noMdhapAtra che. (84 5-8 Tabo) emAM je "E te mA ho' prabhunA mukhamAMthI prakaTelA AzIrvAda che. "AvuM tane na thAo' jemane paNa arhata prabhuno mokSamArga jemAM che evI AjJAnA pAlananA adhyavasAyathI amApa nirjarA hAMsala karavI che temane AjJApAlananA adhyavasAyane keLavavAmAM sahAyaka evA uktisAmarthya ane yuktisAmarthya banne kinArAnI vacce upAdhyAyajI mahArAjanI sarjanagaMgA dhIragaMbhIra nAda karatI cokkasa gatie AgaLa vadhe che. ApaNe te gaMgAnA zItaLa jaLathI ApaNAM cittane zItaLa, komaLa ane nirmaLa banAvavAnAM che. te mATe khapamAM levAnAM che. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtI bhASAnA mAdhyamathI padya DhALanA AkAramAM ghaNI mahattvanI vAto, sAdhakane AtmavikAsamAM upakAraka thAya tevI vAto teozrIe vaNI dIdhI che. sattara DhALamAM zAstranA marmane gUMthI ApyA che. udA.ta. caudamI DhALanI cothI, pAMcamI tathA chaThThI, sAtamI gAthAnA bAlAvabodhane jovAthI paMDita zrI padyavijayajI mahArAjanAM sUkSma zAstrabodha, nirmaLa AtmapariNati ane bhASAprauDhinAM darzana thAya che. upAdhyAyajI mahArAja eka prAcIna gAthAne sAme rAkhIne eka kaDI race che : sUtra bharyuM paNa anyathA, juduM ja bahuguNa jANi, saMvigna vibudhe Acaryu kAMI dIse ho kAlAdi pramANa. (ra77/14-5) mULa gAthA A pramANe che : maggo Agama NIi, ahavA saMvigga buhajaNAiNNaM / samai vigappii dosA, taM navi dUsaMti gIyatthA / te pachInI chaThThI gAthAthI kayA kayA pheraphAro thayA te noMdhe che. mULamAM batAvelI te te vAtone vigate samajAve che. Aje je sAdhako vidhine jaDatAnA rUpe jovA ane karavAno Agraha seve che te mATe barAbara dhyAnathI e padArtha vicAravA jevo che. bhAvabhIru zAsanarAgI gItArtha puruSoe saMghayaNa-deza-kALa A badhuM joI vicArIne kendrane sAcavIne ja pheraphAra karyA che. mULa gAthAnA arthane vistArIne kahyo ja che paNa upalakSaNathI A zabda prayojIne pachI kramazaH vAto noMdhI che. A ja mahattA A bAlAvabodhanI che. mAtra artha ja lakhavAnA hota to teoe DhALakathita vAtone vadhu ne vadhu spaSTa karavAnuM TALyuM hota. to teonI je zAstra ane paraMparA viSayaka bharapUra bodhamaMDita gItArthatA supere pragaTa thaI che, te kyAMthI jovA maLata? DhALa-14 | sAtamI gAthAnA bAlAvabodhamAM pAMca prakAranA vyavahAranI vAta karIne atyAre vartamAnakALamAM pAMcamA jItavyavahAre badhuM karavAnuM che A vAta paNa paM. padmavijayajI mahArAjanA dIrghadardIpaNAne prakAzita kare che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thoDAM sthAno joie : vartamAnakALamAM ApaNo zrIsaMgha (zramaNapradhAna caturvidha zrIsaMgha) je paristhitimAM che te paristhitimAM A 350 gAthAnuM stavana khUba ja jarUrI pathadarzana karAve tema che. A AkhA stavanamAM AjJAnuM mahattva jhaLake che. kaDIe-kaDIe ahetunI AjJA moTI che tene satata sAme rAkhIne cAlavAthI ApaNe mArgamAM chIe, e bhAva nItare che. ApaNA ahaMne poSavA lokaherImAM taNAtA gayA...taNAtA gayA... kyAM sudhI taNAvuM che? jeTalA taNAIzuM teTalA ApaNe jayAM javuM che te sthAnathI dUra ne dUra dhakelAtA jaIzuM. eka zrIsaMgha AmaMtraNa patrikAnI vAta laIe ne to paNa ApaNI bhUmikA spaSTa thaI jAya che. e sAdhu mahArAja patrikA lakhe, mokale, poSTa kare tyAM sudhI to badhuM navyuM paNa temAM phoTA chapAvavAnI vAta cAlI. temAM strIvarganA phoTA paNa lokone rAjI karavA | rAkhavA chapAvavA lAgyA. eka sthAnamAM jyAM sAdhu mahArAja ekabe divasanI sthiratA karavAnA hoya te sthAnamAM koI vRddha bahenano phoTo hoya to tene kapaDAMthI DhAMkI devAnI paraMparA kyAM ane kyAM A? e badhAM baheno - pachI bhalene temaNe siddhitapa karyo hoya, upadhAna vahyAM hoya, teno paNa phoTo AmaMtraNa patrikAmAM ? pachI tenAthIye AgaLa vadhyA. (satata gati te to pragatinuM lakSaNa che ne !) kuMbhasthApanano Adeza lIdho hoya tenA paNa phoTA mukAvA mAMDyA. paisAnA sAmrAjayamAM saMghaparaMparA lapeTAI gaI. prabhunI AjJAnuM - paraMparAnuM sAmrAjaya pravartavuM joIe. tene badale paisAnuM sAmrAjya chavAtuM jAya che. AvA aMdhArabharyA kALamAM A stavana ane teno Tabo (bAlAvabodha) eka nizcita prakAza pAthare che. ApaNe tene jhIlavAno che, tenA prakAzane khapamAM levAno che. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIzramaNa saMgha ATalo badho lokaherImAM DUbavAthI te sattvahIna banI jaze, jyAre tenA vicAranuM anusaMdhAna prabhunI sAthe, prabhunI AjJA sAthe, joDAyeluM haze to temAM navuM teja ane baLa pragaTaze. aMgrejImAM eka nAnuM vAkya Ave che : Thus Far, not Further basa tyAM sudhI ja, heje AgaLa nahIM.) Ama kyAMka to maryAdA bAMdhavI jarUrI che. pUjayapAda upAdhyAyajI mahArAje ahIM sAdhujIvananuM je citra AMkyuM che tenuM jhINavaTabharyuM adhyayana karIne ApaNAM jIvanane vartamAna gatividhi sAthe sarakhAvavAthI zakya paNa jIvIe chIe ke kema ! e prazna thAya che. vaLI je doSo naimittika svarUpe svIkArAyA te pachInA badalAyelA saMyogomAM anivArya che ! A prazna maMthana-mathAmaNa mAMgI le che. dhanya te munivaro re je cAle zamabhAve e paMdaramI DhALanuM nitya sAmUhika gAna ApaNane ApaNA zramaNa jIvananA nakazAnI garaja sAre tevuM che. upAdhyAyajI mahArAjanA sattAkALamAM sthAnaka vagere saMpradAyo to hatA ja paNa aMdara aMdara tapAgacchamAM paNa kriyAvAdI, karmavAdI, jJAnavAdI vicArasaraNIvALA hatA. teo potapotAnI mAnyatAne mahAvIranI mAnyatAmAM khapAvIne cAre bAju pracAra karatA. te badhI mAnyatA ekAMgI ane prabhunA mULa mArgathI ghaNI dUra laI janArI hatI. tenI e jALamAM bhoLA bhadrika jIvo phasAI na jAya mATe pUjyapAda upAdhyAyajI mahArAje kalama upADI che. te vakhate hatA to atyAre paNa AvA jUjavA matavALA vicAraAcAra pravAho che ja. te sthitimAM ApaNAM vicAra ane vANI syAdvAdamudrAthI maMDita bane te mATe A prayatna che. teonA grantha bhaNavAnI lAyakAtanI vAta teoe karI che te khAsa khyAlamAM rAkhavA jevI che. "mAraga arathI re paNa je jIva che bhadraka atithI vinIta, tehane e hitazIkha sohAmaNI vaLI je sunaya adhIta" (150 gAthAnuM stavana | 6-21) Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. mArgano arthI, 2. bhadraka, 3. atihI vinayavaMta, 4. sunayano abhyAsI. tame joi zako cho ke teoe bhadrikatA ane vinayane Avazyaka gaNyAM che. paNa buddhimattAnI noMdha paNa lIdhI nathI. teozrInA vicAra-sphulliMga paNa ahIM jANavA maLe che. AjakAla saMkhyAmAM badhu samAyuM che. tevI je mAnyatA dRDha banatI jAya che tene sAme rAkhIne teoe jana melananI nahIM ihA, muni bhAkhe mAraga nirIhA; jo bahujana suNavA Ave, to lAbha dharamano pAve. (644-7) evA zabdomAM potAnA vicArone prakaTa karyA che. sAdhujIvananA lokottara AcAromAM chUTachATa laine lokone dharma pamADavAno vyAmoha vadhato jovA maLe che. lokottara AcAranI ja evI prabaLatA che ke te sAmAnAM hRdaya sudhI pahoMce che. vicAravA jevuM to che ja. AvI nAnImoTI ghaNI vAto je vartamAna saMdarbhamAM vicAravA-samajavA jevI che. Aje lokottara upara laukikatAnuM AkramaNa thayuM che. pAThaka svayaM vicAre te vadhu vyAjabI che. 350 gAthAnuM stavana - tenI sattara DhALa e AtmArthI mATe eka khajAno che. vaLI temAM pUjya paMDita zrI padmavijayajI mahArAja racita Tabo, tenAthI e sattara DhALano marma UghaDe che. TabAnI bhASA jUnI gujarAtI che tene vartamAna gujarAtImAM DhALavAno prayatna karyo che. zrIsaMghanA karakamalamAM A arpaNa karatAM AnaMda thAya che. AnA vAcana-manana-ciMtana dvArA potAnA AtmAne prabhuprarUpita mArga sAthe joDavAnuM satkArya karanArA thaie. e ja..... vidyAnagara, bhAvanagara Aso suda dazamI 2062 un Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gUjarabhASAmAM zAstra ane tenuM gujarAtI bhASya mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja eTale zramaNa bhagavAna mahAvIra devanA zAsanagagananuM eka ujjavaLa nakSatra. saikAmAM mAMDa ekAda janme evI pratibhA. upAdhyAyajI mahArAja eTale zAsananA sajAga praharI. upAdhyAyajInuM nAma zAstrakAronI paMktimAM mukAya che. purANA zAstrakArone saMskRta-prAkRtamAM sarjana karavAnuM hatuM, upAdhyAyajIne e baMne bhASA uparAMta gujarAtImAM e ciMtana laI AvavAnuM hatuM. purANA zAstrakArone moTe bhAge SadarzananI sAme anekAMtavAdanI sthApanA karavAnI hatI, jyAre upAdhyAyajI mahArAjane eka navA ja paDakArano prativAda karavAno Avyo. jinazAsananI aMdara ja udbhavelA matabhedo ane zithila pravRttino. samayanA pravAhanI sAthe zAsananAM vibhinna aMgomAM kacaro-kastara bhaLe emAM Azcarya na hoya. zrI vItarAga deva-praNIta dharmamArganI samaja dhUMdhaLI bane, ArAdhaka bhrAMtino bhoga bane, pramAdAdi doSa tene mArgazruta kare e mAnavasahaja zakyatA che. saMghamAM AvelI A pIchehaTha ane mULa mArganI dhArAmAM bhaLelA kacarA-kastarane dUra karavAnI kaparI kAmagIrI karanArA mahApuruSo te te kALakhaMDamAM sthAna letA ja AvyA che. pUjya upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja e zreNInA mahApuruSa che. upAdhyAyajI mahArAja mAtra kavi nathI, mAtra nabanyAyanA niSNAta nathI, rAjA-mahArAjAone prabhAvita karatA prakhara pravacanakAra nathI. teo sAdhutA, sAdhanA, zAsana, vicArazuddhi ane AcArazuddhi sAthe sIdhI nisabata dharAvatA eka dharmapuruSa che. tarka, kavitA ane bhASAne to vicArazuddhinA eka upakaraNa lekhe temaNe khapamAM lIdhAM, eTaluM ja. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAdhyAyajI mahArAjanuM gurukArya mAnavI potAnI nabaLAIone dharma-zAstraparaMparAnI mudrA-mahorachApa lagAvI adhikRta TharAvavAno prayatna kare che. e mAnavI muni hoI zake, gRhastha paNa hoI zake. zithilatAnA bacAvanI yuktio zodhI kaDhAya che ne tene mATe zAstrAdhAra khaDo karavA zAstranAM manonukUla arthaghaTano karavA buddhine kAme lagADAya che. jaina zramaNa saMghanA itihAsamAM AvuM ekathI vadhu vAra banyuM che. AvI yuktio zodhanArA koNa hatA? moTe bhAge caityavAsIo, yatio, gorajIo. bIjA keTalAka ekAMtavAdI ke AtyaMtikavAdI sajjano sAmA cheDe paNa jaIne UbhA rahyA hatA, jemanI ekAMgI ane AtyaMtika vicAradhArA AtmAnA vikAsakramanI bhUmikAonI avagaNanA karatI hatI. zrI jinabhadragaNi kSamAzramaNa, zrI haribhadrasUri, zrI jinavallabhasUri, zrI pArzvacaMdrasUri jevA dharmaciMtakoe te te kALe vicAra ane AcAragata azuddhine gALI zramaNa saMsthAne vyavasthita karavAnuM gurukArya karyuM hatuM. vikramanI sattaramI-aDhAramI sadImAM ane zvetAMbara saMdhamAM "mArganI sAphasUphI karavAnuM uttaradAyitva upAdhyAyajI mahArAjanA khabhA para AvI paDyuM hatuM ne sAmarthyathI chalakAtA e munipuMgave tene pUrNa nyAya paNa Apyo hato. sAhityakSetre upAdhyAyajInuM vaizistra prAraMbhe ardhamAgadhI bhASAmAM Agamo, tyAra pachI marahaDDI prAkRtamAM niyuktio, tyArabAda saMskRta-prAkRta mizra cUrNi, te pachI saMskRta TIkAo, anukrame apabhraMza bhASAnAM carito, madhyakAlanI mAgUrjara (jUnI gujarAtI-mAravADI) bhASAmAM rAsa, prabaMdha, phAgu ane bAlAvabodho - ema sAhityadhArA vahetI rahI. Ama chatAM A samagra samayagALA daramyAna zAstrIya viSayo ke abhyAsanI sAmagrI to saMskRtaprAkRtamAM ja lakhAya evo vaNalakhyo niyama kAma karato rahyo. zrI pArdhacaMdrasUrijIe sarva prathama AcArAMga Adi AgamagraMtho para gujarAtImAM TIkA - jene vArtika ke bAlAvabodha (Tabbo) kahevAya che te - Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ racI. te pachI upAdhyAyajI mahArAje badhA ja viSayomAM gujarAtIno nibaMdha ane sAdhikAra viniyoga karI zAstrIya ciMtanane gujarAtImAM utAravAno saphaLa prayoga karyo. stavana, sajajhAya, rAsa jevA lokabhogya prakAro to kharA ja, paraMtu tattvajJAna ane zAstravicAra jevA prakRSTa viSayonA graMtho temaNe gujarAtImAM AbAda utAryA. 'dravya-guNa-paryAyano rAsa' e kRti to pAThyapustaka banI, eTaluM ja nahi, jANe nevanAM nIra mobhe caDyAM - A rAsano saMskRta anuvAda racAyo. samyakta jasthAna copAI, savAso gAthA, doDhaso gAthA ane sADI traNaso gAthAnAM stavanomAM gaMbhIra zAstrIya vicArone pravartamAna gujarAtImAM ramatA mUkIne upAdhyAyajIe sAmAnya jainano Agamo tathA vizeSAvazyaka bhASya ke yogavizikA' jevAM ziSTa zAstro sAthe saMparka joDI Apyo. vizeSAvazyaka, paMcakalpa, paMcavastu, bRhatkalpa jevA prauDha zAstragraMthonI vAto lokabhASAmAM utArIne eka tarapha emaNe e mahAna zAstrakAronuM ciMtana sAmAnya jainane sulabha karI ApyuM, to bIjI tarapha gujarAtI bhASAne UMcA Asane besADI teozrInI kalame adhyAtmanA anubhavo ane zAstravacano je rIte gujarAtImAM UtarI AvyAM te jANe gujarAtanI kSamatAnAM pramANa banI rahyAM. gujarAtIno upayoga karavAnI bAbate alabatta teo ekalA nathI. zrI taruNaprabhAcAryanA paDAvazyaka bAlAvabodha ane somasuMdarasUrinA upadezamALA bAlAvabodhathI gujarAtI (mArugUrjara)nuM sthAna majabUta thatuM ja rahyuM hatuM. zrI pArzvacaMdrasUrie soLamI sadImAM AgamonA anuvAda tathA zAstrIya carcAomAM gujarAtIne ja vadhu pasaMda karI hatI. upAdhyAyajIe zAstrIya viSayone mATe gujarAtI mAdhyama adhikArapUrvaka apanAvI gujarAtIne gaurava ApyuM che. ekalA A "sImaMdhara svAmI vinati stavanamAM 80 jeTalA ziSTa graMthonI gAthAonA zuddha-saraLa gujarAtImAM anuvAdo jovA maLe che. upAdhyAyajI pachI jaina saMghamAM gujarAtImAM AvuM sAmarthya dharAvatuM nAma zrImad rAjacaMdranuM yAda Ave. jainetara sAhityakAro sAthe sarakhAmaNI karavI hoya to kavi akhAnI sAthe Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI zakAya. zrI AnaMdaghana, zrI devacaMdrajI jevA jJAnIjanoe adhyAtma ane tattvavicAra gujarAtamAM sabaLarUpe AlekhyA che e sAcuM, paNa zAstrIya kakSAnuM vizALa ane vaividhyasabhara Alekhana upAdhyAyajIe jevuM karyuM che tevuM ne teTaluM anyoe kareluM jovA maLatuM nathI. 350 gAthAnuM stavana tenA viSayagauravane kAraNe zAstranI kakSAe pahoMce che, ne tenA para padmavijayajI mahArAjano karelo To bhASyanI kakSAe pahoMce che. gujarAtI bhASAno A eka sImAstaMbha ja gaNAya. upAdhyAyajInA sAhityanI vizeSatA upAdhyAyajI mahArAjanA ciMtanamAM nayasApekSatA - sarvanaya samatulA prakhara rIte jaLavAI che. vivAdonA ukelano sarvazacIMdhyo mArga nayadaSTi ja che ane upAdhyAyajI tene daDhapaNe anusaryA che. "vANI vAcaka jasa taNI, koI naye na adhUrI re" evuM teo svayaM kahe che temAM ghamaMDa nahi, paNa pratibaddhatA ja jhaLake che. nizcayanayAnusArI ciMtana tathA nirUpaNa upAdhyAyajInI kRtiomAM nirbhayapaNe thayuM che. zvetAMbara pakSamAM vyavahAranuM pAsuM sAcavavAnI je eka ciMtA ke sAvadhAnI sevAtI rahI tenuM pariNAma e AvyuM ke nizcayadaSTi dhUMdhaLI banI. eTaluM ja nahi, unmArga ke usUtranI jema e jANe aspRzya banI gaI. upAdhyAyajI mahArAja A viparyAsane joI zakyA ane tene dUra karavAno sAbhiprAya prayAsa temaNe karyo che. adhyAtmasAra ane jJAnasAra jevI kRtiomAM to A vAta vigate vaNI lIdhI che. dravyaguNa-paryAyano rAsa, amRtavelanI sajajhAya ane hUMDInAM stavanomAM zuddha naya - nizcayanayane puSTi ApatI puSkaLa paMktio maLaze. vyavahAranayanI sthApanA to temaNe karI ja hoya - emAM pUchavApaNuM na hoya, paraMtu tyAM ye mULa mArgAnusArI zuddha vyavahAra tarapha temanuM iMgita che. 350 gAthA stavanamAM soLamI DhALamAM A vAta ghUMTI ghUMTIne karAI che. "zuddha naya dhyAna tehane sadA pariNAme, jehane zuddha vyavahAra hIyaDe rame." (16/12) Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddha naya dIpikA muktimAraga bhaNI, zuddha naya Athi che sAdhune ApaNI." (16/10) "zuddha vyavahAra guyoga pariNatapaNuM teha viNuM zuddha nayamAM nahIM te ghaNuM." (16/14) 350 gAthAnuM stavana 17 DhALa ane 354 gAthAnuM A stavana upAdhyAyajInA dharmArAdhanA viSayaka prakaTa ciMtana (Loud Thinking)thI ThasoThasa bhareluM che. dharmakSetre pravartatI jaDatA, anadhikAra pravRtti, dAMbhika vRtti vagerethI vyathita thayelA upAdhyAyajI mahAvidehamAM vicaratA zrI sImaMdhara bhagavAnane potAnuM manomaMthana nivedita karI jANe haLavA thavAno prayatna karI rahyA che. manomaMthana, zAstravicAra, prazna-uttara, zAstragAthAonA saralaprAMjala anuvAda, gujarAtI dezIonA prAsa ane layamAdhurya - A badhuM A stavanamAM (ane evI temanI bIjI gujarAtI kRtiomAM) kevuM ekarasa banIne vahI nIkaLyuM che teno khyAla A viSayanA abhyAsIne ja sArI peThe AvI zake. upAdhyAyajI mahArAjanI bhASA ane zailIne samajavAM paNa jarUrI. eka kaDImAM prazna-uttara-pratiprazna-uttaranI gUMthaNI hoya, kyAreka cArapAMca vAkyo temAM samAvyAM hoya, kyAreka eka vAkyanA zabdo kaDInA bIjA ke trIjA caraNamAM pUrA thatA hoya. AvuM jo samajAyuM na hoya to temeM kathana spaSTa thAya nahi. udAharaNa tarIke : e paNi bola mRSA mana dharaI/ bahujanamata AdaratAM cheha na Ave / bahula anAraya miththA matamAM phiratAM / (1/8) bIjA caraNamAM zarU thatuM vAkya trIjA caraNanI madhyamAM pUruM thAya che ane tyAMthI vaLI trIjuM vAkya zarU thAya che. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhadrabAhu guru bola /pratimA guNavaMtI nahIM duSTa / liMga mAMhI be vAnAM dIse/ te to mAni / AduSTa (1/2 1) vAkyavibhAga ADA chedathI batAvyA che. vAkyo Ama bane che : bhadrabAhu guru kahe che : pratimA nathI guNavAna, nathI duSTa, (paNa). liMgadhArImAM to baMne vAta dekhAya che, te to tuM mAna, svIkAra, he aduSTa! artha kahe vidhi vAraNA, ubhaya sUtra jima 'ThANa, tima pramANa sAmAnyathI, navi pramANa apramANa. (9) A kaDI bAlAvabodhano AdhAra lIdhA vinA samajAya tevI nathI. bahumAne nisuNe rIyastha pAse/ bhaMgAdika bahu astha jANe / guru pAse vrata grahe / pAle / upAsAdika sahe. (12/4) eka vAkya bIjA caraNamAM pUruM thAya che. mAtra eka ja zabda bIjA caraNamAM mUkavo paDyo che. caraNa pramANe vAkya samajavAnAM nathI. mukhyapaNe jima bhAve ANA, tima tasa kAraNa teha (8/20) 'tima tasa kAraNa tehamAM tasa ane teha zabdothI zuM levAnuM che te A viSayanI sUjhabUjha vinA pakaDAya tema nathI. zAstragAthAonA samazlokI anuvAda karavAmAM upAdhyAyajInuM prabhutva anokhuM che. bhASA para prabhutva uparAMta viSayavastu ane tAtparya paNa hastagata thayAM hoya to ja A rItanuM rUpAMtaraNa sahaja bane. sarakhAvoH ikko puNa hoi doso jaM jAyai khalajaNassa pIDatti / tahavi payaTTo itthaM daTuM suyaNANa aitosaM // (viMzati viMzi) Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ihAM dUSaNa eka kahAya, je khalane pIDA thAya; to paNa e navI choDIje, jo sajjanane sukha dIje. (4/15) tattocciya taM kusalaM tatto tesiMpi hohi Na hu pIDA / suddhAsayA pavittI satthe niddosiyA bhaNiyA // (vizati viziSThA) te puNye hoce toSa, tehane paNa ima nahIM doSa; UjamatAM hiyarDa hIsI, joI lIje pahelI vIsI. (4/16) tattaoN. e gAthAno artha evI khUbIthI goThavyo ke poNI kaDImAM e samAI gayo ane 'vIsa vIsI' graMthano ullekha paNa kaDImAM samAvI zakAyo. upAdhyAyajI mahArAjanI gujarAtI racanAomAM AvA padyAnuvAdo ahIMtahIM verAyelA maLI Ave che. prastuta stavanamAM to e DhagalAmoDhe che. sthApanA nikSepa (pratimA), gurukulavAsa, hiMsA-ahiMsA, mArganI zuddhi, jJAna ane kriyA, zrAvakanA 21 guNa, bhAvasAdhunI sthiti - AvA gaMbhIra viSayonI aneka zAstrAdhAra darzAvavA pUrvaka vicAraNA A stavanamAM thaI che. zAsananI aneka maryAdAo - paripATIo pAchaLa rahelA bhAva | AzayanI samaja sAmAnya jaina ArAdhaka sudhI pahoMce e mATe stavana jevuM mAdhyama upAdhyAyajIe sahetuka svIkAryuM che e spaSTa joI zakAya che. emano samagra zrama pAMDityapradarzana mATeno nathI, anugraha-buddhiprerita che. zAstrajJAna, anugrahabuddhi, jinabhakti, buddhipratibhA, zAsananiSThA - A badhuM stavanomAM zatamukhe mukharita thayuM che. zrI padmavijayajI mahArAjakRta bAlAvabodha prastuta stavananA bAlAvabodhanA kartA zrI padmavijayajI mahArAja adhyAtma ane sAdhanA sAthe zAstranA prakhara abhyAsI munipuMgava che. upAdhyAyajI mahArAjanI kRtine padmavijayajI mahArAja jevA bhASyakAra maLe e eka romaharSaka jogasaMjoga che. A stavana upara zrI jJAnavimalasUrijIe bAlAvabodha lakhyo hato, tema chatAM padmavijayajI mahArAje kalama Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upADI, kemake A stavanane zobhe evI paricAraNA (Treatment) zrI jJAnavimalasUrijI nathI ApI zakyA, e hakIkata temane khaTakI haze. bAlAvabodhakAra prAraMbhe lakhe che : "artha anvaya karI kahisyuM, paNi pAdharo nahi kahivAi, je mATe kharo artha to baisase." ane bhalAmaNa kare che : "te pada AgalapAchala karI potAnI buddhi vicArI jojo . '' paraMtu temanAthI rahevAyuM nathI. zabdArtha karyA pachI te te kaDIno sAra ke bhAva temaNe jAte ja moTA bhAganI kaDIomAM tAravI Apyo che. ghaNAM sthaLoe to vistRta vivaraNa paNa karyuM che. zrI jJAnavimalasUrikRta TabAnuM parizIlana karatAM jaNAI Ave che ke emaNe karelA artha uparachallA che. kyAMka to asaMgata ane anAvazyaka vistAra paNa che. kaDI 12/2nA TabAmAM mArgAnusAritAnA 35 guNanI carcA temaNe karI che, je vastutaH tyAM aprAsaMgika che. AvuM ja 12| 11nA TabAmAM thayuM che. 'avaMcaka kriyA'nA arthamAM zrI jJAnavimalasUri yogAvaMcaka vagere bhedone anulakSIne arthaghaTana kare che, jyAre ahIM vaMcanA - ThagAino artha ja abhipreta che. gAthA 13/2mAM thIne sthAne rUA samajIne jJAnavimalasUri dvArA bhaLato ja artha karAyo che. jaina devanAgarI lipinA cha ane tya lakhavA-vAMcavAmAM brAMti thai zake ema che, ne A sthaLe evuM ja thayuM che. zrI padmavijayajI mahArAja AvI bAbatomAM sAvadhAna che. 9/26mAM stavanakAra maharSi nAMtara / vAcanAntara thakI udbhavelA bhedonI vAta kare che. tyAM bAlAvabodhakAra padmavijayajI mahArAja lipidoSa paNa umeravAnuM kahe che. stavana ane bAlAvabodha baMnemAM keTalAka muddA to evA che ke jemane Adhunika tulanAtmaka - samIkSAtmaka (Comparative and critical) saMzodhanapaddhatinA purogAmI gaNI zakAya. ahIM be TabAnI sarakhAmaNI karavA pAchaLa zrI jJAnavimalasUrikRta TabAne utArI pADavAno Azaya nathI, paraMtu AvA graMthonA adhyayanasaMpAdana vakhate graMthakAranA Azaya sudhI pahoMcavA mATe viSayano ane bhASAno bodha, lipi ane itihAsano paricaya ane sauthI vadhu to Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanAviSayaka anubhava keTalA anivArya che te tarapha dhyAna doravAno che. bAlAvabodhakAranI sajjatA - tatparatA bAlAvabodhakAre granthakAranA Azayane samajAvavAno pUro prayatna karyo che. ghaNAM sthaLoe adhyAhArya zabdo laine kaDIno artha sphuTa karyo che; jarUra jaNAI tyAM vistAra karyo che; je je granthonI sAkSI stavanamAM levAI che te graMthonA pATha noMdhyA che ane jarUra lAgI tyAM tenuM paNa vivaraNa karyuM che. eMzIthI vadhu granthonA pATho emaNe zodhIne ApyA che. zrI padmavijayajI mahArAjano A bAlAvabodha na hoya to stavanano artha ghaNA badhA sthaLe aspaSTa raheta. thoDAM evAM sthAna joIe : na artha kahe vidhivAraNA, ubhaya sUtra jima 'ThANa' jinajI, tima pramANa sAmAnyathI, navI pramANa apramANa, jinajI. (9/9) ahIM layanA anurodhathI upAdhyAyajIe vidhi-niSedhane badale vidhi vAraNA' evo zabda vAparyo che e bAlAvabodhakAra samajAve che. uttarArdhano artha spaSTa karavA mATe adhyAhArya zabda levo paDe ema che tenI samajUtI kevI rIte ApI che te juo : "IhAM sAmAnya pada [che] te mATe jANII chII je vizeSa pada bAhirathI lAvIi tivAre ima artha thAya : vizeSa pramANa te TIkA pramukha, te apramANa navi kahetAM apramANa na thAya." tyAra pachI pAMca-cha paMktiomAM teno bhAvArtha samajAve che. mULa kRtine nyAya ApavAno ane vAcakane teno bodha karAvavAno keTalo cIvaTabharyo prayAsa temaNe karyo che. soLamI DhALanI caudamI kaDInuM vivaraNa namUnArUpa banyuM che : bhAva lava kahetAM rUDA adhyavasAyano lava je aMza te paNa vyavahAraguNathI bhale kahetAM paDinAlikAguNe bhaLato hoya, etale vyavahAra sahita hoya to, zuddha naya bhAvanA kahetAM zubha adhyavasAyanI je bhAvanA-dholanA, tehathI kahetAM te prANIthI Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niva cale kahetAM khase nahi. etale zuddha nayanI bhAvanA thira to thAya jo vyavahAra yukta hoya. anyathA 'khiNa tolo, khiNa mAso' thAya. guru yogi kahetAM guruni saMyogi zuddha vyavahAra kahetAM nirmala vyavahAra hoya. pariNatapaNuM kahetAM paripakvapaNuM hoya. etale zuddha nayamAM paripakva hoya etale zuddha vyavahAravaMta hoya teha zuddha nayamAM pakDo thAya. anyathA zuddha vyavahAra vinA zuddha naya karI na zake. teha viSNu kahetAM te guru joge zuddha vyavahAra vinA zuddha nayamAM kahetAM AdhyAtmamAM nahIM te ghaNuM kahetAM te je pariNatapaNuM, te ghaNuM na hoya. etale e artha : gurukulavAse zuddha vyavahAra, zuddha vyavahAre paripakvapaNuM, nizcayamAM nizcalapaNuM hoya. iti. etale zuddha nayamAM ghaNuM paripakvatA to hoya, jo gurujogi vyavahAra zuddha hoya, iti bhAva. DhALanA baMdhAraNa pramANe upAdhyAyajI zabdo khapamAM le. e kAvyAtmaka paMktiomAM samAyelA arthane vAcaka samakSa anAvRta karavA arthe padmavijayajI mahArAje keTalI kALajI rAkhI che te ahIM mukhara rUpe chatI thai che. eka vAta traNa vAra lakhavI paDI to lakhI. grantha ane granthakAra pratye aMtaraMga bahumAna ja ATalo zrama levA prerI zake. bAlAvabodhanI bhASA jUnI gujarAtI che. tenuM vyAkaraNa tathA zabdonA uccAro thoDA samajI levAya to tenuM vAcana sugama ane rasaprada banI zake. je mATiM / je mAiiM kAraNa ke. kahetAM eTale. pAmIiM pAmIe. kahIiM kahIe. chaiM = che. paNi / piNi = paNa. tivA = tyAre. disai = dekhAya. gocarIi - gocarImAM. icchAi - icchAthI. - - -- gAthA 4/17nA bAlAvabodhamAMnuM eka vAkya "eha paNa jUThuM bole che, je mATaiM te muni zubhamatine icche che." AjanI gujarAtImAM A vAkya Ama vaMcAya : "e paNa jUThuM bole che kAraNa ke te muni zubhamatine icche che." = Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastuta saMpAdana A gaMbhIra stavana ane eno evo ja gaMbhIra bAlAvabodha Adhunika paddhatie saMpAdita thaIne jijJAsuone upalabdha thaI rahyo che tyAre A kArya mATe parizrama uThAvanAra zrI kAMtibhAI bI. zAhanI vidyAprIti ane premaparizramanI anumodanA jeTalI karIe eTalI ochI che. bAlAvabodha kALajIpUrvaka taiyAra karAyo che. sAkSIpAThonAM sthAna zodhIne granthamAM tathA pariziSTamAM vyavasthita rIte ApavAmAM AvyAM che. bAlAvabodhano sArAMza sugamArtha rUpe Apyo che. nivRtta thayA pachI kAMtibhAIe potAnI sAhityika pRSThabhUmi ane sajjatAne zrutabhaktimAM kAme lagADyAM che jenAM mIThAM phaLa tarIke madhyakAlIna gujarAtInAM suMdara saMpAdano temanA taraphathI saMghane maLyAM che ane maLatAM raheze evI apekSA janmI che. ane AvA vidvAnone preraNA, pIThabaLa ane pratisAda ApavAnuM dharmakArya karI rahelA pUjaya AcAryazrI pradyumnasUrijI mahArAjanI zrutabhakti tathA vidvatrItine jeTalI biradAvIe eTalI ochI che. jayAM paNa kazuMka zubha-suMdara najare paDe tene prema-vAtsalya-anumodanathI vadhAvI levAnuM jANe temanuM vrata che. vAtsalyadharmI AcAryapravaranA A dharmakartavyanI bhUri bhUri anumodanA. aMtamAM, zramaNa-zramaNI saMghane eka anurodha karavAnuM mana thAya che ke dharmanA mAtra bAhya mALakhAnI surakSAthI saMtuSTa na thatAM, tenI bhItara je jIvanarasa jevo bhAva vaheto hoya che tene pAmavA-parakhavA mATenI dRSTino ughADa paNa karavA jevo che. ane e mATe upAdhyAyajI mahArAjanA gujarAtI graMtho zreSTha sAdhana banI zake ema che. prastuta stavana ane teno A bAlAvabodha e rIte vAMcavA-vAgoLavA jevo che. A bAlAvabodhano sAdhu-sAdhvInA abhyAsakramamAM samAveza karavo joIe. Aso suda-8 upA. bhuvanacaMdra saM. 2062, dhrAMgadhrA. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdananA sahayogamAM pUjya AcAryazrI pradyumnasUrijI mahArAja upA. yazovijayajI mahArAjanA sAhitya-udyAnanA evA to bhramara jIva che ke emanA dArzanika graMtho ane kAvyaracanAonuM rasapAna karatAM emane kadI dharava thayo nathI. upAdhyAyajInI janmabhUmi kanoDAno emane hAthe thayelo punaruddhAra, upAdhyAyajInA jIvana-kavana vize emanI nizrAmAM thayelA parisaMvAdo, upAdhyAyajI vizenI emanI pravacanamALA, "upAyazovijaya svAdhyAya graMtha', "yazovANI' ane "samyaktva SaTrasthAna caupaInAM saMpAdano vagere emanA A lagAvanA bolatA purAvA che. pUjaya mahArAjazrInAM AvAM keTalAMka kAmomAM sahayogI tarIke jotarIne A dizAmAM AgaLa vadhavA ghaNA rucivaMta zikSitone emaNe protsAhita karyA che. pUjayazrIe cIMdhyA mArge, nivRttikALamAM mAro paNa vidyAvyAsaMga cAlato rahyo che jeNe mAre mATe svAdhyAya-tapano eka umadA vikalpa pUro pADyo che. upA. yazovijayajInA "gUrjara sAhitya saMgrahanA punaHsaMpAdananuM kAma A. pradyumnasUrijI dvArA cAlatuM hatuM te daramiyAna ja zrI sImaMdhara jina vijJapti rUpa 350 gAthAnA stavana para paM. zrI padmavijayajI ma.nA saM. 1830mAM racAyelA bAlAvabodhanI saM. 1892nuM lekhana varSa dharAvatI Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hastapratanI vAcanA taiyAra karavAnuM emaNe Ayojana karyuM. Ama to A bAlAvabodha prakAzita thayelo che, chatAM enI prApta hastapratanI jUnI gujarAtI bhASA yathAvat jALavI rAkhIne vAcanA taiyAra karavI ane sAthe pratyeka gAthAnA TabAno sugamArtha Apavo evA vizeSa prayojana sAthe enuM saMpAdanakArya hAtha dharAyuM. joke upAdhyAyajInI A padyaracanA AtmasAt karavA mATe paNa eka adhikAra joIe, chatAM mArA jevA mATe enI keTalIka lAkSaNikatAo UDIne AMkhe vaLagyA vinA rahetI nathI. upAdhyAyajIe AcArAMgasUtra, sUtrakRtAMga sUtra, bhagavatIsUtra, dazavaikAlika sUtra, naMdIsUtra jevA AgamagraMtho ane dharmagraMthono arka ahIM ThasoThasa saMkalita karyo che. gAthAomAM AvatA zAstragraMthonA nirdezo parathI ja A tAravI zakAya ema che. A arkane emaNe atyaMta saghanapaNe kRtimAM samAvyo che. jo viSayavastunA saMdarbhathI thoDAghaNAya paricita na hoIe to gAthAnAM vAkyAnvayo ane arthAnvayo samajavAM muzkela banI rahe. tema chatAMya A racanAmAM rasa paDe che te e kAraNe ke vividha graMthakathita vacanonuM ahIM nirUpaNa karatI veLAe upAdhyAyajInI hRdayasaMvedanA paNa emAM bhaLI che. AkhuMye stavana emaNe zrI sImaMdhara svAmIne vinaMtIrUpe racyuM che. jinAjJAnI vANImAM ja emane mIThAza ane raMga bhaLAyAM che. ('manamohanajI! tujha vayaNe mujha raMga'), prabhujInI bhakti ane kRpArasanI emaNe yAcanA karI che. ('mujha hojo tuja kRpA bhavapayonidhi-tarI.') Ama emanA bhaktibhAve Ardra, kRpAyAcaka hRdayanA udgAra to ahIM saMbhaLAya ja che; sAthe je zAstravacano ahIM saMkalita karAyAM che e paNa emanA hRdayanI saMvedanAe rasita thayelAM che. jemake bhAvasAdhupaNAne varelA munirAjanuM guNavarNana teo 'dhanya te munivarA re!' jevA bhAvodgArathI AraMbhe che. to AnAthI viparIta zrI saMghamAM dekhAto guru pratyeno avinaya, zithilAcAra, ADaMbara, gacchatyAga, niyatavAsa, chidrAnveSI dRSTi, dUSita AlaMbanono AdhAra - e badhA sAme kyAMka Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Takora, kyAMka sUcana, kyAMka cAbakhA, kyAMka tIkSNatA to kyAMka baMgakaTAkSano Azraya emane levAno thayo che. juo gAthA (15/19) : mArce moTAImAM je muni, calave DAkaDamAlA, zuddha prarUpaNa guNa viNa na ghaTe, tasa bhava arahiTamAlA." kaTAkSanI sAthe gAthAmAM aMtyAnuprAsa, varNasagAI, jhaDajhamaka ane upamAdi alaMkaraNa paNa dhyAna kheMce che. ' upAdhyAyajInI A stavanakRti uparano paM. zrI padmavijayajIno bAlAvabodha paNa eTalo ja mahattvano che. kRtimAM Alekhita viSayavastune teo samucitapaNe grahaNa kare che. ane suyogya rIte enuM marmodghATana karI Ape che. bAlAvabodhanI samagra rajUAta teo atyaMta vizadatAthI ane tarkabaddha rIte kare che. dA.ta. ziSya gurune prazna kare che ke jinapratimAmAM tIrthakaranuM AropaNa karI ene namIe to sAdhuvezadhArI asAdhune kema na namAya? enA javAbamAM sAdhuvezanI sarakhAmaNI jinapratimA sAthe na thAya e AkhuM vivaraNa atyaMta vizada ane tarkabaddha thayuM che. (1/20-21) jema upAdhyAyajIe aneka zAstragraMthono AdhAra lIdho che tema A TabAkAre paNa aneka dharmagraMthomAMthI pracurapaNe avataraNo TAMkIne upAdhyAyajI-kathita viSayone pramANita karI ApyA che. lagabhaga 300 jeTalAM avataraNo vividha AgamagraMtho, niryukitao,vRttiomAMthI udbhata karIne ahIM apAyAM che, je badhAM mukhyatayA prAkRtabhASI che. jarUra paDI tyAM bharapUra udAharaNo TAMkIne viSayanuM samarthana karyuM che. jemake trIjI DhALamAM dUSita AlaMbanonAM udAharaNo, navamI DhALamAM sUtronA arthavirodhonAM udAharaNo, paMdaramI DhALamAM ADaMbarI AcaraNa karatA munionAM udAharaNo ahIM jovA maLe che. A ja bAlavabodhakAra lAghavayukta gadyaprayoga paNa kevo kare che tenuM eka udAharaNa juo (10) : "mithyAtvane jore jJAne samyagU jinavacana bhAvaI." arthAt mithyAtvanuM jora hoya tyAre jJAna dvArA ja samyagU jinavacana bhAvI-pAmI zakAya.' A saMpAdanagraMthanuM parAmarzana upA. zrI bhuvanacaMdrajI kare evI A. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pradyumnasUrijInI prabaLa icchAnusAra eka vAra koDAya khAte ane bIjI vakhata nAnI khAkhara (kaccha) khAte traNa-traNa divasano satsaMga ka2vAno lAbha mane maLelo e banne prasaMgoe livyaMtaranI keTalIka azuddhio emaNe dUra karI ApI, sugamArtha maThArI Apyo ane keTalAka zabdonA artho paNa nizcita karI ApyA. te pachI paNa dhrAMgadhrA khAtenA emanA cAturmAsa daramyAna pATha, sugamArtha, zabdArtha, va.nAM zuddhisthAno TapAla dvArA sUcavatA rahyA. Ama upA. bhuvanacaMdrajI mahArAje parAmarzana aMge sAro evo zrama lIdho che. pUjaya A. zrI pradyumnasUrijI mahArAja ane pUjaya upA.zrI bhuvanacaMdrajI mahArAja bannenA ahIM graMthastha thayelA lekhomAM mULa racanA ane te paranA bAlAvabodha vize aneka udAharaNo sahita vidvatpUrNa samIkSA thaI che, tyAre ahIM mAre ethI vizeSa zuM kahevAnuM hoya ? A banne mahAtmAono RNasvIkAra karI emane vaMdanA karuM chuM. AzA rahe ke 350 gAthAnA stavana parano paM. padmavijayajIkRta A bAlAvabodha jinAjJApAlananA utsuka ane samyag mArganA icchuka saune mATe adhyayanayogya banI raheze. dIpAvali tA. 21-10-2006 amadAvAda kAntibhAI bI. zAha Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA saMpAdananI AjubAju / saMpAdakazrI bAlAvabodha pravezikA / A. pradyumnasUrijI gUrjarabhASAmAM zAstra ane tenuM gujarAtI bhASya / upA. bhuvanacaMdrajI saMpAdananA sahayogamAM / kAntibhAI bI. zAha viSaya DhALa pahelI (saLaMga gAthA 1thI 24) zrI sImaMdhara svAmIne vinaMtI; AgamagraMthopaMcAMgI-prakaraNo - A sarva graMthono samAveza sUtramAM ja gaNAya; sUtrAnusAra AcArathI ja mArgarakSA thAya; jinAjJA-pAlaka saMghanI samIpe vasavuM; ajJAnI gacchacAlaka te anaMta saMsArI; prabhu-AjJAnA pAlana vinAno kevaLa bAhyAcAra kaSTarUpa; nirguNImAM guNano Aropa te viparyAsa hoI karmabaMdha karAve, jyAre doSa-adoSathI mukta jinapratimAmAM guNanA AropaNathI karmanirjarA thAya. DhALa bIjI (saLaMga gAthA 25thI 42) ziSya pote nirguNI hoya to kevaLa guNavaMta gurunA sAmIpyathI tarI javAya nahIM; nirguNI sAdhunuM svacchaMdI vartana gacchane svecchAcArI banAve; nirguNa gaccha tyajavA yogya; guNavaMta sAdhu AvA gacchamAM bhAvollAsa na pAme; jANIne kareluM pApasevana mahAdoSa; pratikramaNanuM phaLa pApa punaH nahi karavAthI maLe. DhALa trIjI (saLaMga gAthA 43thI 57) dUSita AlaMbanono AdhAra na levo; jevAM ke sAdhuno 3 4 10 21 pRSTha na 17 31 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niyatavAsa, sAdhue jinapUjAdi karavAM, vigaya AhAramAM doSa nathI. va0; maMdasaMvegI muni zithilAcAranAM AlaMbano le, tIvra saMvegI saMyata munirAjanuM AlaMbana svIkAre. DhALa cothI (saLaMga gAthA 58thI 76) hInAcArI muni zuddhAcArInAM chidro zodhe; teo dharmadezanAno virodha kare; paNa dharmadezanA kumatine TALe - sanmArgane cIMdhe; gItArthanI dharmadezanA bhavatAraka, agItArthanI vANI unmArga-prarUpaka; hInAcArIono stavana-sajjhAyAdi racanAono virodha paNa mithyA kemake graMtharacanAo zrutasamudrapravezamAM nAva samAna hoI zrutanI vRddhi kare; guru dezanA dvArA nizcayavAdI ane vyavahAravAdI bannene sAco nyAyamArga - syAdvAdamArga dekhADe. DhALa pAMcamI (saLaMga gAthA 77thI 99) keTalAka nirguNI chatAM potAne guNakArI mAne; guru, gItArtha ane gacchano pratibaMdha rAkhanArA ajJAnagarta che; gurukulavAsa vinA cAritra saMbhave nahIM; gurukulavAsanA lAbha vinaya, zuzruSA, jJAna, darzananI nirmalatA, guptisaMvardhana, muktimArganI ArAdhanA. DhALa chaThThI (saLaMga gAthA 100thI 125) jJAnasahitanI kriyA lekhe lAge; dravya-kSetra-kAlabhAvane vize, prAyazcittanA vikalpo vize agItArthanuM ajJAna; pariNAme jinAjJAnI virAdhanA; utsarga-apavAdanuM ajJAna saMyamane khaMDita kare; gItArthathI aLagA rahetA ekAkI muni vinayanA 42 54 72 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAvana bheda pAmI zake nahIM; ekAkIpaNuM kyAre yogya Thare ?; jinAjJA vinAnuM cAritra niSiddha. DhALa sAtamI (saLaMga gAthA 126thI 137) guruno lagIra doSa joI emane tyajAya nahIM; bakuza ane kuzIla e be dvArA ja tIrtha cAlatuM hoI saMpUrNa nirdoSa aprApya; chatAM gItArthane ja ekAkI vihAranI AjJA, agItArthane nahIM; ekAkIvAsanAM geralAbho ane bhayasthAno; sAdhuonI guNavRddhi ane doSavRddhinA 26-26 bheda. DhALa AThamI (saLaMga gAthA 138thI 164) kevaLa ahiMsA-dayAmAM jinAjJAnuM pravartana nathI; ahiMsAno sAco marmaH svaAtmA haNAya te hiMsA, svaAtmA na haNAya te ahiMsA; ahiMsAnA traNa prakAra : hetu ahiMsA, svarUpa ahiMsA, anubaMdha ahiMsA; hiMsAnA paNa evA ja traNa bheda; jinAjJA rUpa zubha kriyA karatAM thatI hiMsAmAM doSa lAge nahIM; utsarga ane apavAda banne vidhivAda che; utsarganI jema apavAdanI paNa AjJA che; bhAvanikSepane mAnanAre enA kAraNarUpa nAma-sthApanA-dravya nikSepane paNa mAnavA joIe; nayanA prakAra anusAra hiMsA-ahiMsA sAta prakAre che. DhALa navamI (saLaMga gAthA 165thI 193) kevaLa sUtrane ja mAnanArA ane te paranI TIkA-vRtti Adine nahIM mAnanArA bhUlA paDI AthaDanArA ane tIrthaMkaranI AzAtanA karanArA che; AvAonI AgamavirodhI AcaraNA; guru ziSyane sUtra vize traNa prakAre vyAkhyAna kare. sUtra sAmAnya pramANa che 89 107 125 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 159 to artha vizeSa pramANa; sUtranA bheda arthathI ja jaNAya - enAM daSTAMto; virodha kevaLa TIkA AdimAM nathI, sUtramAM paNa virodha hoya che - enAM dAMto; sUtra-arthano saMbaMdha rAjA-maMtrI jevo; sAco AtmArthI ekeyanI avahelanA kare nahIM. DhALa dasamI (saLaMga gAthA 194thI 214) jJAna vinAnI kriyA doSa pedA kare, mokSavRkSanuM sAcuM sukha na pAme; "SoDazakamAM nirdiSTa pAMca guNa; prabhunuM sAlaMbana ane nirAlaMbana dhyAna; sAlaMbana dhyAna cittanA ATha doSo dUra karIne thAya; A doSo dUra thatAM zAMta ane udAtta guNa Ave. DhALa agiyAramI (saLaMga gAthA 21pathI 236) zrAvakanA 21 guNa - saMkSepamAM ane vistArathI; A 21 guNe yukta uttama; cothA bhAganI UNapavALo madhyama; ardhA bhAganI UNapavALo jaghanya; enAthIye hINo te daridra. DhALa bAramI (saLaMga gAthA 237thI 253) 21 guNe yukta dravyazrAvaka bhAvazrAvakapaNuM pAme; bhAvazrAvakanAM 6 lakSaNo. DhALa teramI (saLaMga gAthA 254thI 272) bhAvazrAvakanAM bhAvagata 17 liMgabheda. DhALa caudamI (saLaMga gAthA 273thI 291) uparyukta bhAvazrAvaka bhAvasAdhupaNuM pAme; bhAvasAdhupaNAnAM 7 lakSaNa; AvA bhAvasAdhu mokSasukha pAme. 170 183 193 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 224 DhALa paMdaramI (saLaMga gAthA 292thI 315) bhAvasAdhupaNAne varelA munirAjanuM guNavarNana; munirAja saMyama-nAvathI bhavasAgarano pAra pAmanAra, viSaya-kAdavathI kamaLanI peThe alipta, siMhanI peThe zUrA, jinavANInA sAcA prarUpaka, mUlattara guNanA saMgrAhaka, gocarInA 42 doSanA tyAgI, jJAna-kriyAmAM pravartaka vagere; AnAthI viparIta-ADaMbarI AcaraNa karatA sAdhuonAM udAharaNo. DhALa soLamI (saLaMga gAthA 316thI 340). cetanAnI cAra avasthAo - bahuzayana, zayana, jAgaraNa ane bahujAgaraNa; A avasthA anusAra enAM guNasthAnako; karmayukta, AtmA zuddha AtmA nathI, jema cUnAthI dhoLAyelI bhIMta pote cUno nathI; pudgala jaDa che, AtmA jJAnasvarUpI che, paNa mUDha jIva ane zarIrane ekarUpe gaNe; akaLa ne alakha evA jIvane nizcayathI jANI zakAya; nizcayanaya mokSamArganI dIpikA; paNa vyavahAranaya chAMDIne ekalo nizcayanaya na AdarI zakAya; gItArtha gurusaMge karelo zuddha vyavahAra nizcayanayamAM nizcalatA ANe. tapAgacchanI paraMparA ane guNaniSpanna nAmAvali. DhALa sattaramI (saLaMga gAthA 341thI 354) syAdvAda dRSTie prabhujIno kRpArasa pAmyAno graMthakartAno-bhaktano harakha; bhaktirAga mokSane kheMcaze evo abhilASa; kevaLa prabhujInI ja AjJAno svIkAra; "tapA' biradadhArI 246 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jagansaMdrasUrithI AgaLanI pATaparaMparA; guruprasAde zAstragraMthonuM zuddha rahasya pAmyAno upA. yazovijayajIno svIkAra; gurunI karuNArUpa nAvathI jinavANIrUpa samudrano pAra pAmI zakAya; kaLaza. bAlAvabodha-aMtargata AdhAragraMtha-nAmasUci bAlAvabodha-aMtargata graMthakAra | sAdhu bhagavaMta-nAmasUci bAlAvabodha-aMtargata avataraNasUci sArtha zabdakoza 2pa7 ra6ra 264 278 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA jIvanano (( pa. padmavijayajIkRta bAlAvabodha ( Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tuM vase jo prabho ! haraSabhara hIyaDale, to sakala pApanAM baMdha tUTe, UgatuM gagana sUraja taNe maMDale, daha dize jima timira paDala phUTe. upA. yazovijayajI (1350 gAthAnuM stavana') Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pArzvanAthapadadvaMdvaM natvA sImaMdharaprabhoH / stavasya vArtikaM kurve svaparAnugrahAya vai // 1 // e tavanamAM prAI gAthAonA artha anvaya karI kahIyuM,paNi pAdharo nahIM kahevAI je mATe kharo artha to basaseM. te pada AgaLapAchala joDIne potAnI buddhi vicArI jojo . DhALa pahelI (e chIMDI kihAM rAkhI - e dezI) zrI sImaMdhara sAhiba AgaI, vInataDI eka kIje; mAraga zuddha mayA karI mujha, mohanamUrati dIje re. jinajI, vInataDI avadhAro. e AMkaNI 1[1-1] zrIpadmavijaya ma. kRta bAlAvabodhaH zrI ka0 bAhya-atyaMtara lakSmI. bAhA lakSmI atizaya 34 prAtihAryAdika, abhyatara lakSmI kevalajJAnAdika. teNe karI yukta ehavA sImaMdhara nAme sAhiba, te Agali eka advitIya vinatI karIche etale zuddha mArga ulakhavA rUpa vinatI karI che. te uparAMti bIjI vInatI nathI. te mATe eka mayA ka0 kRpA mujha upari karIne he mohanamUrati vallabhamUrati zuddha mAraga dIje ka0 gho, Apo. ratnatrayI rUpa mokSamAraga te zuddha mAraga kahiche. athavA aneka darzanI vitatha saMvAdI svadarzanI nAmathI te paNi viparItabhASI te sAcuM mAnavuM te azuddha mAraga kahIzuM. ane te sarva uvekhI jaina mArganI syAdvAda zailIzuM je mArga olakhavo te zuddha mArga kahIche, te zuddha mArgasevI aneka bhavya jIva svasaMpadAnA bhogI thayA te mATe vinatI karizuM che. te jinajI! rAgadveSanA jItaNahAra vInatI avadhAro ka0 kevalajJAne karI amhArI vInatI jANo.1 [1-1] paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAlAvabodhano sugamArtha: he sImaMdharasvAmI ! Apane eka ja vinaMtI karIe chIe ke ame zuddha mArgane oLakhIe. ratnatrayI rUpa mokSamArga te zuddha mArga che. jayAre viparIta darzanone sAcAM mAnavAM te azuddha mArga che. syAdvAda zailIe oLakhelA zuddha mArgane sevIne aneka bhavya jIvo svasaMpadAne pAmyA che. amArI vinaMtIne Apa lakSamAM lo. cAle sUtra viruddhAcAre bhAkhe sUtra viruddha, eka kahe ahe mAraga rAkhuM, te kima mAnuM zuddha re? jina) 2 [1-2] - bALa keIka prANI sUtrathI viruddha AcAre cAle che. tathA bhAkhe ka0 prarUpe, te paNi sUtra viruddha, ane valI lokane kaheye je "akhta mArga rAkhuM chuM. acchuM chuM to mArga cAle che to te vAta akhta zuddha kima karI mAnIi ? ihAM sUtra te myuM je likhIzuM chaiM. 11 aMga, 12 upAMga, 10 pannA, 6 cheda, 4 mUlasUtra, naMdI 1, anuyogadvAra 1 evuM 45. yataH ikkArasa taha bArasa aMgu 11, vaMgANi 12, dasa painnANi 10 / cha ccheyA 6, cau cUlA 4, naMdI aNuoga paNayAlA // 1 // tathA valI bhASya 1, cUrNi 2, niryukti 3, vRtti 4 tathA sUtra e paMcAMgI ehane sammata pUrvAcAryapraNIta dharmaratnAdIka prakaraNa tathA je naMdIsUtra'gata je payagrA ityAdi tathA haribhadrasUri, umAsvAti vAcaka, pramukhakRta graMthAdika te sarva sUtra mAMhI ja Avai, je kAraNe durbhikSa-patanakAle sUtra visaryA tehamAM sAMbharyA te sUtra likhyAM, bIjAM sUtra visaryA ane artha sAMbharyA tehanA prakaraNa pramukha bAMdhyA Iti. sUtrAnuyAyI mATe sUtra ja kahiche. tethI viruddha karatAM, viruddha bolatAM zuddha kema mAnuM ? 2 [1-2]. suo koI jIva sUtrathI viruddha AcAra karavA chatAM ema kahe ke huM mArganI rakSA karuM chuM, huM chuM to mArga cAle che. to te vAta kema manAya ? 45 Agamo, bhASya-cUrNi-niyukti-vRtti-sUtra e paMcAMgI tathA haribhadrasUri jevA gItArthoe racelA graMtho vagereno A sUtramAM samAveza thAya. duSkALanA samayamAM vIsarAyA pachI yAda rahelAM sUtro ane arthonA prakaraNAdi graMtho paNa sUtronuyAyI hoIne sUtra ja gaNAya. u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AlaMbana krUDAM dekhADI, mugadha lokane pADe ANA bhaMga tilaka te kAluM thApe Apa nilA re. jid 3 [1-3] bALa have te viparIta cAlatAM koika karyo je Ama kAM cAlo cho? tihAM eDavo pAcho jabApa kahe. kUDAM kaI khoTAM AlaMbana dekhADI "Aja paMcamakAle saMghayaNa-vRti pramukha pUrvapuruSa jehavA kihAM che?' ima kahIne mugadha je mUrkha loka tehane pADe ka0 ajJAnamArge pADe che. te puruSa ANA je jinAjJA, tehano je bhaMga tadrupa je kAluM tilaka te potAne kapAle thApe che. eTale jinAjJA lope che. tivAre koIka bolyo je AjJAbhaMga dUSaNa dIdhuM te kharuM paNi sarvathA vidhe to koI karI na sake te kahe che. 3 [1-3] su0 sUtra-viparIta cAlanArane koI Takore to te khoTAM AlaMbano darzAvIne mUrkha lokone ajJAna mArge vALe che. AvA puruSo jinAjJAbhaMga karIne kapALe kALI TIlI coDe che - svane kalaMkita kare che. vidhi jotAM kaliyugamAM hove tIrathano ucchada, jima cAle tima calave jaII eka dhare atibheda re. ji0 4 [1-4] bALa vidhi jotAM to kaliyuga ka0 paMcamo Aro. anya tIrthI ene kaliyuga kahe che. jaina pAMcamo Aro kahe che. te kaliyugamAM tIrathano uccheda thAya je mATe avidhinI nA kaho cho ane vidhi to thAya nahIM tivAre tIratha viccheda ja jAya. te mATe jima cAleM tima calavyA jaI etale jhAjhI cApAcIpa karIi nahIM. naramagarama calAvI che. koIka potAnI matino bheda Ima ja dharI rahyA che. 4 [1-4]. su0 teo kaheze ke "A kaLiyuga (jaina mate paMcama ArA)mAM vidhimArga (AjJApAlana) jaLavAto nathI ne avidhimArga (AjJAlopa)nI nA kahoAma tIrthano uccheda ja thAya, mATe cAle che tema ja cAlavA do." Ima bhAkhI te mAraga lope, sUtrakriyA savi pIsI, AcaraNA sudhI AcarII joI yoganI vIsI re. jio 5[1-5] paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALa ehavAM vacana bolIne vidhimArgane lope che. tiSNe prANIiM sUtrakriyA sarva pIsI ka0 dalI nAkhI. te mATe AcaraNA ka0 kriyA zuddha AdarIiM, joganI vIsI joineM. vIsa vIsI madhye 17mI [vI]sI che, haribhadrasUrikRta. tehamAM kahyuM che te joyo. yataH titthassuccheyAiM viNAlaMbaNaM jassa emeva / suttaniriyAnAso, so asamaMnasa vihALo ! 5 [1-5] su0 Ama kahIne e loko vidhimArgane lope che ane sUtrakriyAnA cUrecUrA karI nAkhe che. paMcame Are jima viSa mATe, avidhi-doSa tima lAge, ima upadesapadAdika dekhI, vidhirasio jana jAge re. ji0 6 [1-6] bALa paMcama ArAmAM jima viSa mAre che tima paMcama ArAmAM avidhino doSa paNi lAge. etale e bhAva je pAMcamA ArAmAM 5 viSa kahyA che te paNa jIvaneM asatpravRttinu hetu che. yathA dussama 1, hUMDAsappiNi 2, dAhiNa pAsaMmi 3, bhAsagahajoo 4 / taha kaNhapakhI jIvA 5, paMca visaM paMcame arae // 1 // e gAthA suyaNA sIttarInI chai. te jima pAMca viSa kahyA che. te viSa to kahyA jo pAMcame Are avidhi doSa lAge che etale avidhi doSa te mAre ja athavA cothe Are viSa khAdhuM mAre tima pAMcameM piNa viSa khAdhuM mAre. tima avidhi doSa jima cothe Are lAge tima pAMcame A paNi lAgai. yataH mArepha vistR mutta nahIM vadhAraNa tahAya samaMsi ! taha avihidosajaNio, dhammo vi ya duggai heU // iti hitopadezamAlAyAM. ima upadezapadAdika graMthamAM paNa kahyuM che te pATha dekhIne vidhino rasIo jana ka0 loka hoya te jAge ka0 vidhi karavA sAvadhAna thAya. 6 [1-6] u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su0 A paMcama ArAmAM jema khAdheluM viSa jIvane mAre che tevuM ja avidhidoSanuM che. tethI vidhi-rasika jIve vidhimArga anusaravA sAvadha rahevuM. koi kahe jima bahu jana cAle, tima caliI, sI carcA ? mAraga mahAjana cAlye bhAkhyo, tehamAM lahI arcA re. ji0 7 [1-7] bALa koi kaheM ka0 vila ketalAika to ima kahe che je jima bahujana cAle ka0 ghaNAM loka cAle tima caliI ka0 te rIte cAliU. ghaNAM karatAM hasthe te rUDuM ja karatA hasyuM. have sI carcA ka0 jhAjhI carcA sI karo cho? Apati karatA huii to carcA karo. je kAraNe mAraga to kohane kahiIM? te kahe che mahAjana ka0 moTA lokanA samudAya cAle tehanI cAli te mArga kahiiM, bhAkhyo ka0 graMthamAM kahyo che. yataH mahAnano cena Ata: sa paMthA: iti vacanAt. ihAM mahA zabda te bahuvAcI jANavo. bahujana-mata AdaratAM iti uttara vacanAta . tehamAM ka0 te mahAjananI cArlse cAlatAMmAM lahiI ka0 pAmIiM. arcA ka0 pUjA iti ziSyavacanaM, 7 [1-7] su0 keTalAka evI dalIla kare che ke bahujana jema cAle tema ja cAlavuM. moTo samudAya karato haze te rUDuM ja haze ne ! mahAjananI cAlane ja teo mArga kahe che. e paNi bola mRSA mana dharII, bahujanamata AdaratAM, cheha na Ave bahula anAraya, mithyA matamAM phiratAM re. ji0 8 [1-8] bALa have uttara dii che. e paNa bola kahyo te mRSA mana dharIuM ka jUTho cittamAM dhArIiM. tehano hetu kahe che. je bahujanamata AdaratAM ka0 ghaNA lokano mata AdaratAM to bahula anAraya ka ghaNAM jana to anAraya che. tehano cheha na Ave ka0 pAra na pAmIi. mithyA matamAM phiratAM ka0 mithyA matimAM bhamatAM anAraya sarva mithyA mati che. tehamAM bhamatAM pAra na pAMmIi. iti bhAvaH 8 [1-8] su0 A vAta khoTI che. bahu jana to anArya ja hovAnA. emano mata AdaratAM to pAra ja na Ave. paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 5 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thoDA Arya anAraya janathI, jaina AryamAM thoDA, tehamAM paNi pariNata jana thoDA, zramaNa alapa bahu moDA re. jinaTa vIe[1-9] bA0 thoDA Arya anAraya janathI ka0 anAraya loka karatAM Arya loka thoDo. je mATe 32000 dezamAM Arya to sADhI pacavIza ja. te AryamAM ka0 AryadezamAM paNi jaina loka nAma dharAve ehavA thoDA. jaina nAma dharAve tehamAM paNa pariNata jana thoDA ka0 jaina vAsanAiM pariNamyA, zraddhAvaMta syAdvAda zailInA jANa thoDA. tehamAM pariNata janamAM paNi zramaNa -munirAja alpa bahu moDA ka0 mastaka muMDana karAvyuM etalA mAtra, paNi guNa vinAnA loka bahu. 9 [1-9] su. A jagatamAM anArya lokonA pramANamAM Aryajano to thoDA ja che. AryomAM paNa jaino thoDA. jainomAM paNa zraddhAvaMta syAdvAdazailInA jJAtA thoDA. emAMye sAcA zramaNa munirAja to alpa ja, bIjA to kevaLa mastaka muMDAvela ja jANavA. bhadrabAhu guru vadatta vacana e, 'Avazyaka'mAM lahiI ANAzuddha mahAjana jAMNI, tehanI saMgi rahiI re. jiTa 10[1-10] bALa bhadrabAhu svAmInA mukhanuM e vacana che. vakSyamANa vacana che. AvazyakamAM te tehui kahyuM che te lahII ka0 pAmIi. AjJAzuddha te mAhAjana etale jinAjJA pArle teha ja saMgha ehavuM jANIne te mahAjananeM pAse vasIiM.yataH - ogo sAhu egA ya sAhuNI sAvao va saDDhI vA / ANAjutto saMgho seso puNa aTThisaMghAo || 1 - iti 'Avazyaka'-vacanAta . 10 [1-10] su0 bhadrabAhusvAminuM A vacana che ne 'Avazyaka'sUtramAM kaheluM che ke AjJAzuddha hoya te ja mahAjana, jinAjJAnuM pAlana kare te ja saMgha. AvA mahAjananI pAse vasavuM. da u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAnI navi have mahAjana, jo paNi calave ToluM dharmadAsa gaNi vacana vicArI, mana navi kIje bholuM re. jid 11 [1-11] bALa ajJAnI navi hovuM mahAjana ka0 ajJAnIno samudAya te mahAjana na kahiche. jo paNi calarve ToluM ka0 jo paNi ToluM-gaccha calAve tohi paNi evuM dharmadAsa gaNinuM vacana vicArIneM mana bholuM na karIzuM. etale ajJAne dhamAdhama na karI.yataH- gaM nayajJa malyo. ityAdi vacanAtuM. [upadezamAlA. gA-398] 11 [1-11] su0 ajJAnIono samudAya bhalene ga7 calAvato hoya to paNa tene mahAjana na kahevAya evuM dharmadAsagaNinuM vacana vicArIne manane jarIke bhoLuM na karavuM. ajJAnI nija chaMde cAle tAsa nizAI vihArI, ajJAnI je gachane calave te to anaMta saMsArI re. jid 12 [1-12 bALa ajJAnI puruSa cAle te nija chaMde ka0 potAne abhiprAI cAle, tathA te ajJAnInI nizrAIM vihArI ka0 vicare. etale ajJAnI sAthe vicarai. te mATe ajJAnI je gachane calAve te to anaMta saMsArI jANavo. yataH jaM jayai agIyattho, jaM ca agIyatthanissio jayai / vaTTAvei ya gacchaM aNaMtasaMsArio hoi // 1 // - ityupadezamAlAyAM. [gA-398] 12 [1-12]. su0 ajJAnI puruSa potAnA abhiprAyeja cAle. tethI ajJAnInI nizrAmAM vicaranAra paNa ajJAnI ja. Avo ajJAnI je gacchane calAve tene anaMtasaMsArI jANavo. khaMDa khaMDa paMDita je hove te navi kahII nANI, nizcita samayalanANI, saMmatinI sonANI re. ji013[1-13] bALa khaMDa khaMDa paMDita ka0 graMthagraMthamAMthI thoDIthoDI vAta zIkhIne paMDitapaNuM je hove ka0 je hoya te puruSane jJAnI na kahIzuM paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yataH "Avazyaka bhASya'jo suttamatthamubhayaM, samahijjaMto gurukkamavihINo / no bhannai so nANI aTThamayaTThANamUDhamaNo // 1 // nizcita samaya ka0 nizcita vAta siddhAMtanI lahe ka0 jANe, te nANI ka0 jJAnI te kahIzuM. etale siddhAMtanI nizcita vAta e che. gurukramAgata, nizcaya vyavahAra sahita, syAdvAdazailIi, jJAna thayuM hoya te jJAnI kahieN e vAta "saMmati'nI ka0 sammatitarkazAstra tehanI sahanANI ka0 nisANI che. yataH jo nicchayasamayantra, savvaM vavahArasamayamAsajja / pAravaMtano niro 13 [1-13] su0 graMthomAMthI thoDuM thoDuM zIkhIne thayelA paMDitane jJAnI na kahevAya. guru4mAgata, nizcaya-vyavahAra sahita, syAdvAda zailIe jene jJAna thayuM hoya te ja jJAnI kahevAya. "saMmatitarkazAstra" mAM A vAtanI eMdhANI che. jima jima bahuta bahujanasaMmata, bahu ziSya parivario, tima tima jinazAsanano vayarI, jo navi nizcaya-darIo re. jid 14 [1-14] bALa jimajima bahuzruta ka0 ghaNuM bhaNyo. bahujanasaMmata ka0 ghaNA lokanaI mAnavA yogya thayo. bahu ziSya parivario ka0 ghaNA celA cAMTI karyA. tima tima jinazAsana ka0 siddhAMtano zatru jANavo, jo nizcaya jJAnano darIo ka0 samudra na hoya to. nizcaya jJAnIne to sarva lekhe che. yakta jaha jaha bahussuo sammao ya, sIsagaNasaMparivuDo y| aviNicchio a samaai, taha taha siddhatapaDiNIo // 1 // iti upadezamalAyAM [gA-323],paMcavastuke pi ca. 14 [1-14] su0 jo te nizcayajJAnano samudra na hoya to samajavuM ke jemajema ghaNuM bhaNyo, ghaNA lokane mAnavA yogya thayo, ane ghaNA ziSyothI vIMTaLAyo tematema te siddhAMtano zatru thayo. u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koI kahe locAdika kaSTa, mAraga bhikSAvRtti te mithyA navi mAraga hove, janamananI anuvRtti re. ji15 [1-15] bALa koI kahe ka0 vali ketalAIka to IMma ja kahe che je locAdika kaSTa ka0 loca karAvavA ughADe page, ughADe mAthe hIMDavuM ityAdika kaSTa karave karIne mAraga ka0 munimArga jANavo. vali bhikSAvRtti ka0 bhikSAi vRtti AjIvikA karavI. e mAraga te mithyA ka0 ehavuM kahe che te mithyAkhoTuM che. navi mAraga hove ka0 e rIte mAraga na hoya. sI rIte na hoya te kahe che. janamananI anu0 ka0 lokanA mananI anuyAI cAlatAM etale AtmArtha vinA lokanI anuyAyIiM pravartatAM mArga na Thare iti bhAva. yataH kaLU karei tivvaM, dhammaM dhArei jaNANuvittIe / jo pavayamarU 4 verIpU nahIMchaMdo 15 [1-15]. su0 loca karavo, ughADA page cAlavuM, bhikSAvRttie AjIvikA karavI ene keTalAka mArga kahe che. paNa e mithyA che. AtmArtha vinA, kevaLa jana-mananI anuvRttie pravartatAM mArga na hoya. jo kardi muni mAraga pAve, balada thAya to sAro, bhAra vajetAvaDibhamato, khamato gADha prahAro reji16[1-16] bA, jo e rIte prabhuANA vinA kaSTi ka0 kaSTa karatAM muni mAraga pAme to tiryaMca balada upalakSaNathI bIjA paNi Dhora lijI che. te Dhora thAya to sAro ka0 bhalo. je kAraNa mATe te balada bhAra vahe ka0 jetalo bhAra bharIzuM teTalo surkhadukhe paNi vaheM, nirvAha kare. tAvaDe bhamato ka0 taDake bhamato valI khamato ka0 saheto gADha prahAro ka0 koraDA-paroMNA pramukhanA prahAranaI.16 [1-16] su0 pra jJA vagara kevaLa kaSTa karavAthI ja jo muni mArga pAme to to pazune sAro mAnavo paDe. kemake pazu to sukhe duHkhe, taDake bhamato ne prahAro khamato ghaNo bhAra vahana kare che. ghaNuM kaSTa sahe che.) paM. pavavijayajIkRta bAlAvabodha Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lahe pApa anubaMdhI pApe, balaharaNI janabhikSA, pUrava bhava vratakhaMDana phala e, 'paMcavastu'nI zikSA re. bALa lahe ka0 pAmeM. pApa-anubaMdhI pApe ka0 pApAnubaMdhI pArpe karIne vartamAneM paNa azubha anAgata kAle paNi azubha te pApAnubaMdhI pApa kahIiM. teNe karIneM balaharaNI ka0 vIryane haNe ehavI janabhikSA 0 lokanI bhikSA pAme etale saMyama yoga sAdhI na sakeM. te balaharaNI bhikSA kahiiM. pUrava bhava ka0 pAchileM bharve vrata khaMDyAnAM phala che e rIte pApAnubaMdhI pApe balaharaNI bhikSA pAme ima 'paMcavastu' zrI haribhadrasUrikRta graMtha tehamAM kahyuM che. yataH jiTa 17 [1-17] cArittavihINassa abhisaMgaparassa kalusabhAvassa / aNNANiNo ya jA puNa, sA paDisiddhA jiNavarehiM // 1 // bhikkhaM aDaMti AraMbhasaMgayA aparisuddhapariNAmA / 10 rInA saMsAratna, pAvAmo nuttameya tu / 2 // IsiM kAUNa suhaM, NivADiyA jehiM dukkhagahaNaMmi / mAyA chepha pALI, teAiM yArisa hoDa / rU // caiUNa gharAvAsaM, tassa phalaM ceva mohaparataMtA / nagihI na ya pavvaiyA, saMsArapavaDDhagA bhaNiyA // 4 // ityAdi paMcavastuke, [gA.217 thI 220]17 [1-17] su0 vartamAnamAM paNa azubha ane anAgata kAle paNa je azubha te pAyAnubaMdhI pApa kahevAya. ethI karIne te balaharaNI bhikSA pAme, saMyamayoga sAdhI na zake. pUrvabhavamAM vratakhaMDana karyAnuM A phaLa. koI kahe amhe liMge tarasyuM, jaina liMga che vAru, te mithyA, navi guNa viNa tarII, bhuja viNa na tare tArU re. jina0 18 [1-18] bALa have koi kahasya je dravyaliMga teha ja pramANa che tehane zikhAmaNa dii che. koi kahasya je amheM liMga je ogho-muhapatti tehathI tarasyuM, saMsAra pAra pAmistuM, je mATe jainanuM liMga vAru che ka0 suMdara u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. guru uttara kahe che je te mithyA ka0 khoTuM, je mATe guNa vinA ekale kevala liMge na tarAiM, te upara dRSTAMta kahe che. bhujA vinA jima tArU kaO taranAro nadI pramukha na tarI sake. yadukta 'vaMdanAvazyake' [gA-1136-37] ziSyavacanaM - suvihiya duvihiyaM vA, nAhaM jANAmi haM khu chaumattho / liMgaM tu pUyayAmi, tigaraNasuddheNa bhAveNa // 1 // pratyuttaramAha jai te liMgapamANaM vaMdAhI ninhave tu savve | ee avaMdamANassa liMgamavi appamANaM te // 2 // jJAti / 18 [1-18] su0 koi kaheze ke ame dravyaliMgathI eTale ke odho-muhapattIthI tarI jaizuM, tene pratyuttaramAM guru kahe che ke 'A khoTuM che. guNa vinA kevaLa liMga (sAdhuveza ke upakaraNa Adi)thI na tarAya, jema hAtha vinA taravaiyo nadI na tarI zake.' kUTaliMga jima pragaTa viDaMbaka, jANI namatAM doSa, nibaMdhasa jANIne namatAM, tima ja kahyo tasa poSa re. bA0 jima pragaTapaNe jANine viDaMbaka je nATakIA pramukhanuM je kUTa liMga ka0 khoTo vesa, tehaneM namatAM doSa. etale e artha je nATakIo sAdhuveSa lAvyo te jANIiM chIiM je khoTo vesa che. ima jANIneM namatAM doSa lAge. loka hAMsI pramukha paNa kare. tima nibhraMdhasa jANIne namatAM ka0 nihaMdhasa je pravacanopaghAta nirapekSaka pAsasthAdika kevalaliMgI jANIne name to tima ja kahyo tasa poSa ka0 doSano posa kahyo che. 'Avazyaka'mAM. yadunaM jaha velaMbagaliMgaM, jANaMtassa namau havai doso / nirddhadhasutti nAUNa, vaMdamANe dhuvo doso // 1 // iti 'vaMdanAvazyake.' [gA.1151] 19 [1-19] paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha jina0 19 [1-19] 11 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su0 jema koI nATakiyAe sAdhuveza lIdho hoya to A khoTo veza che e jANIne ene namatAM doSa lAge ne hAMsIpAtra paNa thavAya, ema koI pravacana-upaghAtaka, pAsasthA ke kevaLa vezadhArI sAdhune namatAM kevaLa doSa ja poSAya. ziSya kahe jima jinapratimAne jinavara thApI namII sAdhuvesa thApI ati suMdara, tima asAdhune namII re. jid 20 [1-20] bALa AcArya liMga apramANa kahyuM tivAre ziSya bolyo "jima jinezvaranI pratimAmAM guNa jJAnAdika nathI ane tIrthaMkaranI buddha namaskAra karII chIche. mahAlAbha paNa thAi, mahA nirjarA thAya, yathA "Avazyaka [Ava. ni. gA.1144-45] ziSyavacane titthayaraguNA paDimAsu natthi, nissaMsayaM viyANaMto / titthayaretti namaMto, so pAvai nijjaraM viulaM. // 1 // iti // tima sAdhuno vesa thApIne atisuMdara evo sAdhuvesa thApI asAdhUne paNi namIi etaleM e bhAva. vigara guNe jima jinapratimA namatAM nirjarA thAya tima pAsatkAdikamAM sAdhuguNa nathI, paNa sAdhuveSane namatAM lAbha thAiM. potAno mana zuddha che te mATe. lAbha-khoTi to potAnA adhyavasAI che e abhiprAya:. ukta ca liMgaM jiNapatrataM evaM namaMtassa nijjarA viulA / jai vi guNavippahINaM, vaMdai ajhappasohIe // 2 // iti ziSyavacana. 20 [1-20]. suru ziSya gurune pUche che "jema jinapratimAmAM jJAnAdi guNa nathI chatAM enAmAM tIrthakaranuM AropaNa karIne ene namIe chIe to karmanirjarA thAya che. e ja rIte sAdhuveza dhAraNa karelA asAdhune kema na namAya ? jema jinapratimAne namatAM nirjarA thAya che to sAdhuguNa vinAnA sAdhuvezadhArIne namatAM paNa lAbha ja thAyane ? lAbha ke nukasAna e to potAnA adhyavasAyathI nakkI thAya che." 1 2 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhadrabAhu guru bole pratimA, guNavaMtI nahI duSTa, liMga mAMhI be vAnAM dIse, te to mAni aduSTa re. jina0 21 [1-2 1] bALa have ehano uttara AcArya dii che : bhadrabAhu guru bole ka0 kahe che etale 'Avazyaka'mAM kahyuM che je pratimA guNavaMtI. 'nahIM' zabda bIjI dizA paNi joDiiM tivAreM nahIM duSTa ka0 duSTa paNi nathI. tathA liMgamAM be vAnAM dekhIi che. - guNa tathA doSa - te to tuM mAni. he aduSTa ziSya ka0 guNavaMta ziSya, mAni. iti gAthA akSarArthaH bhAvArtha : to e che ke jinapratimAmAM guNa nathI, tima doSa nathI tivA2e potAnI adhyavasAya zuddhii namatAM lAbha thAe. koi kesyuM je 'pariNAme lAbha, tivA2e pratimAnuM syuM kAma ?' tehane kahiU je 'zuddha pariNAmanuM hetu pratimA che.' tivAre te kaheyeM je 'sArvaSa paNi zuddha pariNAmanuM hetu che.' tehane kahid je 'kharuM, paNi pratimA neM sAdhuveSa barAbara na thAi. je kAraNa mATe pratimA hajAro gameM joiiM paNi saghaleM ekAkAra che. sAvadya kriyA nathI karatI tima niravagha kriyA paNi nathI karatI. ane sAdhUliMga to koika sthAnake sAvadya karma karatuM dekhIi ane koika sthAnakeM zuddha cAritra pAlatuM dekhIye te mATe barAbara na thAya. te mATe jinapratimAneM viSe jinaguNono Aropa karIneM praNAma karatAM mahAnirjarA thAya, paNi pAsasthAdikane vaMdanA karatAM kone saMbhArIsa ?' tivA te bolyo je 'anya sAdhunA guNano Aropa karIne praNAma karasyuM.' tehane kahIiM je 'nirguNIne viSe guNano Aropa thAya nahIM. ane nirguNane viSe guNano Aropa karIi to viparyAsa thAya. viparyAsa te karmabaMdha hetu che. te mATe jihAM guNa tathA doSa na hoi tihAM Aropa thAya, paNi anyathA na thAya.' yadukta 'vaMdanA Avazyaka' [gA1146 thI 1150] saMtA titthayaraguNA, titthayare tesimaM tu ajjhappaM / naya sAvajjA kiriyA, iyaresu dhuvA samaNumannA // 1 // (co0-) jaha sAvajjhA kiriyA natthi ya paDimAsu evamiyarA'vi / taya bhAve natthi phalaM aha hoi aheuyaM hoi // 2 // paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 13 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (AcA0) kAmaM ubhayA bhAvo, tahavi phalaM atthi maNavisuddhIe / tIi puNa maNavisuddhIi, kAraNaM huti paDimAo // 3 // jaivi ya paDimAo guNA, muNiguNasaMkappakAraNaM liMgaM / ubhayamavi atthi liMge, na ya paDimAsUbhayaM atthi // 4 // niyamA jiNesu a guNA, paDimAo dissa je maNe kuNai / aguNe u viyANaMto kaM namau maNe guNaM kAuM ? // 5 // -ityAdi. valI ehano vicAra 'bRhatkRtti'thI vicArayo.21 [1-21] su0 AnA javAbamAM gurujI bhadrabAhusvAmIe 'Avazyaka niryukti'mAM kahelI vAtano AdhAra laine jaNAve che ke jinapratimAmAM guNa paNa nathI, tema doSa paNa nathI. eTale potAnI adhyavasAya-zuddhie namatAM lAbha ja thAya. A zuddha pariNAmano hetu jinapratimA che. sAdhuvezanI sarakhAmaNI jinapratimA sAthe na thAya. kemake jinapratimA doSakriyA nathI karatI ane adoSa-kriyA paNa nathI karatI. te sarvatra eka ja svarUpe che. jyAre sAdhu to koI sthAne zuddha cAritrapAlana kare che ne koI sthAne doSakarma paNa kare che. eTale jinapratimAmAM jinaguNanuM AropaNa karI praNAma karatAM mahAnirjarA thAya, paNa zithilAcArI sAdhune viSe guNanuM AropaNa na thAya. ema karavA jatAM thato viparyAsa karmabaMdhanuM kAraNa bane. koI kahe jina Age mAgI, muktimAraga amheM hisyuM, nirguNane paNi sAhiba tAre, tasa bhagati gahagahasyuM re. bALa koika iMma ja kahe che je jinezvara Agali muktimAraga amhe mAgI lesyuM. nirguNaneM paNi sAhiba tArameM. tathA tehunI bhaktimAM gRhagahasyuM ka0 harSa pAmIsyuM' e akSarArthaH. etale e bhAva je keika ima kahe che je 'A bhavamAM to zakti nathI paNi janmAtare bodhibIjanI sAmagrI pAmIsyuM tivAre karIssuM ehavuM prabhu pAse mAgI lIjIe chIIM.' iti bhAvaH.22 [1-22] 14 ji 22[1-22] u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su0 koI kahe ke "jinezvara AgaLa muktimArga mAgI laIzuM. e nirguNane paNa tAraze. bhAvArtha e che ke "A bhavamAM to zakti nathI, paNa bhavAMtare bodhibIjanI sAmagrI pAmIzuM tyAre saMyama pALIzuM.' pAmI bodhi na pAle mUrakha, mAge bodhi vicAli laliI teha kaho kuMNa bhUle bolyuM "upadezamAle re. 23 jina[1-23] bALa tehane uttara dii che je pAmI bodhi ka0 bodhibIjanI sAmragI pAmIne paNa na pAle ka0 pAlato nathI eTale saMyama anuSThAna A bhavamAM sAmragI pAmIne pAlato nathI. ehavo e mUrkha ka0 ajJAna ane vicAle ka0 vicamAM bodhi mAge je Agali pAlItyuM. lahaI ka0 pAmIi, te kaho kuNa mUle ka0 mUle ? etale e bhAvaH je kAMyaka vastu levA jaIzuM te vastu pAse dravya hoya to pAmI che. dravya na hoya to eM mUle jaDe? tima Avarta bharve paNi bodhibIjanI sAmagrI to mile, jo A bhavamAM saMyamAdika pAlyAM hoya. te na pAlyAM hoya to e mUle navi bodhisAmagrI lAbhai? iti bhAva:. ima "upadezamAlA" madhye kahyuM che. yataH laddhilliyaM ca bohiM, akarito'NAgayaM ca patthaMto / annaM dAiM bohiM, labbhisi kayareNa mulleNa ? // 1 // ityupadezamAlAyAM [gA-292), Avazyaka niryukata caturvizati stavAdhyayaneDapi ca [gA-1113. 231-23] su0 uttaramAM guru kahe che ke A bhavamAM ja bodhibIjanI sAmagrI pAmIne saMyama-anuSThAna pALato nathI e ajJAnI AgaLa jatAM pALavAnI vAta kare che. A zA kAmanuM ? pAse dravya hAjara hoya to ja koI vastu maLe, dravya na hoya to zI rIte maLe ? ema A bhavamAM saMyama pALyo hoya to Avate bhave bodhi-bIjanI sAmagrI maLe, e sivAya kevI rIte maLe ? ANA pAle sAhiba (se, sakala ApadA kApe ANakArI je jana mAMga, tala jasalIlA Ape re. 24 ji0 [1-24] 5. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 15 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAve te mATe ANA pAle ka0 AjJA pAlatAM thakAM sAhiba tUse ka0 paramezvara tUSTamAna thAya ane samasta ApadAne kApe. te mATe AjJAkArI je loka mAge etale A bhavamAM prabhuAjJA pAle ane je prANI mAMgaI tasa ka0 te prANIne jasanI lIlA Ape. etale prabhuANA pAlatAM prabhujInI AjJAthI jasalIlA pAme. 24 [1-24]. su0 AjJApAlanathI ja paramezvara tuSTa thAya ne Apattine TALe, A bhavamAM karelA jinAjJApAlanathI azalIlA saMpanna thAya. (prathama DhAlamAM zloka 17 pUrA che.) u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhALa bIjI bA prathama DhAlamAM ima kahyuM je nirguNI thakA prabhu pAse mAgI lesyuM. bIjI DhAlamAM IMma kahe che je 'amhe nirguNI thakA ja guruthI tarIsyuM' ima kahenArane zikhAmaNa dii che. e saMbaMdhe karI Avyo bIjo DhAla te kahe che. (Adara jIva kSamAguNa Adara - e dezI) koI kahe amhe guruthI tarasyuM, jima nAvAthI lohA re, te mithyA na lahe sahavAse, kAca pAcanI sohA re. 25 [2-1] bALa koika to ima ja kahe che je AmamAM [amArAmAM] guNa nathI paNi amArA guru guNavaMta che tehathI tarIsyuM, pAra pAmIsyuM. jima nAvAthI lohA ka0 jima jihAja tare che tehamAM khIlA jaDyA hoya te paNa tare. e dRSTAMte tarIsyuM. yataH saccaM jaMpei jaNo, uttamasaMgeNa uttamo hoi / loho kavito, saMkhone sAyara tarapha / ? / iti pAThAt. teno utta2 : je ima kahe che te mithyA ka0 khoTuM. na lahe sahavAse ka0 bhelAM vasyAM mATe na pAme. kAca te pAca ka0 pAnAnI zobhA na pAme. ukta ca maNiluThati pAdAgre, kAcaH zirasi dhAryate / parIkSA prApte, jAva jAvo, maLa: /2/ paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 17 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA oghaniryuktAvapina (gA.-772]. suciraMpi acchamANo, veruliyo, kAyamaNiyao mIse / 7 3ve sAyamanuM vAhana niyAmAM // 25 [2-1] suva koI ema kahe ke "ame bhale nirguNI, paNa amArA gurujI guNavaMta che eTale tarI jaIzuM, jema nAvanI sAthe nAvamAMhenuM lokhaMDa paNa tarI jAya." tenA uttaramAM kahe che ke "A khoTuM che. sAthe rahevA mAtrathI ja prApti na thAya, jema kAca pannA-ratnanI zobhA na pAme zrI sImaMdhara sAhiba suNayo bharatakhetranI vAto re lahuM deva kevala rati INi yugiM, huM to tujha guNa rAto re. zrI sI 26[2-2) bA0 he zrI sImaMdhara svAmI ! he sAhiba ! suNayo ka0 sAMbhalayo. bharatakhetranI vAto ka0 bharatakhetranA caritra. he deva he Atma guNaramaNIka! iNi yugiM ka0 A viSama kAla, paMcama Aro, huMDA avasarpiNIne viSe kevala ka0 niHkevala rati lahuM ka0 rati-zAtA pAmuM chuM. huM to tujha guNa rAto ka0 tamArA guNane viSe tatpara thako eTale tamArA guNano raMga che etalI zAtA che. bAkI to matabheda, kadAgraha dekhI kAMI zAtAnuM kAraNa nathI.iti bhAva:. 26 [2-2). suhe sImaMdharasvAmI ! paMcama ArAnA A viSama kALamAM tamArA guNomAM huM rakta chuM eTalI zAtA huM pAmuM chuM. bAkI to kadAgraho jotAM to zAtAnuM koI kAraNa ja nathI. koI kahe je gacchathI na TalyA, te niraguNa paNi sAdho re, nAti mAMhi niraguNa paNi gaNiI, jasa nahI nAti bAdho re. zrI sI027[2-3] bA, koI kahe che je gacchathI na TalyA ka0 gacchamAMthI bAhira nIkalyA nathI, eTale AcAryanA saMghADAmAM rahyA che ane te nirguNa che tohI paNi te sAdho ka0 sAdhu kahIMzuM gacchamAM rahyA mATe. te upari dRSTAMta kahe che. nAtinA sarva loka uttama hoya ane koika nirguNa hoya paNi te nirguNa nAtimAM gaNAya; jihAM lage nAti bAhira na karyo hoya tihAM - u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 18 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lagaIM. jasa nahI ka je guNarahita puruSano nahI ja nathI, nAti bAdho ka0 nAtimAM bAdhaka etale te puruSano jima nAtimAM bAdhaka nathI tima sAdhu paNa gacchamAM che mATe rUDo jANavo. 27 [2-3] su0 koi ema kahe ke - 'koi sAdhu nirguNI hovA chatAM jyAM sudhI te gacchamAM hoya tyAM sudhI te sAdhune rUDo ja jANavo. jema AkhI nAtamAM koi vyakti nirguNI hovA chatAM te nAta bahAra na mukAi hoya tyAM sudhI te nAtimAMhe ja gaNAya, jJAtimAM eno koi bAdha na gaNAya. guNa avaguNa ima sarikhA karato, te jinazAsana-vayarI re, nirguNa jo nija chaMde cAle, to gaccha thAI svairI re. zrI sI0 28[2-4] bALa ima kahe che tehane zikhAmaNa dii che : e rIteM guNa ane avaguNa sarIkhA karato thako te jinazAsanano vairI jANavo. te vairIno hetu dekhADe che. te gacchamAM rahyo nirguNa te jo nija ka potAne chAMde cAle to gaccha thAi svairI ka0 sarva gaccha svecchAcArI thAya. eka hINo dekhI bIjo paNi hINAcArI thAiM. iti bhAvaH. 28 [2-4] su0 Ama kahenArane zikhAmaNa apAi che ke 'A rIte guNaavaguNane ekasarakhA gaNanAra jinazAsanano verI che. nirguNI sAdhu jo gacchamAM rahIne svacchaMde varte to Akho gaccha svecchAcArI bane, eka hINAne joI bIjo paNa hINo bane'. nirguNano guru pakSa kare je, tasa gaccha tyajavo dAkhyo, te jinavara-mAragano ghAtaka, gacchAcAre bhAkhyo re. zrI sI0 29[2-5] bALa jo valI nirguNa hoya tehano pakSapAta guru kareM to tasa kara tehuno gaccha tyajavo. ka0 bIjA sAdhUi chAMDavo. dAkhyo ka0 kahyo che. paNi te gacchamAM rahevuM nahIM. te jinavaranA mAragano ghAtaka ka te guru jinezvaranA mArgano ghAta karanAra jANavo. e rIte gacchAcAra payajJA madhye bhAkhyo ka0 kahyo che. yataH jahi natthi guNANa pakkho, gaNI kusIlo kusIlapakkhadharo / so ya agaccho gaccho, saMjamakAmIhiM muttavvo // 1 // paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 19 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jahi natthi sAraNa vAraNA ya, coyaNA ya sagacchami / so ya agaccho gaccho, saMjamakAmIhiM muttavyo // 2 // Iti "gacchAcAre. 29 [2-5] sutra vaLI jo nirguNano pakSapAta guru kare to te guruno gaccha bIjA sAdhue tyajavo. AvA guru jinezvaramArganA ghAtaka che. viSama kAlamAM nirguNa gacche kAraNathI jo vasII re, dravya thakI vyavahAre caliI bhAvenavi ulasIIre. zrI sIva 30[26] bALa yadyapi viSama kAlamAM ka0 paMcamA ArAmAM potAnI manobala zaktine abhAve niraguNa gacche ka0 guNarahita gacchane viSe kAraNathI jo vasiI etale kAraNe yadi vasavuM paDe to dravya thakI vyavahAre caliI ka0 bAhyathI tehane vyavahAre pravartii; paNi bhAva thakI ullAsa na pAmIzuM. etale aMtarathI harakhAI nahIM. zuddhAcArInI saMgati mile nirguNa gaccha turata chAMDI dIjIiM. yataH gIyattho guNajutto, niraguNa gacchaMmi saMvasittA ya / / no nigguNANa pakkhaM, kujjA so gaNaharasariccho // 1 // ityupadezapade. 30 [2-6]. su0 yadyapi A viSama kALamAM manobaLane abhAve guNarahita gacchamAM kAraNavazAta vasavuM paDe to dravyathI vyavahAmAtre tene anusarIne cAlIe paNa bhAva thakI ullAsa na pAmIe. ane jo zuddhAcArI sAdhunI saMgata maLI jAya to nirguNa gacchane tarata ja tyajI devo. jima kuvRSTithI nagaralokane gahilA dekhI rAjA re, maMtrI sahita gahilA huI beThA, paNa manamohiM tAjA re. zrI sI. 31 [2-7] bALa jima gahilAsinI karaNahAra vRSTI thaI te kuvRSTi kahiche. te kuvRSTi nagaranA loka pANI pIne gahilA thayA. rAjA-maMtrI be jaNe pANI na pIdhuM. DAhyA rahyA. te behune visadazAcArI loke, dIze hisI (pA.)] loke mAravAno upAya karyo. te rAjA dekhIne potAne jIvavAno 20 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAya karyo. maMtrIzvara sahita gahilA thaIne bAMThA. paNa manamAM tAjA che, DAhyA che. ima jANe che je sArI vRSTi thAya to sahu DAhyA thaI che. tima e daSTAMta IhAM paNi jANavuM. nirguNa gacche vase, tehanI pare cAle paNa manamAM ima jANe je suvihita male to tene saMge rahuM ane zuddhAcArI thAuM. iti bhAva:. 31 [2-7] sui gAMDA karI nAkhanArI kuvRSTithI nagarajano enuM pANI pIne gAMDA thayA. rAjA ane maMtrIe e pANI na pItAM DAhyA rahyA. gAMDA banelA lokoe A bannene mAravA lIdhA. eTale jIva bacAvavA mATe rAjA-maMtrI bannee paNa gAMDA hovAno DoLa karyo, e vicArathI ke jo sArI vRSTi thAya to punaH sau DAhyA bane. A dRSTAMta jevuM ja ahIM paNa che. nirguNa gacchamAM vasato guNavaMta sAdhu bIjAonI jema varte, paNa manamAM to ema ja vicAre ke suvidita sAdhu maLatAM emanI sAthe huM zuddhAcArI thAuM. Ima upadezapade e bhAkhuM tIhAM mAragaanusArI re, jANIne bhAve AdarII kalyabhASya niradhArI re. zrI sIve 32 [28] bA0ima 'upadezapada - haribhadrasUrita - tehamAM bhAkhyuM che - kahyuM che. "gIyaWo guNajutto' ityAdi pUrvokta gAthA tathA ima kahyuM je dravyathI vyavahAre cAlIIM paNa bhAvathI ullAsa na pAmIiM tohi paNa tIhAM ka0 te gacchamAM paNi kadAcita sarva kriyA-vyavahAramAM sAvadhAna na hoya paNa mArgAnusArI je zuddha prarUpaka hoya, guNapakSapAtI hoya to te jANIne te mArgAnusArIne bhAve paNi AdarII ka0 bhAvathI paNi aMgIkAra karIzuM ehavuM kalyabhASya' % bRhatkalpabhASyamAMhi kahyuM che. yata: siDhilo aNAyArakao coyaNa paDicoyaNAi guNahINo / guupannaro cho, sIne bo vi mAvega ? ? // kRti. 32 [2-8]. su0 pUrvokta gAthAmAMnI A vAta zrI haribhasUrie 'upadezapada'mAM kahI che. tathA emaNe ema kahyuM ke dravyathI vyavahAre vartIe, paNa bhAvathI ullAsa na pAmIe. AvA (nirguNa) gacchamAM paNa je mArgAnusArI zuddha paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 21 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prarUpaka hoya, guNapakSapAtI hoya tene svIkAravA. A vAta bRhatkalpabhASya'mAM kahevAi che. jJAnAdika guNavaMta paraspara, upagAre Adarajo re, 'paMcavastu'mAM gaccha suguNane avara kahyo che tajavo re. zrI sI0 33[2-9] bA0 valI paraspara ka0 mAMhomAMhi jJAnAdika guNavaMta ka0 jJAna, darzana, cAritra-guNavaMta hoya ane valI upagAre ka0 upakArI hoya etale mAMhomAMhi koino jJAna-upagAra, koino darzana-upagAra ityAdika upagAravaMta hoya to Adaravo. ima paMcavastu - haribhadrasUrikRta graMthane viSe kahyuM che. yataH muttUNa mihuvayAraM, annonnaguNAi bhAvasaMbaMdhaM / chattatukko nAsto aneka [ rAcchavAsotti // ? ||-iti paMcavastuke. [gA.704] te mATe suguNane, guNavaMtane avara ka0 bIjo pUrvokta jJAnAdika upagArathI bIjo je gaccha te tyajavo kahyo che. iti bhAvaH. 33 [2-9] su. vaLI gacchamAM je sAdhu guNavaMta hoya teno upakAra Adaravo. jema ke koino jJAna-upakAra, koino dazarna-upakAra va. haribhadrasUrie Ama 'paMcavastu' graMthamAM kahyuM che. je niraguNa guNaratnAkarane, Apa sarIkhA dAkhe re, samakitasAra rahita te jANo, dharmadAsa gaNI bhAkhe [.] zrI sI0 34 [2-10] bA0 valI je nirguNa ka0 pote nirguNa ane guNaratnAkaraneM ka guNasamudraneM ApasarIkhA dAjeM ka0 potA sarIkhA kahesthe je amamAM tathA ehumAM syo phera chaiM ? etale guNa-avaguNa ima sarIkhA karato samikata je sAra kara pradhAna tiSNe karIneM prANI rahita jANavo. e rIte dharmadAsa gaNi bhAkhe ka0 'upadezamAlA' [gA. 351] madhye dharmadAsa gaNiiM kahyuM che. yathA 22 guNahINo guNarayaNAyaresu, jo kuNai tullamappANaM / sutavassiNo ya hIlaI, saMmattaM komalaM tassa // 1 // iti upadezamAlAyAM. [gA. 351] 34 [2-10] u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su. je nirguNI sAdhu potAne ane guNaratnAraka samA sAdhune sarakhA ja gaNe che tenuM samyakRtva niHsAra che. Ama dharmadAsagaNie 'upadezamAlA'mAM kahyuM che. koI kahe je bakusa kuzIlA, mUluttara DisevI re, bhagavai aMge bhAkhyA tethI, aMta vAta navi levI che. zrI sI0 35 [2-11] bALa ehavuM jivAre graMthakAre kahyuM tivAre sarvathA guNavaMta hoya to Adaravo ima TharyuM. te uparya ziSya prazna kare che. koI kahe ka0 keIka ima kahe che ke je bakusa kusIlA 0 bakuza cAritriyA tathA kuzIlacArIyA e mUla-uttaraguNanA pratisevI kahyA che. paDisevI ka0 pratikUlapaNe sevavuM - doSa lagADavo. etale e bhAva je pAMca nigraMtha kahyA. pulAka 1, bakuza 2, kuzIla 3, nigraMtha 4, snAtaka 5. e pAMcamAM bakuza cAritriyA uttaraguNanA te dazavidha paccakhANanA pratisevI hoya tathA kuzIla cAritriyA mUlaguNanA tathA uttaraguNanA pratisevI hoya. yadyapi mUkUttara DisevI ihAM sAmAnya kahyAM tohi paNa artha e rIte karavo je mATe paMcanigraMthI' graMthamAM, prakaraNamAM tathA 'bhagavatIsUtra'mAM e rIte che. te mATe amhe paNa artha e rIte likhyo che. ataH paMcanigraMthI' prakaraNe 'mUluttaraguNavisayA, paDisevA sevae kusIlo ya / uttaraguNesu bauso, sesA paDisevaNA rahiyA // 1 // ' bhagavai aMge ka0 pAMcamuM aMga 'bhagavatIsUtra'ne viSe bhAkhyA che. tathA ca tatpAThaH 'vastu" 'bauseNaM pucchA goyamA ! paDisevae hojjA, No apaDisevae hojjA, jaI paDisevae hojjA, kiM mUlaguNapaDisevae hojjA ? uttara guNa paDisevae hojjA ? gocanA no mUlamuLa paDiseva hokhkhA, uttaramuLa paDikSetraNa honnA 'ItyAdi. tathA 'paDisenA sItte nadI puttAp' etale pulAkane 'mUtnamuLa pattikSetraNa hokhkhA, 3ttarazuLa paDisevaLyu hokhkhA'-Ima kahyuM che. mATe kusIla paNi mUtyuttaranA DisevI thayA. Iti bhaga0 zata0 25, uddezo 6. paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 23 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavatIsUtramAM Ima tivAre Ima TharyuM je mUlaguNanA pratisevI thAya tIhAM lagai cAritriyA kahyA. te mATe ahmane doSa lAgatAM paNi amhAruM cAritra koi jAtuM nathI. mATe aMta vAta navI levI. jhAjhuM a7ne bolAvI aMta syu lyo cho ? na lyo. Iti bhAva: Iti ziSyavacanaM. 35 [2-11] su0 graMthakAre guNavaMta sAdhune ja AdaravAnI vAta karI tyAre ziSya prazna kare che. bakuza-cAritrI ane kuzIla-cAritrIne "mUla-uttara guNanA pratIsevI' kahyA che. paNa bakuza-cAritrI uttaraguNanA pratisevI che, ane kuzIla cAritrI mUlattaraguNanA pratisavI che. joke ahI " mUla-uttaraguNanA pratisevI' ema sAmAnyapaNe kahyuM che. paNa artha to pUrvokta rIte karavAno che. "bhagavatI sUtramAM jaNAvyA pramANe mUlaguNanA pratisevI thAya tyAM lagI cAritrI kahevAya. mATe doSa lAgavA chatAM amAruM cAritra jatuM nathI mATe AvI vAtano bahu aMta levA jevo nathI." te mithyA ni:kAraNa sevA, caraNAtinI bhAkhI re, munine tehane saMbhavamAtra sattamaThANuM sAkhI re. zrI sI36 [2-12] bAhave guru uttara diI chai. te mithyA ka0 ima bhagavatI sUtra'nI sAkhI daIne jima tima pratisevAvAlAnaiM cAritra TharAve che. piNa mithyAkhoTuM kahe che je kAraNe niHkAraNa sevA ka0 kAraNa vinA je pratisevA te apavAda mukhya karyo. ane apavAda mukhya karIne pratisevA kare to te pratisevA caraNaghAtinI ka0 cAritranuM ghAtanI karanArI kahI che - bhAkhI che. yata: - 'saMtharaNami asuddhaM doNha vi giNhata ditagANahiyaM / AuradiTThateNaM, taM ceva hiaM asaMtharaNe // 1 // - iti "bRhatkalpabhANe." [gA.1608] te pratisevA munine tehane ka0 te munine saMbhavamAtramAM ka0 lAgavA rUpa saMbhava paNa upayogapUrvaka pratisevA na kare. kadAcit upayogapUrvaka kare tohi apavAduM kare, paNa utsarge nahIM. e paNa saMbhava ja kahIzuM. tIhAM sattamaThANuM sAkhI ka0 ThANanAmA prakaraNamAM sAtame ThANe kahyuM che te ThANA prakaraNa hastaprApta thayuM nathI. paNa ahArA guru vacanaM jANuM chuM je ThANA u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 24 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa che. anyathA ihAM keIka "ThANAMgasUtra' kahe che. paNa "ThANAMga' madhye e pATha jaDato nathI. te mATe guruvacana satya iti zeya.36 [2-12] su0 guru Ano uttara Ape che ke Ama bhagavatIsUtranI sAkha ApIne teo pratisevIone cAritrI TharAve che. paNa teo khoTuM kahe che. kemake kAraNa vinA je pratisevI bane che ane apavAdane mukhya karIne je pratisevA kare che e pratisevA cAritranI ghAtaka bane che. paDisevA vacane te jANo, aticAra bahulAI re, bhAvabahulatAI te TAle paMcavastu muni dhyAI re. zrI sI. 37 [2-13] bA, te "paMcavastugA. 321 thI 323nI sAkha likhIi chIche. yathA 'te u paDisevaNAe aNulomA hoti viaDaNAea / paDiseva viaDaNAe, itthaM cauro bhave bhaMgA' // 1 // vyAkhyA : 'te tu doSAH pratisevanayA AsevanArUpayA anulomA bhavaMtianukUlA bhavaMti / vikaTanayAlocanayA ca pratisevanAyAM AlocanAyAM ca padadvaye catvAro bhaMgA bhavaMti / tadyathA- pratisevanAyAM anulomA vikaTanayA ca 1, tathA pratisevanayA na vikaTanayA 2, tathA na pratisevanayA vikaTanayA 3, tathA na pratisevanayA na vikaTanayeti 4' gAthArtha: te ceva tattha navaraM pAyachittaMti Aha samayaNNU / jamhA sai suhajogo, kammakkhayakAraNaM bhaNio // 2 // vyAkhyA : 'te eva navaraM kevalaM sAmudAnikA aticArAzciMtyamAnAH saMtastatra kAyikA dIrghapathikAyAM prAyazcittamityevamAhuH samayajJAH siddhaaNtvidH| kimiti? yasmAt sadA sarvakAlameva zubhayogaH kuzalavyApAraH karmakSayakAraNaM bhaNitastIrthakaragaNadharairiti' gAthArthaH / ji. gacchAcAra pannA vRttimAM tathA dharmaratna prakaraNa vRttimAM prAyazcitanAM je 10 sthAna che. (Alocana 1, pratikramaNa ra, mizra 3, viveka 4, kAussagna pa, tapa 6, cheda 7, mUla 8, anavasthita 9, pArAMcita 10) temAM je sAtamuM sthAna che, te artha ahIM levAno che. -saM. ] paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 25 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tata: miAda 'suhajogo ya ayaM jaM caraNArAhaNanimittamaNuaMpi / mA hojja, kiMci khaliaM, pehei tao vautto vi // 3 // vyAkhyA- 'zubhayogazcAyaM sAmudAnikAticAraciMtanarUpaH / kathamityAha - yadyasmAccaNArAdhananimittamaskhalitacAritrapAlanArthamaNvapi sUkSmamapi mA bhUt kiMcit skhalitaM prekSate paryAlocayati tataH upayuktopi bhikSAgrahaNakAle. ' kRti. gAthArtha: / A ThekANe e arthanI sUcaka gAthA jJAnavimalasUrIi TabAmAM likhI che. yathA 'savvAvi ya paDisevA, ukkaDabhAveNa hoi sA siDhilA / gayAra vAhulatta, paDisenA nIya prayaseDhI // ? !' e gAthA paNa rUDI che. e ThekANe ehavI gAthA joiIM paNa e gAthA 'paMcavastu' graMthamAM jaDI nahIM mATe amhe na likhI te jANavuM. tathA mUlaguNa uttaraguNanA paDisevI te DisevA vacane ka0 pratisevA zabde te jANo kaO jANayo. atIcAra bahulAi ka0 atIcAranI bahulatA etala mUlaguNamAM tathA uttaraguNamAM atIcAra ghaNAM lAge ane te atIcAra bhAvanI bahulatAI ka0 bhAvanI tIvratAi te TAle ka0 atIcAra TAle. ima 'paMcavastu' graMthamAM muni dhyAi ka0 munirAje atIcAranI bahulatA dhyAi - bhAvI che. iti zabdArtha. 37 [2-13] su. ['paMcavastu'mAMnI gAthA ane enI vyAkhyA TAMkIne TabAkAra lakhe che] mUlaguNa-uttaraguNamAM aticAra ghaNA lAge. paNa muni bhAvanI tIvratAthI te aticArane TALe che. sahasA doSa lage te chUTe, saMyatane tatakAle 2, pacchinne AkuTi kIdhuM, prathama aMganI bhAle re. zrI sI0 38 [2-14] 26 bALa sahasA ka0 sahasAtkAre anAbhoga thakI je doSa lage. 60 doSa lAge te chUTe ka0 tadbhava vedavA karma bAMdhyuM hoya te chUTe. saMyatane = munirAjane tatakAle ka teha ja bhavamAM chUTai. iti bhAvaH. yataH zrI 'AcArAMge' paMcamAdhyayane caturthoddezake [sU.159]-- u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "egayA guNasamiyassa rIyao kAyasaMphAsamaNucinnA egatiyA pANA uddAyaMti, ihaloga veyaNavijjAvaDiyaM.' // asyArthaleza - "kadAcita guNasamita ka0 guNasahita apramatta muni cAlatAM kAyasaMphAsa ka0 kAyasparza thayo eTale koI jIva haNANo tivAre Ihaloke veyaNavijjA ka0 vedanano je vedya ka0 anubhava tehane AvaDiyuM ka0 pAmyuM eTale A bhava bhogavavA yogya karma baMdhAya.' tathA AkuTTiI ka0 vinA prayojanuM, kAraNa vinA je kIdhuM ka0 pApakarma karyuM te karma pacchitte ka0 dasa prakAranuM prAyazcitta, tehamAM harakoI prAyazcita Ave. prathama aMganI bhAlI ka0 "AcArAMganI bhalAmaNa che. yataH paMcamAdhyayana caturthoddezake sUi.159]- 'jaM AuTTikayaM kammaM taM parinAya vivegamei' iti / etadvRttyaikadeza:jaM AuTTI ityAdi / yattu punaH karmAkuTyA kRtamAgamoktakAraNamaMtareNopetya prANyupamardanena vihitaM tatparijJAya jJaparijJayA vivekameti vivicyate'neneti vivekaH prAyazcittaM dazavidhaM tasyAnyataraM bhedamupaiti tadvivekaM vA'bhAvAkhyamupaiti tatkaroti yena karmaNo'bhAvo bhavati iti / ' te kAraNa mATe jANI pApa na sevavuM. tenA mahAdoSa che. Iti bhAvaH 38 [2-14] su0 kAyasparza thavAthI koI jIva haNAya tyAre te jIvane A bhave bhogavavA yogya karma baMdhAya. tathA kazA prayojana vinA karelA pApakarmane daza prakAranuM prAyazcitta hoya che. temAMthI koI eka prAyazcitta Ave. Ama 'AcArAMga' kahe che. mATe jANIne pApa sevavuM nahIM, emAM mahAdoSa che. pAyacchittAdika bhAva na rAkhe doSa karI niHzUko re. niddhadhasa seDhIthI heTho, te mAragathI cUko re. zrI sI. 39 [2-15] bA, atIcAra sevIne pacchitAdika ka0 vizuddha thAi tehavuM gurnAdika pAse prAyazcitta levAno abhiprAya rAkhe ja nahIM, doSa karIne paNa, te prANI niHzUko ka0 nirdayI jANavo yataH - paM. paghavijayajIkRta bAlAvabodha 27 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'jo cayaI uttaraguNe, mUlaguNe vi acireNa so cayaI / jaha jaha kuNaI pamAyaM, pillijai taha kasAehiM // 1 // Iti upadezamAlAyAM [gA-117]. te prANI kehavo jANavo te kahe che. nidvaidhasa ka0 gatadharmA che etale pravacanarUpa dharmanI hANI thAya, tehanI apekSA rAkhe nahIM. seDhIthI heTho ka0 guNazreNI thakI adhovatti athavA saMjamazreNI thakI heTho jANavo. valI te prANI kehavo che te kahe che. te ka0 te prANI mAragathI ka0 sAdhunA mAragathI cUko jANavo yataH - 'aiyAraM jo nisevittA, pAyacchittaM na giNhae / aNujjuo ya tabbhAve, nidhammo so gaNijjAsu. // 1 // ' su. doSa sevIne paNa guru pAsethI prAyazcitta Adi levAno bhAva na rAkhe te jIvane nirdaya jANavo. te prANI pravacanarUpa dharmanI hAni thAya tenI darakAra nahIM rAkhavAne lIdhe ene saMyamazreNIthI heTho jANavo. te sAdhumArgathI calita thAya che. Iti haribhadrasUrita saMbodhaprakaraNe, 39 [2-15] koI kahe je pAtika kIdhAM, DikamatAM chUTIje re, te mithyA phala paDikamaNAnuM, apuNakaraNathI lIje re. 28 bALa koI kahe ka0 ketalAika kahe che je pAtika ka0 je pApa karyAM hoya te sarva pApa paDikamatAM chUTIje ka0 paDikamaNu karatAM chUTII. zrI sI0 40 [2-16] *LALo yaM pAraMpahimakhAmAM viputtta" Iti vacanAt. 'paDikamaNuM pApaharaNa' Iti lokoktiH. te mithyA ka0 Ima kahe che te khoTUM. je mATe phala DikamaNAnuM ka0 paDikamaNAnuM je phala te to apuNakaraNathI lIjII ka0 phirI aNakaravAthI pAmII. etale pApane paDikamIne pharI pApa na kare to paDikamaNAno phala pAme. Iti bhAvaH, yataH u. yazovijayajIkata 350 gAthAnA stavanano Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'puNa pAvassa akaraNe, paDikamaNa hoi bhAvasAra ca / puNa pAvANaM karaNaM naDuvva davvaM paDikkamai // 1 // ' su. vaLI keTalAka kahe che ke je pApa karyAM hoya te sarvathI pratikramaNa karatAM chUTI javAya. paNa A khoTuM che. pratikramaNanuM phaLa to pratikrameluM pApa punaH nahIM karavAthI ja prApta thAya. Iti vacanAt 40 [2-16] mithyA dukkaDa deI pAtika, te bhAve je seve re 'Avazyaka' sAkhe te paragaTa, mAyA-mosane seve re. bALa mithyA dukkaDaM ka0 micchA mi dukkaDaM deine valI teha ja pApa bhAva karIne seve chaiM. te prANI AvazyakanI sAkhe paratakSapaNe mAyAmRSAne seve che. syA mATe ? je gurvAdika raMjavAne arthe micchA mi dukkaDa dII chaI, paNa paramArthe zUnya che. yataH 'Avazyake'[Ava.ni.gA.684] 'jaM dukkaDaMti micchA, taM ceva nisevai puNo pAvaM / pathvandvamusAvApha mAryo niyaDI parsano ya' / ? // 41 [2-17] suo 'micchAmi dukkaDaM' karIne te ja pApane je punaH seve che te prANI mAyAmRSAne seve che. enuM 'micchA mi dukkaDaM' kevaLa gurune khuza karavA mATe che, paramArthe nahIM. zrI sI0 41 [2-17] mUla pade paDikkamaNuM bhAkhyuM, pApa taNuM aNakaravuM re. zakti bhAva taNe abhyAse, te jasa arthe varavuM re. paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha bALa mUla parde ka0 utsarga mArge athavA prathamathI paDikamaNuM bhAkhyuM ka0 paDikamaNuM kahyuM che. kima kahyuM che te kahe che. pApa taNuM aNakaravuM kaO pApanuM je na karavuM tehanuM nAma paDikSmaNuM kahiIM. yataH-- zrI sI0 42 [2-18] 'jaIya paDikkamiyavvaM, avassa kAUNa pAvayaM kammaM / teM veva na jAyavyuM, to horpha paNa paDito ! ? vA' 29 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iti "Avazyake".[Ava.ni.gA. 683] pae ka0 utsarga pade athavA pae ka0 prathamathI paDikamyA iti. te mATe zakti ka7 zakti mAphika bhAva taNe abhyAse ka0 bhAve karIne abhyAsa kare etale zaktibhAvathI abhyAsa kare. te paNa jasa arthe ka0 jehane arthe pApa aNakaravAne arthe varavuM ka0 AdaravuM, etale zaste abhyAsa kare te paNa poM pApa na kare. iti bhAva. athavA jasane arthe varavuM. paramArthe jasa te mokSa. tehane arthe AdaravuM. karatA kirtA nAma paNa jasavijaya ehaveM sUcavyuM. 42 [2-18] sutra vidhimArge pApanuM na karavuM te ja kharuM pratikramaNa che. zaktibhAvathI je Ano abhyAsa kare ane te paNa paramArthe kare, te pachI pApa na kare. (bIjI DhAlamAM zlokaH 157, akSara 9) 30 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhALa trIjI bALa have trIjI DhAla kahe che. ehane bIjA DhAla sAthe e saMbaMdha che. bIjA DhAlamAM kahyuM je pApa na karavuM te paDikamaNAM. mATe trIjI DhAlamAM kahe che je pApa kima na thAya ? jivA2e duSTa hINAM AlaMbana joiIM tivAre pApa thAya. te hINAM AlaMbana na joii to pApa na thAya te kahe che. (tuMgIA girizikhara sohe - e dezI) deva tujha siddhAMta mITho, eka maneiM dharI, duSTa AlaMbana nihAlI, kaho kima tari deva tu0 43 [3-1] bALa he deva ! he paramANaMdavilAsI ! tujha siddhAMta kaLa tAharuM siddhAMta, je Agama te mITho che. syAdvAdazailI atyaMta mIThI lAge che. iti bhAvaH. ekamineM dharII ka0 ekAgra citte karI dharI rAkhIi. duSTa je AlaMbana te joIne etale koIke koI kAraNe aMgIkAra karyuM hoya te pote dhArI rAkhe. te dhArIneM kaho kima tarIi ka0 he sajjana puruSo ! tumheM kaho kima saMsAra samudra tarIi ? 43 [3-1] su he deva! he paramAnaMda ! tAruM syAdvAdazailIrUpa Agama mane mIThuM lAge che. hIna AlaMbano dhArI rAkhIe to pachI he sajjano ! saMsArasamudramAM kema tarAya ? duSTa AlaMbana dhare je, bhagnapariNAmI, teha 'Avazyake' bhAkhyA, tyaje muni nAmI. deva0 44 [3-2] paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 31 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bA, duSTa AlaMbana ka0 dUSaNa sahita je sAdhana apavAde hoya te je koI cittamAM dhare paNa bhagnapariNAmI ka2 saMyamakriyAthI pariNAma bhAMgA che jehanA ehavA je liMgI hoya te "Avazyaka'ne viSe bhAkhyA ka0 kahyA che. huM kahyuM che te kahe che. muni nAmI ka0 muni nAmanA dhaNI etale munIzvara hoya te te liMgIne tyaje - chAMDe. 44 [32] - su0 cittamAM khoTAM - dUSita AlaMbano dhAraNa kare te bhagnapariNAmI che. "Avazyaka"mAM emane nAmanA ja muni kahyA che. munIzvara hoya te AvA liMgane tyaje. niyatavAsa vihAra ceIya, bhaktino dhaMdho. mUDha ajajAlAbha thApe, vigaya paDibaMdho. deva8 45 [3-3 bALa have duSTa AlaMbana dekhADavA mATe dvAra bAMdhe che. niyatavAsa vihAra ka0 nityavAse vicaravuM etale nityavAkalpa. iti bhAva:. eka sthAnake rahevuM ema keIka thApe che - 1. ceiya bhaktino dhaMdho ka0 caitya je deharuM tathA jinapratimA tehano dhaMdho, je kAryavyagratA te sAdhune karavo etale jinapUjAdika karavAM. iti bhAvaH - 2. valI mUDha ka0 mUrkha ajjAlAbha thApe ka0 AryAno lAbha thApe chache. eTale sAdhavI vahorI lAve te sAdhUne khape ima thApe che - 3. vigaya je dUdhadahIM pramukha te vigayane viSe paDibaMdho ka0 pratibaMdha = AsaMga etale viyanA lolapI Ima kahe che je vigaya khAtAM doSa nathI - 4. yataH - ['AvazyakeA.ni.,gA.118] 'nIyAvAsavihAraM ceiyabhattiM ca ajjiyAlAbhaM / vizu ja divaMi viThThosa vorayA viMti. / ? / 45 [3-3] suru kevAM kevA dUSita AlaMbano levAya che ! koI eka sthAnake niyatavAsa sthApe che. koI vaLI sAdhue jinapUjAdika karavAM joIe ema caityavAsIpaNuM darzAve che. koI vaLI sAdhvIno vahorI ANelo AhAra khape ema kahe che to cotho vaLI vigaya (dUdha, dahIM va.) khAtAM doSa nathI ema kahe che. 32 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahe ugra vihAra bhAgA, saMgamaAyario niyatavAsa bhaje bahukRta, suNio guNadario. deva) 46 [3-4] bA) have ugra vihArarUpa dvAra daSTAMta karI dekhADe che. kahe ka0 keika ima kahe che ugra vihAra bhAgA ka0 ugra vihArathI thAkA thakA saMgamAyario ka0 saMgamAcArya niyatavAsa bhaje ka0 nityavAsIpaNuM bharyuM. bahuzruta ka0 jJAnI puruSa hatA. suNio ka0 AgamamAM sAMbhalyo che. guNadario ka0 guNano samudra. etale guNasamudra tathA bahuzruta ehavA saMgamAcArye nityavAsa kabUla karyo. tivAre ame paNi jANuM chuM je eka ThAme rahe doSa nathI dIsato ima kahIne nityavAsa thApe che. yataH saMgamatherAyario, suThTha tavassI taheva gIyattho / hitA gud nauyAvA pavanna // / - iti vaMdanAvazyaka [gA. 1191] 46 [3-4]. su0 ugra vihArathI thAkelA koI ema kahe ke "saMgamAcArye nityavAsa svIkAryo. saMgamAcArya to jJAnI puruSa hatA. AvA guNasamudra ane bahuzruta saMgamAcAryuM paNa nityavAsa svIkAryo. tethI eka sthAne rahevAmAM doSa nathI.' Ama kahIne teo nityavAsane sthApe che. na jANe te khINajaMghA,-bala thavira teha, gocarInA bhAga kalpI, bahu rahyo ho.deva47[35] bALa e rIte kahe che evI vAta gaNatA nathI. te kahe che na jANe te ka0 te puruSa Ima kahe che piNa nathI jANatA etale nathI gaNatA. khINa ka0 khINa-ochuM thayuM hatuM jaMghAbala ka0 jAMghanuM bala. etale hIMDavAnI zakti nahotI. thavira ka0 garaDhapaNa hatuM. ehavA teho ka0 tehu hatA. tathA upalakSaNathI kahevuM : dubhikSa hato. ziSyane vihAra karAvyo hato. valI apratibaMdhapaNe rahyA hatA. eTale eka ghera AhAra na letA. evo thako bahu rahyo ka0 ghaNuM eka ThAme rahyo. jeho ka7 je AcArya. yata: 'ome sIsapavAsaM, appaDibaMdhaM ajaMgamattaM ca / na gaNaMti egakhitte, gaNaMti vAsaM niyayavAsI // 1 // paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 33 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ etale nityavAsa na karavo iti bhAva:. te saMgamAcAryanuM kathAnaka Avazyaka' [Ava.ni. gA. 11923thI jANavuM. 47 [3-5] su0 uttara paNa Ama kahenArA te nathI jANatA ke kSINa javAbaLavALA, vRddha evA te saMgamAcArya hatA. vaLI duSkALa hato. ziSyane emaNe vihAra karAvyo hato. ane vaLI eka gharethI ja AhAra letA na hatA. A rIte teo eka ThAme rahyA hatA. eTale nityavAsa na karavo. caityapUjA muktimAraga, sAdhakane karavI, jiNa kIdhI vayara munIvara, caityavAsa ThavI. deva48 [3-6] bAvacetyapUjA ka0prabhupUjA. te muktimAraga ka0 mokSano mArga cha6. te mATe sAdhUne karavI. je mATe ame na karizuM to e deharAnI koNa saMbhAli kare? ima mukI dIjII to vicheda jAi. te mATe ame asaMjama aMgIkAra karyuM che. te upari dRSTAMta dekhADe che. jeNa ka0 je kAraNa mATe kIdhI ka0 pUjAbhakti karI che. vayara munivara ka0 vayara svAmI AcAryuM. caityavAsa ka0 deharAne viSe ivI ka0 thApIne. suM thApIne? te upari kahIzuM. puSpAdika thApIne prabhubhakti karI mATe nirdoSa che. iti bhAva:. yata: 'ceIyapUyA kiM vayarasAmiNA muNiyapuvvasAreNaM, na kayA purIyAi tao mukkhaMgaM sA vi sAhUNaM // 1 // ityAvazyaka - [Ava.ni. gA. 1194]. eka puSpAdika lAvyA te dekhe che, paNa AvA kAraNa nathI dekhatA. 48 [3-6] suI "caityapUjA to mokSano mArga che. te sAdhue karavI joIe. zIvajasvAmi AcAryuM paNa pUjA-bhakti karI che. mATe te nirdoSa che." Ama kahenAra vajasvAmI puSpAdi lAvelA te ja jue che paNa anya kAraNo jotA nathI. tIrthaunnati anyazAsana, malinatA TANe, pUrva avacita puSpamahimA, teha navi jANe deva49 [3-7]. 34 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALa tIrthaunnati ka0 jinazAsananI unnati thAtI hatI. valI anya zAsana ka0 anya tIrthinI malinatA ka0 melAsi karavAne TANe ka avaza, te paNi pUrva avacita ka0 pUrve puSpa utArI bhelAM karyAM hatAM. ehavAM puSpa ka0 phUla hatAM. tehano mahimA ka0 mAhAtmya hatuM. teha navi jANe ka0 ehavI vAtanI tehane khabara nathI. te vayarasvAmI-caritra AvazyakathI jANavuM. yataH ohAvaNaM paresiM, satittha ubbhAvaNaM ca vacchallaM / na gaNaMti gaNemANA, puvvuciya pupphamahimaM ca // 1 // -iti 'Avazyake.' [Ava.ni.gA. 1195]49 [3-7] jinazAsananI unnati mATe ane anya tIrthInI malinatAne avasare vajrasvAmIe pUrve utArelAM puSpo ekatra karyAM hatAM e vAta teo jANatA nathI. A prasaMga 'Avazyaka'thI jANavo. caityapUjA karata saMyata, devabhoI kahyo, zubha mane paNi mArganAzI, "mahAnizIthe' lahyo. deva0 50[3-8] bA0 caitya ka0 jinapratimA. tehanI pUjA ka0 karatAM thakAM saMyata ka0 sAdhU dravyaliMgI, devabhoi ka0 devakA dravyano bhogI - khAnAro kahyo che. etale saMyatane pUjA karatAM devadravyanI zaMkA rahe nahIM, mATe devadravyabhogI kahIiM. zubhamaneM ka0 jinapUjA karuM ehavA pariNAma te zubhamana kahIMiM. paNi mArganAzI ka0 e karaNI karatAM mArga je jaina mArga tehano nAza kare che. etale unmArge pravarte che. e rIte 'mahAnizIthe' lahyo ka0 pAmyo che. etale 'mahAnizItha'mAM ima kahyuM che. tathA ca tasUtra : 'evaM ca NaM goyamA ! keI amuNiyasamayasabbhAve, osannavihArI NIyavAsiNo A[ di] TThaparalogapaccavAye sayaMmatIiDDhirasasAyagAravAimucchae rAgadosamohAhaMkAramamIkArAisu paDibaddho kasiNasaMjamasaddhammaparaMmuhe niddaya nittisanigghiNaakalu Nanikki ve pAvAyaraNekka niviTTabuddhI egaMteNe aicaMDaroddakUrAbhiggahio micchadiTTiNo kayasavvasAvajjajogapacakkhANe vippamukkasesasamAraMbhapariggahe tivviheNaM paDipunnasAmAie ya davvattAe na bhAvattAe nAmamettamuMDe aNagAre mahavvayadhArI samaNe vi bhavittA NaM evaM mantramANe savvahA paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha - 35 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ umaggaM pavattaMti tahA kila amhe arahatANaM bhagavaMtANaM gaMdhamallayaM divasamajjaNovalevaNe vi cittavatthavallIdhUvAiehiM pUyAsakkArehiM aNudiyahamajjavaNaM pakuvvANA titthucchamaNaM karemo taM ca NoNaM tahatti goyamA! samaNujANejjA / __se bhayavaM keNaM aTeNaM evaM vuccai ? jahA NaM taM ca NoNaM tahatti samaNujANijjA ? goyamA ! teyatthANusAreNaM asaMjamabAhulleNaM ca thUlakammAsayaM thUlakammAsavvAoya ajjhavasAyaM paDuccA thUlayarasuhAsuhakammapayaDibaMdho, savvasAvajjavirayANaM ca vayabhaMgo vayabhaMgeNaM ca ANAikkamo, ANAikameNaM tu umaggagAmittaM umaggagAmitteNaM taM ca sammAgapaloyaNaM ummaggapavattaNaM, sammagA vippaloyaNeNaM ca jaiNaM mahattI AsAyaNA tao aNaMtasaMsArAhiMDaNaM, eeNaM aTeNaM goyamA ! NoNaM taM tahatti samaNujANijjA' ityAdika "mahAnizIthe' tRtIyAdhyayane athavA "mahAnizIthe" paMyamAdhyayane 590 5 / 74- yathA___ 'se bhayavaM jeNaM kei [sAhU vA] sAhUNI vA niggaMthe aNagAre davvatthayaM kujjA se NaM kimAlavejjA goyamA ! jeNaM kei sAhU vA sAhUNI vA niggaMthe aNagAre davvatthayaM kujjA se NaM ajao vA devabhoe i vA devaccaMge i vA jAva No ummagNapayaie vA dujhiyasIlei vA kusIle vA [sachaMdayArio] AlavejjA' ityAdi / 50 [3-8] su0 jinapratimAnI pUjA karatAM dravyaliMgI sAdhune devadravyano bhogI kahyo che. 'jinapUjA karuM" evo manamAM bhAva thAya te zubha pariNAma che. paNa enI karaNI karavA jatAM jaina mate unmArga pravarte che. AnuM pramANa 'mahAnizIthamA cha. puSTa kAraNa vinA muni, navi dravya adhikArI, caityapUjAI na pAme, phala anadhikArI. devaO 51 [3-9] bALa puSTa kAraNa vinA ka0 koI zAsanano udyota pramukha mohaTA kAraNa vinA muni navi ka0 muni na hoya. dravya a0 ka0 dravyastavanA adhikArI na hoya, je kAraNa mATe caityapUjA karatAM phala na pAme. TuM sarva na pAme ? te Upari kahe che. adhikArI ka0 jehano adhikAra nahIM te kare to phala na pAme. anyathA adhikArI to phala pAme ja. yataH36 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'akasiNa pavattagANaM, virayAvirayANa esa khalu jutto / saMsAra payapujharo, vyathA #vahito // ? ' iti vacanAt. te mATe munine na karavI. to kasiNa saMjama viU yuphAIyuM na icchati iti vacanAtuM. ane varasvAmI to kAraNe pravaryA te mATe phalavaMta che. 51. [3-9] suva zAsananA koI moTA kAraNa vinA muni dravyastavanA adhikArI na hoIne caityapUjAnuM phaLa na pAme. mATe te na karavI. vajasvAmI to cokkasa kAraNathI emAM pravartI hoI e phaLavaMta banI. mArgi atriyapud ajjA, -lAbhathI lAgA, kahe nija lAbhe avatA, gocarI-bhAga. devajI para [3-10] bA e gAthAno artha bhelo likhIi chache ke ika prANI nija lArbhe atRptA ka0 potAne lAbhe atRptA thakA tathA anjAlAbhathI lAgA ka0 AryAne lAbhe lagna che, gRdhra(ddha) che. valI gocarI bhAgA ka0 gocarInA Alasu che. vaLI koIka preraNA kare je AryAno ANyo AhAra kima karo cho tivAre kahe ka0 te ima kahe che. mArgi atriyaputta ka0 arNikAputrane mArge. eTale e bhAva je arNikAputra sAdhavIno ANyo AhAra lIdho che. te mArge ame paNa leuM chuM. jo doSa hoya to te kima lIjIe? mATe AryAno AhAra nirdoSa chai. yataH paravacana Avazyake-A.ni. gA. 1196] '3nnamanAe biddhA RAbena ne saMg / famyariyA paI, patriyapud 9 vaphasaMti / ? " para [3-10] su0 keTalAka gocarInA pramAdI muni sAdhvIjIno vahorI ANelo AhAra karatAM dalIla evI kare ke "arNikAputre paNa Avo AhAra lIdho hato mATe Avo AhAra nirdoSa che.' na jANe gata ziSya avame zavira baLahINo, suguNa paricita saMyatIkRta, piMDavihiM lINo. deva0 53[3-11] bAhave e Ima kahe che tene Thabako detA sahune upadeza diI che. na jANe ka0 te arNikAputrano daSTAMta dii chaiM. paNi nathI jANatA paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 37 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je tehuM AryAno ANyo AhAra letA paNa kehavA hatA gata ziSya 10 ziSyasamudAya pAse nahoto. valI avameM kaLa dukAla hato. etale e bhAva je dukAla jANI ziSyaneM vihAra karAvyo hato. valI thivara ka0 vRddhAvasthA hatI. valI balahINo ka0 zaktihIna hatA, gocarI phiravAne asamartha hatA. AryA paNa bhalA guNanI paricayavaMtI hatI. etale sAdhavI puSpacUlA nAme bhalAM guNavaMta hatAM. te saMyatI ka0 sAdhavI, teNe kRta ka0 karyo etale ANyo. ehavo je piMDa ka0 AhAra vidhi ka0 vidhI sahIta lIno ka0 lIdho che e kAraNa to gaNatA nathI, ane kevala AryA lAbha gaveSe che. yataH 'anniyaputtAyario, bhattaM pANaM ca pupphacUlAe / uvaNIyaM bhuMjato, teNeva bhaveNa aMtagaDo // 1 // gayasIsagaNaM ome, bhikkhAyariyA apaccalaM theraM / na zAMti sahAvi sadA, apniyAmAM vesaMtA.' / / 2 / / [sahAvi ] ka0 sakhAi ziSyAdika chatAM paNa zaTha mUrkha ima kahe che. iti bhAvaH [Ava.ni. gA.1197 1198] 53 [3-11] su0 AvAone Thapako ApatAM guru kahe che ke 'teo arNikAputranuM dRSTAMta Ape che paNa e nathI jANatA ke temanI pAse ziSyasamudAya nahoto. dukALane laine ziSyane vihAra karAvyo hato. vaLI teo vRddha paNa hatA, azakta hatA, gocarI mATe pharavAne asamartha hatA. sAdhvIjI puSpacUlA guNavaMta ane paricita hatAM. A kAraNa teo jotA nathI.' vigaya levI nitya sUjhe, laSTapuSTa bhaNe, anyathA kima doSa ehano, udAyana na gaNe. deva0 54 [3-12] bALa have kaMika ima kahe che je vigaya vAvaravI niraMtara kalpe ima pote laSTapuSTa thakA bhaNeM ka kahe che. etale 'niraMtara vigaya vAvaratAM doSa nathI.' koika rUDA sAdhU tene Thabako diIM je 'bhAi ! vigaya niraMtara levI sAdhUne na kalpa' yataH 'vigaI vigaibhIyo, vigaigayaM jo u bhuMjae sAhu / vigaI vigaI sahAvA vigaI vigaIM balA nei // 1 // ' 38 - u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iti vacanAta. [dazAzrutaskaMdha ni., gA.81] ima kahetAne pAcho uttara Ape je anyathA ka0 jo vigaya vAyaratAM doSa hoya to eno doSa udAyana rAjaRSI kima na gaNe? etale e bhAva je vigaya letAM doSa hoya to udAyana RSIe kima vAvarI? iti bhAva. yataH 'bhattaM vA pANaM vA bhUtUNaM lAvalaviyamavisuddha / to'vajjaepaDichana, udAyaNa risiM vavaisaMti.' // 1 // rUAvo . [Ava.ni.gA.1199]54 [3.12] su, keTalAka hRSTapuSTa sAdhuo paNa ema kahe ke 'niraMtara vigaya vAparavAmAM kAMI doSa nathI.' koI bhalA sAdhu A bAbate Thapako Ape to sAme evo javAba Ape ke "to pachI udAyana RSie vinaya vAparavAmAM kema doSa na gaNyo ? ' udAyana rAjarSi tanuM navi, zIta-lakSa sahe, teha vrajamAM vigaya seve, IsyuM te na lahe. deva0 papa [3-13] bALa uttara diI che. udAyana rAjaRSi ka0 udAyana muninA tanu kaI zarIrane viSe navi kI nathI. sahe ka0 sahetuM, myuM nathI sahatuM te kahe che. zIta ka0 TADhuM. lukSa ka0 lUkhuM. etale rAjavI thakA dIkSA lIdhI che ane rogISTa zarIra che te mATe nathI sahatuM. teha ka0 udAyana RSi vrajamAM ka0 gokulamAM vigaya seve ka0 vigaya vAvarI . isyu ka0 ehavuM kAraNa vigaya vAvaravAnuM. te na lahe kI te mUDha nathI jANatA eka vinaya vAvarI oThuM laine pote vAparavA ujamAla thayA che. iti bhAva: yataH__ 'sIyala lukkhANuciyaM, vaesu vigaigaeNa jA vittiM, daivi baMti saDhI, misa karAyo na yugo / ? / ItyAvazyake. [Ava.ni. gA. 12OO] e kathAo sarve "Avazyaka bRhadghatti' thakI jANavI. vaMdanAvazyaka maLe che. pa5 [3-13] su0 guru uttara Ape che ke "udAyana RSie rAjavI kuLamAMthI dIkSA lIdhI, emanuM zarIra rogiSTha che ane TADhuM ne lUkhuM emanuM zarIra paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 39 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahI zakatuM nathI. mATe emaNe gokuLamAM vigaya vAparI che. zuM te mUDha A jANatA nathI ke koika kAraNe ja vigaya vAparI che ? ne pote to enuM oThuM laine ema karavA udyata thayA che.' loka AlaMbane bharIo, jana asaMyatane, teha jagamAM kAMi dekhe, dhare teha mane. deva0 56 [3-14] bALa ima loka ka0 manuSyaloka to AlaMbaneM bharyo che. bAla, vRddha, sUtra, artha, dravyAdika Apada pramukha AlaMbana kare. yathA huM bAlaka chuM athavA huM vRddha chuM. ima sUtra bhaNuM chuM, huM artha bhaNuM chuM. A dravya dohilo che. A kSetra laghu che. hamaNA durbhikSAdika che.tathA huM mAMdo chuM ityAdika nizrApada karIne pache AlaMbana khole. yataH "puttastha, vAtavudde va nasarlR vAr Avo ya ! nissALayuM jhADa, paMthamALAvi sauyati / / ? / / ' - ityAvazyake. [Ava.ni.gA. 1201] asaMyata janane AlaMbane bharyo che. ayatanAU cAlavAnI icchA karatAM jananeM AlaMbana ghaNAM che. iti bhAvaH. te prANI jagatamAM (kAMI) niyatavAsAdika dekhe. dhare teha maneM ka0 manamAM dhArI rAkhe. koi pUche tivAre te dRSTAMta dekhADe iti bhAvaH yataH 'AlaMbaNANa logo, bhao jIvassa ajaukAmassa jaM jaM picchai loe, taM taM AlaMbaNaM kuNai // 1 // ' su0 Ama manuSyaloka AlaMbanothI ja bharelo che. 'huM bALaka chuM. vRddha chuM, sUtra bhaNuM chuM, artha bhaNuM chuM' ema dravya,kSetra,kALa,bhAvanAM vividha AlaMbano pragaTa kare. AvA loko manamAM niyatavAsa Adi dharI rAkhe ne koI pUche eTale enAM dRSTAMto dekhADe. 40 ityAvazyake. [Ava.ni.gA.1202] 56 [3-14] zithila AlaMbana gahe muni, maMda saMvegI, saMyatAlaMbana sujasa saguNa, tIvra saMvegI. deva0 57 [3-15] u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAve te mATe je muni maMda saMvegI ka0 alpasaMvegavaMta muni hoya te zithila AlaMbana gahe ka0 zithilanAM oThAM lii. yathA mathurA maMgu AcArya sugAlamAM paNa eka ThAmeM rahyA. pratibaMdha na tajyo. pAsatyA thayA. ima karatAM paNi prabhuI dharma dITho dIse che. yataH 'je jattha jayA jaiyA, bahussuA caraNakaraNapabbhaTThA / jaM te samAyaraMti, AlaMbaNaM maMdasaDDANaM // 1 // - ityAvazyake. [Ava. ni., gA. 1203] tathA tIvra saMvegI ka0 AkarA vairAgyavaMta to saMyatAlaMbana ka2 saMyata munirAja tehanuM AlaMbana kare je "amuka munirAje bhilU pratimA vahI tathA phalANe upasarga parIsahyA tivAraeN huM paNa sahuM, athavA tapa karuM ityAdi. ima karatAM sujasa guNa ka0 bhalA jasano guNa vadhAre. yataH 'je jattha jayA jaiyA, bahusuA caraNakaraNamAuttA, jaM te samAyaraMti AlaMbaNaM tIvvasaDDhANaM // 1 // ' ityAvazyaka. 57 [3.15] e DhAlamAM ghaNo 'vaMdanaka niryukti'no adhikAra che. suo je muni maMdasaMvegI hoya te zithilAcAranAM AlaMbano le. jema maMgu AcArya mathurAmAM sukALamAM paNa eka ThAme rahyA. jayAre tIvra saMvegIAkarA vairAgyavaMta sAdhu sAcA saMyata munirAjanuM AlaMbana le. jemake amuka munie upasargo-paripaho sahyA tema huM paNa sahana karuM, tapa tapuM vagere. Ama teo sAco yaza-guNa vadhAre (e trIjI DhAlamAM zloka 130, . 17) paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 41 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhALa cothI (prabhu pAsanuM mukhaDuM jovA - e dezI) bA, trIjI DhAlamAM Ima kahyuM je haNA AlaMbaNa leInai pote hoNAcArI thAya. te haNAcArI hoya te zuddhAcArInA chidra kADhe. te vAta cothA DhAlamAM kahiI che. suNayo sImaMdhara svAmI, valI eka kahuM zira nAmI, mAraga karatAne prere durjana je dUSaNa hare 58 [4-1] bAhe zrI sImaMdhara sAhiba, suNayo ka0 avadhArayo. valI ka0 pUrve kahI tethI bIjI vAta eka kahuM chuM. zira nAmI ka0 mastake namIne, namaskAra karIne je zuddha mAraganA karatA ka0 pAlatA ahevAne prere ka0 udare. koNa prere te kahe che. durjana ka0 khala che, chidrAnveSI che te kahe che. je dUSaNa here ka0 pArakA achatAM dUSaNa jui. 58 [4-1] su) he sImaMdhara sAhiba! tamane namaskAra karIne, vaLI eka bIjI vAta kahuM. AvA je chidrAnveSIo che te zuddhAcArIonAM dUSaNo jue. kahe nija sAkheM vrata pAlo, paNi dharmazinA TAlo, jana melyAnuM suM kAma, bahu bolyu niMdA ThAma. 19 [4-2] bAve te ima kahe che je nija sAkhe ka0 potAnI sAkheM vrata pAlo ane dharma karo. paNi loka bhelA karIne dharmadezanA TAlo. dezanA devAnuM suM kAma che ? Ima karIne loka bhelA karyAnuM huM kAma che ! paNa ghaNuM bolatAM koIka avasare niMdAnuM sthAnaka paNa thAya. 59 [4-2]. 42 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su0 teo ema kahe ke "tame jAte dharma pALo, vrata karo paNa ToLAM bhegAM karIne dharmadezanA karavAnuM TALo. samUha bhego karyAnuM zuM kAma ? kemake ghaNuM bolatAM kyAreka niMdAnuM sthAnaka paNa thAya." Ima kahetAM mAraga gope, khoTuM dUSaNa Arope, je nirbhaya mAraga bole te kahyo dvIpane tole ! 60 [4-3] bALa ima te vAta kahe che paNi mAraga gope ka0 zuddha mAragane ulave che. khoTuM dUSaNa ka0 khoTA khoTA dUSaNano AropaNa kare che. je prANI nirbhaya ka0 koi pravAha na rAkhyuM ane mAraga bole ka0 zuddha mAraga bhAkhe te dvIpane tole zAstramAM kahyo che. ukta ca - 'jo samma jiNamaggaM, payAsae nibbhao NirAsaMso / to thavA nANAM. vAmo thavasamudrama / ? // 60 [4-3] su0 Ama kahIne teo zuddha mArgane chupAve che. khoTuM AropaNa kare che. je zuddha mArga bhAkhe che tene zAstramAM bhavasAgara vaccenA dvIpanI tole gaNyo che. ajJAnI gAravarasIyA, je jana che kumate siyA, tehano kuMNa TAlaNahAra, viNa dharma dezanAsAra. 61 [4-4] bALa je ajJAnI ka0 mithyAjJAnI hoya athavA gAravarasIyA ka0 RddhigArava, rasagArava, zAtAgAravAmAM magna thayA. valI je prANI kumatigrasIyA ka0 kadAgrahe kuzraddhAi prasAi rahyA che etale anya anya darzananA grahavaMta che, tehano kuMNa TAlaNahAra chache ? etale te kumati TAlavA kuMNa samartha hoya ? sAra dharmadezanA vinA sumArga-kumArganI sI khabara paDe? 61 [4-4]. su0 ajJAnI, gAravarasiyA ane kumatigrasta janonI kumatine dharmadezanA vinA anya koNa TALI zake ? dharmadezanA vinA sumArga-kumArgonI khabara zI rIte paDe ? gItAratha jayaNAvaMta, bhavabhIru jeha mahaMta, tasa vayaNe lokaeN tarII jima pravahaNathI bharadarII 62 [4 5] paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 43 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALa have kehavA puruSa dezanA dii te kahe che. gItArtha hoya. yataH'giiyN bhaNNai suttaM attho tasseva hoi vakkhANaM / 3mA ya saMgutto, sogIyo muLayo / / 2 / / ' [dha.2.pra.,gAthA 35nIvRtti] jayaNAvaMta hoya ka0 chakAyanA rakSaka hoya. bhavabhIru ka0 valI saMsArathI bIhatA hoya je rakhe khoTuM bolIi te saMsAra vadhe. valI mahaMta ka0 mohaTA hoya etale guNaeN giruA hoya. tasa vayaNe ka0 te puruSottamanAM vacana thakI lokoi tarIi; jima pravahaNathI ka0 jihAjathI bharadarI ka0 bharasamudra pAra pAmId. tima gItArthanI dezanAU saMsArasamudra loke tarIiM. 62 [4-5] su. je gItArtha che, jayaNAvaMta che, bhavabhIru che, mahaMta che tevA uttama puruSonAM vacanathI ja loko tarI zake, jema vahANathI bharasamudrano pAra pAmI zakAya. bIjo to bolI bole, syuM kIje nirguNa Tole, bhASA-kusIla to lekho, jana 'mahAnizItheM' dekho. 63 [4-6] bALa gItArtha vinA DAhI vAto kare che tehane zikhAmaNa dii chaiM. bIjo to ka0 gItArtha vinA bIjo bolI bole ka0 bolIne etale dezanA pramukha deineM bole che. saMsArasamudramAM nAkhe che zrotAne. iti bhAvaH. te kAraNa mATe nirguNa TolAne syuM karIi ? eTale gItArtha vinA ghaNuU ToluM melyuM hoya piNa syA kAmanuM ? te agItArtha ghaNuM bole, unmArga prarUpe to nehane bhASA-kuzIlane lekhe jANavA. jana ka0 he jana, he [loka], lokIka mASA mATe ekavacana. mATe ima kahevuM je ke loko, e vAta 'mahAnizIthasUtra'mAM dekho ka0 juo. jathA-- 'kusIlosannapAsatthe, sacchaMde sabale tahA / vikI vi rUpe paMca, goyamA, na nirizrvam // ? // paMcee sumahApAve jo na vajjijja goyamA / saMlAvAi kusIhiM bhamIhi so sumai jahA // 2 // ' 44 iti 'mahAnizIthe.' u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eDamAM ima kahyuM che je pAMcane na varSe temAM saMlApa kuzIlAdi doSa Ave ane te doSathI sumatinI pare saMsAra bhameM tathA - 'tahA jinbhAkusIle se NaM aNegahA titta kaDua-kasAya mahurAiM-lavaNAi rasAi AsAyaMte adivAsuyAI ihaparalogobhayaviruddhAI sadosAI mayArajayAruccAraNAi ayasa'bhakkhANaM saMtAbhioggAI vA bhaNaMte asamayannU dhammadesaNApavattaNApavattaNeNa ya jibbhAkusIle Nee ! se bhayavaM ! kiM bhAsAe bhAsiyAe kusIlataM bhavai ? goyamA ! bhavai se bhayavaM ! jai evaM tA dhammadesaNaM na kAyavvaM? goyamA ! sAvajjaNavajjANaM vayaNANaM jo na jANai paivisesaM / vuttuMpi tassa na kkhamaM kimaMga ! puNa desaNaM kaauN|| Iti "mahAnizIthe." [3 /120] 63 [4-6] su) je gItArtha nathI chatAM dharmadizanA ApavA jAya che te to zrotAne saMsArasamudramAM DubADe che. gItArtha vinA nirguNonuM ToLuM maLyuM hoya to paNa zA kAmanuM ? je agItArtha ghaNuM bole ne unmAgane prarUpe tene bhASAkuzIla jANavA. A vAta mahAnizItha'mAM kahI che. janamelananI nahIM IhA, muni bhAkhe mAraga nirIhA, jo bahujana suNavA Ave to lAbha dharamano pAve. 64 [4-7] - bALa janamelananI nahIM IhA ka0 loka bhelA karavAnI icchA to nathI ane dharma jANIne loka AvI bese tene munIzvara jaina mArga bhAkhe - kahe; piNa nirIha thakA kahe. koDI mAtranI AzA na rAkhe. yaza-mAnanI icchAI na kahe. e rIte dharmadezanA detAM kadAcit ghaNAM loka sAMbhaLavA Ave. to lAbha dharmano pArve ka0 to dharmano lAbha ghaNo thAya. ghaNAM loka dharma pAmeM. saMsAra tarai. 64 [4-7] su0 dharmaprApti arthe loko Ave temane munIzvara jaina mArga bhAkhe, paNa lokone bhegA karavAnI IcchAthI nahIM. koDI mAtra meLavavAnI AzA ne rAkhe. yaza-mAnanI emane lavaleza apekSA nathI. loko sAMbhaLavA Ave to dharma-lAbha prApta kare, saMsArane tare e ja prayojane dharmadazanA kare. paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 45 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tehane jo mAraga na bhAkhe, to aMtarAya phala cAkhe muni zakti chatI navi gope vAre temane zruta kope 65 [4-8] bA) tathA je dharma sAMbhaLavA AvyA tehane dharmamArga na kahe, na saMbhalAve te muni aMtarAya ka... jJAnano je aMtarAya karyo tehanAM phala cAkhe ka0 bhogave. eTale jJAnAvaraNI karma baMdhAya. yataH 'annANI vakkhANaM karei jo tassa hoi pAvaphalaM / nANI vi jo na bhAsai, so lahae nANavigghaM khu. // 1 // iti "hitopadezamAlAyAM. te mATe muni dezanA devAnI zakti chatI hoya to gopavuM nahIM athavA dezanA deto zakti gopave nahIM. eTale dezanA deto thAke nahIM. tathA dharmadezanA detAM vAre che, je nA kahe che tene ka0 te prANIne zrata korpo ka0 bhavAMtare jJAnAvaraNa bAMdhyuM hoya te udaya thAya. ajJAnapaNuM AvuM etale zruta kopyuM. 65 [4-8]. su0 dharma-icchuka lokone ja muni dharmamArga na saMbhaLAve to te jJAnAvaraNIya karma bAMdhe che. zakti hoya to dezanA ApavAnuM muni gopave nahIM ke thAke nahIM. je dharmadezanA karatAM vAre che ke nA kahe che te prANIne bhavAMtare bAMdhelA jJAnAvaraNIya karmano udaya thAya che, ne ajJAnapaNuM Ave che. navi niMdA mAraga kahatAM, samapariNAme gahagahatAM, muni acaritta manaraMge, joI lIje bIje aMge. 66 [49] bALa zuddha mArga kahetAM navi niMdA ka0 niMdA nathI je mATe dezanA te jJAnanuM hetu che. samapariNAme rAgadveSa ka0 rAgadveSa rahitapaNe koI upari rAgadveSa na kare, koInuM nAma deI avarNavAda na bole. gahagahatAM ka0 e rIte harSa pAmI bhAkhe ima AdrakumAranuM caritra bIjuM aMga zrI "sUgaDAMga sUtra' maLe adhyayana 6, dvitIya zrutaskaMdhe joI lejo. yathA - - 'imaM vayaM taM tuma pAukuvvaM, pAvAiNo garihasi savva eva / pAvAiNo puDho kiTTayatA, sayaM sayaM diTThi kareMti pAu.' // 1 // u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 46 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te annamannassa garahamANA, akkhaMti u samaNA mAhaNA ya / sato ya asthi asato ya natthI, garahAmo diDhi na garahAmo kiMci.' // 2 // 'Na kiMci rUveNa'bhidhArayAmo, sadiDimaggaM tu karemi pAuM' / ityAdi adhikAra jojo. manaraMge karIne jojo. 66 [4-9]. su0 zuddha mArganA prarUpaNamAM niMdA ke rAgadveSa nathI. dezanA jJAna mATe che. dezanA harSa pAmIne kare. A mATe "suyagaDAMga sUtra'mAM AdrakumAranuM caritra jovuM. koI bhAkhe navi samajhAvo, zrAvakane gUDhA bhAvo, je jUTha kahyA lakadI, zrAvaka sUtre gahiyaDhA. 67 [4-10] bAvalI ketalAka kahe che ke navi samajhAvo. sUkSma sUkSma vAto zrAvakane suM samajhAvo cho. zrAvakane gUDha bhAva ka0 sUkSma bhAva na samajhAvasyo. etale sahune pUchatA phararyo, sAhamA chidra joye. ati bhAvaH ima kahe che te jUThA ka0 khoTuM kahe che je kAraNa mATe zrAvakone to zrI bhagavatIsUtra" [2/ pa/107] maLe "tI. riyA. puchayA, DhiyA vichiyA," ityAdika bhAva kahyo che. tivAre jo zrAvakane gUDha arthe na samajhAvyA hoya to e pATha kima kahyA che? iti bhAvaH 67 [4-10] su0 vaLI keTalAka kahe che ke 'zrAvakane sUkSma vAto, gUDha bhAvo na samajAvavA. ema karatAM teo pUchatA pharaze ne ApaNAM chidra joze." Ama kahenArA khoTuM kahe che. jo zrAvakane gUDha artha na samajAvyA hoya to pachI 'zrI bhagavatI sUtra mAM emane 'laddhaSThA, gayikA..." kema kahyA che? koI kahe navi sI joDI, kRtamAM nahIM kAMI khoDI, te mithyA uddhata bhAvA, zruta-jaladhi praveze nAvA. 68 [4-11] bA) valI koika asamaMjasa IMma bole che, je 'navI sI joDI ka0 navA graMtha athavA stavana-sajajhAya joDavAnuM suM kAma che ? zruta ka0 siddhAMta mAMhi nahIM kAMye khoDI ka0 kAMya khoDi nathI. eTale siddhAMtamAM che te karatAM tumeM adhika suM kahesyo ?' te mithyA ka0 evuM kahe che te khoTuM kahe che. je mATe siddhAMtamAMthI uddharIne graMtha karyA che te bhAva che. te paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAvA sarIkhA che. zrutajaladhi ka0 zrutasamudramAM praveze ka0 pesavAne, eTale samudramAM to pesAya jo nAva hoya. tima siddhAMtasamudramAM to pesAya jo e graMthaprakaraNa rUpIA nAvaDAM hoya. iti bhAvaH 68 [4-11]. suO vaLI keTalAka aNasamajuo ema kahe che ke " stavana sajhAya Adi navI navI racanAo karavAnuM zuM kAma che ?' A khoTuM che. siddhAMtazAstrono AdhAra laIne je graMtho karyA che te to nAva sarIkhA che je dvArA zrutasamudramAM pravezI zakAya che. pUrvasUrII kIdhI, teNe jo navI karavI siddhi, to sarve kIdho dharma navi karavo joyo marma 99 [4-12] bApUrvAcArye joDi kIdhI ka0 karI chaI, teha ja bhaNo te mATe jo navi karavI siddhI ka0 navI joDi na karavI eNma vAta siddha thai, ima karyuM . jo kahesyo to sarve ka0 pUrve thayA tiNe uttama jIvoi sarve dharma karyA che te mATe tuhe valI dharma syu karavA karo cho ? na karavo. pUrve joDI karI che mATe navI na karavI to pUrve dharma ghaNAi jIrve karyo che, ApaNane na karavo e marma ka0 e bhAva. 69 [4-12] su0 AnA prativAdamAM teo kaheze ke "pUrve sUrioe racelA graMtho ja bhaNone ! navI racanAonI zI jarUra che ? jo Ama ja kahezo to pachI pUrve thayelA uttama jIvoe khUba dharma karyo che to tame dharma paNa zuM karavA karo cho ? na karavo ? pUrava buddhane bahumAne nija zakati mAraga jJAne, gurukulavAsIne joDI, yugati ehamAM nahIM khoDI. 70 [4-13] bA) have kahe che je Avo thaine joDe to kAMya doSa nathI. pUrava buddhane bahumAne ka0 pUrve paMDita gItArtha thayA tehanA bahumAna kare, je 'pUrvAcAryane Agali huM te syA hisAbamAM chuM!" paNi tehanuM vacana kheDe nahI, tathA potAnI zakti pramANe etale zaktithI adhika jo[yojanA na kare. te kare to koIka ThekANe khoTuM AvI jAya te mATe zakti pramANe joi. tathA mAragajJAne ka0 jaina mArganuM jJAna cokhuM hoya to joDe, tathA u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 48 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ valI gurukulavAsI hoya, je mATe gurukulavAsI hoya te saMpradAya zuddha jANe. tivAre yathArtha joDAya. ehavA puruSane joDavuM te yukta ka0 ghaTamAna che, ehamAM koya khoDi nathI. eTale pANI nathI. 70 [4-13]. su0 navI racanA karanAra graMthakAra jo pUrve thayelA gItArthanuM bahumAna kare, emanI AgaLa namratA seve, temanuM vacana khaMDita na kare, zaktinI maryAdAmAM graMtha-Ayojana kare, enuM jaina mArganuM jJAna nirmaLa hoya ane vaLI gurukulavAsI hoya ane racanA kare to te yogya che. emAM koI doSa nathI. Ima kRtano nahIM ucchada, e to eka dezano bheda, e artha suNI ullAse bhavi varate zruta abhyArsa. 71 [4-14] bALa ima navi joDi karatAM zratano uccheda nathI thAto. eTale zratavivRiddhi thAya che. e to eka dezanA bheda ka0 eka deze bheda che, etale graMtha nAme bheda che, paNa AtyaMtika bheda nathI. valI e artha suNI ullAse ka0 e graMthanA artha je bhAva te harSe sAMbhalIne bhavya prANI zrutajJAna bhaNavAnA abhyAsamAM varate. je mATe Ima upaje je A graMthamAM ATalI vAta kahI che, to siddhAMtamAM to ghaNA sUkSma bhAva kahyA haste. te sAru bhaNavAno abhyAsa kare te mATe navI joDI te siddhAMtanI vRddhi kare che, paNa uccheda nathI karatI. iti bhAva. 71 [4-14]. su0 Ama navI racanA karatAM zrutano uccheda nathI, balka zratanI vRddhi che. emAM graMthanAmano bheda che, AtyaMtika bheda nathI. vaLI AvA graMthanA artha-bhAvo harSollAsapUrvaka sAMbhaLIne vyakti zrutAbhyAsamAM pravarte. bhaNanArane ema thAya ke A graMthamAM ja jo ATalI vAto kahI che to mULa siddhAMtamAM kevA kevA sUkSma bhAvo kahyA haze ! IhAM dUSaNa eka kahAya, je khalane pIDA thAya, to paNa e navI choDIje jo sajjanane sukha dIje 72 [4-15] bALa IhAM eka dUSaNa kahevAya chaiM. je khala loka hoya tehane pIDA thAya. cA mATe? je paMDita loka graMtha kare che tethI paMDitono yazavAda bolAya paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 49 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che te khalathI khamAtuM nathI mATe tehane pIDA thAya che. tohi paNi e ka0 navI joDI te navI choDIje ka0 na mukI che. jo sajjanane sukha dIjIe to navAnavA graMtha joDatAM jaIzuM paNi thAkIi nahIM. iti bhAva: 72 [4-15] su) paNa paMDito je graMtha kare che ane emano yazavAda thAya che. te duSTa lokothI khamAtuM nathI ne vyathita thAya che. to paNa navI navI racanAo karavAmAM thAkavuM nahIM, kemake te sajjanone sukha Ape che. te pUrve hosTe toSa tehane paNa Ima nahIM doSa, UjamatAM hiraDe hIsI, joI lIje pahelI vIsI. 73 [4-16] bA, te navA graMtha joDatAM puNya thAryo. te purve karIneM sajjana lokane saMtoSa upasyuM. ihAM sajjana pada bAhirathI lIjIiM. upagAra thAryo. tehane paNa ka0 te khalane piNa Ima doSa nathI. eTale tene paNa pIDA nahIM thAya. ujamatAM ka0 udyama karI hoyaDe hasI ka0 hIyAmAM harSa pAmIne. e artha prathama "vIsI(gA.8)mAM haribhadrasUrizuM kahyuM che te joI lejo. yata: 'ikko puNa hoi doso, jaM jAyai khalajaNassa pIDatti / taha vi payaTTo itthaM, duTuM suyaNANa aitosaM // 1 // tatto ciya taM kusalaM, tatto tesipi hohi Na hu pIDA / suddhAsayA pavittI, satthe nihosiyA bhaNiyA // 2 // tyAdi. 73 [4-16] su0 navA graMtho racatAM puNya thaze, puNyathI sajajanone saMtoSa maLaze, ane khala lokone paNa ethI kAMI pIDA nathI kemake emanA haiyAmAM paNa ethI harSa Upaje. zrI haribhadrasUrie prathama "vIsImAM A kahyuM che. kahe koIka jUdI rIte, muni bhikSA bhAMje bhIti, te jUThuM zubha mati Ihe muni aMtarAyathI bIhe. 74 [4-17] bA) prathama "vIsI madhye valI koIka to jUdI ja rIte kahe che je dezanAnI nA kahaI chIche. tehano e Azaya che: muni dezanA detA amhArI bhikSA mAMgo cho, je kAraNe tuhe evo mArga prarUpo etale amane bhikSA koI na Ape. bhIti ka0 bhaya mATe nA kahII chIeN. te jUThuM ka0 eha paNa 50 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khoTuM bole che. je mATaiM te muni zubha matine icche che - vAMche che. etale uttarottara zubha adhyavasAya rAkhanArA chaiM. itibhAvaH. te ehavA muni aMtarAyathI bIhe che. je koine aMtarAya pADIsyuM to potAne aMtarAyakarma baMdhAsyuM. te bhikSA kima bhAMje iti bhAvaH 74 [4-17] su. koika vaLI ahIM judI ja vAta kare che. 'ame dezanAnI nA kahIe chIe teno Azaya e che ke ethI amArI bhikSA bhAMge che. Avo mArga prarUpatAM amane koi bhikSA ja na Ape. A bIke ame nA kahIe chIe.' A paNa khoTuM che. muni to uttarottara zubha adhyavasAya rAkhanArA che. munirAja to aMtarAyathI, aMtarAyakarma baMdhAyAthI Dare. to koinI bhikSA kema bhAMge ? je jana che ati pariNAmI, vaLI jeha nahIM pariNAmI, tehane nite samajAve, guru kalya vacana mana bhAve. 75 [4-18] je loka atipariNAmI che ka0 eka nizcayamArga ja Adaryo che, je mATe pote ja Agali kahesyuM. 'bheda lava jANatAM kei mAraga taje, hoya atipariNati parasamaya thitI bhajaI'. valI ketalAika loka nahIM pariNAmI ka0 kaivala vyavahAra ja Adare che. kriyAvyavahAramAM rAtA, paNi nizcayamArga jANatA ja nathI. je mATe pote ja Agala kahesyuM. - kei vi bheda jANe apariNatamatI, zuddhanaya atihiM gaMbhIra che te vatI.' e vacanathI to ima jANIiM chIi je atipariNatI te nizcayavAdI ane apariNatI te vyavahAravAdI. tathA 'vizeSAvazyaka' madhye to ima vRttikA2e likhyuM che. - 'iha ziSyAstrividhAstadyathA - apariNAmAH atipariNAmAH pariNAmAzceti, tatrA'vipulamatayo 'gItArthA apariNatajinamatarahasyA: apariNAmAH, ativyAsApavAdadRSTayo'tipariNAmAH, samyak pariNatajinavacanAstu paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 51 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madhyasthavRttayaH pariNAmAH, tatra ye apariNAmAste nayAnAM yaH svasva AtmIya AtmIya viSayo jJAnameva zreyaH kriyA vA zreya ityAdikastamazraddhAnAH, yetvatipariNAmAH, te'pi yadevaikena nayena kriyAdikaM vastu proktaM tadeva tanmAtra pramALatayA hrAMta: ' ityAdika likhyuM che. ihAM to pUrvokta artha paNa lAge che. tathA mahAbhASyokta artha paNi lAge che. valI vizeSa bahuzruta kahe te kharuM. tehaneM guru samajhAve che. iti bhAvaH. ehavA je loka che tehaneM nIti ka0 nyAyamArga syAdvAdamArga dekhADI samajhAve che athavA niti ka0 niraMtara dezanAi karI samajhAve che. koNaeN samajhAve che te kahe che. guru karu guru samajhAve che ima 'bRhatkalpa'mAM vacana che. te manamAM bhAvIne kahe che yataH 'aipariNai apariNai, duNhaM vi maggaM jaNo paNAsaMti / taddA sAmAvavA, suguru mArA // ? //' 75 [4-18] su. je atipariNAmI che te nizcayamArga AdaranArA che. ane keTalAka apariNAmI che te kevaLa kriyA-vyavahAramAM rAcanArA che. te nizcayamArga jANatA nathI. Ama atipariNatI te nizcayavAdI ane apariNatI te vyavahAravAdI. AvA banne lokone guru nyAyamArga, syAdvAdamArga, dekhADIne niraMtara dezanA dvArA samajAve che. 'bRhatkalpa'mAM Ama kahyuM che. khalavayaNa gaNe kuNa sUrA, je kADhe payamAM pUrA, tujha sevAmAM jo rahII, to prabhu jasalIlA lahII. 76 [4-19 bALa te mATe khala lokanAM vacana che te sUrA ka0 sUravIra dezanA pramukhane viSe che te kuNa gaNe ? ka0 pAtaramAM ANatA ja nathI. je khala paya ka0 dUdhamAMthI paNi pUrA kADhe. je mATe dezanA te guNakArI che tehane ahitakArI kahe che. te mATe he prabhujI, tehanAM vacana lekhAmAM gaNiiM hai nahIM ane tAharI sevAmAM rahII ka0 tumhArI AjJA pAlIi. etale tumhArI AjJA che je dezanA detAM lAbhe che te mATe dezanA dIjIiM. e tumhA[rI] sevA che. te sevAmAM jo rahIi to jasalIlA pAmIiM. prabhupada saMbodhana karI Agale saMbaMdha karyo che. athavA prabhutAno yaza tehanI lIlA pAmId. iti. 76 [4-19] 52 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su0 mATe 'dezanA na devI' evAM khala lokonAM vacanane koNa zUravIra gaNanAmAM le ? khala puruSa to dUdhamAMthI ye porA kADhe. mATe teo guNakArI dezanAne paNa ahitakArI kahe che, mATe temanAM vacana gaNanAmAM levAya nahIM, tamArI ja AjJA paLAya. dezanA ApatAM lAbha che.' evI tamArI AjJA che. enuM pAlana ja tamArI sevA che. ema karatAM jazalIlA pamAya. (e DhAlamAM zloka 124 akSara 26.) IF Y paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 53 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhALa pAMcamI bA) cothI DhAlane viSe khalaloke guNavaMtane dUSaNa dIdhAM tehanA samAdhAna karyA. have pAMcamI DhALamAM khalaloka nirguNI potAnA AtmAne guNI karI mAne che temane doSa dai che. e saMbaMdhaIM pAMcamo DhAla kahe che. (maMtrI kahe rAjasabhAmAM - e dezI) viSamakAlane jore kaI uThayA jaDa maladhArI re, guru gaccha choDi mAraga lopI, kahe ahe ugravihArI re. 77 [pa-1] bA) viSama kAlane jore pAMcamo Aro huMDA avasarpiNIne jore keI ka0 talAka uDyA ka0 pragaTa thayA. jaDa ka0 mUrkha, maladhArI ka0 bAhya zarIre melA, aMtaraMga pApamayaluM karI melA. te melanA dharanArA etale e bhAva je prAi e DhAla DhuMDhIyA loMkA AzrIne che. pache bIjAI jIvane sIkhAmaNa che. have te DhuMDhIAne mAthe guru nathI te mATe ima kahyuM je "ukyA jaDa maladhArI". ukta ca "vargIcUlakAyAM RtahIlanAdhyayane - 'vikkama kAlAo paNNarasaya paNahattarI vAsesu, gaesu kohaMDI apariggahiyavaMtarI pahAvAo bhArahe vAse suyahIlaNAjiNapaDimAbhatti nisehakArayA sacchaMdAyArA dummehA maliNA duggaigAmiNo bahave bhikkhAyarA samuppajjihititti.' gurune tathA gacchane chAMDI mAraga lopI ka0 unmArga prarUpIne. valI koI pUche tehane Ima uttara kahe, "aste ugra vihAranA karanArA chuM. arpe abhuta mArga pAmyA chuM." 77 [5-1] 54 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su. A viSamakALamAM keTalAka bAhya-atyaMtara mela dharanArA jaDa maladhArIo pragaTa thayA je prAyaH laMkA DhuMDhiyA che. A hUMDhiyAne mAthe guru nathI. guru ane gacchane choDI emaNe unmArga prarUpyo che. teo potAne ugravihArI temaja adbhuta mArga pAmanArA gaNAve che. zrI jina tuM AlaMbana jagane, tuja viNa kavaNa AdhAro re, bhagata lokane kumati-jaladhithI, bAMhi grahIne tAro re. zrI jina0 78 [5-2] bA0 zrI jina bAhya-atyaMtara lakSmIyukta, bAhya atizayAdi, abhya ta2 kevalajJAnAdika, tiSNe yukta ehavA he jina ! tuM hi ja jagatane AlaMbana che, AdhAra che. tumna vinA kuNa AdhAra che ? bhagata loko je tumhArI bhaktinA karanArA tehaneM kumatarUpa jaladhi ka samudra, te thakI bAMhI grahIneM tAro ka0 pAra utAro. etale navanavA kadAgraha upajatA vAro. 78 [52] su. hai jinarAja ! jagatanuM AlaMbana tame ja cho. kumatirUpI samudramAM paDelAne tame tAro ane navAnavA kadAgraho - haThAgraho pedA thatA aTakAvo. gItAratha viNa bhUlA bhamatA, kaSTa kare abhimAne re, prAi gaMThi lage navi AvyA, te khUtA ajJAne re. zrI jina0 79 [5-3] bALa gItArtha vinA te mUrkhaloka bhUlA ja bhame che. ahaMkAre potAno eka mata pakaDyo tehano abhimAna tiNe karI kaSTa karatAM loca, bhikSA, uMghADuM mAthuM, ughADA paga ityAdika prAI Ima jANiIM chIIM je gaMThI lage paNi nathI AvyA. etale gaMThIbheda paNa nathI karyo to samyaktvanI vAta to vegalI chaIM. te prANI ajJAnane viSe ja khUtA che, guru-ANA vinA che mATe : Iti bhAva. 79 [5.3] su0 gItArtha vinA A ajJAnIo bhUlA-bhaTakyA che. ahaMkArathI je mata pakaDyo che tenA gumAnamAM ja loca, bhikSA, Adi kaSTa karatA phare paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 55 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. paNa hajI graMthibheda sudhI paNa pahocyA nathI, to samakitanI vAta to dUra ja rahI. guruAjJA vinA teo ajJAnamAM khUMcelA che. teha kahe guru gaccha gItAratha, pratibaMdhe syuM kIje re ? darzana-jJAna-carita AdarI, Ape Apa tarIje re. zrI jina0 80 [5-4] bALa teha kahe ka te ima valI potAnuM ekAkIpaNuM thApavA mATe ima kahe che je 'guruno pratibaMdha, gacchano pratibaMdha, gItArathano pratibaMdha - te pratibaMdhe syuM kIje ka0 syuM karIiM ? pratibaMdha te duHkhanuM hetu chai te mATe pratibaMdha koi sAthe na karavo. darzana-jJAna-cAritra e ratnatrayI AdarId. koi koyane tAraNahAra nathI. Ape Apa tarI ka0 pote potAnI meleM tarIiM.' 'appA na jaicarI, gappA ne RssamI' [uttarAdhyayana sUtra,adhya.20, gA. 36] iti vacanAt 80. [5-4] su0 potAnuM ekAkIpaNuM sthApita karavA tao ema kahe che ke 'guru, gaccha, gItArthanA pratibaMdhathI zuM karAya ? pratibaMdha duHkhanuM kAraNa che. jJAnadarzana-cAritranI ratnatrayIne ja AdarIe. koI koIno tAraNahAra nathI. pote svayaM ja tarIe.' navI jANe te prathama aMgamAM, Adi gurukulavAso re, kahyo na te viNa caraNa vicAro, paMcAzakanaya khAso re. zrI jina0 81 [5-5] bALa ehane uttara diiM chaiM. navi jANe te kava te ima nathI jANatA je prathama aMgamAM, Adi ka0 zrI 'AcArAMgasUtra'nI Adi-dhUri ima kahyuM che. gurukulavAso re ka0 gurukulavAsa kahyo che. yataH- [a.1,3.1,sU.1] sUrya ne mArUM tenuM manayA vamavAya' e sUtramAM kahyuM. je surya ka0 sAMbhaLyuM, me ka0 sudharmAsvAmI jaMbU prati kahe che je mheM sAMbhaLyuM, sAkSAt paNa karNAghATe nahIM. Ausa teNuM ka0 AkRzatA, bhagavAna vIranAM caraNa ulaMsatAM thakAM sAMbhaLyuM. e vacane karIne sudharmAsvAmIiM iMma batAvyuM gurukulavAse vasavuM. iti bhAvaH. 56 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na ka0 nahIM. te viNa ka0 gurukulavAsa vinA. caraNa ka0 cAritra. e vicAro ka0 ciMtana karo. etale e bhAva je gurukulavAsa vinA cAritra na hoi. ima paMcAzaka'mAM zrI haribhadrasUriI e naya ka0 nyAya kahyo che. khAsa ka0 uttama. yataH 'daMsaNa-nANa-caritaM gurukulavAsaMmi saMgayaM bhaNiyaM / agurukulavAsiyANaM duppaDilaMbhaM khu eyamavi // 1 // tathA je kAraNe siddhAMtamAM piMDavizuddha ja cAritranI zuddhi kahevAya che te piMDavizuddhi to thAya jo gurukulavAsa hoya. te mATe gurukulavAsa vinA cAritra nahIM. yataH- [dharmaratna pra., gAthA 127nI vRtti 'piMDa asohayaMto acarittI ittha saMsao natthi, vAritta saMte, vya vijJa nirasthiya che ? ' 81 [5-5] su0 Ano uttara e che ke "prathama aMga "AcArAMga sUtra" mAM ja gurukulavAsa kahyo che e teo jANatA nathI. gurukulavAsa vinA cAritra nathI ema "paMcAzaka'mAM haribhadrasUrie paNa kahyuM che. nitye gurukulavAse vasavuM, uttarAdhyayane bhAkhyuM re, tehane apamAne valI tehamAM, pApabhramaNapaNe dAkhuM re. zrI jinava 82 [pa-6] bAva niraMtara gurukulavAse vasavuM ka0 rahevuM Ima zrI "uttarAdhyayana'nA 11 mA adhyayana [gA.14]maNe kahyuM che. yataH 'vase gurukule niccaM, jogavaM uvahANavaM / priyaMkare priyaMkA ne miksae 7ddhamasjira /' Iti. tehane ka0 gurunuM apamAnaI ka0 avajJA karatAM, valI tehamAM ka0 valI te uttarAdhyayana' maLe ja 17muM pApazramaNIyAdhyayana [gA.5. madhye ja pApa-zramaNapaNuM dekhADyuM che. eTale gurnAdikanI niMdA karato hoya tehane pApabhramaNa kahiche. yataH 'Ayariya uvajjhAyANaM, sammaM na paDitappaI / appaDipUyae thaddhe, pAvasamaNe ti vuccaI // 1 // te mATe gurukuleM rahevuM. 82 [pa-6] paM. pavavijayajIkRta bAlAvabodha pa7 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su0 uttarAdhyayana sUtramAM paNa niraMtara gurukulavAsanI vAta kahI che. guru AdinI niMdA karanArane tyAM "pApabhramaNa' kahyo che. dazavaikAlika" guruzuzruSA, tasa niMdAphala dAkhyA re, AvatI'mAM kahasama sadguru, yunikula maccha sama bhAkhyA re. zrI jina, 83 [5-7] bA) valI dazavaikAlika sUtrane viSe gurunI suzruSA ka0 sevA karavI. te sevAnAM phala ghaNAM kahyAM che. yataH navamAdhyayane - 'Ayariya'ggimivA'hiyaggI, sussUsamANo paDijAgarejjA, AloicaM iMgiyameva NaccA, jo chaMdamArAhayai sa pujjo // 1 // ityAdika bAdho trIjo udezo sUtragAthA 473] che te ihAM jANavo. valI tassa niMdA ka0 te gurunI nidAnAM phala paNa te "dazavaikAlika'mAM ja adhyayana 9 muM uddezo 1 sUtragAthA 437 maNe kahyAM che : 'AsIviso vAvi paraM suruTo, kiM jIvaNAsAu paraM nu kujjA / AyariyapAyA puNa appasaNNA, abohi AsAyaNa natthi mokkho. // 1 // ' ityAdika saMpUrNa prathama uddezo ihAM jANavo. AvatImAM ka0 "AcArAMga'mAM adhyayana pAMcamuM, uddezo pAMcamo sUi.161] tehamAM draha samAna sadguru kahyA che. tathA muninA kula je samuha te maccha samAna kahyA che. tathA ca tasUtra - se bemi taMjahA avi harae paDipunne ciTThai samaMsi bhome uvasaMtarae sArakkhamANe ' / ItyAdi ehanI vRttino vicamethI ekadeza likhIIM chII - 4 punaH prathamabhaMgapatitenobhayasadbhAvinAdhikArastathAbhUtasyaivAyaM hRdadRSTAMta:, sa ca hRdo nirmalajalasya pratipUrNo jalajaiH sarvarturupazobhitA same bhUbhAge vidyamAnodakanirgamapravezo nityameva tiSThati na kadAcicchoSamupayAti, sukhottArAvatArasamanvita upazAMtamapagataM rajaH kAluSyApAdakaM yasya sa tathA nAnAvidhAMstu yAdasAMgaNAn saMrakSan saha vA yAdogaNairAtmAnamArakSayan pratipAlayan ArakSan tiSThatyeSAM kriyA prakRtaiva / yathAsau hRdastathAcAryo'pIti darzayati - 'se ciTui' ityAdi. sa AcAryaH prathamabhaMgapatita: paMcavidhAcArasamanvito 58 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTavidhAcAryasaMpadupetaH SaTtriMzadguNAdhAro hudakalpo nirmalajJAnapratipUrNaH same bhUbhAga iti saMsaktAdi doSarahite sukhavihArakSetre samo vA jJAna-darzana-cAritrAkhyo mokSamArga upazamavatAM tatra tiSThati samadhyAste, kiMbhUta? upazAMtamohanIya iti, kiM kurvan jIvanikAyAn rakSan svataH paratazca sadupadezadAnato narakAdipAtAdveti srotomadhyagata ityanena prathamabhaMgapatitaM sthavirAcAryamAha, tasya hi zrutArthadAnagrahaNasadbhAvAcchrotomadhyagatatvaM, sa ca kiMbhUtaH syAdityAha. ityAdi. 83 [5-7] su0 vaLI 'dazavaikAlika sUtramAM paNa gurunI zuSA karavAnuM kahyuM che. tyAM paNa guruniMdAnAM phaLa kahyAM che. "AcArAMga sUtra"nA "AvaMtI (adhya) 5, u0 5)mAM sadgurune dharA samAna ane nikulane emAM rahelA matsya samAna kahyA che. gurudaSTi anusAri rahitAM, lahe pravAda pravAda re, e paNa artha tihAM mana dharAI,bahuguNa suguru prasAde re, zrI jina 84 [5-8] bA) valI gurudRSTi ka0 gurunA mukha Agala rahetAM tathA anusAra ka0 gurune anuyAyI rahetAM lahe. pravAda pravAdi re ka0 prakRNa je vAda ti pravAda kahiche. te pravAde karIne pravAda jANe etale pravAda te AcAryaparaMparAno upadeza. te pravAduM karIne pravAda je sarvajJopadeza te jANe , athavA pravAda je sarvaza vAkya tirNa karIne pravAda je anyatIrthIonAM vAkya te prastuM jANe, parIkSA karIne aMgIkare. guru pAse rahetA ityAdika e paNi tihAM ka0 te "AcArAMga'nuM paMcamAdhyayana, tehano chaThTho uddezA tihAM manamAM dharI che. yataH tasUtra - sU.167-8-9] 'aNANAe ege sovaTThANA, ANAe eke niruvaTThANA [eyaM te mA hoDaga eyaM kusalassa dasaNaM, taddiTThie tammuttIe tappurakAre tassannI tannivesaNe abhibhUya adakkhu aNabhibhUe pahU nirAlaMbaNayAe je mahaM abahimaNe pavAeNa pavAyaM jANijjA, sahasaMmaiyAe paravAgaraNeNaM, annesiM vA aMtie soccA nidesaM nAivaTTejjA, mehAvI, supaDilehiyA savvao savvayAe samameva samamanAgina' ItyAdi. eno artha to TIkAmAM bahu che. paNi zabdArtha mAtra likhIzuM chaiM. aNANAe ka0 prabhuAjJA rahita. ege ka0 ketalAIka. sovaTTANA ka0 paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 59 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmAbhAsamAM udyamavaMta thayA tathA keTalAka ANAe = AjJAi, nirUvaTTANA ka0 sadanuSThAnanA udyama rahita, eya te mA hou] ka0 e be kumArgane udyama - sanmArgano Alasa. guru ziSyane kahe che ke tujhane e 2 (be) mata ho. eya kusalamsa daMsaNa ka0 e tIrthakaranuM darzana abhiprAya che. tadikIe ka0 vinIta ziSya te AcAryanI daSTIi vartavuM. tammarIe ka0 te AcAryanI muktii vartavuM. tapurakAre ka0 te AcAryanI AjJA Agali karIne varte. tassannI ka0 hunI saMjJA jANe, cittAbhiprAya jANe. tanivesaNe ka0 sadA gurukulavAse vase. evo ziSya syA guNa pAme te kahe che. abhibhUya ka7 parIsaha - upasarganaiM jItIneM addakakhu ka0 ghAtI karmane tuM dekhe. he ziSya! vali aNabhibhue ka0 parIsahopasarge aNajItyo thako, pahU ka0 samartha hoya. nirAlaMbaNayAe ka0 mAtApitAsajanAdikanA AlaMbanarahitapaNe vicaravAnuM. koNa evo hoya te kahe che. je ka0 jiko puruSa mAM kaI mAharA abhiprAya thakI abahimaNe ka0 mana bAhira nathI nIkahyuM hatuM eTale sarvajJopadeze varte che. itibhAva. te sarvajJopadeze kima jANIzuM? te upari kahe cheH pavAeNa pavAya jANijjA e artha "lahe pravAda pravAdaI' kahyuM tihAM karyo che te jANavo. te pUrvokta je pravAda pravAda te traNe prakAre jANe te kahe che. sahasaMmaiyAe ka0 potAnI mati avadhyAdika mati athavA paravAgaraNeNe ka0 siddhAMte karIne, athavA annasiM ka0 anya AcAryAdika tehane, aMtie soccA ka0 samIpi sAMbhalIne yathArtha jANI, nidesa nAivaTTajjA ka0 tIrthakara upadezane ni] ullaze. syu karIne na ullaMghe te kahe che. mehAvI ka0 paMDita, supaDilehiya ka0 bhale prakAre joine, savvao salvayAe ka0 sarva prakAre dravya-kSetra-kAla bhAve sarvapaNe, svadarzana - paradarzana prate samayeva ka0 samyagU rIte, samabhijANiA ka0 jANIne nirAkaraNa kare. ItyAdika bahu adhikAra che. te mATe bahuguNa suguruprasAde ka0 gurnAdikane prasAduM ghaNA guNa thAe. 'pujjA jassa pasIyaMtI, saMbuddhA puvvasaMthuyA / patnI sAthaitI viDatanaM kiye / / - iti "uttarAdhyayana' prathamAdhyayane. (gA.46] u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavana 60 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ihAM sUtra AlAvo viSama hato mATe artha kahyo che. gAthA 8 mI [saLaMga 84mI] no. 84 [5-8] su. gurunI pratyakSa rahetAM AcAryaparaMparAno upadeza ane e dvArA sarvajJano upadeza jANI zakAya.athavA sarvajJanAM vacana ane e dvArA anyatIrthIonAM vacana jANI zakAya. ane muni parIkSA karIne te svIkAre. vinaya vadhe guru pAse vasatAM, je jinazAsana mUlo re, darzana nirmala ucita pravRtti, zubha rAge anukUlo re. zrI jina0 85 [5 bALa guru pAse vasatAM vinaya vadhe. te vinaya. kehavo che ? je jinazAsananuM mUla che. yataH 'E dhammasa vizo, mUtyuM paramo se moo'iti 'dazavaikAlika' navamA adhyayana, dvitIyodezaka [sUtragAthA 451] vacanAt. tathA - - 'vinayaphalaM zuzrUSA guruzuzrUSAphalaM zrutajJAnaM / jJAnasya phalaM virati, viratiphalaM cAzravanirodhaH // 1 // Azrava(yoga)nirodhArtrasaMtatikSaya: aMtatikSayAnbokSaH / tasmAt tcALAnAM sarvemAM mAnanuM vinaya: / / 2 ||'iti 'prazamarato.' [gA. 72, 74] athavA guru pAse vasatAM vinaya vadhe te guru pAse vasavuM kehavuM che, je jinazAsananuM mUla che. ukta ca - 'savvaguNamUlabhUo, bhaNio AyAra paDhamasutte jaM' / gurukulavAso'vassaM, vajjie tattha caraNa]tthI // 1 // ' iti dharmaratna" [gA.127] vacanAt. valI gurukulavAsa darzana-zraddhA nirmala thAya. valI ucita pravRtti ka0 ucita - yogya pravRtti thAya. te paNa zubha rAge. ka0 bhalA rAge sahita pravRtti kare. te paNi anukUla ka0 sanmukhIbhAvapaNe, paNi veThinI pare nahIM. 85 [5-9] paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 61 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su0 guru pAse vasatAM vinaya vadhe, je jinazAsananuM mULa che. A vAta "dazavaikAlika", "prazamarati" dharmaratna', va. graMthomAM kahI che. gurukulavAsathI dazarna-zraddhA nirmaLa bane. ane ucita pravRtti karI zakAya. viyAvacce pAtika tUTe khaMtAdika guNazakti re, hitaupadeze suvihita saMge brahmacaryanI gumi re. zrI jina, 86 [pa-10] bALa veyAvacca karatAM pAtika ka0 pApakarma tUTe yataH - 'veyAvacceNaM bhaMte, jIve kiM jaNayai ? veyAvacceNa titthayaranAmagoya maM nibaMdha$ 'Iti 'uttarAdhyayana', 29 me adhyayane sUi. 43]. - valI gurnAdika pAse rahatAM khetAdika ka0 khimApramukha, guNazakti ka0 guNanI zakti vAdhache. hita upadeze ka0 guru pAse rahita[tAM] hitaupadeza sAMbhale. te hitopadeze karI tathA suvihita saMge karIne brahmacaryanI gupti ka0 brahmacaryanI nava vADyo bhalI rIte pAle ne gupti paNa vAdhaI. 86 [5-10] su0 gurunI vaiyAvacca karatAM pApakarmo chedAya. guru pAse rahetAM guNanI zakti vadhe, guruno hitopadeza sAMbhaLavA maLe, ane e dvArA brahmacaryanI nava vADo rUDI rIte paLAya. mana vA mUdu buddhi kerA, mAragabheda na hove re, bahu guNa jANe e adhikAre dharmayaNa" jo jove re. zrI jinava 87 [pa-11] bALa mana vAdhe ka0 cittamAM ullAsa vadhe. mRdu buddhi kerA ka0 Rju matinA dhaNI hoya tehanA. je kAraNe bholA loka guru bhelA dekhI harSa pAme. guruthI judA dekhI bhaDakI jAya. mAragano bheda na thAya. ekAkI mArga prarUpe te ghaNo apavAda prarUpe. gItArtha ghaNo uccharaMga (=utsarga prarUpe. te sAMbhaLIne loka paNi bhinna mArga samajhe. temanA mArgabheda thAya. bhelA rahetAM na thAya. ityAdika bahuguNa jANe, gurukulavAsamAM ghaNo guNa jANe e adhikAre ka0 gurukulavAsanA adhikArane viSe dharmaratna' graMthane u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 62 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prANI jUi [=jue] etale e graMthamAM gurukulavAse rahetAM ghaNA guNa che ima vistAreM kahyuM che. te mATe e graMtha jUi [=jue] te jANe. iti bhAvaH. 87 [5.11] su. guru pAse rahetAM cittamAM ullAsa vadhe. vaLI bhoLA loko munine gurunI pAse joine harSa pAme, paNa jo guruthI aLagA jue to bhaDake. ekAkI sAdhu je mArga prarUpe te ghaNokharo apavAda hoya, jyAre gItArthe prarUpelo mArga utsarga rUpa hoya. 'dharmaratna' graMthamAM gurukulavAsanA ghaNA guNa darzAvyA che. nANa taNo saMbhAgI hove, thira mana darzana carite re, na tyaSTi guru kahiI e budha bhAkhyuM, 'Avazyaka niryukti' re zrI jina0 88 [5-12] bALa nANa taNo saMvibhAgI hove ka0 jJAnano saMvibhAgI thAya. etale jJAna guru pAse bhaNe tivA2e jJAnano saMvibhAgI thayo ja. darzanane viSe tathA carite ka0 cAritrane viSe te prANI guru ka0 gurvAdikane, kahII ka0 koi kAle na tajai kara na chAMDai. e budha bhAkhyuM ka paMDita lokaiM kahyuM. etale bhadrabAhusvAmI caudapUrvI ima kahe chaiM. 'Avazyaka niryukti'ne viSe kahyuM che. yataH 'nANassa hoi bhAgI thirayarao daMsaNe carite ya / dhannA AvakahAe gurukulavAsaM na muMcati // 1 // ' iti 'Avazyakaniryuktau' [dharmaratnapra., gA. 129nI vRtti] 88 [5.12] su0 guru pAse jJAna letAM jJAnanA saMvibhAgI thavAya. darzana ane caritra saMdarbhe paNa jIva gurune kadI na tyaje. 'Avazyaka niryukti'mAM A vAta kahI che. bhautaprate jima bANe haNatAM, paga aNapharasI sabarA re, guru chAMDI AhAra taNo khapa, karatA tima muni navarA re. paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha zrI jina0 89 [5-13] 63 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALa tathA mauta prateM = bauddha [ ?] prateM jima bANe karIne haNatAM pIchuM levAne mATe paNa paga pharasIne etale paga pharasatAM pApa lAge, te mATe zabarA ka0 zabara nAmA rAjA, tehanI paraiM gurukulavAsI chAMDine AhArano khapa karatA etale zuddhamAna AhAra kholatA munine navarA jANavA etale nikAmA jANavA. iti gAthArtha:. bhAvArtha to kathAthI jANIiM. tadyathA : koika sannivezane viSe zabaranAmA rAjA te bauddhano bhaktivaMto thato havo, tehane ghara bauddha guru Avato havo, mAthA upare mayUrapicchano chatra ati adbhuta zobhAvaMta dharAvato havo, rAjAi Adara sanmAna daii Asane besAryo. te rAjAnI rANIiM dITho. chatra paNa mayUranA caMdra teNe karIne cagavagATa karatuM dIThuM. te chatra, kutUhala pAmI thakI, rANI mAgatI havI. te dezamAM mayUra nathI te mATe arija. te bauddhai na ApyuM. UThIne potAne ThekANe jAto rahyo. have rANI bhojana na kare. rAjAe pUchyuM. je 'bhojana syA mATe nathI karatI ?' tivA2e rANI bolI je 'e chatra Ave to bhojana karuM.' tivA rAjAe chatra guru pAse mAgyuM. paNi guru chatra na Ape. ima vAre vAre rAjA chatra mAge paNi Ape nahIM. tivAre sneharAga ati durdhara che. te mATe rANIne snehe karI rAjAIM potAnA subhaTane hukma karyo je 'balAtkAre e chatrapiccha lei Avo', tivAre subhaTa bolyA je ' e pote jIvatAM to nahIM Ape. kAMya prahAra karIiM to Ape, nahIMtara prahAra karIne balAtkA2e lAvIi.' tivA2e rAjA bolyo je 'e gurunI AzAtanA thAya te mATe gurunA pAdasparza karasyo mA. vegalA UbhA rahI, bANa nAkhI ceSTA rahita karIne lei Avo. paNi gurupAdasparza karasyo to gurunI avajJA thasyuM. tehanuM pApa moTUM lAgasyuM. iti dRSTAMta. zabara rAjA guruno nAza karato tathA pAdasparza vArato hato. ehane tehavo viveka gurukulavAsa tyajIneM zuddha AhAra gaveSe che tehane tehavo viveka jANavo. iti bhAvaH. yataH 64 'suddhaMchAisujutto gurukulacAgAiNeha vitreo / sabara sasarakkha picchatthaghAya pAyAchivaNatullo. // 1 // ' - iti 'dharmaratnaprakaraNe.' [gA. 128nI vRtti] 89 [5.13] u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suru caraNasparza karatAM pApa lAge te mATe zabara rAjAe bauddha sAdhunI bANa mArIne hatyA karAvI. e ja rIte gurukulavAsano tyAga karIne paNa zuddha gocarI zodhatA munine nakAmA jANavA. gurukulavAse jJAnAdika guNa, vAceMyamane vAdhe re, to AhAra taNo paNi dUSaNa, khapa karatAM navi bAdhe re. zrI jina0 90 [5-14] bA0 valI gurukulavAse vasatAM thakAM jJAnAdika guNa ka0 jJAna-darzanacAritranA guNa dinadina prateM vAcanA-pRcchanAdike karI, vAceMyamane ka0 munirAjane vAdhe, tathA have AgilA be padano artha anvaya karI kahIiM chaiM. te jJAnAdika guNanI vRddhi thAya to AhAra taNo khapa karatAM dUSaNa paNi na bAMdhe. ityanvayaH etale ehavA jJAna-dhyAnanI laheramAM beThA hoya, koi dravyAnuyogamAM atyaMta magna thayA che ehavAmAM gocarIi nIkalyA thakA koika sthAnake sUkSma doSa dekhIne ciMtana kare je 'dhyAnanI lahera hajI cittamAM aMtaravAsanAi che ane ghaNAM ghera phiravA rahIsa to te lahe2 phi2I nahIM AviM.' ehavuM vicArI kAMyaka dUSaNa sahita AhAra liU tohi paNa bAdhA na kare. etale karmabaMdhananuM hetu na thAya. yataH zrI 'sUgaDAMgasUtre' adhyayana ekavIsameM (21) - 'ahAkammANi bhuMjaMti aNNamaNNe sampuNA / uvaliteti ANijjA, aNuvalitteti vA puNo // 1 // ' ityAdi tathA 'gurukulavAsavasaMtA muNiNo vaDDhati nANapamuhehiM / napha sApha rosasa, navamavi mannina sunu N / / 2 / / ' itibhAvaH tathA apavAde gADha glAnAdika kArye aNasarate gacchamAM rahyA guru ANAvattinai asaTha bhAve varttatAneM Atura dRSTAMte AdhAkarmAdika AhAra, te piNa nirdoSa jANavo tathA cAgamaH - - 'saMtharaNama asuddha doha vi giNhataditayANa'hiyaM / AuradiTTaMteNaM, taM ceva hiyaM asaMtharaNe // 1 // paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha [bRhatkalpabhASya gA. 1608] tadyathA 65 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'jA jayamANassa bhave virAhaNA suttavihisamaggassa / sA hoi nijjaraphalA, ajjhappavisohijuttassa // 1 // - "uttarAdhyayane." [2] [piMDaniryukti, gA.671; oghaniryukti gA. papa9]. e rIte paNa AhAra dUSaNa sahita bAdhA na kare. iti dharmaranavRta." 90 [5-14]. su0 gurukulavAse vasatAM vAcanA-pRcchanA AdithI jJAna-darzanacAritranA guNa dinapratidina vadhe. A guNavRddhi thAya to gocarI saMdarbhe paNa koI dUSaNa na lAge. jemake gocarIe nIkaLyA hoya ne cittamAM koIka dhyAnanI lahara AvatAM vicAre ke "ghaNAM ghare pharavA rahIza to A lahara punaH nahI Ave" ema vicArI kyAMkathI sUkSmadoSa sahitano paNa AhAra vahorI le to koI bAdha nathI, karmabaMdhananuM kAraNa na bane. 'sUyagaDAMga sUtra', 'uttarAdhyayana sUtra []ane "dharmaratnavRtti mAM A vAta kahI che. dharmaratana' 'upadezapadAdika, jANI guru Adaravo re gaccha kahyo teno parivAro, te paNa nita anusaravo re. zrI jina) 91 [pa-15] bA) tathA dharmaratna' upadezapada' pramukha graMtha joine jANIne guru Adaravo. te graMthomAM gurukulavAsanA adhikAra ghaNA che. valI gaccha kehane kahiche te kahe che. teno parivAro ka0 ehavA suvihita sAdhuno parivAra te gaccha kahiche. yataH 'guru parivAro pAcho' ityAdi "paMcavastu' [gA 696] vacanAtuM. te gaccha paNi niraMtara aMgIkAra karavo, anusaravo iti. yataH 'guruguNajutto gaccho, saMviggasAhusamavAo / mukkhamagasthiNA so ya aNusariyavvo payatteNa // 1 // ' ItyAdi. 91 [pa.15] suO "dharmaratna' ane 'upadezapada' Adi graMthomAM gurukulavAsanA adhikAro ghaNA che. te joIne gurune AdaravA. suvihita sAdhuno parivAra te gaccha. te gaccha paNa niraMtara aMgIkAra karavo. u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAraNa vAraNa pramukha lahIne, mukti mAraga ArAdhe re, zubhavIraya tihAM suvihita kiriyA, dekhAdekhe vAdhe re zrI jina) 92 [5-16] bALa sAraNa ka0 vIsAryuM hoya te saMbhArI Ape. vAraNa ka0 pApakaraNI karatAne vAre, pramukha zabda karI coyaNA, praticoyaNA paNi levI. te paNi gacchamAM rahe tehane thAya. te sAraNAdika lahIne ka0 pAmIne muktimAraga ArAdhe ka0 mokSamAraga sAdhe. yataH 'guruparivAro gaccho, tattha vasaMtANa nijjarA viulA / viNayAo tahA sAraNamAihiM na dosapaDivatti // 1 // - iti "paMcavastuke gA.696] tathA iti zrI dharmaratna prakaraNavRtta." valI zubhavIraya ka0 bhalo vIyaeNllAsa vAdhache. valI suvihita kiriyA ka0 AtmArthI gItArthanI kriyA vyavahAra dekhAdekhe vAdhe ka0 eka sAdhune kriyA tAjapAdika karatAM dekhI potAne karavAnuM mana thAya. tethI vAdhe, vadhAro thAya. 92 [pa-16] su0 gacchamAM rahevAthI ja sAraNa (vIsareluM saMbhArI ApavuM), vAraNa (pApakaraNImAMthI vAravuM), coyaNA (peravuM), praticoyaNA (punaH punaH preravuM) zakya bane. ethI ja muni muktimAraga sAdhe. sAdhuonA samudAyane tapajaya-kriyA karatA joIne potAne paNa ema karavA ullAsa thAya. jaladhi to saMkhobha asahatA, jima nIkalatA mIno re, gaccha sAraNAdika aNasahatA tima muni dukhiyA dIno re. zrI jinI 93 [5-17] bA, jaladhi taNo ka0 samudrano saMkSobha ka0 kallola pramukhanI kSobhanA te asahatA ka0 sahI na sake. tivAre jima mIna ka0 maccha hoya te samudramAMthI bAhira nIkale, tima gacchamAM rahetAM gurnAdika sAraNAvArasAdIka kare, te sahevI paDe, te na sahevAi tivAre aNasAhatA thakAM bAhira nIkale te duHkhI, dIna thAya. gatyaMtare durgatai jAya. tivAre duHkhI, dIna ja thAya. iti bhAvaH yata: - paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- 'jaha jalanihikallolakkhobhamasahaMtA ya bAhiraM pattA / mINA amuNiyamuNiNo sAraNapamuhAi asahaMtA // 1 // iti AcArAMga paMcamAdhyayana caturthoddezakavRttau yathAjaha sAyaraMmi mINA, saMkhohaM sAyarassa asahaMtA / Niti tao suhakAmI NiggayamittA viNassaMti // 1 // evaM gacchasamudde sAraNavIIhiM coiyA saMtA / Niti tao suhakAmI mINA va jahA viNassaMti // 2 // ityAdi 'oniryukto.' [gA. 116,117 ] [gacchAcAra payatno] 'AcArAMgasUtra' vRtti, adhyayana 5, uddezaka 4. 93 [5-17] su0 samudrano saMkSobha na sahevAtAM mAchaluM samudramAMthI bahAra to nIkaLe paNa jaLanI bahAra AvI jatAM ja dInadu:khI banI jAya tema gurunAM sAraNa-vAraNa Adi na sahevAtAM sAdhu gaccha bahAra nIkaLe paNa pelA macchanI jema du:khI thAya. kAka narmadAtaTa jima mukI, mRgatRSNAjali jAtA re, dukha pAmyA tima gaccha tajIne, Apamati muni thAtA re. bA0 valI dRSTAMta dekhADai chaiM. jima narmadA nadInA kAMThAnA kAka ka0 kAgaDA taTa0 te nadIno kAMTho mUkIne - chAMDIne mRgatRSNAjala ka0 te nadIne kAMThe vegale pANI sarIkhuM dIse paNa pANI hoya nahIM te bhrAMtirUpa pANI te mRgatRSNAjala kahid. te jalanI bhrAMti doDatA ehavA je kAgaDA te jima duHkha pAmyA tima ka te rIte gaccha je suvihita samudAya te tyajIne Apamati ka0 svecchAcArI muni thAtA, khetale te kAgaDA jima duHkha pAmyA tima muni paNi svecchAcArI duHkha pAme. 94 [5-18] zrI jina0 94 [5-18] su0 vaLI narmadA nadIno kAMTho mUkIne mRgajaLanI bhramaNAthI doDatA kAgaDA jema du:khI thAya tema gaccha tyajIne svecchAcArI banatA muni duHkha pAme. 68 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAli vinA jima pANI na rahe jIva vinA jima kAyA re gItAratha viNa tima muni na rahe, jUTha kaSTanI mAyA re. zrI jina95 [pa-19]. bALa jima sarovarAdikanuM pANI pAla bAMdhyA vinA rahe nahIM, jima jIva vinA kAyA na rahe tima ka0 te rIte gItAratha vinA muni na rahe. "Tyastha vihAra no yatna mafo maLio ' ityAdi vacanAtu. [Avazyaka ni;oni.gA. 121] te gItArtha vinA jeTalAM kaSTa kare te ajJAnamAM bhale. ajJAna te mithyAtva, tathA mithyAtva te mAyA vinA na hoI. Iti bhAvaH. 95 [pa-19] su0 jema sarovaranuM pANI pALa vinA ane kAyA jIva vinA rahI na zake tema gItArtha vinA muni na rahe. gItArtha vinA karelAM kaSTa ajJAnamAM ja bhaLe. aMdha prate jima nirmala locana, mAragamAM leI jAI re, tima gItAratha mUrakha munine daDha AlaMbana thAI re. zrI jina) 96 [5-20] bA) valI daSTAMta kahe che. jima AMdhalAne nirmala locana ka0 nirmali AMkhano dhaNI mAragamAM leI jAI ka0 uttama mAraga kaMTaka pramukhe rahita mArge laI jaI sthAnake pohocADai tima gItArtha je che te mUrkha muni hoya temane deDha AlaMbana ka0 jabbara AdhArabhUta thAya che. 96 [5-20]. su0 jema sArI daSTivALo AMdhaLAne kAMTArahita sArA raste laI jaIne yogya sthAne pahoMcADe tema gItArtha mUDha muninuM daDha AlaMbana bane che. samabhASI gItAratha nANI, Agama mAMhi lahiI re, AtamarathI zubhamati sajajana, kaho te viNa kima rahiI re? zrIjina) 97[pa-21] bALa valI samabhASI ka0 syAdvAda vacananA bhASI hoya athavA samatAbhASI ka0 garIbane mAtabarane rAgadveSarahitapaNe dezanA diiM. valI paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 69 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gItArtha hoya. valI nANI ka0 samyagu jJAnI hoya. Agama mAMhi ehavA lahiI ka0 pAmIi che. valI AtamaarathI ka0 potAno AtamA sAdhavAne ujamAla thayA. zubhamati ka) bhalI matinA dhaNI etale mumatI kadAgraha na hoya. valI sajjana ka0 uttama guNavaMta, bhalI sIkhAmaNanA denArA athavA sarva pada saMbodhane bolAvIi, yathA he AtamArathI, he zubhamati, he sajjana ! te gItArtha vinA kaho kima rahie? ehavA guru gItAratha puruSa vinA kaho kima rahII ka0 kima rahI sakIIM ? 97 [pa-21] su0 samabhASI eTale ke syAdvAda-vacananA bhASI athavA to rAgadveSarahita thaIne garIba-tavaMgara saune sarakhI rIte dezanA ApanAra, jJAnI, AtmArthI, zubha mativALA, sajjana evA gItArtha vinA kema ja rahI zakAya ? locana AlaMbana jinazAsani, gItAratha che meDhI re, te viNa muni caDhatI saMyamanI, Arohe kima seDhI re ? zrI jina) 98 [pa-22] bALa valI gItArthane jJAnarUpa locananA denArA mATe gItArthane locana kahiche. tathA durgatine viSe paDatAnuM AlaMbana=AdhAra thAya te mATe gItArthane AlaMbana kahiche. jinazAsanane viSe valI meDhI barAbara che. meDhI te khetra khalAmAM vicamAM sthaMbha ropIne belane anna upara pherave che tehane kahiche. upalakSaNathI thaMbhabhUta kahIzuM, jehane AdhAre ghara mAla pramukha rahe che. valI yAna kahIzuM jehani AdhArai mahA aTavI mArga hoya tohI pAra pAmIiM- yataH 'meDhI AlaMbaNaM khaMbhaM, diTThI jANaM suuttamaM / gIyatthaM guruguNAiNNaM sammaM jANasu goyamA ! // 1 // ' te viNa ka0 te gItArtha vinA munirAja saMjamanI je seDhI ka0 saMyamazreNI kima Arahe? etale kima caDhaiM ? uttarottara zubhAdhyavasAI kima vadhaI ? zrI saMjamazreNino adhikAra te "saMyamazreNInuM tavana' abhyArA guruzrI uttamavijayajIkRta che. tethI vistAre jANavo tathA paMcasaMgraha'thI jANavo. 98 [5.22] 70 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suo gItArtha te jinazAsananA locanarUpa che, durgatimAM paDatA jIvonA AdhAra che, baLA vaccenA sthaMbha samA che, saMsArarUpI mahAiTavIno bIhAmaNo mArga pAra pamADanAra vAhana che. e gItArtha vinA muni saMyamazreNI kevI rIte caDI zake ? gItArathane mAraga pUchI, chAMDIje unmAdo re, pAlekiriyA te tujha bhagati, pAme jagi jasavAdo re. zrI jina09 [pa-23] bAte gItA rathane mAraga pUchIneM unmAda je svecchAcArInuM madonmattapaNe chAMDI. e rIti tumhArI bhagati karI. etale tumhArI ANA te tamArI bhakti. te bhakti karIne je kriyA pAle eTale e bhAva je tumhArI e AjJA che je jJAna sahita kriyA pAlaI te prANI jagi ka0 jagatane viSe jasavAda pAmoM. 99 [pa-23 su0 AvA gItArthane mArga pUchIne svecchAcAranuM madonmattapaNuM tyajavuM. tamArI bhakti karIne, tamArI AjJAnusAra kiyApAlana karIne ja jIva jasavAda pAmI zake, (e DhAlamAM 224 zloka akSara 18, ukta gAthA 23.) paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 71 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhALa chaThThI bALa AgalA DhAlamAM jJAna sahita kriyA karatAM saMyamazreNi Aroha tehamAM jJAnapUrvaka kriyA kare to lekhe, nahIMtara alekhe. te mATe jJAna varNavAI che, navA DhAlamAM. * (hitazikSA chatrIzInI dezI) prathama jJAna ne pache ahiMsA, dazavaikAlika" sAkhi re, jJAnavaMta te kAraNa bhajiI tujha ANA mani rAkhuM[khI] re. sAheba suNajo re. 100[6-1) bAva prathama jJAna hoya to pache ahiMsA ka0 dayA pAlI sake. ima zrI "dazavaikAlika sUtraaidhya-4, gA.64)mAM kahayuM che. yataH "paDhamaM nAnuM to tya, purva jikara vyajaMnA' te kAraNe jJAnavaMtane bhajII ka0 sevI . paNa he paramezvara! tujha ANA mana rAkhI re ka0 tumhArI AjJA cittamAM rAkhIne, eTale e bhAva je jJAnavaMtane bhajII paNa sAdhyamAM Ima rAkhIzuM je "jJAnappAM mokSa:- 'nAijhiriyahiM kulla iti 'bhASya' vi. bhASya, gA. 3 vacanA. syAdAda daSTII jJAnInI sevA karI che. sAhiba suNayo ka0 sAMbhalyAnI pare sAMbhalayo. anyathA paramezvara kevalajJAnI sakala jagatanA bhAva dekhI rahyA che tene zuM sAMbhaLavuM che te kAraNe bhaktivaMta prANI upacAre kahe che je sAMbhalayo.100 [6-1] u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su0 prathama jJAna hoya to ja ahiMsApAlana thAya. 'dazavaikAlika sUtramAM Ama kahyuM che. mATe he paramezvara ! tamArI AjJA cittamAM rAkhIne jJAnavaMtane sevavA. paNa sAdhya to jJAnakriyA thakI mokSanuM ja rAkhavuM. dravya khetrane kAla na jANe, bhAva puruSa paDiseva re, navi utsarga loM apavAdaha, agItAratha nitameva re.sAd101 [6-2] bA) valI agItArtha dravya na jANe 1, khetra na jANe 2, kAla nA jANe 3, bhAva na jANe 4. agItArtha hoya te valI puruSa na jANe ke A jogya che athavA ajogya che pa. pratisevA ka0 pApanI sevA na jANe je INi svavaze pApa karyuM te agItArtha na jANe 6. valI navi lahe ka0 na jANe. utsarga ka0 chatI zakti jima siddhAMtamAM mArga kahyo tima ja karavuM 7. apavAdaha ka0 rogAdika kAraNe alpadoSa seve te agItArtha na jANe. 8, nitameva ka0 niraMtara. yataH "zrI upadezamalAyAM [gA-4OO]. 'davvaM khittaM kAlaM bhAvaM purisapaDisevaNAo ya / nava nAkha nakalyo kapAvavAphayaM veva // 101 [6-2]. su0 agItArtha dravya, kSetra, kALa, bhAva - e kAMI na jANe, yogyaayogya puruSane na jANe, pApanI sevanAne na jANe, siddhAMtamAM darzAvela mArga anusAra ja karavuM te utsargamArga na jANe, tathA roga Adi kAraNe alpadoSa sevavAno apavAdamArga paNa na jANe. sacitta acitta mizra navi jANe kalpa akalpa vicAro re, yogya na jANe nija nija ThAme dravya yathAsthita sAra re. sAd102 [6-3 bA, eha ja dvAragAthA vistAratAM, prathama dravyadvAra kahe che : agItArthanaiM sacittanI khabari na paDe tathA acitta na jANe tathA mizra navi jANe ka0 na jANe. kalpanI khabari na paDe je A vastu kalpa che kiMvA nathI kalpatI; akalpa che te vicAra agItArtha na jANe. yogyatAnI khabari na paDe, na jANe. nija nija ThAme ka0 potApotAne sthAnake yogyatA na jANe je A bAlane yogya ke glAnane yogya ityAdika paM. paghavijayajIkRta bAlAvabodha Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na jANe. e rIte yathAsthita ka0 jima hoya tima dravyanI agItArthanaiM khabara na paDe. yathAsthita dravya kehavo che sAra ka0 pradhAna che. yadukta - 'jahaThiyadavvaM na yANai, saccittAcittamIsagaM ceva / kappAkappaM ca tahA joggaM vA jassa jaM hoi // 1 // ' iti 'upadezamAlA'yAM [gA. 401]. 102 [6-3] su0 dravyadvAra : agItArtha sacitta-acitta ke mizra te na jANe, kaI vastu khare na khape ema che te na jANe, yogyAyogyatAnI khabara na paDe, jemake A bALakane yogya che ke mAMdAne yogya che. Ama yathAsthita dravya vize te jANato nathI. kSetra na jANe teha yathAsthita, janapada adhva vizeSa re, subhikSa durbhikSa kalpa na jANe, kAlavicAra azeSa re.sA0103[6-4] bALa have kSetradvAra kahe che. agItArthanai yathAsthita ka0 jehavuM hoya tehavA kSetranI khabara na paDe, na jANe je A bhadrakakSetra che athavA abhadraka che. iti. janapada ka0 loke vyApte deze vihAra karatAM A vidhii karavo athavA magadhAdika deze e vidhi te na jANe. adhvavizeSa ka0 dUra deze aTavI pramukhe iNaviSe vihAra karavo ityAdika agItArtha na jANe. (2). have kAladvAra kahe che. valI subhikSamAM kalpa na jANe je subhikSamAM iNi pareM vicaravuM. valI durbhikSamAM kalpa ka0 yogya na jANe je durbhikSamAM AvI vastu hoya tohi lIjIiM ityAdika agItArtha na jANe. kAlano vicAra azeSa kada samasta na jANe itibhAva: (3) yataH 'jahaTThiyakhittaM na jANai, addhANe jaNavae ya jaM bhaNiyaM / kAlaMpi ya navi jANai, subhikkha dubhikkha jaM kappaM // 1 // ' iti 'upadezamAlA'yAM [gA-402]. 103 [6-4] - su. kSetradvAra : agItArtha yathAsthita kSetra vize kAMI na jANe. A kSetra bhadraka che ke abhadraka, janapadamAM vihAra karavo ke magadha Adi deze karavo ke dUra vanapradeze vihAra karavo te na jANe. kAladvAra : sukALamAM zuM yogya ane duSkALamAM zuM yogya te agItArtha na jANe. 74 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAva hiTTagilANa na jANe gADha agADhaha kalpa re, khamato akhamato jana na lahe vastu avasu analpa re. sAd104 [6-5] bALa have bhAvadvAra kahe che. bhAva ka0 bhAvanA vicArane viSe hiTTa ka0 nIrogI na jANe. gilANa ka0 rogAkrAMta na jANe. je nIrogIne A devuM, rogIne ehavuM devuM te agItArtha na jANe. gADha kalpa ka0 AkarSe karaNe iNi rIte karavuM, agADhakalpa ka0 svAbhAvika - sahaja rItai iNi rIte pravartavuM e agItArtha na jANe (4). have puruSAra kahe che. khamato ka0 A puruSa khamI sakaryo, samartha zarIra che, kaThora zarIra che. akhamato ka0 sukumAla zarIra che ehavA jana na lahe, prANIne na oLakhe. agItArtha hoe te ehavA puruSane ni] olakhe. valI vastu ka0 AcAryAdika, avastu ka0 sAmAnya sAdhu te agItArtha na oLakhe je padasthane Ama ghaTe, sAmAnyane Ama ghaTe. analpa ka0 ityAdika bahu prakAra te na jANi. (5) yata - 'bhAve hiTugilANaM navi jANai gADha'gADha kappaM ca / sahu sahu purivuM rahyumavatyu = navi nAkha3 [nAne (pA)]1// iti upadezamAlAyAM-gA-403).104 [6-5] - su0 bhAvatAra : bhAvavicAranI daSTie A nIrogI ne A rogiSTha e agItArtha na jANe. A nIrogIne apAya ne A rogIne apAya enI ene khabara nathI. amuka kAma khAsa saMjogomAM kaI rIte karavuM ane svAbhAvika saMjogomAM kevI rIte karavuM e paNa te na jANe. puruSakAra : A puruSa samartha che ke asamartha enI agItArthane oLakha nathI. AcAryane Ama ghaTe ne sAmAnya sAdhune Ama ghaTe evA bhedanI ene khabara nathI. je AkukiM pramAdeda paDisevA vali kalpa re, navi jANe te tAsa yathAsthita, pAyacchitta vikalpa re. sAva 105 [6-6] paM. paghavijayajIkata bAlAvabodha 75 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bA) have pratisevA nAmA dvAra kahe che. pratisevA te niSiddhAcaraNa. te pratisevAnA 4 prakAra kahe che. temAM prathama AkuSTi ka0 jANine pApa sevavuM; te paNa kAraNa vinA (1). kaMdarpAdika vase je pApa seve te pramAda kahIzuM (2). dhAvana-varlsanAdike karI je pApa lAgu te darpa kahIzuM (3) valI lpa ka0 Agamokta kAraNe karI niSedhAcaraNa karyuM te kalpa kahiche (4). e paDisevA ka0 cyAre bheda paDilevAnA jANavA. yataH 'paDisevaNA cauddhA AuTTipamAyadappakappesu / na vi jANai agIo pacchittaM ceva jaM tattha // 1 // iti upadezamAlAyAM [gA-404) tallakSaNagAthA yathA'aauttttiaa uviccA dappo puNa hoi vaggaNAio / kaMdappo iya pamAo kappo puNa kAraNe bhaNio. // 1 // ' iti "AcArAMga vRtta." e cAra prakAra je pApa te tAsa pApanuM yathAsthita ka0 jehane jehavuM ghaTe tehavA prAyazcittanA vikalpa, je A prAyazcittavAlAne evo tapa devo ityAdikane agItArtha na jANe. 105 [6-6] su0 pratisevAkAra : pratisevA - niSiddha AcaraNanA cAra prakAra che. 1. jANIne kareluM pApa, ane teye akAraNa - AkuTi, . kaMdarpahAsya-mazkarI Adine vaza thaIne kareluM pApa - pramAda, 3. doDAdoDI, kUdAkUda Adi ApAtata: thayeluM pApa - darpa, 4 Agamakathita kAraNe thayeluM pApa - kalpa. A cAra prakAranAM pApo karanArAmAMthI kone kevuM prAyazcita devuM tevA vikalpo agItArtha na jANe. nayaNarahita jima anipuNa deze paMtha na jima satya re, jANe huM ThAme pocAvuM, paNa nahIM te samastha re.sAva 106 [6-7] bALa jima koI nayaNarahita ka0 aMdha puruSa hoya. valI anipuNa deze ka0 mArgano anipuNa ajANa che te aMdha puruSa ehavA mArgane viSe, paMtha naTTa jima satya ka0 jima sAthe mArgamAM bhUlo paDyo hoya te sAthane te AMdhalo jANe je huM e sAthane ThekANe poMcADuM, Ima jANe paNi poMcADavA te koI samartha na thAya tyataH u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'jaha nAma koi puriso nayaNavihUNo adesakusalo ya / kaMtArADavi bhIme maggapaNaTThassa satthassa // 1 // icchai desiyattaM kiM so u samatthu desiyattassa / duggai ayANaMto, nayaNavihUNo kaha dese. // 2 // ['upadezamAlA', gA-405-06] 106 [6.7 ] su0 rastAmAM koI bhUlo paDelo mAnavasamUha hoya ane koI AMdhaLo je rasto paNa nathI jANato te ema vicAre ke huM pelA samUhane yathAsthAne pahocADIza to ema karavAmAM te asamartha ja rahe. agItArtha tima jANe garve huM calavuM savi gaccha re, paNa tasa pAse guNagaNa grAse hoI gatAgala maccha re. sAva 107[6-8]. bALa e rIte agItArtha paNi tIma garve - ahaMkAre karI ima jANe huM bAdho gaccha calAvuM. paNa temanI pAse rahetAM thakA guNagaNa ka0 guNanA je samUha te grAse ka0 ghasAi jAI. etale agItArthanaI saMge guNano nAza thAya. yata : 'evamagIyattho'vi hu, jiNavayaNapaIvacakkhuparihINo / davvAi ayANato, ussaggavavAiyaM ceva // 1 // kaha so jayau agIo, kaha vA kuNau agIyanissAe / kaha vA kareu gacchaM sabAlavuDDhAulaM so u // 2 // ityupadezamAlAyAM. [gA-407, 408]. agItArthanaI pAse vasatAM macchagalAgala thAya. moTo maccha nAhanA macchane galI jAya. ima dhIMgAmastInI vAta thAya, paNi mArganI rIti na rahe. 107 [6-8] su0 e rIte agItArtha paNa saghaLo gaccha calAvavAno garva rAkhe paNa UlaTAnuM evAnI pAse rahetAM to guNano samUha naSTa thAya. agItArtha pAse rahetAM "masyagalAgala' nyAya thAya. moTuM mAchaluM nAnAne gaLI jAya ema saMgharSa thAya, mArga-rIti na rahe. paM. padmavijayajIkata bAlAvabodha Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacchinne atimAtra dII je apacchinne pacchinna re, AsAyaNa tasa sUtre bolI, AsAyaNa micchatta re. sAva 108[6-9] bA) valI agItArtha hoya te pacchite atimAtra diI je kaI prAyacchita jetaluM Ave te karatAM adhikuM Ape, aNasamajhaNuM karIne. apacchi ka0 prAyazcitta na AvatuM hoya temane pacchitta re ka0 prAyazcita Ape etale thoDAne ghaNuM Ape, mUlaguM na hoya temane kaheye je tamane prAyazcitta AvyuM ityAdika asamaMjasa kare. e rIte kare tehane sUtrane viSe AzAtanA bolI ka0 jinezvaranI AjJAno virAdhaka kahyo che. eTale jinAjJA-virAdhanA kahI che. ane AsAyaNa ka0 jinAjJA-virAdhanA tehaja micchatta ka0 mithyAtva jANavuM. tathA te mithyAtvanimittIo saMsAra vadhAre. yata 'sutte ya imaM bhaNiyaM, apacchitte ya dei pacchittaM / pacchitte aimattaM, AsAyaNa tassa mahai o // 1 // AsAyaNa micchattaM, AsAyaNavajjaNA ya sammattaM / AsAyaNAnimittaM, kuvvai dIhaM ca saMsAraM // 2 // iti upadezamAlAyAM (gA.409, 410]. 108 [6-9] suO vaLI agItArtha jene prAyazcitta na AvatuM hoya tene prAyazcitta Ape, thoDAne vadhu Ape. AvAne jinAjJAnA virAdhaka kahyA che. AvI jinAjJAnI virAdhanA te mithyAtva che, je saMsAra vadhAre che. vasI abahuzruta vicarato, karI doSanI zreNI re, navi jANe te kAraNa tehane, kima vAdhe guNazreNi re. sAva 109[6-10]. bA) tavassI. ka0 tapasyA karato abahuzruta ka0 agItArtha thako vicarato ka0 vihAra karato. karI doSanI zreNI ka0 aneka doSanI zreNI karato etale aneka aparAdha pada karato thako, paNi navi jANe ka0 na jANe, etale potAnA doSanI potAne khabara na paDe. ItibhAvaH. te kAraNa ka0 te hetuI tehane kai te agItArtha kaSTa karatAne, kima vAdhe guNazreNi ka0 guNazreNi vRddhivaMtI kima thAya? teTalI ja rahe. yadukta - u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 78 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'abahussuo tavassI, vihariukAmo ajANiUNa pahaM / avarAha payasayAI, kAUNa vi jo na yANei. // 1 // desiarAiyasohiM, vayAiyAre u jo na yANei / avisuddhassa na vaDDai guNaseDhI tattiyA ThAi. // 2 // ' iti upadezamAlAyAM (gA.412, 413]. 109 [6-10] su0 tapasyA ne vihAra karavA chatAM Avo agItArtha sAdhu potAnA doSa na jANato hovAne kAraNe enI guNazreNinI vRddhi kevI rIte thAya ? mArga mAtra jANe jima paMthI, alahI tAsa vizesa re liMgAcAra mAtra te jANe, pAme mUDha kilesa re. sAva 110 [6-11] - bALa mArgamAtra jANe jima paMthI ka0 koIka paMthI hoya tene koika DAhyo puruSa mArga batAve tohi paNa vizeSa mArganI khabara na paDe. pote DAhyo nathI mATe DAvo-jimaNo mArga jima na jANe, eka sAmAnya prakAre mArga mAtra jANe ane tAsa te mArgano visesa je DAvo-jimaNo te alahI ka0 aNajANe kaleza pAme, tima liMga ka0 sAdhuveSa, AcAra ka0 sAdhunI kriyA te liMgAcAra mAtra jANe. eTale eka sUtranA akSara mAtre karI kriyAdika karato paNi paramArtha aNajANato itibhAvaH pAme mUDha kilesa ka0 te mUDha-mUrNa agItArtha kilesa pAme, saMsAra vadhAre. yataH 'jaha dAiyaMmivi pahe, tassa visese pahassa'yANaMto / pahio kilissai cciya, taha liMgAyArasuamitto // 1 // iti upadezamAlAyAM [gA.416]. 110 [6-11] su0 jema koI DAhyo puruSa pathikane rasto batAve paNa paMthI pote dakSa nahIM hovAne lIdhe ene kAMI vizeSa khabara na paDe, mArganI DAbIjamaNI bAjuno khyAla na Ave ne chevaTe duHkhI thAya te ja rIte kevaLa liMgadhArI sAdhu mAtra sAdhunAM veza-AcAra-kiyA ja jANe che paNa sAco paramArtha mArga nahIM jANavAne lIdhe duHkhI thAya che, saMsAra ja vadhAre che. bheda kahyA viNa nAnApariNati, munimananI gata bodha re, khiNa rAtA khiNa tAtA thAtA, aMti upAI virodha re. sA111 [6-12] paM. pa2vijayajIkRta bAlAvabodha 79 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALa have be padano artha ekaTho likhIeN chIeN. gata bodha ka0 gayA che bodha - jJAna jehathI,etale mUrkha je hoya te munimananI nAnApariNati ka0 munIzvaronI vicitra pariNatio, tehanA je bheda ka0 prakAra, lahyA viNa ka0 jANyA vinA etale mUrkha muni bIjA muninI vicitra pariNati aNajANatA, khiNa rAtA khiNa tAtA ka7 kSaNekamAM rAtA thAya eTale aMta:karaNe krodha dIpe tathA kSaNekamAM tAtA thAya eTale bAhya paNi krodha dIpe. mUrnonai ima thAtA thakA athavA rAtA ka0 rAgI thAya. paraspare krIDA kare. tAtA ka0 tapI jAe, kaSAyamAM Ave. aMti ka0 cheDe virodha upAI ka0 upajAve etale mUrakha mAMhimAMhimAM vaDhI mare, paNi samAdhi na upajAve. Iti bhAvaH. 111 [6 .12] . suje mUrNa munio che te anya munionI citravicitra pariNati nahIM jANatA hovAne kAraNe kSaNamAM krodhadIpta thAya, to kSaNamAM rAgI paNa thAya - ema kaSAyukta banatAM chevaTe mAMhomAMhe laDI mare; paNa samAdhi upajAve nahI. patthara sama pAmara AdaratAM maNi sama budha jana choDi re, bheda lahyA viNa Agamathitino, te pAme bahu khoDI re. sAva 112 [6-13] bA) patthara sama ka0 patharA barAbari, pAmara ka0 mUrkha, tehane AdaratAM ka0 aMgIkAra karatAM, maNi sama ka0 maNiratna barAbara budhajana ka0 paMDitaloka, te paMDita lokone choDi ka0 chAMDIne mUrkhane kabUla kare. te mUrkhanaI AdaranArA je prANI te mUrakha pAse rahetAM AgamanI je sthiti ka0 maryAdA, utsarga-apavAdAdika rUpa te sthitino bheda kahyA viNa ka0 bheda je prakAra te aNahatAM te mUrkhane AdaranArA ghaNI khoDi pAme, etale saMyamarUpa zarIra AkhuM na rahe. iti bhAva:. 112 [6-13] su0 maNiratnasamAna paMDitajanone choDIne jeo paththara samA mUDha janono aMgIkAra kare che teo evAonI pAse rahevA chatAM AgamanAM utsarga-apavAda Adi yogyatayA nahi jANIne ghaNI kSati pAme che; emano saMyamarUpI deha khaMDita bane che. u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 80 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna-bhagati bhAMjI aNalahetA, jJAna taNo upacAra re, ArAsAre mAraga lope caraNakaraNano sAra re sAva 113 [6-14] bALa jJAna-bhagati bhAMji ka0 eDavo je mUrkha hoya te jJAnanI bhaktine to bhAMje, etale khaMDita kare, tathA aNalahetAM ka0 aNaArAdhatAM, jJAna taNo upacAra ka0 jJAnano je upacAra vinaya te aNajANatAM te prANI ArAsAre ka0 Aro, je paMcama Aro tehane anusAre mAraga lope ka0 bhalA mAragane lope che, etale mUrkhane AdaratAM jJAna-bhaktine bhajatAM, jJAnano upacAra aNakahetA je puruSa hoya te ArA pramANe cAritra na pAle, kAM to utsarga ekalo ja pAle, athavA kAladoSa kADhi mUkI ja diI itibhAvaH. te mAraga kehavo che? caraNakaraNano sAra che. e rIte amane bhAsyo tehavo likhyo che. valI e gAthAno artha paMDita lokone sUjhe te kharo. 113 [6-14] su) AvA mUDhajano jJAnanA upacAra-vinayane nahIM jANIne sAcA mArgano lopa kare che. mATe mUrkha janone AdaratA puruSo paNa paMcama ArA pramANe, potAnI rIte ja utsargamArge cAle che kAM to kAla-doSa darzAvI utsargamArgane sadaMtara tyajI de che. eTale ke caraNa-karaNa sittarInA sAcA mArgane lope che. utkarSI tehane dhe zikSA, udAsIna je sAra re, pakavacana tehane te bole, aMga kahe AcAra re. sA) 114 [6-15] bALa valI utkarSa ka0 utkRSTAcAritriyA hoya tathA udAsIna ka0 beparavAhI hoya. sAra ka0 uttama hoya te sAdhu, tehune zikhAmaNa dii. pramAda stulitAdika dekhI zikhyA dii, tivAre te ekAkI gacchathI nIkalyA hoya te pAchuM sAdhune Ima kahe, paruSavacana ka0 kaThora vacana pAchuM kahe che "mujhane sarvalokamAM kima tiraskAra karyo ? heM suM mAThuM karyuM che? bIjA e rIte kare ja che to dhikkAra paDo mAharA jIvatarane' ityAdika bole. ima zrI "AcArAMga [adhyayana 5, uddezaka 4,sU.158] maNe kahyuM che. tathA ca tatpATha: - 5. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 81 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' vayasAvi ege buiyA, kuppaMti mANavA, uNNayamANe ya nare mahayA moheLa murkhA. // o 5' iti. ima vacanamAtre ja gaccha chAMDe, chAMDIne ekalA rahyA akArya seve. iti bhAvaH, 114 [6-15] su. AvA mUDha sAdhunAM pramAda-skhalana Adi joine uttama sAdhu jo emane sAcI zikSA Ape to gacchatyAga karelA ekAkI sAdhu UlaTAnAM te sAdhune kaThora vacana saMbhaLAve, ema kahIne ke ' meM vaLI zuM khoTuM karyuM che ? bIjAo paNa ema ja kare che ne !" ama sarIkhA ho jo tumhe jANo, nahIM to syA tuma bola re ima bhAkhI jAtyAdika dUSaNa, kADhe teha niTola re. bALa te mUrakhanI zikhyA dii tivAreM pAchA ehavA jabApa dIiM je 'amha sarIkhA tumhe ho to jANo.' etale e bhAva je 'amhAre gocarIpANI pramukha lAvavAM paDe te tumhAre karavuM paDatuM hoya to jANo, nahIM to beThA moTAi karo etaluM ja, paNa kAMi bhalIvAra nahIM. jo amhArI pa cAlo to tumho je amaneM zikhyA gho te kharI, nahIM to tumhArA bola syA ? eTale tumhAruM bolyuM sarva phokaTa che.' ima bhAkhI ka0 ima kahIne jAtyAdikanAM dUSaNa kADhe. tumho hINI jAtinA upanA cho, tumAruM kula kehavuM ityAdika bole. teha niTola kara te puruSa niTola jANavA. sajjana - uttama puruSamAM na gaNAya. iti bhAvaH. 115 [6-16] su. AvA mUDha sAdhu zikSA ApanAra sAdhune sAmethI evA upAlaMbha Ape ke 'amArI jema gocarI-pANI lAvavAM paDe to tamane khabara paDe. khAlI beThAbeThA moTAI ja karo cho !' Ama kahI emanAM jAti-kula vize paNa aNachAjatuM bole. AvA sAdhuone naThora ja jANavA. pAsasthAdika dUSaNa kADhI, hIle jJAnI teha re, yathAchaMdatA viNa guruANA, navi jANe nija reha re. 82 sA0 115 [6-16] sA0 116[6-17] u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bA) valI te mUrakha zikhAmaNanA denArane ulaTAM pAsatkAdika dUSaNa kADhIne hIle ka0 hIlanA kare, etale ima kahe ke "tumamAM syA guNa che? tumo pAsatthA usanA cho' ima kahIne jJAnI ka0 paMDita gItArthanI te hilanA kare. have be padano artha ekaTho che. viNa guruANA ka0 guANA pAlyA vinA yathAchaMdatA ka0 ApachaMde AcaraNA karavI evI je nija reha ka0 potAnI rekhA che, hINA AcaraNanI maryAdA potAnI te na jANe, na khabara paDe, eTale jJAnInA dUSaNa aNachatAM kADhe ane potAnA chatA dUSaNa hoya te na dekhe itibhAvaH, 116 [6-17] su, vaLI AvA mUDha muni UlaTAnA 'tamArAmAM vaLI zA guNa che? tame to pAsatyA-osattA cho' ema kahIne jJAnI sAdhubhagavaMtonI avahelanA kare. Ama svachaMdI ke hIna AcaraNanI potAnI maryAdAnI emane potAne ja khabara nathI. jJAnI sAdhunA apragaTa doSa kADhavA jatAM potAnA pragaTa doSo ja emane dekhAtA nathI. jJAnIthI tima alaga rahetA, haMsa thakI jima kAka re. bheda vinayanA bAvana bhAkhyA, na lahe tasa paripAka re. sA0117[6-18] bAve te mATe jJAnI ka0 je gItArtha gurnAdika te thakI alagA rahitA kehavA dIse te kahe che. haMsa thakI jima kAka ka0 rAjahaMsa thakI jima kAgaDo alago dIse tehavA sAdhU dIsai, tathA vinayanA para (bAvana) bheda je zAstramAM kahyA che tathApi arihaMta 1, siddha 2, kula te nAjhiMdra caMdrAdika 3, gaNa te koTikAdi 4, saMgha te caturvidha 5, kriyA te astivAdarUpa 6, dharma khaMtyAdika 7, jJAna te atyAdika 8, jJAnI te matyAdika jJAnavaMta 9, AcArya 10, sthavira te sadAtA sAdhUne thira kare 11, upAdhyAya 12, gaNi te keTalAyika sAdhUnA samudAyanA adhipatI 13 - evuM e tereno pyAra cAra bheda vinaya te skAra dekhADaI chaiM. anAzAtanA te jAtyAdika paM. padmavijayajI kRta bAlAvabodha 83 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dUSaNa kADhIne hIlanA na kare, 1,bhakti te ucita upacArarUpa 2, bahumAna te aMtaranI prIti pratibaMdharUpa 3, varNasaMjvalanA te yaza bolavA 4 - e rIte tehane coguNA karatAM para bheda thAya. iti 'pravacana sAroddhAre' e adhikAra jojo. upalakSaNathI jima bAvanna kahyA tima 91 bheda samavAyAMge tathA 45 bheda tathA 10 bheda ityAdika aneka bheda graMthAMtarathI jANavA. te sarva bhedanuM sIkhavuM, te rIte pravarttavuM te tehano paripAka kahIiM. te paripAka na lahe ka0 ekAkI sAdhU na pAme. ekAkI sAdhU kohanI pAse sIkhaiM? tathA kehano vinaya kare ? iti bhAvaH. 117 [6-18] su0 gItArtha sAdhuothI aLagA - svataMtra rahetA te munio rAjahaMsathI jema kAgaDo alaga tarI Ave evA dekhAya che. zAstrakathita vinayanA bAvana bheda(temaja judAjudA graMthomAM nyUnAdhika bheda kahyA che te)no abhyAsa - pravartana (paripAka) AvA ekAkI sAdhu pAmI zakatA nathI. sarva udyame paNi tasa bahu phala, paDe kaSTa atrANa re, sUtra abhinna taNe anusAre, 'upadezamAlA' vANa re. sA0118 [6-19] bALa sarva udyameM paNi ka0 sarva kriyAnuM, anuSThAnano udyama te bahuphala kara tehanuM je ghaNuM phala svargAdika te. paDe kaSTa akSANa re 60 ajJAna kaSTamAM paDe etale nirjarA na thAya, saMsAra parita na thAya. kohane na thAya te kahe che. abhinna sUtra ka0 avivRtArtha ehavuM je sUtra, viziSTa vyAkhyAna rahita ehavuM je sUtra, tehane abhinna sUtra kahIiM. te abhinna sUtrane anusAre kriyApramukha anuSThAna karatAne ajJAna kaSTamAM paDe iti yoga. je TIkA pramukha vinA vizeSa pratipatti kima thAya ? anyathA anuyoganuM kathana nirarthaka thAya. e 'upadezamAlA' [gA-415]nI vANI chaiM. yadukta tasUtre - 'aparicchiya suryANihasassa, kevalamabhinnasuttacArissa / savvujjameNa vi kathaM, antrANatave bahuM paDaI // 1 // ' aparicchiya ka0 nathI jANyo, suNihasassa ka0 zrutarahasya jeNe zeSa sugamaM 118 [6-19] 84 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su0 vivaraNa ke vyAkhyAna rahita abhinna sUtrane AdhAre kriyAanuSThAna karanArano saghaLo ughama ajJAna kaSTamAM paDe che. kemake TIkAvivaraNa vinA A kema samajAya ? ane "anuyoganI vyAkhyA paNa nirarthaka banI jAya. e to RjubhAve ekAkI, cAle tehane jutta re, vAgye kuvAsana je akuvAsana, zArAdhika utta re. sAva 1196-20] bALa have jJAnathI alagA kivAre hoya te kahe che. sakAraNe ekAkI rahevuM paDe te asivAdika kAraNa ghaNAM che yataH 'asive omoyarie, rAyabhaye, khubhiya uttamadvea / Dijha gAgAsaNa sevA veva mAyig / ? " [oi.ni.gA.7] ima kAraNanA artha vistArI likhyo che. ihAM likhatAM te vistAra ghaNo thAya mATe vistAratA nathI. paNi eka avikAraNa likhII che. yathA sAdhU bAra varasa Agala khabari rAkhe, jJAnAdika atizaye karIne yathA amuka varase aziva thAyaeN, kadAcit bAre upayoga na rahyo hoya to agyAra, te nahIM to daza ityAdika yAvatu eka varasa pahelAM paNa upayoga rAkhe. te upayoga na rahyo hoya to jivAre aziva jANe tivAre sAdhu tihAMthI vihAra kare. temAM koIka glAna sAdhU hoya te vihAra na karI sake tivAre ekalA, ima kAraNe jJAnI vinA paNa hoya, tehamAM paNi sAdhu bhadraka ane gRhastha prAMta ane [sAdhu prAMta] ane gRhastha bhadraka 2 tathA sAdhu bhadraka ane gRhastha paNi bhadraka 3 tathA sAdhU prAMta ane gRhastha paNi prAMta evaM cobhaMgI thAya ityAdika sarva "oghaniryuktimAM vistAra che te joyo. have akSarArtha. je sAdhU RjubhAvuM ka0 bhadraka thakA pUrvokta rIte ekAkI cAle ka0 rahyA hoya tehanei jutta ka0 koIka pUrvokta rIte ekAkIpaNuM yukta che paNi anyathA nahIM iti bhAva. valI be prakAranA ghaTa cAlyA che. yathA : bhAvita ane abhAvita. tehamAM abhAvita te navA ghaTa ane bhAvitanA ra bheda. zubhadravye bhAvita ane azubha dravya bhAvita. te ekekamAM be be bheda. eka vAgye ane avAgye. vAmya te vAsanA TAlI sakIche. avAgye te TAlI na sakI . paM. pavavijayajI kRta bAlAvabodha 85 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tehamAM kuvAsanA vAmavA yogya hoya te rUDA. e vAmya kuvAsana etalA padano artha thayo. je anuvAsana ka0 vAsyA ja nathI kuvAsanAi, navA ghaDA che, te paNi rUDA. ima 'vizeSAvazyaka'mAM che. athavA vAmya-avAmya ghaTanI bhAvanA 'naMdIsUtranI-vRtti'thI jANavI. ukta ca 'ihiM bhaddabhAvA, kuvAsaNAvAsiyA vi no duTTThA / ujjumaiNo sukaMkhA, te desArahagA uttA ||1|| ' ehavA hoya ane pUrvokta kAraNe ekAkIpaNi gItArtha vinA rahe. iti bhAvaH. 119 [6.20] - su. jJAnI bhagavaMtathI aLagA - ekAkI rahevAnAM ghaNAM kAraNo paNa hoya che. temAMnuM eka aziva kAraNa ahIM lakhIe chIe. sAdhu jo jJAnAdika atizayane kAraNe bAra varSa AgaLanuM jANe ke amuka varSe aziva thaze athavA to jyAre paNa aziva aMge jANe tyAre sAdhu tyAMthI vihAra kare.te vakhate je mAMdA sAdhu vihAra na karI zake te ekalA rahI zake. AvA kAraNe sAdhu RjubhAve ekAkI rahe temane ja A ekAkIpaNuM yogya che. anyathA nahIM. ghaTa be prakAranA - bhAvita ane abhAvita. bhAvitanA be bheda - zubha dravye bhAvita ane azubhadravye bhAvita. te bannenA babbe bheda-vAmya ane avAmya (jenI vAsanA TALI zakAya ane jenI TALI na zakAya) AmAMthI kuvAsanA TALI zakAya evA hoya te rUDA. tathA je kuvAsanAthI vAsita thayA nathI tevA navA ghaTa te paNa rUDA. AvA je dezArAdhaka hoya te paNa gItArtha vinA ekAkI rahI zake. 'ajJAnI guru taNe niyoge, athavA zubha pariNAma re, 'kammapayaDI' sAkhi sudRSTi, kahiI ehano ThAma re. 120 sA[6-21] su. koI ajJAnI gurunI nizrAmAM raheto hoya athavA jenI pariNati zubha hoya tevA suSTivaMta jIvane 'kammapayaDI' graMthanI sAkSIe dezArAdhaka kahI zakAya. 1. hastapratamAM 120mI gAthAno paM. zrI padmavijayano bAlAvabodha nathI. paNa gAthAne AdhAre sugamArtha Apyo che. 86 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je to haThathI gurune chAMDI, bhagnacaraNa pariNAma re, sarva udyamepiNa tasa nizcaye kAMI na Ave ThAma re.sAva 12166-22] bAje to ka0 je valI, haThathI ka0 kadAgraha thakI gurune chAMDI ka0 gurune mukI dIdhuM che. bhagnacaraNa pariNAma ka. cAritranA pariNAma bhAgA chai. jehane ehavo thako gurune choDInai sarva udyameM ka0 sarva prakAre udyama kare, kaSTa kare. nitavAdikanI pari paNi. tasa ka0 tehanAM kaSTapramukha sarva nirca karIne kAMya na Ave ThAma ka0 kAMya lekhe na lAge. yataH 'ANAe tavo ANAi saMjamo tahaya dANamANAe / ANArahio dhammo, palAlapuluvva paDihAi // 1 // ' iti "saMbodhasittari maLe.[gA.32] 121 [6.22]. suo jenA cAritranA pariNAma bhAMgyA che evA muni kadAgraha rAkhIne gurune tyaje tevA munino tapa-kriyA Adino saghaLo udyama nidvavanI peThe kAMI lekhe lAgato nathI. ANAruci viNa caraNa niSedhe paMcAzaka haribhaka re vyavahAre to thoDuM lekhe, je sarakAre sada re.sA) 122 [6-23] bA) ANAruci ka0 paramezvaranI AjJAnI ja ruci che jehane ehavA AjJAruci, caraNa niSedhe ka0 cAritranI nA kahe che. syA mATe ? je AjJArucipaNuM nathI to bIjuM kaSTa anuSThAna kohanI AjJAi kare che? yataH'aannaaruiss caraNaM tabbhaMge jANa kiM na, bhaggaMti / maphato smA #paNa te ?" "iti. te mATe AjJAsahita cAritra, AjJA vinA paMcAzakane viSe haribhadrasUri cAritra niSedhe che. vyavahAra kare to ka0 zuddha sAmAcArI sahita vyavahAra pAle to thoDuMI ka0 potAnI zakti pramANe thoDuM kare to hi lekhe ka0 lekhAmAM che. eTale AjJA sahita thoDuMi kare te lekhe che. te kahaI chaiM. jeha sakAre ka0 je thoDuMI sakAre, satya kare. sadda ka0 zabda te Agama kahIzuM je kAraNe cAra pramANa kahyAM che tihAM Agama pramANane zabdapramANa kahI bolAvyuM che. te mATe Agama sakAre te to thoDo vyavahAra, te paNa pramANa che. bIjuM ghaNuM kaSTa, te niSphala che iti bhAva . 122 [6-23] paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 87 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su0 AjJAnI rucivALA ja cAritrane yogya che. AjJAsahitanuM che te ja kharuM cAritra, AjJAvihIna cAritrane haribhasUrie paMcAzaka" mAM niSedhyuM che. bhale thoDuM, svazakti pramANenuM, paNa jo sAmAcArI sahitanuM hoya to ja e lekhe lAge. mATe kaSTa thoDuM paNa AjJAsahitanuM karavuM. * ziSya kahe jo guru ajJAnI, bhajatAM guNanidhi jANI re jo ku si] = vAsanA to kima tyajatAM tehane avaguNa jANI re. sAva 123 [6-24]. 2 gurubole zubha vAsana kahiI, parAvaNijaja subhAva re, te AyapaNe che Ade jasa mani bhadraka bhAva re. sA0 124 [6-25] sudhu mAnI sudhu thAtAM, caubhaMgI AcAra re, guru kahaNe temAM phala jANI, lahaI sujasa apAra re. sAva 125 [6-26] suru ziSya kahe che ke jo ajJAnI gurune guNanidhi jANIne bhajanArane suvAsanA thatI hoya to evA gurune nirguNI jANatAM zA mATe tyajavA joIe? guru kahe che zubha vAsanA zabdano artha thAya che pannavasijaja svabhAva eTale ke samajAvyo samajI jAya (prajJApanIyatA) te svabhAva svarUpa che (svAdhIna); vaLI jenuM mana bhadrakabhAvavALuM che. vaLI AcArAMga sUtramAM eka caubhaMgI Ave che samyaga jANe /mAne ane samyagu Acare, samyaga jANe nahIM paNa samyapha Acare, samyagu jANe paNa samyapha Acare nahIM, samyaga jANe paNa nahIM ane samyapha Acare paNa nahIM. AmAM samyaga AcaraNonA bhAMgAmAM - AjJApAlanamAM suphaLanI prApti jANI sujasa pAmIe. 1-3 hastapratamAM 123, 124, 125mI gAthAno paMDita zrI padmavijayano bAlAvabodha nathI. paNa gAthAne AdhAre sugamArtha Apyo che. 88 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhALa sAtamI bALa pUrva DhAlamAM gItArtha varaNavyA ehavA gItArtha guru pAse vasavuM te sAtamA DhAlamAM kahe che. (rAjagItAnI athavA surati mahinAnI dezI) koI kahe guru gaccha - gItAratha sAratha zuddha, mAnuM paNi navi dIse jotAM koI vibuddha; nipuNa sahAya viNA kahyA sUtre eka vihAra, tehathI ekAkI rahetAM nahi doSa lagAra.1 26 [7-1] bALakoI kahe ka0 koika Agama rahasya ajANato AgamanuM zaraNa karI bole che je guru ka0 gurnAdika gaccha ka) suvihitano samudAya, valI gItArathano sAratha ka0 samudAya - "saMsAtha tu hina iti sAmAnya kAMDa vacanAtu, zuddha ka0 pavitra te guru gacchagItAratha mAnuM ka0 aMgIkAra karuM chuM. piNa navi dIse jotAM koI vibudha ka0 jotAM thakAM koI vibudha = DAhyo paMDita dekhatA dekhAtA nathI, ahArI najaramAM koI AvatA nathI. tathA nipuNa sahAya ka0 DAhyo, sakhAI vinA ka0 na mile tivAre sUtre ka0 zrI "uttarAdhyayanasUtra'ne viSe kahyo ka0 bhAkhyo che. eka vihAra ka0 ekalA vihAra karIzuM. ukta ca tatra - 'na vA labhijjA niuNaM sahAyaM guNAhiyaM vA guNao samaM vA / ikko vi pAvAiM vivajjayaMto vihareja kAmesu asjjmaanno-||1||' uttarAdhyayana [32.5 paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 89 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tethI ka0 te sUtramAM ekAkI vihAranI AjJA che. te kAraNe ekAkI ligAra ka0 ekalAM rahetAM thakAM ligAra doSa nathI 126 [7.1]. su0 AgamanA rahasyane na jANato, chatAM AgamanuM zaraNuM laIne koI kahe ke "huM guru, gaccha, gItArtha - e sarvane mAnuM chuM, paNa tema chatAM koI dakSa paMDita mArI najaramAM AvatA nathI. AvA dakSa gItArthanuM sAnnidhya na maLe to ekAkI vihAramAM doSa nathI." aNadekhatAM ApamAM te savi guNano yoga, kima jANe paramAM vrataguNano mUla viyoga; cheda doSa tAMI navi kahyA pravacane muni durazIla, doSa larve paNa thirapariNAmI, bakuza kuzIla. 127 [7-2 bALa tehano uttara dii che. je ima kahe che te prANI potAmAM savi guNano yoga ka0 sarva guNano saMjoga to aNadekhatAM ka0 aNadekhato thako etale e bhAva je pote sakalaguNI to thayo nathI, tivAre pote doSavaMta thako kima jANe che. paramAM vrataguNano mUla viyoga ka0 paramAM guNa mUlathI nathI ima kima jANyuM? je mATe gurnAdikamAM kAMyaka guNa hasya ja. doSano leza dekhIne gurune mukAya nahIM. yata : 'iya bhAviya paramatthA, majjhatthA niyaguruM na muMcaMti / savvaguNasaMpaogaM appANami vi apecchaMtA // 1 // iti "dharmaratnaprakaraNe." [gA. 136] tathA cheda doSa tAMi ka0 daza prakAranA prAyazcittamAM sAtamo cheda doSa lAge. tahAM lage pravacane ka0 siddhAMtane viSe munine duHzIla ka0 duzIliyA pINA navi kahyA ka0 nathI kahyA. yata : 'cheyassa jAva dANaM tAvayamegaMpi no aikkamai / vi HphamaMto, mane mUM / ? ' iti vacanA. [dharmaratna pragA.13panI vRtti ane thoDoi doSa dekhIne gurune nahIM Adare to sarvano tyAga karavo paDaye te kahieN che. pAMca prakAranA nigraMtha yathA : cauda prakAranI atyaMtara 90 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAMThi, nava prakAranI bAhya gAMThi tethI muMkANA te nigraMtha kahiche. yataH 'gaMtho micchattAi dhaNAio aMtaro ya bajjho ya / duvihAo tao je niggayatti te haMti niggaMthA. // 1 // micchattaM 1 veyatiyaM 4 hAsAi chakkayaM ca nAyavvaM / kohAiNa caukkaM 14 caudasa abhiMtarA gaMthI. // 2 // dhaNadhanna 2 khitta 3 kuvi 4 vatthu 5 dupaya 6 kaNaya 7 ruppa 8 caucaraNA 9 / nava bAhiriyA gaMthI evaM te haMti puNa paMca. // 3 // pri.sAro.gA.720-22] sugama navare caucaraNA ka0 copada. iti. pulAga 1, bakuza 2, kuzIla 3, nigraMtha 4, snAtaka 5, ehanAM lakSaNa "bhagavatI sUtra'nA zataka 25, uddeza chaDhe joyo. e pAMca kahyAM tehamAM pulAka 1, nigraMtha 2, snAtaka 3, e traNya to pratisevA rahita jANavA. bakuza 1 tathA kuzIla e bahune pratisevA che. yataH 'mUluttaraguNa visayA, paDisevA sevae kusIlo ya / uttaraguNesu bauso, sesA paDisevaNA rahiyA // 4 // [paMcanircathI prakaraNa) tehamAM paNi nigraMtha snAtaka to zreNi viccheda gaI tehamAM gayA. tathA pulAka paNi labliviccheda gaI.e 3 jaMbUsvAmI sAthe viccheda gayA. te hetuI bakuza tathA kuzIla e bihaMthI tIrtha cAle che. yataH 'niggaMtha siNAyANaM, pulAga sahiyANa tinha vuccheo / samaNA, bausa, kusIlA, jA titthaM tAva horhiti // 5 // pri.sAro.gA.730] je mATe te chaThThA sAtamA guNaThANAvaMta hoya, aMtarmuhUrte avazya parAvarta thAya tivAraeN chadde guNaThANe Ave, tihAM avazya pramatta doSa lAge. te mATe doSano lava dekhIne guruno tyAga kima thAya? ane te tyAga karIza to jagatamAM AjakAleM nirdoSa koI nahIM lArbhe. te mATe doSa larve paNa ka0 lava mAtra paNi ka0 lava mAtra doSa lAge te paNa bakuza tathA kuzIla e bihuM jAtinA muni te thirapariNAmI che. eTale pariNAma ati unmArge nathI cAlatA athavA cirapariNAmI ka0 e be muni thirapariNAme che. eTale paMcama ArAnA chehaDA lage eha ja che. mATe na iMDAya. iti bhAvaH. ehano vistAra "dharmaratnavRttithI jANavo. 127 [7-2] paM. paghavijayajIkRta bAlAvabodha 91 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su0 ahIM Ano uttara Ape che : je upara pramANe kahe che te sarvaguNasaMpanna to nathI ja. pote doSavaMta hovA chatAM anya mahAtmAmAM vrata-guNa mULathI ja nathI ema zI rIte jANI zake ? ke kahI zake ? gurumAM kAMika to guNo hoya ja ne ! to doSano lavamAtra dekhI emane tyajAya nahIM. dasa prakAranA prAyazcittamAM sAtamo doSa lAge tyAM sudhI sAdhune kuzIla ke hINA kahyA nathI. vaLI jarIka doSane laine gurune na Adare to pachI sarvano ja tyAga karavAno thAya. kemake-pulAka, bakusa, kuzIla, nigraMtha ane snAtaka e pAMcamAMthI pulAka, nigraMtha ane snAtaka zreNi jaMbusvAmI sAthe viccheda gaI. eTale kevaLa bakusa ane kuzIla e be dvArA ja tIrtha cAle che. mATe pramatta doSano leza mAtra dekhIne emane tyajavA jatAM koi nirdoSa A jagatamAM prApta thaze ja nahIM. paMcama ArAnA cheDA sudhI A bakusa ane kuzIla e be prakAranA ja muni che. ane teo thirapariNAmI (ati unmArge jemanA pariNAma nathI tevA) che, mATe gurune tyajavA nahIM. jJAnAdika guNa paNi gurvAdika mAMhe joya, sarva prakAre nirguNa navi Adaravo hoya; te chAMDe gItAratha je jANe vidhi sarva, glAnauSadha dRSTAMte mUDha dhare mana garva.128 [73] bALa te mATe jJAnAdika ka0 jJAna-darzana-cAritramAM harakoi utkaTa guNa gurvAdika mAMhi joya ka0 gurvAdikamAM joii. sarva prakAre ka0 sarvathA ja nirguNa hoya to navi Adaravo ka0 na AdarIi. te chAMDe ka0 gacchane paNa nirguNa jANIne te prANI tyaje, gItArtha hoya tathA je jANe vidhi sarva ka0 je prANI sarva vidhi utsarga-apavAda pramukhanI jANatA hoya te upari dRSTAMta kahe che. glAnauSadha dRSTAMte ka0 mAMdAne uSadhane dRSTAMte. tathAhi: jihAM lage roga tihA lage uSadha, tima jihAM lage agItArtha tihAM lage uSadha saMdeza gaccha. jivA2e nIrogI sadeza gItArtha thayo tivAreM uSadhanuM, te gacchanuM kAma nahIM. te mATe mUDha dhare mana garva ka0 mUrkha che te ahaMkAra manamAM dharIne u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 92 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaccha bAhira nIkale chai. iti bhAva. ihAM koI anyathA rIte e dRSTAMta joDaI chaiM. yathA : glAnanaI uSadha Ape ane AhAra na Ape mATe rogIne chAMDyo na kahIche. sAtamuM rogIne upagAra karyo. tima gItArtha gaccha chAMDe te chAMDyo na kahIzuM. sAtamuM gacchane upagAra karyo Ima kahIche. yata 'nANAi guNaviuttaM jo cayaI gurugaNaM ca gIyattho / aNukaMpei tameva ya, Aurabhesajja vittIe // 1 // ' iti vacanAt. e be vyAkhyA che. mATe je gItArthanI dRSTimAM Thare te kharo. itibhAvaH 128 [7-3] su0 gurumAM jJAna-darzana-cAritra mAMheno pratyekano utkRSTa guNa joIe. paNa jo e sarvathA nirguNa hoya to emane AdaravA joie nahIM. mATe je gItArtha zAstrakathita utsarga-apavAdanI sarva vidhithI jJAta hoya tevA AtmA nirguNa guru-gacchane tyajI zake. AnuM dRSTAMta e che ke rogIne roga hoya tyAM sudhI ja auSadha apAya tema sAdhu agItArtha hoya tyAM sudhI ja auSadhanI peThe gacchanI jarUra, paNa jayAre te nIrogI - gItArtha thAya ke gaccharUpI auSadhanI jarUra nathI. A lAna - auSadhanuM dRSTAMta bIjI rIte paNa vicArI zakAya. koI mAMdAne auSadha Ape ane AhAra na Ape to mAMdAne TALyo ema na kahevAya, UlaTAno upakAra karyo kahevAya; e ja rIte gItArtha gaccha choDe to te tyajayo ema na kahevAya paNa UlaTo gacchane upakAra karyo kahevAya. te kAraNa gItArathane che eka vihAra, agItArathane sarva prakAre te nahIM sAra; pApa varajato kAma asajato bhAMkhyo jeha, uttarAdhyayane" gItAratha ekAkI teha. 129 [7-4 bAve te kAraNa ka0 pUrve kahyA te kAraNe gItArthane ja ekAkI vihAranI AjJA che. yataH5. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 93 For Private ep Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' gIyattho ya vihAro, bIo gIatthamissio bhaNio / etto taiya vihAro, nANunnAo jiNidehi // 1 // ' iti 'Avazyaka niryuktau.' [odhaniryukti gA. 121] agItArathane ka0 mUrkhane sarva prakAre ka0 sarvathA te ka0 je eka vihAra te sAra nahIM, pradhAna nahIM, rUDo nahIM. iti bhAva. tathA pApane varjato, kAmane asajato ka0 kAmakrIDAmAM tatpara nahIM, bhAkhyo jeha ka je bhAkhyo che Aga[ma]mAM, 'uttarAdhyayana'nAmA siddhAMtamAM gItAratha ekAkI jeha ka0 gItArtha hoya, ehavA guNI hoya [te] ekAkI rahe. te kAya[vya] pUrve likhyuM che. "na vA khinnA nikaLe sahAyaM'[32-5] ityAdi vicArI jojyo. 129 [7-4] su0 mATe gItArthane ja ekAkI vihAranI AjJA che. agItArthane mATe ekAkI vihAra yogya nathI. viSayomAM anAsakta, gItArtha, guNI evA ja ekAkI rahe ema AgamagraMthomAM pUrve lakhyuM che. pApa taNuM parivarjana ne valI kAma asaMga, ajJAnIne navi huI te navi jANe bhaMga; ajJAnI syuM karasyuM syuM lahesthe zubha pApa, 'dazavaikAlika' vayaNe 'paMcAzaka' AlApa. 130 [7-5] bALa ekAkI pApanuM varjana kima karIiM ? valI kAma asaMga ka0 kaMdarpanA saMgano tyAga, te ekAkI mUrkhane kima hoi ? ajJAnIne vi hoi ka0 e vicAra ajJAnIne na hoya. te navi jANe bhaMga karu te bhAMgAnI khabara na piDa ke A avasare zuddha ja levuM ke A avasare azuddha hoya tohi paNi lIjIiM. ityAdika bhaMganI khabara na paDe. ajJAnI kyuM karasyuM ka0 ajJAnI puruSa hasyuM te jIvAjIvAdika jANyA vinA syuM karasyuM etale syuM saMyamAnuSTAna karasyuM ? syuM lahesyuM ka0 ajJAnI syuM jANayeM ? zubha pApa ka0 puNya-pApa prateM, 'dazavaikAlika' vayaNe ka0 'dazavaikAlika'nA vacana thakI. yadukta annALI AihI ji vA nAhI cheya pAvana,' iti caturthAdhyayaneM. [gA.33] 'paMcAzaka' AlApa ka0 paMcAzaka'mAM paNi ehavo ja AlAvo che, etale vacana che. 130 [7-5] 94 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su0 ekAkI rahenAra pAvarjana ke kaMdarpa(kAma)tyAga kevI rIte karI zake ? ajJAnIne amuka avasare zuddha AhAra ne amuka avasare azuddha AhAra paNa laI zakAya evA bhedanI khabara kema paDe ? ajJAnIne jIvaajIva, saMyama-anuSThAna, puNya-pApanI samaja kema paDe ? eka vihAre dekho 'AcAra saMvAda, bahu krodhAdika dUSaNa vali ajJAna prasAda; valia vizeSe vAryo che avyakta vihAra, paMkhipata daSTAMte jANo pravacanasAra.131 [7-6] bALa valI ekavihAre ka0 ekAkI vihAra kare tene AcAre ka0 'AcArAMgane viSe saMvAda ka0 vacana che. suM vacana che te kahe che. dekho ka0 te "AcArAMganA paMcamAM adhyayanamAM prathama urdazAsU.146]ne viSe juo. ekavihArIne bahu krodha. Adi zabdathI mAna pramukha paNi levAM. yathAH 'ihamegesiM egacariyA bhavai, bahukohe, bahumANe, bahumAe, bahulobhe, bahurae, jahunaDe vahuvahuAMpe jhApavI patniovachanne Iti viSama padArtha likhIi chei. bahurae bahupApa, bahunaDe ka0 bahu veSanA karanArA nATakiyAnI pare bhogane arthe tathA bahusaDhe ka0 aneka prakAre zaTha tathA bahu saMkalpa Upaje. Azrava je hiMsyA pramukha tehano sakta ka0 saMgI, palita ka0 karma, teNe avachanna ka0 DhAMkyo. iti. vali yA doSa che te kahe che. ajJAna pramAda thAya eTale e bhAva je eha ja [AcArAMga sUtra adhya.5, udde 1, sU.146] AlAve pada che 'uTThiyavAyaM pavayamANe mA me keI adakkhU annANapamAyadoseNaM ti.. ukriyavAya pavayamANe ka0 arpe saMyama - caraNamAM ujamAla thayA chuM ima kahetAM, mA me kaI adakakhU. - AzravamAM pravartatAM jANe mata, mujhane koI dekho ima ajJAna - pramAda doSe pravartai. iti. vali vizeSa karIne avyakta vihAra vAryo che. avyakta ka0 vaya paNa pUrI nahIM, zrata paNa pUruM nahIM, tehane avyakta kahI che. tene vihAra vAryo che. AcArAMga, paMcamAdhyayanai uddeze cothe sUi.157] kahyuM che. yathAHpaM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 5 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'gAmANugAmaM dUIjjamANassa dujjAyaM dupparakkaMtaM bhavai aviyattassa pravastuLo' asvArtha: grAmAnugrAme duijDamANassa ka0 vicaratA ekAkIne, dujjAyuM ka0 duSTa gamana che. arhazaka muninI pare, dupparakkata ka duSTa para AkrAMta che, thulibhadranI irSyAvaMta siMhaguphAvAsI munine jima upakozAiM AkramyA. sarvamunine ima na hoya te mATe vizeSaNa kare che. aviyattassa bhikakhuNo ka0 avyakta bhikhkhune, etale e bhAvaH avyakta be prakAre. eka zruta avyakta, bIjo vaya avyakta. je 'AcAraprakalpa' na bhaNyA hoya ane gacchamAM rahyA hoya te zruta avyakta kahIiM. tathA gacchathI nIkalyA te navamA pUrvanI trIjI vastu na bhaNyA hoya te gacchanirgata avyakta kahIIM. gacchamAM rahyAM varasa solanA thAya tihAM lage vaya avyakta kahIIM. gacchanirgata trIsa varasanA thAya tihAM lage vayaavyakta kahIi. iti. tihAM cobhaMgI che. zruta avyakta ane vaya avyakta hoya te to ekAkI vihAra na ja kare. saMyamAtmavirAdhanA thAya te mATe na kalpe. 1. tathA zruta avyakta ane vaye vyakta tehane paNa agItArtha mATe saMyamAtmavirAdhanA thAya. te mATe ekAkI vihAra na kalpe. 2. tathA zrute vyakta, vayathI avyakta tehane paNa na kalpe. bAlapaNA thakI kuliMgI tathA gRhasthane parAbhavanuM thAnaka hoya te mATe. 3. je zrutavyakta, vayavyakta tehane paNa ekalamalla pratimA pramukha kAraNe ekAkIpaNAnI AjJA chaiM, paNa kAraNa vinA nahIM. 4. ityAdika bahu vAta che. 'AcArAMgavRtti'thI jANavI. vizeSe pada mUkyuM che je kAraNe avyaktane to vizeSe ka0 sarvathA vAryo, tathA vyaktane paNa kAraNa vinA vAryo che. to avyaktanuM syuM kahevuM? ima vizeSa pade sUcavyuM itibhAva, tathA paMkhI-pota dRSTAMtaU karI jANavuM. jima paMkhInuM pota ka0 bAlaka, tehane jima pAMkha na AvI hoya ane UDavA jAya to bIjA DhaMka pramukha janAvara tehane upadrava kare, tima avyakta agItArtha bAlaka hoya tehane paradarzanI upadrava kare. jANo pravacanasAra ka0 jainAgamanuM e sAra jANavuM. yataH 96 'jahA diyA poyamapakkhajAyaM, sAvAsagApaviDaM mannamANaM / tamacAiyaM taruNapamattajAI, DhaMkAi avvattagamaM harejjA ||1|| ' iti. ['sUtrakRtAMga' adhya. 14] u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTalA mATe paMkhI potAnA bALakane sUnAM mUkatAM nathI, tima mUrkhane gItArtha ekalA na mukaiM. itibhAvaH, 131 [7-6] suO vaLI ekAkI vihAra karanArane 'AcArAMga mAM kahyuM che tema krodhamAna-mAyA-lobha Adi dUSaNo, ajJAna-prasAdamAM pravartana Adi aneka doSo lAge. 'AcArAMga'mAM badhA sAdhuonI A pramANe cobhaMgI darzAvI che. 1. zruta avyakta ane vaya avyakta, ra. zruta avyakta ane vaya vyakta, 3. zrata vyakta ane vaya-avyakta, 4. zruta vyakta tathA vaya vyakta. A dareka prakAramAM AvatA sAdhune ekAkI vihAra yogya nathI. cothA prakAranA sAdhuone ekalamallapratimA jevA kAraNe ekAkI vicaravAnI AjJA che paraMtu teya kazA kAraNa vinA nahIM. avyakta sAdhuone to sarvathA ekAkI vihAra mATe vAravAmAM AvyA che. kemake jema bALa-paMkhIne pAMkha na AvI hoya ne UDavA jAya to anya prANIono upadrava naDe, tema gItArtha guru avyakta sAdhune sUnA na mUke. ekAkIne strI-ripu-zvAna taNo upaghAta, bhikSAnI navI zuddhi, mahAvratano paNi ghAta; ekAkI svacchaMdapaNe navi pAme dharma navi pAme pRcchAdika viNa te pravacanamarma 132 [7-7] bA, ekAkI vihAra kare tene strIno, tathA ripu ka0 zatruno, thAna ka0 kUtarAno upaghAta thAya. bhikSA paNe (paNa) ekAkI doSa sahita lii to niSedha koNa kare? mATe bhikSAnI zuddhi paNa na rahe. mahAvratano paNi anukrame ghAta thAya. yata - 'duTThapasusANasAvaya itthI bhikkhAI dosa dullalio / vayaghAi dhammamAi, tamhA rammo na egAgI // 1 // iti "piMDaniyuktI." [2]. tathA 'egANiyassa dosA, itthI sANe taheva paDiNIe / bhikkhavisohimahavvaya, tamhA sabiijjae gamaNaM // 1 // ' -iti "dharmaratnavRtta." [ogha ni., gA.412]. paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekAkI je hoya te svacchaMdapaNe vicare. potAnI mati upanuM te kharuM piNi gurunI AjJAnI apekSA na rahe. te thakI navi pAme dharma ka0 svamati kalpanAvaMta dharma na pAme. yataH'ikkss kao dhammo sacchaMdagaimaipayArassa' / -iti upadezamAlA" [gA. 1pa6] vacanAtuM. tathA navi pAmeM pRcchAdika vinA te pravacanamarma ka0 ekAkI vAcanA -pRcchanAdika paNi ko pAse kare ? ane te vinA pravacana je siddhAMta, tehano marma je rahasya te kiMma pAme? yata - 'katto suttatthAgama paDipucchaNacoyaNA va ikkassa / viNao veyAvaccaM ArAhaNayA ya maraNaMte // 1 // - Iti "upadezamAlAyAM (gA. 157]. 132 [7-7] su, ekAkI vihAra karanArane strI, zatru, zvAnano bhaya rahe. vaLI ekAkI jo sadoSa gocarI vahore to ene koNa niSedhe? Ama bhikSAnI zuddhi na rahe ane ema mahAvrata khaMDita thAya. ekAkI svacchede vicare, guruAjJA mAthe na hovAthI sAco dharma na pAme, vaLI vAcanA-pRcchanAdi paNa gunA abhAvamAM karI zake nahIM. ane Ama na thatAM zAstra-siddhAMtano sAco marma pAmI zake nahIM. samiti pati paNi na dhare ekAkI niHzaMka bhAvaparAvarte dhare AlaMbana saraMka, jUdA jUdA thAtAM virakalpano bheda, DohalAI mana lokanAM thAI dharmauccheda. 133 [7-8]. bA0 samiti ka0 IryAsamiti pramukha pAMca samiti. gupati ka0 manogupti pramukha traNya gupati. te paNi na dhare ka0 na pAli sake. ekAkI hoya te nisaMka hoya, koInI zaMkA na rAkhe, etale akArya karavAnuM citta thAya to koInI zaMkA na dhare, sukhe kare. yataH - ... 'pillijjesaNamikko painnapamayAjaNAo niccabhayaM / kAumaNovi akajjaM, na tarai kAuNa bahumajjhe // 1 // ' - iti upadezamAlA'yAM [gA. 158] u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 98 98 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA bhAvaparAvarte ka0 cittanA abhiprAya te bhAva kahI che. teha bhAvanuM parAvartana je palaTAvavuM tiNuM karIne AlaMbana dhare ka0 jehavA abhiprAya thAya tevuM kAMyaka AlaMbana pAmI tatkAla te AlaMbana dhare - aMgIkAra kare, AlaMbana kehavuM che? sarpaka ka0 meluM che. eTale e bhAva, je adhyavasAya to kSaNe kSaNe palaTAya che. te abhiprAya koIka avasare hINA thAya ane nimitta paNa tevuM ja male. pote paNa tevo ja thAya. Iti bhAvaH yata 'egadivaseNa bahuA suhA ya asuhA ya jIvapariNAmA / ikko asuhapariNao, caijja AlaMbaNaM laddhaM // 1 // AlaMbana hINuM pAmIne, caijaja ka0 saMjemane chAMDe ityu 'padezamAlAyAM. [gA. 160]. judA-judA thAtAM ka0 eka jaNe ekalA vihAra kIdho eTale bIjAne paNa ekalA vicaravAnuM mana thAya. ima trIjo tathA cotho ityAdika judAMjudAM anavasthA thAya. eTaluM pada bAhirathI kahiche. etale avasthA na rahe. tathA thavirakalpano bheda ka0 thavirakalpano bheda thAya. eTale koika Apamate kriyA kima kare ane koIka kima kare. ima bhinna bhinna thAya. tethI lokanAM mana DohalAIM. kima je "e sAdhu kare che te kharuM kiMvA A sAdhu kare che te kharuM' ityAdi lokane vikalpa Upaje. tethI dharmauccheda thAya. pratIta koI upari rahe nahIM. tivAre mUlago dharma mukI dIiM. yataH vyani[hibru; maMvastha therapuSpo ' iti "upadezamAlAyAM. [gA. 161]. 133 [7-8]. su0 ekAkI sAdhu pAMca samiti tathA traNa gumi na pAme, kemake ekAkIne koInAM bhaya ke zaMkA na rahetAM sukhethI akArya kare. vaLI potAnA cittamAM je bhAva jAge tenuM ja AlaMbana dhare. AvuM AlaMbana malina ane hINuM ja hoya. pariNAme te saMyamane choDe. vaLI ekanuM joIne bIjAne, bIjAnuM joIne trIjAne ema anekane ekAkI vihAranI IcchA thAya. Ama thatAM sthavirakalpano bheda thAya. loko paNa evI dvidhAmAM paDe ke A sAdhunuM pravartana sAcuM ke te sAdhunuM? pariNAme dharmano uccheda thAya. Tole piNa jo bhole aMdha pravAha nipAta, ANA viNa navi saMdha che asthi taNo saMghAta; paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 99 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to gItAratha uddhara jema hari jalathI veda, agItAratha navi jANe te savi vidhino bheda. 134 [7-9] bALa valI Tole paNi jo bhole ka0 kadAcita ToluM hoya ane bholuM hoya, koI gItArtha na hoya, je TolAmAM vasavuM te paNa aMdha pravAha nipAta ka0 aMdhanI ja zreNImAM paDavuM jANavuM. je kAraNa mATe ApyA vinA saMgha na kahIiM, TolAne paNi prabhu-ANA sahita che to saMgha kahIi, nahIMtara asthi taNo saMghAta ka0 hADakAno samUha jANavo. yata 'ego sAhU egAya sAhuNI sAvao va saDDhI vA / ANAjutto saMgho, seso puNa advisaMghAo // 1 // iti "saMbodha sattarI (gA.29] madhye kahyuM che. te mATe to, gItAratha uddhare ka0 je gItAratha hoya teha ja uddhAra kare, saMsArasamudramAMthI bhavya jIvane. iti zeSa. te upare daSTAMta kahe che : jima hari jalathI veda ka0 jima kRSNa mahArAjAI samudramAMthI veda uddharyA tima gItArtha uddhAra kare iti akSarArtha. bhAvArtha to kyAthI jANavo. yathA zaMkha nAmA daitya Upano, te brahmA pAse veda bhaNavA beTho. ehavAmAM brahmAne bagAsuM AvyuM. te bagAsuM che mAse pUruM thAya. te brahmAnuM mukha mokaluM dekhI zaMkha daitye vicAryuM je veda bhaNatAM pAra kinAre pAmItyuM? te mATe brahmAnA peTamAM pesIne veda lei jAuM. Ima vicArIne peTamAM padhasIne veda leI gayo. te samudramAM pAtAlamAM peTho. tivAra pachI zrI kRSNa pramukheM vicAryuM je brahmA tAbuta sarIkhA kima dIse che? vicAra karatAM kRSNa jANyuM je zaMkha daitya veda cyAre laI gayo. have huM laI AvuM. ima vicArI karI masyAvatAra dharyo. te dharIne zaMkhAsurane bhavanamAM gayo. jaIne zaMkhAsuranI strIo pAse bAlakanuM rUpa dharI AvyA. te strIuIM jANyuM je ApaNe manohara bAlaka pAmyAM. tehanAM ramADe che. evAmAM zaMkhAsuranA peTamAM cyAre veda vAto karavA lAgA je "ApaNI vAhara karavA ThAkura AvyA che. te vAta sAMbhaLI zaMkhAsure jANyuM je anartha thayo. tivAre bAlakane mAravA doDayo. tivAre strIne kahyuM je "bAlakane mUkI dIu.' te strImAM na mUkyo. tivAre bAlakane u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA jIvanano 100 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAravA doDayo. tivAre strIi bAlaka mukI dIdho. tivAre te bAlake te sAthe yuddha karI matsyarUpe thaI mAryo. te mArIne tenA peTamAMthI cyAre veda leIne pANImAMthI zrI kRSNa AvyA. te mATe prathama malyAvatAra lIdho. e adhikAra dazAvatAra' graMtha madhya kahyo che. zaiva zAsane dRSTAMta rUpe jANavA yogya che. iti bhAva . tathA agItArtha na jANe te savi vidhino bheda ka0 vidhinA prakAra utsargarUpa apavAdAdikanA prakAra na jANe, te mATe agItArathane ekavihAra na hoi. iti bhAva:. 134 [7-9]. suo e ja rIte samudAya hoya paNa jo emAM kAMI gItArtha na hoya to te paNa AMdhaLA pravAhamAM paDavA jevuM che. kemake jinAjJA vinAno samudAya kevaLa hADakAMno samUha che. mATe gItArtha ja bhavya jIvane bhavasAgaramAMthI tAre che; jema zrIkRSNa samudramAMthI vedane ugAryo. [kathA mATe juo A gAthAno bAlAvabodha] vaLI agItArtha utsarga-apavAda Adi sarva vidhionA bheda na jANato hoI, ene mATe ekAkI vihAra na hoya. kAraNathI ekAkIpaNuM paNi bhAkhyuM tAsa, viSamakAlamAM topaNi ra bhelo vAsa; paMcakalya bhASya bhaththu AtamarakSA ema, zAli eraMDa taNe Ima bhAge lahII ema. 135 [7-10], bALa valI koIka kaheryo je zrI 'uttarAdhyayana' [32.5] madhye ekAkIpaNAnI hA kima kahI ? yathA - 'vi pavA vivaMyaMta virena zAkuM sannamALo' / iti vacanAt. teno uttara je kAraNathI ekAkIpaNuM paNi bhAkhyuM tAsa ka0 te gItArtha hoya tene koika kAraNe ekAkIpaNuM paNa kahyuM che. yathA tihAM ja- 'na vA labhijjA niuNaM sahAyaM, guNAhiyaM vA guNao samaM vA // ' iti vacanAta. viSamakAlamAM ka0 A paMcamA ArAnA hUDA avasarpiNImAM topaNi rUDo bhelo vAsa ka0 bhegA vasavuM teha ja rUDuM, paNa ekAkI vasavuM te rUDuM nahIM. itibhAva:. paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 101 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'paMcakalpabhASya'ne viSe bhaNyuM ka0 kahyuM che je AtamarakSA ima ka0 AtmA je saMyamarUpa AtmA, tehanI iMma ja thAya, athavA AtmA ne zarIra abheda che mATe Atma ka0 zarIra tehanI rakSA paNi ima ka0 bhelA ja vasatAM hoya. zAli tathA eraMDanI cobhaMgI che. tathA zAlino vRkSa ane zAlinI vADi 1, zAlino vRkSa ne eraMDanI vADi 2, eraMDano vRkSa ane zAlinI vADi 3, eraMDavRkSa ne eraMDanI vADi 4, e cobhaMgI. zAli - eraMDanA bhAMgA traNya che. te traNya bhAMge to vasatAM khema kara kalyANa che. iti akSarArthaH. bhAvArtha to e che je zAli sarIkhA gItArtha, eraMDa sarIkhA mUrkha, tehanI cobhaMgI. gItArtha AcArya ane gItArthanI ja vADi te piravAra 1, tathA gItArtha AcArya ane mUrkha parivAra 2, mUrkha AcArya ane gItArtha parivAra 3, e traNya bhAMgA lage koi rIte AjJA che, paNa mUrkha AcArya ane mUrkha parivAra e bhAMgo to sarvathA niSedha che. yata :' jattha ya paMca kusIlA, gaNI vAyagaM thavirapavattaniggaMthA / teja samALA, zvattha vaMzIo nAyo. // ? //' 135 [7-10] su. koi ema pUche ke 'uttarAdhyayana sUtra'mAM to ekAkIpaNAnI hA kema kahI ?' eno javAba e che ke koika cokkasa kAraNane laine ja ema kahyuM che. A paMcama ArAnA kuMDA avasarpiNI kALamAM bheLA vasavuM ja rUDuM che. 'paMcakalpabhASya' mAM kahyuM che ke AtmAnI rakSA paNa samudAyamAM vasatAM ja thAya che. zAli ane eraMDanI cobhaMgImAMthI traNa bhAMgA sudhI emanuM sahaastittva kalyANarUpa che. e ja rIte zAli sarakhA gItArtha ane eraMDa sarakhA mUDha muninI cobhaMgImAM traNa bhAMgA sudhI emano sahavAsa AjJArUpa che. paNa mUDha AcArya ane mUDha muniparivArano bheda to sarvathA niSiddha che. ekAkI pAsatho sachUMdo gatayoga, ThANavAsI usanno bahudUSaNa saMyoga; gacchavAsI aNuogI gurusevI vali hoi, aniyatavAsI Autto bahuguNa ima joi. 139 [7-11] 102 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALa ekAkI=kevala, dharmabaMdhurahita, pAsastho-jJAnAdika pArzvavatti, svachaMdo=guruAjJAvikala, khetalA mATe gatayoga kahid, sthAnakavAsI= tadaikatravihArI, nityavAsItyartha; avasanna=te AvazyakAdirke zithila mana pariNAmI. e pAMca pada bahU dUSaNa saMyogI hoya, kivA2e koikane eka pada, kivA2e be pada, kivA2e tIna pada athavA 4 [cAra] pada athavA pAMca padanA saMyoga thAya. jima eka pada sthAnaka viSe (vadhu) tima doSavRddhi paNa jANavI. evaM 26 bheda thAya. ityAdika aneka prakAre doSavRddhi thAya. ekAkI 1, pAsastho 2, sachaMdo 3, nityavAsI 4, usanno 5 - e paMca padano bhaMgajAla karatAM 26 bhaMgA thAya. yathA 'nI, pAso 2, sa Mto rU, tALavAsI 4, gosatro 1 | dugamA saMjogA jaha bahuA taha guru hUMti // 1 // ' - -- iti 'upadezamAlA'mAM [gA. 387] dvikAdi saMyoga karatAM 26 bheda thAya. dvika saMyogI 10, trika saMyogI 10, catuSkasaMyogI 5, paMcasaMyogI 1 evaM 26 bhaMgA doSavRddhinA jANavA. # $ 5 OM OM OM e. pA. sa. ni. dvikasaMyogI 10 = F G jhaM sa. ni. u. ni. u. u. o 9 10 paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha e. e. e. # # # # trikasaMyogI 10 pA. sa. pA. ni. pA. u. sa. sa. sa. ni. 3 ni. 4 sa.u. ni. u. ni. 7 u. 8 u. 9 ni. u. - m 10 103 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pA. sa. ni. 1 pA. sa. u. 2 pA. u. ni. e. sa. pA. sa. ni. u. 5 5 X 5 OM OM OM OM evaM 26 thAya. bihuMthI trika saMyogI bhArI, trikathI catuSkasaMyogI bhArI, catuSkathI paMcasaMyogI bhArI. anu. anu. anu. gu. catuSkasaMyogI 5 ima 26 guNavRddhinA jANavA te dekhADe che. gacchagata 1, anuyogI 2, gurusevI 3, aniyatavAsI 4, Ayukta 5. ehanAM piNi ima ja 26 bheda thAya. dvika saMyogI 10, trikasaMyogI 10, catusaMyogI 5, paMcasaMyogI 1, evaM 26. jima jima vadhe tima tima vizeSa ArAdhaka thAya. doSavRddhe virAdhakapaNuM vAdhe, tathA guNavRddhii ArAdhakapaNuM thAya. shm shm gu. ani. 104 ni. 3 u. 4 dvikasaMyogI 10 anu. gu. ani. A. gu. ani. A. ani. A. A. paMcasaMyogI 1 e. pA. sa. ni. 3. 1 6 7 9 10 ga. ga. anu. ga. anu. gu. gu. ani. ga. ga. ga. trikasaMyogI 10 anu. gu. 1 ani. 2 anu.gu. anu.gu. anu. gu. ani. ani. A. 3 ani. 4 A. 5 A. da ani. 7 A. 8 A. (9 A. 10 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ catuSkasaMyogI 5 anu. gu. ani. 1 anu. gu. A. ra 1. anu. ani. A. 3. ani. A. 4 ga. gu. anu. gu. ani. A. 5 ... ga. have doSane vyatireke guNavRddhi dekhADai chaiM. gacchavAsI ka0 gacchamAM vase 1, aNuogI ka0 arthadhA2ka 2, gurusevI ka0 gurvAdikanI sevA kare 3, aniyatavAsI ka0 ugravihArI 4, Autto ka0 upayogI hoya5. e pAMca padamAM jima jima ekAdi padavRddhi thAya tima bahuguNa hoya. yataH paMcasaMyogI 1 ga. anu. gu. ani. A. 1 evaM 26 bhaMgA thAya. pachADyo ?, gaLumonI ra, gurusevI rU, niyamo 4, guLAvato bA saMjoeNa payANaM, saMjama ArAhagA bhaNiyA // 1 // ' iti 'upadezamAlA'yAM [gA. 388]. 136 [7-11] su0 doSadRSTie vicAratAM sAdhuonA pAMca bheda che. ekAkI, pAsasthA, svacchaMdI, nityavAsI ane avasanna. AmAMthI kyAreka eka pada, kyAreka be pada, kyAreka traNa pada, kyAreka cAra pada ane kyAreka ja pAMca padano saMyoga thAya. jema pada umerAtAM jAya ema doSavRddhi paNa thatI jAya. Ama kula 26 bheda thAya.(dvikasaMyogI 10 + trikasaMyogI 10 + catuSkasaMyogI 5 + paMcasaMyogI 1 = ra6 ). e ja rIte guNavRddhinA paNa kula 26 bheda jANavA. prathama sAdhuonA pAMca bheda - gacchagata, anuyogI, gurusevI, aniyatavAsI ane Ayukta. emAM jema jema pada umerAtAM jAya tema tema guNavRddhi thatI jAya. kula 26 bheda thAya. (kesaMyogI 10 + trikasaMyogI 10 + catuSkasaMyogI 5 + paMcasaMyogI 1 = 26) doSahANI guNavRddhi jayaNA bhAkhe sUri, te zubha parivAre huI vighana Tale savi dU;i paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 105 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deva! phale jo AMgaNi tujha karuNA suraveli, zubha parivAre lahiI to sukha jasa raMgareli. 137[7-12] bALa doSanI hANi thAya tathA guNanI vRddhi thAya. jayaNA ka0 jatanA thAya, etale bahu lAbha, alpa dorSe pravRtti thAya. te ehavA guNa kivAre Ave? tehano uttara je bhAkhe sUri ka0 AcArya uttara bhAkhe che. te zubha parivAra hoya ka0 ehavA guNa to parivAra zubha hoya tivAre Ave. tathA vighana sarva dUri Tale, dUri jAya te mATe he deva ! tujha karuNA suravelI ka0 tArI karuNA rUpa je kalpavRkSanI velaDI, te jo AMgaNi phale ka0 mahArA AtmArUpa je AMgaNuM tihAM jo saphalI thAya te zubha parivAra pAmI che. eTalA ja mATe "upadezamAlA kAri gAthA [3] kahI che. - 'sIhaguru [ giri pA. ] susissANaM bhadaM guruvayaNasadahatANaM / vayaro kira dAhI vAyaNatti na vikoviyaM vayaNaM // 1 // te mATe zubha parivAra pAmavo to duSkara che. te zubha parivAre karI sukha-jasanI raMgareli pAmI che. eTale sahajAnaMda svarUpanI raMganI reli te pravAha pAmIi. iti bhAva:. 137 [7-12]. su0 doSanI hAni ane guNanI vRddhi kyAre thAya ? jemAM lAbha ghaNo ne doSa alpa evA guNa kyAre Ave ? eno uttara ApatAM AcArya kahe che ke 'zubha parivAra hoya tyAre. mATe he deva ! tamArI karuNArUpI suravelI mArA AtmAMgaNamAM evI phaLo ke zubha parivArane pAmIe. (e DhAlamAM zloka 225, akSara 12.) 106 u. yazovijayajIkata 350 gAthAnA stavanano Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhALa AThamI bA0 sAtamI DhAlamAM kahyuM ke he deva ! tumhArI karuNA rUpa suravelI jo phale to sukha-jasa pAmI che. te mATe AThamA DhAlamAM karuNAvizeSa je dayA tehanuM svarUpa ke' che. (prabhu citta dharIne avadhAro muja vAta - e dezI) koI kahe siddhAMtamAMjI, dharma ahiMsA sAra, AdariI te ekalIjI, tyajiye bahu upacAra manamohanajI ! tujha vayaNe mujha raMga. 138 [8-1] bALa koika ima kahe che je siddhAMtasUtrane viSe ima kahyuM che. dharma te ahiMsA ka0 dayA teha ja sAra ka0 pradhAna che. "tni phri mAM | iti vacanAtuM. te ekalI ahiMsA ja AdarI che. bIjA bahu ka0 aneka upacAra ka0 upAya tyajIiM, mukI dIjIiM. he manamohana ! he jinajI ! athavA manane mohanA upajAvaNahAra ehavA je jinezvara, tehanuM saMbodhana karizuM. je he manamohana jinajI, tujha vayaNe mujha raMga ka0 tumhArA vacanane viSe mujhane raMga che, rIjha che. 138 [8-1] sutra koI ema kahe ke "AgamasUtramAM ahiMsA-dayAdharmane ja mukhya kahyo che mATe kevaLa ahiMsA ja AdarIe; bIjA badhA upacAra choDI daIe. he manamohana jinezvara! kevaLa tamArA vacanamAM ja mane zraddhA che. navi jANe te sarva tyajIne, eka ahiMsA raMga, kevala lokika nIti hove, lokottara patha laMgaDamanI 139 [8-2) paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 107 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bA, ehano uttara diI che. navi jANe te ka0 te ajJAnI nathI jANato, nathI samajhato. sarva tajIne ka0 sarva pUjA-prabhAvanA-sAtamIvacchala pramukha karaNi tajIne eka ahiMsA raMga ka0 ekalI ahiMsA rIjha kare, kevala ka0 nikevala laukika nIti ka0 vyavahAra nIti karIne etale laukika vyavahAramAM eka "dayA dayA' pokAre te sArI lAge. paNi horve ka0 hoya. lokottara patha bhaMga ka0 lokottara mArga je jaina mArga tehano bhaMga thAya che. eTale ekalI dayAmAM jinazAsana nathI. jinaANAmAM zAsana varte che. ekalI dayAi paDikamaNuM posaha pramukha paNi na karI sake to pUjA-prabhAvanAnI vAta to vegalI rahI. Iti bhAva:. 139 [8-2] su0 uttara je ajJAnI pUjA, prabhAvanA, sAmivAtsalya Adi tyajIne kevaLa ahiMsAmAM ja mana rAkhe che. ane laukika vyavahAramAM 'dayA dayA' pokAre che te dekhItuM sAruM lAge, paNa lokottara mArgano - jinamArgano emAM bhaMga thAya che. ekalI dayAmAM jinAjJAnuM pravartana nathI. to to ghaNI kiyA - sukRto bAjue rahI jAya. vanamAM vasato bAla tapasvI, guru nizA vaNa sAtha, eka ahiMsAI te rAce, na lahe marma agAdha mana) 140 [8-3 bA, eka to bAla tapasvI, ajJAna tapasvI. te paNi vanamAM vasato. etale ghora kaSTano karaNahAra. tathA bIjo. sAdhu paNi gurunizrA viNa ka0 guruANA vinA. e bahuM. eka ahiMsAI te rAce ka0 eka ahiMsA mukhe kahe etale bAhya jIvarakSA karavI eTalAmAM ja rIjha che. paNa te ahiMsAno agAdha, je UMDo marma che. te mUDha na lahe ka0 na jANe. eTale svaAtmA haNAi hiMsA, svaAtmA na haNAya te ahiMsA - ehavA marmanI tehane khabara nathI. 140 [8-3] suo vanamAM vasato ghora kaSTa karato bALa-ajJAna tapasvI ane bIjo gunizrA-guru AjJA vinAno sAdhu e banne ema ja mAne ke bAhyajIvanI rakSA karavAmAM ja ahiMsA che. paNa te mUDha ahiMsAno sAco marma samaje nahIM ke svaAtmA haNAya te hiMsA ne svaAtmA na haNAya te ahiMsA. 108 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvAdika jima bAla tapasvI, aNajANato mUDha, gurulaghubhAva tathA aNahato, guruvarjita muni gUDha. mana) 141 [8-4] bAhave koI kaheye je bAla tapasvI tathA sAdhu te barAbara kima thAye ? te upari kahe che : jIvAdika jima bAla tapasvI jIva-ajIva, puNya-pApa pramukhanuM yathArtha svarUpa te mUDha aNajANato ka0 aNasamajhato thako hoya jima te tathA ka0 tima gurulaghu bhAva aNaleheto ka0 halakAbhAre lAbha-khoTi aNajANato je AvuM prAyazcitta karasyuM te karatAM bIjI karaNImAM yadyapi prAyazcitta che, paNi lAbha ghaNo che ityAdikano aNasamajhu che. je mATe guruvarjita muni ka0 mUDha guruduM karI rahita che ehavA je muni te gUDha=gupta rahasya je hoya tehavA gurulaghu bhAva na lahe. iti bhAva. e rIte gUDha zabda gurulaghu bhAvane joDIi. 141[8-4] su0 jema bALa tapasvI jIva-ajIva, puNya-pApa adinuM yathArtha svarUpa jANe nahIM tema guruvarjita muni zAmAM vadhu lAbha ke khoTa che vagere bAbatone, gUDha rahasya jemAM che evA guru-lalubhAvane samajatA nathI. bhavamocaka pariNAma sarIkho, tehano zubha uddeza, ANArahitapaNe jANIje joI pada upadeza: mana, 142 [8-5] bA) bhavamocaka pariNAma ka0 bauddhAdikanA pariNAma sarIkho che. etale e bhAve je bauddhAdika ema mAne che dukhI hoya tene mArI che to doSa na lAge je mATe tene mAratA nathI, sAtamuM dukhathI mukAvIeN chII e rIte hINuM karInaI rUDuM mAne che. te sarIkho tehano ka0 DheDhakAdika ajJAnIno zubha uddeza ka0 zubha pravartana jANavuM. eTale tehanI ahiMsA dravyathI yadyapi che, paNi pariNAme hiMsA ja jANavI. tIhAM hetu kahe che. ANArahitapaNe jANIe AjJArahita mATe. yataH -[saMbodha sittarI,gA.32]. 'ANAe tavo ANAi saMjamo taha ya dANamANAe / mANArdio mo parApUnutra pavAra // ? " Iti vacanAt. eha artha upadezapada'mAM joine jANIjai kI jANI che. yataH - paM. pravijayajIkRta bAlAvabodha 109 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'jaM annANI mUDho jaM ca agIyattha nissio vihare / sumpi sariso, pavanaMbe viMiti ? //' 14ra8-5]. su0 bauddha vagere ema mAne che ke duHkhIne mArIe to doSa na lAge, kemake ema karIne tene duHkhamukta karIe chIe. Ama kharAba kRtyane paNa te sAruM gaNe che. DhuMDhaka Adi ajJAnInuM zuddha pravartana' paNa AvuM ja che. emanI dravya-ahiMsA pariNAme hiMsA ja che ane te AjJArahita che. 'upadezapada' granthamAMthI A jANavuM. eka vacana jhAlIne chAMDa, bIjA laukika nIti, sakala vacana nija ThAme joDe e lokottara nIti. mana9143 [8-6] bA0 have e gAthAno anvaya karIne artha karavo. eka laukika vacana jhAlIne bIjA sakala nIti vacana chAMDe che Ityanvaya. have artha. eka laukika vacana e je koine na haNavo, te upari AgamanA pATha dekhADe je "jo pA, saMnne bhUyA, anne nItA anne sattA na haMtavya ityAdi ehavU vacana che, to yadyapi AgamanuM paNa. loka paNa prauDha mArge Ima kahe che je koine na mAravo. te mATe laukika vacana kahIzuM. te laukika vacana pakaDIne bIjA sakala nIti vacana ka0 laukikathI bIjA te lokottara ehavA je vacana dAnadevapUjA-sAtamIvacchala pramukha te nItivacana kahIzuM. te sarva chAMDI diI chaiM. paNa e sarva khoTuM kare che. je mATe, sakala vacana nija ThAme joDe ka0 samasta siddhAMtanAM vacana ThekANe joDe te lokottara nIti jANavI. sakala vacana e pada bIjI vAra bahAM joDavuM. etale e bhAva je guNaThANA mAphika sahusahunI hadi pramANe samasta Agamavacana joDe. je A vacana te munirAjane AzrI che, A vacana te gRhastha AzrI che, te apekSAo zAsanamAM ghaNI che, te potApotAnI apekSA pramANe joDe, e lokottara nIti, te jinazAsana nIti che. iti bhAvaka. 143 [8-6] su0 AgamanuM je vacana che ke "koI paNa jIvane haNavo nahIM' basa e laukika vacanane ja mAtra pakaDI laIne anya sarva lokottara nItivacanone loko choDI de che. jevAM ke dAna, devapUjA, sAtamIvAtsalya Adi. paNa A khoTuM che. samasta siddhAMta vacanone yogya apekSAe ane yogya maryAdAmAM joDavAmAM lokottara nIti che. 110 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinazAsana che eka kriyAmAM, anya kriyA saMbaMdha, jima bhAkhIje trividha ahiMsA, hetu svarUpa anubaMdha mana9144 [8-7] bALa tathA jinazAsana te eka kriyAmAM anya kriyA saMbaMdha che, je kAraNa mATe je hiMsA teha ja ahiMsA, je ahiMsA teha ja hiMsA, je tapasyA (tapasvI) teha ja spRhA nathI TalI to bhogI, je bhogI teha ja nispRhapaNA mATe tapasvI ityAdika jinazAsanamAM ekAMta nathI, syAdvAda che. yataH- 'avidhAyA'pi hi yo hiMsAM, hiMsAphalabhAjanaM bhavatyekaH / kRtvApyaparo hiMsAM, hiMsAphalabhAjanaM na syAt // 1 // iti "ahiMsASTaka vacanAtuM. te valI hiMsA-ahiMsA aneka bhede Agali gAthAmAM dekhADacce. jima bhAkhIne ka0 jinazAsanamAM kahIzuM che, trividha ahiMsA ka0 traNa prakAranI ahiMsA, te traNa prakAra dekhADaI che. hetu ka0 hetu ahiMsA 1, svarUpa ahiMsA , anubaMdha ahiMsA 3, eha ja vivare che. 144 [8-7]. su0 jinazAsanamAM ekAMta nathI. syAdvAda che. ahIM eka kriyA anya kiyA sAthe saMbaddha che. eTale je ahiMsA te hiMsA paNa hoya temaja tapasvI chatAM spRhA TaLI nathI to te bhogI, ane bhogI chatAM ni:spRhatA che to te tapasvI, jinazAsanamAM traNa prakAranI ahiMsA che. 1 hetu ahiMsA, 2. svarUpa ahiMsA, 3, anubaMdha ahiMsA, hatuM ahiMsA jayaNA rUpe jaMtu AghAta svarUpa, phala rUpe je te pariNAme, te anubaMdha svarUpa mana9145 [8-8) bA triNa prakAranI ahiMsA, taghathA : hetu ahiMsA 1, svarUpa ahiMsA 2, anubaMdha ahiMsA 3. tehamAM hetu ahiMsA te jatanA karavI, je kAraNa mATe jatA te ahiMsAnuM hetu che mATe hetu ahiMsA kahII. svarUpa ahiMsA kahe che. jaMtu aghAta ka0 jIvane mAravo nahIM, prANaviyoga na karavo tehanuM nAma svarUpa ahiMsA kahI che. have anubaMdha ahiMsA kahe che. je phala rUpe pariName, phala je svargApavargAdike ahiMsA pariName te anubaMdha svarUpa ka0 anubaMdha ahiMsAnuM svarUpa jANavuM. 145 [8-8] paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 111 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su0 pahelI hetu ahiMsA te jIvanI yatanA karavI. bIjI svarUpa ahiMsA te jIvane haNavo nahIM. trIjI anu baMdha ahiMsA te svapivargAdika phala rUpe je pariName che. hetu-svarUpa ahiMsA Ape, zubha phala viNa anubaMdha, daDha ajJAna thakI te Ape, hiMsAno anubaMdha.mana,146 [8-9] bALa havaI e traNyaI ahiMsAnuM phala kahe che. hetu ahiMsA tathA svarUpa ahiMsA e be Ape. suM Ape te kahe che. zubhaphala ka0 puNyaphala Ape, viNa anubaMdha ka0 anubaMdha vinA, etale hetu tathA svarUpa ahiMsAthI puNya baMdhAya, te devatA pramukhano bhava pAme, paNi Agala saMlagna puNyaparaMparA na cAle. pApAnubaMdhI puNya baMdhAya e bhAva. tathA jima ahiMsAnA 3 bheda, tima hiMsAnA paNi 3 bheda - Ima ja che. yathA hetu hiMsA 1, svarUpa hiMsA 2, anubaMdha hiMsA 3. e traNamAM hiMsAno anubaMdha ka0 phala te hiMsAnuM Ape. hetu kahaI chache je daDha ajJAna thakI ka0 AkarSe [] jJAna karIne, eTale e bhAva je hetuthI joi to ahiMsA, tathA svarUpathI joIe to ahiMsA, paNa anubaMdhaI joIe to hiMsA che. hiMsAthI paNa saMsAra vadhe. ane ajJAna ahiMsAthI paNa saMsAra vadhe. te mATe jehamAM anubaMdha ahiMsA hoya te AdaravI. iti bhAva: 146 [8-9]. su0 traNa ahiMsAnAM phala: hetuahiMsA ane svarUpa ahiMsA zubhaphalapuNyaphala Ape, paNa anubaMdha vinA. eTaleke jIva devatA Adino bhava pAme, paNa AgaLa puNyaparaMparA na cAle. pApAnubaMdhI puNya baMdhAya. jema ahiMsAnA tema hiMsAnA paNa traNa bheda che. 1 hetuhiMsA, ra svarUpa hiMsA, 3 anubaMdha hiMsA. hetuthI ane svarUpathI ahiMsA hoya chatAM te daDha ajJAnane laIne anubaMdhathI hiMsA che je saMsAre ja vadhAre che, mATe anubaMdha ahiMsAne AdaravI. nicva pramukha taNI jima kiriyA, jeTha ahiMsArUpa, sura duragati daI te pADe dura bhavajalakUpa. mana, 147 [8-10] u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 11 2 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bA) nindava pramukha ka0 jamAli pramukha nicva.nindava saghalAi jaina liMge kriyA paNa jainanI karatA hatA. jima bhagavatImAM jamAlInuM mahAsaMyama vakhANyuM, paNa jeha ahiMsArUpa ka0 te kriyA hetu ahiMsA tathA svarUpa ahiMsA rUpa che, paNa ahiMsA kehavI che te kahe che. sura duragati deI ka0 devatAnI duragati etale kilbiSiyA pramukha gati ApIne pache pADe ka0 nAkhe. duttara bhavajala kUpa ka0 dukhe tarAya evo saMsAra rUpa jalano kUo, tehamAM nAkhe Iti. 147 [8-10]. - su2 jamAlI Adi nicvo jaina hatA, jainanI kriyA karatA hatA ane bhagavatI sUtramAM emanA mahAsaMyamane vakhANyuM paNa che. chatAM emanI sarva kiyA hetu ahiMsA ane svarUpa ahiMsA rUpe hatI je kilbipiyA devanI durgati ApIne dustara evA saMsArakUvAmAM nAkhe. durbala nagana mAsa upavAsI, jo che mAyAraMga, to paNi garbha anaMtA vacce bole bIjuM aMga.148 [8-11] bA, te upari sAkhi dekhADe che. durbala ka2 zarIre durbala thayuM hoya, nagana ka0 nAgo raheto hoya, mAsa upavAsI ka0 mAsakhamaNanuM pAraNuM karato hoya - ehavo hoya ane mAyAraMga ka0 mAyAvaMta hoya, eTale ajJAna kaSTa kare che. iti bhAvaH eDavo che tohi paNa garbha anaMtA laheryo ka0 anaMtIvAra garabhamAM upajaryo, etale anaMtA bhava kararyo itibhAva:. bole bIjuM aMga ka0 bIjuM aMga je "sUDAMgasUtra' ima bole che. yata: 'jai vi ya NigiNe kise care, jai viya bhuMjai mAsamaMtaso / je iha mAyAi majjai, AgaMtA gambhAyaNaMtaso // 1 // ' / iti dvitIyAdhyAyane. [ude01] etale ehanI dayA kisya lekhe na AvI. iti bhAvaH.148 [8-11] su) zarIre durbaLa, nagna rahenAra vyakti mAsakSamaNa jevAM tapa karatI hoya paNa mAyAvaMta hoya to tenuM tapa ajJAna kaSTa hoIne te anaMtA bhava karaze ema bIjA aMga "sUtrakRtAMga'mAM kahyuM che. 4. padmavijayajIkata bAlAvabodha 113 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niMdita AcAre jinazAsana, jehane hIle loka, mAyA pahelI tasa ajJAne, sarva ahiMsA phoka. mana0149 [8-12] bALa e gAthAno ima anvaya yathA : jehane niMdita AcAre loka jinazAsana hIle, khetale je ekalI dayA mAne che ane ajJAna kaSTa kare che te prANI[ne] pUrvAcAryanA jItanI khabara nathI, jeha jIta vyavahAre lokaniMdA na kare, potAnI matie pravarte, tehanA AcaraNanI loka niMdA paNi kare, tivA2e jinazAsananI paNa niMdA thAya, je 'juo, ehavA loka jinazAsanamAM che mATe jinazAsana paNi durgaMchA karavA yogya che' tivA2e jinazAsananI hInatAnuM kAraNa thAya, mATe tasa ka te prANIne ajJAneM ka0 ajJAna thayuM, te ajJAneM karIne mAyA pahelI ka0 ri mAyA thai ja. tathA mAyA TharI tivAMre sarva ahiMsA phoka ka0 khoTI, niHphala jANavI. je mATe ajJAnInI dayA te hiMsA ja jANavI. yata : 'mAse mAse ya jo bAlo, kusaggeNaM tu bhuMjae / na so suakkhAya dhammassa, kalaM agghai solasiM // 1 // ' iti 'uttarAdhyayana' vacanAt-[adhya.9, gA. 44]149 [8-12] su0 je Apamatie AcaraNa kare che tenI loka niMdA kare che. tyAre jinazAsananI paNa niMdA thAya che. e rIte ke AvA loko jinazAsanamAM che. Ama teo jinazAsananI hInatAnuM kAraNa bane che. Ama jyAM ajJAna che tyAM ahiMsA niSphaLa thAya che kemake ajJAnInI dayA hiMsA ja jANavI. svarUpathI niravadya tathA je che kiriyA sAvadha, jJAnazaktithI teha ahiMsA, dIi anubaMdhe sadya.mana0150 [8-13] bALa [AgalI gAthAmAM] dayA pAle ne phala hiMsAnuM Ape ima kahyuM. have kahe che je kathaMcit hiMsA thAya te paNa ahiMsAnuM phala Ape. svarUpathI ka0 paramArthe to niravadya che, niHpApa che, ane che kiriyA sAvadya ka0 dekhItI yadyapi sAvagha che, tohi paNa te je svarUpathI hiMsA che te jJAnazaktii karIne, dii anubaMdhe ka0 anubaMdhe Ape, ahiMsA ka0 dayA, sagha kava tatkAla. etale e bhAva je svarUpa hiMsA muni pramukhanI che, dAna vihAra pramukha, te anubaMdha ahiMsAnuM ja phala Ape. yataH bhagavatyAM -- u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano ---- 114 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'aNagArassa NaM bhaMte ! bhAviyappaNI purao duhao jugamAyAe pehAe rIyaM rIyamANassa pAyassa ahe kukkuDapoe vA vaTTapoe vA kuliMgacchAe vA pariyAvajjejjA tassa NaM bhaMte ! kiM iriyAvahiyA kiriyA kajjai, saMparAiyA kiriyA kajjati ? go[yamA] ! No saMparAiyA kiriyA kajjati, iriyAvahiyA jAva kajjai, se keNaThTheNaM jAva vuccai ? jahA sattamasae saMvuDDu desae nAva gaThTho niddhitto' iti. zataka 18, uddeza 8 meM che. 150 [8-13] su. pAchalI gAthAmAM jema dayA pALatAM chatAM hiMsAnuM phaLa maLe, ethI juduM, ahIM kyAreka hiMsA thAya chatAM ahiMsAnuM phaLa maLe te kahe che. dekhItI je kriyA pApayukta hiMsA che paNa svarUpathI paramArthe te niSpApa hiMsA hoya to jJAnazaktie karIne anubaMdhathI te ahiMsAnuM ja phaLa Ape che. jinapUjA apavAda padAdika, zIlavratAdika jema, puNya anuttara munine ApI, diI zivapada bahu khema, mana0151[8-14] bALa valI jima pUrve munine hiMsA svarUpathI hatI te anubaMdhe ahiMsA kahI tima jinapUjA tathA apavAda padAdike varatatA muni valI zIlavratAdika jima munine anuttara ka0 utkRSTAM puNya ApIne etale e karaNI jinapUjAdika yadyapi kiMcit svarUpathI sAvadha che, zIlavratAdika svarUpathI niravadya che, paNa bihuM bhedavAlAne anubaMdhai te ahiMsAnuM ja phala Ape. te mATe ima kahyuM je anuttara puNya ApIne, dii kara Ape, zivapada ka0 mokSapada. te mokSapada kahevuM che teha kahe che. bahu khema ka0 ghaNuM khema che jihAM, etale paraMparAi e sarva siddhinuM deNahAra che. iti bhAvaH, 151 [8-14] su0 jinapUjA Adi kriyA svarUpathI sAvadya-pApayukta che. ane zIlavrata Adi svarUpathI niravagha-niSpApa che, chatAM e banne prakAravALAne anubaMdhathI ahiMsAnuM ja phaLa Ape che je paraMparAe kalyANakArI mokSapada ApanAruM che. paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 115 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ha bheda viNa eka ahiMsA, navi have thira thaMbha, thAvata yogakriyA che tAvata, bolyo che AraMbha.mana91para [8-11] bAeha bheda viNa ka0 e prakAra hetu 1, svarUpa 2, anubaMdha 3 e trisya bhede hiMsA tathA e traNya bhede ahiMsA, te jANyA vinA eka ahiMsA ka7 ekalI ja ahiMsA sAmAnya mAnIiM, te navi hove ka0 na hoi, thirathaMbha ka0 thira bhAve etale ekalI ahiMsA Thare nahIM. iti bhAvaH. zA mATe na Thare tehanuM hetu kahe che. yAvatu yogakriyA che. ka0 jihAM lage manavacanakAyAnA yoganI kriyA te calanakriyA che, tAvatuM ka0 tahAM lage, bolyo che ka0 kahyo che, AraMbha ka0 karmabaMdha, etale potapotAnA guNaThANAnI maryAdA mAphika teramA guNaThANA lage karmabaMdha che. anyathA iryApathika baMdha be samayanI sthitino kima kahyo che ? te mATe ekalI ahiMsA kahI kAmi na Ave. tehanA bheda samaje tivAre ja sarva ThekANe joDe. Iti bhAva . 15ra [8-15. su0 Ama 1, hetu, ra. svarUpa, 3. anubaMdha - e traNe prakAre hiMsA tathA e traNa prakAre ahiMsA jANyA vinA kevaLa sAmAnya prakAre ekalI ahiMsA vAstavika ahiMsA siddha nahIM thAya. kemake jayAM sudhI mana-vacana-kAyAnA yoganI kriyA che tyAM sudhI karmabaMdha che. Avo karmabaMdha teramAM guNasthAnaka sudhI che. mATe ekalI ahiMsAthI kAma na sare, enA bheda samajavA paDe. lAge paNi lagarve nahIM hiMsA, muni e mAyA vANi, zubha kiriyA lAgI je Ave, tehamAM to nahIM hANi. manaQ153 [8-16] bA) ihAM koika ima kahe che, lAge paNa lagave nahIM hiMsA muni ka0 munirAjane hiMsA lAge, etale vihArAdika karatAM hiMsA lAge che, paNa lagavuM nahIM eTale hAthe karIne, jANIne hiMsA kare nahIM. iti bhAva, iti paravacana. e mAyAvANI ka0 e vacana para bolyo te mAyAnuM vacana che. "mAtA me vaMdhyA tehanI pare mAyAgAlI vAta bole che, je mATe zubha kirIyA u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 116 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAgI je Ave ka0 zubha kriyA - vihAra, paDilehaNa, nadI UtaravI ityAdika karatAM je hiMsA lAgI Ave che te IrSe meluM lAgai cha ima kima kahevAya? je kAraNe nadI, vihAra karavo te ajANyo thato nathI. pote jANe che je nadI pramukha UtaratAM hiMsyA tharyo, to hi paNa Utare che. prabhujInI. AjJA che te mATe je hiMsA zubha kriyA karatAM lAgI Ave che temAM hANi nahIM ka0 doSa nathI lAgato. 153 [8-16] suo koI ema kahe ke 'vihAra Adi karatAM munine hiMsA lAge, paNa muni hAthe karIne - jANIne hiMsA kare nahI" Ama kahevuM te kapaTavacana ja gaNAya; "mArI mAtA vaMdhyA che" ema kahevA barAbara. vihAra, paDilaheNa, nadI pAra karavI vagere kriyA karatAM je hiMsA lAge che te muni jANIne ja kare che. AmAM hiMsA che ema jANavA chatAM AvI kriyA kare che. prabhunI AjJArUpa zubha kiyA karatAM je hiMsA thAya emAM doSa lAgato nathI. hiMsA mAtra vinA jo munine hoI ahiMsaka bhAva, sUkSma ekeMdrIne hove to te zuddha svabhAva.mana0154 [8-17] bA0 hiMsA mAtra vinA ka0 eka hiMsA ja dekhItI na karI, eTale dekhIto koi jIva na mAryo eTalA mArge, jo munine ka0 sAdhunaI, hoI ahiMsaka bhAva ka0 ahiMsakapaNuM thAya to sUkSma ekeMdriyane ka0 lokavyApI pAMca thAvaranA sUkSma ekeMdrI jIvane zuddha svabhAva hoya, etale e bhAva je sUkSma ekeMdrI jIva hiMsA nAma nathI karatA tivAre te ahiMsaka thayA ane ahiMsaka bhADaeN pariNamyo zuddha svabhAva nirAvaraNa thAya, paNa te ekeMdrIno nirAvaraNa thatA dIsatA nathI. te mATe hiMsA mAtra aNakarane ahiMsaka na thAya. jamAlinI pare. 'vAyApi hi vo hiM, hiMsAtva jAnanuM navacerI' iti "ahiMsASTaka vacanAt. ItibhAvaH. 154 [8-17] su0 dekhIto koI jIva na haNyo eTalA mAtrathI ja jo sAdhune ahiMsakabhAva thato hoya to sUkSma ekeMdriya jIvo AvI hiMsA leza mAtra karatA nathI mATe te paNa ahiMsaka thayA ema kahevAya ! ane ahiMsaka bhAve pariNamyo te zuddha svabhAvI - nirAvaraNI thayo gaNAya. paNa ekiya pa. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 117. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvo nirAvaraNI to thayA nathI. eTale tAtparya e ke kevaLa dekhItI hiMsA na karavAthI ahiMsaka na thavAya. bhAve je ahiMsA mAne, te savi joDi ThAma, utsarge apavAde vANI, jinanI jANe jAma.mana0 155 [8-18] bALa te mATe bhAve jeha ahiMsA mAne ka0 ahiMsA aneka prakAranI che. dravya-bhAva pramukha bhedeM karIne aneka bheda che. tehamAM paNi bhAve ka0 pariNAmaiM je prANI ahiMsA mAne te te prANI, savi joDi ThAmi ka0 sarva jinavANI potApotAne ThekANe joDe te prANIthI Agamavacana ekeM dukhAi nahIM, te bhAvathI mAnIne sarva AlAvA ThekANe kivA2e joDe te kahe che. utsarge apavAde vANI ka0 utsarga-vacana tathA apavAdavacana e beiM karIne, jinanI jANe jAma ka0 jinezvaranI vANI jivAre jANe, etale e bhAva je utsarga mArge ahiMsA munirAjane kahI 'AcArAMga' pramukhane viSe, tathA valI sAdhavI pramukha pANImAM vahatI jANe to kADhe tathA mAsa madhye nadI 2(be) UtaravI ityAdika apavAdaAjJA paNa karI. to sarva bhAva utsarga-apavAda jANe te sarvavacana ThAmeM joDi, paNa mUrkha syuM jANe ?. 155 [8-18] su jyAre prANI utsarga-vacana ane apavAda-vacana ema banne prakAre jinezvaranI vANI barAbara jANe to e bhAva-pariNAme ahiMsAne yogya rIte samajI zake ane to ja e sarva jinavANIne - sarva utsarga - apavAdane yogya sthAne joDI zake - sAMkaLI zake. = koi kahe utsarge ANA, chaMdo che apavAda, te mithyA, aNapAmye arthe, sAdhAraNa vidhivAda.mana0156 [8-19] bALa ihAM koika ima kahe che je utsarga mArge cAlavuM teha ja AjJA che, tathA apavAda te chAMdo che. etale potAnI mati kalpanA che, paNa jinAjJA nathI. ima ketalAika kahe che. te mithyA ka te khoTuM kahe che. aNapAmye arthe ka0 artha jANyAM vinA ima kahe che, te upara hetu kahe che. je kA2Na mATe vidhivAda hoya te sAdhAraNa hoya, etale e artha je utsarga-apavAda e bihuM vidhivAda che. sarva jIva sAdhAraNa che. paNa u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 118 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka jIva AzaryuM nathI kahyuM. te mATe apavAda paNa AjJA che, paNa chAMdo nathI. Iti bhAva . 156 [8-19] su0 koI ema kahe ke 'utsarga mArga ja sAcI jinAjJA che, apavAda mArga to svachaMda che - Apamati-kalpanA che, jinAjJA nathI." to A kathana mithyA che. utsarga ne apavAda banne vidhivAda che. apavAda paNa AjJA che, Apamati-kalpanA nathI. mukhyapaNe jima bhAve ANA, tima tasa kAraNa teha, kArya Icchato kAraNa Icche, e che zubhamati reha. mana, 157 [8-20] bA, eha ja kahe che je kAraNe jaMbudvIpapannattanI vRtti madhya Ima kahyuM che je apavAda te kAraNa ane utsarga te kArya. te mATe kahe che, mukhyapaNe jima bhAve ANA ka0 utsarge AjJA che, etale bhAva te kArya kahieN, kArya te utsarga kahI che. te mATe jima utsarge AjJA che, tima tasa kAraNa teha ka0 apavAda paNi tima ja AjJA che. kAraNa zabda apavAda kahIche, je mATe kArya icchato thako kAraNa paNa icche, kAraNa Thare to kArya Thare, kAraNa nahIM to kArya kiMhA thakI? iti bhAva:. e rIte mAne teha ja zubha matinI rekhA jANavI. athavA e gAthAno artha phirI karIzuM chache. ImAM DhaMDhaka loka Ima kahe che je abhyAre to bhAvanikSepa te vaMdanA karavA yogya che. paNa nAma-sthApanA-dravya vaMdanAyogya nathI, Ima kahe che. tehane zikhAmaNa dIThe che je mukhyapaNe jima bhArthe ANA ka0 bhAvanikSepe AjJA che, etale bhAvanikSepa vaMdavAyogya che, tima tasa kAraNa ka0 te bhAvanA kAraNa vaMdavAyogya che. bhAvanAM kAraNa te nAmasthApanAdika jANavA. je kAraNa mATe, kArya iccharyo te kAraNa iccharyo. je kAraNa mAnyA vinA kAraNa TharacyuM ja nahIM, eha ja zubhamatinI rekhA che. eTale bhAva mAnacyuM te nAmasthApanA- dravya mAnasya ja. nAmAdika nahIM mAne tehane bhAvanikSepa paNa nahIM manAya. iti bhAva . 157 [8-20]. su, "jaMbudvIpapannattInI vRttimAM utsargane kArya ane apavAdane enuM kAraNa kahyuM che. jo utsarganI AjJA che to tenA kAraNarUpa apavAdanI paNa AjJA che. kAryane Icchato kAraNane paNa Icche. kAraNa hoya to kArya hoya. paM. pavavijayajIkRta bAlAvabodha 119 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A gAthAno artha bIjI rIte paNa thAya. DhuMDhaka loko bhAvanikSepane vaMdanayogya gaNe che. nAma, sthApanA ane dravya nikSepAne vaMdanayogya nathI gaNatA. AvA lokone ahIM zikhAmaNa che ke je bhAvanikSepamAM AjJA che ne tethI te vaMdanayogya che to tenA kAraNarUpa nAma-sthApanA-dravya nikSepA paNa vaMdanayogya che. kAraNane mAnyA vinA kAryane pAmI zakAya nahIM. mATe bhAvanikSepane mAne che teNe nAma-sthApanA-dravya nikSepAne paNa mAnavA joie. kahyuM vacana kahyuM apavAde, te ANNAnu mUla, mizra pakSa to munine na ghaTe, teha nahIM anukUla.mana0 158 [8-21] su0 'paMcakalpa bhASya'mAM kahyuM che ke apavAda paNa AjJAnuM mULa che, arthAt e paNa dharma che. apavAdamAM adharma hoya to te mizra thayuM gaNAya. ane mizra pakSa munine hoya nahIM. apunabaMdhakathI mAMDIne, jAva carama guNaThANa, bhAva apekSAI jinaANA, mAraga bhAkhe jANa, mana0 159 [8-22] bA0 apunarbaMdhaka ka0 phirI baMdha nathI karavo tehane apunabaMdhaka kahIiM. te apunarbaMdhakathI mAMDIne, jAva carama guNaThANa ka0 yAvat caudamuM ayogI kevalI guNaThANA lage. ihAM apunarbaMdhaka zabda cothuM guNaThANuM jANIiM chai. je kAraNe aMtaH koDAkoDi thiti karIne phirI mithyAtve Ave tohi paNa sIttera koDAkoDi sthiti pharI na bAMdhai te mATe apunabaMdhaka kahIIM. tathA valI upAdhyAyajIU 'savAso gAthAnA tavana' madhye ehavI gAthA kahI che. yathA - je je aMze re nirupAdhikapaNuM te te jANo re dharma, samyagdaSTa re guNaThANA thakI jAva laheM zivazarma. 1.' e gAthAne anumAne paNa ima jaNAi che. pachI to apunarbaMdhakano artha bahuzruta kahe te pramANa. te cothAthI caudamA lage jinaANA ka0 jinezvaranI AjJA che ane jANa puruSa ehane ja mAraga bhAkheM ka0 kahe chaiM. te sarva bhAvaapekSAa - bhAvanI apekSAi jANavuM. anyathA cothA 1. hastapratamAM 158mI gAthAno bAlAvabodha nathI. paNa gAthAne AdhAre sugamArtha Apyo che. 120 uM. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNaThANA pramukhane vize to mahAvibhAvamAM beTho che, paNa bhAvanA apekSAI jiNaANA che. iti bhAvaH, 159 [8-22] su. je samakitI jIva mithyAtva guNaThANe pAcho AvIne pharI sittera koDAkoDInI sthiti bAMdhato nathItene apunabaMdhaka kahevAya. tyAMthI mAMDIne chellA ayogIkevalI caudamA guNasthAnaka sudhI jinezvaranI AjJA che ane jJAnI mahAtmAo tene ja mArga kahe che. bhAvanI apekSAe ja Ama kahevAya che. eka ahiMsAmAM je ANA, bhAkhe pUrava sUri, te ekAMtamati navi grahi, tihAM nayavidhi che bhUri. mana0160 [8-23] bA0 tathA valI zAstramAM ekalI ahiMsAmAM AjJA che. yathA "sabje nIvA na maMtavyA'iti 'AcArAMgA'dika vacana thakI, bhAkhe pUrvasUri ka0 pUrvAcArya yadyapi kahe che. tathApi e pATha ekAMtati ka0 ekAMta pakSe, navI grahIi ka0 na aMgIkAra karIiM. etAvatA te ahiMsA paNi syAdvAdamarti aMgIkAra karIiM. yathA munirAja nava koTI paccakhANa karIne nadI Utare to paccakhANa karatI velA nadI mokalI to rAkhI nathI, paNa te paccakhANa paNa syAdvAdeM che, ekAMte nathI ima jANavuM. iti bhAvaH te mATe tihAM nayavidhi che bhUri kaLa te ahiMsAne viSe nayavidhi ghaNo che, te to naya vAta samajhe te jANe. iti bhAvaH. etale ahiMsA aneka prakAranI che. iti bhAvaH, 160 [8-23] su0 'ahiMsAmAM AjJA che' ema pUrvasUrioe kahyuM che teno svIkAra ekAMta matathI na karAya, paNa syAdvAda mate ja karAya. jema sAdhu ahiMsAnuM vrata laIne nadI Utare che to te paccakakhANa syAdvAde che, ekAMte nathI ema samajavuM. ahiMsAne vize nayano vidhi ghaNo che. ahiMsA aneka prakAranI che. AtmabhAva hisanathI hiMsA, saghalAI pApasthAna, teha thakI viparIta ahiMsA, tAsa virahanuM dhyAna. mana0161[8-24] bALa teha ja vAta dekhADe che. AtmabhAva hiMsanathI ka0 je karaNI karatAM potAno AtmAbhAva haNANo to hiMsA ka0 hiMsA lAge. tathA saghalAi pApa thAna ka0 AtmabhAva haNatAM thakAM aDhAre pApasthAnaka lAge. tathA teha paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 121 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thakI ka0 AtmabhAva haNANA thakI viparIta ka0 AtmabhAva na haNAya te ahiMsA ka0 dayA kahIi. tAsa ka0 te pApasthAnakanAM virahanuM dhyAna ehavI e bhAva ahiMsA che. e pada ahiMsAnuM vizeSaNa che. 161 [8-24] su. jo koi karaNI karatAM AtmabhAva haNAto hoya to temAM hiMsA che ane AtmabhAva haNatAM aDhAre pApasthAnaka lAge. paNa enAthI viparIta, koI karaNI karatAM AtmabhAva na haNAya to te ahiMsA che. pApasthAnakanA virahanA dhyAna samI e bhAva-ahiMsA che. tasa upAya je je AgamamAM, bahuvidha che vyavahAra, te niHzeSa ahiMsA kahiI, kAraNa phala upacAra, mana0 162 [8-25] bALa tasa karu te AtmabhAva na haNavAnA upAya ka0 prakAra je je AgamamAM ka0 siddhAMtamAM kahyA che ehavA vyavahAra te bahuvidha che ka aneka prakAranA che. dAna devAM, pUjA-paDikamaNAM-posaha ityAdika che. bahu(bihu?)vidha pATha hoya to ima artha karIiM. je be prakArano vyavahAra che, utsarga tathA apavAdarUpa vyavahAra che te niHzeSa ka0 samasta jetalA AtmA na haNAvAnA prakAra che te ahiMsA kahIi, etale e bhAva, je apavAda paNi AtmA na haNAvAnAM kAraNe che, tathA dAna, devapUjA pramukha paNa AtmA na haNavAnAM kAraNa che tehane ahiMsA kahIi, ima stavanAkAre TharAvyuM tivAre apavAda te chAMdo che, utsarga te AjJA che e rIte pUrve prativAdIe kahyuM hatuM te dUra karyuM. iti bhAvaH. ihAM koi kahesthe je e apavAda pramukha aneka AtmA na haNAvAnAM kAraNane ahiMsA kima kahIiM ? te mATe kahe che, kAraNa ka0 kAraNane viSe phala upacAra ka0 kAryano upacAra karai che. yathA 'taMduAn vayaMti parjanya: iti nyAyAt. 162 [8-25] su0 AtmabhAva na haNAya enA AgamomAM kahelA upAyo - prakAro aneka che. jevAke dAna, pUjA, pratikramaNa, pauSadha va. AtmA na haNAvAnA A utsarga-apavAda rUpe je samasta vyavahAra che tene niHzeSa ahiMsA kahevAya. koi ema kahe ke apavAda Adi kAraNane ahiMsA kevI rIte kahevAya? tenA javAbamAM kahe che. ke kAraNane vize kAryano upacAra karAya ja che. 122 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIva ajIva viSaya che hiMsA, nagamanaya mata jutta, saMgraha vyavahAraeN kAI prati jIrve Rju sutta. mana, 163 [8-26] bALa pUrve kahyuM ke te hiMsAmAM naya prakAra ghaNA che. te prakAra dekhADe che. tehamAM prathama naigamanaya jIvane viSe tathA ajIvane viSe hiMsA kahe che. e naigama Ima kahe che je jima lokamAM jIva phalANe haNyo tima iNe ghaTa haNyo, ghaTa vinAmyo ityAdika hiMsA zabda saghale pravarte che. tathA saMgrahanaya ane vyavahAranaya e bihuM nayane mate, chakAyane viSe hiMsA mAne, ajIva hiMsA te hiMsA nathI mAnato. IhAM saMgrahanA 2 (be) bheda. dezagrAhI saMgraha tathA sarvagrAhI saMgraha. tehamAM sarvagrAhI saMgraha to naigamamAM bhalyo, mATe dezagrAhI saMgraha ihAM lIdho che. hiMsA zabda ajIvamAM pravartato na lIdho te mATe dezagrAhI. tathA vyavahAra to loka mAne tima mAne. mATe loka paNa chakAyane hiMsA mAne che tima e paNa kahe che. tathA RjusUtra nayavAlo prati jIrve ka0 jIva jIva prati bhinna bhinna hiMsA mAne che, Ima "oghaniryuktinI vRtti' madhye kahyuM che ima Agali gAthAmAM kaheryo. tathA ca taddazaH - 'tatra naigamasya jIveSvajIveSu ca hiMsA tathA vaktAro loke dRSTAH yaduta jIvo'nena hiMsito vinAzitastathA ghaTo'nena hiMsito vinAzitaH tatazca sarvatra hiMsAzabdAnuvartanAt jIveSu ajIveSu ca hiMsA naigamasya, ahiMsApyevameveti. saMgraha vyavahArayoH SaTsu jIvanikAyeSu hiMsA, saMgrahazcAtra dezagrAhI dRSTavyaH sAmAnyarUpazca naigamAMtarbhAvI; vyavahArazca sthUlavizeSagrAhI lokavyavaharaNazIlazcAyaM tathA ca loko bAhulyena SaTSveva jIvanikAyeSu hiMsAmicchatIti. RjusUtrazca pratyekaM pratyekaM jIve nIve hiMsA tirijImachatauti. [754mI gAthAnI vRtti have zabdArtha likhII chei. jIva-ajIvane viSe naigamanayane mate hiMsA kahevI e jutta ka0 yukta che. saMgraha tathA vyavahArane mate parkAya ka0 chakAyane viSe ja hiMsA mAne che. RjusUtrane mate pratijIrve ka0 jIvajIva prati hiMsA mAne che. iti gAthArtha. 163 [8-26] su0 ahiMsAmAM nayanA prakAra ghaNA che te ahIM darzAvAyuM che. nigama nayane mate jIva ane ajIva bannene vize hiMsA kahevI yukta che. jemake "jIvane haNyo, ajIva ghaTane haNyo-ghaTano vinAza karyo.' saMgraha tathA paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 123 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyavahAranayanA mata pramANe chakAya jIvana vize ja hiMsA che. ajIvanI hiMsA nathI. Rju sUtrane mate hareka jIva pratye hiMsA judI judI mAnavI. AtamarUpa zabdanaya tIne mAne ema ahiMsA, oyavRtti joIne lahiI, sukha jasa lIla prasaMsa.mana, 164 [8-27] bALa AtamarUpa ka0 AtmA tema ja svarUpa che. hiMsA athavA ahiMsA te AtmArUpa mAne che. zabdanaya tIne kaTu zabda che pradhAna jehane ehavA traNa zabda 1, samabhirUDha 2, evaMbhUta 3, naya eTale e traNa naya kahe che, je potAno AtmA pramAdI thayo tivAre hiMsA, te AtmA jivAre apramAdI thayo tivAre AtmA teha ja ahiMsA. yata: oghaniryukti sUtre" (gA. 754] 'AyA ceva ahiMsA, AyA hiMsatti nicchao eso / jo hoi appamatto, ahiMsao hiMsao iyaro. // 1 // e 3 nizcayanaya che mATe "oghaniyuktinI vRtti' [754 gA.nI vRtti pATha paNa Ima che. yathA zabdasamabhirUdvaivaMbhUtAzca nayA [AtauvAhiMsA ] Atmaiva hiNsaami chatI*ti // ? ima ahiMsA ka0 jima hiMsA sAta nai phalAvI tima ahiMsA paNa phalAvIzuM. "ahiMsAAvameveti "oghavRtti vacanAt. e prakAra sarva hiMsAnA tathA ahiMsAnA "oghaniryuktinI vRtti joIne, lahI ka0 pAmIi, sukha pAmIiM, yazanI lIlA pAmI che, tathA prazaMsA pAmI che. eTale yathArtha jANyA thakA etalAM vAnAM pAmI che. iti bhAva. 164 [8-27]. sui zabdanaya, samabhirUDha naya ane evaMbhUta naya - e traNa navo ema mAne che ke jayAre AtmA pramAdI thayo tyAre AtmA te hiMsA ane jayAre AtmA apramAdI thayo tyAre AtmA te ja ahiMsA. Ama odhaniyukti'mAM kahyuM che. A rIte hiMsA ane ahiMsAnA nayadaSTie vicAratAM sAta prakAra che. (e DhAlamAM zloka 228 pUrA che.) 124 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhALa navamI bAhave navamI DhAla mAMDII chaiM. temane pUrva DhAla sAthe eka saMbaMdha che, je pUrvaDhAlane aMte naryo karI hiMsA phelAvI te naye hiMsA to samajhAya, jo TIkA, cUrNi, bhASya, niryukti mAnIzuM. kevala sUtre na samajhAya. sUtra te sUcA sUicanA] mAtra hoya. mATe artha nathI mAnatA tehane zikhyA devA sArU e DhAla kahe che. eka saMbaMdhe karI AvI je DhAla temanI prathama e gAthA. (caitrI pUname anukrame - e dezI) koIka sUtra ja Adare, artha na mAne sAra, jIjI, Apamati avaluM kare bhUlA teha gamAra, jIna, tujha vayaNe mana rAkhI. 165 [9-1] bAkoika ka0je DhaMDhaka, laMpAka, nAma na devA yogya te mATe, koika kahyA. sUtra ja Adare ka0 niHkevala sUtra mAne che. IhAM evaMkAra te vRjyAdika niSedhavAcaka che, tathA artha ka0 TIkA pramukha te nathI mAnatA. jinajI ka0 he rAgadveSanA jItaNahAra ! he vItarAga ! te kehavA che? Apamati ka0 svachAMdAnA cAlaNahAra che. paNa AgamAnuyAyI nathI cAlatA, avaluM kare ka0 jeTaluM kArya eTaluM avaluM kare che. bhUlA teha gamAra ka0 te mUrkha gamAra bhUlA bhame che. je kAraNe sUtra to gaNadharanAM racyAM ane artha to tIrthakarano kahyo. yataH- [vizeSAbhASya,gA.1119] paM. padyavijayajIkRta bAlAvabodha 125 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'atthaM bhAsai arahA, suttaM gaMthati gaNaharA niuNaM' / iti vacanAt. te mATe arthanI nA kahetAM tIrthakaranI AzAtanA kare che. te mATe avaluM kare che. tAhare vacane mana rAkhIi. 165 [9-1] su0 pUrva DhALamAM nayadaSTie je hiMsAnI vAta karI e sUtra paranI TIkA, cUrNi, bhASya, niryukti dvArA ja samajAya; kevaLa sUtrathI nahIM. sUtra te sUcana mAtra che. jeo sUtro artha nathI mAnatA temane zikhAmaNa devA mATe A DhALa che. jeo kevaLa sUtrane ja mAne che ne te paranI TIkA Adine nathI mAnatA te svacchaMde cAlanArA che, AgamAnuyAyI nahIM. teo viparIta ja karanArA che, ne bhUlA paDI AthaDanArA che kemake sUtra to gaNadharoe racyAM, jyAre artha tIrthaMkare kahelo che. mATe arthane nahIM svIkAranArA tIrthaMkaranI AzAtanA kare che. pratimA lope pApIA, yoga ane upadhAna, jinajI, guruno vAsa na zira dhare, mAyAvI ajJAna, jinajI tujha0 166 [9-2] bALa te loka pratimAne lope che, etale pratimA uthApe che. paNa kehavA che pApIA ka0 pApI che. syA mATe ? je kAraNe samavAyAMga, bhagavatIsUtra, jJAtA, upAsaka, rAyapaseNI, jIvAbhigama, jaMbudvIpa pannatI pramukhane viSe pratimA sAkSAt kahI che ane te lopI utsUtra bole che. ane utsUtra te zrI bhagavatIsUtramAM pApa kahI bolAvyuM che. te mATe pApIA kahyA. te pratimAnA adhikAra to upAdhyAyajI, 'huMDInA stavana' madhye kahyA che. mATe ihAM nathI kahyA. valI yogane lope che je mATe naMdIsUtra, anuyogadvAra sUtra, uttarAdhyayana, ThANAMgasUtra pramukha sUtrane viSe yoga paNa kahyA che. tenuM utsUtra bolI yogane lope. upalakSaNathI zrAvakane sUtra bhaNAve te paNa laghu nizItha, ThANAMga, sUgaDAMga, vyavahAra upAsaka pramukhamAM nA kahI ja che. te vAto paNa 'huMDInA tavana' madhye ANI che mATe nathI kahetA. te mATe pApI che. valI upadhAna lope je kAraNe mahAnizItha pramukhamAM upadhAna kahyA che. te lopyA mATe pApI kahIiM. valI guruno vAsa mastakane viSe na dhare etale e bhAvaH, je samavAyAMgasUtra, u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 126 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anuyogadvArasUtra pramukhane lekhe Avazyaka niryukti pramANa che. temAM guruno vAsa kahyo che. te mATe te lopyo vAste pApI kahI che. valI kehavA che? mAyAvI che. kapaTe lokane bharamamAM nAkhe che. akSarArtha maraDavo te vakratA ane vakratA te mAyA. valI ajJAna che. vyAkaraNAdika bhaNyA vinA sUtra vAMce che te na ghaTe. yata - praznavyAkaraNAMge'ah kerisakaM puNAi saccaM tu bhAsiyavvaM jaM taM davvehiM pajjavehiM ya guNehiM kammehiu bahuvihehiM sippehiM AgamehiM ya naamkkhaay-nivaay-uvsggtadviya-mana-saMfthapa-heDa-goviya-3Uti-jiriyA-vihALa-thatu-ravima-tiold /' 'dasavihaMpi saccaM jaha bhaNiyaM tahaya kammuNA hoi / duvAlasavihAi hoi bhAsAvayaNaM piya hoi solasavihaM ' // ityAdi jANavuM. te jANe to jJAnI. anyathA ajJAnI kahIiM. 166 [9-2]. su0 te loko pApI che. kAraNake teo pratimAne uthApe-lope che, pratimAne lopI e vize utsutra bole che, yogane paNa utsutra bolIne lope che, upalakSaNathI zrAvakone sUtra bhaNAve che, upadhAnano asvIkAra kare che, guruno vAsa mastake dharatA nathI, kapaTathI lokone bhramamAM nAkhe che. vaLI vyAkaraNa Adi bhaNyA vinA sUtra vAMce che. e rIte ajJAne bharelA che. AcaraNA tehanI navI, ketI kahiI deva, jinajI, nita suTe che sAMdhatAM, guru viNa tehanI Teva, jinajI. tujha0 167 [9-3] bA, teha DhuMDhiyAnI AcaraNA je bAhya kriyA te sarva navI ja che. mukha bAMdhI bAhira nIsaravuM, dAMDo rAkhavo ja nahIM, vipAkasUtra virodhI tathA bhagavatI, dazavaikAlika thakI virodhI ketI ka0 ketalI kahiche. eTale ghaNI che. he deva ! he AtmArAma ! he paramANaMdavilAsI ! valI tehane niraMtara tUTe che sAMdhatAM thakAM, etale e bhAva je lokaukhANo che je "nava sAMdhe ne tera tUTe te ukhANo ehane ghare chaiM. yathA pUjA mAMhi hiMsA batAve ane pote mare tivAre syu karI che ? tathA potAne vAMdavA Ave tathA dIkSAma[mahocchava kare temAM hiMsA thAya ke na thAya ItyAdika bahu paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 127 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhikAra che, paNa keTalo likhAya? ima eka vAta sAdhavA gayo eTale ThAmaThAmathI tUTI gayuM je mATe guru vinA tehanI Teva che. jo guru paraMparAgata hoya to kAMya aTake nahIM, kahiye khalAya nahIM. paNa saMpradAya vinA ThAma ThAma aTake, etale e bhAva je "nigarA che bhAkhuM (mATe?) koI nIkalyo tivAre paNa guru nohato. iti bhAvaH 167 [9-3, su0 kuMDhiyAonI bAhya kriyA badhI navI ja jaNAya che. jevI ke mukha bAMdhI bahAra nIkaLavuM, DAMDo rAkhavo nahi vagere. Agama virodhI emanI AvI AcaraNA keTalI darzAvavI ? "nava sAMdhe ne tera tUTe" e kahevata emane mATe yathArtha che. teo pUjAmAM hiMsA batAve che. paNa pote mare tyAre zuM karAya che ? potAne vAMdavA Ave tyAre ne dIkSA mahotsavamAM zuM hiMsA nathI thatI ? jo guru paraMparAgata hoya to kAMI avarodha rahe nahIM. paNa teo nathurA che. temanA mULa puruSe dIkSA lIdhI tyAre koI guru rAkhyA na hatA. vRtti pramukha joI karI, bhAkhe Agama A5; jinajI teha ja mUlA mUDho] olave jima kuputra nija bApa. jijI tujha) 168 [9-4] bALa vRtti ka0 TakA pramukha. etale pramukha zabda niyukti, cUrNi pramukha levAM. te joI karIne Agama Apa ka0 pote bhAkhe. etale vRtti pramukha chAnI rAkhIne temanA bhAva joI Agamano artha ThIka besAre. pache loka agala ekaluM sUtra vAMce. te ajJAnI TIkA pramukhane olave. koI pUche "TIkA - niryukti mAno cho?' tivAre kaheye je "nathI mAnatA." jima kuputra hoya te potAnA bApane olave. etale bApa hoya sAdo, pote hoya chela. koi pUche je "A tumhAre sA sagA che ?" tivAre ADoavalo javAba dii. tima TIkA pramukhano upagAra ane tene na mAne. iti bhAvaH, 168 [9-4] sutra AgamanI vRtti, TIkA, niyukti Adi jue kharA paNa te chAnI rAkhIne, enA bhAva joIne Agamano artha pote besADe ane pachI loko samakSa to ekaluM sUtra ja vAMce, ne enA paranI TIkA Adine 128 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chupAve. koI prazna kare ke TIkA Adine mAno cho ? to nA pADe. jema koI chelabaTAu kuputrane koI pUche ke "A tamAre zA sagA thAya ?' tyAre bAjumAM sago bApa hovA chatAM ADoavaLo javAba Ape, enI jema TIkA Adino upakAra mAthe hovA chatAM ene ja nA mAne. vRjyAdika aNamAnatA, sUtravirAdhe dIna, jinajI sUtra artha tadubhaya thakI, pratyenIka kahyA tIna, jinajI tujha0 169[9-5] bA, nRtyAdika ka0 vRtti, cUrNi, bhASya tehani anusAra prakaraNa cAritrAdika aNamAnatA thakA te dIna, te bhAvadayA karavA yogya sUtrane ja virAdhe che, sUtranI ja AzAtanA kare che. yathA "samavAyAMgasUtre tathA naMdIsUtre sUtra87] kahyuM che : - 'AyAre NaM parittA vAyaNA saMkhejjA [aNuogadArA, saMkhejjA] veDhA, saMkhejjA silogA, saMkhejjAo nijjuttIo, saMkhejjAo paDivattIo, saMyo ityAdika kahyA che te mAne nahIM, tivAre sUtrane virAdhe che. valI sUtra pratyenIka 1, artha pratyenIka 2, tadubhaya pratyenIka 3 - zrI "ThANAMgasUtre' kahyAM che. yathA - 'sUyaM paDucca tao paDiNIyA pannattA taMjahA-suttapaDiNIe atthapaDiNIe tadupayAli' iti ThANuM 3, uddeza 4, kahyuM che. Ima ja bhagavatIsUtre zataka 8, uddeza 8 mAM che. to artha pratyenIka te niyukatyAdika nathI mAnatA. tene kahiche anyathA arthapratyenIka tadubhaya pratyenIka kone kahiche te batAvo. iti bhAvaka. 169 [9-5]. su0 vRtti Adine nahIM mAnIne teo sUtranI ja virAdhanA AzAtanA kare che. "sthAnAMga sUtra'mAM to sUtra, artha, ane tadubhaya ema traNa prakAranA pratyenIko (virodhIo) kahyAM che. akSara artha ja ekalo, jo AdaratAM khema; jinajI, bhagavAI aMge bhAdhio, trividha artha so kema, jinajI tujhaO 190 [9] 5. pAvijayajIkRta bAlAvabodha 129 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAjo ni:kevala akSarArtha ekalo mAnIzuM, jetaluM sUtra teTalo ja zabdArtha AdarIi, mAnIzuM ane prema ka0 tumane ima mAnatAM kuzala che to "bhagavatIsUtra'mAM trividha ka0 traNya prakAre vyAkhyAna artha kahivo te kima ghaTe? tathA "anuyogadvAre anugama 2 (be) prakAre "kuttApune ja niSutti pune ' sUtra 601] tathA "niSkutti pujAne tiviSe prasare 3yAya nitti puNe sUitra 604] ityAdi tathA udde nidde yu nipAne ravettAnapurije e gAthA anuyogadvAra sUitra 604, gA. 133 mAM che. tenA artha kima karasya? Iti. 170 [9-6] su0 jo kevaLa, jeTaluM sUtra teTalo ja zabdArtha svIkArIe to "bhagavatI sUtra" mAM traNa prakAre artha vyAkhyAna kahevAnuM kahyuM che ema kema ghaTe ? e ja rIte "anuyogadvAra"mAM be prakAre anugama kahyo che teno artha kema karavo ? sUtra aratha pahilo bIjo, nijuttII mIsa, jinajI niravi(va)zeSa trIjo valI, Ima bhAkhaMjagadIsa. jinajI tujha) 171 [9-7] bA) tema ja triNa prakAranuM vyAkhyAna dekhADe che. pahilo ka0 prathama, sUtra aratha ka0 sUtrano zabdArtha ziSyane devo. yathA : namo ka0 namaskAra thAo. arihaMta ka0 arIhaMta rAgadveSarUpa zatru haNyA te bhaNI 1, bIjo bIjI vAra eTale zabdArtha avala rIte AvaDyo tivAre bIjI vAra artha kahe che. nirjuttAI mIsa ka0 niyukti sahita artha kahe. he ziSya ! te arihaMta cyAra prakAranA che. nAma-sthApanA-dravya ne bhAva bhede. yataH - 'nAmajiNA jiNanAmA ThavaNajiNA puNa jiNaMdapaDimAo / davvajiNA jiNajIvA bhAvajiNA samavasaraNatthA // 1 // ityAdi, ima bIjIvAra arthe AvaDyo tivAre trIjI vAra phirI eha ja padano artha niravi(va)zeSa ka0 samasta kahe, etale prasaMge prasaMge sarva kahe. naigamAdika naye zakti hoya to phalAve. tehanA sAdhana kahe. 130 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAharaNa, arihaMtanamaskAranuM phala kahe, ityAdika, etale e bhAva je prathama arthamAM TIkA-carNi, bIjA arthamAM niryukti, bIjA arthamAM bhASya AvyuM. ima he jagadIza ! tuM bhAkhe che. kada 'bhagavatI'mAM zataka 25, uddezo 3 'suttattho khalu paDhamo bIo nijjuttimIsio bhaNio / taphaDyo ya khivazeso prapta vihI hor aNubone // ? //' iti. e gAthA zrI naMdIsUtra madhye paNi che. [sUtra 120 gA. 87] te mATe artha pramANa kare te khema thAya. anyathA mahA akalyANa thAya. 171 [9-7] su. guru ziSyane traNa prakAre vyAkhyAna kare. prathama sUtrano zabdArtha Ape. bIjI vAra niryukti sahita artha kahe. trIjI vAra naya, nikSepa, udAharaNa va.thI artha kare. Ama prathama arthamAM TIkA ane cUrNi, bIjA arthamAM bhASya Ave. trIjA arthamAM naya-nikSepa Ave. chAyA nara cAle cale, rahe thiti tasa jema, z2inajI, sUtra aratha cAle cale, rahe thiti tasa tema. jinajI tujha0 172 [9-8] bALa te upara dRSTAMta dekhADe che. mAi naranI chAyA ka chAMhiDI ane te na cAlate cAle te puruSa hIDe tivAre chAMhiDI paNa hIDe. rahe ka0 puruSa ubho rahe tivAre, tasa ka te chAyAnuM, thiti ka0 rahevuM thAya. jema e tima sUtra-arthamAM paNa ima bhAvavuM. sUtra cAle aratha cale ka0 cAle, rahe ka0 sUtra rahe, tivAre tasa ka te arthanuM paNa, thiti ka0 rahevuM thAya. iti bhAvaH. 172 [9-8] su0 jema vyakti cAle tema tenI chAyA paNa cAle ane vyakti UbhI rahetAM chAyA paNa sthira rahe tema sUtranI sAthe artha paNa cAle, sUtra rahe tyAM artha paNa sthita rahe. artha kahe vidhi vAraNA, ubhaya sUtra jima 'ThANa'jinajI, tima pramANa sAmAnyathI, navI pramANa apramANa. jinajI paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha tujha0 173 [9-9] 131 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAva valI artha kahe ka0 TIkA pramukha hoya te ja samajhAve. vidhi ka0 vidhivAda, tathA vAraNA ka0 niSedhasUtra. ubhaya sUtra ka0 vidhisUtra tathA niSedhasUtra. e bihu sUtra jima ThANa ka0 ThANAMgasUtra madhye kahyA che. yathA- ___'no kappai niggaMthANaM vA niggaMdhINa vA imAo uddivAo gaNiyAo ucitajitAo paMca mahaNNavAo mahAnaio aMtomAsassa dukhutto vA tikhuto vA uttarittae saMttarittae vA taM jahA gaMgA-jaUNA-sarassai-erAvatI-mahI' Iti. e rIte niSedha karIne valI lagatA ja sUtramAM AjJA karI. yathA - ___paMcahiM ThANehiM kappaMti taM0 bhayasi vA dubbhikkhaMsi vA pavvahejja ca >>o ti 3ya iva Anamajja mahatA kA karipadi iti. e be sUtra kahyAM. eka vidhinuM, eka niSedhanuM. eha bemAM kahyuM sUtra pramANa karizuM ane kahyuM sUtra apramANa karIi ? ihAM eke apramANa na thAya iti bhAva: have pachavADAnA be padano artha, tima ka0 te rIte, jima "ThANAMga" madhye bihu sUtra dekhADyA tima pramANa sAmAnyathI ka0 sAmAnya pramANa je sUtra che te sUtrathI navi pramANa apramANa ka0 IhAM sAmAnya pada, te mATe jANIba chIche je vizeSa pada bAhirathI lAvII tivAre ima artha thAya. vizeSa pramANa te TIkA pramukha te apramANa navi ka0 apramANa na thAya. eTale e bhAva : pramANa be prakAranA. eka sAmAnya pramANa, bIjuM vizeSa pramANa. temAM sAmAnya pramANa te sUtra kahIzuM. jemAM sAmAnyapaNe sUcA mAtra kahyuM. vizeSa pramANa te artha TIkA pramukha kahieN, jehamAM vizeSe vistArIne kahyuM che. e 2 (ba) pramANa che. temAM sAmAnya pramANa kharuM, vizeSa pramANa khoTuM ima na kahevAya. sAmAnya pramANathI vizeSa pramANa apramANa kima thAya? iti bhAva:. 173 [9-9]. su0 'sthAnAMga sUtramAM vidhisUtra ane niSedhasUtra ema be prakAranA sUtro kahyAM che. A be sUtromAMthI kayuM pramANa karAya ne kyuM pramANa karAya? ahIM ekeya sUtra apramANa na thAya. sAmAnya pramANa te sUtra. temAM sAmAnyataH sUcana rUpe je kahevAyuM hoya che. vizeSa pramANa eTale ke artha. TIkA dvArA vistArIne kahevAyuM hoya. emAM sAmAnya pramANa kharuM ne vizeSa pramANa khoTuM ema na kahevAya. sAmAnya pramANathI vizeSa pramANe apramANita kevI rIte thAya ? 132 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMdha yaMga jima be milI, cAle icchita ThANa, jinajI, sUtra artha nima jANII kalya bhASyanI vANi. jinajI tujha174 [9-1O) bALa jima aMdha=locanahIna ane paMgu ka0 caraNahIna be miline cAle, icchita ThANa ka0 vAMchita thAnika bhaNI cAleM tima sUtra ane artha je TIkA pramukha miline yathArtha sthAnake artha joDI sakIi ima kalpabhASya'nI vANI che. 174 [9-10 su0 jema aMdha ane paMgu banne maLIne Icchita sthAne jaI zake tema sutra tathA artha maLIne yathArtha sthAne joDI zakAya che ema kalyabhASyanI vANI che. vidhi udyama bhaya varNanA utsarga apavAda, jinajI, tadubhaya arthe jANII sUtrabheda avivAda. jinajI tujha175 [9-11] bA) valI vidhisUtra 1, udyamasUtra 2, bhayasUtra 3, varNanasUtra 4, utsarga sUtra 5, apavAda sUtra 6, tadubhaya sUtra 7, e sarva sUtranA bheda arthathI khabara paDe, nahIMtara sI khabara paDe ke A sUtra te sI apekSAnuM che ?yathI - [ dha. 2. pra. , gA. 106 nI vRtti ] 'saMpatte bhikkhakAlaMmi, asaMbhaMto amucchio / rUpA no bharapAIi Tag ? I'iti "dazavaikAlika paMcamAdhyayane sUitragAthA 83] ityAdika vidhisUtra kahiche 1. tathA dumapattae paMDuyae jahA nivaDai rAigaNANaM accae / pavuM anumAna navi samaye yama ! mA pamAyaNa nA iti uttarAdhyayane dazamAdhyayane (gA.1] tathA [.2..., gA.106 nI vRtti ityAdika te ughamasUtra kahiche. 2. tathA narakane viSe mAMsa-rudhirAdika varNavI kahevAM. yathA "uttarAdhyayane" mRgADadhyayanamAM tathA "sugaDAMga'mAM narakavibhakti adhyayanamAM te paramArthe mAMsAdika nathI, paNa bhayasUtra che. yataH 'naraesu maMsa-ruirAi bhaNiyaM jaM taM pasiddhimitteNaM / bhayaheu iharA tesiM, viubviya bhAvao na bhayaM // 1 // paM. pavijayajIkRta bAlAvabodha 133 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ityAdi bhayasUtra 3. tathA "ddhimaya saddhiAuvavAI, jJAtAdharmakathA pramukhane viSe prAI sUtra che te varNaka sUtra che. 4. tathA "phanvejiM chenTa UMniyAM neva ThaMDuM maifmannA' ityAdika SajIvanikAyanAM rakSaka pramukha sUtra AcArAMgAdikane viSe [tathA dharmaratna pra. gA. 106nI vRtti utsarga sUtra jANavA. 5. tathA chedagraMtha te prAyaH apavAdasUtra che athavA : 'na vA labhijjA niuNaM sahAyaM, guNAhiyaM vA guNao samaM vA / / ikkovi pAvAi vivajjayaMto, viharijja kAmesu asajjamANo // 1 // ' [uttarA. 32.5 tathA dUdha. 2. pra. , gA. 106 nI vRtti ] ityAdika apavAdasUtra jANavA 6. tathA tadubhaya sUtra te jehamAM utsarga -apavAda sAthe kahevAI 7. yathA : 'aTTaljhANe bhAve samma ahiyAsiyavao vaahii|| tabbhAvaMmi o vihiNA, paDiyArapavattaNaM neyaM // 1 // [dharmaratna pra. gA. 106nI vRtti.] ityAdika aneka prakAranAM samaya-parasamaya, nizcaya-vyavahAra jJAnakriyAdika nAnA nayamatanA prakAzaka sUtranA je bheda te avivAdapaNe ka0 jehamAM jhagaDo na UThe e rIte svasthAnake arthathI joDAya. 175 [9-11] suo 1 vidhisUtra, 2 ughamasUtra, 3 bhayasUtra, 4 varNanasUtra, 5 utsargasUtra, 6 apavAdasUtra, 7 tadubhaya sUtra. - A sarva sUtranA bheda arthathI ja jaNAya che. te vinA sUtranI apekSAnI khabara kema paDe ? e ja rIte svasamaya - parasamaya, nizcaya-vyavahAra, jJAna-kriyA Adi naya matanA prakAzaka sUtranA be bheda avivAdapaNe svasthAnake arthathI joDAya che. oha bheda jANyA vinA, kaMbA moha laIta, jinajI, bhaMgaMtara pramukhe karI, bhAkhyuM bhagavaI taMta. jinajI tujha) 176 [9-12 bA0 eha bheda jANyA vinA kAMkSA mohanI ka0 mithyAtva mohanI, lahaMta ka0 veda, maMgetara pramukhe karIne vedaI ima "bhagavatIsUtra'mAM taMta u, yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 1 34 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka0 nizce bhAkhyuM che. etale e bhAva je sUtra to vividha AzayanA hoya te AzayanA mAlama na paDe tivAre manamAM zaMkA Upaje je A kharuM ke A kharuM ? ehavI zaMkA thAya ane zaMkA te mithyAmohanI thAya, tathA cokta bhagavatyAM prathama zate, tRtIyodezake - 'atthi NaM bhaMte ! samaNA vi niggaMthA kaMkhAmohaNijjaM kammaM vedeti ? goyamA ! tehiM tehiM nANaMtarehiM daMsaNaMtarehiM caritaMtarehi liMgaMtarehiM pavayaNaMtarehiM pAvayaNaMtarehiM kappaMtarehiM maggaMtarehiM mataMtarehiM bhaMgaMtarehi NayaMtarehiM NiyamaMtarehiM pamANaMtarehiM saMkitA kaMkhitA vitigicchittA bheyasamAvaNNA kalusamAvaNNA na vastu samaLA fjthA vAmo bakhkha mAM vaiveti iti. ehanA samAdhAna 'bhagavatIvRtti'thI joi lejyo. te mATe TIkA pramukha arthe ja sarva samAdhAna thAya. AmnAya pAmIiM. paNa kevala sUtre na pAmIiM. ihAM bhaMgaMtara pramukhe kahyuM te 'madhya grahaNe AvaMtayoAhaNam' iti nyAyAt. bALavRMtahiM pada paNa levAM. 176 [9-12] su0 vividha AzayanA sUtronA bheda na jANIe to manamAM zaMkA jAge. e mithyAtvamohanI kahevAya. AnuM samAdhAna TIkA Adi sUtranA artha jANyAthI ja thAya. Ama 'bhagavatI sUtra'mAM 'bhaMgaMtarehiM' pada AdithI kahevAyuM che. parivAsita vAri(rI) karI, lepana azana azeSa, jinajI, kAraNathI ati AdaryA, paMcakalpa' upadeza.jinajI tujha0 177 [9-13] bALa parivAsita ka0 vAsI, rAtre rAkhavuM te, vArI karI ka0 vArIne, etale munine saMnidhi mAtra paNa rAkhavuM rAtri na ghaTe. ehavuM kyuM te kahe che. lepana ka0 vilepana athavA kusumavAsita tela pramukha ane azana ka0 AhAra pramukha, te vArIne valI kAraNathI ati ka0 atyaMta kAraNe AdaryAM ka te munii aMgIkAra karyAM etale vAsI rAkhavAnI munine AjJA karI. te paMcakalpa' graMthano upadeza che. upalakSaNathI 'nizItha'ne viSe paNa kahyuM che. yataH 'nanu auSadhAdisaMnidhiH kriyate na vA, ucyate, utsargeNa na kalpate bAraNe tu "vatsapi' tathAhi - paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 135 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'vocchinnamaMDavaM nAma jattha dujoyaNabbhaMtarao gAmaghosAi natthi, tattha turIyae kajje na labbhai, ao tattha vocchitramaMDave ussahagaNo parivAsijjai' iti. te mATe e kAraNAdika prakAra te TIkA pramukha vinA mAlima na thAya. 177 [9-13] su0 munie rAtre vAsI rAkhavuM ke pAse rAkhavuM ? kusumavAsita tela, AhAra vagere. vAsI rAkhavAnI munine AjJA karI che. tevo 'paMcakalpa' graMthano upadeza che. 'nizItha'ne vize paNa Ama kahyuM che. A kAraNa vagere TIkA vinA samajAya nahIM. varSAgamana nivArio, kAraNe bhAkhyuM teha, jinajI 'ThANAMge' zramaNI taNuM, avalaMbAdika jeha,jinajI rAkhavuM te na ghaTe. zuM na paNa atyaMta kAraNe ene tujha0 178 [9-14] - bA0 varSAgamana ka0 comAsAne kAle jAvuM, vihA2 ka2vo. nivArIo ka0 vAryuM che. yataH zrI 'ThANAMge' ThANuM 5, uddeza 2 'No kappai niggaMthANaM vA niLathILavA patramapAkasaMmi gAmANugAma vUtti' iti. tathA valI kAraNe bhAkhyuM teha ka kAraNe varSAkAlamAM paNi vihAra karavAnI AjJA karI, yathA 'ThANaMge' ThANuM 5, uddezA 2 136 -- 'paMcahiM ThANehiM kappai taM0 bhayaMsi vA dubbhikkhasi vA jAva mahatA vA gaLAriai' iti. tathA taaiva - 'vAsAvAsaM pajjosaviyANaM No kappai niggaMthANaM vA niggaMthINaM vA gAmANugAmaM dUijittae, paMcahi ThANeMhiM kappai taM0 NANaTTayAe daMsaNaTTayAe caritaTTayAe AyariyauvajjhAe vA se visuMbhejjA AyariyauvajjhAyANaM vA vahitA vecAva--rayA' iti. valI zrI 'ThANAMga'ne viSe zramaNI ka0 sAdhavInuM avalaMbana ka0 AlaMbe to prabhujInI AjJA na atikrame. yataH 'paMcahi ThANeMhiM samaNe niggaMthe niggaMthiM geNhamANe vA avalaMbamANe vA ikkamai. taMo niggaMthiM ca NaM annayare pasujAie vA pakkhijAie vA ohAejjA u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tattha niggaMthe niggathiM geNhamANe vA avalaMbamANe vA NAikkamai. niggaMthe niggarthi (duggaMsi vA visamaMsi vA pakkhalamANiM vA pavaDamANiM vA) geNhamANe vA avalaMbamANe vA NAikkamai, niggaMthe niggathiM seyaMsi vA paMkasi vA paNagaMsi vA udagaMsi vA ukkasamANiM vA uvajjamANi vA geNhamANe vA avalaMbamANe vA NAikkamai. niggaMthe niggaMthiM NAvaM AruhamANe vA uruMbhamANe vA jAva NAIkamai. khettaittaM jakkhai8 jAva bhattapANapaDiyAIkkhittaM niggaMthe niggaMthiM geNhamANe vA vartanamAo vA pazcima. ityAdi. e upalakSaNathI sAdhu- sAdhavI bhelA vase eka sthAnake ehavA paNa AlAvA che, "zrI ThANAMga' madhye. te keTalA likhAya? ane valI navame ThANe brahmacarA kahyA tehamAM strInAM aMgopAMga jovAM nahIM, bhItine AMtare vasavuM nahIM ima kahyuM te to prasiddha che. mATe pratipakSI AlAvo upAdhyAyajIe saMbhAryo nahIM. ame lakhyo paNa nahIM. to vRtyAdika vinA kima baMdha bese? 178 [9-14] su0 "sthAnAMga sUtramAM vaSakALamAM vihAra karavAnuM nivArya che. paNa cokkasa kAraNe vihAra karavAnI AjJA paNa karI che. vaLI e ja graMthamAM sAdhvIjIne avalaMbana kare to prabhunI AjJA atikrame nahIM ema paNa kahyuM che. sAdhu-sAdhvI eka sthAnake bheLA vasI zake evuM kathana paNa emAM che. Ama pakSI ke pratipakSI kathano graMthomAM che, te vRtti Adi vinA kema baMdha bese ? AdhAkarmAdika nahI, baMdha taNo ekaMta, jinajI, sUyagaDe te kima ghaTe, viNa vRjyAdika taMta, jinajI tujha) 179 [9-15 bALa AdhAkarmI AhAra karatAM nahIM ka0 nathI kahyo. baMdha taNo ekAMta ka0 karmabaMdhano ekAMta nathI, eTale e bhAva : AdhAkaramI AhAra karatAM karame baMdhAye paNi kharo ane valI na baMdhAya ima paNa kahyuM te "sugaDAMga sUtra' madhye kahyuM che. e kima ghaTe ? yataH - 'AhAkammANi bhuMjaMti, aNNamaNNe sakammuNA / uvalitte viANijjA, aNuvalite ti vA puNo // 1 // paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 137 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eehiM dohi ThANehiM, vavahAro Na vijjii| eehiM dohi ThANehiM, aNAyAraM tu jANae // 2 // aMga 2, adhyayana 21 meM che. e vAto TIkA pramukha vinA kima sUtra spaSTa thAya? 179 [9-15. su0 zrI "sUtrakRtAMga' sUtramAM AdhAkarmI AhAra karatAM karma baMdhAya paNa kharuM ne na paNa baMdhAya ema kahyuM te kema ghaTe ? AvI vAto TIkA Adi vinA kevaLa sUtrathI spaSTa na thAya. viharamAna gaNadhara pitA, jina janakAdika jeTha, jinajI, krama valI Avazyaka taNo, sUtra mAtra nahIMtaha. jinajI tujhaO 180 [9-16 bA0 valI viharamAna ka0 vIsa vicaratA prabhujI tathA tenA gaNadhara, valI teDuMnAM pitA upalakSaNathI mAtA-laMchana-nagarI vijaya-parivAra-kevalI pramukha te sUtramAM na jaDe, athavA vIsa viharamAna upalakSaNathI gaNadharAdika lIjIIM tathA gaNadhara ka0 RSabhAdikanA gaNadhara sarva sUtramAM nathI. tathA gaNadharapitA pramukha sUtra mAtra nathI. tathA jina ka0 covIsa tIrthakaronA janakAdika ka0 pitA mAtA, upalakSaNathI bIjo paNa parivAra sarva sUtramAM nathI. "AvazyakAdika mAne to hi jaDe te jANavuM. valI Avazyaka che ubhaya TaMka paDikamaNuM karavuM teno je krama ka0 anukrama je "A pachI A kahevuM ityAdika, sUtra mAtra nahIM teha ka0 sUtramAM na lAbhe. ehavI ghaNI vAto che. ketIka likhAya? paNa prakaraNa niryukyAdika mAne to mArI paDe. anyathA gothAM ja khAya. 180 [9-16] su0 viharamAna vIzInA vIsa tIrthakaro, temanA gaNadharo, temanA pitA-mAtA-laMchana-nagarI-vijaya-parivAra-kevalI vagerenI mAhitI sUtramAM maLe nahIM. e ja rIte RSabhadevanA gaNadharano ullekha sUtromAM nathI. Avazyaka AdimAM mAnIe to ja A mAhitI jaDe. emAMya pratikramaNanAM sUtrono anukrama paNa emAM nathI. eTale prakaraNa-niryukti AdimAM mAnIe to ja A pamAya, nahIM to gothAM khavAya. artha vinA kima pAmiI bhAva sakala anibaddha, jinajI, gurumukha vANI dhAratAM, hove sarva subaddha. jinajI tujha) 181 [9-17] 138 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALa artha ka0 TIkA pramukha vinA kima pAmIzuM ? sakala ka0 samasta, anibaddha ka0 aNIbaMdha, dhurathI chehaDA lage sarva vAta kima jaDe ? sUtramAM ligAreka nAma mAtra kahe. saMpUrNa to TIkA pramukhamAM lAbha, athavA anibaddha ka0 sUtramAM nathI baMdhANA ehavA bhAva to ghaNA rahyA che. atyaMta thAvaramAMthI AvI jima madevAjI mokSe gayAM ItyAdika vigara bAMdhyA pa00 Adeza che. ityAdika kevala sUtre kima gamya thAya? te mATe gurnAdikanA mukhanI vANI sAMbhalIi. saMpradAika hoya te dhAratAM thakAM hove, sarva subaddha ka0 sarva subaddha thAya, suyuktivaMta thAya. 181 [9-17] su0 artha vinA, AraMbhathI cheDA lagInI kramika vAto kevI rIte jaDe ? sUtramAM to lagIra nirdeza ja hoya. TIkAmAMthI e saMpUrNa pamAya. sUtramAM nibaddha na thayA hoya evA ghaNA bhAvo che. te kevaLa sUtra dvArA kevI rIte ga thAya ? gurumukhethI vANI sAMbhaLatAM, sAMpradAyika dhAraNA karatAM A sarva subaddha thAya. pustaka artha paraMparA, saghalI jehane hAthi, jinajI, te suvihita aNamAnatA, kima rahasya nija Athi ? jinajI tujha) 182 [9-18] bA) pustaka aMgopAMgAdika akSara nyAsarUpa artha-TIkA pramukha paraMparA je guru saMpradAya sarva jehane hAthe che evA je suvihita zuddha mArganA prarUpaNahArA tehane aNamAnatAM, aMgIkAra karyA vinA, kima rahasya? nija Athi ka0 potAnI samakita rUpa Athi je dhana te kima rahasya ? 182 [9-18]. su, pustako, artha, guru-saMpradAyanI paraMparA te sarva jenA hAthamAM che tevA suvihita zuddha mArganA prarUpaka gurune aMgIkAra karyA vinA samyaktvarUpI saMpatti zI rIte Take ? sadguru pAse sIkhatAM, artha mAMhi virodha, jinajI, hetu vAda Agama prate, jANe jeha subodha. jinajI tujha0 183 [9-19] paM. padmavijayajI kRta bAlAvabodha 139 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAve te mATe svacchaMdApaNuM TAlI sadguru pAse vinayAdike karI sUtraartha dhAratAM artha je TIkA pramukha temAM kAMya virodha nathI. eTale te mUrkha loka ima jANe che je sUtramAM virodha nathI paNi arthamAM virodha che. paNi gurumukhe sIkhatAM kAMya virodha nathI. tathA e rIte guru pAse dhAratAM, hetuvAda ka0 kAraNa nimitta bAda Agama je siddhAMta te prate jANe. valI jeha subodha ka0 bhalo bodha thAya. 183 [9-19] sutra mATe svacchaMdatA choDIne vinayabhAve sadguru pAse sUtranA artha jANavA joIe. AmAM kAMI ja khoTuM nathI. paNa keTalAka mUDha loko ema mAne che ke sUtramAM virodha nathI paNa arthamAM virodha che. A vAta khoTI che. gurumukhe zIkhavAmAM kAMI ja virodha nathI. ethI to UlaTAnuM Agamano subodha rUDI rIte thAya. arthe matabhedAdike je virodha gaNata, jinajI, te sUtre paNi dekhacce jo jocce ekaMta. jinajI tujha) 184 [9-20] bALaarthe ka0 TIkA pramukhane viSe, matabhedAdike ka7 koI matabhede, koi vAcanAMtare bhede bheda dekhIne je virodha gaNe che te kahe che: "je TIkA pramukha virodhI che, milatAM nathI to] kima mAnIzuM ?" je prANI TIkA pramukhamAM joye te sUtramAM paNa dekhaye. jo jocce ekAMta ka0 ekAMte, nizca karI je joyeM to sUtramAM paNi ghaNo virodha che te kima nathI jotA? iti bhAva:. 184 [9-20] su0 koI arthamAM-TIkAmAM, vAcanAmAM, matamAM bheda jue che. ane tethI dalIla kare ke TIkAo ekabIjI sAthe maLatI nathI, parasparanI virodhI che to tene kema mAnIe? paNa jene TIkA AdimAM virodha dekhAya che tene sUtramAM paNa virodha dekhAze. virodha to sUtramAM paNa che e kema nathI vicAratA ? saMharatAM jANe nahI, vIra kahe Ima kalya, jinajI, saMharatAM paNi nAno, prathama aMga" che jalpa. jijI tujha185 [9-21] u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 14) Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALa teha ja sUtranA virodha dekhADe che. saMharatAM ka0 devAnaMdAnI kRddhi thakI leine trisalAne kUkhe saMryA. te saMdaratAM vIra svAmI jANe nahIM ka0 jANyuM nahIM. Ima "zrI kalpasUtra'mAM kahyuM che. yathA - 'sAharijjissAmitti jANai, sAharijjamANe na jANai, sAhariemitti jANai' iti pAThAta, tathA vIrasvAmIne haraNagamapIi saMryA te avasare prathama aMga je AcArAMga', tehamAM nANano jalpa che ka0 jJAnano zabda che. eTale e bhAva je saMdaratAM jANe ima kahyuM che. tathA ca tasUtra - 'sAharijjissAmitti jANai, sAhariomitti jaanniN| harimAne vi nAga; te samaMISo ' iti "AcArAMge', paMcadaze bhAvanAdhyayane skaMdha 2, sU. 176] iti virodhaH 185 [9-21] . su0 sUtramAM paNa kevo virodha che te ahIM darzAvAyuM che. kalpasUtra'mAM kahe che ke devAnaMdAnI kUkhethI trizalAdevInI kUkhe saMharatAM vIrabhue jANyuM nahI-jayAre 'AcArAMga'mAM vIraprabhune haraNagamepIe saMdaryA te prabhue jAyuM ema kahyuM che. RSabhakUTa aDajoyaNAM, jaMbupati sAra, jinajI, bAra valI pAThAMtare mUla kahe vistAra. jinajI, tujha0 186 [9-22) bA) valI RSabhakUTa ATha jojanano vistAra mUle che. ima 'jaMbudvIpa pattIsUtra' maNe kahyuM che. yataH - _ 'etthaNaM UsabhakUDe nagakUDe patratte aTThajoyaNAI uDDhe uccatteNaM do joyaNAI ubveheNaM mUle aTThajoyaNAI vikkhaMbheNaM majhe cha joyaNAI vikhaMbheNaM uvari vAra no khArUM vizaami' ityAdie "jaMbUdvIpa pannattI'no pATha che. sAra ka0 pradhAna ehavI jaMbUdvIpa pannattI kahe chaiM. ima gAthAno anvaya karI artha karIi. valI ka0 eka pATha to e kahyo. valI e "jaMbUdvIpa pattI'mAMhi je pAThAMtare ka0 pAThAMtare ehavo pATha likhIne, bAra ka0 bAra yojana mUle vistAra kahyo che te kima male? eka sUtramAM be pATha yA? sarvajJanA jJAnamAM paM. pavijayajIkRta bAlAvabodha 141 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phera nathI, to saMdigdha vacana kima hoIM ? iti bhAvaH. tathA ca tatpAThaH pAThAMtara : * 'mUle bArasa joyaNAiM vikkhaMbheNaM majjhe aTTa joyaNAiM vikkhaMbheNaM uvari vattArikhopA nimeLa ityAdika pATha jojyo. kevala sUtre melavI Apayo. itibhAvaH. 186 [9-22] su 'jaMbUtIpapatti'mAM kahyuM che ke RSabhakUTano vistAra ATha yojanamUla che. e ja graMthamAM pAThAMtare eno vistAra bAra yojana mUla kahyo che. eka ja sUtramAM be pATha che. sattAvana saya malline, maNanANI samavAya, jinajI, ATha sayA 'jJAtA' kahe, e to avara upAya. jinajI bALa sattAvanase 5000 mallInAtha svAmIne, paryAyajJAnI kahyA che, 'zrI samavAyAMga sUtra' madhye. tujha0 187 [9-23 maNanANI ka0 manaH yataH "mannallAM garabo sattAvarga mApakhtavanALisayA hosthA' iti. 'zrI jJAtAsUtra' madhye mallInAtha svAmIne ja manaHparyAyajJAnI, ATha sayA ka0 AThase 800 kahyA che. yathA 'gaTTupayA maLapannavanALILuM' iti. ezrI 'samavAyAMgasUtra' tathA 'jJAtAsUtra' sAthe milyuM nahIM e virodha. e to avara upAya ka0 e melavavAno upAya te anya ja che. te to gItArtha jJAnI jANe. 187 [9-23] su0 'zrI samavAyAMga sUtra' mAM zrI mallInAthane 5700 manaHparyavajJAnI kahyA che jyAre 'zrI jJAtA sUtra'mAM emane 800 mana:paryavajJAnI kahyA che. A virodhano upAya to anya ja che. 'uttarAdhyayane' thiti kahI, aMtarmuhUrta jaghanya, jinajI, vedanIyanI bAra te, pannavaNAmAM anya, jinajI, tujha. 188 [9-24] bALa 'zrI uttarAdhyayana sUtra' madhye vedanI karmanI sthiti jaghanya aMtamuhUrta kahI che. ihAM vedanI pada trIjA padamAM kahyuM che te lIjIiM. yataH 142 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'udahisarisanAmANaM, tIsai koDAkoDio / ukkosiyA Thii hoI, aMtomuhattaM jahaniyA // 1 // AvaraNijjANa duNhapi veyaNijje taheva ya / aMtarAe ya kammami, ThiI esA viyAhiyA // 2 // ' iti "uttarAdhyayana' 33 (gA. 19-20 meM kahyuM che. te vedanI karmanI ja, bAra te ka0 bAra muhUrtanI sthiti jaghanya zrI "pannavaNAsUtra" madhye kahI che. yathA 'sAyAveyaNijjassa iriyAvahiyabaMdhagaM paDucca ajahaNNamaNukkoseNaM do samayA saMparAiya dhigaM paDucca jahaNNeNaM bArasamuhuttA ukkoseNaM pannarasa sAgarovama joDAjoDo' ityAdi. to "pannavaNAsUtra" tathA "uttarAdhyayana sUtra sAthe na malya iti virodhaH. te to anya judI vAta che. 188 [9-24] suo "zrI uttarAdhyayanasUtra'mAM vedanIya karmanI sthiti jaghanya aMtarmuhUrtanI kahI che. jayAre zrI pannavaNA sUtra" mAM e ja karmanI bAra mUhUrta jadhanya sthiti kahI che. anuyogakAre' kahyA, jaghana nikhapA yAra, jinajI, jIvAdika to navi ghaTe dravyabheda AdhAra. jinajI, tujha0 189 [9-25] bA0 valI "zrI anuyogadvAra" sUtrane viSe ima kahyuM che je vastunA jetalA nikhepA tAharI buddhithI thAya teTalA nikhepA tihAM te vastunA karaye. kadAcit ghaNA nikhepAtuM na jANe tihAM paNa cyAra nikhepA to avazya karaje. etale Ima AvyuM je jaghanyathI cyAra nikhepA to saghale karavA. cAramAM ochA to hoya ja nahIM. nAmanikSepa 1, sthApanA nipekSa 2, dravyanipekSa 3, bhAvanipekSa 4. evaM 4 avazya karavA. yataH 'jattha ya jaM jANijjA, NikkhevaM Nivikhave NiravasesaM / jattha vi ya na jANijjA, caukkayaM nikkhive tattha. // 1 // ' ItyanuyogadvAra sUtre. sUi.8, ga-1] tivAre jIvAdika zabdanA nikhepA navi ghaTe ka0 ghaTe nahIM, syA mATe? te hetu kahe che. dravya ka0 dravyaniSepo, bheda AdhAra ka0 bhinna AdhAre paM. padmavijayajIkata bAlAvabodha 143 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAI je mATe bhAvanuM kAraNa te dravya. tivAre jIvano dravyaniSepo kima thAya? bhAva jIva thAvAnuM kAraNa hoya te dravyajIva thAya, je mATe sakala jJAnAdika guNarahita hoya tivAre dravyajIva kahevAya. te to jJAnAdika guNe hIna to hove nahiM. 'davvaM pajjavaviuyaM davvaviuyA ya pajjavA natthi, iti vacanAt. te mATe maMDUkanA jaTAnA bhAranI pare samasta dharmarahita padArtha ja nathI. te mATe e dravyanipA jIvAdikamAM zUnya che. Adi zabdathI paramAvAdika lIjIiM. jima dravya deva munirAjane kahIMI tima dravyajIva kohane kahesyo? tehanA samAdhAna to paMcAgI pramukhathI nIkale. iti. atrArthe "tattvArthavRtti' joyo 189 [9-25]. sutra "anuyogakAra" sUtramAM kahyuM che ke je vastunA jeTalA nikSepo thAya eTalA karavA paNa ghaNA nikSepa na jANatA hoIe to paNa cAra nikSepA avazya karavA. enuM tAraNa e ke nikSepA cArathI to ochA na ja hoya. 1. nAma, 2. sthApanA, 3. dravya, 4. bhAva. jIvAdika zabdanA nikSepA ghaTe nahIM. kemake vyanikSepA bhinna AdhAre thAya; jIvano dravyanikSepo hoya nahIM. dravyanikSepa jIvAdikamAM zUnya che. ahIM "Adi zabdathI paramANu vagere anya jIvo paNa Ave to pachI dravyajIva kone kahevo ? AnuM samAdhAna paMcAMgI AdithI nIkaLe. Ima bahuvacana nayaMtare, kaMI vAcanAbheda, jinajI, Ima arthe paNi jANII, navi dharII mani kheda. jinajI, tujha0 190 [9-26] bALa ima bahuvacana ka0 ghaNAM vacana, sahakaDoM gameM virodha lAge alpabuddhivAlAne, ehavA pATha sUtramaLe che. te koI sthAnake nayabheda bheda vyAkhyA hoya, koI sthAnake vAcanAbheda ka0 vallabhI mAthurI vAcanA 2 (be) thaI, tiNe bheda thayo. ima upalakSaNathI matAMtara pramukha lipIdoSa paNa lIjIiM. e jima sUtramAM bheda che tima arthe ka0 TIkA pramukhane viSe paNa nayAMtare karI, vAcanAMtare karI bheda koI sthAnake Ave. te mATe TIkA pramukha dekhIne manamAM kheda na dharI che. sUtra tathA artha barAbara che. 190 [9-26] u. yazovijayajIkata 350 gAthAnA stavanano 144 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su0 A rIte alpabuddhine to aneka prakAre vacanavirodha lAge evA pATha sUtromAM che. koI jagAe vAcanAbheda hoya, kyAMka nayabhede vyAkhyAbheda hoya, kyAMka lipibheda hoya. jema sUtramAM tema TIkAmAM - arthamAM paNa bheda dekhAya. A kAraNe kheda dharavo nahIM. arthakArathI AjanA, adhika zubhamati koNa?, jinajI, tole amiya taNe nahIM Ave kahiI lo. jinajI, tujhaO 191 [9-27] bALa arthakAra je niryukti-TIkAkAra teha thakI AjanA je Adhunika adhika zubhamatinA dhaNI koNa thayA? etale e bhAva. je samudrabuddhinA dhaNI TIkAkAra, cauda pUrvanA dhaNI niyuktikAra tehathI zubhamati koNa thayA ? etale zubhamati nahIM ja. Iti bhAva:. lokamAM ukhANo che je khAMDanA khAnahAra te rIte e zubhamati jANavA. te ja daSTAMte daDha kare che. tole amiya taNe nahIM ka0 amRtane tole na Ave. kahII lUNa ka0 koi kAle lUNa, iti bhAvaH, 191 [9-27]. - su. je agAunA arthakAro - caudapUrvanA dhaNI niryuktikAro ane samudra jevI buddhinA dhaNI TIkAkAro - temanAthI AjanA adhika buddhivALA koNa hoI zake ? koI kALe mIThuM (namaka) amRtane tole Ave nahIM. rAjA sarIkhuM sUtra che, maMtrI sarIkho artha jinajI, ehamAM eke helIo, diI saMsAra anartha. jinajI, tujha0 192 [9-28] bAve te mATe rAjA sarIkhuM ka0 cakravarti barAbarI sUtra che. maMtrIzara sarIkho te artha che. eTale rAjAno Azaya maMtrI jANe, tima sUtrano Azaya arthakAra kahe. bIjo koI sUtra-Azaya na jANe. ehamAM ka0 e bihumAM thakI eke dilIo ka0 eke siMghuM thayuM, dii saMsAra anartha ka0 saMsArano anartha Ape, bhavaparaMparA vadhAre. 192 [9-28]. su0 sUtra rAjA che ne artha maMtrI che. jema rAjAno Azaya maMtrI jANe tema sUtrano Azaya arthakAra kahe. A bannemAMthI ekeyanI avahelanA thAya nahIM. ema karavA jatAM bhavaparaMparA ja vistare. paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 145 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je samatole Acare, sUtra-artha syuM prIti, jinajI, te tujha karuNAI vare, sukha jasa nirmala nIti. jinajI, tujhaO 193 [9-29] bALa te mATe je AtmArthI prANI samatole ka0 barAbira karI Acare 70 aMgIkAra kare, sUtra tathA artha e beThuM sAthe prIti rAkhe, avajJA na kare, tanmaya karI jANa te prANI he prabhu, tumhArI karuNAI ka0 dayAiM karI sukha, nirAbAdhapaNuM, jasa ne kIrti nirmala je nIti ka0 nyAya te vare. 193 [9-29] su mATe sAco AtmArthI sUtra ane artha bannene samatolapaNe svIkAre, banne pratye prIti rAkhe, ekeyane avagaNe nahIM. Avo prANI che prabhu ! ApanI karuNAe jazakIrti ne nirmala nItine vare. (zloka 297) 146 9) u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhALa dasamI bA0 havai 10 mo DhAla kahe che. tehane pUrva DhAla sAthe e saMbaMdha che : pUrva DhAlamAM sUtrArthamAM eke hIle tehane saMsAra dIi ima kahyuM. te sUtraartha to jJAna sarUpa che te vAste jJAnanA varNavano DhAla kahe chaU. (Apa chaMde chabIlA chalAva re - e dezI) jJAna vinA je jIvane re, kiriyAmAM che doSa re, karmabaMdha che tehathI re, nahIM sama sukha saMtoSa re. 194 [10-1] bALa e saMbadhe karI Avyo je DhAla tehanI prathama gAthA. jJAna pAkhe je jIva kevala kriyAruci che tehamAM ghaNA doSanI utpatti che. tehathI ka0 te ajJAna kriyAthI karmabaMdha ja thAya che. nahIM ka0 nathI thAto samasukha saMtoSa ka0 samatAnAM sukha, parabhAvanI ihA nahIM ehavo je saMtoSa ajJAnI kriyA karato hoya tehane na hoya. yataH na 'nANaguNehiM viNA kiriyA saMsAravaDDUNI bhaNiyA / dhammaruipahavamittA, nANasameyA sayA hujjA // 1 // ' iti 'vIsI' madhye. 194 [10-1] su. je jIva jJAna vinA kevaLa kriyAmAM ruci rAkhe che tethI ghaNA doSa pedA thAya che. ajJAna kriyAthI karmabaMdha thAya. ajJAna kriyA karanArane samatAnAM sukha-saMtoSa prApta thatAM nathI. paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 147 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhu tujha vANI mIThaDI re, mujha mana sahaja suhAI re, amIya samI mani dhAratAM re, pApa tApa savi jAya re. prabhuo15 [10-2) bA) he svAmInuM, tArI vANI ghaNuM mIThI lAgai chaiM. mAharA manamAM sahaja suhAya che, koIne balAtkAre nahIM. te tumhArI vANI amRta sarIkhI manamAM dhAratAM thakAM pAparUpa je tApa ka0 uSNatA te sarva jAIM ane zItalatA thAya.195 [10-2). su0 he svAmI ! tamArI vANI mIThI lAge che. amRta samI e vANI manamAM dhAraNa karatAM pApano tApa naSTa thaI zItaLatA prasare che. lokapati kiriyA kare mana mele aaNa re, bhava IcchAnA jorathI re, viNa zivasukha vijJANa re. prabhu199 [10-3] bALa lokapaMkti ka0 lokAnuyAyI kriyA karazuM. mana maile ka0 zuddha adhyavasAya vinA ajJAnI jIva bhava je saMsAra tehanI icchAnA jora thakI etale bahula saMsArI jIva chaI, zivasukhanuM vijJAna, viNa ka0 vinA eTale kriyA kare te paNa jJAna vinA, yaza-mAna-pratiSThAne artheI. 196 [10-3] su0 lokanI hAramAM rahIne ja zuddha adhyavasAya vinA ajJAnI jIva kiyA kare che. bahusaMsArI evo A jIva mokSasukhanA kazA jJAna vinA kevaLa yaza-mAna-pratiSThA arthe kriyA kare che. kAmakuMbha sama dharmanuM re, bhUla karI Ima tuccha re, janaraMjana kevala lahe re, na lahe zivataru guccha re. prabhu197 [10-4) bALa kAmakuMbha sarIkho je dharma tehanuM tuccha mUlya karIne eTale mokSasukhano deNahAra je dharma te dharma jasamAnAdika tuccha mUlya karIne te prANI kevala janaraMjana ka0 loka rIjhe eTaluM ja phala pAme. paNi ajJAna kriyAthI mokSarUpa je vRkSa tehano guccha ka0 guccha, upalakSaNathI phala lIjai te na loM kaI na pAmaiM. 197 [10-4]. 148 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su kAmakuMbha sarIkho, mokSasukha ApanAro je dharma tenuM yaza-mAna jevuM tuccha mUlya AMkIne jIva kevaLa loka rIjhe eTaluM ja phaLa pAme, paNa ajJAna kriyAthI mokSavRkSanuM sAcuM phaLa na pAme. karuNA na kare hInanI re, viNa paNihANa sasneha dveSa dharatA tehasyuM re, heThA Ave teha re. prabhu0198 [10-5] bALa have 'SoDazaka'mAM pAMca guNa Azaya vizeSa dekhADyA chaiM. yathA tRtIya SoDazake - 'prAidhiz, pravRttira, vinayara, siddhi, viniyoga, metA: prAya: 1 dharmajJairAkhyAtaH zubhAzayaH paMcadhAtra vidhau ||1|| ' e 5 (pAMca) bheda anvaya rIte zrI haribhadrasUrIi dekhADyA che. te zrI yazovijaya upAdhyAyajI vyatireke dekhADe che. tehamAM prathama praNidhAna nAmA Azaya kahe che. je hIna ka0 potA thakI hInaguNI che etale heThali guNaThANe varte tehanI karuNA na kare. viNa paNihANa sanehe ka0 praNidhAnanAmA Azaya vizeSanA sneha vinA hInanI karuNA na kare. valI hInaguNI upara dveSa karatAM thakAM je 'ehamAM syA guNa chaIM?' ityAdika dveSa dharatAM pote ja heThA Ave. 198 [10-5] su0 tRtIya 'SoDazaka'mAM pAMca AzayavizeSa darzAvyA che. zrI haribhadrasUrie te anvayathI darzAvyA che. jayA2e upAdhyAya yazovijayajIe te parasparanA vyatireke darzAvyA che. A pAMca guNa te 1. prakriSi, ra. pravRtti, 3. vighnajaya, 4, siddhi, 5, viniyoga. ahIM praNidhAna nAme prathama Azaya kahe che. je potAnAthI hIna guNavALo che eTale ke nIcalA guNasthAnake varte che tenI karuNA praNidhAna nAmaka AzayavizeSanA sneha vinA na karI zake. 'emAM te vaLI zA guNa che ? evo dveSa rAkhatAM pote ja nIce Utare. " eka kAjamAM navi dhare re, viNa pravRtti thira bhAva re, jihAM tihAM muMDuM ghAlatA re, dhAre DhorasvabhAva re.prabhu0199 [10-6] 149 paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bA, have pravRttinAmA Azaya vakhANe che. viNa pravRtti ka0 pravRttinAmAM guNa vinA eka kAjamAM ka0 eka je dharmakArya mAMDyuM tehamAM navi dhare ka0 na rAkhe, thira bhAva ka0 thirabhAva eTale eka kAjamAM thira nahIM ane prAraMbhita kAryamAM tehavuM prayatna nahIM Ima paNa samajhavuM. jihAM tihAM mukha ghAlatA etale ja dharmasthAnaka mAMDyuM che te mUkIne akAle phala vAMchai. ane akAle phaLa vAMchavuM te tattvathI ArtadhyAna che. tivAre jihAM tihAM muDuM ghAlatAM DhorasvabhAva dhare. Dhorano e svabhAva che je nIcuM hoya te mUkIne bIjAmAM mukha ghAle. 199 [10-6] su0 bIjA pravRtti nAmaka guNa vinA, je dharmakArya AraMvyuM hoya temAM jIva sthirabhAva rAkhI zake nahIM. je dharmakArya AraMbhe temAM akALe phaLaprApti Icche ane tattvataH e ArtadhyAna thayuM. jema Dhora nIrelo cAro bAjue rAkhI jayAM-tyAM mo ghAle tema A bIjA guNa Azaya vinAno jIva DhorasvabhAva dhAraNa kare. vinA vighana jaya sAdhune re, navi avicchinnaprayANa re.. kiriyAthI zivapurI hoI re kima jANe ajJANa re. prabhutra 200 [10-9 bA0 have trIjo vidhvajaya batAve che. vidana ka0 aMtarAya. tehano jaya ka0 jItavuM te vidhvajaya kahIzuM. te vidhvajayanAmAM guNa vinA sAdhune kiriyAi karI avicchinna prayANa kima thAya ? etale mokSamArga avicchinnapaNe kima sadhAya ? etale vidhvajaya vinA sAdhune kriyAthI avicchinna pramANe zivapura na hoya e vAto ajJAnI kima jANe ? 200 [10-7] su0 vina upara jaya te trIjo vinaya guNa. A guNa vinA sAdhu avicchinna prayANa na karI zake; mokSamArga sAdhI na zake. zIta tApa mukha vighana che re, bAhira aMtara vyAdhi re, miththA darzana ehanI re, mAtrA mRdu madhyAdhi re. prabhuTa 201 [10-8] bAhave vipna tathA vighnano jaya dekhADe che. te vighnanA bheda 3 che. eka hInavipna 1, eka madhyama vipna 2, eka utkRSTo vipna 3. 150 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ehamAM [hIne vipna te dharma karatAM, zIta ka0 tADhi vAI, tApa ka0 taDako lAge te dharmamAM vijJa che 1. tathA madhyama vipna te bAhya vyAdhi ka0 roga javara-kAsa-sAsa pramukha je zarIra roga te madhyama vipna kahIzuM, je mATe tADhi-taDakA karatAM zarIranA roga te vizeSa vighna kare. 2. tathA utkRSTa vipna te aMtaravyAdhi mithyA darzana ka0 mithyAtva, moha e utkRSTo dharmamAM vina che. je mATe dharma karatAM mithyA dazarnano udaya thaI jAya to dharmamAM moTuM vidana thAi. e vidana pUrve ra(be) vigna kahyAM. te karatAM e AkaruM vighna che. mATaI utkRSTo vipna kahyo. jima mArgamAM cAlatAM jaghanya, madhyama, utkRSTo vina che. mArgamAM kAMTA te jaghanya vidana 1, mArgamAM javara pramukha te madhyama vipna 2, mArgamAM dimUDha thAya te utkRSTo vina 3. tima dharmamAM paNa pUrvokta traNa vidhna jANavAM. tehanI, mAtrA ka0 pramANa, mRdu ka0 hIna, madhya ka0 madhyama, adhi ka0, utkRSTo, anukrame joDavo. e to vighna dekhADyAM. have viSNajaya anukrame dekhADazuM chaiM. 201 [10-8]. su0 vidananA traNa bheda che. 1 hIna, 2 madhyama 3 utkRSTa, dharma karatAM TADha ke taDako lAge te hIna vidzarIrano vyAdhi te madhyama vidana. mithyAtva mohanIya e dharmamAM utkRSTa vina. jema mArge cAlatAM kAMTo vAge te hIna vina, tAva Ave te madhyama vina. dimUDha thaI javAya te utkRSTa vina. e ja rIte dharmamAM paNa traNa vina jANavAM. Asana azana jayAdikere, guyoge jaya tAsa re, vighanajara e navi Tale re vigara jJAna-abhyAsa re. prabhuo 202 [10-9] bALa Asana ka0 vIrAsanAdike karI pUrvokta zItatApa vidanano jaya karI.1. azane karI pUrvokta javara pramukha viSnano jaya karazuM 2. tathA guyoge karI pUrvokta mithyAdarzana rUpa viznano jaya. 3. je mATe guruyogai samakita pAme ja. e vighnano joro jJAnAbhyAsa vinA na Talai. je mATe jJAnAbhyAse pariNAma daDha rAkhe, zItatApa pramukhamAM cale nahIM, javara pramukhamAM kRtakarma ahiyAsaI, mithyAtvane jore jJAne samyagu jinavacana bhAvai. 202 [10-9]. paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 151 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su0 jema Asana AdithI TADha-taDakAnA vipnane dUra karAya tema guruyogathI mithyAdarzana rUpI vina para jaya pamAya, A vijJanuM jora jJAnAbhyAsa vinA TaLe nahIM. jJAnAbhyAsathI pariNAmo daDha thAya, vinamAM acala rahevAya, javarAdimAM pUrvakane sahI zakAya ane samyapha jinavacana bhAvI zakAya. vinaya adhika guNa sAdhuno re, madhyamano upagAra re, siddhi vinA hove nahIM?, kRpAhInanI sAra re. prabhu 203[10-10] bALa have siddhinAmA Azaya vakhANe che. potA thakI adhika guNavaMta sAdhuno vinaya te siddhinAmA Azaya vizeSa AvyA vinA hoya nahIM. tathA madhyama ka0 madhyama guNavaMtA hoya temane upagAra kare te paNi siddhiyoga vinA hoya nahIM. tathA hananI ka0 potAthI hInaguNI tehanI sAra ka0 pradhAna kRpA ka0 dayA te paNi pachavADAnuM pada joDii siddhiyoga vinA na hoya. 203 [10-10] - su0 cotho siddhi nAmaka guNa Azaya kahe che. A Azaya vinA potAnAthI adhika guNavaMta sAdhuno vinaya Ave nahIM. madhyama guNavaMtA sAdhu pratyeno upakAra paNa siddhi yoga vinA thAya nahIM. potAnAthI hInaguNI pratyenI dayA paNa A guNa-AzayathI ja Ave. viNa viniyoga na saMbhave re, parane dharme yoga re, teha vinA janamaMtare re, nahIM saMtatisaMyoga re. prabhu 204 [10-11] bALa have viniyoganAmAM pAMcamo Azaya vakhANe che. viniyoganAmA guNa vinA na saMbhave ka0 na hoya, parajIvane dharme joDavuM te na hoya. teha vinA ka0 viniyoga vinA janmAMtare ka0 parabhavane viSe, saMtati ka0 paraMparAno saMjoga, te nahIM ka0 na hoya. eTale siddhinuM kArya te viniyoga che. yAvat sarvasaMvara thAya tihAM lage dharma paraMparA tUTe nahIM, tathA viniyoganAmAM guNa na thayo hoya to tuTI jAI, e sarva guNa jJAna vinA na hoya. 204 [10-11] su) ahIM viniyoga nAmano pAMcamo Azaya kahe che. A guNa vinA parajIvane dharmamAM joDavuM saMbhave nahIM. viniyoga vinA parabhavane vize 152 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmano saMyoga thAya nahIM. A guNa vinA dharmanuM sAtatya tUTI jAya. A saghaLA guNa jJAna vinA na saMbhave. kiriyAmAM khete karI re, dRDhatA mananI nAhi re, mukhya hetu te dharmano re, jima pANi(NI) kRSi mAMhi re. prabhu0 205 [10-12] bALa have paramezvaranI vANI mIThI. te vANI stavanA dvA2e prabhunI stavanA kare. te prabhunI stavanA to prabhujInuM dhyAna karIi etale vItarAganI stavanA ja thaI. te prabhunuM dhyAna to biThuM bhede eka sAlaMbana, bIjuM nirAlaMbana. tehamAM sAlaMbana te cakSu pramukheM karI jinapratimAdikanuM AlaMbana karIne samavasaraNastha jinasvarUpanuM dhyAna karavuM 1, tathA vItarAganA zuddha nirAvaraNa Atmapradeza samudAya ne kevala jJAnAdika svabhAvanuM dhyAna karavuM te nirAlaMbana kahIiM. zuddha paramAtmA guLa dhyAna nirAhtavana' iti vacanAt. have ihAM to sAlaMbana dhyAnanI vAta che. te sAlaMbana kima thAya te kahe che. je judA judA jIvanI apekSAi ATha citta[doSa]tyAga kare thake dhyAna thAya te. ATha citta te hAM te kahe che. yadukta caturdaze SoDazake " jIvodeza, kSepo thAna, prAMca ku saMI: 8 8 yuktAni hi cittAni prabaMdhato varjayenmatimAn // 1 // ' e 8 cittane doSe karI dhyAna karI na sake. tehamAM prathama khedanAmA doSa kaha che. kheda ka0 thAka. paMthe hIMDatAM jima thAke tehanI pare kheda doSa karI kiriyAmAM mananI dRDhatA ka0 ekAgrapaNuM nAhIM kara na hoya. etalai kriyAmAM praNidhAna na rahaU ane te praNidhAna dharmanuM mukhya hetu che. jima karasaNamAM pANI te mukhya hetu che tima kriyAmAM praNidhAna te mukhya hetu che. 205 [10-12] su. vItarAganI stavanA - prabhujInuM dhyAna be prakAre thAya. sAlaMbana ane nirAlaMbana. sAlaMbanamAM sAkSAta jinapratimAnuM AlaMbana laIne dhyAna karavuM. jyAre vItarAganA nirAvaraNa AtmapradezanuM, kevaLa emanA jJAnAdika svabhAvanuM dhyAna te nirAlaMbana dhyAna. ATha cittadoSano tyAga paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 153 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karIne sAlaMbana dhyAna thAya. A ATha doSa te 1, kheda, ra, udvega, 3. kSepa, 4. utthAna, 5, bhrAMti, 6 anyamudda, 3. roga, 8. AsaMga. prathama doSa kheda che. jemake raste cAlatAM thAka lAge, tevI rIte kiyAmAM mananI ekAgratA-praNidhAna na rahe. jema khetImAM pANI mukhya hetu che tema kriyAmAM A praNidhAna mukhya hetu che. beThAM paNi je upaje re kiriyAmAM uga re, yogadveSathI te kriyA re, rAjahi sama vega re. prabhu 206 [10-13] bA0 havai uga nAmA bIjo doSa vakhANe che. uga ka0 kheda vinA paNi beThAM thakAM udvega thAya tiNa pare uga doSamAM paNa jANavuM. beThAM thakAM ja paNi je kriyA kare tehamAM udvega Upajai to te kriyA karatAM te prANIne sukha, je cittanI prasannatA te kima Upajai ? jivAre te kriyAmAM udvega thayo tivAre dveSa upano. te dveSathI rAjAnI veThInI pare kathaMcita kriyA kare, vegi ka0 utAvalo karaI ehavI rAjaveThInI pare karaI tehane janmAMtare yogInA kulane viSe janma paNa na hoya. e artha SoDazaka (14)mAM joI lejyo. 206 [10-13]. su0 bIjo doSa udvega. kheda ke thAka vinAye beThAM beThAM paNa udvega thAya. besIne kriyA karatAM jo uga Upaje to cittanI prasannatA na rahe. ugathI teSa Upaje. ema thatAM kiyA rAjaveThanI peThe thAya. AvI kriyA karanAra janmAMtare yogIkulamAM janma paNa na pAme. bhamathI jeha na sAMbhare re, kAMi akata kad kAja re tehathI zubha kiriyA thakI re, arthavirodhI akAja re. prabhu 207 [13-14 bALa havaI yadyapi SoDazakamAM bhrAMtinAmA doSa pAMcamo kahyo che, tathApi upAdhyAyajI trIjo bhrAMtinAmA doSa varNave che. anAnupUrvI paNa vyAkhyAnuM aMga chai, iti. have bhrAMtino artha. bhrAMti ka0 vastu anya hoya tihAM anya jANe. jima zuktikAne viSe rajatanI bhrAMti thAya, taddata bhrame karI jeha vastu sAMbhare nahIM. meM karyuM athavA dharmakaraNI nathI karyuM, 154 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upalakSaNathI mhe uccaryo ke e pATha nathI uccaryo ityAdi. te zubhakriyA thakI paNa arthavirodhI ehavuM je akAja ka0 iSTaphala rUpa je kArya te na thAi tehane akAja kahiiM. 207 [10-14] su0 trIjo bhrAMti doSa ('SoDazaka'mAM A doSa pAMcamo chatAM upA. yazovijayajIe ene trIjA doSa tarIke varNavyo che.) bhrAMtimAM eka vastu bIjI tarIke dekhAya. jema ke chIpamAM rajatanI brAMti thAya. AvI bhrAMtithI dharmakRtya karyuM ke na karyuM, pATha uccaryo ke nahIM evI dvidhAmAM kriyA thai hovA chatAM akAja rahe - iSTaphalarUpa kArya na thAya. - zAMtavAhitA viNa hove che, je yoge utthAna re, tyAga yogya che tehathI re, aNachaMDAtuM dhyAna re. prabhujI 208 [18-15] bALa have utthAnanAmA cotho doSa varNave chaiM. utthAna ka0 cittanI aprazAMtatA, mana pramukhanI ucchukatA thakI jima koIka puruSa madirA pramukhe karI madAvaSTabdha thayo hoya tiNi pare je yogiM ka0 je yogane utthAna ka0 utthAnadoSe karIne, zAMtivAhitA viNa hoya ka0 zAMtivAhitA na hoya, etale je kriyA kare tehamAM udvega rahe paNa TharaNa na hoya. paNa te kriyA kehavI che te kahe che. tyAga yogya che ka tyajavA yogya che, paNa tehathI ka0 te tyAga yogya kriyAthI aNachaMDAtuM dhyAna ka0 chaMDAtuM-tyajAtuM nathI evuM dhyAna che. jima koI prANIiM dIkSA lIdhI hoya ane sarvathA mUlottara guNa nirvAha karavA asamartha chaiM te prANIne vidhipUrvaka jima zrAvakAcAra grahevAno upadeza dIjIe chIi te liMga tyajavo yogya che, paNa lokanI niMdA pramukhe aNachaMDAtuM che. yataH upadezamAlAyAM-[gA-501] 'jai na tarasi dhAreDaM, mUlaguNabharaM sauttaraguNaM ca / muttuLa to tipUmi, subhAvAtta varatArAM ? ' 208 [10-15] su0 cotho utthAna doSa. eTale ke cittanI aprazAMtatA. A doSane laIne vyakti je kriyA kare temAM zAMtavAhitA na hoya. AvI kriyA tyAjya che. paNa lokaniMdA va.ne kAraNe karato rahe che - choDato nathI. jema koI dIkSita mUla-uttara guNa sarvathA nirvAha na karI zake tene zrAvakAcAra grahavAno upadeza ApIe ke sAdhuveza tyajavo yogya che, paNa lokaniMdAne kAraNe chAMDI zakAto nathI. paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 155 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vici vici bIjA kAjamAM re, jAI mana te khepa re, UkhaNatAMjima AlinuM re, phala nahIMtihAnirlepa re. prabhutra 209[10-16] bA) havai pAMcamo khepanAmA doSa kahe che. je kriyA mAMDI hoya te kriyAmAM vici vici bIjA kAryamAM mana jAI te khepa kahIzuM. ukhaNatAM ka0 upADI upADIne vAraMvAra ehavI che zAli te zAlinuM nirlepa ka0 cokhuM phila nahIM ka0 phala na thAya, etale e bhAva je eka vAra zAli ukhADIne vAve to phala thAya, paNi vArevAre upADI upADI vAve to phala na thAya, tima iMDA vAraMvAra prAraMbhita kriyA mUkI anya kriyAmAM mana jAya te phala na pAmazuM. 209 [10-16] supAMcamo doSa kSepa che. je kriyA AraMbhI hoya emAM vacce vacce anya kAryomAM mana jAya te kSepadoSa che. jema vAraMvAra ukhADelI zAli vAvatAM phaLa na Ape tema vAraMvAra AraMbhelI kiyA mUkIne anya kriyAmAM mana jAya tenuM phaLa maLe nahIM. eka ja ThAme raMgathI re, kiriyAmAM AsaMga re, teha ja guNahArNa ziti re, tethI phala nahIMvaMga re. prabha0 210[10-17] bA0 have AsaMga nAmA chaThTho doSa kahe che. AsaMga ka0 rAga kahIche. je kriyA karato hoya temAM idameva suMdara evo ja raMga te AsaMganAmA doSa kahI che. je kAraNe te anuSThAna zAstrokta che tohi paNa tehamAM rAga riMganuM je ghara che te doSarUpa che. teha ja guNaThANe thitI ka0 tehave ne tehave guNaThANe rahe paNi Agali guNaThANe vadhe nahIM. jima [mahAvIra upara gautama svAmIne rAga hato te kAraNe tanmAtra guNasthAnaka sthiti rahI paNa mohakarmanuM unmelana karIne kevalajJAna rUpa je phala caMga ka0 manohara nahIM ka0 na thayuM te kAraNaI ti arthiI AsaMgane doSa jANavI. valI ehano ja artha SoDazavRttimAM joyo. ra10 [10-17]. su0 chaThTho AsaMga doSa. je kriyA kare temAM Aja suMdara che tevo 156 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agraha te AsaMga doSa che. anuSThAna zAstrokta hoya to paNa temAM je raMga [rAga che te doSarUpa che. tethI e ja guNasthAnake rahe, AgaLa vadhe nahIM. vIraprabhu uparanA rAgane kAraNe gautamasvAmIne guNasthAnaka yathAvata rahyuM, paNa mohakarma ucchedAIne kevalajJAna na thayuM. mAMDI kiriyA avagaNI re, bIje ThAme harSa re, ISTa arthamAM jANII re, aMgArAno varSare. prabhu211 [10-18] bA) have anyamud nAmA sAtamo doSa kahe che. prAraMbhita kArya thakI anya sthAnake harSa eha anyamudrano artha. have gAthArtha kahe che. mAMDI kiriyA ka0 je kriyA kare che. teha avagaNI ka0 Adara mUkIne bIje ThAme harSa ka0 bIjI kriyAmAM harSa rAkhe, etale caityavaMdana karato hoya ne sAmAyikamAM harSa, ima sAmAyika karato hoya ne caityavaMdanamAM harSa. teha prANInai iSTa artha ka0 vAMchita arthamAM aMgArAno varSa ka0 aMgArAno varasAta varase che. eTale mAMDI kriyAmAM je aNAdara che te sarva doSanuM mUla che. 211 [10-18] su0 sAtamo doSa anyamudra. AraMbhelI kriyAne avagaNIne bIjI kriyAmAM harSa rAkhavo te anyamud doSa. jemake caityavaMdana karatAM sAmAyikamAM harSa kare. AvA prANIne vAMchita arthamAM aMgArAnI varSA thAya. tAtparya ke mAMDelI kriyAno anAdara sarva doSanuM mULa che. roga hoI samajhaNa vinA re, pIva-bhaMga svarUpa re, zuddha kiyA ucchedathI re, teha vaMdhya phala rUpa re. prabhu) 212 [10-19] bAhave AThamo roganAmA doSa kahe che. roga hoya ka0 roganAmA doSa kahiye. have triNa padano artha bhelo likhIi che. te roganAmAM doSa kahevo che? pIDAbhaMga svarUpa ka0 pIDA svarUpa athavA bhaMga svarUpa. samajhaNa vinA pada che te zuddha kriyAne joDIi tivAre artha : je samajhiNa pAkhe zuddha kriyAno uccheda kare paNa azuddha kriyA kare kharo. e rIte zuddha kriyAne pIDA thaI, athavA zuddha kriyAno bhaMga thayo e ra(be) artha roganA thayA. eTale e bhAva je roga doSa thake zuddha kriyAno uccheda te vinAza kare teha vaMdhyaphala ka0 te zuddha kriyA vAMjhiyA phala rUpa thAya. 21210-19]. paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 157 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sutra AThamo roga doSa. samajaNa vinA zuddha kriyAne pIDA thAya arthAta hAni thAya athavA te zuddha kriyA chUTI jAya e uccheda kahevAya. AvA rogadoSathI zuddhakriyAno uccheda athavA pIDA thavAthI te kriyA vaMdhya thaI jAya. mAnahAnithI dukha diI re, aMga vinA jima bhoga re zAMtodApaNA vinA re, tima kiriyAno joga re. prabhu213[10-20] bA e AThe doSa rahita hoya tene zAMtAdika guNa Ave. te mATe valI eka zAMta, bIjo udAra e ra(be) guNa vakhANe che. mAnI puruSane jima mAnanI hANI thAya tetale duHkha Upaje. aMga vinA ka0 aMgopAMge hIna hoya ane bhoganI sAmagrI strI pramukha milI hoya te jima cittane duHkha Ape athavA jima bhoganI sAmagrI milI hoya tohI paNa mAnahAnithI ka0 pramANahIna adhikA-uchA bhogave to dukha diI, tathA aMga vinA paNa dukhadAi thAya tima zAMta-udAtta guNa AvyA vinA kiriyAno yoga paNi evo jANavo. teha ja zAMtaudAttano artha kahe che. 213 [10-20]. su9 jema mAnI puruSane mAnahAnithI duHkha thAya ane vikalAMga puruSane bhoganI sAmagrI maLI hovA chatAM cittane duHkha Ape tema zAMta ane udAtta e be guNa vinA kriyAno yoga paNa evo ja jANavo. zAMta te kaSAya abhAvathI re, je udAtta te gaMbhIra re, kiriyA doSa tyajI lo re, te sukhajasa bhara vIra re. prabhuo 214 [10-21] bA zAMta te kahiche je kaSAyano abhAva. udAtta te kahiche je gaMbhIra hoya. ehavA prANI kriyAmAM doSa lAgatA hoya te tyajInaI lahe ka0 pAme, te dhIra ka0 dhIra puruSa sukhano, jasano bhara ka0 samUha.214 [10-21] su0 zAMta eTale kaSAyano abhAva. udAtta te gaMbhIra hoya. AvA dhIra jIvo kiyAmAM lAgatA doSa tyajIne sukha-yazano samUha pAme. (A DhAlamAM TabAnA zloka 131, akSara 12 che.) 158 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhALa agiyAramI bA) pUrva DhAlane aMte zAMta-udAtta guNa vakhANyA. te zAMta-udAtta guNa to dharmarUpa che. te dharmarUpa ratnanI yogyatA kone hoya te dUhAmAM kahe che. ekavIsa guNa pariName jAsa citta nitameva, dharamaratananI yogyatA, tAsa kahe tuM deva. 215 [11-1] bAe ekavIsa 21 guNa paraNamyA hoya jehanA cittamAM nityameva kaniraMtara te jIvane dharma je dezavirati, sarvavirati rUpa ratananI yogyatA he deva ! tuhe kaho cho. 215 [11-1] su) jenA cittamAM 21 guNa pariNamyA hoya te jIvane he deva ! dharmaratnanI yogyatA hoya, khudu nahI ", valI rUpanidhi, soma , janapriya dhanya , phUra nahI 6, bhIru valI 6, azaTha che, sAra dakhinna 6. 216 [11-2) bA) e 21 guNa dravya zrAvakanA che te saMkSepa karI kahe che. vistAra Agala kahesya. sudramati na hoya etAvatA gaMbhIra hoya 1. rUpano nidhAna hoya etAvatA spaSTa paMceMdrI hoya 2. saumya hoya etAvatA svabhAve apApakarma hoya 3. janapriya ka0 lokane vallabha hoya etAvatA sadA sadAcAracArI paM. pa2vijayajIkRta bAlAvabodha 159 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4, dhanya ka0 prazaMsA karavA yogya che. dUra nathI ka0 akilaSTa citta hoya etAvatA saMkaleza pariNAma na hoya 5. bhIrU ka0 Aloka-paralokanA apAyathI bIhato rahe 6. azaTha ka0 parane Thage nahIM 7. sAra dakhinna ka0 pradhAna dAkSiNyaguNavaMta hoya etAvatA paranI prArthanAno bhaMga na kare 8. 216 [11-2] zrAvakanA 21 guNa saMkSepamAM kahe che. vistArathI AgaLa kaheze. 1. sudramati na hoya, 2. rUpavAna hoya, 3. saumya hoya, 4. janapriya ane dhanya hoya, 5. krUra na hoya, 6. pApabhIru hoya, 7, azaTha hoya, 8. dAkSiNyavaMta hoya. lajjALuo dayAlu somAdikI majajhanka 1 guNarAgI satakatha sukha dIrAdarazI " attha. 217[11-3] bALa lajAluo ka0 svamulAdikanI lajajAvaMta etAvatA akAdavarjaka 9, dayAlu ka0 prANInI anukaMpAvaMta 10, somadeSTi yathAvasthita vicAranI dRSTi che, dUradoSatyAgI te somadaSTi kahai temaja, majhaltha ka0 madhyastha rAgadveSa rahita etale somadaSTi ane madhyastha e be pade eka ja guNa kahIzuM 11, guNarAgI ka0 guNIjIvano pakSapAtI hoya 12, satakatha ka) bhalI kathAnA kahenArA etAvatA dharmakathA vAhalI che jemane 13, supakha ka0 suzIla anukUla parivArayukta hoya 14, dIraghadarazI ka0 anAgata kAla vicArInaI pariNAma suMdara kAryakArI, attha ka0 e artha che. 15. ra17 [11-3 suo 9, lajajAvaMta hoya, 10. dayALu hoya, 11. saumyadaSTi ane madhyastha hoya, 12 guNarAgI hoya, 13. satyatha - satyabhASI, dharmakathApriya hoya, 14. supakSa - suzIla parivAravALo hoya, 15, dIrdhadaza hoya. vizeSajJa * vRddhAnugata 9 vinayavaMta 18 kRtajANa 19, parahitakArI labbalakha guNa ekavIsa pramANa. 218 [11-4] bALa vizeSajJa ka0 pakSapAtarahitapaNe guNadoSavizeSano jANa 16, vRddhAnugata ka0 pariNatamati puruSane sevanArA che 17, vinayavaMta ka0 160 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNAdhika puruSane vize gauravakartA 18, kRtajANa ka0 parano upagAra visAre nahIM 19, parahitakArI ka0 nirlobhI thako paropakAra kare etAvatA dAkSiNya guNa te parano prArtho upagAra kare, paraupagArI potAthI upagAra kare etalo AThamA guNamAM tathA vIsamA guNamAM vizeSa jANavo 20, labdhalakSa ka0 dharmAdhikArI. ayam bhAvArtha: 'bdha Dva prApta va lakSyo lakSaLIyo dharmAnuSThAnavyavahAro yena pa naSpanakSya: suzikSaLIya '[dharmaratna prakaraNavRtti, gAthA 7nI vRtti] iti 21. e ekavIsa guNasaMpanna te dharmaratnane yogya. 218 [11-4] su0 16.vizeSajJa hoya, 17. vRddhAnugata hoya, 18. vinayavaMta hoya, 19. kRtajANa hoya, 20. parahitakArI hoya. 21. labdhalakSa hoya. A 21 guNe saMpanna te dharmaratnane yogya. khudda nahIM te jeha ni, ati gaMbhIra udAra, na kare jana utAvalo, nija parano upagAra. 219 [11-5] bALa have vistAre kahe che. khudda ka0 akSudra teneiM kahId jeha mane ka0 jehanuM mana atigaMbhIra hoya, udAra hoya, tuccha na hoya. utAvalo jana hoya te nijane-potAne tathA pa2ne upagAra na kare. etale gaMbhIra hoya te parane potAne upagAra kaiM paNi utAvalo hoya te na karI sarka.1 [pahelo guNa] 219 [11-5] su. have 21 guNa vistArathI 1.akSudra te che jenuM mana atigaMbhIra, udAra, atuccha che. utAvaLiyo sva-paraupakAra na karI zake. zubha saMghayaNI rUpanidhi, pUraNa aMga-umaMga, te samartha sahaje dhare, dharma prabhAvana ceMga. 220 [11-6] bALa zubha ka0 uttama saMghayaNavaMta hoya, rUpano nidhAna hoya, pUraNa 60 saMpUrNa aMga-upAMga hoya, paMcendriya paravaDAM hoya, te samartha hoya dharmaka2NI karavAne saha", dharmanI prabhAvanA karavA samartha hoya, paNi naMdISeNa harikezi pramukha sAthe virodhI na gaNayo te mATe [=kema ke] te paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 161 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa saMpUrNa avayavanaMta hutA tathA A vacana te prAyika che. zeSa guNayukta hoya to rUpanuM prayojana koI nathI.. [bIjo guNa 220 [11-6]. suo 2, saMdhayaNavaMta, rUpano nidhAna, saMpUrNa aMgopAMgavALo, dharmakaraNI karavAne samartha hoya. ahIM naMdISaNa-harikezI sAthe virodha na gaNavo kemake teo saMpUrNa avayavavaMta hatA. zArIrika sauMdarya anivArya nathI. pApakarma varate nahI, prakRti soma jaga mita, sevanIka hove sukhe parane prathama nimitta. 221 [11-7] bA) pApakarma ka0 Akroza-vadha-hiMsA-corI pramukhane vize na pravarte. AjIvikA pramukha kAraNa TAlIne sahaje saumya svabhAva, abIhAmaNo, sahu jagatane viSe mitrAI hoya. tehane sukhe loka sevI sake. paranuM prathama ka0 samatAnuM kAraNa hoya. 3. e prakRti somanAmAM trIjo guNa thayo. 221 [11-7] . su0 3. Akroza, hiMsA, corI va. mAM na pravarte. saumya svabhAvavALo ane sarva jagata sAthe maitrI rAkhe, loka ene sukhethI sevI zake, samatAnA kAraNa rUpa hoya. jana viruddha seve nahI, jana priya dharme sUra, malina bhAva manathI tyajI, karI sake aphUra. 22 2 [11-8] bALa jana viruddha ka0 IhAM jana zabda loka kahiche tathA lokamAM ihaloka, paraloka ane ubhayaloka paNa Ave. eTale e bhAvArtha je Ihaloka viruddha na seve. yadunaM :- [dharmaratna prakaraNa vRtti, gA. 11nI vRtti 'savvassa ceva niMdA, visesao tahaya guNasamiddhANaM / ujudhammakaraNahasaNaM, rIDhA jaNapUyaNijjANaM // 1 // bahujaNaviruddhasaMgo, dosAcAralaMghaNaM taha ya / ubbaNabhogo ya tahA, dANAi vi payaDamanne o // 2 // sAhuvasaNaMmi toso, sai sAmatthaMmi apaDiAro a / emAiyANi itthaM, logaviruddhAiM niyANaMti // 3 // u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 16 2 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA paraloga viruddha kharakammAdi panara karmAdAna tathA ubhayaloka viruddha dhUtAdi sAta vyasana, e sarva na hoya tathA dharme sUra ka0 dharmano adhikArI hoya e cotho guNa thayo. malina bhAva manathI tyajIne karI sake ka0 dharma karI sake. eTaluM dharmapada bAhirathI lIje. te akrUra kahIzuM. je kAraNa mATe lokapriya tathA akrUra e 2 (be) guNano lakSaNa "dharmaratnaprakaraNa" (gA.11-12] madhye ima ja vakhANyuM che. yathA - 'iha-paraloya viruddhaM na sevae dANa-viNaya-sIlaDDo / loyappio jaNANaM, jaNei dhammami bahumANaM // 1 // kUro kiliTThabhAvo, sammaM dhammaM na sAhiuM tarai / iya so na ittha jogo, jogo puNa hoi akkUro // 2 // e gAthAne anusAre artha karyo che. valI vizeSabuddhi avirodhapaNe sUjhe to vizeSa karayo. pAMcamo guNa) 222 [11-8]. su0 4. Ihaloka viruddha na seve, paraloka viruddha kharakama Adi paMdara kamadiAna tyaje, ubhayaloka viruddha dhUta Adi sAta vyasana tyaje, dharmamAM zUra hoya, 5. manathI malina bhAva tyajIne dharma kare te akrUra che Iha-paraloka apAyathI, bIhe bhIka jeha, apayazathI valI dharmano, adhikArI che teha. 2 23 [11-9]. bALa have bhIru guNa vakhANe che. Ihaloka tathA paralokanA apAyathI ka0 kaSTathI bIhe tathA valI apayazathI bIhe. ihAM bIhe pada valI joDIiM. te bhIru kaiM. te dharmano adhikArI jANavo. [6Dho guNa]. 223 [11-9] su) 6. Ihaloka-paralokanA kaSTathI tathA apayazathI Dare tene dharmano adhikArI jANavo. azaTha na vaMce paute, lahe kIrti vizvAsa, bhAva sAra udyama kare, dharma ThAma te khAsa. 2 ra4 [11-10 bALa azaTha ka0 mAyAvI nahIM e guNavaMta parane vaMce nahIM. lokamAM kIrti pAme. prazaMsavA yogya hoya. loka paNi vizvAsa tehano kare. bhAva sAra ka0 svacitta rIjhave paNa para rIjhavavA mATe [udyama na kare. tathA coktapaM. padmavijayajIkata bAlAvabodha 163 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'bhUyAMso bhUrilokasya camatkArakarA narAH / raMjayaMti svacittaM ye, bhUtale te tu paMcaSA:' 1 [dharmaratna pra., 14mI gAthAnI vRtti] ityAdi. tathA dharmaThAmane viSe khAsa ka0 rUDo udyama kare. e guNa sAtamo. 224 [11-10] su0 7. kapaTarahita evo guNavaMta anyane chetare nahIM. lokamAM te kIrti-vizvAsa saMpanna kare. dharma-ThAmane vize rUDo udyama kare. nija kAraya chAMDI karI, kare anya upakAra, sukhinna jana sarvane, upAdeya vyavahAra. 225 [11-11] bALa potAnuM kArya chAMDIne ka0 paDatuM mUkIne paNa paraupagAra kare. je je ihaloka-paralokane viSe hitadAi upagAra kare, paNa pApahetuU na pravarte te sudAkSiNya guNa kahIi. jana sarvane ka0 sarva lokane upAdeya vyavahAra ka0 Adeya vAkya hoya. vyavahAra te vAkyavyavahAra 8. [AThamo guNa]. 225 [11-11] su0 8. svakArya choDIne paNa hitadAyI paropakAra kare, pApahetumAM na pravarte te dAkSiNyavaMta kahevAya. ane loka enI vAta mAne. aMgIkRta na tyaje tyaje, lajjAluo akAja, dhare dayAlu dharmanI, dayA mUlanI lAja. 226 [11-12] bA0 dharmakArya aMgIkAra karyuM na taje tathA akAja je - akArya te tajaIM. tehane lajAlu kahIiM. 9 [navamo guNa]. tathA dayAlu tehaneM kahIIM je dayAmUla dharmanI lAja dhare. etale dayAmUla dharma na lopaiM. 10 [dasamo guNa]. 226 [11-12] su0 9. svIkAreluM dharmakArya na tyaje, akAryane tyaje te lajjALu kahevAya. 10. je dayAmUla dharma na lope te dayALu. dharma marma avitatha lahe, somadiTTI maRtya, guNasaMyoga kare sadA, varaje dosa agrantha. 227 [11-13] 164 uM. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALa have madhyastha somaSTi nAmA 11mo guNa vakhANe che. madhyastha ka0 koi darzana upara pakSapAta nathI. somaSTi ka0 dveSa rahita dRSTidarazana che jehane te madhyastha saumyadRSTi kahIiM. tathA dharmano marma avitatha ka0 yathArtha laheM kaO jANaiM. saguNa, nirguNa, alpaguNa, bahuguNa, sarva pAkhaMDI nirUpita je dharma te kanaka parIkSaka puruSanI pareM jANe. guNa je jJAnAdikanA guNa tehano sadA saMbaMdha karato tathA doSa-anarthanA karanArA te sarva varaje. 11 [11mo guNa]. 227 [11-13] su0 11. jene koI darzana upara pakSapAta nathI ane jenI dveSarahita dRSTi che.tenI madhyastha-saumyadRSTi che. te dharmano marma yathArtha jANe che. guNano sadA saMyoga kare ane anarthakArI sarva doSane tyaje. guNarAgI guNa saMgrahe, dUse na guNa anaMta, uvekhe niraguNa tathA, bahumAne guNavaMta. 228 [11-14] bA0 guNano rAgI hoya [te] dharmI upare rAga dhareM tathA guNano saMgraha kare. navA guNa aMge ANaiM. ghUmeM ka0 dUkhave nahIM. guNa anaMta ka0 ghaNA guNavaMtatinaM. etale e bhAva je guNa ghaNA hoya ane kadAcit koI doSa hoya tohI tehaniM dUkhave nahIM. yataH- [dharmaratna pra., 19mI gAthAnI vRtti] 'bhUriguNA viralacciya, ikkaguNo bahu jaNo na savvattha / niddosANa vi bhaddaM, pasaMsimo thovadose vi // 1 // ' ityAdi. tathA niraguNane uvekhe ka0 dUkhave nahIM, tima stave paNa nahIM tathA guNavaMta je dezivaratIvaMtane bahumAna kare. 'dhanya e, dhanya ehano avatAra' ityAdi. e guNarAgI nAmA 12mo guNa thayo.228 [11-14] su0 12. guNarAgI dharma para rAga kare, guNano saMgraha kare. koI vyaktimAM ghaNA guNa hoya ane kadAcit koI doSa hoya to paNa tene dukhave nahIM, ane nirguNanI upekSA kare. azubha kathA kaluSitamati, nAse ratanaviveka, dharmArthI satkatha huI, dharma nidAna viveka. 229 [11-15] paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 165 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALa azubha kathA je tyAdi kathA teNe karI kaluSita mati thaI che jehane te prANIne viveka rUpa ratna,sadasad vastunuM pariNAna, tadrupa ratna to nAsai. te mATe dharmArthI thako satkathaka hoya, tIrthaMkara-gaNadhara-maharSi pramukhanAM caritra kahe. dharmArthI dharmano arthI zako. eha satkathA ja dharmanuM nidAna che.viveka ka0 vibhAga che je azubha kathAno tyAga, zubha kathA karavI.13 [13mo guNa]. 229 [11-15] su) 13. satkathaka hoya, tIrthaMkara-gaNadhara-maharSi AdinAM caritra kahe, kemake A satkathA ja dharmanuM nidAna che. strIkathA Adi azubha kathAthI to mati kaluSita thAya ne evAonuM vivekaratna nAza pAme. dharmazIla anukUla yaza, sadAcAra parivAra, dharma supakakha vighane rahita, karI sake te sAra. 230 [11-16] bAhave supayuktanAmAM 14mo guNa kahe che. jemano parivAra dharmazIla ka0 dharma karavAno AcAra che, anukUla ka0 dharmamAM vighna na kare, tathA yazavaMta parivAra hoya, parivAra sadAcArI hoya, eDavo supakakha ka0 supakSa guNavaMta vighna rahita dharmapada have joDIeN etale dharma prata karI zake. te puruSa sAra.pradhAna e dharma vizeSaNa. 230 [11-16] su0 14. pote dharmazIla hoya, dharmamAM vina na kare, eno parivAra yazavaMta ne sadAcArI hoya. mAMDe savi pariNAma hita, dIraghadarzI kAma, lo doSa-guNa vastunA, vizeSajJa guNadhAma, 231 [11-17] bALa have dIrghadarzInAmAM guNa kahIzuM che. je kAma-kArya mAMDe te pariNAme hitakArI hoya. kAma pada ihAM joDIi. upalakSaNathI lAbha ghaNo hoya. kaleza alpa hoya. bahu lokone prazaMsanIka hoya ityAdi. yataH ADhavai dohadaMsI sayalaM pariNAma suMdaraM kajjaM / . bahulAbhamappakasaM salAhaNijjaM bahujaNANaM // 1 // -- iti dharmaratna prakaraNe" (gA.22]1pa (paMdaramo guNa) have vizeSajJanAmA 16mo guNa vakhANe che. lahe ka0 jANe, vastunA guNadoSa, etale e artha pakSapAta vinAvastunA guNadoSa jANe che. jo pakSapAta 166 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya to guNamAM doSa kADhe, doSamAM guNa kADhe, paNa madhyastha buddhine yathAsthita bhAse evo vizeSajJa te guNano dhAma ka0 ghara hoya. 231 [11-17]. su) 15. dIrghadarzI je kAma Adare te pariNAme hitakArI ja hoya. lAbha ghaNo ne kaleza alpa hoya, 16. pakSapAta vinA vastunA guNadoSa e jANanAro evo vizeSajJa guNanuM dhAma hoya. vRddhAnugata susaMgate hove pariNata buddhi, vinayavaMta niyamo kare jJAnAdikanI zuddhi. 232 [11-18] bAva have vRddhAnugata nAmA guNa kahe che. vRddhA ka0 pariNata buddhi kahIzuM. paripakva buddhino dhaNI hoya te pApa-AcArane viSe na ja pravarte eDavo je vRddha tene anugata ka0 anuyAyI. etale vRddhanI saMgati te susaMgata kahI che. te susaMgatuM karI pote paNa pariNatabuddhi hoya, paripakva buddhi hoya. yataH vuDDho pariNayabuddhI pAvAyAre pavattai neya / uddavi parva saMzAyA JMaa neNa ? (17) sittaramo guNa]. [dharmaratna pra. gA. 24] have vinaya nAma guNa 18mo kahI che. vinayavaMta prANI niyamA ka0 nize jJAnAdikanI buddhi kare eTale e bhAva je sarva jJAnAdika guNanuM tathA mokSanuM mUla te vinaya che mATe vinayaguNa joIi .18 (aDhAramo guNa). yataH 'viNao savvaguNANaM mUlaM snnaanndsnnaainnN| mokkhassa ya te mUlaM, teNa viNIo iha pasattho // 1 // [dharmaratna prakaraNa, gA.25] 23ra [11.18] su0 17. vRddha paripakava buddhino hoya te pApAcAramAM na pravarte. evA vRddhano anuyAyI te vRddhAnugata. vRddhanI susaMgatathI pote paNa paripakava buddhino thAya. 18. vinayavaMta nizcitapaNe jJAna AdinI zuddhi kare. sarva guNanuM ane mokSanuM mULa vinaya che. paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 167 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNa joDe guru Adare, tattva buddhi kRtajANa, parahitakArI para prate, thApe mArga sujANa. 233 [11-19] bA0 guNane viSe, dharmane viSe parane joDI guru Adare ka0 dharmaguru upara Adara kare. tattvabuddhi kaLa tattva grahavAnI buddhi che jene tehane kRtajANa ka0 kRtajJa kahii. 19 [ogaNIsamo guNa]. parahitakArI nAmA guNa kahe che. parahitakArI kehavo hoya? para prateM mArgane thApe ane sujANa ka0 DAhyo hoya. dharmamArga jANyo che jeNe etale gItArtha che. etale e bhAva je agItArtha parane hita karavA cAhe paNa ahita thAya. yataH 'kiM etto kaTThayaraM, jaM sammamanAyasamayasabbhAvo / anna tu resA, hradayAmi pADe // 20 [vIsamo guNa]. [dharmaratna pra., gA. 27nI vRtti] 233 [11.19 su0 guNa ane dharmamAM bIjAne joDe, guruno Adara kare, tattva grahaNa karavAnI buddhivALo hoya te kRtajJa che. 20. bIjA pratye dharmamArgane sthApe, DAhyo hoya, dharmamArgane jANanAra gItArtha hoya te parahitakArI che. sIkhe lakhe sukhe sakala, labdhalakSa zubha kAja, ima ikavIsa guNe varyo, lahe dharmanuM rAja. 234 [11-20] bALa sIkheM ka0 thoDA kAlamAM AgamAdi bhaNe. lakhe ka0 jANe. sukhe ka0 anAyAse, vigara prayAse sakala samasta, zubha kAja ka0 dharmakArya, tehanuM nAma labdhalakSa kahIiM. yataH- dharmaratnaprakaraNe' [gA. 28] 'lakkhei laddhalakkho, suheNa sayalaMpi dhammakaraNijjaM / dakkho susAsaNijjo, turiyaM ca susikkhio hoI' // 21 [ekavIsamo guNa]. e rIte 21 guNe virAjita hoya te lahe ka0 pAme dharmanuM rAjya. iti. 234 [11-20] su0 21. ochA samayamAM Agama Adi bhaNe, jANe, anAyAse samasta dharmakArya kare te labdhalakSa che. pUraNa guNa uttama kahyo, madhyama pATe hIna, a hIna janya jana, apara ridrI dIna. 235 [11-21] 168 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALa e saMpUrNa ra1 guNe sahita hoya te uttama kahIzuM. pAde ka0 cothe bhAge hIna hoya te madhyama kahIche. tathA arthe hIna hoya te jaghanya jana kahI che. e thakI ardha thakI hanaguNa hoya te apara kahI che. te daridrIdIna jANavA, je kAraNa mATe daridrI hoya te potAnA udara bharavAnI ciMtAi vyAkulapaNe karI ratnanA krayavikrayanI ciMtA paNa na hoya, tima hanaguNI dharmaratnano manoratha paNi na karI zake ati bhAva:. yata 'pAyaddhaguNavihINA, eesiM majjhimA varA neyA / / pro re DhIMga, pAyA puyA II [dharmaratna pra., gA.30] 235 [11-21]. suve A 21 guNe saMpUrNa hoya te uttama che. cothA bhAganI UNapavALo madhyama kahevAya, ardhA bhAganI UNapavALo jaghanya gaNAya, ethIye hInaguNI hoya tene daridra - dIna jANavo. jema koI daridra peTa bharavAnI ciMtAmAM ratnanA kharIda-vecANanI ciMtA na karI zake tema hInaguNI Ava dharmarUpI ratnano abhilASa paNa na karI zake. araje varajI pApane eha dharma sAmAnya prabhu tujha bhagati jasa lahe teha hoI jana mAnya. 236 [11-22) bA) pApane varajIne eha sAmAnya dharma je zrAvakadharma araje ka0 upArje te prANI he prabhu! tAharI bhakti karIne jasa lahe ka0 jasapratiSThA pAme. eTale ehavA 21 guNavaMta hoya te tAharI bhakti kare ja. iti bhAvaH, tathA te prANI sarvalokane mAnya hoya. 236 [11.22] su0 pApa tyajI je zrAvakadharma upArje te prANI he prabhu ! tArI bhakti karIne yaza pAme. AvA ekavIsa guNe yukta hoya te tArI bhakti kare ja, ane e jIva sarvane mAnya bane (e dUhAmAM zloka 116 akSara 229 che.) 169 paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhALa bAramI bA, e ra1 guNe sahita hoya te bhAvazrAvakapaNuM pAme. te mATe have bhAvazrAvakano DhAla kahe che. e saMbaMdha karI e DhAla Avyo bAramo. temanI prathama gAthA e che. (copaInI DhAla) ekavIsa guNa jeNe lahyA, je nija maryAdAmAM rahyA, teha bhAvazrAvakatA lahe, tasa lakSaNa e tuMprabhu kahe. 237[12-1] bA, ekavIsa guNa jeNe pAmyA hoya, valI potAnI maryAdAmAM rahyA hoya, AcAra-zIlamAM rahyA hoya teha ja prANI bhAvazrAvakapaNuM pAme. eTale e bhAva je pUrve dravyazrAvaka thaine uttarakAle bhAvazrAvaka thAya. te bhAvazrAvakanA lakSaNa he prabhu! vItarAga paramezvara ! tuM ka0 tumhoe ka0 Agali kahIzuM che te kahe ka0 kaho cho. ihAM 'tuM kAro te stavanA mATe che temAM doSa nahIM. ra37 [1ra-1] su, je A ra1 guNa pAmyA hoya te prANI ja bhAvazrAvakapaNuM pAme. eTaleke pUrve dravyazrAvaka thaIne uttarakAle bhAvazrAvaka thAya. he prabhu ! A bhAvazrAvakanAM lakSaNo tame AgaLa A pramANe kaho cho . kRtavratakama zIlAdhAra, guNavaMto ne Rju vyavahAra, gurusevI ne pravacanadakSa, zrAvakabhAve e pratyakSa. 238 [12-2] u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 170 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bA0 atra 35 mArgAnusArInA guNa jJAnavimalasUrijII likhyA che, paNa vizeSa zabdArthAdikamAM prayojana nathI. mATe ame likhyA nathI. ehanuM mUla dharmaratna prakaraNa' che. tehamAM paNa nathI kahyA. 1. karyuM che vratarUpa kArya jeNai te kRtavratakarmA kahIi, 2. zIlavaMta hoya, 3. guNavaMta hoya, vivakSita guNavaMta hoya, 4. Rju vyavahAra ka sarala mana hoya, 5. gurunI zuzruSA kare, sevA kare, 6. pravacana ka0 AgamamAM kusala hoya, DAhyo hoya. e cha lakSaNa jeha mAMhe te pratyakSapaNe bhAvazrAvaka kahIIM. yataH 'kayavayakammoM' taha sIlavaM ca guNavaM caM ujjuvavahArI / gurusussUsoM pavayaNakusalo khalu sAvago bhAve' // 1 // dharmaratna pra. [gA. 33] 238 [12-2] su0 1. jeNe vrata rUpa kArya karyuM che te kRtavratakarmA, arthAt vratadhArI, 2. zIlavaMta, 3. guNavaMta, 4. sarala manavALo, 5. gurusevI, 6. pravacanakuzala A cha lakSaNavALAne bhAvazrAvaka kahevAya. zravaNa jANaNA grahaNa udAra, DisevA e cyAra prakAra, prathama bhedanA mani dhArI, artha tAsa Ima avatArI, 239 [12-3] bA0 e 6 liMga madhye prathama bheda kRtavratakarmA nAmA, tehanA cyAra bheda che te kahe che. zravaNa ka0 sAMbhalavuM 1, jANaNA ka0 jANavuM 2, grahaNa ka0 aMgIkAra karavuM 3, udAra ka0 vistArapaNuM, paDisevA ka0 samyak pAlavuM 4. e cyAra bheda. e prathama bheda kRtavratakarmA tehanA avadhArIiM. tAsa ka0 tehanA artha ima avadhArII kaO utArIi. 239 [12-3] su0 A cha lakSaNamAMthI prathama kRtavratakarmanA cAra bheda che. 1. zravaNa, 2. jANavuM, 3. grahaNa, 4. samyak pratisevA arthAt pAlana. bahumAne nisuNe gIyatva, pAse bhaMgAdika bahu atya, jANe guru pAse vrata grahe, pAle upasargAdika sahe. 240 [12-4] bALa 'ihAM bahumAna kahyuM paNi vinaya, bahumAna be levAM. yataHviLayavastumALasAra, jhIyasthAno reDa vayasavaLa" iti vacanAt. [dharmaratna pra., gA.35] 171 paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gIyastha pAse ka0 gItArtha pAse, nisuNe ka0 sAMbhale te vinayabahumAna sahita. atra caturbhagI : koIka dhUne vaMdanAdika bAhya vinaya hoya paNa bahumAna AMtaraprIti na hoya, gurukama mATe (1). koIkane bahumAna hoya paNa vinaya karavAnI zakti nathI, te glAnAdika jANavA (2). koIka AsasiddhiyA jIvane vinaya-bahumAna beu hoya. (3) koIka gurutara pApakarmIne vinaya tathA bahumAna eke na hoya (4). ImAM vrata sAMbhaLavuM kahyuM. paNa upalakSaNathI sarva zAstra sAMbhaLe. gIta ka0 sUtra, artha ka0 tehanuM vyAkhyAna. te gIta ne artha sahita te gItArtha, yataH- [dharmaratna pra., gA. 31nI vRtti). 'gIyaM bhannai suttaM, attho tasseva hoi vakkhANaM / gIeNa ya attheNa ya, saMjutto hoi gIyattho' // 1 // te pAse sAMbhaLe. bhaMgAdika bahu attha jANe ka0 vratanA bhAMgA pramukha bahu artha samajha, jima paccakakhANanA 49 bhaMgA trikAlanA gaNIye 147 bhaMgA thAya. vali vrata AzrI gaNIeN tivAre eka vrate 48, traNa vrata 342[pAThAMH eka vrate 6, be vrate 48, traNa vrate 342.] ityAdika thAvat bAra vate 1384128720bhegA thAya. atra gAthA 'terasa koDi sayAI cUlasI koDIo bArasa ya lakkhA / sagasIi sahasa do saya savvaggaM chakka bhaMgIe // 1 // nava bhaMgIi eka vrata 9, be vrate 99 yAvatu bAra vate 999999999999, ekavIsa bhegI karIi tivAre bAre vrate 12855002631049215 thAya. ugaNapacAsa [49] bhaMga bAre vrate 244140624999999999999 bhegA thAya. ekaso saDatAlIsa [147] bhaMgIi bAre vrate 110443[4]6077196115333569pa7695 bhegA thAya. e sarva akSara saMcAraNAi jANavA ityAdika bhaMgAnuM jJAna kare, Adi zabda vratanA aticAra jANe, e bIjo bheda vistAre- "dharmaratna prakaraNa" thI jANavo. 172 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guru pAse vrata grahe ka0 guru pAse vrata aMgIkAra kare. ANaMdAdikanI pare itva2 comAsA pramukhanAM athavA yAvathika jAvajIvanA (3) pAle ka samyaph pAle tathA upasargAdika je Ave te sarva sahe, kAmadeva zrAvakanI pare (4). e prathama bheda vakhANyo. 240 [12-4] su0 1luM lakSaNa : kRtavratakarmA : (1) gItArtha pAse vinayabahumAnapUrvaka sarvazAstra sAMbhaLe, (2) vratanA bheda Adi ghaNA arthe samaje. (3) guru pAse vrata aMgIkAra kare, pALe ane (4) upasarga Adi je Ave te sarva kAmadeva zrAvakanI peThe sahana kare. seve AyataNAM uddeza, paragRha tyaje aNubhaDaveze, vacana-vikAra tyaae zizulIla, madhura bhaNe e Savidha zIla. 241 [12-5] bALa have bIju zIlavaMta nAmA lakSaNa kahe chaiM. seve AyataNAM ka0 sAdharmikane milavAnuM sthAnaka. yataH ' jattha sAhammiyA bahave, sIlavaMtA bahussuyA / rittAyArasaMpannA, AyayAM te viyALAhi' // ? | [dharmaratna pra., gA.38nI vRtti] te uddeza ka0 sthAnaka seve paNa bhIlanI palli pramukha na seve(1). paragRha taje ka0 pArakA gharamAM pesato na phare, kAMi vastu khovAya tivAre te upara zaMkA Ave. kAraNanI vAta judI che.(2) anubhaMDavesa ka0 udbhaTa veza na pahere jehathI lAMDhIA [=lAMTha] AdamImAM gaNAi, te na kare (3). vacana-vikAra taje ka0 vikAranAM vacana na bole jehathI rAgadveSa vadhe (4). zizulIla ka0 bAlakrIDA taje, juvaTuM ramavuM ityAdika (5). madhura bhaNe ka0 mIThuM bole, kArya paDe ke saumya, ke suMdara, A kAma karasyo ?'' ima kahe (6). e cha (6) bheda zIlavaMtanA jANavA. have eha ja cha bheda vistArI dekhADe che.241 [12.5] su0 rajuM lakSaNa : zIlavaMta H (1) sAdharmikane maLavAnuM sthAnaka seve, paNa bhIlanI palli Adi na seve, (2) pArakA gharamAM praveza taje, paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 173 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3)udbhaTa-veza na pahere che jethI te lAMTha AdamImAM gaNAI jAya, (4) vikArI vacano na bole, (5)dhUta Adi bAlakrIDA taje, (6) mIThI vANI bole. A 6 bheda zIlavaMtanA jANavA, have A 6 bheda vistArIne kahe che. Ayatane seve guNapoSa, paragRhagamane vAdha doSa, udabhaTa-veSa na zobhAlAga, vacanavikAre jAge rAga. 24ra [1ra-6] bALa Ayatana je sAdharmikanAM sthAnaka te sevatAM guNapoSa ka0 guNanI puSTI thAya. 3AvavAvAjho ro] chinnati uddapha gugodo' iti vacanAtuM. paragRhagamane ka0 pArake ghera,jAtAM vAdhe doSa ka0 doSa vadhai. yataH rAmaifpa naMjmUrta suNatAnuM iti vacanAt (2) [dharmaratna pra.gA.39] udbhaTa veSa te zobhAlAga nahIM zIlavaMtane. yata: 'pada saMto thI 30mUhave na suvo tarU ' iti vacanAta. sahaI ka0 zobhe prazAMtadharmI iti (3). vacanavikAre karIne rAga jAge mATe vikAranAM vacana kahevAM, yataH 'vicAra naMpiyADuM kULamuphAMti raji ' Iti vAkyAt. te mATe na kahe. (4) yataH- [dharmaratna pra.gA. 40 nI vRtti 'jaM suNamANassa kahaM suTTayaraM jalai mANase mayaNo / samA vimena vi ra sA hI hoDuM divyA||1|| iti vacanAt 242 [12.6] su, sAdharmikanAM sthAnaka sevatAM guNanI puSTI thAya. paragRhe jatAM doSa vadhe, zIlavaMtane udbhaTa veza zobhe nahI vikArI vacano na bole kAraNa ke tethI rAga jAge che. moha taNuM zizulIlA liMga, anarthadaMDa che e caMga, kaThina vacananuM jalpana jeha, dharmIne nahIM sammata teha. 243 12- 174 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALa moha taNuM ka0 mohanuM liMga che. zizulIlA ka0 bAlakrIDA valI kehavI che? anarthadaMDa che e yaMga ka te jIvane manohara lAge che. yataH 'nAstisanaLIAvi haiM, niMna mohatsvaLattharaDo' [dharmaratna pra., gA. 41 ] iti vacanAt.(5) have chaThTho bheda kahe che. kaThiNa vacananuM je bolavuM te dharmI jIvane sammata nahIM ka0 mAnya nahIM. yataH 'rusanayapriyogo, na saMgo suddhadhammA N" [dharmaratna pra., gA. 41] iti vacanAt (6) e cha bhede karI bIjo zIlavaMta nAma bheda saMpUrNa thayo. 243[12.7] su0 bAlakrIDA te mohanuM cihna che. vaLI AvI bALakuceSTA anarthadaMDanA aticAravALI che. tathA kaThaNa vacano kahevAM- A badhuM dharmI jIvane saMmata nathI. udhama kare sadA sajjhAya, karaNa vinayamAM sarva upAya, anabhinivezI ruci jinaANa, dhare paMca guNa eha pramANa. 244 [12-8] bALa have guNavaMtanAmA bhAvazrAvakanuM trIjuM lakSaNa kahe che. tehamAM yadyapi guNa to aneka prakAranA - audArya, dhairya, gAMbhIrya, priyaMvadatvAdika che. tohI paNa pAMca guNe karI guNavaMta, ihAM gItArthe vivakSA che. iti bhAvArtha, sajjhAya ka0 bhaNavA pramukhano vAcanA-pRcchanAdikano udyama kare (1). karaNa ka0 anuSThAna kriyA kare (2). vinayamAM ka0 gurvAdika Ave abhyutthAnAdika kare, sadA ujamAla thako sarva upAya je je vinayanA upAya ka0 prakAra che te sarva kare (3). anabhiniveza ka0 kadAgrahI na hoya. ihaloka-paraloka sAdhavAmAM kadAgraha na kare (4). ruci ka0 AkarI zraddhA, jina-ANA ka0 jainAgamane vize (5). e pAMca guNa dhare te guNavaMta kahid. pramANa ka0 mAnya che. 244.[12.8] su0 trIjuM lakSaNa : guNavaMta : A lakSaNamAM audArya, dhairya, gAMbhIrya, priyaMvadatva Adi aneka guNono samAveza thAya. paraMtu vizeSe nIcenA paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 175 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca guNane lIdhe A guNavaMta' kahyA che. (1) sajhAya-svAdhyAya kare, (2) anuSThAna-kriyA kare, (3) guru pratye hareka prakArano vinaya dAkhave, (4) kadAgrahI na bane ane (5) jinAjJAmAM daDha zraddhA rAkhe. sajhAI dhAre vairAga, tapaniyamAdika karaNe rAga, vinaya kayuMje guNanidhi taNo, jima mana vAdhe Adara ghaNo. ra45 [12-9] bA) pAMcenAM phala kahe che. prathama sakjhAya karatAM jIvane vairAga vadhaI (1). anuSThAnamAM sAvadhAna thaI ko jIva tapaniyamamAM udyamavaMta hoya. tapa te 12 bhede prasiddha che. niyama te sAdhune vizrAmaNA uttarapAraNA, loca karAvyo hoya tehane vRta pramukhanuM dAna. yata "pahasaMtagilANassaM ya AgamagahaNe ca loyakaDasAhU / 13ttarapArakhaifma ya rAkhe suvahunta ." 1 iti. [dharmaratna pra., gA. 44nI vRtti] tathA guruvaMdanA, caityavaMdanA tathA pUjA pramukha paNa e guNamAM levA (2). guNanA nidhAna puruSano vinaya prayuje ka0 kare. guNavaMta Ave Ubho thAya, sAtamo jAya, mastake aMjali kare, Asana Ape, guru baiThA pachI bese, sevA kare, jAya tivAre volAvA jAya ityAdika kare (3). jima te gurune vinayavaMta dekhI te upari ghaNo Adara vadhe. AmnAyAdika guru tehani Api 245 [12-9] su0 guNavaMtanA A pAMceya guNonuM phaLa (1) sajhAya karatAM vairAgya vadhe, (2) anuSThAna karatAM tapa niyamamAM udyamavaMta thavAya (sAdhune vizrAmaNA, uttarapAraNA, loca pachI vRtAdinuM dAna, guruvaMdanA Adi), (3) guNIjana-gurujana AvatAM Ubho thAya, sAmo jAya, mastaka namAve, Asane Ape, guru beThA pachI bese, sevA kare, guru jatAM vaLAvavA jAya vagere vinaya kare. A badhuM dekhI guruno guNavaMta upara Adara vadhe. abhinivezI avitatha gaNe, gItAratha bhASita je suNe, sahaNAI suNavA cAha, samakitano moTo ucchA. 246 [12-10] 176 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALa anabhinivezI hoya te avitatha ka0 yathArtha gaNe ka0 mAne. gItAratha bhASita ka0 je gItArtha bole, gItAratha kahe te yathArtha jANe, tathA gItArtha pAse sAMbhale (4). zraddhApUrvaka sAMbhaLavA cAha ka0 vAMche. upalakSaNA thakI zraddhA-icchApUrvaka anuSThAna kare. evI zraddhA vinA samakitanI zuddhi kahAMthI thAya? yata: 'savaNakaraNesu icchA, hoi ruI saddahANasaMjuttA / paNa viUT #7o, suddhI sakhattarapaksa' [dharmaratna pra. gA. 46] iti. samaktino moTo ucchAha ka0 harSa chaiM. (5).246[12-10]. su0 (4) je gItArtha kahe te yathArtha sAMbhaLe - jANe (5) zraddhApUrvaka gItArthane sAMbhaLavA cAhe. avita kathana, avaMcaka kriyA, pAtika prakaTa, maitrI priyA, bodhi bIja sabhAa sAra, yAra bheda e Rju vyavahAra. 247 [1ra-11] bAhave bhAvazrAvakanuM cothuM Rju vyavahAranAmA lakSaNa kahe che. te Rju vyavahAra te pyAra bhede che. avitatha kathana ka0 yathArtha bole, dharmavyavahAramAM parane ThagavA mATe dharmane adharma na kahe, adharmane dharma na kahe, krayavikraya vyavahAramAM levedeve jUThuM na bole tathA sAkSI vyavahAramAM rAjakule paNa alika sAkhI na pUre. tathA dharmanI hAMsI thAya evuM paNa na bole. iti prathama bheda) (1).avaMcaka kriyA ka0 parane kaSTa Upaje evI kriyA na kare. sarIkhA sarIkhI vastu bhUlI na dIsuM athavA tAkaDI pramukhamAM adhikuM-ochuM levedeve parane na Thage. tathA A bhavamAM paNa vaMcanakriyA te kevala pApa ja dekhato para ThagavAthI nivarte. yadyapi avaMcaka kiyA te potAno AtmA ThagAya nahIM. yogaavaMcaka, kriyAavaMcaka, phalAvaMcaka ityAdika pUrvanA TabAmAM artha likhyo che. paNa dharmaratna" graMthamAM e rIte nathI, mATe amyuM nathI likho.(2) pAtika prakaTana ka0 koika pApa karato hoya tehane prakaTana ka0 apAya kahI dekhADe je "bhadra! pApa karatAM anartha thAya' ityAdi. paNa uvekhe nahIM, (3). maitrI priyA ka0 niHkapaTapaNe mitrAI karaI, sabhAve karI, paNa khoTAM bhAve mitrAI na kare (4). paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 177 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e cyAra bhede karI Rju vyavahAra kahI che. jo ehathI viparIta cyAre bola kare etale yathArtha na bole ityAdika, to bodhibIja jAi ima dharmaratna'mAM kahyuM che. mATe upAdhyAyajII eNma kahyuM je sAra bodhibIja pAme. je e 4 bola pALe te. havai bhAvazrAvakanuM pAMcamuM lakSaNa gurusuzruSAnAmA kahe che. 247. [12-11] cha cothuM lakSaNaH Rju vyavahAra : AnA cAra bheda che (1) avitatha kathana- yathArtha bole. dharmavyavahAramAM, kayavijayamAM, levaDadevaDamAM, juThuM na bole, khoTI sAkSI na pUre, dharmanI hAMsI thAya evuM na bole, (ra) avaMkiyA-bIjAne kaSTadAyaka kriyA na kare, sArImAM kharAba vastu bhegI na Ape, vajanamAM ochuM-vatuM toLI Thage nahIM, anyane ThagavAmAMthI nivarte. (3) pAtika prakTana-pApa karanArane Takore kharo, paNa ene uvekhe nahIM. (4) maitrIziyA - niSkapaTabhAve saddabhAvathI maitrI kare. AcAra bhedathI viparIta kare to bodhibIja jAya ema "dharmaratna' mAM kahyuM che. paNa jo A cAra bola pALe to bodhibIja pAme ema upAdhyAyajI kahe che. gurusevI cauvIha sevanA, kAraNa, saMpAdana, bhAvanA, seve avasari gune teha, dhyAna-yogano na kare che. 248 [12-12) bAte gurusevI cauvIha ka0 cAra prakAri che. sevana ka0 sevanA kare gurunI (1). kAraNa ka0 bIjA pAse sevA karAvai (2). saMpAdana ka0 gurnAdikane USadhAdikanuM devuM (3). karaI bhAvanA ka0 bahumAna gurnAdikanuM kare, guruparivAranuM bahumAna kare, hAM guru te dharmaguru levA, paNa mAtApitAdika guru na levA. yataH- [dharmaratna pra., gA. 49nI vRtti 'dharmajJo dharmakartA ca, sadA dharmapravartakaH / satvebhyo dharmazAstrANAM, dezako gururucyate // 1 // (4). have e cyAre bhedano artha kare che. avasara pAmIne gurunI sevA kare paNa vigara avasare na kare, teha ja kahe che, dhyAna je dharmadhyAnAdika, yoga te pratyupekSaNA AvazyakAdika, tehano na kare cheha ka0 cheda na kare, etale vyAghAta na kare, jIrNa zreSThIvatuM. 248 [12-12]. 178 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano * !*-12 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su) pAMcamuM lakSaNa : guruzuzruSA : gurusevI cAra prakAranA che. (1) gurunI sevanA kare, (2) bIjA pAse sevA karAve, (3) gurune auSadha Adi Ape, (4) guru ane guruparivAranuM bahumAna kare. ahIM guru eTale dharmaguru abhipreta che. A cAra prakAra vistArathI- (1) avasara pAmIne sevA kare, vagara avasare na kare. dharmadhyAnano cheda na kare, jIrNa zreSThInI peThe. tihAM pravattave para mate guNa bhAkhI nija para chate saMpAde USadha mukha valI, gurubhAvuM cAle avicalI. 249[12-13] bAi tihAM pravartA[vAi ka0 gurusevAne viSe pravartAve, para praste ka0 parane, guruguNa bhAkhI ka0 gurnAdikanA guNavarNava karIne. eTale e bhAva je pote gurnAdikanA guNavarNa kare, tehathI para pramAdI hoya teha paNa gurusevAmAM pravarte iti bhAva (2). nija ka0 potAthI para chate ka0 para thakI saMpAde ka0 Ape, apAve, USadha pramukha valI ka0 USadha, pramukha temAM eka dravya te USadha, athavA bAhya upayogI te USadha aneka dravyasaMyoga athavA zarIramAM bhogavavA yogya bhaiSaja. valI pramukhanA zabda je saMyamopakArI vastu joIi te Ape athavA apAve (3). gurubhAve cAle ka0 gurune abhiprAye cAle eTale gurunuM bahumAna kare tathA gurune anuyAyI cAle, avicalI ka0 acala thako (4). 249 [12-13] . su) (2) gurunA guNavarNana dvArA anyane paNa gurusevAmAM pravAvi. (3) auSadha temaja anya upayogI kavyo Ape-apAve. (4) gurunuM bahumAna kare, gurune dRDhapaNe anusare, sUtra' artha ussaga vavAya, bhAve, vyavahAre sopAya, nipuNapaNuM pAmyuM che jeha, pravacanadakSa kahIje have 250 [1ra-14) bALa have bhAvazrAvakanuM chaThuM lakSaNa pravacanadakSanAmA vakhANe che. te pravacana = Agama cha bhede che. te mATe zrAvaka paNa cha bheda jANavo te kahe paM. padmavijayajI kRta bAlAvabodha 179 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. sUtrane viSe kuzala (1), arthane viSe kuzala (2), utsargane viSe ka0 sAmAnya sUtrane viSe kuzala (3), vavAya ka0 apavAda etale vizeSa sUtrane viSe kuzala (4), bhAve ka0 vidhipUrvaka dharmAnuSThAnane viSe kuzala (pa), vyavahAre ka0 gItArthanI AcaraNA rUpa je jItavyavahAra tehane viSe kuzala (6), sopAya ka0 udyama sahita kuzalapaNuM pAmyuM che te kuzala zabdano pratyeka joDyo che, jeha ka0 eDavo je puruSa, teha ka0 te puruSa pravacanadakSa kahIzuM. e cha prakAre have e cha bheda vistArI kahe che. 250 [12-14] su0 kuM lakSaNa : pravacanadakSa : AvA bhAvazrAvakanA cha bheda che. (1) sUtrakuzala, (2) arthakuzala (3) utsargamAM-sAmAnya sUtrane vize kuzala, (4) apavAdamAM vizeSa sUtrane vize kuzala (5) vidhi-puraHsara dharmAnuSThAna vize kuzala, (6) udyama sahitanI vyavahAra kuzaLatAvALo. have A che bheda vistArIne-- ucita sUtra guru pAse bhaNe, artha sutIrthe tehano suNera, viSaya vibhAga vahe avivAda, valI utsarga tathA apavAI. 251 [1ra-15] bAucita sUtra ka7 zrAvakane yogya sUtra, catura zaraNAdika pravacanamAtAthI mAMDI che jIvaNIyA adhyayanaparyata. ukta ca- [dharmaratna pra., gA pa3nI vRtti pavayaUmArU chevavaMtA 3ovi phayaralsaasvArtha- "prahaNa zikSA iti tatra prakRtam / ubhayata: sUtrato arthatazca / itarasya shraavksyeti'| sUtranA upalakSaNathI paMcasaMgraha, kammayapaDI pramukha granthanA samUha potAnI potAnI buddhine anusAre bhaNe. Iti prathama (1). artha ka0 te sUtrano artha, sutIrthe ka0 saMvigna guru pAse temano sAMbhalai. iti dvitIya (2). . havaI utsarga-apavAda e be bheda sAthe kahe che. avivAda ka0 vivAdarahitapaNe viSaya-vibhAga lahe ka0 potApotAne ThekANe jANe. utsarga utsargane ThAme, apavAdane apavAda ThAme jANe. paNa ekalo utsarga ja na AlaMbe, athavA ekalo apavAda ja na AlaMbe. je avasari je karavuM ghaTe te kare. iti lAbhAlAbha joI kArya kare. (3)-(4). 251 [12-15]. 180 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su0 (1) catuHzaraNAdika pravacanamAtAthI mAMDI cha jIvaNiyA adhyayana paryaMta, paMcasaMgraha, karmapayaDI Adi graMthasamUha svabuddhi anusAre bhaNe. (2) A sUtrono artha saMvigna guru pAse sAMbhaLe. (3)-(4) avivAdapaNe utsarga ane apavAdane potapotAne sthAne barAbara jANe. ekalo utsarga ke ekalo apavAda na AlaMbe paNa je prasaMge je karavuM ghaTe te kare. pakSabhAva vidhimAMhi dhare, deza kAla mukha jima anusare, jANe gItAratha vyavahAra, tima savi pravacana kuzala udAra. bALa pakSabhAva 60 bahumAna vidhimAMhi dhare. devavaMdanAdikane viSe vidhimAM bahumAna hoya. anya koi vidhi karato hoya tehane paNa bahumAne karI vidhi- sAmagrI-abhAviM vidhi ArAdhavAno manoratha na mUke. ityAdika upalakSaNathI jANavuM (5). 252 [12-16] have vyavahAra kuzala chaThTho bheda vakhANe che. dezakAla pramukha hoya tima anusare, etale e bhAva H je deza te susthita duHsthitAdi, kAla te sugAla-dukAlAdika, pramukha zabde dravya sulabha-durlabhAdi, bhAvathI hRSTaglAnAdika, te sarva potApotAnI hada jANe. gItArathano vyavahAra sarva potaiM jANaU etale e bhAva : je utsargaapavAdanA jANa je gItArtha teNe Acaryo je vyavahAra te potAnI mati dukhave nahIM, tima savi ka te vyavahAra tima ja sarva aMgIkAra kare (6). e cha prakArano, pravacanakuzala udAra ka0 pradhAna kahIiM, e cha lakSaNa bhAvazrAvakanAM jANavAM. 252 [12-16] su0 (5) devavaMdana Adi vidhimAM bahumAna rAkhe (6) dezakALane anusare sukALa-duSkALa pramANe dravyanI sulabhatA-durlabhatA barAbara jANe, gItArthano vyavahAra barAbara jANe. jethI vyavahArane AMca na Ave. A cha lakSaNo bhAvazrAvakanAM jANavAM. paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 181 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiriyAgata e Savidha liMga, bhAkhe tuM jinarAja abhaMga, e vidhi zrAvaka je Acare, sukha jasalIlA te Ada. bALa e SaTvidha liMga ka0 e cha prakAranAM liMga, kiriyAgata ka0 kriyAthI ulakhAya, jima dhUmrathI agni ulakhAya tima. he jinarAja ! sAmAnya kevalImAM rAjA sarIkhA tuM bhAkhe ka0 kahe, abhaMga ka0 samastapaNe e vidhi je zrAvaka Acare te zrAvaka sukhayaza tehanI je lIlA te Adare ka0 pAme. 253 [12-17] su A cha lakSaNo kriyAthI oLakhAya, jema dhUmrathI agni oLakhAya. je zrAvaka A vidhi Acare te sukha-yazane pAme. (e copAi madhye zloka 141 tathA akSara 14.) 182 253 [12-13] u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhALa teramI bALa ihAM ziSya prazna pUche che, "he svAmI, bIjo valI kAMI liMga che je mATe tumha e cha liMga kriyAgata kaho cho?" te mATe guru uttara diI che je bhAvagata liMga judAM che te bhAvagata liMga teramA DhAlamAM kahe che. e saMbaMdhe Avyo e DhAla vakhANe che. (chaThI bhAvanA mana dharo - e dezI) bhAvazrAvakanAM bhAkhII have sattara bhAvagata teho re, neho re prabhu, tujha vacane avicala hoya e, 254 [13-1] bALa have bhAvazrAvakanAM ka0 bhAvazrAvakanAM liMga bhAkhII ka0 kahIzuM che. iMhA liMga pada bAhirathI lAvIzuM. sattara bhAvagata ka0 gaNatI sattara che. bhAvagata che tevo ka0 te bhAkhI che. eTalA bhAve he prabhu, svayaMbuddha, tAharA vacanane viSe avicala ka0 cAle nahIM evo mujhane sneha hoyo. 254 [13-1] su0 (bhAvazrAvakanAM kiyAgata cha lakSaNo 1ramI DhALamAM joyA pachI) have bhAvazrAvakanAM bhAvagata liMga kahe che. te 17 che. AvA bhAvapUrvakano mAro tArA premano acaLa sneha he prabhu ! mane hojo. IndhI caMcala cittathI, je vATI narakanI moTI re khoTI re, chAMDe e guNa dhuri guNa e. 25 [13-2) bALa yataH- [dharmaratna pra., gA 57-58-59] paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 183 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'itthi diye tthe saMsAra visarya AraMbha gehaM daMsaMNaoM / gaDDarigAipavAhe purassaraM AgamapavittI 10' //%0// 9 'dANA jahasattI pavattaNaM 11 vihira 12 rattavuchuya 22/ majjhattha 4 pasaMbaddha 1 parathAmovamonI ya ArA' 'vesA iva gihavAsaM pAlai 17, sattarasapayanibaddhaM tu / bhAvagayabhAvasAvagalakkhaNameyaM samAseNaM. // 3 // e sattaramAM prathama itthI 60 strInAmA lakSaNa vakhANe che. itthI caMcala cittathI ka0 strI havI che ? cittathI caMcala capala che. etale anya anya puruSonI icchaNahArI che. valI vATI narakanI moTI re ka0 moTI narakanI vATI che, mArga che. vATI kehavI che? khoTI re ka0 hINI che. mATe e strIne ehavI jANIniM chAMDe e guNa ri guNo ka0 prathama saMkhyAiM ANe. ihAM 'icchA caMcala cittathI' ehavuM lipidoSe likhANuM che. ghaNI paratomAM paNi ima likhAMNuM che. teNe kAraNe pUrva-TabAkAre 'icchA' ehavo artha karyo che.paNa nirmUla che. mATe uvekhyo che. atrArtha dharmaratna' graMtha jovo ani nizcaya karavo. 255 [13-2] su0 1, strI H strI caMcalicatta che. te narakanI vATa che, hINI che. mATe AvI strIne tyajavI. A guNa agratAkrame Ave. IMdriya capala turaMgane, je ruMdhe jJAnanI rAzi re, pAse re, te bIjo guNa zrAvaka dhare e. 256 [17-3] bALa IMdriya je pa zAstrokta svarUpa tadrupa, je capala zIghragAmIpaNA mATe durgati sAhamA cAlatAM ehavA je turaMga ka0 ghoDA, tehane je jJAnarUpiNI rAziM ka0 rAziRsiM karI, rUMdhe ka0 roke ehavo guNa bIjo te zrAvaka potA pAse dhare. yataH 184 'iMdiyacavalaturaMge duggaimaggANudhAvire niccaM / bhAviyabhavassarUvo, ruMbhai satrANarassIhiM' // 1 // [dharmaratna pra.,gA.61]256 [13-3] u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su2. diya: pAMca iMdriyarUpI ghoDAne jJAnarUpI rAzathI roke e bIjo guNa. kaleza taNuM kAraNa ghaNuM, je artha asAra ja jANe re, ANe re, te trIjo guNa nija saMnidhiM e. 257 [13-4] ba0 kalezanuM kAraNa ghaNuM ka0 atyaMta, eDavo je artha ka0 dravya, tehane asAra ja jANe. ANe ka0 lyAve, te trIjo guNa, nija saMnidhi ka0 potA pAse. 257 [13-4] su0 3 artha : phlezanA moTA kAraNarUpa dravyane asAra jANe te trIjo guNa. bhava viDaMbanAmaya ache, valI dukharUpI dubaheto re, ceto re, Ima cotho guNa aMgIkare e. 258 [13-5] bA, have cotho saMsAranAmA guNa kahe che. bhava ka0 je saMsAra, te kevo che? viDaMbanAmayI che. valI kahevo che? dukharUpI ka0 duHkhasvarUpa, janma-jarAmaraNarogazokAdika rUpa che.tathA valI kehavo che ? duHkhaheto ka0 janmAMtare narakAdikanuM hetu che.ima duHkhanI je paraMparA ApazuM ima paNi samajavuM. ceto ka0 jANo, ima cotho guNa zrAvaka aMgIkAra kare. 258 [13-5] su) 4. saMsAra : saMsAra duHkhasvarUpa, viDaMbanAya che. du:khanAnarakAdinA heturUpa che. Avo saMsAra duHkhanI paraMparA ApanAro che ema samajavuM e cotho guNa. khiNa sukha viSaya viSopamA, Ima jANI navi bahu I re, bIhe re, tehathI paMcama guNa varSo e. 59 [13-6] bAhave pAMcamo viSayanAmAM bheda vakhANe che.viSaya kehavo che? khiNa sukha ka0 kSaNika mAtra sukha che. te paNi viSopamA ka0 kAlakUTa sarIkhA che. pariNAme dAruNa che. Iti bhAva:. ima jANI ka0 ehavA viSaya jANIne bahu ka0 atyaMtapaNe, navi Ihe ka0 na vAMche, bIhe re paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 185 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tehathI ka0 te viSayathI bIhato rahe, viSayane asAra jANyo che te mATaI, paMcama guNa varyo ka0 pAMcamo guNa varyo thako. 259 [13-6] su) 5. viSaya : vijaya kAlakUTa viSa sarIkho che. tenAthI Darato rahe, ene asAra jANe te pAMcamo guNa. tIvrAraMbha taje sadA, guNa chaThAno saMbhALI re, rAgI re, nirAraMbha janano ghaNuM che. 260 [13-7 bA, have AraMbhanAmA chaThTho bheda vakhANe che. tIvrAraMbha ka0 ghaNAM prANIne pIDAkArI vyApAra kharakarmAdika, te sadA taje. kadAcita kare sacUka thako kare, niHzUka thako na kare. iti bhAva . te chaThThA guNano saMvibhAgI ka0 bhajanAro thAya. paNa yadyapi aNacAle ketAMIka AraMbha pote salUka thako kare che, paNi rAgI to nirAraMbha janano = AraMbharahita lokano, etale munirAjano hoya. ghaNuM ka0 atyaMta. 260 [13-7] su0 da. AraMbhaH tIvra AraMbha je. na chUTake kadAcita kharakamadi vepAra kare to paNa sUgasahita kare paNa rAgI to AraMbharahita lokano ja - munirAjano hoya. A chaThTho guNa. mAne sattama guNa varyo, jana pAsa sazi gRhavAso re, abhyAso re, moha jItavAno kare che. 261 [13-8] bAva have sAtamo gehanAmAM bheda vakhANe che. mAne ka0 jANe, sAtamo guNa varyo thako suM mAne te kahe che. jana ka0 prANI, pAsa sadaza ka0 baMdhana sarIkho, gitavAso ka0 gharavAsa mAnato, jima paMkhI pAsapaDyo UDI na zake, potAnA AtmAne duHkhI mAne Ima gRhamAtApitAdika saMbaMdha dIkSA leI na zake, paNi duHkha mAne iti bhAva. paNa abhyAsa te mohano jaya karavAno ja kare. 261 [13-8]. su) 7. geha: A guNane varelo gharavAsane baMdhana sarIkhuM mAne. jema pAzamAM paDeluM paMkhI UDI na zake tema potAne duHkhI mAne. te abhyAsa paNa mohane jItavAno ja kare. A sAtamo guNa. 186 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aTTama daMsaNa guNabharyo, bahu bhAMti kare gurubharI re, sarI re, nija sahaNAnI phorave re. 262 [13-9] bALa AThamo darzananAmA bheda vakhANe che. AThamA darzananAmA guNe bharyo bahu bhAMti kare guru ka0 dharmAcArya tehanI bhakti kare, jehathI samakti pAmyo tehanI. iti bhAva:. sattI re ka0 zakti potAnI zraddhAnI phorave, etale e bhAvaH. Astikya bhAva sahita atIcAra rahita darzanane dharato zaktizuM prabhAvanA, varNavAda buddhivaMta kare. yataH 'atthikkabhAvakalio, pabhAvaNA vanavAyamAIhiM / gurubhattijuo dhImaM, dharei iya daMsaNaM vimalaM. // 1 // dhirmaratna pra., gA. 6726213.9] su0 8. darzana : dharmAcAryanI bhakti kare, zraddhAnI zakti phorave. AstikyabhAva sahita doSarahita darzanane dhAraNa kare. A AThamo guNa. lokasattA savi parihare jAMNe gADariu paravAho re, lAho re, Ima navamA guNano saMpaje jI. 263 [13-10] bAhave garika pravAhanAmA navamo bheda vakhANe che. lokasannA ka0 avicArita ramaNIka, tehane parihare ka0 taje, jANe ka0 mAne, lokanI cAli te gADariyA pravAha jeThavI, jima eka gADarIne pachavADe bIjI gADarI cAle. upalakSaNathI kIDIno, makoDAno pravAha paNa kahevo, te jima avicArita che, lokapravAha paNa tehavo che. te mATe varja. Ima nomA nivamAM] guNano lAho nIpaje. 263 [13-10] su0 9 garika pravAha : avicArI gADariyA pravAhanI peThe ja lokapravAha che. ene tyaje. A navamo guNa. Agamane Agati kare, te viNa kuNa mAraga sAkhI re, bhAkhI re, Ima kiriyA dazamA guNa thakI e. 264 [13-11] bAva have dazamo AgamanAmAM bheda vakhANe che. je kArya kare te Agamane Agale karIne, Ima vicAre, je Agama vinA mArga, je paraloka sAdhavAno mArga, tehano kuNa sAkhI? etale vItarAga Agama mAMhe ja paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 187 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ehavA mArga hoi. bhAkhI ka0 ehavuM kahIne ima kiriyA ka0 e rItanI kriyA kare, eha pada bAhirathI lAvIiM. etale e bhAvaH. devavaMdana, guruvaMdana pratyAkhyAna, pratikramaNAdi rUpa kriyA, jinAgama tathya jANIne Agamokta kriyA kare. e devavaMdanAdika kriyAno vistAra dharmaratna'mAM joi lejyo. 264 [13-11] su0 10. Agama : je kArya kare te Agamane AgaLa karIne kare. ema vicArIne ke paraloka sAdhavAno mArga Agama ja darzAve. tethI Agamokta sarva kriyAo kare. A dazamo guNa. Apa abAdhAI kare, dAnAdika cyAra sakatI re, vikati re, ima Ave, guNa igyAramo e. 265 [13-12] bALa have dAnAdika yathAzakti kare e igyAramo bheda kahe che. Apa abAdhAi kapotAne pIDA na Upajetima dAnAdika cyAre kare. jo dravya, pAtra hoya to deto thAke ja nahIM. jo alpa dravya to ati udAra na thAya. ukta ca 'lAbhociyadANe lAbhociyabhoyaNe / lAbhociyaparivAre, lAbhociyanihikare siyA / [paMsUtre sU0 23] tathA [dharmaratna pra.gA. 70 nI vRtti] ityAdi ima thoDe kAle ghaNuM ApI sake. ima zIla-tapa-bhAvanAne viSe paNi yathAzakti pravarte. vikati re ka0 pragaTapaNe. ima igyAramo guNa zrAvakane Ave. 265 [13-12] su0 11. dAnAdika : potAne pIDA na thAya tema yathAzakti dAna Adi kare. sakSama hoya to dAna karatAM thAke ja nahI, alpadravya hoya to ati udAra na thAya. dAnanI jema zIla-tapa-bhAvanAne vize paNa yathAzakti pravarte. A agiyAramo guNa. ciMtAmaNi sarikho lahI, navi mugadha hasyo paNi lAje re, gAje re, nija dharmo e [guNa] bAramo e.266 [ 13-13] bALa have niTrIkanAmA bAramo bheda vakhANe che. ciMtAmaNi ratna sarIkho potAno dharma lahI ka0 pAmIne mugdha ka0 mUrkha loka tiNe hasyo 188 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thako paNa navi lAje ka0 na lAje. etale dharmakaraNI karato lAje nahIM. gAje re ka0 utsuka hoya, harSavaMto hoya. nija dharme ka0 potAnA dharmane viSe e bAramo guNa jANavo.12. yadyapi dharmaratna'mAM ciMtAmaNi ratna sarIkhI kriyA karato na lAje ima kahyuM che, tohi ihAM ciMtAmaNi sarIkho dharma kahyo tehamAM kAMi viruddha nathI, je kAraNe, kriyA ne dharma judo nathI. iti. 266 [13-13] su0 12. nilDrIka : mUrkha loko hAMsI uDAve chatAM, dharmakaraNI karato je lajavAya nahIM, UlaTAno dharma karavAmAM utsuka ane harSavaMta bane. A bAramo guNa. dhanabhavanAdika bhAve je navi rAgI navi dveSI re, samapekhI re, te vilase guNa terame e. 267 [13-14] bA have teramo arakataSTi nAmA bheda vakhANe che. zarIranI sthiti hetu che. dhanabhavanAdika Adi zabdathI svajana, AhAra, ghara, kSetra, kalatra, vastra, zastra, yAna, vAhana, ityAdika levA. paNi te padArthamAM raheto thako paNi, navi rAgI navi dveSI ka0 rAgadveSa rahita ehavo hoya. etale maMda Adara hoya e bhAva. anyathA rAgadveSa rahita to upale guNaThANe hoya te kima ghaTe ? samapekhI ka0 madhyabhAvano jonAro hoya, je mATe, bhAvazrAvaka ima bhAve. yataH- [dharmaratna pra., gA. 72nI vRtti] 'na ya ittha koi sayaNo, na sarIraM neva bhoga-uvabhogA / jIvo annabhavagaiM gacchai savvaM pi mottUrNaM // 1 // ityAdi avinIta loka upari dveSa paNa na kare te zrAvaka terame guNe vilasyuM. 267 [13-14] su0 13. araktadriSTa : svajana, AhAra, ghara, kSetra, kalatra, vastra, zastra, vAhana Adi rAkhe kharo paNa e pratye rAgadveSa rahita hoya, maMda AdarabhAvavALo hoya, samabhAve jonAro hoya. A teramo guNa. rAgadveSa madhyasthano, zama guNa caudameM na bAMdhe re, sAdhe re, te haTha chAMDI mAraga bhalo e. 268 [ 13-15] paM. padmavijayajIkata bAlAvabodha 189 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bA, have caudamo madhyasthanAmAM guNa vakhANe che. rAgadveSa madhyasthano ka0 rAgadveSamAM taNAya nahIM. temAM madhyasthapaNuM rAkhe e rAgadveSa madhyasthano zama guNa kahIzuM. eTale e bhAva je paramArtha vicAra kare je meM mata lIdho kima mUkuM ? athavA amuko mahAro mata khaMDe che temane khaMDu ehavo rAgadveSa na kare te prANI caudamA guNane viSe bAdhA na pAme. etale samaguNI na pIDAya. te prANI potAno haTha ka0 kadAgraha chAMDIne bhalo mAraga sAdhe. eTale e bhAva : parane potAne hitavAMchaka thako kadAgraha mUkI madhyastha gItArtha guruvacane pravarte, pradezI rAjAnI pare. etale teramAM guNamAM dhana-bhavanAdikamAM maMda AdarI hoya, tathA caudamA guNamAM dharmamAM kadAgraha mUke, samyapha aMgIkAra kare. 268 [13-15] su0 14.madhyastha : rAgadveSamAM taNAyA vinA madhyasthapaNuM rAkhe, potAnA mata vize kazI mamata na rAkhe. Avo zamaguNI pIDAya nahIM. dharmamAM haThAgraha chAMDIne rUve samyapha mArga rahe; pradezI rAjAnI peThe. A caudamo guNa. khiNabhaMguratA bhAva, guNa parameM sevaMto re, saMto re, na dhanAdi saMgati kare e. 269 [13-16] * bALa have asaMbaddhanAmA panaramo bheda vakhANe che. kSaNabhaMguratA bhAvato ka0 sarva padArtha kSaNabhaMgura che, anitya che, tana-dhana-svajanajIvitavya pramukha anitya che. Ima vicArato panaramA guNane viSe sevaMto ka0 seve, saMto ka0 sajjana puruSone na dhanAdika saMgati kare ka0 dhana pramukhanI saMgati na kare Ima vicAre. yataH 'ciccA dupayaM cauppayaM ca, khettaM gihaM dhaNadhannaM ca savvaM / sakammabIo avaso payAi, paraM bhavaM suMdara pAvagaM vA.' // 1 // dhirmaratna pra., gA. 74nI vRtti] ra69 [13-16] su) 15. asaMbaddha : sarva padArtha anitya-kSaNabhaMgura che ema vicArIne sajajana puruSone seve ne dhana AdinI saMgati na kare. A paMdaramo guNa. 3. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 190 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavaviratta seve mani, bhogAdika para anurodhe re, bodhe re, ima ullase guNa solame e. 270 [13-17] bALa have solamo parArtha kAmopabhogI nAmA bheda kahe che. bhava je saMsArane viSe virakta mana thako bhogAdikane seve te paNa para anurodhe kara paranA dAkSiNyAdike seve. bodhe re ka0 ehave udAsIna jJAne karI solamo guNa ullAsa pAme. 270 [13-17] su0 16, parArthakAmopabhogI : saMsArane vize virakata mana rAkhIne bhoga Adine seve. AvA udAsInatAbharyA jJAnane laine soLamo guNa ullasita thAya. A soLamo guNa. AjakAli e chAMDastuM, ima vezyA pare nisaneho re, geho re, para mAne guNa sattarameM e. 271 [17-18] bALa have sattaramo vezyAnI ciM gharavAsa pAle e bheda vakhANe che. e gharavAsa Aja chAMDIsyu athavA kAla chAMDIsyuM ima vezyAnI pare nisnehI rahe. jima vezyA nirdhana dekhI vicAre tima gRhastha paNa AsthA pramukha vinA gharamAM vase, gharane 52 karI mAne. sattarame guNe. devatinA aneka bheda che. mATe nAnAbhiprAyavaMta hoya te mATe punarukta dUSaNa koI bhedamAM na jANavuM. 271 [13-18] su0 17. vezyAnI peThe gharavAsa H jema vezyA nirdhana puruSa pratye nisnehI rahe tema A guNavALo gRhastha 'ghara Aja tyajIzuM, kAla tyajIzuM' ema gharavAsa pratye nisnehI rahe. gharamAM vasavA chatAM gharane para karIne mAne. A sattaramo guNa. e guNavRMde je bharyA, te zrAvaka kahIi bhAve re, pAve re, sujasapura tujha bhagatithI e. 272 [173-19] bALa e guNanA vRMda ka0 samUha, tiSNe karIne bharyA che te zrAvaka kahiiM, bhAve ka0 bhAvathI zrAvaka kahIIM. yataH "ca sattarazuLanutto, nibAne bhAvasAvano maLiyo" iti vacanAt pAve ka0 pAme, sujasapUra ka0 bhalA jasanuM pUra pAme, tujha bhaktithI ka0 paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 191 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he vItarAga, he cidAnaMda svarUpI, tAharI bhakti thakI pAme. etale tAharI AjJAI bhAvazrAvakapaNe pAlavuM te tAharI bhakti ja che. 272 [13-19] sutra A guNasamUha jenAmAM che te (bhAvagata guNavALo) bhAvazrAvaka kahevAya. he prabhu ! tArI AjJAthI bhAvazrAvakapaNuM pALavuM te tArI bhakti ja che. (e DhAlamAM zloka 100, akSara 21 che. ukta gAthA sADhI agyAra.) laI laI laI 192 u. yazovijayajIkata 350 gAthAnA stavanano Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhALa caudamI bA, pUrva DhAlamAM bhAvazrAvakanuM lakSaNa kahyuM. te bhAvazrAvaka hoya te dravyasAdhu kahI ane dravyasAdhu hoya te bhAvasAdhupaNuM pAme. te bhAvasAdhupaNuM lahe, je bhAvazrAvaka sAra, tehanAM lakSaNa sAta che, savi jANe ho tuM guNabhaMDAra. sAhibajI, sAcI tArI vANI. 273 [14-1] bAte bhAvasAdhupaNuM pAme, je bhAvazrAvaka pUrve kahyA tehavA sAra ka0 pradhAna thayA hoya tehanA ka0 te bhAvasAdhunAM sAta lakSaNa che. savi jANe ho tuM guNabhaMDAra ka0 he guNabhaMDAra ! jJAna-darzana-cAritra-vIryasukha-dAna-lAbha-bhoga-upabhogAdika guNanA bhaMDAra ! to sarva jANo. kevalajJAna kevaladarzana karI padravyanuM bhAjana thAya che te mATe te sAhibajI! tumhArI vANI te sAcI che, satya che, eTale e bhAva : je AcAryaparaMparA tathA jIta tathA prakaraNAdikamAM je bhAva kahyA che te tumhArI vANI che. te koInuM kalpita nathI. 273 [14-1] suve AgaLa kahyA te bhAvazrAvaka bhAvasAdhupaNuM pAme tenAM sAta lakSaNa che. he prabhu ! prakaraNa AdimAM je bhAva kahyA che te tamArI ja vANI che; kalpita nathI. kiriyA mAraga anusAriNI', zraddhA pravara avivAdara, RjubhAve pannavaNIjajallA, kiriyAmAM ho nitye apramAdaka. sAhibajI, sAcI tAharI vANI. ra74 [14-2] paM. pAvijayajIkRta bAlAvabodha 193 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALa te sAta lakSaNa kahe che. sakala kriyA pratyupekSaNAdika te mArgAnusAriNI, mokSamArgane anuyAyI ceSTA 1, tathA zraddhA ka0 karavAnI icchA, pravara pradhAna, avivAda 70 vivAda rahita. dharmanaiM viSe etalu bAhirathI lIjIU 2, pannavaNIjjattA ka0 prajJApanIyapaNuM etale prarUpavuM te RjubhAva ka0 sarala svabhAve, etale prarUpaNA asadabhiniveza kadAgrahe na hoya 3, tathA kriyA je suvihita anuSThAna tehane viSe niraMtara apramAdI hoya, zithila na hoya 4. 274 [14-2] su0 1. mArgAnusAriNI kriyA, 2. dharmane vize zraddhA, 3. RjubhAve prarUpaNA, 4. zubhahitakArI anuSThAna vize niraMtara apramAda, nija sakati sAru kAjano, AraMbha guNa anurAga, ArAdhanA guru ANanI, jehathI lII ho bhavajala tAga. sA0 275 [14-3] bALa potAnI zakti sArU ka0 zakti pramANe, kAjano AraMbha ka0 kAryano tapasaMjamAdikano prAraMbha kare paNa zakti ullaMghI tapa pramukha na kare. 5, guNano anurAga ka0 guNano pakSapAta hoya 6, ArAdhanA guru ANanI ka0 guru AjJAnuM ArAdhavuM, guru-Adeze vartavuM. 7, je gurUANathI lahII ka pAmIi, bhavajalatAga ka0 saMsArasamudrano pAra pAmIiM. 275 [14-3] su0 5. zakti anusAra tapa-saMyama Adi kAryano AraMbha, 6. guNano pakSapAta, 7. guruAjJAnI ArAdhanA. mArga samayanI sthiti tathA, saMvigna budhanI nIti, e doi anusAre kriyA, je pAle ho te na lahe bhIti. sAhibA 276 [14-4] bALa have mArgAnusAriNI kriyAnAmA prathama bheda vakhANe che. mArga ka0 samayanI sthiti. etalai AgamanI maryAdA. tihAM Agama te syuM ? ukta caH 'Agamo hyAsavacanamAsaM doSakSayAdviduH / vItarAgo'nRtaM vAkyaM, na brUyAddhetvasaMbhavAt // ' 194 [dharmaratna pra.,gA.80nI vRtti] u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te AgamanI sthitI utsargopavAda rUpa zuddha saMyamano upAya te mArga, athavA mArga te saMgni budhanI nIti ka2 saMvigna je mokSAbhilASI buddha te gItArtha. ihAM bahupada adhik kahiche. eNma kahi saMvigna bahugItArthanI nIti ka0 AcaraNA - kriyArUpa e paNa mArga kahII. e doI ka0 be mArganA artha karyA tehane anusAriNI je kriyA AgamanI abAdhAI saMvignanA vyavahArarUpa te mArgAnusAriNI kriyA kahIzuM. evI kriyA pAle te na lahe bhIti ka0 kadApi na hoya e gAthArtha : have saMvigna bahugItArthanI nIti, ehanA padaccheda karII eNi. saMvigna pada kahyuM te asaMvigna TALavA mATe. asaMvigna ghaNA milIne AcaryuM hoya tohi paNa pramANa nahIM. yaduM vyavahAra: _ 'jaM jIyamasohikaraM pAsatthapamattasaMjayAIhiM / vahu vi DAyara pamanuM yuddhavirAmAM I? (da.gu.pra., 194] bahugItArtha pada mUkyuM enuM hetu je eka gItArthe AcaryuM hoya te kadAcit anAbhoge anavabodhAdika kAraNe viparIta paNi AcaryuM hoya, te paNa pramANa na thAya. te mATe bahujana pada mUkyuM je mATe bahugItArtha Acare te avitatha hoiM. ihAM prazna ziSya kare che. Agama te mArga kahivo te yukta che, paNa bahujanAcIrNa te na ghaTe. ghaNA lokoeN to laukika mArga Acaryo hoya te mATe Agama te pramANa, paNa bahuloka-AcaraNa pramANa nahIM. valI Agama te jayeSTha che. bahujana-AcaraNA te anuyeSTha che. laukikamAM paNa jyeSTha mUkI anuyeSThanuM pUjana ghaTe nahIM. tathA Agama to kevalI paNa apramANa na kare. yata 'aho suovautto suanANI jai vi giNhai asuddha, taM kevalI vi bhuMjai, apamANaM suyaM bhave iharA' // 1 // [dharmaratna pra. gA 80nI vRtti, tathA Agama chatAM AcaraNA pramANa karIe to Agamane ladhutA paNa thAya iti. ihAM guru uttara dii chesaMvigna gItArtha Agama apekSA vinA Acare ja nahIM. huM Acare te kahe che : 'dosA jeNa nirujjhaMti, jeNa khijati puvkmmaaiN| so so mukhkhovAo, rogAvatthAsu samaNaM va // 1 // paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 195 Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [upadezapadagA.782,dharmaratnapra. gA.80nIvRtti, upadezarahasyagA. 140] ityAdika Agamavacana saMbhArI dravyakSetrakAlabhAvapuruSAdika ucita joI saMjayane vRddhikArI ja Acare. te bIjA saMvigna gItArtha paNa aMgIkAra kare te mArga kahI. ane bIjA bahuloke AcaryuM te to asaMvigna agItArtha mATe apramANa che. valI AcaraNA pramANa karatAM Agama to atyaMta pratiSThA pAme che, je mATe zrI ThANAMgasUtra tathA dharmaratna pra.gA. 80nI vRttimaNe pAMca prakAranA vyavahAra prarUpyA che. yathA - __paMcavihe vavahAre, pannatte / taMjahA AgamavavahAre 1, suyavavahAre 2, ANAvavahAre 3, dhAraNAvavahAre 4, jIyavavahAre 5 / jIta ane AcaraNA te eka ja artha che, te mATe AcaraNA mAnatAM Agama atyaMta mAnyuM. te mATe Agama aviruddha AcaraNA pramANa ityathita Iti. gAthA 276mIno artha kahyo che. 276. [14-4] su0 prathama lakSaNa mAganusAriNI kiyA : mArga te samayanI sthiti; utsarga-apavAdarUpa zuddha saMyamano upAya. temaja saMvigna bahugItArthanI nIti-AcaraNA e be mArgane anusaranArI AgamanI je kriyA te mAganusAriNI kiyA. AvI kriyAnuM pAlana karanArane kazAno bhaya na hoya. ahIM "saMvina" pada "asaMvignane TALavA mUkyuM. ghaNA asaMvignoe maLIne kareluM AcaraNa paNa pramANa nahIM. e ja rIte bahugItArtha pada eTale mUkyuM ke eka gItArthe kadAcita anavabodhathI viparIta AcaraNa paNa karyuM hoya. "Agama'ne "mArga" kahevuM yukta che, paNa ghaNA loko AcaratA hoya eTalA uparathI mArga na kahevAya. kemake ghaNA lokoe to laukika mArga ja Acaryo hoya. Agama jayeSTha che. kevalI paNa ene apramANa na kare. saMvigna gItArtha Agamane apekSAe ja Acare. A apekSA te saMyamanI vRddhi sthAnAMga sUtramAM pAMca prakAranA vyavahAra prarUdhyA che. AgamavyavahAra, RtavyavahAra, AzAvyavahAra, dhAraNAvyavahAra ane jItavyavahAra, 196 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra bharyuM paNa anyathA, juduM ja bahuguNa jANi, saMvigna viburve AcaryuM kAMI dIse ho kAlAdi pramANa. sA. ra77 [14-5] bA, eha ja vAta kahe che. sUtre bhayuM ka0 Agamane viSe kahyuM che. tohi paNa anyathA ka0 bIjI rIte juduM ja ka0 pheraphAra, bahuguNa jANi ka0 ghaNo guNa jANIne saMvigna vibudhe ka0 saMvigna gItArtha loke, AcaryuM ka0 AcaraNA karI, te kAMI ka0 keTalIka vAto dIse che paNa suM jANI AcaryuM te kahe che. kAlAdi pramANa ka0 dukhamAdika kAla pramukhanuM pramANa vicArIne AcaryuM. teha ja dekhADe che. 277 [14-5] su0 sUtra-AgamamAM je kahyuM che tenAthI bIjI rIte saMvigna gItArthe AcaraNA karI hoya evI vAto jovA maLe che. paNa duSamakALa AdinuM pramANa vicArIne teoe ema karyuM che. kalpanuM dharavuM jhaulikA, bhAjanaMdavaraka dAna, tithI pajusaNanI pAlaTI, bhojanavidhi ho ItyAdi pramANa. sAva 278 [14-6] bA, pUrva (pUrve) kalpaka kAraNe oDhatA anyathA gocarI pramukhane viSe vAlIne khaMdhe mUkI cAlatA e Agamano AcAra, have to gocarI pramukhane viSe pAMgarIne jAvuM 1, colapaTTa pramukha piNi samajhavA. pUrve kuNIzuM rAkhatA, himaNAM kaMdore rAkhIe chIeN. tathA jholikA ka0 jholI mUThIi jhAlI graMthi kUNiI TukaDI bAMdhatA, hamaNAM hAthamAM ghAlIeN chIeN. upalakSaNathI upagrahI, kaTAsaNuM saMthArIu daMDAsaNAdika levA. tathA sarapaNi pramukha viSe dorA devA. Ima sikI dorAnI jholInA AdhAra vizeSa ityAdika, valI rAtre lepa devA tathA pajusaNanI tithi je pAMcamanI cotha karI tathA upalakSaNathI comAsA pUnima TAlI caudasiM karyA tathA bhojanavidhi pramukha zAstrokta vinA paNa Acarita pramANa che. bhojanavidhi te maMDalIzuM besavuM, veMcI devuM ityAdika. tathA 2 vyavahArabhAkhyA 'satthaparinA chakkAya saMjamo piMDa uttarajjhAe / rukkhe vasahe gove, johe sohI ya pukkhariNI' // 1 // [dharmaratna pra., gA. 83nI vRtti). paM. paghavijayajIkRta bAlAvabodha 197 Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ehano lezathI artha - pUrve zAstraparijJA adhyayana sUtrArtha bhaNe ka0 sAdhune uThAmaNa karatAM. havaNAM dazavaikAlika cothuM adhyayana bhaNe thake uThAvaNa thAya che. pUrve piMDeSaNAdhyayana bhaNyA pachI uttarAdhyayana bhaNAvatA. hamaNAM vigara bhaNe paNa bhaNAvII chaiM. tatra daSTAMtA - pUrve kalpavRkSa hatAM, himaNAM AMbA pramukhe kAma cAle che. pUrva atulabala dhavala vRSabha hatA, hamaNAM dhUsare ja kAma cAle che. pUrve gopa je karasaNI cakrIne te ja dine dhAnya nIpajAvatA, Aje tadanyathI paNa kAma cAle che.tathA pUrve sahasrodhI hatA, hamaNAM alpaparAkrama subhaTaeN paNa zatru jaya karI rAjya pAle chaI tima sAdhu hamaNAM jIvyavahAra paNa saMyama pAle che. tathA khaTamAsanuM prAyazcitta hoya ane pAMca upavAsa tehane kahyA che. tathA pUrve moTI puSkaraNIo hatI, hamaNAM laghuthI kAma cAle che. ityAdi daSTAMte jIta paNa jANavo. athavA kiM bahunA 'jaM savvahA na sutte, paDisiddhaM neya jIvavahaheU / taM savvaMpi pamANaM, cArittadhaNANa bhaNiyaM ca // 2 // avalaMbiUNa kajjaM jaM kiM ci samAyaraMti gIyatthA / thovAvarAha bahuguNaM savvesiM taM pamANaM tu. // 2 // [dharmaratna pra., gA. 84-85] ityAdi, jima AryarakSitajII AcaryuM te durbalikA puSpamitrajIi aMgIkAra karyuM, tima suvihite AcaryuM sarve kabUla kare. 278 [14-6] sutra jema ke sAdhu kAraNavazAta kapaDo oDhatA, anyathA gocarI va8mAM vALIne khabhe mUkIne cAlatA e Agamano AcAra. have gocarI AdimAM paNa oDhe che. pahelAM colapaTTo koNIe rAkhatA, have kaMdorAmAM rAkhe che. jhoLI mUThImAM pakaDI enI gAMTha koNI najIka bAMdhatA, have hAthamAM pakaDe che. paryuSaNamAM pAMcamanI cotha, pAtrAne lepa, comAsAM pUnamane choDI caudasanAM bhojanavidhi, zAstronA adhyayanano krama- palaTo va8 AcAraparivartana thayuM che. A rIte jema pahelAM kalpavRkSa hatAM ne have AMbA che ema sAdhuo paNa have jItavyavahAre saMyama pALe che. ArakSitajIe je AcaryuM te puSpamitrajIe svIkAryuM. ema suvihitanuM AcaraNa sarva kabUla rAkhe. u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 198 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyavahAra pAMce bhAkhiyA, anukrame jeha pradhAna, Aja to tehamAM jIta che, te tajI ho kima vigara nidAna. sA0 279 [14-7] bALa te mATe ja kahe che- vyavahAra pAMce bhAkhiyA ka0 pAMca vyavahAra kahyA che. tathA anukrame je pradhAna hoya te Adaravo. 'Adaravo' pada bAhirathI kahIiM. yadukta 'kativihe NaM bhaMte ! vavahAre patratte ? goyamA, paMcavihe vavahAre paNNatte taM0 Agame sue ANA dhAraNA jIe, jahA se tattha Agame siyA, AgameNa vavahAraM paTTavejjA 1, No ya se tattha Agame siyA, jahA se tattha sue siyA, sueNaM vavahAraM paTuvejjA 2, No ya se tattha sue siyA, jahA se tattha ANA siyA, ANAe vavahAraM paTTavejjA 3, No ya se tattha ANA siyA, jahA se tattha dhAraNA siyA, dhAraNAe vavahAraM paTTavejjA 4. No ya se tattha dhAraNA siyA, jahA se tattha jIe sIyA, jIeNaM vavahAraM paTTavejjA 5, iccetehiM paMcahiM vavahAraM paTTavejjA 6, taM0 AgameNaM sueNaM ANAe dhAraNAe jIeNaM, jahA jahA se Agame sue ANA dhAraNA jIe tahA tahA vavahAraM paTTavejjA, se kimAhu bhaMte ! AgamabaliyA samaNA niggaMthA, icceyaM paMcavihaM vavahAraM jadA jadA jahiM jahiM tadA tadA tahiM tahiM aNisitovassayaM samaM vyavahAramALe paMthe gALAC bArAha mavarUM'iti bhagavatI sUtre, zataka 8, uddeze 8, kahyuM che. Aja to te pAMca vyavahAramAM jItavyavahAra mukhya che. jIteM ja kAma cAle che. te jItavyavahAra vigara nidAna ka kAraNa vinA kima tyajIIM ? etale jItavyavahAre AcArye bAMdhyo te pramANa chaiM 279 [14-7] su. tethI ja pAMca prakAranA vyavahAra kahyA che. Aje to e pAMcamAM jItavyavahAra mukhya che. A jItavyavahArane akAraNa tyajAya paNa kema ? eTale AcArye bAMdhyo A vyavahAra pramANa che. zrAvaka mamatva azuddha valI, upakaraNa vasati AhAra, sukhazIla je jana Acare, navi dharII ho te citta lagAra. paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha sA0 280 [14-8] 199 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bA, have kahe che- je ekavI AcaraNa te apramANa che, yathA : siddhAMtamAM nA kahI che je zrAvakano mamatva na karavo. yataH- "jAne vA ne nA nAre nA je tA mamattAvaM hi vi #Maa' ityAdiAdharmaratna pra., gA. 87nI vRtti ane zrAvakano mamatva kare e apramANa che tathA valI azuddhamAna upagaraNa, vasati, AhAra pramukhanI AgamamAM levAnI nA che. ane liI te AcaraNA [a]pramANa che. yataH Agame "piMDaM sijjaM ca vatthaM ca, cautthaM pAyameva ya / #fu 7 chinnA, kiIG #fu III Iti [dharmaratna pra., gA. 87 nI vRtti; da.vai. sUtra a.6, u.2, gA. 47]. upalakSaNathI vastrapAtrAdikapaNe ima ja jANavo. sukhazIla loke je AcaryuM eTale potAnA zarIranI zobhAne arthe je AcaryA te apramANa, anyathA durbhikSAdika kAraNe to kAMI azuddha le to piNa nirdoSa che. yataH piMDaniryuktI'- [dharmaratna pra., gA. 87 nI vRtti 'eso AhAravihI jaha bhaNio savvabhAvadaMsIhiM / dhamAvasyano , ne ra hAryAti tuM nA II" tathA 'kAraNapaDisevA puNa bhAve'NAsevaNatti daTThavvA / mALArUmotIrU pAve, so suddho movazvatti' mArA ItyAdi valI uvavAI sUtre suddhasaNIe ehavA abhigraha muniI karyA tivAre jANIzuM chIche je pUrve asuddhapaNi koI kAraNe letA dIse che e apavAda to pramANa che. paNi sukhazIla loke AcaryuM te cittamAM lagAra paNa na dharI che. eTale e bhAva je du:prasaha AcArya lage cAritra siddhAMtamAM sAMbhalIi che ane jo mArgAnusAra kriyA kahI te rIte yatna karatAne cAritriyA na mAnIzuM to ekathI bIjA to nathI dekhatA tivAre cAritraviccheda gayuM TharyuM, tivAre te vinA tIrtha paNi viccheda gayuM. ima karatAM to Agama viruddha thAIM che. yataH vyavahArabhASya" [tathA dharmaratna pra., gA. 89 nI vRtti 'jo bhaNai natthi dhammo na ya sAmAiyaM na ceva ya vayAiM / so samaNasaMghabajjho, kAyavyo samaNasaMgheNa' // 1 // ityAdi vacane mArgAnusArI kriyAkArI te bhAvasAdhu ima TharyuM. iti prathama bheda. 280 [14-8] 200 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sutra zrAvakanuM mamatva karavAnI AcaraNA apramANa che. azuddha upakaraNa-vasati-AhAranI paNa AgamamAM nA che. paNa jo le to e apramANa che. zarIrazobhA arthe je AcaryuM te apramANa, paraMtu duSkALa Adi kAraNe kAMI azuddha svIkAre to te nirdoSa che. 'upapAtika sUtra'mAM kAraNavazAta azuddhano svIkAra karatA muni paNa jovA maLe che. Avo apavAda pramANa che. paNa tethI karIne sukhacenavALA lokanI AcaraNAne cittamAM lAvavI nahIM. duSpasaha AcArya sudhI siddhAMtamAM cAritra sAMbhaLIe chIe. have jo mAganusArI kiyAno yatna karanArane cAritrI na gaNIe to te pachI cAritra sAva viccheda gayuM ja haze. ane to pachI tIrtha paNa viccheda pAme, e to Agamaviruddha thAya. A badhAne laIne mArgAnusArI kriyA karanAra bhAvasAdhu gaNAya ema TharyuM. vidhisevana, avimira, zubha dezanA, khalita vizuddhi, zraddhA dharama IcchA ghaNI, cau bheda ho Ima jANe subuddhi. sA) 281 [14-9] bA, have bIjuM liMga zraddhApravaranAmA kahe che. te zraddhApravara cyAre bhede, prathama vidhisevanA 1, bIjuM avistRti ka0 atRpti 2, trIjuM zubha dezanA, ka0 zuddha dezanA 3, alita parizuddhi nAmAM cothuM liMga 4. zraddhA pravaranA artha kahe che. zraddhA ka0 dharmanI icchA ghaNI ka0 atyaMta hoya paNi bAlakane ratna grahevAnI abhi[lASanI parve sAmAnyapaNe viSaya pratibhAsa mAtra na hoi. cAre bhede ima hoya, paNa jANe subuddhi ka0 buddhivaMta hoya te jANe. 281 [14-9]. su0 bIjuM lakSaNe zraddhApUvara : enA cAra bheda (1) vidhisevanA, (2) avitRmi, (3) zubha-zuddha dezanA, (4) alita parizuddhi. zraddhA eTale dharmanI IcchA. A IcchA prabaLa hoya. bALakane ratna levAnI IcchA thAya paNa te samajaNa vinAnI hoya, enA jevI nahIM. paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 201 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deDha raga che zubha bhojyamAM,jima sevaMtAI viruddha ApadamAMhIM rasa jANane tima munine ho caraNe te zuddhi. sAhibajI) 282 [14-10] bAhave prathama vidhisevanA ulakhAve che. tehano bhAvArtha kahIzuM che. zraddhAnaMta thako vidhipradhAna zaktivaMta pratyupekSaNAdika kriyA kare. have zaktirahita syu kare te kahe che. dravya-kSetra-kAla-bhAve karI tAdaza kriyA karI na zake tohi paNi pratibaMdha te vidhi anuSThAnane viSe ja hoya. yataH 'vihisAraM ciya sevai, saddhAlU sattimaM aNuTThANaM, davvAidosanihaovi, pakkhavAyaM vahai taMmi // 1 // [dharmaratna pra., gA. 91] anuSThAna na kare ane vidhi anuSThAnamAM pakSapAta kima hoya te kahe che. gAthAno artha anvaya sahita te joI lejo. jime koika puruSa hoya tehane dukAla ane daridrapaNuM pAmyo. te puruSa guvAra, araNIpatra, vRkSanI chAli pramukha khAine divasa vyatikrAMta kare paNa te bhojanamAM lapaTAya nahIM. syA mATe je pote uttama AhArano svAda jANe che, teNe karIne rAga te uttama bhojanamAM ja hoya. Ichache, je uttama bhojana kivAre malaye? male to vAvarIi eDavo atyaMta rAga hoya iti bhAva, atha akSarArtha. zubha bhoyamAM daDha rAga che tathA valI rasano jANa. pUrve ja rasa vAvaryA che. te svAdano jANa che. te ApadA mAMhi ka0 dukAlAdika ApadAmAM viruddha sevato paNa etale kuvAna khAto paNa rAga sudhAnamAM hoya e daSTAMta. tima munine paNa cAritranI zuddhi jANavI. etale e bhAva je jaghapi dravyakSetrAdika kAraNa pAmI viruddha sevato paNa zuddha cAritrano rasiyo che tiNe karI bhAvacAritra na ulaMghe etale bhAvathI cAritriyA ja kahI che, saMgamAcAryanI pere. ityAdika bahu vaktavya che. iti vidhisevanA prathama bheda. gAthA 282mIno artha. 282 [14-10]. su) (1) vidhisevanA - je zaktivaMta hoya te pratyupekSaNA Adi kiyA kare ane zaktirahita hoya te dravya-kSetra-kAla-bhAve kriyA na karI zake topaNa pratibaddha / pakSapAtI to vidhi-anuSThAna vize ja hoya. jema 202 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koI mANasa garIbI ke duSkALasthitine laI ne araNIpatra ne vRkSanI chAla khAIne peTa bhare topaNa pote uttama AhArano svAda jANato hoI tenI ruci to uttama bhojanamAM ja hoya e ja rIte muni dravya-kSetra Adi kAraNe viruddha seve to paNa zuddha cAritranI ja ruci rAkhe. AvA muni saMgamAcAryanI peThe bhAvathI cAritriyA ja gaNAya. jima tRpti jaga pAme nahiM, dhana hIna leto rana, tapa, vinaya, vaiyAvaca pramukha tima karato ho munivara bahu ya. sAhibajI) 283 [14-11] bA... have atRptinAmA bIjuM lakSaNa kahe che. jima dhanahIna ka0 daridrI hoya tehane ratnano Dhagalo malyo tivAre te ratna letAM tRpati ka0 saMtoSa jagatameM pAme ja nahIM, tima muni paNa tapa, vinaya, vaiyAvacca pramukha zabda thakI jJAna-cAritra paNi lIjIiM, tehane viSe ghaNuM ja yatna kare, yatna karato thAke ja nahIM, tRpti pAme ja nahIM, tehamAM tapa karatAM nirjarA thAya, zAsana dIpai te prasiddha che. tathA vinayano adhikAra uttarAdhyayana prathamathI jANavo. Avacce nirjarAne arthe aneka prakAranuM kare te prazna vyAkaraNe" joyo. tathA jJAna bhaNatAM paNa navanavo vairAgya Upaje. yataH- [dharmaratna pra., gA. 94 nI vRtti 'jaha jaha suyamavagAhai, aisayarasapasarasaMjuyamauvvaM / ta2 taraM palhArUM mukha, navanavasaMvegasaddhANa //?' ityAdi. tathA cAritramAM paNa vizuddha-vizuddhatara saMyamasthAnaka pAmavA sarva anuSThAna karazuM. uttarottara saMyama kaMDaka ArohatAM apramAdapaNe kevalajJAna lAbha bhaNI thAya ja. yataH 'joge joge jiNasAsaNaMmi, dukkhakkhayA paujaMti / krikruSi anaMtA vakaeNtA jeva7 gAya' jIrA ityAdi [dharmaratna pra. gA. 94nI vRtti dvitIya [bIjuM lakSaNa]. 283 [14-11] su) (2) atuti - daridrIne ratnano Dhagalo maLatAM ratno letAM tRpti thAya ja nahIM tema muni paNa tapa, vinaya, vaiyAvaca, jJAna-cAritrane vize ghaNo ja yatna karato thAke ja nahIM, tRpti pAme nahIM ane uttarottara saMyamamArgo upara caDhatAM kevaLajJAna lAbhe. paM. padmavijayajIkata bAlAvabodha 2012 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurunI anujJA laIne jANato pAtra kupAtra, tima dezanA sudhI dII jima dIpe ho nija saMyamagAtra.. sA) 284 [14-1ra) bA, have zuddha dezanAnAmAM trIjuM lakSaNa kahe che. guruanujJA laI ka0 AjJA leI tima sUdhI dezanA diI te paNa pAtra-kupAtrane jANato, jima saMyama rUpa gAtra ka0 zarIra dIpaI ka0 zobhe, nija ka0 potAnuM saMjamagAtra zobhe ityakSarArtha. etale e bhAva sadguru pAse siddhAMtanuM sAra jANI gItArtha thainaI paNa gurunI AjJA pAmIne, paNi potAnI mele nahIM. pote dhanya thako madhyasthapaNe sadUbhUta dezanA diI, te paNi pAtra olakhIne, dezanA diI te paNi bAla-madhyama-buddha e traNya bheda pAtranA che. yataH 'bAlaH pazyati liMga, madhyamabuddhirvicArayet vRttaM / AgamatattvaM tu budhaH, parIkSate sarvayatnena // 1 // ' ityAdi. tehane dezanAnI vidhi bIjA SoDazakathI jANavI, vistAra thAya mATe nathI likhatA. te mATe je pAtrane jima upagAra thAya te pAtrane tima dezanA kare. anyathA saMsAra vadhAre, ItyAdi trIjuM lakSaNa (3). e trIjA lakSaNamAM pAtrApAtra vicAra pramukha carcA ghaNI che. "dharmaratna" graMtha hAM joyo, jima potAnuM saMyama gAtra zobhe. 284 [14-12]. suo (3) zuddha dezanA - sadguru pAse Agamano sAra jANI, gItArtha thaIne, gurunI AjJA pAmIne, dhanya thato madhyasthabhAve dezanA Ape, te ya bALa-madhyama-buddha ema pAtra oLakhIne. je pAtrane je rIte upakAraka thAya te pAtrane te rIte dezanA kahe. je kadAcita lAge vrate, aticAra paMka kalaMka, AloyaNe te sodhatAM, muni dhAre to zraddhA niHzaMka. sA0 285[14-13] bALa have khalita parizuddhi nAmA cothuM lakSaNa kahe che. je kadAcita vrata pAlatAM thakAM koI aticAra rUpa paMka ka0 kacaro, tadrupa kalaMka vratane viSe u. yazovijayajIkata 350 gAthAnA stavanano 204 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAge, paNa anAbhoge karI aticAra lAge. pramAda 1 tathA darpa 2 kalpaI karI lAge. AkuTTi to prAe cAritriyAne saMbhave nahIM. AkuTTi pramukhanuM svarUpa che. yataH 'AuTTiyA uvviccA dappo puNa hoi vaggaNAio / viAdArUno pramAno jo puLa jAraNe raLa' // [AcArAMgavRtti] upalakSaNathI aneka prakAranI pratisevA che te sarva samAi. te prAyazcittAdika lei ane zuddha thAya e rIte karatAM munirAja niHzaMkapaNe zraddhA dhAre. (cothuM lakSaNa). 285 [14-13] su0 (4) skhalita parizuddhi - vrata pALatAM kadAcita koI doSa lAge to te pramAda, darpa, kalpa - e traNa rIte lAge. ghaNuMkharuM cAritrIne cotho ATTie doSa saMbhave nahIM. tyAre prAyazcitta laIne zuddha thAya. Ama karatAM muni niHzaMkapaNe zraddhA seve. saradhA thakI je vi lahe, gaMbhIra Agama bhAva, guruvacane patravaNijja te, ArAdhaka hove saralasvabhAva. bALa have bIjuM lakSaNa upasaMhAra karatAM trIjuM lakSaNa ke' che. badhI gAthAno artha bhelo likhIiM che. zraddhA thakI je je AgamanA gaMbhI2 bhAva che te sarva jANe. je mATe vidhi 1, udyama 2, bhaya 3, varNava 4, utsarga 5, apavAda 6, tadubhaya 7 ityAdika gaMbhIra che. e bhAva na jANato hoya to jamAlinI pare mithyAtva thaI jAya. have trIjuM lakSaNa kahe che. ehavA bhAvanA jANa hoya te gurune vacane pannavaNijja ka0 prajJApanIya, etale kehevAyogya padArtha te prarUpe, tathA sarala svabhAve ima upadeza karato ArAdhaka hoya. iti trIjuM lakSaNa (3). 286 [14-14] su0 trIjuM lakSaNa : RjubhAve prajJApanIyapaNuM-prarUpaNA : gurune vacane je je kahevA yogya padArtha hoya te prarUpe, saraLa svabhAve upadeza kare. SaTkAya thAta pramattane, paDilehaNAdika yoga, jANi pramAdI navi hoI, kiriyAmAM ho muni zubha saMyoga. sA0 287 [14-15] 205 paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha sA0 289 [14-14] Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALa have cothuM lakSaNa kriyAne viSe apramAda nAmA kahe che. prathama zabdArtha kahIi chIiM. SaTkAya je prathavI pramukha, tehano ghAta thAya che. pramattane-pramAdIne paDilehaNAdika yogavaMtane, etale e bhAva je upayoga vinA pramAdI thako paDilehaNAdika karato chakAyano virAdhaka thAye. upayoge karato ArAdhaka thAya. yataH 'paDilehaNaM kuNato miho kahaM kuNai jaNavayakahaM vA / dei ya paccakkhANaM vAei sayaM paDicchai vA' // 1 // 'puDhaviAukAe teu vAu vaNassai tasANaM / paddhittetApamatto, chabda viviAho hopha' ArA 'puDhavI AukAe teu vAu vaNassai tasANaM / paDilehaNA Autto chaNhaM pi ArAhao hoI' // 3 // iti uttarAdhyayana, 26me adhyayane. [gA.29-30] tathA [dharmaratna pra., gA. 112nI vRtti] mATe ehavuM jANI pramAdI na hoya, pramAda karatAM jaina dIkSAvaMta paNa saMsAramAM bhame, Arya maMgunI pare. te mATe kriyAmAM munirAja zubhasaMyoga ka0 bhalA yogavaMta hoya, bhalo kriyAno saMyoga kare, AgamamAM aneka prakAranI kriyA kahI che te sarva bhalI rIte kare. iti caturtha liMga. 287 [14-15] su0 cothuM lakSaNa : kriyAne vize apramAda : jo upayoga na rAkhe to pramAdathI paDilehaNa karato chatAM pRthvI Adi SaTkAya jIvano ghAta thAya che ane A cha kAyano te virAdhaka bane che. jo upayoga rAkhe ane apramAda seve to ArAdhaka bane che. pramAda kare to dIkSita thayelo paNa Arya maMgunI peThe saMsAramAM bhame. mATe muni kriyAmAM zubhayogavaMta rahe. jima guru Arya mahAgirI, tima ujame balavaMta, bala aviSaya navi ujame, zivabhUti ho jima guru hIlaMta. bALa have pAMcamuM lakSaNa kahe chaiM. zakti anuSThAna nAmA (5). jima AryamahAgirIjIU udyama karyo tima balavaMta thako ujameM ka0 ujamAla thAya, u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 206 sA0 288 [14-16] Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ etale bhAva je saMghayaNa dhRti pramANe nirvAhI zake te susAdhu kriyA prAraMbhe. anyathA pratijJAbhaMga thAya tehavuM na prAraMbhe. bala aviSaya ka0 je kriyAmAM potAnuM bala na cAle tehamAM udyama na kare.UlaTI khoTI Ave. yataH 'so hu tavo kAyavvo, jeNa maNo maMgulaM na ciMtei / ne 7 trihI ne 4 non R tautti' / jhuti / [dharmaratna pra. gA. 11nI vRtti, jima zivabhUti zakti ullaMghana karI, guruvacana lopIne gurunI niMdA karavA lAgo te rIte uttama sAdhu na kare. hAM AryamahAgirI tathA zivabhUtino adhikAra "dharmaratna' graMthamAM kathA lakhIeN chIeN tehathI jANavo. 288 [14-16] 0 pAMcamuM lakSaNa : zakti anuSThAna : Arya mahAgirinI peThe udyama kare, saMghayaNabaLa pramANe sAdhu kiyA prAraMbhe; e rIte ke anya koI rIte pratijJAbhaMga na thAya. jo baLa na hoya to tevI kriyAmAM udyama na kare. emAM UlaTAnI hAni thAya. zivabhUti zakti ullaMghIne guruniMdA karavA lAgyA. susAdhu ema na kare. guNavaMtanI saMgati kare, cita dharata guNa-anurAga, guNa leza paNa parano ghuNe nija dekhe ho avaguNa vaDabhAga. sA) 289 [14-17] bAhave chaa bhAvasAdhunuM liMga guNAnurAga nAmA kahe che. ehavA cAritriyA hoya te guNavaMtanI ja saMgati kare. cittane viSe guNano ja anurAga ka0 rAga dhare. yataH 'va, samAdhaY, paMcana, vecAvavuM , naMmatta / nApAtiya, tavara, hAniEUR varaNa' / e caraNasittarI tathA 'fpaMDiMpI, pa, pAvara, patimA, nityaniroho | hitedA, jutto , , veva jharamAM tu.' in? II e karaNasittarI. ityAdika guNano rAga dhare. guNano leza paNa pArako stave. kRSNajIiM kRSNa kUtarAnA dAMta vakhANyA tehanI pare. nija ka0 paM. padmavijayajIkata bAlAvabodha 207 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnA avaguNa dekhe. vaDA bhAgyano dhaNI, jima be zrAvaka kAlA deharAmAM peThA tima potAnA avaguNa dekhe. 289 [14-17] suta chaThThuM lakSaNa : guNAnurAga : cAritrI sAdhu guNavaMtanI ja saMgati kare. cittamAM guNano ja rAga dhare. bIjAnA lezamAtra guNanI paNa stavanA kare, jema kRSNajIe kUtarAnA dAMta vakhANyA. avaguNa potAnA jue. gurucaraNasevArata hoI,ArAdhato guruANA, AcAra savino mUla guru, te jANe ho catura sujANa. sA0 290[14-18] bALa have guru AjJA ArAdhananAmA sAtamuM lakSaNa kahe che. guru je chatrIsa-chatrIsI guNe virAjamAna tehanAM je caraNa, tehanI sevAne viSe rata hoya ka0 2kta hoya, tathA gurvAdikanI AjJA ArAdhato thako. ihAM koi pUche je bhAvasAdhunAM liMga zAstrAMtaramAM cha kahyAM che. to tume sAtamuM kihAM thakI kaho cho ? yataH "mAnusArI, sora, patravanopha, jiriyAvaro rejA gujarALI, sannAramada, saMgo taha ya cArittI //' [dha.2.pra. gA126nI vRtti] e rIte cha che. tumhe sAtamuM kIhAMthI kaho cho ? ihAM uttara kahIi chIiM. caudase prakaraNa rUpa prAsAdane viSe sUtradhAra sarIkhA haribhadrasUrii upadezapada[gA.199]ne viSe kahyuM che. sAtamuM liMga paNa, tathA ca tasUtra'eyN ca atthi lakkhaNamimassa, nissesameva dhannassa / taha guruANAsaMpADaNaM ca gamagamiha liMgaM // 1 // [dharmaratna pra., 126mI gAthAnI vRtti] ityataM vistareNa. valI te sAdhU ima jANe je sarvatra AcAranuM mUla te guru che. guruthI sarva pragaTa thAya, te catura sujANa thakA ima jANe. 290 [14-18] su0 sAtamuM lakSaNa : guruAjJA-ArAdhana : chatrIsa guNe virAjamAna gurunI sevAmAM muni rata hoya, ane guruAjJAnuM ArAdhana kare. 208 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koI prazna kare ke zAstrAMtamAM bhAvasAdhunAM cha lakSaNa kahyAM che, to A sAtamuM kyAMthI kaho cho ? eno uttara e che ke 1400 prakaraNagraMthonA racayitA zrI haribhadrasUrie upadeza pada" mAM 7muM liMga paNa kahyuM che. e sAta guNa lakSaNa varyo, je bhAvasAdhu udAra, te vare sukhajasa saMpadA, tujha caraNe ho jasa bhagati apAra. sA) 291 [14-19] bA e sAta lakSaNane guNe karI varyo ka0 virAjamAna ehavA je bhAvasAdhu udAra ka0 pradhAna, te vare ka0 pAme sukhajasanI saMpadA, eTale utkRSTa sukha te mokSasukha te vare. tujha caraNe ka0 he sarvajJa, he kevalajJAnabhAskara, tamArA caraNane viSe jasa ka0 jehane apAra bhakti hoya te mokSasukha pAme. 291 [14-19] su0 A sAta lakSaNa-guNane varelA bhAvasAdhu sukhayazanI saMpadA utkRSTa mokSasukha pAme. (e DhAlamAM zloka 204, akSara 24 che. gathA 24 ukta che.) paM. padyavijayajIkRta bAlAvabodha 209 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhALa paMdaramI bALa 'ekavIsa guNa pariName' e 11mI DhAlathI mAMDI jeTalI vAta TabAmAM likhI che. te prAU dharmaratna sUtravRttithI likhI che. valI vistAra ghaNo che te joi lejyo. upAdhyAyajIi paNa tihAMthI mAMDI ihAM lage teha graMthathI ja ANyuM che. have panaramo DhAla kahe che. te panaramAne caudamA DhAla sAthe e saMbaMdha che je caudamA DhAlamAM bhAvasAdhunAM lakSaNa kahyAM te lakSaNa kahetAM munirAja upara bahumAna UpanuM te bahumAne harSe karI pattaramA DhAlamAM sAdhunA guNavarNana karatAM bole che. e saMbaMdhe panna2mo DhAla kahe che. (Aja mahAre ekAdazI - e dezI) dhanya te munivarA re, je cAle samabhAve, bhavasAyara lIlAi uttare, saMyama kiriyA nAve. dhanya te muni0292[15-1] bALa dhanya te munivarA ka0 munimAM pradhAna je samatAbhAve cAle etale rAgadveSarahitapaNe vicare te dhanya. valI te muni bhavasAyara kaO saMsArasamudra lIlAi ka0 sahajamAM Utare che, pAra pAme che, saMyama je cAritra je kriyA tadrupa nAve pha0 nAvAi karIne. 292 [15-1] su. te munivarane dhanya che je samatAbhAve, rAgadveSarahitapaNe vicare che. AvA muni saMyama-cAritrarUpI nAva vaDe bhavasAgarano sahajamAM pAra pAme che. 210 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhoga-yaMka tajI upari beThA, paMkaja pare je nyArA, sIha parenijavikrama sUrA, tribhuvanajanaAdhArA.dhanya0 29[15-2] bALa bhoga je paMcadrInA viSaya tadrupa je, paMka ka0 kacaro te tajIne upara beThA ka0 alagA rahyA. paMkaja ka0 kamalanI pare je nyArA che, etale kamala kacare UpanuM ane kacarAthI nyAruM rahe tima munirAja bhogarUpa kacare UpanA ane te bhoga chAMDIne alagA rahyA. iti bhAva. sIhanI pare nija vikrama ka0 potAnuM parAkrama phoravavAne sUrA ka0 zUravIra che. triNi je bhuvana svarga-mRtyu-pAtAlarUpa tehanA je jana ka0 loka, tehane AdhAra che. 293[15-2 su0 paMcendriyanA viSaya rUpI kAdavathI teo kamaLanI peThe aLagA rahyA che. siMhanI peThe potAnuM parAkrama phoravavAmAM teo zUrA che ane tribhuvananA lokano AdhAra che. jJAnavaMta jJAnIstuM milatA, tanu-mana-vacane sAcA, dravya bhAva sudhA je bhAkhe, sAcI jinanI vAcA. dhanya0 294[15-3] bALa have valI syAdvAda zailI dekhAvatA thakA munirAjano varNana kare che. pote jJAnavaMta che. tathA valI jJAnIsyuM milatA ka0 jJAnI puruSa sAthe milI rahe che, paNa kheda nathI dhAratA. valI tanu karu kAyA tathA mana tathA vacane karI sAcA che, paNi jUThI pravRtti nathI. valI je muni dravyathI bhAvathI sudhA bhAkhe ka0 satya bole, etale dravya te SaTvavyAdika bhAva te, tehanA paryAya athavA dravyathI bAhya vastu, bhAvathI atyaMtara vastu te satya kahe, ityAdika aneka prakAre te jinezvaranI vANI te sAcI kahe. etale zuddha prarUpaka hoIya. iti bhAva. 294 [15-3] su0 munirAja jJAnavaMta che. jJAnIne maLe che, mana-vacana-kAyAe karI sAcA che, bhAva ane dravyathI satya kahe che. A sau dvArA jinezvaravANInA te sAcA prarUpaka che. mUla-uttaraguNa saMgraha karatA, tyajatA bhikSAdoSo, pagi gi vradUSaNa pariharatA, karatA saMyama poSo. paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 120 295 [15-4] 211 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALa mUla guNa paMcamahAvratAdika, uttaraguNa piMDa vizuddhayAdika, tehano saMgraha karatA ka0 rAkhatA, valI bhikSA je gocarI tehanA je doSa 42, tehane tyajatA ka0 chAMDatA. pagi pagi ka0 kSaNe kSaNe vratanAM dUSaNa je aticAra tehane pariharatA. e rIte saMyamane poSa ka0 puSTa karatA. 295 [15-4] sutra pAMca mahAvrata Adi mUlaguNa, piMDavizuddhi Adi uttaraguNanA te saMgrAhaka che, gocarInA 42 doSane tyajanArA che, kSaNekSaNe vratamAM lAgatA doSane pariharanArA che. Ama munirAja saMyamane puSTa kare che. moha prati haNatA nita Agama, bhaNatA saddaguru pAse, dUsama kAle paNa guNavaMtA, varatezubha abhyAse. dhanyatra 26 [16-5] bAi moha prati haNatA eTale zubha adhyavasAye karI mohazatrune haNatA, nita ka0 niraMtara, Agama ka0 siddhAMta, sadguru pAse bhaNatA etale gurnAdika pAse niraMtara Agamane bhaNatA, dusama kAle ka0 viSama kAle paMcama Are paNi guNavaMtA puruSa varate zubha abhyAse ka0 rUDe abhyAse varate che. etale pUrvArdhamAM jJAna kahyuM. pazcimArdhamAM kriyA kahI. iti bhAva. 296 [15-5] su0 munirAja zubha adhyavasAye mohazatrune haNanArA, sadguru pAse AgamonuM adhyayana karatA, viSama kALamAM paNa zubha abhyAsamAM vartanArA guNavaMta che. Ama jJAna-kriyAmAM emanuM pravartana che. chaThTha guNaThANuM bhavaaDavI, ulaMghaNa jeNe lIuM tasa sobhAga sakala mukha eke kima karI jAI kahiuM. dhanya0 297 [15-6] bA) chaThuM guNaThANuM ka0 pramattanAmA chaa guNaThANuM te kehavuM che ? bhavaaDavI ulaMghaNa ka0 bhavarUpa aTavIne pAra pamADaNahAra jiNe lahi6 ka0 jiNe puruSe pAmyuM. yata "bhavATavIlaMghanatulyametat, pramattanAma kriyayAsametam / guhyaM guNasthAnamasaMkhyavRddhyA, pramAdahAnaiH pravaraM prabhAsyA' // 1 // tasa sobhAga ka0 te munirAjanuM sakala je samasta saubhAgya mukha 212 u. yazovijayajIkata 350 gAthAnA stavanano Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eke eke mukhe kima karI jAI kahiuM ka0 kima kahyuM jAya? etale kima kahevAya ? 297 [15-6] su pramattanAmA chaThTha guNasthAnaka bhava-aTavIne pAra pamADanAruM che, te A munie prApta karyuM che. AmanuM saubhAgyasukha eka mukhe kema kahyuM jAya? guNaThANAnI pariNati jehanI, na chIpe bhavajaMjAle rahe selaDI DhAMkI rAkhI, keto kAla lAle. dhanyave 298 [1pa-7 bALa guNaThANAnI pariNati jehanI ka0 jeha puruSanI guNaThANAnI pariNati thaI hoya etale jehane guNaThANuM pariNamyuM hoya tehanI pariNati bhavajaMjAle ka0 saMsAraviTaMbaNAmAM chIpe nahIM ka0 chAnI rahe nahIM, eTale puruSa saMsAramAM rahyA thakA paNi udAsIna ja dekhAya. dRSTAMta kahe che. je melaDI DhAMkI rAkhI hoya palAle karIne, te keto kAla rahe? etale Agali jAtAM aMkurA phUTe eTale e pragaTa thAya, paNi chAnI na rahe. 298 [15-7] su0 jemanI guNasthAnakanI pariNati thaI hoya te saMsAranI viTaMbaNAmAM paNa chAnI na rahe. eTale ke teo saMsAramAM rahyuM chate udAsIna ja hoya. parALathI zelaDI game teTalI DhAMkI hoya, topaNa AgaLa jatAM aMkura phUTaye pragaTa thAya ja. tehavA guNa dharavA aNadhIrA, jo paNa sUvuM bhAkhI, jinazAsana zobhAve te paNi, sUvA saMvegapAkhI. dhanya) ra99 [1pa-8) bA, tehavA guNa ka0 munirAjanA pUrvokta guNa dharavA aNadhIrA ka0 asamartha, etale sAdhuguNa dharI na sake tathA je paNa sUdhubhAkhI ka0 zuddha prarUpaka hoya ane jinazAsana dezanA pramukha guNe karI zobhAve te paNi sUdhA ka0 zuddha saMvegI pakSI kahiche. yataH 'saMviggapakkhiANaM, lakkhaNameyaM samAsao bhaNiyaM / osannacaraNakaraNA'vi, jeNa kammaM visohiti' // 1 // 'suddhaM susAhudhamma, kahei niMdai ya niyayamAyAraM / sutavassiyANa purao, hoi u savvomarAiNio' // 2 // ityAdi "upadezamAlA" [gA-514-1pa yAM. ra99 [15-8]. paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 213 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su0 uparakathita AvA sAdhuguNa dhAraNa karavA je muni asamartha hoya, topaNa jo te zuddha prarUpaka hoya ane dezanA va. guNathI jinazAsanane zobhAve to tene zuddha saMvegapakSI kahIe. saddahaNA anumodanakAraNa, guNathI saMyama kiriyA, vyavahAre rahiyA te pharase, je nizcayanaya dariyA. dhanya0 300 [15-9] bALa saddahaNA kara tattvazraddhA, anumodanA ka0 guNavaMtanI anumodanA-prazaMsA karavI, kAraNa ka0 mokSasAdhyanAM sAdhana ityAdika guNathI ka0 pUrvokta guNe karIne, vyavahAre rahiyA ka0 vyavahAra mArge rahyA tehane, ima jANIiM je e puruSe saMyamakiriyA pha2se ka0 saMjamakriyA pharasI ja ehavuM jANIiM, je nizcayanaya matanA samudra che. yataH 'saddahaNA jANaNANumoyaNakAraNaguNA paresiM je / NicchayavavahAraviU tesiM kiriyA bhave bhAMvA' // 1 // iti sammativRtto. 300 [15-9] suLa tattvazraddhA, guNavaMtanI anumodanA, mokSa-sAdhyanAM sAdhana va. pUrvota guNothI je vyavahAra mArge rahyA che tevA puruSe paNa saMyamakriyA sparzI ja che ema jANavuM. kemake te nizcayanaya maMtanA samudra che. duHkarakAra thakI paNa adhikA, jJAnaguNe ima eho, dharmadAsagaNi-vacane lahII jehanepravacananeho. dhanya0 301 [15-10 bALa duHkarakAra thakI ka0 dukhe thAya ehavA kaSTanA karaNahAra hoya ane alpa AgamanA dhaNI hoya to syA kAma Ave ? tathA kaSTAdika thoDuM uchuM hoya ane jJAnI puruSa hoya to te kaSTanA karanArathI adhikA kahyA che. paNa te adhikA jJAnaguNe karI kahyA che. dharmadAsagaNiU 'upadezamAlA' [gA-423] madhye kahyuM che. yataH 'nANAhio varataraM, hINo'vihu pavayaNaM pabhAvaMto / 7 ya pustara to sukuni appayamo pusso' // iti vacanAt. u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 214 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te dharmadAsagaNi kehavA che ? jehane pravacana ka0 Agama, tehane viSe ghaNo sneha hato ehavA chaiM. 301 [15-10] su0 duSkara tapa-kaSTa karanArA hoya ane AgamanA alpajJAtA hoya to zA kAmanuM ? tapa Adi thoDuM ochuM hoya ane jo jJAnI hoya to tene, Agama pratye atyaMta snehAdaravALA dharmadAsa gaNie upadezamAlA'mAM adhikA kahyA che. suvihita gaccha kiriyAno dhorI, zrI haribhadra kahAI eha bhAva dharato te kAraNa, mujha mani teha suhAI dhanya30215-11] bALa suvihita gaccha ka0 bhalA AcAravaMta gaccha che jehano ehavA ane valI kiriyAnA dhorI ka0 kriyAvaMtamAM dhorI samAna che evA zrI haribhadrasUri 1444 graMthakartA kahAya ka0 zAstrakAre kahyA che. eha bhAva ka0 e saMvega pakSInA bhAvane dharato che te kAraNa ke te mATe mujha mana kI mAharA cittamAM teha suhAI ka0 tehu game che. eTale saMvegapakSI zuddha prarUpaka yathAzaktiI kriyAvaMta hatA, mATe mAharA manamAM tehu ghaNA ja game che iti bhAva. 302 [1pa-11] su0 zAstrakAre zrI haribhadrasUrine AcAravaMta gacchAdhArI ane 1444 graMthonA kartA kahyA che. teo saMvegapakSI zuddha rUpaka, yathAzaktie kriyAvaMta hatA - saMvegapakSInA zuddha bhAvonA dhAraka hatA tethI teo mane game che. saMyamaThANa vicArI jotAM, jo na lahe nija sAkhe to jUThuM bolIne duramati, suM sAthe guNa pAkhe? dhanya303 [11-12] bA) valI saMyamaThANa ka2 saMyamasthAnaka asaMkhyAta che te vicArI jotAM ka0 vicAratAM, je potAnI sAkhe na lahe ka0 na dekhe, saMyamanI vAta to moTI che. te Agamane mele juI to potAmAM kihAMthI dekhe? jUThuM bolIne ka0 saMyama vinA saMyama nAma dharAvIne te durmati, he duSTamatinA dhaNI, guNa pAkhe ka0 guNa vinA myuM sAdhe? ka0 suM sAdhe che? ThAlI mahenata kAM kare che? yataH- "saMga, saMjayamaMjamAnepavimotti kupha" iti uttarAdhyayana vacanAtuM. [adhya.17, gA.6] 303 [15-12] paM. pavijayajIkRta bAlAvabodha 215 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su0 saMyamasthAnako asaMkhya che. je potAnI AtmasAkSIe ene na jue to e sthAnaka ene kyAMthI dekhAya? jUThuM bolIne, saMyama vinA ja saMyamInuM nAma dharAvIne, vinA guNe ja zuM sAdhI zakAya ? vRthA mahenata zAne kare che ? navi mAyA dharma navi kahevuM, parajananI anuvRtti, dharmavacana AgamamAM kahiI, kapaTarahita manavRtti. dhanyao 304 [15-13) bALa navi mAyA dharme ka0 dharmane viSe mAyA nathI. eTale mAyA karatAM dhamana hoya iti bhAva. valI parajananI anuvRtti ka0 paranI anuyAyIpaNe athavA parane Avarjanane arthe navi kahevuM ka0 dharmadezanA pramukha dharmavacana na kahevuM Ima Agama je upadezamAlA tehamAM kahiI ka0 vakroktii kahieN chIeN. etale kahyuM che iti bhAva. yataH 'dhammami natthi mAyA, na ya kavaDaM ANuvattibhaNiyaM vA / upaIGH/S4 ismayAkunu nA' / -ItyupadezamAlAyAM. [gA-393]. te dharmavacana kehavuM che? kapaTarahita manavRtti ka0 kapaTa rahita Rju sarala mananI vRtti hoya e rIte dharmavacana kahe. iti bhAva. 304 [15 13] su0 dharmamAM kadI mAyA-kapaTa na hoya. dhadizanA paNa kadI bIjAnA Avarjana (kevaLa khuza rAkhavA) mATe na hoya. zAstramAM ('upadezamAlA" mAM) kahyuM che ke dharmavacana haMmezAM kapaTarahita sarala manovRttithI ja kahevAya. saMyama viNa saMyatatA thApe pApabhramaNa te bhAkhyo, "uttarAdhyayane sarala svabhAve, zuddha rUpaka dAkhyo. dhanyave 305 [15-14 bA) valI saMyama viNa ka7 potAnAmAM saMyama na hoI ane saMyatatA thApe ka0 sAdhupaNuM TharAve je aDe sAdhu chuM. pApazramaNa te bhAkhyo ka0 te munine pApasAdhu kahyo che. uttarAdhyayanane viSe kahyo che. te mATe sarala u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 2 16 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svabhAve ka0 Rju svabhAvanA dhaNI te Rju svabhAve karIne zuddha prarUpaka dAkhyo ka0 zuddha prarUpaka kahyo che. eTale saralasvabhAvI zuddha kahe, te mATe hoya tevuM kahevuM iti bhAva. yataH 'sammaddamANe pANANi bIyANi hariyANi ya / asaMjaai saMjayamanamANe, pAvasamaNetti vuccai' // 1 // - Iti uttarAdhyayana, 17 adhyayane (gA.6].305 [15-14] su0 saMyama vinA ja "sAdhu chuM ema sAdhupaNuM TharAve tene pApasAdhu kahyo che. RjusvabhAvI hoya tene zuddha prarUpaka arthAta jevuM hoya tevuM batAvanAra kahyo che. eka bAla paNa kiriyAnaye te, jJAnanaye navi bAlA, sevAyogya susaMyatane te, bole upadezamAlA. dhanyave 306 [15-15] bALa eka bAla paNa ka0 kaIka bAla che, paNa kiriyAnaye eTale kriyAmAM zithila che. paNa jJAnanaye ka0 jJAnanI apekSA joIzuM to navi bAlA ka0 bAlaka nathI, etale gItArtha che, zuddha bhASI che. Iti bhAva. te gItArtha susaMyata ka7 bhalA kriyAvaMta sAdhune paNa sevAyogya che. eTale kriyAvaMta muni gItArtha kriyArahitanuM vaiyAvacca kare. iti bhAva. bole upadezamAlA ka0 upadezamAlA madhya [gA-348] bolyuM che. yataH 'hINassa vi suddhaparUvagassa, nANAhiyassa kAyavvaM / gapavitta IMrati niMgAvava' ? iti 306 [15-15] su0 kriyAnamAM koI muni bALa che, kiyAzithila che, paNa jJAnanI apekSAe te bALa nathI paNa gItArtha che. to kiyAvaMta muni AvA kiyArahita gItArthanI vaiyAvacca kare. upadezamAlAmAM Ama kahyuM che. kiriyAI paNi eka bAla te, je liMgI munirAgI, jJAnayogamAM jasa mana varate, te kiriyA sobhAgI, dhanya0 307 [15-16] bALa kiriyAnaI paNa eka bAla te ka0 kriyAnayanI apekSAI bAla che etale kriyAvaMta nathI. eTale zithila kriyAvaMta che. ehavA je liMgI ka0 paM. padmavijayajIkata bAlAvabodha ra17 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevala liMgamAtra sAdhunuM rAkhe che, paNi munirAgI ka0 guNavaMta muninA rAgI che. etale guNavaMta pote nathI, paNi guNarAgI che. te kivAre hoya? jJAnI puruSa hoya tivAre hoya. te mATe kahe che je jJAnayogamAM jasa mana varate ka e rIte jehanuM mana jJAnayogamAM varate che te kiriyA ka0 teUnI alpa kriyA paNi sobhAgI ka0 saubhAgyavaMta jANavI. ihAM alpakriyA ehavo artha karai to pUrvApara saMbaMdha mile. etale e bhAva H pote alpakriyAvaMta paNi munino rAgI eha rIte jJAnayogamAM varatatA alpakriyA paNa saubhAgyavaMta jANavA. iti. 307 [15-16] su0 kriyAnI apekSAe je bALa che, kriyAzithila che, kevaLa sAdhuvezI che, paNa jo teo guNavaMta muninA rAgI hoya - eTale ke pote guNavaMta nathI paNa guNarAgI che to temanI alpakriyA paNa saubhAgyavaMta jANavI, kemake emanuM mana jJAnayogamAM varte che. bAlAdika anukUla kriyAthI, Ape icchayogI, adhyAtama mukha yoga abhyAse, kima navi kahII yogI, dhanya0 308 [15-17] : bALa Ape icchAyogI thako rahe, khetale e artha H yoga gaNi prakAranA. icchAyoga 1, zAstrayoga 2, sAmarthyayoga 3, tathA punaH zraddhAnAvikalo 1, vAkyAvikala 2, zakatyatikrama 3, iti yoganirNaya. e traNi yogamAM prathama icchAyoga te zraddhAavikala thakA Ape ka0 pote hoya, kriyAthI pha0 zraddhAvaMta hoya ane kriyAvaMta hoya te kriyAthI bAlAdika anukUla ka0 bAlajIva mArganA rAgI hoya etalo emAM evaDo guNa che to adhyAtama ka0 adhyAtama pramukha yogasAdhana graMthano abhyAsa kare. etale ahorAtri adhyAtmamAM magna rahe tehane kima navi kahi yogI ka0 te puruSane yogIzvara kima na kahiiM ? etale zraddhAvaMta thakA kriyA karato bAlajIvane upagArI thAya che. ane sAdhu kahevAya che. to adhyAtamamAM magna rahetAM sAdhu muni yogI kima na kahIiM ? iti bhAva. 308 [15-17] su0 traNa prakAranA yoga paikI prathama icchAyoga che. je muni pote icchAyogI eTale ke zraddhAvaMta hoya ane kriyAthI kriyAvaMta hoya te u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 218 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALajIvane upakArI thAya che. to adhyAtma Adi yogagraMthono abhyAsa karanAra - adhyAtmamAM magna rahenArane yogIzvara kema na kahevA ? ucita kriyA nija zakati chAMDe, je ati vege caDhato, te bhavathiti paripAka thayA viNa, jagamAM dIse paDato. dhanya309 [15-18) bA) valI adhyAtamamArga paNi potAnI yathAzakti kriyA karato sAthe ane yathAzakti kriyA mUkIne zakti-ulaMghana kare to tene guNa na thAya te kahe che. potAnI zakti hoya teTalI ja kriyA karavI ehanuM nAma ucita kriyA kahIzuM. te to na kare tathA je ati vege caDhato ka0 zaktithI adhika kare eTale e bhAva je upavAsa - zaktine abhAve chaThTha kare, AtApanA levA jAI ItyAdika kAma karato te prANI paNa bhavathiti paripAka thayA vinA ja gartAmAM paDatAM dekhIzuM che. eTale e bhAva : je zaktiullaMghana karIne adhikuM karavA jAya paNa bhavasthiti pAkI nathI tiNe pariNAma paDatA ja hoi, sukamAlikA pramukhanI parve iti bhAva. 309 [15-18] su0 adhyAtmamArga paNa yathAzakti kriyA karIne ja sAdhavo. zaktithI uparavaTa jaIne ema kare to kAMI guNa na kare. zakti pramANenI kriyA karavI te ja ucita kiyA che. zaktithI adhika karavA jato prANI bhavasthitino paripAka thayA vinA ja sukamAlikA va0nI peThe gatamAM ja paDato dekhAya che. mAthe moTAImAM je muni, calave DAkaDamAlA, zuddha prarUpaNa guNa viNa na ghaTe, tasa bhava arahaTamAlA. dhanya0 310 [15-19] bA) valI je muni potAnI moTAImAM mAce ka0 rIjha pAme, eTale thoDI kriyA pramukha AvaDI hoya tehamAM magna rahe je "acche samajhumAM chuM tathA valI DAkaDamAlA calAve etale lokamAM ADaMbara ghaNo dekhADe paNa zuddha prarUpakanA guNa vinA na ghaTe. ka0 ghaTe nahI, uchI thAya nahIM. myuM ochI na thAya te kahe che. tasa ka0 tehanA bhava je saMsAra tadrupaNi 5. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 219 Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arahaTanI mAlA te uchI na thAya etale zuddha prarUpaka guNa vinA saMsAra na ghaTe iti bhAva. 310 [15-19] su. je muni potAnI moTAimAM rAce che, lokomAM ADaMbara dekhADe che paNa zuddha prarUpakanA guNa vinA tenI A saMsArarUpI ghaTamALa ochI thatI nathI. nija gaNa saMce mani navi kheMce, graMtha bhaNI jana paMce, huMce keza na muMce mAyA, to vrata na rahe paMce. dhanya0 311 [15-20] bALa nija gaNa ka potAno je gaccha - samudAya, tehane saMce ka0 bhelA kare je A mAharA zrAvaka-zrAvikA-sAdha-sAdhavI ityAdi mamatva kare. mana navi kheMce ka0 potAnuM mana hINI pravRttithI kheMcI rAkhe ja nahIM. graMtha bhaNI 0 dravyane arthe, jana paMce ka0 lokone Thage, athavA grantha ka0 siddhAMtazAstra te bhaNI ka adhyayana karIne jana paMce ka0 lokane Thage, utsUtraprarUpaNA karI lokane durgati lei jAya. iti bhAva. luMce kesa ka0 mastake kezano loca kare, na muMce mAyA ka0 mAyA-kapaTa mUke nahIM, to te prANInAM vrata na rahe. paMce ka0 mahAvrata na rahe, etale pAMcemAM eke na rahe iti bhAva. 311 [15-20 su0 je sAdhu potAno gaccha-samudAya bhego kare, 'A mArAM zrAvakazrAvikA-sAdhu-sAdhvI' ema mamatva kare, hINI pravRttiomAMthI manane kheMcI na le, dravyane arthe lokane ThaMge, zAstronuM adhyayana karIne lokone Thage, utsUtranI prarUpaNA karIne lokane durgatimAM laI jAya, mAthe kezaloca kare paNa mAyA-kapaTa mUke nahIM to temanAM pAMca mahAvratomAMthI ekeya rahe nahIM. yoga graMthanA bhAva na jANe, jANaMto na prakAze, phokaTa moTAI mana rAkhe, tasa guNa dUre nAse. dhanya0 312 [15-21] bALa yoga graMthanA ka0 paramArthanA zAstra je thakI AtmasvarUpa sadhAi ehavA je graMthazAstra tehanA bhAva ka0 rahasya na jANe ka0 ulakhe nahIM, samajhe nahIM. jANato ka0 kadAcit jANe to prakAze nahIM. bhavya jIvane te graMthanI vAto kahe nahIM, je mATe kahe tivAre tima ja karavuM paDe. iti bhAva. valI 220 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phokaTa moTAI ka0 mithyAbhimAna rAkhe je "akhta moTA chuM, accha sarIkhuM koI nathI' evo ahaMkAra manamAM rAkhe. tasa guNa ka0 te prANInA guNa thoDAI hoya to dUre nAse ka0 dUre nAsI jAI. jo e rIte chatA paNi jA to aNachatAnuM kahevuM ja suM? Iti bhAva. 312 [15-21] su0 jenAthI AtmasvarUpa sAdhI zakAya evA graMthonuM rahasya jANe nahIM - samaje nahIM, kavacita jANe to pragaTa kare nahIM, mumukSu jIvane tenI vAto kare nahIM, kAraNake kahe to pote paNa temaja karavuM paDe, mithyAbhimAna rAkhe - tevA prANInA guNa thoDAka hoya te paNa dUra thAya. chatA guNa paNa jAya to aNachatAnuM to kahevuM ja zuM ? mele veze mahiyala mAuM, baka pari nIce cAle, jJAna vinA jagi dhaMdhe ghAle, te kima mAraga cAle. dhanya313 [15-22] bALa mele veze ka0 vastrAdika malina rAkhe ane mahiyala ka0 pRthvIne viSe mAhe ka0 malapatA phare. valI baka pare ka0 bagalAnI pare nIce cAle ka0 nIcuM joinaI hIMDache. loka jANe iryA jue che. ehavo hoya ane jJAnI hoya to sarva lekhe, paNa jJAna vinA ka0 jJAna rahita thakA etale ajJAnI thakA jagatane dhaMdhe ka0 kalezamAM ghAle ka0 ghAlatA eTale ehavA kaSTavAlAnAM vacana loka mAne ane pote jJAna vinA azuddha prarUpe tivAre lokane paNa te AstA thAya te mATe jagatane kadAgraharUpa dhaMdhamAM nAkhyo ja iti bhAva. te kima mAraga cAle ka0 e ajJAnI thakI jaina mArga kima cAle? yataH mAse mAse ya jo bAlo, kusaggeNaM tu bhuMjae / na so suakkhAyadhammassa, kalaM agghai solasiM' // 1 // tathA "annANI kiM kAhi' ityAdi vacanAt [uttarAdhyayana, navama adhyayana, gA.44] 313 [15-22] su0 je malina vastra dhAraNa kare, pRthvIne vize malapatA phare, bagalAnI peThe nIcuM joIne cAle evo muni jo jJAnI hoya to badhuM lekhe gaNAya, paNa jo jJAnarahita hoya to jagatane klezamAM nAkhe. kemake enI paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 221 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azuddha prarUpaNA loko AsthAthI svIkAre ne pachI viparItapaNe doravAya. AvA ajJAnIthI jaina mArga kevI rIte cAle ? parapariNati potAnI mAne varate Arata dhyAne baMdha-mokSa-kAraNa na pIchAne, te pahile guNaThANe. dhanyao 314 [15-23] bA) parapariNati ka0 pArakI samajhaNa te potAnI karI mAne eTale para ajJAnInI mati cAle athavA paraparaNIta (parapariNati) ka0 pugalazarIra-vastra-pAtrAdikanAM je pariNamana te ajJAne karIne tanmaya pariNamato sarva potAnI ja pariNati mAne. athavA para je svavyatirikta lokanAM ghara tehanAM je pariNamana ka0 ghara-vyApAranuM ciMtavavuM te potAnuM karI mAne ane te thako Arta dhyAnano vikalpa kare. yataH gereM parahRSi vAre Iti uttarAdhyayana adhya.17, gA.18] vacanAtuM. potAnuM ghara mehalI para gharanI ciMtA kare te pApazramaNa kahyo che. iti bhAva. baMdhamokSakAraNa ka0 baMdhanA kAraNa je mithyAtva avirati kaSAyayoga, pramAda pramukha je baMdhahetu te na pichANe ka0 na jANe, valI mokSanAM kAraNa je kaSAyAdikano abhAva athavA jJAnakriyA pramukha "nANakiriyAti mumbo iti vacanAt mokSanA hetu che te paNi na pichANe ka0 na jANe, ehavA je ajJAnI. prANI kAdika game eTalAM karo paNi ajJAnI mATe pehale guNaThANe te jANavA. yadukta'naannenn viNA caraNaM, paDhama guNaThANa putttthikreN| ityupadezamAlAvRtta. 314 [15-23] su0 pArakI samajaNa te potAnI karI mAne eTale para ajJAnInI mate cAle tene athavA potAnuM ghara mUkI pArakA gharanI ciMtA karanArane pApazramaNa kahyo che. mithyAtva-avirati-kapAya Adi karmabaMdhanAM kAraNa je na pichANe, jJAnakriyA Adi je mokSano hetu na pichANe evo ajJAnI prANI game teTaluM tapa-kaSTa kare to paNa temane pahelA guNasthAnake ja jANavo. u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 222 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiriyA lava paNa je jJAnIno, dRSTi thirAdika lAge, tethI sujasa lahIje sAhiba, sImaMdhara tujha rAge. bALa te mATe kiriyA lava paNi ka0 kriyAno aMza paNa jJAnIno kara jJAnavaMtano te kriyAlava kehavo te kahe che. paNi thirASTi je pAMcamI dRSTi tihAM lAgato hoya etale samyaktva sahita hoya. Adi zabdathI kAMtA prabhA parA e paNi dRSTi lIjIi tethI ka0 te jJAna sahita kriyAnA aMzathI he sAhiba, sujasa lahIje ka0 bhalo jasa pAmIi, utkRSTo jasa te mokSa te pAmIiM. he sImaMdhara paramAtmA! tujha rAge kava tAhare snehe karIne.315 [15-24] su0 jJAnavaMtanI kriyAno aMzamAtra paNa pAMcamI thirAdRSTine lAgato hoya eTale ke samyaktva sahitano hoya. 'thirAdika'mAMnA 'Adi' zabdathI kAMtA-prabhA-parA e dRSTi paNa laI zakAya. jJAnasahitanI kriyAthI ke paramAtmA ! tArA snehe karIne utkRSTa mokSa pamAya. dhanya0 315 [15-24] PHY paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 223 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhALa soLamI bALa have solamI DhAla kahe che. tehane panaramI DhAla sAthe e saMbaMdha che. panaramI DhAlamAM koIka gAthAmAM jJAnanI mukhyatA karI, tathA koIka gAthAmAM cAritranI mukhyatA karI. koIka gAthAmAM bihuM syAdvAda kahyo. te sAMbhalI ziSyane vyAmoha Upaje, je sthitipakSa te syo hasyuM te zaMkA TAlavAne syAdvAda mArga solamI DhAlamAM sthiti pakSa dekhADai chaIM. (saphala saMsAra avatAra e huM gaNuM - e dezI) svAmI sImaMdharA tuM bhale dhyAI, ApaNo AtamA jima prakaTa pAi, dravyaguNapajavA tujha yathA nirmalA, tima mujha zakatithI jaivi bhavi sAmalA. 319 [1-1] bALa he sAhiba sImaMdhara, tumhaneM dhyAii eha ja bhale ka0 bhaluM chaiM. jima tumhArA dhyAnathI ApaNo AtmA potAno AtmA pragaTa pAmIiM. tumhArA dhyAnathI jJAnI thAIM. jJAne potAno AtmA AvaraNa rahita thayo tivA2e pAmyo ja. iti bhAva. yathA ka0 jima dravya 1, guNa 2, paryAya 3, tujha ka0 tumhArA nirmala che. e 3 nAM lakSaNa yathA 'guNANamAsao davvaM, egadavvassiyA guNA / navAM pukhtavALuM tu, 31mo nisTriyA male' ||zu// iti uttarAdhyayana,mokSamArgAdhyayane 28 me [gA.6], athavA guNaparyAyanuM bhAjana te dravya 1, sahabhAvI te guNa 2, kramabhAvI te paryAya ityAdika u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 224 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyAkhyAna graMthAMtarathI jANavuM. e rIte jima tumhAro Atmadravya asaMkhyAta pradeza rUpa tathA tumhArA jJAna-darzana-cAritrAdika anaMtA guNa, tehamAM koI samaya samaya utpAda-vyayapaNe pariNamavuM tathA anaMtA agurulaghu pramukha je paryAya te nirmala thayA, nirAvaraNa thayA te rIte hAre paNa zakatithI ka0 yadyapi vyaktii nathI tohi paNi zaktizRM che. jachavi ka0 yadyapi bhavi ka0 saMsArane viSe sAmalA ka0 melo che eTale AvaraNa sahita che eTalo phera che. 316 [16-1] su0 he sImaMdhara svAmI ! tamAruM dhyAna dharavAthI AtmapragaTa thAya, jJAnI thavAya, jJAnathI AtmA AvaraNarahita bane, jema tamArA dravyaguNa-paryAya nirmaLa che tema. e traNanAM lakSaNa A pramANe che : guNa-paryAyanuM bhAjana te dravya. sahabhAvI te guNa. kramabhAvI te paryAya. tamAro asaMkhyAta pradezarUpa Atmadravya, jJAna-darzana-cAritra Adi anaMtA guNa tathA anaMtA agurulaghu paryAya jema nirmaLa thayA te rIte mAre paNa tene nirmaLa karavA che. ane mArAmAM e guNa zaktie che, paNa melA che, AvaraNa sahita che eTalo phera che. yyAra che cetanAnI daza avitA, bahuzayana', zayana', jAgaraNa, cothI tathA; miccha avirata suyata terameM tehanI, Adi guNaThANa nayacaka mAMhi muNI. 317 [16-] bALa teha ja mATe cetanAnI dazA - avasthA varNavI che. cetanAnI avitathA ka0 sAcI dazA ka0 avasthA pyAra che. tema ja aura dekhADI che. eka bahuzayana 1 ka0 ghora nidrArUpa prathama 1, zayana ka0 cakSu mIcavA rUpa bIjI 2, jAgaraNa ka0 kAMyaka jAgavArUpa trIjI 3, cothI tathA ka0 cothI te tathA, tima ja etale pUrve kahI tima ja, arthAta bahujAgaraNa 4, iti bhAva. have eha avasthA guNaThANai phalAve che. Adi guNaThANa pade saghale joDiiM. bahuzayananI Adi miccha ka0 mithyAtva guNaThANuM 1, avirata ka0 zayana avasthAnI Adi avirata samyakdaSTi guNaThANuM 2, suyata ka0 paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 225 Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAgaraNa avasthAnI Adi te suyata ka0 apramatta sAtamuM guNaThANuM 3, terame ka0 bahu-jAgaraNa avasthAnI Adi, sayogI kevalI guNaThANuM 4, tehanI ka0 te avasthAnI Adi guNaThANa te prathama dhura guNaThANAM. e rIte joDajyo. etale e artha : bahuzayana te prathama, bIjuM, trIjuM kaheyo. zayana te cothuM, pAMcamuM, chaThThuM kaheyo. jAgaraNa te sAtamuM, AThamuM, navamuM, dazamuM, igyAramuM, bAramuM kahejyo. bahujAgaraNa te teramuM, caudamuM kahejyo. e rIte amhe sUjhyo tehavo artha likhyo. valI bahuzruta nayacakra graMtha joi yathArtha karayo. stavakAre nayacakra mAMhi muNI ka0 nayacakramAM jANI guNaThANanI Adi jANI ima kahyuM. te nayacakra graMtha himaNAM amhArI pAse nathI mATe vicArajyo iti bhAva. 317 [16-2] su0 cetanAnI avasthA cAra che. 1. bahuzayana, 2. zayana, 3. jAgaraNa, 4 bahujAgaraNa. A avasthAone guNasthAnako sAthe joDavAmAM AvI che.bahuzayananI avasthA mithyAtva guNasthAnake, zayana avasthA avirata samyadRSTi guNasthAnake, jAgaraNa avasthA apramatte sAtamA guNasthAnake, bahujAgaraNa avasthA sayogI kevalI guNaThANe. je-te avasthA mATe je-te guNasthAnaka mULa-AraMbha tarIke levAnuM che. eTaleke bahuzayana avasthA 1-2-3 guNasthAne, zayana te 4-5-6 guNasthAnake, jAgaraNa te 7 thI 12 guNasthAnake ane bahujAgaraNa te 13-14 guNasthAnake kahevI. *bhAva saMyogajA karma udayAgatA, karma navi jIva navi mUla te navi chatAM; khaDIathI bhItimAM jima hoI zvetatA, bhIti navi khaDIya navi teha bhramasaMgatA. 318 [16-3] *deha navi vacana vi jIva navi citta che, karma vi rAga nava dveSa navi citta che; pudgalI bhAva pudgalapaNe pariName, dravya navi jUjUo eka hove kime ? 319 [19-4] * hastapratamAM 318 ane 319mI gAthAno bAlAvabodha nathI paNa gAthAne AdhAre sugamArtha Apyo che. 226 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su0 manobhAvanA saMyogathI baMdhAyelAM karma che te ja udayamAM Ave che. te jIva sAthe joDAyelAM che paNa te jIva nathI. saMsAranuM mUla kAraNa te karma hovA chatAM te jIva nathI jema ke dRSTAMta rUpe cUnAthI bhIMtane dhoLavAmAM Ave to bhIMta sapheda banI jAya che chatAM paNa bhIMta cUno nathI banI jatI. ane zvetatA che te paNa bhramajanita nathI. e ja rIte deha te AtmA nathI, vacana te AtmA nathI, karmathI yukta AtmA te zuddha AtmA nathI karma nathI. rAga paNa AtmA nathI, dveSa paNa AtmA nathI, citta paNa AtmA nathI, A badhA pudgala bhAvo che te yugalarUpe pariName che. AtmA ane karma banne dravya paNa judA che. paMthI jana lUMTatAM corane jima bhaNe, vATi ko lUTi tima ja mUDho giNe; eka khetre milyA aNu taNI de[kha]to, vikRti e jIvanI prakRti uvekhato. 320 [16-5] bALa jima paMthI lokane lUMTatAM corane, ko ka0 koika puruSa ima kahe 'vATi lUMTe che' to kAMya vATi lUMTatA nathI, vATine viSe rahyA loka te lUMTAya che, paNi lakSaNAi ima kahe che je 'vATi lUMTI'. tima ja mUDho ka0 mUrkha gaNe che, zarIra AtmA pramukha eka karI gaNe che, te syA mATe ima gaNe che, te kahe che. eka khetre milyA ka0 jo khetre AtmA teha ja AkAza pradeze milyA paraspara saMbaMdha thayA ehavA je aNu taNI ka0 paramANunI vikRti ka0 vikAra, dekhato ka0 dekhIne mUrkha ima gaNe che, ane jIvanI prakRti je svabhAva tehane uvekhato ka0 lekhAmAM aNagaNato jIva zarIrAdika ekapaNe gaNe che. paNi Ima na jANe je pudgala te jaDa che, acetana chaiM. AtmA to jJAnasvarUpI che. eka kima thAiM ? iti bhAva. 320 [16-5] su0 jema vATe jatA lokone cora lUMTatA hoya tyAre koI ema kahe ke 'cora vATa lUMTe che' to cora kAMI vATane lUMTato nathI, vATe jatA lokone lUMTe che, paNa lakSaNAthI ema bolAya che, e ja rIte mUrkha zarIra ane AtmAne eka karIne gaNe che. zA mATe ? eka ja AkAzakSetre maLelA zarIra ane AtmA, emAMthI dehanA paramANuonA vikArane joto ane paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 227 Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanI mULa prakRti - svabhAvane uvekhato te mUDha vyakti jIva ane zarIrane ekapaNe gaNe che. paNa te samajato nathI ke yugala jaDa che, acetana che jyAre AtmA jJAnasvarUpI che. te banne eka kema thAya? deha kadi savi kAja pudgala taNAM, jIvamAM teha vyavahAra mAne ghaNA; sayala guNaThANa jIaThANa saMyogathI, zuddha pariNAma viNa jIva kAraya nathI. 3ra1 [16-6] bAva tima deha ka0 zarIra, karma je jJAnAvaraNIyAdi, Adi zabdathI gharabAra pramukha savi kAja, pudgala taNAM ka0 sarva e pudgalanAM kArya chaiM, pugalathI nIpanAM chaiM. te pudgalanAM kAryane jIvanAM kahI bolAve che teha vyavahAra mAnaI. ghaNA ka0 te vyavahAranaye jIvanA kArya kahIe. anyathA nizcayanaye sarva pudgala svarUpa chache. sayala guNaThANa ka0 samasta guNasthAnaka mithyAtvAdika tathA jIaThANa ka0 samasta jIvasthAnaka ekeMdriyAdika te prakAra saghalAI saMyogathI ka0 pudgala karmAdikanA saMyogathI jANavuM, paNa AtmasvarUpa nahIM. je mATe zuddha pariNAma ka0 samasta upAdhi rahita jehanA pradezane viSe eka aNuno paNi bhega nathI evuM je zuddha svarUpa te vinA jIva kAraya nathI iti spaSTa. 321 [16-6] sutra deha tathA jJAnAvaraNAdi karma e sau yugalanAM kArya che. tene mANasa jIvanAM kArya kare che. vyavahAranayathI bhale tene jIvanAM kArya kahIe paNa nizcayanaye to te yugalasvarUpa che. samasta guNasthAnaka tathA samasta jIvasthAnaka te yugala-karma AdinA saMyogathI jANavA, paNa te AtmasvarUpa nathI kemake samasta upAdhi rahita jenA pradezane vize eka aNu mAtra paNa bhega nathI evA zuddha svarUpa vinA jIvanuM anya kAMI kArya nathI. nANa daMsaNa caraNa zuddha pariNAma che taMta jotAM ja che jIvathI bhinna te; ratana jima jyotithI kAjakAraNapaNe rahita Ima ekatA sahaja nANI muNe. 322 [16-7] 228 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALa jJAna tathA darzana-cAritra ityAdika je zuddha AtmapariNAma che te sarva AtmaguNa je anaMta che. te taMta ka0 niyatapaNAthI joi to kAMI jIva thakI bhinna nathI, je mATe jJAnAdika guNa bhinna hoya to AtmA nirguNa jaDapaNe mAnyo joI che, te to nathI. te mATe jIvathI jJAnAdika guNa bhinna nathI. jima ratna phaTika pramukha te potAnI jyotithI bhinna nathI, syA mATe je kArya-kAraNapaNe kAMya kahetAM puravanuM nathI. jo ratnathI jyoti kahiche to jayoti vinA ratna hatuM ja nahIM, mATe ratnathI jayoti na kahevAya tathA jayotithI ratna ima paNi na kahevAya, syA mATe je ratna vinA jyoti paNa kihAM hatI! te mATe kAryakAraNapaNe rahita che. Ima ka0 e rIte AtmA tathA AtmaguNa koI rIte sahaja ka0 sahaja svabhAve ja abheda che. ektA che e vAta nANI muNe ka0 jJAnI puruSa jANe, e vAta mUrkha na samajhai. 322 [16-7] - su0 jJAna-darzana-cAritra te zuddha AtmAnA pariNAma che. jIvathI te bhinna nathI. jJAna Adi guNane jIvathI jo bhinna gaNIe to AtmAne nirguNa ane jaDapaNe mAnavo paDe. jema sphaTika ratna potAnI jayotithI bhinna nathI ema AtmA tathA AtmaguNa abhinna che. A vAta jJAnIjana samajI zake. aMza paNi navi ghaTe pUraNa dravyanA, dravya paNi kima kahuM dravyanA guNa vinA; akala ne alakha Ima jIva ati taMtathI, prathama aMgo vadIuM apadane pada nathI. 323 [16-8] bA0 aMza paNi navi ghaTe ka0 aMza kahevA paNa ghaTatA nathI. eTale yukta nathI. pUraNa dravyanA ka2 saMpUrNa dravyanA aMza kima kahevAya ? aMza kahieN tivAre dravyano " nivaeN niravayavaM kriye mAM ja jamatra iti mahAbhASya [vizeSA. bhASya., gA. 2206] vacanAtu. dravya te sAmAnya che ane sAmAnya te niravayava che. tathA dravya paNa na kahevAi. dravya paNa kima kahuM? dravyanA guNa vinA ka0 dravya saMbaMdhI guNa vinA dravya kima kahevAya ? je kAraNa mATe apanAvo baM iti uttarAdhyayane mokSamArgAdhyayana 28 paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 229 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ me [gA.6] dravyalakSaNaM tathA 'guja/cavat dravyaM'iti 'tattvArtha' vacanA. tathA paryAya nayavAlAnI yuktid to dravya che ja nahIM. paramArthe paryAya ja svataMtra che. yathA utphaNa viphaNa kuMDalitAdi avasthAthI bhinna sarpa dravya te zI vastu che ? to utkSaNa viphaNAdika dravyanA to kahevAya jo dravya Thare. te mATe dravya nathI to dravyanA guNa kihAM thakI ? 'grAmo nAsti, ta: sImA 2' ityAdi yAvat. tathA mahAbhASyamAM joyo. etale e bhAva je aMza paNa na kahuM, dravya paNa na kahevAya, yuktiiM to ima AvyuM ane AgamamAM to aMza sahita paNi che. dravya paNa kahii. 'muLaparyAyavat dravya' eha ja vacane sUcave che, te mATe akala ka0 kalyo na jAIM, alakha ka0 likhyo [lakhyo] na jAya, ima jIva ka0 e rItino AtmA ati taMtathI ka0 atyaMtapaNe e nizcaya thakI jANavuM. etale kAMya kahevAya nahIM. yataH 7 'vikkhAyarae savve sarA NiyaTTaMti, takkA jattha na vijjaI, maI tattha na gAhiyA, goLa, gapakALasva leze te La vahe La haste, na ke na tase varase, na parimaMDo, na bvei, na nIle, na ohi, na hAstike, na sujhe na surabhigaMdhe, na durabhigaMdhe, na titte, na kaDue, na kasAe, na aMbile na mahure, na kakkhaDe, na maue, na garue, taha", 7 sI, na kabje 7 niSe, na tua, 1 jA, 7 he, 7 saMge, na tthI 7 purise, na mannA, panna, sanna, 31mA 7 vikhar, avI sattA, apacasva payaM nasthi / ityAdi. ima AcArAMga, paMcamAdhyayane, uddeze chaThe [sU.171] kahyuM che. ehamAM viSama padano artha : vikakhAya ka0 mokSa, tehane viSe 2e ka0 rAtA, savvu sarA ka te mokSasvarUpa kehavuM che te kahe che. sarva svara nivarcyA che. etale koI zabda vAcya nathI. takkA ka0 vicAra je 'Ama hasyuM ke Ama hasyuM' te na kahevAya, mati je utpAtakI pramukha tehano grAha jehane viSe nathI. te paNa oe ka0 ekalA che, karmakalaMka sahita nathI, tathA apaiDhANassa ka0 udArIkAdika zarIranuM pratiSThAna nathI. tathA kheyanne ka0 lokAlokanA jJAyaka che. tathA na kAo ka0 kAya nathI, na ruhe ka0 saMsAramAM UgavuM nathI, na annahA ka0 napuMsaka nathI, parinne ka0 samasta prakAre jANa che, sanne ka0 samyak jANe che, tathA apayassa payaM kaO nathI pada je avasthA vizeSa te nathI jehane te apada kahiye, etale apada te siddhane, apadane pada ka0 je abhidhAna te nathI, etale siddhane koI nAme kahI bolAvIiM te nathI. iti bhAvaH 323 [16-8] 230 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su dravyanA aMza karI zakatA nathI. dravya to niravayava che. vaLI enA guNa vinA dravya paNa na kahevAya, kemake guNa to enuM lakSaNa che. dravya guNaparyAyavALuM che. joke paryAyanayavALAnI yuktie to dravya che ja nahIM, paryAya ja svataMtra che. paraMtu dravya nathI to guNa kyAMthI ? gAma ja nathI to enI sImA kyAMthI ? Ama dravyane niravayava paNa kahyo, dravya nathI ema paNa kahevAyuM ne AgamamAM aMzasahita paNa kahyo. e ja rIte jIvane paNa akaLa ne alakha kahyo. ene nizcayathI barAbara jANavo. 'AcArAMga'mAM mokSasvarUpa kahyuM che. te koI zabda vAcya nathI. jene koI avasthA-pada nathI tene apada kahevAya AvA apada te siddha. emane koI pada nahIM hovAthI koI nAme bolAvI zakAya nahIM. zuddhatA dhyAna Ima nizcaI ApanuM tujha samApati auSadha sakala pApanuM dravya anuyoga saMmati' pramukhathI lahI, bhakti vairAgya ne jJAna dharAI sahI. 324 [16-9] bALa ima tujha zuddhatA dhyAna te vize ApanuM sakala pApanuM samApatti USadha... [ahIMthI A gAthAno zrI padma.no bAlAvabodha apUrNa che.] su0 zuddha nizcayanayathI ApanuM samApatti dhyAna karavAmAM Ave to tevuM dhyAna sakala pApanuM auSadharUpa bane che. dravyAnuyoganA mukhya grantha rUpe je gaNAya che te saMmati tarka granthanI sAkSIthI kahuM chuM ke prabhubhakti, samyaga jJAna ane bhavavairAgyane dhAraNa karavA joIe. je ahaMkAra mamakAranuM baMdhanuM zuddha naya te daI dahana jima Ina zuddha naya dIpikA muktimAraga bhaNI, zuddha naya Athi che sAdhune ApaNI. 325 [16-10] bA, je ahaMkAra ka0 mAna, mamakAra ka0 mamatva, tehanuM baMdhana ka0 kAraNa etale ahaMkAra mamakAranuM mUla rAgadveSa che. rAgadveSathI ahaMkAra paM. paghavijayajIkRta bAlAvabodha 231 Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mamakAra hoya. iti bhAva. zuddha naya te dahe ka0 te rAgadveSane zuddha naya je Atmatattva ciMtanarUpa dhyAna te dahe, bALe. dahana jima iMdhanaM ka0 jima agani iMdhaNAMne bALe tima bALe etale zuddha dhyAnathI rAgadveSa baLI bhasma thAya. zuddha naya ka0 nizcayanaya, te mokSamAraganI dIvI che. mokSamAraga bhaNI gamana karatAM ajuAluM kare. zuddha naya tehaja sAdhune, ApaNI ka0 potAnI, Arthi ka0 saMpadA che. yataH 'dIpikA khalvanirvANA, nirvANapathadarzanIna / zuddhAtmacetanA yA ca sAdhUnAmakSayo nidhi : ' // 1 // iti yoganirNaye.[4/40] 325 [16-10] su mAna ane mamatvanuM mULa rAgadveSa che. AvA rAgadveSane AtmatattvanA ciMtanarUpa dhyAna ja bALI zake, jema agni iMdhaNane bALe. eTaleke zuddha dhyAnathI rAgadveSa bhasma thAya. zuddha naya nizcayanaya mokSamArganI dIpikA che je e mArgane ajavALe che. sAdhune mATe zuddha naya ja sAcI saMpadA che. sakala gaNipiTakanuM sAra jeNe lahyuM, tehane piNa parama sAra eha ja kahyuM; 'oghaniyukti'mAM eha viNa navi miTe, duHkha savi vacana e prathama aMge ghaTe. 326 [ 16-11] bALa sakala kaO samagra, ehavuM je gaNipiTaka ka0 gaNi je AcArya tehane guNarUpa ratnanI peTI khetale dvAdazAMgI je gaNinI peTI, tehanuM je sAra ka0 prAdhAnyapaNuM, te lahyuM ka jANyuM che jeNe ehavA, tehane ka samasta dvAdazAMgInA jANane paNa paramasAra 60 pradhAna rahasya paramasAra eha ja kahyuM ka0 e zuddha naya pariNAmarUpa ja kahyuM che. etale dvAdazAMgInA dhaNIne paNi nizcaya ja sAra kahyuM che, to bIjAnI zI vAta ? iti bhAvaH. ima zrI 'oghaniryukti' madhye kahyuM che. yataH - paramarahassamisINaM, samattagaNipiMDagajjhariyasArANaM / 232 - pariNAmiyaM pamANaM, nicchayamavalaMbamANANaM. ' // 1 // iti 'oghaniryuktau.'[gAthA-760] tathA [dharmaratna pra.,gA.54nI vRtti] u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eha viNa navi miTe ka0 e nizcayanaya samajyA vinA na Tale, duHkha ka0 pApa te na miTe. iti. koIka pratimAM "eha viNa navi ghaTe. ima likhyuM che tihAM navi ghaTe ka0 duHkha ochuM na thAya eTale na Tale. savi vacana e prathama aMge ghaTe ka0 e sarvavacana AcArAMgamAM ghaTamAna che, yukta che. "ne vi nAkhavuM te saMbaM nAIpha ne saMbaM nApA re nAkha' ityAdi AcArAMga [adhya) 3, uddezaka 4. sU. 123] pAThAtu. 326 [16-11] suO dvAdazAMgI te AcArya mATe guNaratnanI peTI (gaNipiTaka) che. AvA samasta dvAdazAMgInA jJAtAne paNa A nizcayanaya ja parama sArarUpa che. to bIjAnI to zI vAta? A nizcayanaya samajayA vinA pApa-duHkha TaLe nahIM. A badhuM "AcArAMganA vacana sAthe susaMgata che. zuddha naya dhyAna tehane sadI pariName, jehane zuddha vyavahAra hIyarDa rame; malina vacce yathA rAga kuMkuma taNo, hIna vyavahAra citi ehathI navi guNo. 3ra7 [16-12] bA, eTalI vAra zuddha nayanI mukhyatAi vAta kahI. havaI koIka Ima sAMbhalI ekAMta nizcayanaya ja aMgIkAra kare ane vyavahAranaya lekhAmAM gaNe ja nahIM tehane zikSA kare che. zuddha naya dhyAna ka0 pUrvokta prakAre zuddha nayanuM je dhyAna te to tene sadA pariName ka0 te prANIne sadA niraMtara pariName, nipaje. jehane ka0 je prANIne zuddha vyavahAra saMyamAnuSThAna pravRtti rUpa hiyaDe rame ka0 hRdayane viSe ramyo hoya. te uparI daSTAMta kahe che. yathA ka0 jima malina vacce ka0 melA vastrane viSe, rAga kuMkuma taNo ka0 kaMkuno raMga arthAt mele vacce kaMkuno raMga na lAge, tima hIna vyavahAra ka0 hIrA vyavahAravaMtanA citi ka0 cittane viSe, navi guNo ka0 guNa na hoya, etale vyavahAra vinA nizcaya pariName [nahIM). Iti bhAva. 327 [16-12] su0 ahIM sudhI zuddha nayanI mukhyatAnI vAta karI. have A sAMbhaLIne koI kevaLa nizcayanaya ja svIkAre ne vyavahAranayane gaNanAmAM le ja nahIM tene mATe A zikhAmaNa che. paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 233 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je prANIne saMyama-kriyA rUpa, zuddha vyavahAra haiyAmAM ramato hoya tene ja zuddha nayanuM dhyAna niraMtara pariName. tene mATe A dRSTAMta che : jema malina vastrane kaMkuno raMga na lAge tema hIna vyavahAra AcaranAranA cittane vize guNa na hoya. eTale vyavahAra vinA nizcaya pariName nahIM. jeha vyavahAra seDhI prathama chAMDatA, eka e Adare Apa mata mAMDatA; tAsa utAvale navi Tale ApadA, kSuSita icchAI uMbara na pArce kadA. 328 [16-13] bALa jeha prANI vyavahAra seDhI ka0 vyavahAra zreNi je anukrama te to prathama chAMDe che tathA eka Adare ka0 ekalo nizcayanaya Adare che. Apa mata mAMDatA ka0 potAno mata daDha karatA. eka bhasthiti upari dRDha thayA che, paNa udyama nathI karatA paNi tehanI utAvale ApadA Tale nahIM etale ekalo nizcaya pokAre thake ApadA je saMsAraparibhramaNa te na Tale. jima kSudhita ka0 bhUkhyAnI icchAIM uMbaranAM phala kadApi na pArka, etale uMbara phala jalasekAdika kriyAi pAke paNi icchA mAtre na pAke. iti bhAva. 328 [16-13] su0 je prANI vyavahArazreNIno krama chAMDIne ekalo nizcaya naya Adare che, potAno mata eka bhavasthiti upara dRDha kare che, paNa kazo udyama karatA nathI tenI ApadA (bhavasaMkaTa) utAvaLe TaLe nahIM. kevaLa nizcayanaya pokAryothI bhavabhramaNa TaLe nahIM, jema bhUkhyAnI icchA mAtrathI uMbara phaLa pAke nahIM, ene mATe to jalasiMcana jevI kriyA jarUrI bane. bhAva lava jeha vyavahAra guNathI bhale, zuddha naya bhAvanA tehathI navi cale; zuddha vyavahAra guruyoga pariNatapaNuM, teha viSNu zuddha nayamAM nahIM te ghaNuM. 329 [16-14] bALa bhAva lava ka0 rUDA adhyavasAyano lava, je aMza te paNi vyavahAra-guNathI bhale ka0 vyavahAra paDinAlikA guNe bhalato hoya etale vyavahAra sahita hoya to zuddha naya bhAvanA ka0 zubha adhyavasAyanI je u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 234 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanA=gholanA tehathI kara te prANIthI navi cale ka0 khase nahIM, etale zuddha nayanI bhAvanA thira to thAya jo vyavahAra yukta hoya. anyathA 'kSaNa tolo kSaNa mAso' thAya iti bhAva. guruyogi ka guruni saMyogi zuddha vyavahAra ka0 nirmala vyavahAra hoya, etale gurukulavAsi zuddha vyavahAra thAya te zuddha vyavahArathI pariNatapaNuM ka0 paripakvapaNuM hoya. etale zuddha nayamAM paripakva hoya etale zuddha vyavahAravaMta hoya teha zuddha nayamAM pakvo thAya, anyathA zuddha vyavahAra vinA zuddha naya TharI na zake. teha viSNu ka te guru jogeM zuddha vyavahAra vinA zuddha nayamAM ka0 adhyAtamamAM nahIM te ghaNuM ka te je pariNatapaNuM te ghaNuM na hoya, etale e artha gurukulavAse zuddha vyavahAra, zuddha vyavahAre paripakvapaNuM, nizcayamAM nizcalapaNuM hoya. iti. eTale zuddha nayamAM ghaNuM paripakvatA to hoya jo guru jogi vyavahAra zuddha hoya. iti bhAva. 329 [16-14] su0 zuddha naya - nizcayanayanI bhAvanA to ja sthira thAya jo te vyavahArayukta hoya. anyathA 'kSaNamAM tolo ne kSaNamAM mAso'nI jema badhuM asthira thaI jAya. Avo zuddha vyavahAra gurusaMyoge - gurukulavAsathI thAya. enAthI zuddhanayamAM paripakavatA Ave, nizcayanayamAM nizcalatA Ave. kaMI navi bheda jANe apariNatamati, zuddha naya atIhiM gaMbhIra che te vatI; bheda lava jANatA koI mAraga taje, hoya ati pariNati para samaya thiti bhaje. 330 [16-15] bALa e rIte, kei ka0 ketalAika prANI, apariNatamati ka0 apiraNAmI, vi bheda jANe ka0 aneka prakAranI khabara na paDe, ihAM bheda te utsarga-apavAda, nizcaya-vyavahAra pramukha jANavA te na jANai. apariNatamati zabda vyavahAranayavAlA lIjIe. te kAM na jANe te mATi kahe che zuddha naya atIhi gaMbhIra che ka0 upalo naya te atyaMta gaMbhIra chaiM, etale e bhAva. je AgilA naigama, saMgraha, vyavahAra e 3 naya paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 235 Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yadyapi apariNatamati jANe, paNa nizcayanaya to ati gaMbhIra, te upayogarUpa nayanI khabari na paDe. iti bhAva. e vyavahAranaya ekalo mAne temane Thabako dIdho. have ekalo nizcayanaya mAne temane Thabako dIdhuM che. keTalAika prANI bheda lava jANatA ka0 bhedano lava jANatA, mAragane taje ka0 mAraga chAMDI dIi eTale aMza mAtra kAMyaka zIkhyuM sAMbhavyuM che. tevuM vacana jANe, tehamAM mahA ahaMkAra dharatA ima jANe je "nizcaya svarUpanI vAto ApaNe jANI chI, evI koNa jANe che ? ane ApaNe AtmasvarUpa jANuM eTale kriyAnuM kAma che? kriyA to jJAnanI dAsI che.ityAdika vacana bolI kriyA na kare ane mArga chAMDe. Iti bhAva. hoya ati pariNati ka0 e rIte atipariNAmI thAya. ehavA atipariNAmI syu kare te kahe chaiM. parasamaya thiti bhaje ka0 samaya je siddhAMta tehanI para je utkRSTI sthiti, je maryAdA tehane bhaje, eTale siddhAMtamAM utkRSTI sthiti je nizcayanI vAto karavI te bhaje ka0 kare, athavA parasamaya thiti bhaje ka0 anyadarzanInI sthitine bhaje, eTale ekAMta nizcayanayavAdI te paradarzanI kahiche. tivAre INi paradarzananI sthiti bhajI. Iti bhAva. 330 [16-15] su0 keTalAka apariNAmI (vyavahAranayavALA) jIvone vividha bhedonI khabara ja nathI paDatI. teo utsa-apavAda, nizcaya-vyavahAranA bheda jANatA ja nathI. kemake zuddhajaya ati gaMbhIra che. apariNAmati jIvo AgaLanA naigama, saMgraha, vyavahAra e traNa naya yadyapi jANe, paNa nizcayanayanI khabara temane na paDe. kevaLa vyavahAranaya jANanArane A Thapako. have kevaLa nizcayanayane mAnanArane Thapako che. keTalAka jIvo bhedano aMza mAtra, kyAMkathI zIkhyuM-sAMbhaLyuM vacana jANe temAM to bhAre abhimAna rAkhatA kahevA mAMDe ke "ame je nizcaya svarUpanI vAto jANIe chIe evI koNa jANe che ? vaLI AtmasvarUpa jANyuM eTale kriyAnuM zuM kAma che? kriyA to jJAnanI dAsI che" AvAM vacana bolI kriyA na karIne mArga tyaje. AvA atipariNAmI jIvo siddhAMtamAM utkRSTa sthitinI, nizcayanI u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 236 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAto kare, ke anyadarzananI sthiti para pahoce. AvA ekAMtika nizcayanayavAdIo paradanI che. teha kAraNa thakI sarva naya navi kahyA, kAlika zruta mAMhi tIna prAI lakSyA; dekhI "Avazyake" zuddha naya kuri bhaNI, jANII UlaTI rIti boTika taNI. 331 [16-16] bA, teha kAraNa thakI ka0 nizcaya pariNAmI ekalI pariNAmanI vAto karIne mAraga upADI nAkhasyuM evuM jANIne sarva naya ka0 naigama 1, saMgraha 2, vyavahAra 3, Rju sUtra 4, zabda 5, samabhirUDha 6, evaMbhUta 7 ityAdika sarva naya nathI kahyA. kihAM nathI kahyA te kahe che. kAlika zruta mAMhi % AcArAMgAdika kAlika zrutane viSe tIna prANI lahyA ka0 prAI bahulatAI traNe naigama 1, saMgraha 2, vyavahAra 3 e traNa lahyA che e vAta graMthakAra ziSyane kahe che. je dekhI Avazyake ka0, Avazyaka niryukitamAM dekhajo , eTale kAlika zrutamAM prAI tIna naya kahyA che, Ima Avazyaka niryukti [gA. 760] mAM kahyuM che yataH - 'eehiM diThivAe, parUvaNA suttaatthakahaNAe / iha puNa aNabbhuvagamo, ahigAro tIhi osannaM.' // 1 // 'pAyaM saMvavahAro, vavahAraM tehiM tihiM u jaM loe / te parikrammaNatva, tirasure tadiro." arA ityAvazyaka [vizeSAvazyaka bhASya gA. 2275-76] e rIti to zvetAMbara pakSe che je pUrve vyavahAra samajAvIne pache nizcaya vAta samajhAve. iti tathA have digaMbaranI prakriyA dUSave che je zuddha naya dhuri bhaNI ka0 nizcayanaya dhuri che te bhaNI ka0 te mATe, boTika ka0 digaMbaranI rIti te UlaTI ka0 viparIta rIti jANI che. je mATe AgalIlijthI nizcayanaya samajhAve etale vyavahAramAM daSTi TharaI nahIM, mATe viparIta. iti bhAva. 331 [16-16] su, A kAraNe, nizcaya pariNAmI ekalA pariNAmanI vAto karIne mArga ukhADI nAkhaze ema jANIne "AcArAMga' Adi kAlika zrutamAM paM. padmavijayajI kRta bAlAvabodha 237 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahulatAe beMgama, saMgraha, vyavahAra e traNa naya lakhyA che. sarva nayo nathI kahyA. Ama "Avazyaka niryukti'mAM kahyuM che. A rIti zvetAMbara pakSe che je prathama vyavahAra samajAvIne pachI nizcayanI vAta kare che. jyAre nizcayanaya pahelo che e mATe digaMbara viparIta rIti ajamAve che. ane AraMbhamAM ja nizcayanaya samajAve eTale vyavahAranayamAM daSTi Thare ja nahi. zuddha vyavahAra che gaccha kiriyA thiti. duusaha jAva tIratha kahyuM che niti; teha saMvigna gItArthathI saMbhave avara eraMDa sama koNa jagi lekha.332 [16-17 bAve te mATe vyavahAra te pradhAna che. te zuddha vyavahAra gaccha te suvihita sAdhusamudAya, tehanI kriyAnI je sthiti tehamAM che. eTale zuddha vyavahAra suvihita gacchamAM hoya. "duppasaha jAva tIratha kahyuM che niti ka0 du:prasaha AcArya paMcama ArAne chehaDe thaye, yAvat tihAM lage nitye niraMtara tIratha kahyuM che te mATe. yataH 'iha savvodayajugapavarasUriNo caraNasaMjue vaMde / 23ttarakuha kuusadaMta kumA' // - iti dusamasaMghastotre tathA 'vAsANa vIsasahassA, navasaya ti mAsa paMca diNa paharA / ikkA ghaDiyA do pala akkharaiguAla jiNadhammo.' // 1 // - Iti divAlI kahyuM. teha tIratha to gItAratha saMvigna hoya tehathI saMbhave, eTale e bhAva je 'nAgaRiriyAei munag'iti bhASya (gA.3 vacanAt - jJAnakriyAthI mokSa te jJAnakriyA to guNa che ane guNa te guNIthI abheda che te mATe "saMvigna' zabda kriyAvaMta AvyA, "gItArtha zabda jJAnavaMta AvyA. iti bhAva. te saMvigna, gItArthathI bIjA apara rahyA te eraMDA sarIkhA, jagatane viSe koNa lekhAmAM gaNe che? 332 [16-17] sutra vyavahAra pradhAna che. Avo zuddha vyavahAra suvihita sAdhugacchamAM hoya, dusaha AcArya paMcama ArAne cheDe thaze, tyAMsudhI jene niraMtara 238 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrtha" kahyuM che te tIrtha to "gItArtha saMvigna' hoya tenAthI ja saMbhave. jJAnakriyAthI mokSa che" ema kahyuM che. saMvigna" zabdathI kriyAvaMta ane gItArtha" zabdathI jJAnavaMta samajavA. AvA saMvina" ane "gItArthathI je itara te badhA eraMDA samAna samajavA. jagatamAM emanI kazI gaNanA nathI. zAstra anusAra je navi haTe tANI nIti tapagacchanI te bhalI jANI jIta dAkhe jihAM samaya sAru budhA, nAma ne ThAma kumate nahIMjasa mulA. 333 [16-18] bA, te paramArthe saMvigna gItArtha tehane kahiche je zAstrane anusAra haThe na tANe, akSara zAstranA dekhe eTale potAno kadAgraha mUkI dIiM. evI nIti tapagacchanI bhalI ka0 ghaNI uttama che, eTale tapagacchamAM paMcAMgI prakaraNAdika suvihitanA karyA graMtha te sarva pramANa che Ima jANI che. iti bhAva: jihAM ka0 je tapagaccha, tehane viSe budhA ka0 paMDitaloka te samaya sAru ka0 siddhAMta pramANe jIta dAkhe ka0 vartamAnakAlanI jIta dekhADe che. je tapAgacchanAM nAma ane ThAma ka0 sthAnaka te, kumate ka0 kadAgrahe, mudhA ka0 phokaTa, jasa ka0 jehanAM nahIM ka nathI, etale nAmaThAma sarva guNaniSpanna che. 333 [16-18] su0 saMvigna gItArtha paramArthe tene kahevAya je zAstra anusAra potAno haThAgraha-mamata choDI de. tapagacchanI A uttama nIti che eTale ja tapagacchamAM paMcAMgI prakaraNa Adi graMtho pramANa che. A tapagacchamAM paMDitajano siddhAMta anusAra vartamAnakALano jIta darzAve che. A tapagacchanAM nAma, sthAnaka vRthA nathI, paNa guNaniSpanna che. nAma nigraMthe che, prathama ehanuM kahyuM prathama aDapATa lage guru guNe saMgrahyuM maMtra koTI japI navama pATe yadA, teha kAraNa thayuM nAma kauTika tado. 334 [16-19] paM. paghavijayajIkRta bAlAvabodha 239 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALa have tapAgacchanAM nAma dhUra thakI anukrame guNaniSpanna che te kahe che. prathama zrI sudharmAsvAmIthI nigraMtha evuM nAma prathama kahyuM 1. te prathamanA ATha 8 pATa lage guru guNe ka0 moTe guNe karI nispRhitA rUpa guNa saMgrahyuM ka0 grahyuM che. pache navame pATe susthita/supratibuddha ehave be nAme AcArya koTivAra maMtra sUrimaMtra japIne rahyA. bIjA AcArya lakSavAra tathA savAlakSa jape etale thayuM, ane e AcArye koDivAra japyo teha kAraNa thayuM ka0 te hetuI, tadA ka0 tivAre nAma kauTika thayuM ka0 koTika nAma kahevANuM. etale e nAma paNa guNaniSpanna che. paNa koI mata kadAjhatuM nathI. 334 [16-19] suva have AraMbhathI tapAgacchanAM guNaniSpanna nAma anukrame kahe che. prathama zrI sudhamasvAmI. AThamI pATa sudhI emanA niHspRhatA Adi moTA guNothI sugrAhya thayA. navamI pATe susthita /supratibuddha nAme be AcAryoe karoDa vakhata sUrimaMtra japyo. A hetue temanA samudAyanuM kauTika nAma kahevAyuM. panara pATi zrI caMdrasUre karyuM caMdragaccha nAma nirmalapaNe vistaryuM solame pATi vanavAsI nirmama mati, nAma vanavAsI sAmaMtabhadro yatI. 335 [16-20] bALa te kauTika gaccha 14 cauda pATa lage cAlyuM. tivAra pachI panarame pATe zrI vajasena AcAryanA ziSya Ara. te kehA ? lakSyamUlyanI hAMDI caDI tivAre bIje dine sugAla thaye ima kahI jIvADyA, te vyavahArIo tathA cyAra putrae upagAra jANI cAritra lIdhuM. te pyAra ziSya nAgendra 1, caMdra 2, vidyAdhara 3, nivRtti 4 thayA. te cyAre AcAryapada pAmyA. temAM caMdra nAmA AcArya panarame pATe thayA. tehuthI caMdra gaccha nAma nirmalapaNe trIjuM vistAra pAmyuM, te paNi guNaniSpanna thayuM. paNa mata kadAgraha nathI thayuM. (3). solamAM pATane viSe vanavAsI ka0 vanamAM vasyA nirmamamati, mamatva rahita mati che jehanI ehavA AcArya thayA. te kAraNe vanavAsI 24) u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAma cothuM kahevANuM. te AcAryanuM nAma sAmaMtabhadro ka0 sAmaMtabhadra AcArya yatI ka0 jitendrI hatA. e nAma paNa guNaniSpanna che, paNi kadAgrahe nathI thayuM. (4). 335 [16-20] su. A kauTika gaccha cauda pATa sudhI cAlyo. 15mI pATe zrI vajrasena AcAryanA cAra ziSya thayA. lAkha rUpiyAnA cokhA gaMdhAze tenA bIje divase sukALa thaze ema kahIne potAne jIvADyA teno upakAra mAnI vepArI ane enA cAra putroe cAritra lIdhuM. e cAra ziSyo te nAgedra, caMdra, vidyAdhara, ane nivRtti. te cAreya AcArya thayA. 15mI pATe caMdrasUri AcArya. tethI trIjuM caMdra gaccha evuM nAma paDyuM. 16mI pATe vanavAsI AcArya thayA te sAmaMtabhadra. tethI cothuM vanavAsI nAma paDyuM. pATi chatrIsame sarvadevAbhidhA, sUri vaDagaccha tihAM nAma zravaNe sudhA; vaDa tale sUriSada ApIu te vatI, valIya tasa bahu guNai jeha vAdhyA yatI. 339 [16-21] bALa te vanavAsI biruda pAMtrIsa pATa lage cAlyuM. pache chatrIsame pATe sarvadeva nAme AcArya thayA. te AcAryathI vaDagaccha ehavuM nAma thayuM. paNi zravaNe ka0 kAnane viSe sudhA ka0 amRta sarIkhuM mIThuM lAge. tehanuM hetu kahe che. vaDa tale sUripada ApIu kara vaDa heThala AcAryapada ApyuM. te vatI ka0 te vAste vaDagaccha nAma thayuM, pAMcamuM (5). valI vaDagaccha nAma thayuM tehanuM bIjuM hetu kahe che. bahuguNe ka bahuguNe karIne, tasa kaja te AcAryane jeha vAdhyA yatI ka0 yatI paNi bahu vadhyA eTale vaDanI pare vistAra pAmyA, mATe vaDagacchA kahevANA. e nAma paNi guNaniSpanna che. paNa kadAgrahe nathI. 336 [16-21] su0 A vanavAsI biruda 35 pATa sudhI rahyuM. 36mI pATe sarvadeva AcArya thayA. te vaDagacchA kahevAyA. kemake vaDa heThaLa sUriSada apAyuM. vaDagaccha nAmanuM bIjuM kAraNa e che ke A AcAryano ghaNo moTo ziSyasamudAya vaDanI peThe vistaryo. paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 241 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUri jagacaMda jAgi samarasa caMdramA, je gurupATi cau adhika cAlIsamA; teha pAmyuM tapa nAma bahu tapa karI, pragaTa AghATa puriMvijayakamalA varI. 337 [16-22) bA0 sUri jagacaMda ka0 jagatacaMdrasUri, jagi ka0 jagatane viSe, samarasa caMdramA ka0 samatArase karI caMdramA sarIkhA, etale caMdramA amRtarase bharyo tima AcArya samatArase bharyA. je gurnAdika cau adhika ka0 cyAra adhika pyAlIsamAM, etale cauAlIsane pATe thayA. teha ka0 teha pAmyuM ka0 navuM pAmyuM, tapA ehavuM nAma bahu tapa karIne etale e bhAva je pragaTapaNe AghATapura ka0 udayapurane viSe rANojI hastI upara caDhI AvatA hatA tivAre zrI jagacaMdrasUri vardhamAna tapa lAgaTa karatA. durbala zarIranA dhaNI sanmukha AvatA hatA. tivAre rANe pradhAnane pUchayuM ke e kuNa Ave che? tivAre pradhAne kahyuM ke "mahArAja e AcArya tapa ghaNo kare che tehu Ave che." tivAre rANe heThAM UtarI namaskAra karIne "mahAtapA" ehavuM birada dIdhuM. tivAre pradhAne kahyuM, "mahArAja ! mahA pada kADhI nAkho. nahIMtara loka mahAtapA'ne ThAme "mahAtamAM kaheye. te mATe "mahApada mata kaho." tivAre rANe 'tapA' nAma dIdhuM. e paNa guNaniSpanna chaThuM nAma thayuM. paNi tapA nAma paNi kadAgraha nathI thayuM. tathA vijayakamalA varI ka0 rANAjInI sabhAmAM corAsI vAra jItIne jayakamalA varI tivAre rANe hIralA jagatucaMdrasUri kahI bolAvyA. ItyAdika jANavuM. 337 [16-22] su0 pachI samatArase bharyA jagatacaMdrasUri caMdramA sarIkhA 44mI mATe thayA. teo saLaMga vardhamAna tapa karatA hatA. eka vAra udayapuranA rANA hAthI upara caDhIne AvatAM A sAdhu sAme maLyA. rANAe pradhAnane emane vize pRcchA karatAM pradhAne moTA tapasvI sAdhu tarIke oLakha ApI. tyAre rANAe heThe UtarI, namaskAra karIne emane 'mahAtapA'nuM biruda ApyuM. pradhAne "mahA' pada kADhI nAkhavA sUcavyuM. kemake loko "mahAtapA"ne badale mahAtamA' kaheze. pachI rANAe 'tapA' nAma ApyuM. tyArathI chaThThuM 'tapAgaccha" nAma thayuM. u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 242 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eha khaTa nAma guNaThAma tapa gaNa taNAM zuddha sahaNa guNarayaNa ehamAM ghaNAM; eha anugata paraMpara bhaNI sevatA, jJAnayogI vibudha pragaTa jagi devatA. 338 [16-23] bA, eha khaTa nAma ka0 e chanAma paNi che, kehavAM che guNaThAma ka0 guNasthAnaka che, tapagaNa taNA ka0 tapAgacchanAM jANavAM. zuddha sadhaNa ka0 zuddha zraddhAvaMta, guNarayaNa ka0 guNarUpa ratna, ehamAM ka0 eha tapAgacchamAM ghaNAM che. eTale zraddhAvaMta guNavaMta ghaNA che. eha anugata paraMpara katsataMtara (saMtata) paraMparA AvI eTale jehanI paraMparAmAM gUTI nathI paDI tehanuM nAma anugata paraMparA kahiche. bhaNI ka0 te mATe, sevatA ka0 sevA karatA ehavA koNa te kahe che. jJAnayogI vibudha ka0 jJAna saMyogavaMtA vibudha je paMDita te sevA kare che, anugata paraMparAnI. iti yoga. pragaTa jagadevatA ka0jagatane viSe pragaTapaNe devatA ja che. iti bhAva. etale paMDita loka zuddha paraMparAnI ja sevA kare. iti hRdayArtha. 338 [16-23] - su0 tapAgacchanAM A cha nAma guNayukta che. tapAgacchamAM guNaratno ghaNAM che. enI paraMparA tUTI nathI tethI tene anugata paraMparA kahIe. jJAnasaMyogI paMDito A paraMparAnI sevA kare che. jagatamAM teo pragaTapaNe devatA ja che. tethI teo A zuddha paraMparAnI ja sevA kare. koI kahe mugati che vINatAM cItharA, koI kahe sahaja jimatAM ghari dahitharAM; mUDha e doya tasa bheda jANe nahI jJAnayoge kiyA sAdhatA te sahI. 339 [16-24] bA, have sarva adhikAra kahIne chehaDe nizcaya-vyavahAranaya phalAvavA te lAve che. koI kahe ka0 vyavahAravAdI kahe che je mugati che ka0 mugati pAmIi. vINatAM cItharAM ka0 paDilehaNa "paDikamaNAM', phATAMgUTAM vastrAdika paheravAM ityAdika kaSTa karatAM mukti pAmI che, tathA vyavahAranaya Ima kahe. koI kahe ka0 nizcayanayavAdI kahe che, sahaja rIti gharane viSe dahIMtharAM jimatAM, upalakSaNathI ghebara modaka pramukha lIjIIM etalaI e paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 243 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAva je e nayavAlA kahe che je kaSTa kare syuM thAya ? khAiiM pIjIiM paNa tattvajJAna thayuM eTale siddhi. mUDha e doya ka0 e beTu mUrkha che. nizcayanayavAdI tathA kriyAnayavAdI e beThuM mUrkha che. tasa bheda jANe nahIM ka te mokSa sAdhavAno bheda-prakAra jANatA nathI, je kAraNe jJAnane saMyoge kriyA sAdhatAM, te sahI ka te je mukti te sahI che, satya che yataH 'nAiirayAdi muvo' kRti bhASya [vi.mA. go.rU]vanAt tathA : hayaM nANaM kiyAhINaM, hayA annANao kiyA / pAsaMto paMgulo daDDho, dhAvamANo a aMdhao' // 1 // A.ni. [gA.101] tathA [vi.bhA.gA.1159] 'evaM savve vi nayA, micchAdiTThI sapakkhapaDibaddhA / annonnanissiyA uNa, havaMti te ceva sammata' // 2 // ityAdi Avazyaka niyukti vacanAt. 339[16-24] su0 vyavahAra nayavAdI kahe che ke pratikramaNa, phATyAtUTyAM vastro va. kaSTa karIne mukti pamAya. nizcayavAdI kahe che ke ghare miSTAnna va. jamavuM. kaSTa karyuM zuM thAya ? khAvuMpIvuM, tattvajJAna thayuM eTale siddhi. A banne mUrkha che. mokSasAdhanAno sAco prakAra teo jANatAM ja nathI. jJAna sahitanI kriyA sAdhatAM ja sAcI mukti maLe. sarala bhAve prabho zuddha ima jANatAM, huM laDuM sujasa tujha vacana mani ANatAM; pUrva suvihita taNA graMtha jANI karI, mujha huyo tujha kRpA bhavaSayonidhi tarI. 340 [16-25] bALa e rIte sarala bhAve ka0 sarala svabhAve jANatAM etale zuddha sarala svabhAve karI ima jANatAM, bihanaye siddhi e rIte jANatAM paNi kapaTe nahIM, je kahe kAMya ane cittamAM jANe kAMya. tathA tujha vacana ni ANatAM ka0 pUrve 'jJAna kriyAbhyAM mokSaH' ima jANatAM tathA mani ANatAM etale pratIta karatAM hu lahuM, sujasa kara bhalo je jasa te huM pAmuM, etale syAdvAda dRSTi thai. munirAja pramukha suvihita loka bhalo jasa ja bole ehavI syAdvAdadaSTi kima thai te kahe che. pUrva suvihita taNAM ka0 pUrvAcArya haribhadra, u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 244 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmadAsagaNi, bhASyakArajI umAsvAti vAcaka pramukhanA je graMtha te jANI karI ka0 samyajJAne karIne syAdvAda daSTi thaI. iti bhAva. ehavI daSTi to prabhukRpAthI thAya. te mATe prabhu pAse prArthanA kare che. bhavAyonidhi ka0 je saMsArasamudra, tehane viSe, tujha kRpA ka0 tumbhArI dayA, tadrupa tarI ka0 jihAja, mujha hoyo ka0 mAhare thAjyo etale saMsArasamudramAM tumhArI kRpA rUpa jihAja mAhare thAyo. iti bhAva. 340 [16-25]. su0 A rIte sarala svabhAve jANatAM banne nayathI siddhi che. paNa kapaTathI nahI, 'jJAna-kriyAthI mokSa che ema jANI, pratIta karIne huM sAco yaza pAmuM. A syAdvAdadaSTi thaI. haribhadrasUri, dharmadAsagaNi, umAsvAti vAcaka Adi pUrvAcAryonA graMtho jANIne A syAdvAdadaSTi thaI. he prabhu ! A saMsArasamudra pAra karavA tamArI kRpArUpa jahAja mane prApta thaze. paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 245 Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhALa sattaramI bALa have sattaramI DhAla kahe che. tene pUrva DhAla sAthe e saMbaMdha je pUrva DhAlane aMte syAdvAdadaSTi-siddhi kahI ehavI dRSTi potAnI thaI tehathI tapano harSa karI bole che. (kaDakhAnI dezI) Aja jinarAja, mujha kAja sIdhAM sarve, vInatI mAharI citta dhArI; mArga jo meM lahyo tujha kRpArasa thakI, to hUI saMpadA prakaTa sArI. Aja0 341[17-1] bA0 Aja jinarAja ka0 he jinarAja, Aja ka0 je dina syAdvAdadRSTiiM ulakhANa thayuM te dina kavIzvarano vartamAna che. te Aja kahIiM. mujha kAja sIdhAM sarve ka0 mhArAM je kArya te sarva siddha thayAM. syA mATe, je mhArI vInatI cittamAM paramezvare dharI. yadyapi paramezvara vItarAga che, cittamAM dharatA nathI, tohi paNi paramezvarabhakti[thI] ja nija kArya bhakta lokane thayuM mATe kA2Ne kAryopacAra karIne ima kahe che. jo meM tujha kRpArasa thakI kara tumhArI kRpA rUpa rasa thakI mheM mArga lahyo ka0 huM mArga pAmyo. to saMpadA sArI ka0 manohara prakaTa hui ka0 mhAre pragaTa thaI. 341 [17-1] su0 je dine syAdvAdadaSTie oLakhANa thayuM e divasa graMthakartAne mATe mahattvano che eTale kahe che : he jinarAja ! mArI vinaMtI tame svIkArI tethI Aje mArAM sarva kArya siddha thayAM. paramezvara to vItarAga che. paNa bhaktithI, tArA kRpArasathI huM sAco mArga pAmyo. 246 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vegalo mata huje deva! mujha mana thakI, kamalano vana thakI jima parAgo; camaka pASANa jima lohane khaMcaye, muktine sahaja tujha bhaktirAgo. Aja0 342 [17-2) bAhe deva ! mujha mana thakI ka0 mAharA manathI vegalo mata huryo ka0 vegalA mata thAjyo, eTale ghaTamAM vAsa hojayo, jima kamalanA vanathI parAgo ka0 vAsanA, etale jima kamalanI vAsanA kamalanA vanamAM rahe hima tumho hArA cittamAM rahejo. camaka pASANa ka0 camaka jAtino koI patthara vizeSa jima lohane khaMcasya ka0 jima loDhAne kheMce, eTale pattharano ehavo sahaja svabhAva che je loDhu vegaluM hoya tohi paNa tihAMthI iNi mele AvIne pattharane lage, te rIte tujha bhaktirAgo kI tumha upari je bhaktirAga che te sahaja ka0 svabhAve ja muktine ka0 mokSane maMcaspe. e pada pAchiluM joDiiM. tumhArI bhakti te muktine kheMcasya iti bhAva. 342 [17-2]. suO he deva ? mArA manamAMthI vegaLA na thajo. jema kamaLanI vAsa kamalavanamAM rahe tema tame mArA cittamAM raheze. jema cuMbaka loDhAne kheMce tema tamAro bhaktirAga mokSane kheMcaze. tuM vase jo prabho ! haraSabhara hIDale to sakala pApanAM baMdha tUTe, Ugate gagana sUraja taNe maMDale, daha dize jima timira paDela phUTe. Aja 343 [17-3] - bA0 he prabho ! jo tuM harSabhara hiyaDale ka0 harSabharyuM je hiyuM tehane viSe jo tuM vase che to samasta pApanAM baMdhana tUTe ka0 je bhavAMtare pApabaMdha karyA kare che te tUTI jAI. tihAM dRSTAMta kahe che. gagana ka0 AkAzane viSe sUraja taNe maMDale ka0 sUrajanA vimAnanuM maMDale, te ugate ka0 Ugye thake, daha dise ka0 dase dizone viSe jima timira paDala phUTe ka0 jima aMdhakAranA paDalasamUha phUTe, te nAza pAme taddata pApaDala tUTe. 343 [17-3] paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 247 Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suo he prabhu ! jo tuM haiyAmAM vase to saghaLAM pApabaMdhana tUTe. gaganamAM sUrya UgatAM ja jema daze dizAnAM timirapaTalano nAza thAya te rIte mArAM pApaDaLa nAza pAme. sI.je tuM sadA vipula karuNArase, mujha mani zuddha mati kalyuvelI, nANa-daMzaNa kusuma caraNa vara maMjarI, muktiphala ApasyuM te dhakelI. Aja0 344 [17-4) bA vipula karuNArase ka0 vistIrNa karuNA rUpa rasa karIne tuM ka0 he svAmI, tuM sIMcaje. myuM sIMcaje te kahe che. mujha mani ka0 mAharA manane viSe, zuddha mati kalpaveli ka0 zuddha mati rUpa kalpavRkSanI veline sIMcaje. iti bhAva. te sIMcyA thakAM jJAna-darzana rUpa to phUla Avaze, tathA caraNa vara ka0 pradhAna cAritra rUpa mAMjira besaze. tivAra pachI muktirUpa phalane Apase. te dhakelI karu te zuddha mati rUpa kalpavelaDI ekalI Apase. 344 [17-4] . suo he prabhu ! mArI zuddhamatirUpI kalpavRkSanI veline tuM tArA karuNArase sIMcaje. te siMcanathI e velIne jJAna-darzana rUpI phUla Avaze, cAritrarUpa mAMjara (maMjarI) besaze ne pachI muktirUpI phaLa Apaze. lokasannA thakI loka bahu vAulo, rAulo dAsa te savi uvekhe; eka tujha ANamyuM jeha rAtA rahe, tehane eha nija mitra dekhe. Ao 345. [17-5] bALa lokasannA ka0 je lokasaMjJA gADarIo pravAha, teha thakI loka bahu vAulo ka0 ghaNo loka ghehalo hUo che. rAulo dAsa ka0 rAjano dAsa, etale tumhAro dAsa te savi uvekhe ka0 uvekhuM chuM. khAtaramAM gaNato nathI. eka =advitIya, tujha ANamyuM jeha rAtA rahe = je tumhArI AjJAryuM je raMgANA che, temane eka hAro AtmA nija mitra dekhe ka0 potAnA mitra karI jANe che. eTale tumhArI ANAthI bAhya tehane uvekhuM 248 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chuM. tathA tumhArI ANAvaMta tehane mitra karI jANuM chuM. sAdharmika saMbaMdhapaNA mATe. iti bhAva. 345 [17-5] su) lokasamUhano je gADariyo pravAha te to velo che. rAjAno eTale ke tamAro A dAsa te sarvane uvekhe che. kevaLa tamArI ja AjJAmAM je raMgAyA che temane ja mAro AtmA mitra gaNe che. ANa jinabhANa tujha eka huM zira dharuM avaranI vANI navi kAni suNI sarva darzana taNuM mUla tujha zAsanuM, teNe te eka suviveka kuNaI. Ajad 346 [17-6] bA, he jinabhANa, jina je sAmAnya kevalI tehamAM bhANa - sUraja sarIkhA, ANa ka0 AjJA, tujha ka0 tAharI eka advitIya, huM zira dharuM ka0 mastake dharuM. avaranI vANI ka0 bIjAnI vANI navi kAni suNII ka0 kAne na sAMbhalI che. eTale vItarAganI AjJA AdarIi, paNi apara je rAgISI tehanAM vacana kAne na dharI che. Iti bhAva. sarvadarzana ka0 samyakatva, je kAraNe sakala naya zraddhAI samyaktva yadukta mahAbhASya 'jAvaMto vayaNapahA tAvaMto vA nayA visasaddAo / te ceva ya parasamayA, sammattaM samudiyA savve' // 1 // [vizeSA. bhASya, gA.2265] iti vacanAtuM. te samaktinuM mUla tujha zAsana ka0 tAharI AjJA che. athavA padarzananuM mUla te tujha zAsana che. eTale sarvadarzana te tamArA ja darzanano aMza che. iti bhAva. teNe karu te kAraNa mATe te ka0 tumhArI AjJA tehaja eka advitIya suviveka ka0 bhale viveke karI svavI chIche, etale sarvadarzananuM mUla chAMDI avara stavanA kuNa karaI ? iti bhAva. 346 [17-6] su0 he jinabhANa ! kevaLa tArI ja AjJA mastake dharu, anyanI vANI kAne sAMbhaLuM nahIM. vItarAganI AjJA AdaryA pachI anya rAgadveSIonAM vacana kAne dharAya nahIM. samakitanuM mULa tamArI AjJAmAM paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 249 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. sarvadarzana te tamArA ja darzanano aMza che. te kAraNe tamArI AjJAne eka ane advitIya gaNI vivekathI stavuM chuM. sarvadarzananuM mULa tyajIne anyanI stavanA koNa kare ? tujha vacanarAga sukhasAgare huM gaNuM, sakala sura-manujasukha eka biMdu; sAra karo sadA deva sevaka taNI, tuM sumati kamalinIvana-diNaMdu. Aja0347 [17-7] bALa tujha vacanarAga ka0 tumhArA vacanano je rAga etale jainAgamano je rAga tadrupa je sukhasAgare ka0 sukhasamudranA muha Agale huM gaNuM karu huM mAnuM chuM. sakala sura-manujasukha ka0 samasta devatAnA sukha tathA samasta manuSya-cakravartyAdikanAM sukha te eka biMduA samAna che. te mATe he deva, sadA sevaka taNI ka0 sevakanI sAra karayo 10 saMbhAla karayo, etale potA sarIkhA karajyo. tuM sumati kamalinIvanadiNaMdu ka0 tumho sumati rUpa je kamalinI tehanuM je vana, tehane viSe digaMduM - sUrya sarIkhA cho. etale sUrya jima kamali[nI]ne vikasvara kare tima sumati rUpa kamalinIne tumheM vikasvara karo. etale tumathI sumati Ave. iti bhAva. 347 [17-7] su tamArA vacanano rAga eTale jainAgamano rAga. e vacanarAgarUpa sukhasAgara AgaLa samasta devonAM ane manuSyanAM sukho eka biMdu samAna che. mATe he prabhu ! A sevakanI saMbhALa karo. sumatirUpI kamalinInA vana vize tame sUrya sarakhA cho. sUrya jema kamalinIne tema tame sumatine vikasAvo. jJAnayoge dharI tRpti navi lAjII, gAjII epha tujha vacana rAge, zakti ullAsa adhiko husyuM tujha thakI, tuM sadA sakala sukhaheta jAge. Aja0 348 [17-8] bALa jJAnayoge dharI nRpati ka0 jJAnayogamAM tRpti dharIne etale jJAnamAM magna rahIne navI lAjII ka0 kriyAnuSThAna ka lAjIi nahIM, u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 250 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ etale sAvadhAna thaiIM. eka tumhArA vacanane rAge karI gAjIiM, etale koiyeka jJAnavAdI kriyAnuSThAna uthApato hoya tehane Agamavacane karI gAjIne jabApa dIjIiM. iti bhAvaH. e rIte pravartatAM, tujha thakI ka0 tumhArA vacanathI etale tamhArI ANA thakI zakita ullAsa paNi adhiko thasyuM. paNi galiA thaInaI besI rahetAM vIryollAsa nahIM vAdhye(dhe), sAhamuM Alasya vadhasyuM. iti bhAvaH. have e rIte pravartana karatAM kAraNadvAre kartAne phala dekhADe che. tuM sadA sakala sukha haita jAge ka tumho sadA niraMtara samasta sukha je siddhisukha tehanuM hetu - kAraNa jAgatuM cho. 'jJAnakriyAbhyAM mokSaH' e prabhunuM vacana, te vacana thakI bhavya prANI ajarAmara sukhanuM bhAjana thAya tivAre te siddhinuM hetu tumhe ja thayA. iti bhAvaH. 348 [17-8] - su0 jJAnayogamAM magna rahIne kriyAnuSThAna karatAM lAjIe nahIM. koI jJAnavAdI kriyAnuSThAna uthApato hoya to tene tamArI vANInA rAgathI, AgamavacanathI gAjIne javAba ApIe. e rIte tamArI AjJAthI zaktino ullAsa vadhaze. paNa gaLiyA baLadanI jema besI rahetAM vIryollAsa vadhaze nahIM. ema to ALasa ja vadhe. sakala sukhanA tame kArarUpa cho. vaDatapAgaccha naMdanavane suratarU, hIravijayo jayo sUrirAyA, tAsa pATi vijayasenasUrIsarU, nita name narapati jAsa pAyA. Aja0 349 [17-9] bA0 zrI jagacaMdrasUriI tapA biruda dharAvyuM. ehavo vaDo tapAgaccha tadrupa naMdanavanane viSe surataru ka0 kalpavRkSa samAna zrI hIravijayasUri, jayo ka0 jayavaMto varto. sUrirAyA ka0 bIjA AcAryomAM rAjA sarIkhA, tene pATe vijayasenasUri thayA, paNa AcAryamAM Izvara thayA. jehane narapati ka0 pAtasAha nita name ka0 niraMtara namaskAra kare che. jAsa pAyA ka0 jehuMnA pAdacaraNakamala, etale e bhAva H pAtisAha jihAMgire khaTTarzana parIkSAne arthe teDAvyA tehamAM vijayasenasUri jaina darzanamAM paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 251 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gayA hutA, te sarva darzanano jaya karyo. tivAre pAtisAde kahyuM ke "hIra te guru, tuho savAI guru Iti bhAva. 349 [17-9] su0 zrI jagazcaMdrasUrie tapA" biruda dharAvyuM. A moTA tapAgacchanA naMdanavanamAM kalpavRkSa samA zrI hIravijayasUri jayavaMtA vartA. bIjA AcAryomAM te rAjA sarIkhA che. temanI pATe vijayasenasUri AcAryomAM Izvara tulya thayA. jemane pAdazAha jahAMgIra niraMtara name che. temaNe sarvadarzanano parAjaya karyo tyAre pAdazAhe kahyuM ke "hIravijaya guru, tame savAyA guru." tAsa pATe vijayadevasUrIsaru, pATi tasa guru vijayasiMha dhorI, jAsa hitasIkhathI mArga e anusaryo jehathI savi TalI kumati corI. Ajeo 350 [17-10] bALa tehane pATe zrI vijayadevasUri thayA. pATi tasa ka0 tehane pATe vijayasiMhasUri thayA. dhorI ka0 gacchabhAra vahevAne vRSabha sarIkhA thayA, je zrI vijayasiMhasUrinI hitazikhA pAmI e mArga ka0 saMvega mArga Adaryo. eTale e bhAva, je zrI yazovijaya upAdhyAI paNa ehunI AjJA pAmIne kriyAuddhAra karyo, tathA zrI vijayasiMhasUrinA ziSya aneka huMtAM temAM 17 ziSya "sarasvatI' birudadhArI hatA. sahu ziSyamA vaDA ziSya paM.zrI satyavijaya gaNi hatA. tehu paNa zrIpUjayanI AjJA pAmI kriyAuddhAra kIdho, te mATe ima kahyuM je "mArga e anusaryo'. e saMvega mArga Adaryo. tathA te saMvegamArga AdaryA thakI, savI TalI ka0 sarva TalI gaI, kumati corI ka0 kadAgraharUpa corI, tIrthakara adatta guru adatta ityAdika corI TalI. e zrI AcAryanI paraMparA kahI. 350 [17-10] | su0 vijayasenasUrinI pATe vijayadevasUri thayA. temanI pATe vijayasiMhasUri. temanI hitazikSA pAmIne saMvega mArga Adaryo. eTale upAdhyAya yazovijayajIe paNa emanI AjJA pAmIne kriyA-uddhAra karyo. vijayasiMhasUrinA aneka ziSyo paikI 17 ziSya "sarasvatI' biruda dhArI hatA. sahumAM vaDA ziSya paM.zrI satyavijaya gaNi hatA. temaNe paNa pUjayazrInI 252 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjJA pAmI kriyauddhAra karyo, eTale ke saMvegamArga Adaryo. je AdaravAthI tIrthaMkara-adatta, guru-adatta va. corI TaLI. A rIte AcAryaparaMparA kahI. hIragura-sIsa avataMsa moTo hUo, vAcakAM rAja kalyANavijayo, hemaguru samaviDa zabdaanuzAsane, sIsa tasa vibudha vara lAbhavijayo. Aja0 351[17-11] bALa have upAdhyAyajI potAnI paraMparA kahe che. te pUrve kahyA je zrI vijayahIrasUri, tehunA sIsa ka0 ziSya, samudAyamAM avataMsa ka0 mugaTa sarIkhA mohaTA thayA. vAcakAM rAja ka0 upAdhyAyamAM rAjA sarIkhA kalyANavijaya upAdhyAya thayA. hemaguru samaviDa zabdaanuzAsaneM ka0 vyAkaraNe karI hemAcArya sarIkhA etale vaiyAkaraNa hatA. sIsa tasa 10 tehanA ziSya vibudhavara ka0 paMDitaziromaNi lAvijaya gaNi thayA. 351 [17-11] su0 upAdhyAyajI potAnI paraMparA kahe che. zrI vijayahIrasUrinA ziSyasamudAyamAM mukuTa sarIkhA, upAdhyAyomAM rAjA sarIkhA kalyANavijaya upA. thayA. teo hemAcArya jevA vaiyAkaraNI hatA. temanA ziSya lAbhavijaya gaNi thayA. sIsa tasa jItavijayo jayo vibudhavara, nayavijaya vibudhA tasa guru bhASA; rahIa kAzImaThe jehathI he bhale, nyAyadarzana vipula bhAva pAyA. Aja0 352 [17-12] bALa tehanA ziSya be (2). tehamAM eka zrI jItavijayajI, jayo ka0 jayavaMtA, vibudhavara ka0 paMDitapradhAna, tathA bIjA paM. zrI nayavijayajI thayA. tasa suguru bhAyA ka0 te jItavijayajInA gurubhAi thAya. rahIa kAzImaThe ka0 kAzInA maThane viSe rahIne jehathI ka0 je gurunA prasAdathI mheM, bhale ka0 bhalI rIte mheM nyAyadarzana ka0 nyAyazAstranA, vipula bhAva rAyA ka0 vistArapaNe tehanA bhAva pAmyA.352 [17-12] paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 253 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ su temanA be ziSya thayA : zrI jItavijayajI ane paM. nayavijayajI. zrI nayavijayajI gurunA prasAdathI kAzInA maThamAM rahIne nyAyazAstrano savistAra marma huM pAmyo. jehathI zuddha lahIi sakala nayanipuNa, siddhasenAdikRta zAstrabhAvA; teha e suguru-karuNA prabho, tujha suguNa vayaNarayaNAyari mujha nAvA. Aja0 353 [17-13] bALa jehathI ka0 je gurunA prasAda thakI zrI siddhasena Adi zabdathI haribhadrasUri, umAsvAti vAcaka pramukha lIjIiM te paMDitonA karyA je bhAva te zuddha hiI karu zuddha rahasya pAmIIM. valI te bhAva kehavA che ? sakala nayanipuNa ka0 samasta je nyAya tehamAM nipuNa athavA samasta je naigamAdika naya tehamAM nipuNa ehavA je saMmati, tattvArtha, SaTkarzana samuccaya, nayacakra, dharmasaMgrahaNI, anekAMta jayapatAkA pramukha graMthanA bhAva e gurvAdikanI je karuNA ka0 kRpA, te kehavI che ! he prabho ! tujha kara tumhAruM suguNa vayaNa ka0 guNavaMta je vacana, tadrupa rayaNAyari ka0 samudrane viSe nAvA ka0 jihAja sarIkhI che. etale e bhAva je tumhArA vacana rUpa samudrano pAra pAmIi, jo gurvAdikanI karuNA rUpa nAvA hoya to. mhAre gurunI kRpA te nAvA thai. iti bhAvaH. 353 [17-13] su. AvA gurunA prasAdathI zrI siddhasena divAkara, haribhadrasUri, umAsvAti vAcaka Adi paMDitonAM zAstronuM samasta nyAyadarzana, samasta naigamAdika nayothI bharelA evA saMmatitarka, tattvArtha, Sadarzana samuccaya, nayacakra, dharmasaMgrahaNI, anekAMta jayapatAkA Adi graMthonuM zuddha rahasya huM pAmyo. A gurunI kRpA kevI che ! jinavacananA ratnAkaramAM jahAja sarakhI che. eTale jo guruAdinI karuNArUpa nAvA hoya to tamArI vANIrUpa samudrano pAra pAmIe. (e DhAlamAM zloka 95, akSara 222.) 254 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalaza Ima sakala sukhakara durita bhayahara svAmI sImaMdhara taNI, e vInatI je suNe bhAve, te laI lIlA ghaNI; zrI navijaya budha caraNasevaka, jasavijaya budha ApaNI, ruci zakti sAru pragaTa kIdhI zAstra-maryAdA bhaNI. 354 | iti zrI sImaMdhara jinavijJapti saMpUrNa. saMvat 1892nA varSe prathama asADha vidi 1 dine zrI budhavAre likhAvIta saMvijJapakSIya paM.zrI rUpavijayajI.li.mAtmA meghajI zrI bhujavAlA zrI. bALa jima nave prAsAda karAve tehane mAthe kalaza caDhAve tivAre saMpUrNa thayo tima A tavana rUpa prAsAda nIpano. te saMpUrNa karavA mATe kalaza kahe che. ima ka0 e rIte sakala sukhanA karaNahAra, durita ka0 pApa, tehano je bhaya tehanA haraNahAra ehavA svAmI je nAyaka zrI sImaMdhara pramukha teha bhaNI eha vInatI kahI. je suNe bhAve ka7 je bhakti bhAve karI sAMbhale te lahe ka0 te prANI pAme, lIlA ghaNI ka0 ghaNI sukhalIlA pAmaiM. zrI nayavijaya budha ka0 paMDita tehunA caraNasevaka ka0 caraNakamalanI sevAno karaNahAra ehavA yazovijaya, vibudha ka0 paMDita tehuI, ApaNI zakti sAru ka0 potAnI zakti pramANe ruci pragaTa kIdhI ka0 zraddhAbhAvanI ruci te pragaTa karI dekhADI, je A rIte syAdvAdanI ruci cittamAM hatI te pragaTa thaI. paNa e sarva adhikAra kahyo ne ruci pragaTa karI te kima karI te kahe che, je zAstramaryAdA bhaNI ka0 zAstranI maryAdAi bhaNI - kahIne ruci pragaTa karI. iti bhAve. su0 jema nUtana prAsAdane mAthe kaLaza caDhAve tema A stavanaprAsAdane saMpUrNa karavA kaLaza kahe che. sikalasukhadAyaka, pApahAraka evA zrI sImaMdharane ahIM karelI vInatI je bhaktibhAve sAMbhaLe te jIva ghaNI sukhalIlA pAme. zrI nayavijaya paMDitanA caraNasevaka yazovijaya paMDite zakti anusAra A kRti dvArA cittamAM rahelI syAdvAdanI ruci-zraddhA zAstramayadiAmAM rahIne pragaTa karI. | iti zrI sImaMdhara stavana TabArtha saMpUrNa paM. pavijayajIkRta bAlAvabodha 255 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kvedaM karturvacaH zastaM nAnAzAstrArthagarbhitam, kva me'lpaviSayA prajJA mUsalAMgopamA khalu // 1 // yadatra vitathaM proktaM maMdabuddhayAdi hetunA, taddhIdhanaiH kRpAM kRtvA mayi zodhyamamatsaraiH // 2 // zrImadvijayasiMhAvhaH, sUrirAT vijiteMdriya:, tasyAMtevAsi satyAdi, vijayaH sAnvayaH sudhIH // 3 // karpUrAdvijayastasya ziSyo guNagaNairyutaH, tasyApi kSamayA yuktaH kSamAvijaya ityabhUt // 4 // jinAdivijayastasya ziSyo'bhUdbhUriziSyakaH, zAstrajJaH sajjano dhImAn, karmaTho dharmakarmaNi // 5 // uttamAdvijayastasya ziSyaH ziSyaughasattamaH, sarvottama guNairvyAptaH, karmazAstrakuzAgradhIH // 6 // tasyAMhnipaMkaje padmavijayo bhramaropamaH, nabho'gnivasucaMdrebde (1830 ) tenedaM varttikaM kRtaM // 7 // zrI sImaMdharastotrasya sUtrArthobhayasaMkhyayA, zlokAstriNi sahastrANi satanavottarANimAnataH // 8 // cha // saMvata 1892nA varSe sAme 1758 pravartamAnye ravi uttarAyaNe mAsottama mAse prathama asADha mAse kRSNapakSe ekama tithau zrI budhavAsare zrI rAjanagare zrImattapAgacche saMvijJapakSIya paM. zrI rUpavijaya svaAtmArthe likhAvItaM dosIvADA madhye. 256 zrIrastu zrI kalyANamastu zubhaM bhUyAt zrI vIrasvAmI prasAdAt bhadraM bhUyAt zrI mANibhadra sI sahAya che jI. u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17) 20 32 45 32 26 bAlAvabodha-aMtargata AdhAragraMtha-nAmasUci [bAlAvabodhakAra zrI padmavijayajI mahArAje upA. zrI yazovijayajI mahArAja racita zrI sImaMdhara jina vijJaptirUpa 350 gAthAnA stavana uparanA bAlAvabodhamAM je vividha graMthomAMthI avataraNo lIdhAM che temaja je saMdarbhagraMthono nirdeza karelo che te graMthonI A akArAdi sUci che. ] grantha nAma saLaMga gAthA pRSTha | grantha nAma saLaMga gAthA pRSTha bA. kramAMka bA. kramAMka anuyogadvAra Avazyaka sUtra 166 1 26 10 6 130 189 143 anekAMta 42 jayapatAkA 353 ra54 44 ahiMsASTaka 144 1 11 47thI49 34-35 154 117 Agama 5 2 110 143 AcArAMgasUtra 38 pa4thIpa7 39-41 180 138 Avazyaka58 pa9 55 1 14 81 1 31 95 1 55 1 18 45 160 47thI49 34-35 175 134 parathIpa7 37-39 185 141 88 32 3 1 29 84 166 127 237 331 2 37 AcArAMga 339 244 sUtra vRtti Avazyaka bRhadravRtti 105 Avazyaka131 96 bhAgya 13 paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha che niryukti zuM wlh fy nh 6 $ 8 9 # $ % 6 2 2 2 * = 3 4 32 121 230 326 233 031 " 55 in 257 Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ grantha nAma saLaMga gAthA bA. kramAMka uttarAdhyayana sUtra 80 ja 8 2 0 98 86 2 ja 106 je 299 90 1 26 1 29 135 149 166 175 188 grantha nAma saLaMga gAthA| pRSTha bA. kramAMka 118 84 132 98 133 136 103-105 137 208 155 2 13 301 214 304 216 306 ra 17 upadezamAlA 314 2 2 2. upadezarahasya 276 196 upAsaka dazA 166 126 uvavAda[upapAtikadazA] 175 134 280 | oghaniryukti 25 278 vRtti 101 114 1 26 133 142-3 198 203 206 ra1 5. 2 16 2 21 2 2 2 224 283 287 303 305 3 da ha da 2 & 4 K $ 6 ha da phag $ $ $ $ $ . 313 314 200 0 18 323 229 90. upadezapada 0 93 1 Ta 0 je * 326 upadezamAlA vRtti 0 20 1 19 ra 1 129 91 164 1 24 142 109 232. 276 196 290 208 oghaniyukti1 1 163 1 23 164 1 21 kammapayaDI 180 kalpabhASya. 133 kalpasUtra 185 141 gacchAcAra 101thI 10 pannA 29 19-20 73 thI 79 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano hm my 251 174 che 2 m bh l 1 258 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 * * 126 * * i. 36 12 25 P granya nAma saLaMga gAthA pRSTha! grantha nAma saLaMga gAthA pRSTha bA. kramAMka bA. kramAMka gacchAcAra dazAzruta payajJA vRtti 36 25 aMdhaniryukti 54 39 jaMbUdvIpa pattI 166 126 divAlIkalpa 332 238 186 141 dusama saMgha stotra 332 238 jaMbudvIpa dharmaratna prakaraNa 2 pattI vRtti 157 119 jIvAbhigama 166 jJAtA dharmakathAga 166 1 26 175 134 187 142 127 222 163 Tabo (jJAnavimala 231- 2 166-7 sUrikRta) 37 26 26 ] 234 168 ThANAnAmA 238 171 prakaraNa 240 171 ThANAMga sUtra 242-3 174-5 126 246-7 177 169 1 2.9 2 55 183 173 184 178 137 187 276 196 188 tattvArthasUtra 32 3 230 189 353 254 278 198 tatvArthasUtra 282 202 189 144 284 204 288 207 dharmaratna pravRtti 36 85 81 100 130 167 127 175 133 1 27 90 278 198 132 280 200 175 134 dazAvatAra 134 101 218 16 1 paM. padyavijayajIkRta bAlAvabodha 259 132 256 n 264 un vRtti dizavaikAlika ba8. 83 sUtra 25 = 72 88 * 94 * * 90 Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saLaMga gAthA/ bA, kramAMka 222 224 228 233 240 241 242 245 248 251 265 267 269 276 278 280 283 287 288 290 DhALa 15 no AraMbha 326 353 317 353 2 166 169 171 119 177 188 177 paMcakalpabhASya 135 grantha nAma dharmasaMgrahaNI nayacakra naMdIsUtra naMdIsUtra vRtti nizItha padmavaNA sUtra paMcakalpa 260 pRSTha 162 16:4 165 168 172 173 174 176 178 180 188 189 190 194-6 197 200 203 206 207 208 210 232 254 226 254 ra 126 129 131 86 135 142-3 135 101-2 grantha nAma paMcanigraMthI prakaraNa paMcavastu / paMcavastuka paMcasaMgraha paMcasUtra paMcAzaka piMDaniyukti prazamarati praznavyAkaraNa 90 132 280 pravacana sAroddhAra 117 127 131 85 166 283 bRhatkalpa bRhatkalpa bhASya saLaMga gAthA/ bA. kramAMka bRhatkRtti bhagavatI sUtra 35 14 17 33 37 91 92 98 251 265 81 122 130 pRSTha 75 32 36 90 21 35 36 67 127 147 150 23 8 10 * " . 25 30 180 188 567 87 94 61 127 203 52 21 24 5 14 23 24 47 91 113 114 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 97 200 84 91 32-h-2 Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 7ra 35 44 166 grantha nAma saLaMga gAthA pRSTha | grantha nAma saLaMga gAthA pRSTha bA. kramAMka bA. kramAMka 166 126 | vIsI 194 147 167 127 visI (prathama) 73 50 169thI 171 129-31 pa0 176 134-5 vyavahAra upAsaka 166 126 279 197 199 vyavahAra bhASya 278 280 bhASya (juo 100 200 Sadarzana samuccaya353 254 vi. bhASya) 332. 238 | SoDazaka 198 149 339 244 205thI7 1pa3-4 mahAnizIya sUtra 50 284 204 63 SoDazakavRtti 210 1pa6 126 samavAyAMga 166 126 mahAbhASya 323 229-30 129 346 249 187 142 yoganirNaya 308 218 | sammatitarkazAstra 13. 325 232 3 24 231 353 254 166 1 26 sammativRtti 2 14 1 26 savAsogAthAnuM vagacUlikA 77 54 stare 1pa9 vaMdanaka niryukti 57 41 saMbodha prakaraNa 39 28 vaMdanAvazyaka 18 saMbodha sittarI 121 87 juo 134 100 Avazyaka' 19 saMyamazreNInuM stavana98 21 suyagaDAMga/sUtra 46 kRtAMga sUtra 66 46 papa 131 vizeSAvazyaka bhASya 148 113 119 166 165 1 2 5 179 137 323 suyaNA sittarI 6 331 237 hitopadezamAlA 6 3462 48 65 vizeSAvazyaka vRtti75 | huMDInuM stavana 166 1 26 vIsa vIsI pa paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 261 169 6 4 4 OM = = = t rAyapAsethI laghunizIya 166 300 120 65 96 126 229 46 Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ graMthakAra/sAdhu bhagavaMta-nAmasUci [bAlAvabodhakAra zrI padmavijayajI mahArAje upA. zrI yazovijayajI mahArAjaracita 'zrI sImaMdhara jina vijJaptirUpa 350 gAthAnA stavana' uparanA bAlAvabodhamAM je graMthakArono ane vividha gacchaparaMparAnA sAdhubhagavaMtono nAmollekha karyo che tenI A akArAdi sUci che.] nRtyakAra/sAdhu saLaMga gAthA bhagavaMta bA. kramAMka 98 uttamavijaya upadezamAlAkAra (juo dharmadAsagaNi) 137 umAsvAti vAcaka kalyANavijaya upAdhyAya bAlAvabodha-aMtargata caMdra jagacaMdrasUri 351 335 337 349 jItavijayajI 352 jJAnavimalasUri 39 238 dharmadAsagaNi 11 301 340 (paM.) nayavijayajI 352 354 335 335 nAgeMdra nivRtti 262 2 340 353 pRSTha 30 106 ra 245 254 253 240 242 251 253 26 171 214 245 253 255 240 240 anyakAra/sAdhu bhagavaMta pUrva TabAkAra (jJAnavimalasUra) bhadrabAhu svAmI (upA0) yazovijayajI saLaMga gAthA bA. kramAMka lAbhavijaya vajrasena 255 159 166 178 198 207 247 DhALa 15no AraMbha 10 88 350 351 354 351 335 350 vijayadevasUri vijayasiMhasUri 350 vijayasenasUri 349 335 pRSTha 184 63 P 120 126 137 149 154 178 210 252 253 255 253 240 252 252 251 240 vidyAdhara vRttikAra (vizeSAvazyakavRtti) 75 51 uM. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ granthakAra/sAdhu bhagavaMta (5.) satyavijayagaNi 350 sarvadeva 336 335 sAmaMtabhadra siddhasena divAkara sudharmAsvAmI susthita/ supratibuddha stavakAra (upA saLaMga gAthA/ bA. kramAMka 353 334 334 5 17 pRSTha paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 252 241 240 yazovijayajI) 317 226 haribhadrasUri 254 240 240 4 10 granthakAra/sAdhu bhagavaMta hIravijayasUri hemAcArya **** saLaMga gAthA/ bA. kramAMka 32 33 39 73 81 122 198 290 302 340 353 349 351 351 pRSTha 21 22 28 50 57 87 149 208 215 244 254 251 253 253 263 Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAlAvabodha-aMtargata avataraNa-sUci [bAlAvabodhakAra zrI padmavijayajI mahArAje upA. zrI yazovijayajI mahArAjaracita "zrI sImaMdhara jina vijJAtirUpa 350 gAthAnA stavana uparanA bAlAvabodhamAM aneka graMthomAMthI je avataraNo ApyAM che tenI A akArAdi sUci che. prathama sthaMbhamAM avataraNano AraMbhika aMza che. bIjA sthaMbhamAM avataraNo je graMthamAMthI lIdhelAM che te AdhAragraMthonAM nAma che. tyAM corasa kauMsamAMnI vIgata saMpAdake pUrti karIne ApI che; mULa hastapratamAM nathI. trIjA sthaMbhamAM avataraNano prastuta graMthamAM sthAnanirdeza che. ] s 5 2 28 37 37 134 142 150 1 15 avatarAno AdhAgraMtha saLaMga gAthA AraMbhika aMza bA0 kramAMka aipariNai apariNai bRhatkalpa 75 aiyAraM jo saMbodha prakaraNa 39 akasiNa pavattagANaM mi.ni., a.3 gA. 1196] 5 1 ajjialAbhe [A.ni., gA. 1196]. 5 2 ansAne bhAve sanma [dharmaratna pra., gA. 106nI vRti] 175 adRzayA mAnavanAnAM jJAtAsUrA 187 kArase ja aMte ! bhagavatI sUtra, zataka 18, uddezaka 8 VISIT ne sovAnA AcArAMgasUtra, adhyayana 5,udde. 6 TUi.167-8-9] 84 atthaM bhAsai arahA [vizeSA) bhASya, gA. 1119] 165 atthika bhAva kalio 262 asthi nuM paMte ! samA vi bhagavatI sUtra, 176 zataka, udde03; bhagavatI sUtra vRtti annANI kiM kAhI dazavaikAlika sUtra 130 adhya04 [gA.33]; paMcAzaka' annANI vakkhANAM hitopadezamAlA 65 59 1 2 5 187 1 35 94 264 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. saLaMga gAthA bArA kramAMka 53 * 118 na * avataraNano AdhAragraMtha AraMbhika aMza. aniyaputtAtacario [Ava.ni.,gA. 1197]. pa4i2 suFLa upadezamAlA,[gA.415] appA naI veyaraNI [uttarAdhyayana sUtra., adhya20, gA.36] bahummumo tavaNI upadezamAlA [gAthA 412] avalaMvijhana nuM naM [dharmaratna pragA. 85. vidhAvi hi vo hiMsA ahiMsASTaka 8 ja 109 278 198 144 1 11 1 17 1 54 303 2 15 119 85 166 asaMnA saMgathanamANe uttarAdhyayana sUtra [adhya.17 gA.6] asive omoyarie odhaniyukti [gA. 7]. aha kerisakaM puNAi praznavyAkaraNAMga mahAmULa suMgaMti suyagaDAMga(sUtrakRtAMga) adhya021 aho suovautto [dharmaratna pra., gA. 80nI vRtti fTTanA vidyA dravo AcArAMga sUtra vRtti; 0 65 2 76 195 105 285 205 276 194 To dvAvavAmAM [dharmaratna pra., gA.80 nI vRtti maDhava sITa saMtI dharmaratna prakaraNa (gA.22] Apa tavo gADuM saMbodha sittarI [32] 2 31 166 0 1 2 1 142 109 ANAruissa caraNaM paMcAzaka 1 2 2 0 87 242 174 0 ja 83 58 * gAya tevaUTIo tolA [dharmaratna pra. gA. 39] Ayariya uvajjhAyANaM uttarAdhyayana sUtra, pApazramaNIya adhya. 17 [gA.5] Ayariya'ggi dazavaikAlika sUtra adhya09, ud-3 gA.473] AyA ceva ahiMsA oghaniryukti [gA. 754] mAyALa, paritA vIyana samavAyAMgasUtra; naMdIsUtra [sUtra 87]. AlaMbaNANa logo Avazyaka [Ava.ni., gA. 1202] paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 164 1 24 1 69 1 29 56 47 265 Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avataraNano AraMbhika aMza AvaraNijjANaM Azrava (yoga) nirodhAd AsAyaNa micchattaM AsIviso yAvi paraM AhAkammANi bhuMjaMti ikkassa kao dhammo ikkArasa taha bArasa ikko puNa hoi doso ikkovi pAvAI icchai ya desiyattaM itthaMdiyattha saMsAra imaM vaya tu tuma iya bhAviya paramatthA iya sattarasa iha-paraloya viruddhaM iha puna: prathamabhaMga ihamegesiM egacariyA vIsI, (prathama) uttarAdhyayana sUtra [adhya032, 5] rUkvesi indra nIvaniAyALuM [dharmaratna pra., 106nI vRtti] AcArAMgasUtra rUda ziSyAztrividhAstadyA iha savvodaya jugapavara iMdiya cavalaturaMge IsiM kAUNa suhaM 266 AdhAragraMtha uttarAdhyayana sUtra, adhya.-33 [gA. 20] prazamarati [gA. 74] upadezamAlA,[gA.410] dazavaikAlika sUtra adhya09, udde01 [sUtragAthA 437] sUyagaDAMga(sUtrakRtAMga sUtra), adhya021 upadezamAlA,[gAthA 156 [upadezamAlA gA-406] [dharmaratna pra. gA. 57] sUyagaDAMga (sUtrakRtAMga sUtra), zrutaskaMdha 2 adhya06 dharmaratnaprakaraNa [gA. 136] dharmaratnaprakaraNa [gA. 11] AcArAMgasUtra vRtti AcArAMgasUtra, adhya05 udde01 [sU. 146] vizeSAvazyaka vRtti dusama saMdha stotra [dharmaratna pra., gA.61] paMcavastuka [gA. 219] saLaMga gAthA/ bA kramAMka 188 85 108 83 179 132 2 73 135 175 175 106 255 66 127 272 re re re 83 131 pRSTha 75 332 256 17 143 61 78 58 137 98 2 50 101 134 134 77 184 46 90 191 16 3 58 51 238 184 10 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 95 Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avataraNano AraMbhika aMza udahi sarinAmANaM use niddeseya eehiM diTTivAe eehiM dohi ThANehiM egadivaseNa bahuA egayA guNasamiyassa egaM niccaM niravayavaM egANissa dosA egAgI pAsattho ego sAhU gAya etthaNaM UsakaDe eyaM ca atthi lakkhaNa evamaNIyattho evaM gacchasamudde evaM ca NaM goyamA ! evaM dhammassa viNao AdhAragraMtha uttarAdhyayana sUtra, adhya033 [gA. 19] anuyogadvAra,[sUtra 604 gA.133] Avazyaka niryukti [gA.760]; [vizeSA. bhASya, gA. 2275] sUyagaDAMga/sUtrakRtAMga sUtra, aMga 2,adhya.21 upadezamAlA [gA.160] AcArogasUtra adhya05, udde04 [sU. 159] mahAbhASya [vi.bhASya, gA. 2206] dharmaratna prakaraNa vRtti; [odha ni. gA.412] upadezamAlA,[gA.387] Avazyaka; saMbodha sitta2I [gA.29] jaMbudvIpa prajJapti upadezapada [gA.199] [dharmaratna 126mI gAthanI vRtti] upadezamAlA,[gA.407] AcArAMgasUtra vRtti, adhya05, udde04; oniryukti [gA.117]; [gacchAcAra payajJA] mahAnizItha sUtra, adhya03 dazavaikAlika sUtra, adhya09, udde02 [sUtragAthA 451] paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha saLaMga gAthA bA kramAMka 188 170 331 179 133 38 323 132 136 10 134 186 290 107 93 10 85 pRSTha 143 130 237 138 99 27 229 97 103 6 100 141 208 77 68 18-9 61 267 Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 200 33 35 2 79 199 98 238 171 77. 200 AvataraNano AdhAragraMtha saLaMga gAthA AraMbhika aMza bA(c) kramAMka evaM savve vi nayA Avazyaka niryukti 339 eso AhAravihI jaha piMDaniryukti 280 [dharmaratna pra., gA.87nI vRtti ome sIsapavAsaM Avazyaka [Ava.ni., gA.1192] ohAvaNA paresiM [Ava. ni., gA. 1195] 48 kaTuM karei tivvaM 15 tivide maMte ! bhagavatIsUtra, zataka 8 ude. 8 katto suttatthAgama upadezamAlA,gA. 15] 13 2 vayavayamo tada sItavaM dharmaratna prakaraNa [gA.33] * so nayamo maLIno upadezamAlA,[gAthA 408] 107. kAmaM ubhayAbhAvo vaMdanAvazyaka 21 kAraNa paDisevA puNa piMDaniryukti 28) [dharmaratna pra.gA. 87 nI vRtti. kiM etto kaTThayaraM [dharmaratna pra., gA. 27 nI vRtti 233 kusIlosannapAsattho mahAnizItha 63 kUro kiliTTha bhAvo dharmaratna prakaraNa (gA. 12] 2 2 2 kohAiNa caukka dha.su.vR.? khedodvega kSepotthAna SoDazaka (14) gacchagao aNuogI upadezamAlA [gAthA 387]. gayasIsagaNaM ome. [Ava.ni., gA. 1198] 53 gaMtho micchatAi pri sAro, gA. 720 127 TIHTgJI TUnAAsa AcArAMgasUtra, 1 31 adhya.5, ud.4; sU. 157] AcArAMga vRtti gAme vA kule vA [dharmaratna pra. gA. 87nI vRtti 280 gIyattho guNajutto upadezapada 3 2 gIyattho ya vihAro [Avazyaka niryukti; ogha. ni. gA. 122] w 44 163 1 27 91 205 153 136 103 38 my n 200 2) 0 0 m ja 129 94 69 ? 268 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdhAraNa avataraNano AraMbhika aMza saLaMga gAthA bALa kramAMka 240 172 323 230 2 2. 34 316 323 2 24 2 29 - 90 9 1 + pa 67 92 251 180 323 2 30 10 10 190 gIyaM bhaNNai suttaM . [dharmaratna pra.gA.35nI vRtti] 62 guNaparyAyavat dravyaM tattvArtha sUtra guNahINo upadezamAlA, [gAthA.351]. guNANamAsao davvaM uttarAdhyayana sUtra, mokSamArgAdhyayana 28 [gA.6]. gurukulavAsavasaMtA sUtrakRtAMga [a.21] guruguNajutto gaccho dharmaratna prakaraNa vRtti guruparivAro gaccho paMcavastaka; [gA. 696]; dharmaratna prakaraNa vRtti prazikSA tatra pratA dhirmaratna pra.gA.53nI vRtti] gAmo nIti, :sImA subhASita caiUNa gharAvAsaM paMcavastaka [gA. 220] cArittavihINassa paMcavastaka [gA. 217] vizvA durtha vaDavuM 2 [dharmaratna pra., gA. 74nI vRtti] ceiyapuyA kiM Avazyaka [Ava.ni., gA.1194] cheyassa jAva dANaM [dharmaratna pra., gA. 135nI vRtti] jai te liMgapamANaM vaMdanAvazyaka [gA.1137] jai na tarasi dhAreuM upadezamAlA,[gA. 501]. jaiya paDikkamiyavvaM Avazyaka [Ava.ni., gA.683 jai vi ya NigiNe sUyagaDAMga sUtra (sUtrakRtAMga sUtra), adhya.2 [udde 1] jai vi ya paDimAo vaMdanAvazyaka [gA. 1149] stha va = nAgennA anuyogakAra, sUtra 8, gA. 1 jattha ya paMca kusIlA paMcakalpabhASya kastha samiyA vedave [dharmaratna pra. gA. 38nI vRtti jaha jalanihikallola AcArAMgasUtravRtti adhya.5, ude.4 nada gaDha vadusumo upadezamAlA, gAthA.323]; paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 269 48 127 34 18 1 1 155 208 42 ra << 148 113 2 1 14 189 143 135 102 241 173 14 269 Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdhAra graMtha pRSTha avataraNano AraMbhika aMza saLaMga gAthA bAbu kramAMka 283 203 jaha jaha suyamavagAhai jahaThiyakhittaM 103 74 jahaThiyadavvaM 102 74 1 10 106 jaha dAiyaMmi vi jaha nAma koi purIso jaha velaMbagaliMga jaha sAyaraMmi mINA 18 1 1 93 68 [dharmaratna pra.gA. 94nI vRtti] upadezamAlA,gAthA.402]. upadezamAlA [gAthA.401]. upadezamAlapurRpAthA.416]. upadezamAlAgAthA.405] vaMdanAvazyaka [gA.1151] AcArAMga sUtra vRtti, adhya.5, ude.4; oghaniryukti; [gA.116] [gacchAcAra pannA.] vaMdanAvazyaka [gA.1147] [sUtrakRtAMga sUtra, adhya.14] gacchAcAra pannA gacchAcAra payA upadezapada AcArAMga sUtra, adhya.5, ud.4 sU. 1pa9] [upadezamAlA,gAthA.398] 2 1 1 3 jaha sAvajjhA kiriyA jahA diyApoyama 131 1 9 jahiM natthi guNANapakkho jahiM natthi sAraNa jaM annANI mUDho jaM AuTTikayaM 142 110 38 che jaM jayai agIattho 1 1 1 2. che jaM jIyamasohikaraM jaM dukkaDaM ti micchA jaM savvahA na sutte jaM suNamANassa kahaM jA jayamANassa bhave 90 [da.gu.pra. 194] 276 195 [Ava.ni.,gA.684] 41 29 [dharmaratna pra. gA.84]. 278 1 98 [dharmaratna pra. gA. 40nI vRtti 242 174 uttarAdhyayana sUtra; [? ] [piMDaniryukti gA. 671; oghaniryukti, gA.559] mahAbhASya [vizeSA. bhASya gA. 2265] 346 249 AcArAMga sutra, 326 233 [adhya.3, udde ,4, . 123] u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano jAvaMto vayaNapahA je egaM jANai 270 Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka 5 7 41. 120 9 203 ) 2 8 cha cha 280 200 43 0 8 jI na 178 136 avataraNano AdhAgraMtha saLaMga gAthA AraMbhika aMza bA0 kramAMka je jattha jayA jaiyA [Ava.ni. gA.1203] je je aMze re savAso gAthAnuM stavana nirupAdhikapaNuM 1 59 none none nizAna [dharmaratna pra. gA. 94nI vRtti]. 283 no rU 3dNe upadezamAlA,[gAthA.11 no vicchasamayasU sammati tarkazAstra jo bhaNai natthi dhammo vyavahAra bhASya dhirmaratna pra. gA. 89nI vRtti]. jo sammaM jiNamaggaM jo suttamatthamubhayaM Avazyaka bhASya Na kiMci ruveNa sUyagaDAMga (sUtrakRtAMga sUtra), zrutaskaMdha 2, adhya. No kappai niggaMthANaM ThANAMga (sthAnAMgasUtra), ThANuM 5, ude.ra tatto ciya taM kusalaM vIsI (prathama) 73 tatra taimaya nIvedhvanIpu ghaniryuktinI vRtti 163 [754 mI gA.nI vRtti] tahA jibbhAkusIle mahAnizItha titthayaraguNA Avazyaka [Ava.ni.gA. 1114] titthassuccheyAI vIsa vIsI, (17mI) te annamanassa u suyagaDAMga (sUtrakRtAMga sUtra), zrutaskaMdha 2, adhya.6. te u paDisevaNAe paMcavastuka (gA.321] 37 (vyAyA : te tu toSA:) te veva tattha navaraM paMcavastaka [gA. 322] 37 (vyArA : te ava navara) terasa kohi sayAI 240 vyaM vitta naM parva upadezamAlA [gAthA.400]. 101 davvaM pajjava viuyaM 189 daMsaNa-nANa-carittaM paMcAzaka 81 sAr3a nadIsarI pavattai [dharmaratna pra. gA. 58] 2 55 50 1 2 3 45 ra 5 2 5 172 73 144 184 paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 271 Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha avataraNano AraMbhika aMza dIpikA khalvanirvANA dudrupasusANasAvaya dumapattaya paMDuyae 2 32 97 133 dussama hUMDAsappiNi desIa rAiya sohi dosA jeNa nirujjhaMti 195 dhaNadhanna khitta 216 178 dhammami natthi mAyA dharmajJo dharmakartA ca nanuM auSadhatinidhiH na ya ittha koi sayaNo naraesa maMsa-ruirAi AdhAra graMtha saLaMga gAthA/ bALa kramAMka yoganirNaya4/40] 3 25 piMDaniyukti [2] 132 uttarAdhyayana sUtra,adhya. 10 [gA.1] 175 [dha.2.pra.gA.10nI vRtti). sUyaNA sittarI upadezamAlA, [gAthA.413] 109 [upadezapada gA.782; 276 upadezarahasya gA.140 dharmaratna pra. gA. 80nI vRtti] [pra.sAro.gA.722] 127 upadezamAlA, (gAthA.393] 304 [dharmaratna pra.gA.49nI vRtti 248 nizItha 177 dharmaratna pra. gA.72nI vRtti] 267 dhi.ra. pra. gA.106nI vRtti suyagaDAMga (sUtrakRtAMgasUtra), narakavibhakti adhyayana. uttarAdhyayana, sUtra [32.5] 1 26 129 135 175 vize bhASya,[gA.3] 100 332 339 vIsI 194 [dha.2..., gA.1ra9nI vRtti]; Avazyakina. twin a v. ni 135 189 175 133 na vA labhijjA niuNaM sahAyaM 94 101 134 nAvihiM mue 72 2 38 244 147 nANaguNehiM nANassa hoi bhAgI 88 che 1 28 93 nANAi guNaviuttaM nANAhio varataraM nANeNa viNA caraNaM nAma jiNA jiNanAmA niggaMtha siNAyANaM upadezamAlA,[gAthA.423] upadezamAlA vRtti 301 314 2 14 2 2 2 130 ---- 171 - 191 [pra.sAro, gA.730] 12 7 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano 272 Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha 130 1-4 3 2 132 287 OE (6 0 0 6 0 8 6 174 2 32 2 51 180 avataraNano AdhAragraMtha saLaMga gAthA AraMbhika aMza bA0 kramAMka nijjutti aNugame anuyogadvAra sUtra 604] 170 niyamA jiNesu vaMdanAvazyaka [gA.1150]. 2 1 nIyAvAsavihAraM [Avazyaka ni.gA. 1189] 45 no kappai niggaMthANaM ThANAMga sUtra paDilehaNaM kuNaMto uttarAdhyayanasUtra, adhya. 26 [gA. 29]; [dharmaratna pra. gA. 112nI vRtti]. paDisevaNA cauddhA upadezamAlA,gAthA.404]. 105 paDhamaM nANaM tao dayA dazavaikAlikasUtra, 100 [adhya.4, gAthA. 64 payaihiM bhaddabhAvA naMdIsUtranI vRtti 119 paragiha gamaNaM pi [dharmaratna pra., gA.39] 242 paramarahassamisINaM oghaniryukti[gA 760]y[dharmaratna pra. 326 gA.54nI vRtti pavanamari chanIvavaMtA dhirmaratna pra.gA.53nIvRtti] pahayaMta tAjA [dharmaratnapra. gA.44nIvRtti] 245 paMvire vavAre panna ThANAMga sUtra; [dharmaratna pra. gA.90nIvRtti). paMcahiM ThANehiM kappai ThANAMga sUtra, 173 ThANuM 5, ude ra 178 paMcahiM ThANehiM samaNe ThANAMga sUtra, ThANuM 5 paMcae sumahApAve mahAnizItha 63 pAyaddhaguNavihINA [dharmaratna pra., gA.30] 235 pAyaM saMvavahAro Avazyaka niryukti; 331 [vizeSA. bhASya,gA. 2276] pillijjesaNamikko upadezamAlAgAthA.158] 133 piMDavisohI samiI 289 piMDa asohayaMto paMcAzaka; 8 1 [dharmaratna pra. gA. 127nI vRtti fpaMkhuM sinaM 2 valtha va [dazavaikAlika sU, a6, u. 2,gA.47]280 dharmaratna pra. gA. 87nI vRtti] paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 176 . 196 0 1 32 136 1 78 136-7 44 169 2 37 98 207 5 7. 200 ROO 273 Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 22 284 avataraNano AdhAragraMtha saLaMga gAthA AraMbhika aMza bA kramAMka pujjA jassa pasIyaMtI uttarAdhyayana sUtra, 84 adhya.1 [gA. 46] yuddhavimADAI... uttarAdhyayana sUtra, 206 ArAhao hoi adhya.26 [adhika] vADANa... uttarAdhyayana sUtra, 287 206 virAhao hoi adhya.26 [gA.30]; [dharmaratna pra., gA. 112nI vRtti puNa pAvassa akaraNe 40 praNidhi pravRtti poDazaka tRitIya 198 149 pharusavayaNAbhiyogo [dharmaratna pra., gA. 41] 243 175 bauseNaM pucchA goyamA bhagavatIsUtra, 35 zataka 25, u.6 bahujaNaviruddhasaMgo [dharmaratna pra. gA.11nI vRtti 16 bAlaH pazyati liMgaM SoDazaka (bIjA) 204 bAlisajaNakIlA [dharmaratna pra. gA.41] 243 1 75 bhattaM vA pANaM vA Avazyaka [Ava.ni. gA.1199] 54 39 bhavATavIlaMghanatulyametat 297 212 bhAve hiTTha-gilANaM upadezamAlA,gAthA.403] 104 bhikkhaM aDaMti paMcavastaka [gA. 218]. 17 mUlyAMkI mUritroca [dharmaratna praka. 14mI gA.nI vRtti] 224 bhUriguNA viralacciya [dharmaratna pra. 19mI gAthAnI vRtti] 228 165 maggANusArI saddho [dharmaratna pra.126mI gAthAnI vRtti] 290 208 maNilThati pAdAgre subhASita 2 5 17 mallisa NaM arahato samavAyAMga sUtra 187 mahAjano yena gataH subhASita mArei visaM bhuttaM hitopadezamAlA; upadezapada mAre mAse va no vAto [uttarAdhyayana sUtra. 149 114 adhya.9, gA. 44]. 313 22 1 micchattaM veyatiyaM pri.sAro.gA. 721] muttUNa mihuvayAraM paMcavastaka [gA.704] mUluttaraguNavisayA paMcanigraMthI; 23 274 u. yazovijayajIkata 350 gAthAnA stavanano 164 142. 1 27 33 35 Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdhAragraMtha avataraNano AraMbhika aMza saLaMga gAthA bAva kramAMka 127 jebUdIpa prajJapti 186 mUle bArasa joyaNAI meDhI AlaMbaNaM khaMbhaM riddhitthamiya samivA 142 70 134 175 234 168 lakkhei laddhalakkho laTThA gahiyaTThA laddhilliyaM ca bohiM m 0 15 uvavAI (upapAtikadazA); jJAtAdharmakathAMga dharmaratna prakaraNa (gA. 28] bhagavatI sUtrara/pa/107] upadezamAlA,gAthA. 292]; Avazyaka niryukti, caturvizati stavanAdhyayana [gA. 1113] dhirmaratna prakaraNa vRtti, gAthA 7nI vRtti [paMcasUtra; sUtrara3] tathA dhirmaratna pra. gA. 70 nI vRtti] [Ava.ni.gA. 1145] labdha iva prApta iva 2 1 8 1 61 lAbhociya dANe 265 188 20 1 ra liMgaM jiNapannattaM vayasamaNadhamma saMyama vayasAvi ege bujhyA 289 207 1 14 vase gurukule nicvaM 332 238 vAsANa vIsasahassA vikkama kAlAo 77 54 vikkhAyarae savve sarA AcArAMga sUtra, [adhyapa, ude.4 sU. 158] uttarAdhyayana sUtra, adhya. 11 [gA.14] divAlIkalpa vaggacUlikA, RtahIlanA adhyayana AcArAMgasUtra, adhya.pa, udde. 6 jUi. 171]. [dazAzruta sudha ni.gA. 81]. [dharmaratna pra. gA. 25 [dharmaratna pra. gA. 35 prazamarati [gA.72]. [dharmaratna pra. gA.91 3 23 230 54 38 232 16 7 vigaI vigaibhIyo viNao savvaguNANaM viNaya bahumANasAraM vinayaphalaM zuzrUSA vidisAra viya seva 240 171 85 6 1 28 2 202 5. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 275 Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbhAragraMtha STS avataraNano AraMbhika aMza saLaMga gAthA bA kramAMka vuDDho pariNayabuddhI veyAvacceNaM bhaMte vesA iva gihavAsaM vocchinnamaMDavaM nAma zabdasamabhirUdvaivaMbhUtAzva 1 70 17. zuddha paramAtmaguNadhyAnaM saccaM jaMpei jaNo sattha parinA chakkAya saddahaNAjANaNANu sammaddamANe pApANi sayaM gehaM paricajja [dharmaratna pra.gA.24] 232 167 uttarAdhyayana sUtra, adhya.29 gA.43] [dharmaratna pra. gA.59] 255 184 nizItha 136 oghaniryukti vRtti (gA. 754 nI vRtti 164 1 24 205 153 subhASita 2 5 dhirmaratna pra. gA.83nI vRtti 278 197 sammati vRtti 300 2 14 uttarAdhyayana sUtra 305 adhya.17 gA. 6] uttarAdhyayana sUtra 314 2 2 2. [adhya.12 gA.18] [dharmaratna pra. gA.46] 246 177 dhirmaratna pra. gA.40] 242 174 dharmaratna prakaraNagA.127] 61 upadezamAlA,[gAthA.161] 133 99 [dharmaratna pra.gA.11nI vRtti 2 2 2 162 jJAnavimalasUriracita 37 TabAmAM noMdhAyelI AcArAMga sUtra 160 1 2 1 dhirmaratna pra.gA.40]. 174 vaMdanAvazyakagA. 1191]. 46 vaMdanAvazyaka[gA.1146] bRhatkalpabhASyagA.1608]. 90 dazavaikA. sUtra, adhya.5, udde1 175 133 sUitragAthA 83; dhi.2.pra. gA.106nI vRtti upadezamAlA, (gA.514] 299 2 13 pannavaNAsUtra 188 143 u. yazovijayajIkRta 3pa0 gAthAnA stavanano - savaNakaraNesu icchA saviyAra jaMpiyAI savvaguNa mUlabhUo savvajiNappaDikuTuM savvassa ceva niMdA savvAvi ya paDisevA 85 26 242 sabve jIvA na haMtavvA sahai pasaMto dhammI saMgamatherAyario saMtA titthayaraguNA saMtharaNaMmi asuddhaM 33 21 che ja 36 saMpatte bhikkhakAlaMmi saMvigga pakkhiANaM sAyAveyaNijjassa 276 Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdhAragraMtha avataraNano AraMbhika aMza saLaMga gAthA/ bA0 phamAMka 185 141 16 2 32 21 de 39 106 25 18 40 131 130 78. sAvajjaNavajjANaM mahAnizItha 63 sAharijjissAmiti kalpasUtra; AcArAMgasUtra, bhAvanAtha.-15 skiMdha-2, sU.176] sAhu vasaNaMmi toso dhirmaratnapra.gA.11nI vRtti 2 2 2 siDhilo aNAyArakao bRhatkalpabhASya ? ] sIyala lukkhANuciyaM Avazyaka[Ava.ni.gA.120] sIhaguru susissANaM upadezamAlA, giA.93] 1 37 suciraMpi acchamANe oghaniyukti [gA.772] suttattha bAlavuDDe AvazyakaAva.ni.gA.1201] 56 suttattho khalu paDhamo bhagavatIsUtra, zataka 25, 1 71 u.3; naMdIsUtra sUitra 120 gA. 87] suttApune ya niSNu anuyogadvAra sUtra 601] 170 sutte ya imaM bhaNiyaM upadezamAlAgA. 409] 108 suddhaM susAhudhamma upadezamAlA,gA. 515). suddhaM chAisujutto dharmaratna prakaraNagA.128nI vRtti]. suvihiya duvihiyaM vaMdanAvazyaka[gA.1136] suyaM paDucca tao ThANAMgasUtra, ThANuM 3, 169 ude.4; bhagavatI sUtro, zataka 8, ude. 8 hajogo ya ayaM jaM paMcavastaka [gA.323] 37 sUyaM me AusaM neNaM . AcArAMgasUtra [a.1, u.1, sU.1] 81 se bemi taMjahA AcArAMga sUtra adhya.5(AvatI), udepa siM.161] se bhayavaM jeNaM mahAnizItha sUtra, adhya.5 so hu tavo kAyavvo [dharmaratna pra.gA.116nIvRtti] 288 hayaM nANaM kiyAhINaM Ava.ni.[gA.101]. 339 vizeSA. bhASya,gA. 1159]. hILasa vi suddhapavAsa upadezamAlA,[gA.348] 299 2 13 89 11 1 29 w 58-9 207 244 306 21 7 paM. padmavijayajI kRta bAlAvabodha 277 Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArtha zabdakoza, [A zabdakozamAM jaina pAribhASika zabdono temaja bAlAvabodhamAM uddhata avataraNo aMtargata prAkRta zabdono samAveza karyo nathI. zabda pachI Avato AMka saLaMga gAthAkramAMka ane corasa kauMsamAMnA AMka je-te DhALano ane DhALanI gAthAno kramAMka sUcave che. phUdaDIvALA zabdo "madhyakAlIna gujarAtI zabdakoza' (saM. jayaMta koThArI)mAM noMdhAyelA nathI.] ajjA para [3.10] AryA | ulasatAM 81[5.5 sevA karatA 'annANa118[6.19] ajJAna UkhaNatAM 209[10.16] ukhADI letAM abhiya 191[9 27] amRta olave 168[9.4] chupAve, gopave araje 236[11.22] meLave, upArja | karasaNa 205[10.12] khetI 'alika 24712.11] khoTI, jUThI karNAghATa 81[5.5 karNopakarNa(?) avadhAro [11] sAMbhaLo, jANo | kalpe 10263] yogya lAge avameM pa[3.11] duSkALamAM khalAya 169.3] aTake, alita thAya avala 171[9.7] uttama, mukhya khaMce 311[15.20] pAchuM kheMce, roke ahiyAsaI 202[10.9] sahana kare khAtaramAM gaNavuM 34pa17.5] mahatva ANA 31.3] AjJA ApavuM. dhyAnamAM levuM Athi 18ra9 18] dhana, saMpatti, paMjI khINa 47[3.5] kSINa AdarII 32[2.8] svIkArIe khUtA 79[53] khUMpelA, garakAva thayelA AmamAM 252.1] amArAmAM ! ema 135[7.10] kSema, kalyANa AmnAya 1769.12] (zAstra)paraMparA khoTi 20[1.20] khoTa nukazAna AlAvo178[9.14] pATha,pariccheda khoDi 68[4.11] khAmI, kSati, UNapa | gaSe pa13.11], [5.13 zodhe - graMthAMza (saM. mAtApa:) AsaMga 453.3]; 210[10.1]. gahagaharUM 22[1.22 harSa pAmIzuM Asakti 'gahalAsI 31[27] ghelApaNuM, ghelachA AsAyaNa 108[6.9] AzAtanA, gaMThi 79pa.3] graMthi, gAMTha gAlI 1538.16] dUSita virAdhanA uccharaMga ahIM utsarga mArga "glAna 1106.20] mAMdA ujamatAM 73[4.16] udyama karatAM | cagavATe 89[5,13] camaka, ujameM 288[14.16] udyama kare, pravRtta, jhagamagATa thAya | cApAcapI [14] (kAma ke vAtamAM) upAI 111[6.12] upajAve | cIkAza karavI ulave 6[4.3] chupAve, gopave | cAMTI 14[1.14] khuzAmatiyA 278 u. yazovijayajIkRta 350 gAthAnA stavanano Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chAMde 156[8.19] svacchaMda vartana durgachA 149[8.12] dhRNA chIpe 298[15.7] chAnI rahe, lapAya dubhikSakAla [12] duSkALa cheha [1.8] cheDo, aMta, pAra dUse 228[11.14] kharAba kare, duSita chela 168[9.4] varaNAgI jaII 4[14] jaIe praha 835.7] dharo jaivi 316[16 .1] jo ke (4. yadyapi) | drika 136[7.11] beno samUha jana-melana 64[4.7] lokasamUhanuM dhIMgAmastI 1.7 [6.8] baLanI laDAI ekaThA thavuM dhuri 255[13.2] mokhare, agrima jasa 22.3 422.18] jene, jano sthAne jANa 91.9] jJAnI, jJAtA dhyAI 372.13] ekAgratAthI joI jhAjhala [5.18] jhAMjhavAnA jaLa | nANI 131.13] jJAnI joDI 68[4.11][5.18] (padya)racanAnAvA 252.1], 292[15.1], ThavI 483.6] sthApI 3pa317.13] hoDI, naukA ThANa 1749.10] sthAna | nigarA 169 3] guru vinAnA tarI 340[16.25] hoDI niTola 1156 .16] naThora, nirlajja tarII 433.1] tarAya 'niddhadhasa 19[1.19] nirdaya, nirlajja tasa 24[1.24] tene niravadya 211. 21] doSarahita karma tasa 22.5] teno ( nirIha 64[4,7] IcchArahita taMta 176.12] kharekhara, nizcitapaNe | niHzUka 39[2.15], 26[13.7] tAkaDI 247[12.11] vajana karavAno - nirdaya, niHsaMkoca kAMTo [pacchiA 108[6.9] prAyazcitta tADhi 201[10.8] TADha paDinAlikA 32916.14] paranALa tAtA 111[6.12] tata, (ahIM) kaddha paravaDAM 22[11.6], susajja suMdara? tArU 18[118] taranAro sakSama? tAvaDa 151.15] taDako parivario 141.14] vIMTaLAyo tAsa 239[12.3] tenA 'palAla 298[15.7] parALa, pocuM tUse 24[1.24] tuSTa thAya, prasanna thAya ghAsa trika 136[7.11] traNano samUha pAkhe 194[10.1] vinA thavira 4[3.5] pa[3.11] vRddha, pAca 252.1] pannA - eka ratna thiti 172[9.8] sthiti pAtaramAM ANavuM (rUDhio) 76[4.19] digaMdu 347[17.7] sUrya dhyAnamAM levuM duttara 1478.10] muzkelIthI tarI | pAda 23511.21] cotho bhAga zakAya evuM (saM. kutara) | pIsI pa[15] daLI paM. padmavijayajIkRta bAlAvabodha 279 Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrA 7[4.19] eka sUkSma jaMtu-porA ! varavuM 42[2.18] AdaravuM pota 131[7.6] bacyuM viMce 311[15.20 Thage pravahaNe 62[4.5 vahANa vigaI4pa3.3],54[3.12], prAI 79[pa.3] prAya, ghaNuMkharuM papa[3.13] vikArajanaka bAdho 836.8];1076.8] Akho, | (dhI, dUdha, dahIM Adi) pUro (saMbaddha) khAdya padArtha bhara 214[10.21] samUha, jaththo | vicArle 23[1.23] vacamAM bhAgA [3.4]; para[3.10] thAkelA, | zAli 135[7.10] sAganuM vRkSa ALasu | zikhyA 1146.15), 11pa6.16] bhelo 286[14.14] bheLo, bhego | zikhAmaNa bhoi 5[3.8] bhogI | sazUka 2613.7] saMkoca sahita, bhauta 89[5.13] boddha (sAdhu) pApathI Darato "majhaW 217[11.3madhyastha | sahakaDo 190[9.26] seMkaDo mayA [11] kRpA sahInANI 131.13 oLakha, mAce 310[15.9]garva dhare, matta bane, nizAnI (saM. samajJAna) saMce 31115 20] bhegA-ekaThA kare phulAya mAso 32916.14] ATha ratInuM saMharatAM 18pa9.21] lavAtAM vajana (. : mANa3, mAsI) saMharyA 1859.21] lavAyA mAMjira 344[17.4] maMjarI sAru/sArU27514.3, 333 micchatta 108[6.9] mithyAtva [16.18], anusAra, pramANe, muNe 322[16.7] jANe mujaba (u.ta. zaktisAru) | sAre 1136.14] -ne anusAra mudhA 33316.18] phogaTa (saM.) muMce 311 [15.20] mUke | sAvadha ra1[1.21] doSayukta - niMdA kat meDhI 98[2.22] khaLAmAM vacovaca sIdAtA 11.18] pIDAtA ropavAmAM Avato sthaMbha jemAM subhikSa 106.4] sukALa baLada baMdhAya che. sUcA 1739.9 sUcana, nirdeza "melAsi 49[3.7] malinatA seDhI 39[2.15 zreNI "moDA 1.9] mAthuM muMDAvelA hari 1347.9] zrI kRSNa rati 26[2.2] sukha, AnaMda, zAtA | hisya [17] haze rAtA 744.17 rakta. racyApacyA mahIleM 1166.17] anAdara kare, lAMDhIA 241[12.5] lAMTha, dhUrta 1 tiraskAra kare, niMdA kare lIlAI 292[15.1] saraLatAthI. | hare 58[4.1] jue sahajatAthI uMce 311[15.20] (keza)loca kare 280 u. yazovijayajIkata 350 gAthAnA stavanano bAlA A. A1 . Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ QUE QUE 'mAce moTAImAM je muni, calave DAkaDamAlA, zuddha prarUpaNa guNa viNa na ghaTe, tasa bhava araheTamAlA.' e peneraNON Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OOOO 6. lavand 3VO Malefcentar v. uslararged GUCIGO KIRIT GRAPHICS 079 - 25352602 TE K <<<<<<<<<<<<<<<<