________________
૬૩ : ત્રણ કલાકની તેજસ્વી શાળા
આજનો વિદ્યાર્થી સ્કૂલ પાછળ રોજના સરેરાશ છ કલાક બગાડે છે. બીજા ત્રણ કલાક હોમ વર્ક અને ટ્યૂશન પાછળ વેડફે છે. અને તેમ છતાં કોચિંગ ક્લાસ બાકી રહી જાય છે. દર મહિને યુનિટ ટેસ્ટ, ત્રણ મહિને સેમિસ્ટર, છ મહિને ટર્મિનલ અને વર્ષે એન્યુઅલ એક્ઝામના હથોડા તેને માથે ઝીંકવામાંઆવે છે. આ બધામાંથી પસાર થયા પછી તે ડિગ્રી મેળવે છે તેની કોઈ કિંમત નથી હોતી ત્યારે તે હતાશ થઈ જાય છે. તેને એમ થાય છે કે તેની જિંદગીનાં સુવર્ણ વર્ષો નકામાં ગયાં. તે એક નિષ્ફળ અને નિરાશ નાગરિક બને છે. ગિરગામમાં રહેતા કિરણભાઈ શુક્લએ આ કારણે જ પોતાનાં બંને બાળકોને સ્કૂલેથી ઉઠાડી મૂક્યાં છે. છેલ્લાં છ વર્ષથી કિરણભાઈ તેમને બધા વિષયો સ્કૂલ કરતાં પણ સારી રીતે ઘરે રહીને જ ભણાવે છે. બાર વર્ષની શ્રદ્ધા અને દસ વર્ષનો વિશ્વાસ આજે ખુશખુશાલ છે. શ્રદ્ધાએ અંગ્રેજી માધ્યમની શાળામાં સિનિયર કે.જી. કર્યું તે પછી શિક્ષણના અસહ્ય બોજામાંથી પોતાની ક્યારીના આ કુમળાં પુષ્પને ઉગારી લેવા સંવેદનશીલ પિતાનું હૃદય ધરાવતા કિરણભાઈને થયું કે તેઓ શાળાનો ત્રાસ વધુ સહન કરી શકે તેમ નથી.
વ્યવસાયે શિક્ષક એવા કિરણભાઈ કરોડપતિનાં બાળકોનાં ટ્યૂશન કરે છે અને તેમને વિશ્વાસ હતો કે શાળામાં જે છ કલાકમાં ભણાવવામાં નથી આવતું એ તેઓ નિષ્ઠાપૂર્વક બે કલાકમાં ઘરે ભણાવી શકશે. અને આ રીતે છ વર્ષ અગાઉ તેમની ગૃહશાળા શરૂ થઈ. તેમનો પુત્ર વિશ્વાસ તેમાં પાંચ વર્ષ અગાઉ જોડાયો. બે કલાકની શાળા હોવાને કારણે બંને બાળકોને સંગીત, ચિત્રકામ, કવિતા, સાહિત્ય, નૃત્ય વગેરે કળાઓ માટે પુષ્કળ સમય રહેતો અને આ ક્ષેત્રમાં પણ તેમની ટેલેન્ટ ખીલી ઊઠી છે. બાર વર્ષની શ્રદ્ધા ભરતનાટ્યમ શીખી રહી છે તો વિશ્વાસ તબલાવાદનમાં પારંગત બની રહ્યો છે. તે પંદર વર્ષનો થશે ત્યારે તેણે ક્યાંય નોકરી માટે ભીખ માગવા નહિ જવું પડે. તબલાવાદનની કળા દ્વારા પોતાની આજીવિકા રળી લેવાની તાકાત તેનામાં આવી ગઈ હશે. અને તે વખતે જ એસ.એસ.સી. ની પરીક્ષા પાસ કરવા જેટલું વ્યાવહારિક શિક્ષણ પણ તેણે પ્રાપ્ત કરી લીધું હશે.
શિક્ષણ વિષેના કિરણભાઈના વિષયો મૌલિક અને ક્રાંતિકારી છે. તેમની શિક્ષણની પદ્ધતિમાં માહિતીઓનો ઢગલો વિદ્યાર્થીઓના મગજમાં ઠાંસી ઠાંસીને ભરી દેવાનો ઉપક્રમ નથી. વિદ્યાર્થીને પરીક્ષાનો ત્રાસ
બહુરત્ના વસુંધરા–ભાગ બીજો ૧૮૩
