Jain Shasan 1994 1995 Book 07 Ank 01 to 48

Book Title: Jain Shasan 1994 1995 Book 07 Ank 01 to 48
Author(s): Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir

View full book textPrevious | Next

Page 714
________________

ઉપર
જૈન શાસન (અઠવાડિક). જે કારણથી શ્રી તીર્થકર ભગવતે અને શ્રી ગણધર દેવે વડે પણ કેલ અગીતીર્થોના વિહારને પણ નિષેધ કરાય છે. આગમમાં પણ કહ્યું છે કે :
"गीयत्थो य विहारो बीओ गीयत्थमीसितो भणितो । , Uત્તો તદ્યવિારો નાનાતો ઉનાવો fઠ્ઠ”
એક સ્વયં ગીતાર્થને વિહાર, બીજો ગીતાર્થની નિશ્રામાં વિહાર કહ્યો છે પણ આ બે સિવાય ત્રીજે વિહાર શ્રી જિનેશ્વરદેવેએ અનુજ્ઞા આપેલ નથી. ' અર્થાત્ આંધળા વડે આંધળો કયારે પણ સન્માર્ગમાં લઈ જવાતે નથી આ તેને અભિપ્રાય છે. આ બધી વાત ક્ષાયે પશમિક જ્ઞાનને આશ્રયીને કરી.
* ક્ષાયિકાનને આશ્રયીને નનું જ વિશિષ્ટ ફલ સાધકપણું પણ તેજ રીતના. જાણવું જોઈએ. જેમકે, શ્રી અરિહંત પરમાત્માએ પણ સંસાર સમુદ્રના કિનારે રહેલા, અનુપમ દીક્ષા ધર્મના પાલક, ઉત્કૃષ્ટ તપ અને ચારિત્રના આરાધક હેવા છતાં પણ જ્યાં સુધી જીવાજીવાદિ સઘળા પદાર્થોના અવબેધરૂપ કેવળાનને પામતા નથી ત્યાં સુધી તેઓ પણ મોક્ષને પામતા નથી. '
આથી સુનિશ્ચિત થાય છે કે, આલોક અને પરલેકના ફળની પ્રાપ્તિનું પ્રધાન કારણ જ્ઞાન જ છે. આ રીતે જ્ઞાનની જ પ્રધાનતાને જણાવવામાં તત્પર એવો જે ઉપદેશ તેવા નયનું નામ શાનનય છે. આ જ્ઞાનનય ચાર પ્રકારના સામાયિકમાં જ્ઞાનસ્વરૂપ જ એવા સમ્યક્ત્વ સામાયિક અને શ્રુતસામાવિકને જ પ્રધાનપણે માને છે. જ્યારે દેશવિરતિ સામાયિક અને સર્વવિરતિ સામાયિકને માનતું નથી કે ગૌણ પણે પણ માને છે.
આ રીતના નનયનું સ્વરૂપ જણાવ્યું. પ્ર-૨૮૨ ક્રિયાનનું સ્વરૂપ વિશેષથી સમજાવે. . -
ઉ-ક્રિયા જ આ લેક અને પરલેકના ફળની પ્રાપ્તિનું પ્રધાન કારણ છે એમ ક્રિયાનય કહે છે અને પિતાના પક્ષની સિદ્ધિના સમર્થનમાં ક્રિયાનય પણ “નાર્થાન નિષ્ક્રિયવે.' એજ ગાથાને જણાવે છે. (આવનિ.ગા. ૧૦૬૬ જે ઉપર સંપૂર્ણ લખી છે.)
ક્રિયાનય કહે છે કે, આ લેક અને પરલોકના ફળની પ્રાપ્તિ માટે રાત-જણાપેલા એવા ઉપાદેય-હેય-રેય પદાર્થોને વિષે જ પ્રવૃત્તિ કરવી જોઈએ. જે કારણથી, પ્રવૃત્તિ-ક્રિયારૂપ પ્રયતન વિના, જ્ઞાનવાળાઓને પણ ઈચ્છિત અર્થની પ્રાપ્તિ કયારે પણ થતી નથી. અન્ય વડે પણ કહેવાયું છે કે – * “ચૈિવ કદ્દા ઉસ, 7 જ્ઞાનં મતમ્ |
यतः स्त्रीभक्ष्यभोगज्ञो, न ज्ञानात् सुखितो भवेत्" ॥
મનુષ્યને માટે ક્રિયા જ ફલદાયી મનાય છે પરંતુ જ્ઞાન ફલદાયી મનાયું નથી. જે કારણથી સ્ત્રીના અને ભયાદિના ભેગને જાણનાર માત્ર જ્ઞાનથી સુખી થતું નથી.


Page Navigation
1 ... 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072