Book Title: Kalpsutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
कल्पमञ्जरी टीका
ys तत्र मलकादिलिम्बान्ता देशीयशब्दाः, एतैराच्छादिते, तथा सुविरचित-रजखाणे-सुविरचितं=सुनिमितं रज
खाणं-रजांसि धूलयस्त्रायन्ते अपहियन्तेऽनेनेति रजखाणं-धूलिदूरीकरणवस्त्रविशेषो यत्र तस्मिन्, तथा-रक्तांश्रीकल्प
शुकसंवृते-रक्तांशुकं मच्छरदानीति भाषाप्रसिद्धं, तेन संवृते आच्छादिते, तथा-सुरम्ये-मुन्दरतरे, तथा-आजि
नक-रूत-चूर-नवनीत-तूल-स्पर्श-मृदुके-तत्र-आजिनकम्-चर्ममयवस्त्रविशेषः, तच्च स्वभावादेव मृदु भवति, ॥४०॥ रूत-कार्पासपक्ष्म, बरो-वनस्पतिविशेषः, नवनीत 'माखन' इति भाषाप्रसिद्धम्, तूलम् अर्कशाल्मल्यादितूलम्,
एतेषां स्पर्श इव मृदुलं-कोमलं तस्मिन्, तथा प्रासादीये-दर्शकानां मनःप्रमोदजनके, तथा-दर्शनीये नेत्रसुखजनकत्वेन पुनः पुनदर्शनयोग्ये, तथा-अभिरूपे दर्शकं दर्शकं प्रति अभिमुखन कस्यचितृप्तिजनक रूपम् आकारो यस्य तत्तथा तस्मिन्-अत्यन्तरमणीये इत्यर्थः, तथा-प्रतिरूपे-अपूर्वचमत्कारकशिल्पकलाकलितत्वेनाद्वितीयरूपे, लेकर लिम्ब तक के शब्द देशीय शब्द हैं। इन सब वस्त्रों से वह आच्छादित थी। उस पर धुल न लग जाय इस लिए वस्त्र भी रक्खा हुआ था। मच्छरदानी तनी हुई थी। वह शय्या बड़ी ही रमणीय थी। वह आजिनक-चर्ममयवस्खविशेष-जो स्वभावतः कोमल होता है, रूई के रेशे, बूर नामक वनस्पति, नवनीत (मक्खन) तथा आक या सेमल आदि की रूई के स्पर्श के समान कोमल थी। दर्शकों के मन में प्रमोद उत्पन्न करती थी। दर्शनीय-नेत्रों को सुखदायी होने से पुनः पुनः देखने योग्य थी। अभिरूप थी-प्रत्येक दर्शक के अभिमुख थी। उसे देखते देखते किसी को तृप्ति नहीं होती थी, अर्थात् अत्यन्त ही रमणीय थी। अपूर्व शिल्पकला के चमत्कार से युक्त होने के कारण असाधारण सुन्दर थी।
अपूर्व पुण्यशाली जीवों के शयन करने योग्य ऐसी शय्या पर सुखपूर्वक सोती हुई त्रिशला देवी ने તેના પર ધૂળ લાગી ન જાય તે માટે વસ્ત્ર પણ રાખેલું હતું. મછરદાની બાંધેલી હતી. તે શખ્યા ઘણી જ સુંદર હતી. તે આજનિક (ચર્મમય વ» વિશેષ–ને સ્વભાવથી જ કેમળ હોય છે) રૂનાં રેસા, બૂર નામની વનસ્પતિ, નવનીત (માખણ) તથા આક કે સેમલ આદિના રૂના સ્પર્શ જેવી કે મળી હતી. જેનારાનાં મનમાં આનંદ પેદા કરતી હતી. દર્શનીય–નેત્રને સુખદાયી હોવાથી ફરી ફરીને જોવા લાયક હતી. અભિરૂપ હતી–પ્રત્યેક જેનારની અભિમુખ હતી–તેને જોતા જોતા કેઈ ધરાતું નહીં એટલે કે તે અત્યંત રમણીય હતી. અપૂર્વ શિલ્પકળાના ચમત્કારવાળી હોવાથી તે અસાધારણ સુંદર હતી.
અપૂર્વ પુણ્યશાળી જીવેને શયન કરવા લાયક એવી શય્યામાં સુખપૂર્વક સૂતેલાં ત્રિશલાદેવીએ મધ્યરાત્રે,
मार
राजभवनवर्णनम्,
॥४०१॥
શ્રી કલ્પ સૂત્ર: ૦૧
