________________
મહાતપસ્વીની સુશ્રાવિકા શ્રીઝમકુબેન (ઉં-વ.૬૦ લગભગ) ના દર્શન કરવા જેવા છે.
મૂળ કચ્છ- નલીયા ગામના અને હાલ મુંબઈ-મુલુંડમાં રહેતા ઝમકુબેને કરેલી કે અપ્રમત તપશ્ચર્યાનું વર્ણન સાંભળતાં ભલભલા નાસ્તિકનું મસ્તક પણ
અહોભાવથી ઝુકયા વિના રહે નહિ. ઉગ્ર તપશ્ચર્યાની સાથે તેમની અપ્રમત્તતા. ખરેખર અનુમોદનીય છે. અઠ્ઠાઈના પારણે અઢાઈ ચાલતી હોય છતાં ૮મા ઉપવાસે પણ તેઓ ખડે પગે બધાની સેવા કરતા હોય. નવા આગંતુકને કલ્પનામાં પણ ન આવે કે ઝમકુબેનનો આજે ૮ મો ઉપવાસ હો એટલી બધી પ્રસન્નતા સદૈવ તેમના મુખ ઉપર છવાયેલી હોય. જો એવઠ્ઠા સંઘયણના એકવડા બાંધાના સૂકલકડી શરીરથી પણ આવી મહાન તપશ્ચર્યા અપ્રમત્તપણે અને પ્રસન્નચિત્તે થઈ શકતી હોય તો છે વજaષભ નારાચ વિગેરે મજબૂત સંઘયણવાળા પૂર્વના મહાત્માઓ કે માસખમણના પારણે માસખમણ જેવી તપશ્ચર્યા કરી શકે તેમાં અતિશયોક્તિ કે અસંભવોક્તિ માનવાને કોઈ કારણ રહેતું નથી. ઝમકુબેનની મહાન તપશ્ચર્યાની રૂપરેખા નીચે મુજબ છે.
(૧) અઠ્ઠાઈના પારણે અઠ્ઠાઈ (સાંકળી અન્નઈ) ૩૧. અઠ્ઠાઈના પારણે પણ માત્ર ૨ દ્રવ્યથી એકાસણું હોય. (૨) ભગવાન મહાવીર સ્વામીએ ૧ર. વર્ષના છદ્મસ્થ કાળમાં કરેલ તપશ્ચર્યા. ૧૨ અઠ્ઠમ, ૨૨૯ છઠ્ઠ, ૭ર પક્ષક્ષમણ, ૧૨ માસ ક્ષમણ, બે દોઢમાસી, બે અઢીમાસી, બે ત્રિમાસી, છ બેમાસી, નવ ચોમાસી, એક છમાસી, એક છમાસીમાં ૫ દિવસ ઓછા. બધા મળીને કુલ ૪૧૪૯ ઉપવાસ ઝમકુબેને પણ કરેલ છે. (૩) શ્રેણિતપ (૧૧૧ દિવસના આ તપમાં કુલ ૮૩ ઉપવાસ તથા ૨૮ વ્યાસણા કરવાના હોય છે.)
(૪) સિદ્ધિતપ (૪પ દિવસના આ તપમાં કુલ ૩૬ ઉપવાસ તથા ૯ વ્યાસણા કરવાના હોય છે.
(૫) છેલ્લા વીસેક વર્ષથી દર વર્ષે છ એ અઠ્ઠાઈઓમાં ૮૯ ઉપવાસ કરે છે.
() ચત્તારિ-અ-દશ-દોય તપ. (૭) ૧૩ કઠિયારાના નિવારણ નિમિત્તે સળંગ ૧૩ અઠ્ઠમ (૮) સળંગ ૫૦૦ આયંબિલ. જેમાં ફકત બે જ દ્રવ્યથી આયંબિલ કરતા. (૯) સમવસરણ તપન્નકુલ ઉપવાસ ૬૪. (૧૦) સિંહાસન તપ (૧૧) પાંચ કલ્યાણક તપ. અતીત ચોવીશી- અનાગત ચોવીશી- વર્તમાન ચોવીશી- વીશ વિહરમાન તથા ૪ શાશ્વત જિન એ રીતે કુલ ૯૬ તીર્થકરોના પ-૫ કલ્યાણકના કુલ ૪૮૦ ઉપવાસ. દરેક પારણામાં સાધુ-સાધ્વીજી ભગવંતોને ઉલ્લસિત ભાવથી સુપાત્રદાન આપી, ૪-૫
બહુરત્ના વસુંધરા-ભાગ બીજો . ૨૭૦ AS
