________________
ગ્રાહક જેવા ભિક્ષુક સાધુ-સંતો છે, ચતુર્વિધ શ્રીસંઘના બે ભાગ પૂજ્ય છે, બે ભાગ પૂજક. છતાંય મોક્ષ પુરૂષાર્થ માટે પોતપોતાના સ્થાને રહી શક્તિ ગોપવ્યા વગર ધર્મપુરૂષાર્થ કરનાર ચારેય ભાગ છે. તેથી જ તો શાસ્ત્રકારોએ જેમ પૂજ્ય હેમચંદ્રાચાર્યને અભિવંદ્યા છે તેમ પૂજક એવા કુમારપાળ ને અભિનંદ્યા છે, જેમ ગુરુ પદે રહેલા વજસ્વામિ પૂજારા છે તેમ શિષ્ય પદે રહેલ જાવડશા જેવા શ્રાવકરત્ન પણ ગવાણા છે.
પ્રભુ માર્ગના મુસાફર મુનિવરો સંસારની સાથે સંસારી ગૃહસ્થોની. માયાનો પણ ત્યાગ કરી આરાધનામાં અગ્રેસર બને છે, જ્યારે સંસારીઓ તેજ ત્યાગીઓના રાગી બની સાંસારિક માયાજાળ વચ્ચે પણ મુનિમહંતોની માયા રાખે છે. સાધુ સર્વઆરાધક છે તો શ્રાવક દેશારાધક, સાધુને વિરતિ સર્વથી છે તો ગૃહસ્થ શ્રાવકને દેશથી ખરી, સમતાના આજીવન સાધક શ્રમણો છે, તો શ્રમણોપાસક સામાયિકના માધ્યમે સાધુ જેવો જ { આરાધક-સાધક બનવા અધિકારી છે. માટે જ તો પ્રતિક્રમણ માંડલીમાં કે સાધુની સાથે પ્રતિક્રમણ કરતા તે તે વિશિષ્ટ શ્રાવકની સવિશેષ
આરાધનાની અનુમોદના સાધુ સ્વયં પૂર્વકાળના પુણ્યશાળી ગૃહસ્થોને યાદ કે કરી બોલીને નહિ પણ ગાઈને કરે છે. પ્રતિક્રમણ વખતે સાંજે સજુઝાયના આદેશોની સત્તા સંસારી ઉપાસકને ન આપી સાધુને સુપ્રત કરવા પાછળ આપ્તપુરૂષોનો તે ઉદ્દેશ્ય કંઈક રહસ્યમય છે. સવારના પ્રતિક્રમણમાં સજ્જન શ્રેષ્ઠી કે સામાન્ય શ્રાવકના ગુણોને સ્મરણમાં લઈ સાધુ પણ શું શ્રાવક-શ્રાવિકાની ધર્મસત્તા કે સતીવ્રતની પ્રશંસા નથી કરતા? ભરફેસરની સજુઝાય તેનું ઉદાહરણ છે જ તો.
અરે ! વધુ તો શું કહેવું, પણ જેમ સાધુ-સાધ્વીની આશાતના પણ, પાપરૂપ ગણાવાઈ છે તેમ શ્રાવક-શ્રાવિકાઓની પણ આશાતના3 અવગણનાથી બચવા જ્ઞાનીઓએ સાધુ-સાધ્વીઓને સાંજના પ્રતિક્રમણમાં તેઓ વડે બોલાતા પવિત્ર શ્રી શ્રમણ સૂત્રના માધ્યમે ગુપ્ત ઈશારો કરી જ દીધો છે. તે શ્રાવક-શ્રાવિકા વગરનો સંઘ ચતુર્વિધ કેવી રીતે બને ? આવા ઉત્તમ Four Fold વાળા SANGH ની શ્રેષ્ઠતાને સમજવા આગમપુરૂષોએ નંદીસૂત્ર નામના આગમમાં સાધુને ઉદ્દેશી શું શું નથી કહ્યું?
HIS HIGHNESS ના સ્થાપિત શ્રી સંઘને કંઈક આવી ઉપમાઓ. પણ ઓછી કહેવાય... 8 = SUPREME STRUCTURE OF ALL THE EARTHLY
ASSOCIATIONS. A = APPEARANCE OF VERY VIRTUOUS AND '' APPRECIATIVE PEOPLE. N = NAVIGATION TO SWIM-OVER UNFATHOMABLE
:૧૯:
