________________
(૨૮) " અજોડ જીવદયાપ્રેમી ઠાકોર મંગાભાઇ કાળાભાઇ ભગત,
પાટડી ગામ (જિ. સુરેન્દ્રનગર-ગુજરાત) ના ઠાકોર મંગાભાઈને પાંચ વર્ષના મૂકીને માત-પિતા પરલોકે સીધાવ્યા ત્યારે તેમનું પાલનપોષણ કરનાર કુટુંબમાં કોઈ સગું વહાલું ન હતું. પરંતુ નોંધારાના આધાર રૂપે પડોશમાં રહેતા જૈન પરિવારે તેમને પોતાના ઘરે રાખ્યા. પાલન-પોષણ કરીને મોટા કર્યા. શેઠના ઘરે ભેંસો હતી. તેને ચારવા માટે મંગાભાઈ સીમમાં લઈ જતા અને પાછા વળતાં બળતણ માટે લાકડા લઈ આવતા.
એક દિવસ લાકડામાંથી ઉધઈનીકળી. શેઠાણી મંજુબેન જયણા ખૂબ જ પાળતા હતા. તેથી તેમણે ઉધઈવાળું લાકડું મંગાભાઈને બતાવ્યું અને કહ્યું કે જો, 'પૂંજ્યા વિના લાકડું સળગાવાયતો કેટલા જીવોને બાળી નાખવાનું પાપ આપણને લાગે !' શેઠાણીના અંતરમાં રહેલા દયાના ભાવ મંગાભાઈના જીવનમાં વણાઈ ગયા. તેમણે નિશ્ચય કર્યો કે હવેથી બરાબર જોઈને જીવજંતુ રહિત જ લાકડા લાવવા તથા લીલા ઝાડને કાપવા નહિ. પગમાં પગરખા પહેરવા નહી. દરેક જીવો ઉપર દયા રાખવી. જૈન મુનિની વાણી સાંભળવી.
- તેમણે સાતે વ્યસનના ત્યાગની પ્રતિજ્ઞા લીધી. પક્ષીઓને અનાજ તથા કૂતરાઓને રોટલા જાતે જઈને આપતા. બીજા કોઈ શિકાર કરતા હોય તેમને પણ સમજાવીને અટકાવતા. પશુ-પક્ષીઓ જાણે તેમના કુટુંબીજનો હોય તેમ તેઓ તેમની સેવા કરતા થાકતા નહીં.
એક વખત દુષ્કાળના કારણે તળાવના પાણી સૂકાઈ ગયા. તેથી માછલા, કાચબા આદિ જલચર જીવોને હિંસક લોકો મારવા લાગ્યા. તે જોઈને મંગાભાઈને ખૂબજ કરૂણા ઉત્પન્ન થઈ. તેમણે ભક્ત મંડળી ભેગી કરી. સહાય માટે પાટડી જૈન મહાજનને વાત કરી. મહાજનના આગેવાનો ખોડીદાસભાઈ છબીલદાસ, કાંતિભાઈ ગાંધી, તથા
પર