Kalpsutra Part 01 Sthanakvasi

Book Title: Kalpsutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 336
________________

श्री कल्पमु ॥३२०॥
Jingo in Sures
CATEG
वर्तत्वात् द्वीपे द्वाभ्यां प्रकाराभ्यां = स्थित्याहारादिहेतुभ्यां प्राणिनः पाति = रक्षतीति द्वीपः तस्मिन् पृषोदरादित्वात् सिद्धिः । क्षुल्ल हिमवतो दक्षिणदिशि पूर्वाभिधानो देशोऽस्तीत्यग्रेण सम्बन्धः । तत्र क्षुल्लहिमवन्तं विशेषयति- ' भर हे ' त्यादिना, भरतहैमवत क्षेत्र सीमाकारकस्य = भरतहैमवताख्ययोः क्षेत्रयोः सीमा = मर्यादा तस्याः कारकस्य, पुनः कथंभूतस्य ? भूनिमग्नपञ्चविंशतियोजनस्य भुवि निमग्नानि अन्तः स्थितानि पञ्चविंशतिर्योजनानि - तत्प्रमितमङ्ग यस्य तथाभूतस्य पुनर्योजनशतोच्छ्रितस्य = शतयोजनपरिमितोंश्चस्य, पुनरेकोनविंशतिभाग विभक्तैकयो जनद्वादशभागाधिकद्विपञ्चाशद्योजनोत्तरैकसहस्रयोजनविष्कम्भस्य - एकोनविंशत्या भागैर्विभक्तं यदेकं योजनं तस्य ये द्वादशभागास्तेऽधिका येषु तादृशानि यानि द्विपञ्चाशद्योजनानि तान्युत्तराण्यधिकानि येषु तादृशानि सहस्रयोजनानि तत्परिमिती विष्कम्भो= विस्तारो यस्य तथाभूतस्य पुनः पौरस्त्यपाश्चात्येन = पूर्वपश्चिमभागेन एकोनविंशतिभागविभक्तैकयोजनसार्द्धपञ्चदशभागाधिकपञ्चाशत्सहितत्रिशतयोजनोत्तरपञ्चसहस्राऽऽयामवाहस्य - एकोनविंशत्या भागदो प्रकारों से प्राणियों की जो रक्षा करे वह द्वीप कहलाता है। प्रथम तो रहने को आश्रय देता है और दूसरे आहार भोजन आदि की सामग्री देता है।
चुल्ल - हिमवान पर्वत से दक्षिण दिशा में पूर्व नामक देश है, ऐसा आगे के पाठ के साथ संबंध जोड़ लेना चाहिए। पहले चुल्ल-हिमवान् पर्वत का परिचय दिया जाता है—
१२
चुल्ल हिमवान पर्वत भरत और हैमवत क्षेत्र की मर्यादा करनेवाला है। वह फिर कैसा है ? पृथ्वी के भीतर पच्चीस योजन गहरा है, अर्थात् २५ पच्चीस योजन की उसकी गहराई है। वह सौ योजन ऊँचा है। एक हजार बावन योजन तथा एक योजन के उन्नीसिये बारह भाग १०५२ - १९ चौडा है । पूर्व-पश्चिम से पांच हजार तीन सौ पचास योजन और एक योजन के उन्नीसिये साठा पन्द्रह भाग ५३५०. १९ પણ એળખાય છે. અહિંયા અસ ંખ્યાતા દ્વીપ અને અસંખ્યાતા સમુદ્રો છે. આ બધા વલયાકાર છે, એટલે ચુડલી આકારે છે. દરેક દ્વીપને કરતા એકેક સમુદ્ર છે, અનુક્રમે દ્વીપ અને સમુદ્ર એક બીજા કરતાં બમણા થતાં જાય છે. તમામ દ્વીપ અને સમુદ્રોની વચ્ચમાં ‘ જ બુદ્વીપ' આવેલ છે. તમામ દ્વીામાં તે વધારે રમણીય છે.
१५॥
આ દ્વીપની અ ંદર ગુલ્લ હિમવાન નામના પર્યંત છે. આ પર્યંત પીલા સેનાના છે, તે સેા ચેાજન ઉંચા, પચ્ચીસ યેાજન ઉડા, એક હજાર ખાવન ચેાજન ખાર કળાના પહેોળે છે, તે પૂર્વ-પશ્ચિમથી પાંચ હજાર તીન સે પચાસ ચેાજન અને ઓગણીસીયા સાઢા પંદર ભાગ (૫૩૫૦/૧૫ા/૧૯) લાંબી બાજુવાળા છે. મૂલમાં મધ્યમાં
શ્રી કલ્પ સૂત્ર : ૦૧
कल्प
मञ्जरी
टीका
चुल्ल हिमवद्वर्णनम्
॥३२०||


Page Navigation
1 ... 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596