________________
[ ૧૮ ]
વસુદેવ-હિંડી ઃ : પ્રથમ ખંડ :
આપી છે.” એટલે મારા પિતા બલ્યા, “આ પ્રમાણે કન્યાને સ્વીકાર કરવામાં તે ઠીક નથી કર્યું. ચારુસ્વામી હજી હમણાં જ કલાઓ શીખે છે. વિષયાસક્ત થઈને તે એ બધું ભૂલી જશે, ” માતાએ કહ્યું, “મળેલી કન્યાની શા માટે અવજ્ઞા કરે છે?” આ બધી વાત મને દાસીઓએ કહી. પછી શુભ દિવસે અને જ્યોતિષીઓને માન્ય એવા મુહૂર્તમાં પિતાએ મારું પાણિગ્રહણ કરાવ્યું. મિત્રવતીનાં પણ કુલને અનુસરતાં કૌતુકર્મંગલ કરવામાં આવ્યાં. સંગીત, નાટ્ય અને ચિત્રકળાના પરિચયથી હું આનંદ કરવા લાગ્યા.
એક વાર મિત્રવતી પિતાને પીયર ગઈ. ત્યાંથી મામીએ એને સ્નાન કરાવી, પ્રસાધન કરી અને જમાડીને તથા પિતાનાં આભૂષણે આપીને મકલી, પણ અમારા ઘરનાં આભરણે તેણે ત્યાં જ રાખ્યાં. સાંજે જ્યારે મામા ઘેર આવ્યા ત્યારે તેમને તેણે બતાવ્યાં કે, “આ મિત્રવતીનાં શ્વસુર પક્ષનાં આભૂષણે છે, મેં તેને આપણે આપ્યાં છે. ” એટલે મામાએ કહ્યું, “આ આભૂષણે તે વેવાણને કેમ ન મોકલ્યાં? તે કહેશે કે–આ અલં. કાર તે બદલીને મોકલ્યા છે.” મામીએ કહ્યું, “સવારે હું પોતે જ જઈને પાછાં આપી આવીશ.”
તેના વચનથી મામી પ્રભાતે જ અમારે ઘેર આવી. તે વખતે હું ગુરુને ઘેર ગયે હતો. જાગેલી મિત્રવતી પોતાની માતા પાસે ગઈ, આભૂષણે પાછા આપતી મામીએ તેને અપરિમર્દિત વિલેપનવાળી જેઈને પૂછયું, “પુત્રિ! આજે શું ચારુસ્વામી અહીં રહ્યા નહોતા? અથવા શું તે તારા ઉપર કેપેલા છે? તું એકલી કેમ રહી હતી?” એટલે ઘણીવાર સુધી ચૂપ રહીને તે બોલી, “માતા ! મને પિશાચને–ગાંડાને આપીને હવે તું હેરાન કેમ કરે છે?” એ વાત મારી માતાએ સાંભળીને તેને રોષપૂર્વક કહ્યું, “અલિ ! તેર કલાનો પંડિત ચારુસ્વામી એ શું તારી આગળ પિશાચ છે?” તે બોલી, “ફેઈ! કોપ ન કરશે, જે એકાન્તમાં પણ એકલે નાચે છે, ગાય છે, કોઈને શાબાશી આપે છે અને હસે છે તેને સ્વાભાવિક-ડાહ્યો કેવી રીતે કહેવાય? આ પ્રમાણે જ કાર્યો થતાં જોતી હું પણ પિશાચ વડે કેમ ન ગ્રાઉં?” આ સાંભળીને તેની માતા રોતી રોતી મારી માતાને કહેવા લાગી, “તેં જાણી જોઈને મારા ઉપર વેર લીધું છે, કારણ કે તારા છેકરાને આ દેષ તે પહેલાં કહ્યો નહોતે.” મારી માતાએ તેને કહ્યું, “ભલે, તારી પુત્રી સહિત તું નહીં બોલવા જેવું બેલે છે, એ તને શોભતું નથી. હું એવું કરીશ કે તને બરાબર ખબર પડશે. જા, તમે લેકે મારી નજર આગળ ઊભાં ન રહે.” એટલે ખીજાઈને તે પિતાને ઘેર ગઈ. પછી તેના કહેવાથી સર્વાર્થ મામા આવીને મારી માતાને કહેવા લાગ્યા,
ખરેખર, પુત્ર ચારુસ્વામીના રક્ષણ માટેની ક્રિયા તમે શા માટે કરાવતાં નથી ? શા સારૂ બેદરકાર રહે છે?” એટલે માતાએ તેને ધમકાવ્યો કે, “તારી સ્ત્રીની અને છોકરીની એવી રીતે રક્ષા કરી કે પિશાચ તેમને વળગે નહીં. સ્ત્રીનું સાંભળીને મને તપાવવા આવે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
