________________
[ ૪૬૨ ]
વસુદેવ–દ્ધિ...ડી : : પ્રથમ ખંડ :
ધાર્મિક, પ્રજાહિત કરનાર અને સ્વામીભક્ત છે; તેના ઉપર કૃપા કરે. ” મેં કહ્યું, “ કારણુ સાંભળીને કહીશ કે મારી બુદ્ધિનું આ કાર્ય છે કે નથી ( અર્થાત્ મારી બુદ્ધિ અહીં ઉપયાગની થઈ પડે છે કે નહીં.)” એટલે અમાત્ય પ્રણામ કરીને કહેવા લાગ્યા, “સાંભળેા–
**
57
શ્વેતા જનપદના અધિપતિ વિજય રાજાની સાથે જ ઊછરેલા હું તેનેા સચિવ છું. એક વાર એક મહાધનિક સાવાહ પાતનપુરમાં આવ્યા હતા; તેને બે ભાયોએ હતી, પણ પુત્ર એક હતા. કેટલાક સમય પછી તે સાર્થવાહ મરણુ પામ્યા, તેની પત્નીએ વચ્ચે ધનને માટે કલહ થયા ( બન્ને કહેવા લાગી ) કે, “હું પુત્રની માતા છું, માટે મારા અધિકાર છે; તારા અધિકાર શાના ? ” આ પ્રમાણે વિવાદ કરતી તે બન્ને જણીએ રાજદરબારમાં આવી. મને રાજાએ આજ્ઞા આપી કે, “આ કાર્યમાં કેમ હૅકીકત છે તેની તપાસ કરો. ” પછી મેં વેપારીઓ સમક્ષ તે સ્ત્રીઓને પૂછ્યું, “ તમને પુત્રના જન્મ થયા તે કાઇ જાણે છે ? ” તેઓ ખાલી, “ કાઇ જાણતું નથી. ” છેકરા પણ ખેલ્યા, “ મારે તેા બન્ને સરખા સ્નેહવાળી છે; મારી જનેતા કેણુ છે તે હું જાણતા નથી. ” એ સમયે મૂંઝાઈને, • વિચાર કરીશ ’ એમ કહીને તે બન્ને જણીઓને 'મે' રજા આપી. કેટલાક સમય પછી તેઓ ફરી પાછી આવી, એટલે કાધે ભરાયેલેા રાજા મને કહેવા લાગ્યા, “તેં સામાના સમૂહમાં મને હલકા પાડ્યો છે. એવા મંત્રી ડાય ખરા, જે ઘણે કાળે પણ વ્યવહાર-ઝગડાના નિણૅય લાવવાને અસમર્થ હાય ? તે હવે આ કાર્યના નિર્ણય કર્યા સિવાય મારી સામે દેખાઇશ નહીં. ” પછી ‘ રાજાએ કેપ અને પ્રસન્નતામાં અનુક્રમે યમ અને કુબેરના જેવા હાય છે ’એમ વિચારીને ડરેલેા હું ગુસ પણે આશ્રમમાં વસ્યું–અહીં આવ્યેા. મારે માટે જે કરવા લાયક હાય તે કહેા. ”
66
મેં તેને કહ્યું, “ વિષાદના ત્યાગ કરો; આ કાર્યને જોઈને તેના નિ ય લાવવાને આપણે શક્તિમાન છીએ. ” એટલે સ ંતુષ્ટ થયેલા તે મેલ્યા. “ સ્વામી! જો એમ ડાય તા નગરમાં જઇએ. ” મેં પણ તે સ્વીકાર્યું. પછી પેાતાના પરિવાર વડે વીંટાયેલા અમાત્ય આવ્યો. અમે ગેાદાવરી નદી ઊતર્યાં. ત્યાં સ્નાન કરીને તથા આહ્નિક-દિનકૃત્ય કરીને શીઘ્રપણે ચાલતા અવેા ઉપર બેસીને અમે પાતનપુરમાં આવ્યા. નગરમાં પ્રવેશ કરતા એવા મને વિસ્મિત અને પ્રશંસા કરતા લેકે જોતા હતા કે, શું આ દેવ અથવા વિદ્યાધર નગરમાં પ્રવેશ્યા છે? ” આ પ્રમાણે ખેલતા લાકા વડે હૃષ્ટિએ દ્વારા અનુસરાતા હું રાજભવન જેવા અમાત્યના ભવનમાં પ્રવેશ્યા. મારી અપૂજા કર્યા બાદ મને આદરપૂર્વક સ્નાન કરાવવામાં આવ્યું. જમ્યા પછી મારેા બાકીનેા દિવસ સુખપૂર્વક વીતી ગયા.
',
રાત વીતી ગઈ અને પ્રભાત થયુ, એટલે અમાત્ય મને વીનવવા લાગ્યા, “ સ્વામી! હવે તે સાÖવાહનું કુલ જીએ. ” મેં કહ્યું, “ભલે” પછી હું પણ માહ્યોપસ્થાન-બહારના દીવાનખાનામાં આા. ત્યાં વેપારીએ અને સાથે વાઢુ-પત્નીએ અગાઉથી આવ્યાં હતાં.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
