Book Title: Kalpsutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
एव सन्ति १५। रूपयौवनधनकनकमियजनसमागमनानि पवनक्षुब्धसिन्धुतरङ्गा इव चञ्चलानि, विद्युद्वच्चपलानि, कुशाग्रस्थितावश्यायविन्दव इव अस्थिराणि च सन्ति १६। जन्मजरामरणनानाविधाधिव्याधिग्रस्तानां प्राणिनां तापकलापगिरिभेदनकुलिशम् अर्हद्भाषितधर्म विना अस्मिन् अपारे असारे संसारे अन्यत् किमपि नालं त्राणाय वा शरणाय वा भवति १७ । निमित्तमासाद्य स्वजनाः परजना भवन्ति परजनाश्च स्वजनाा भवन्ति, नात्र जीवस्य कोऽपि स्वजनो वा परजनो वा, यद्येवं तदा को विवेकी तत्र मनागपि मनः संयोजयेत् १८ । जीव
म
कल्प
श्रीकल्प
मूत्रे ॥२८४॥
मञ्जरी
टीका
(१६) रूप, यौवन, धन, कनक और प्रियजनों के समागम आधी से क्षुब्ध हुए सागर की लहरों के समान चंचल हैं, बिजली की चमक के समान चपल हैं और कुश की नोंक पर स्थित ओस के बुंदों की भांति अस्थिर हैं, इसलिये कौन विवेकी इनमें ललचायेगा? अर्थात् कोई नहीं।
(१७) जन्म, जरा, मरण तथा विविध प्रकार की आधियाँ एवं व्याधियों से ग्रस्त-संसारी जीवों के संताप-समूह रूपी शैल (पर्वत) को भेदने के लिए वज्र के सदृश अर्हद्राषित धर्म के अतिरिक्त इस असार संसार में और कोई त्राण करने वाला या शरण देने वाला नहीं है।
(१८) निमित्त मिलने पर स्वजन परजन बन जाते हैं और पर जन भी स्वजन बन जाते हैं । इस संसार में न कोई अपना है, न पराया है। और जब यह स्थिति है तो कौन विवेकवान् उनमें थोड़ा भी मन लगायेगा।
महावीरस्य एनन्दनामकः
विंशतितमो
भवः।
(૧૬) રૂપ-યૌવન-ધન-કનક- અને સગાંવહાલાંને સંબંધ, સાગરના મ જા સમાન ચંચળ છે. વિજળીના ચમકારા જે ચપળ છે, અને ખાંડના પાંદડા પર પડેલાં ઝાકળના બિંદુ સમાન અસ્થિર છે. માટે કણ વિવેકીજન આમાં લલચાશે? એટલે કેઈ નહિ.
(૧૭) જન્મ-જર-મરણ- આધિ-વ્યાધિથી ઘેરાયેલ સંસારી જીવોને, અહ'તભાષિત ધમ સિવાય शालत नथी.
(૧૮) ત્રણાનુબંધને લીધે સૌ કોઈ આવી મળે છે. પુણ્યને શુભયોગ થતાં પરાયા ૫ણુ સ્વજન અને મિત્ર બની જાય છે, ને પાપને ઉદય થતાં સ્નેહીઓ પણ દુશ્મન થઈ પડે છે. માટે આ જીવને કેઈપણ સ્વજન કે પરજન નથી. જ્યારે આવી સ્થિતિ છે ત્યારે કોણ વિવેકી આમાં મન લગાડશે, એટલે કેઈ નહિ.
||२८४||
- '
શ્રી કલ્પ સૂત્ર: ૦૧
