________________
-
-
-
-
-
-
નથી. તેના મનમાં સ્કૂલ નહીં જવાનું હજી પણ દુઃખ છે. તેને સંસ્કૃત ભણવું
ગમતું નથી. તેને ક્રિકેટ રમવું છે. મિત્રો સાથે ફરવા જવું છે. હવે રહી માત્ર કે સાડાત્રણ વર્ષની અનિતા, પરંતુ અનિતાને તો સ્કૂલ શું તે ખબર નથી. તેને મન તો પાઠશાળા તે જ સ્કૂલ છે. તે પણ તેના ભાઈ-બહેન સાથે રોજ ! પાઠશાળામાં જઈ ધીરે ધીરે ભણવાનો પ્રયત્ન કરે છે.
જવાનમલજીના સૌથી નાના પુત્ર અજિતભાઈનું કહેવું છે કે મેં બી.કોમ. કર્યું પણ તેનો શો ફાયદો? હમણાં સુધી અમારી પાસે શાળાકીય શિક્ષણનો કોઈ વિકલ્પ જ હતો નહીં. હવે એક નવો માર્ગ દેખાયો છે. જે કે ભારતને ખરા અર્થમાં મજબૂત કરવું હશે તો પ્રાચીન ભારતની ઢબે નિમણિ તે કરવું પડશે. મને વધુ આનંદ છે કે મારી દીકરી અનિતાએ તો સ્કૂલ કદી જોઈ
જ નથી. જે સમયે મારો બગડ્યો છે તે તેનો નહીં બગડે. હા, આ બાળકો પાસે સરકારી ડિગ્રી નહીં હોય, પણ દુનિયામાં કોઈ પણ સ્થળે પાછાં નહીં પડે તેની મને ખાતરી છે.
જીવનમાં ન જોઈએ આધુનિકતા.
અમદાવાદનું આ જૈન પરિવાર માત્ર શિક્ષણ દ્વારા પ્રાચીન ભારતમાં જવા નથી માગતું, પરંતુ ક્રમશઃ પોતાનું જીવનધોરણ પણ તેઓ બદલી રહ્યાં છે. શહેરીકરણને કારણે ઊભા થયેલા કોંક્રીટનાં જંગલોમાં હવે તેમણે નહીં રહેવાનો નિર્ણય કર્યો છે. સાબરમતી વિસ્તારમાં જ તેમણે વાસ્તુશાસ્ત્ર પ્રમાણે બંગલો બનાવવાની શરૂઆત કરી છે.
આ બંગલામાં સિમેન્ટ અને લોખંડનો ઉપયોગ નહીં થાય. તેના બદલે ચૂના અને લાકડાનો ઉપયોગ થશે એટલું જ નહીં, ઈલેક્ટ્રિકનું જોડાણ પણ લેવાના નથી. તેના બદલે રોજ રાત્રે ઘીના દીવા સળગાવવામાં આવશે. આ ઘર વાસ્તુશાસ્ત્ર પ્રમાણે બનતું હોવાને કારણે ઘરમાં પંખાની પણ જરૂર નહીં રહે. શિયાળામાં ઠંડી નહીં લાગે અને ઉનાળામાં ગરમી નહીં થાય. શાસ્ત્ર અનુસાર પૃથ્વી પરનું અમૃત એટલે ગાયનું દૂધ છે, જેને ધ્યાનમાં લઈ ઘરમાં ગાયો પણ બાંધવામાં આવશે.
આ બંગલામાં લાખો રૂપિયાનો ખર્ચ કરવાનો હોવા છતાં ઘરમાંજ માટીનું લીંપણ કરવામાં આવશે. કાંસાનાં વાસણોમાં જમવાનું રહેશે, તાંબાના ઘડામાં પાણી રહેશે અને પિતળના વાસણમાં પાણી મળશે. ઘરમાં ફ્રિજ તો નહીં હોય, કારણ કે આ પરિવારનું માનવું છે કે તાજી વસ્તુને વાસી બનાવવાનું મશીન એટલે ફ્રિજ. અને ટીવીનો તો પ્રશ્ન ઊભો થતો નથી. વળી જૈન શાસ્ત્ર પ્રમાણે સાંજે છ પછી ચૂલો સળગશે નહીં.
- પ્રશાંત દયાળ (“અભિયાન” તા. ૧૧-૧૨-૯૫ માંથી સાભાર)
કોY
બહુરના વસુંધરા-ભાગ બીજે ૧૮૨
