________________
[ ૩૮ ]
વસુદેવ–હિંડી : : પ્રથમ ખ ́ડ :
ડાંગર પણુ સંભાળ નહીં લેવાયાથી દબાઇને ઘાસ બની ગઇ. પેલેા બ્રાહ્મણુ પણ નિભોગ્યપણાને લીધે, ડાંગરના ખેતર અને રહિણી ગાયની આશામાં, ખાલી હાથે જ પાછા આન્ગેા. દીન વદનવાળી બ્રાહ્મણી સંતપ્ત અવસ્થામાં બેઠી હતી. બ્રાહ્મણે ઘરમાં પ્રવેશ કરતાં જ તેને જોઇ. તે ઊઠી અને આસન તથા પાદશૌચથી પતિના સત્કાર કર્યો. પછી બ્રાહ્મણે પૂછ્યું, “ તુ શાથી દિલગીર છે ? ” એટલે તેણે નિ:શ્વાસ નાખીને બધી હકીકત કહી. પછી વિષાદપૂર્ણ હૃદયવાળા એ બ્રાહ્મણે બ્રાહ્મણીને કહ્યુ, “ પારકાને સાષે જ તૃપ્ત થનારા કૃતાન્તનાં કાર્યો તું જ. આપણે વિચારેલું બધું જ દૈવયેાગે અન્યથા થયું.
'
साली रुत्तो तणो जातो, रोहिणी न वियाइया । सोमसम्म नडो जाओ, सोमसम्मा वि गब्भिणी ॥
અર્થાત્ આપણે રાખેલી ડાંગરનું ઘાસ થઇ ગયું, રાહિણી ગાય વિયાઈ નહીં, સામશમ્ન્ પુત્ર નટ થઇ ગયા અને સેામશર્મા પુત્રો ગર્ભિણી થઇ. આમ ખેલીને ઘણી વાર વિચાર કરીને તે બ્રાહ્મણ ચપ થયે.
વસુભૂતિ બ્રાહ્મણની ખાખતમાં બન્યું તે પ્રમાણે, મેં પણ વિચારેલી બધી વસ્તુઓ, હે સ્વામી! અન્યથા થઈ. ”
""
ત્યારે સાઈવાડે પેાતાની પત્નીને કહ્યું, “ હે ભદ્રે ! પૂર્વકાળે કરેલાં કમોનાં શુભાશુભ ફળ અવશ્ય મળે છે. આ પછી કેટલાક સમયે પુત્રના વિયેાગથી સંતપ્ત હૃદયવાળા તે ગૃહપતિ મરણ પામ્યા. માતા પુત્રના વિયાગથી દુ:ખી તા હતી જ, તેમાં વળી પતિના મરણથી અત્યંત શોકાકુલ થઇને પતિના માર્ગે ગઇ-મરણ પામી.
પૂછ્યું,
,,
""
આ પછી ધસ્મિલની પત્ની યશેામતી ઘર વેચીને પેાતાને પીયર ગઈ. બધા અલ કારનું તેણે એક પાટલ' બાંધી તે ઉપર સફેદ વસ્ત્ર વીંટાળીને પેાતાની દાસીના હાથમાં આપ્યું, અને તેને ગણિકાને ઘેર મેાકલી. એ દાસીને વસન્તસેનાએ જોઈ અને “ આ શું છે ? ’” દાસીએ જવાબ આપ્યા, ” ધમ્મિલ્લની પત્નીએ માકલ્યુ છે. વસતસેનાએ વિચાર્યું કે, “ નક્કી આ સ્મિલ્લના ઘરનું સારભૂત દ્રવ્ય હશે. ” પણ “ મારે અલકારાનુ શુ કામ છે ?” એમ કહીને તે દાસીને કહેવા લાગી, “ જેમ આવી છે તેમજ ધન્મિલની પત્ની પાસે પાછી જા. ” પછી અંગપ્રતિચારક પલ્લવકે ધસ્મિલ્લના ધનના ક્ષય, પિતા-માતાનું મરણુ, ઘરનું વેચાણુ, યશેામતીનું પીયર જવું તથા અલ'કારાનુ પાછું મેકલવુ વગેરે વસન્તતિલકાને કહ્યું. પાછળથી મિલ્લે તે સાંભળ્યુ
વસન્તતિલકાને વસન્તસેનાની સમજાવટ
66
પછી કાઈ એક વાર ગણિકામાતાએ વસન્તતિલકાને કહ્યું, ફળ વગરના વૃક્ષના
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
