________________
અશ્વસેના લંભક
[૨૬૯]
સજજ થઈને ગ. અંશુમાન મારો સારથિ બન્યું. અભગ્નસેને કહ્યું, “સ્વામી ! મારા ભાઈએ કહેવરાવ્યું છે કે-કાં તો તારા ધન અને વાહનને અર્ધભાગ આપ અથવા મારાથી યુદ્ધમાં પરાજિત થાય તે આ પ્રદેશમાં નહીં વસવાનું કબૂલ કર; માટે હું યુદ્ધ કરું છું. તમે પ્રેક્ષકે થાઓ.પછી તે સૈન્યની તરફ ગયે. બન્ને સેન્યો રથીની સાથે રથી, અશ્વની સાથે અશ્વ, પદાતિની સાથે પદાતિ, હાથીની સાથે હાથી અને યોદ્ધાની સાથે થોદ્ધા એ પ્રમાણે સરખેસરખાની સાથે યુદ્ધ કરવા લાગ્યાં. બને સૈન્યએ તર્યનિનાદ અને જન-કલકલ (યુદ્ધના પિોકાર ) એકી સાથે કર્યા. “હું તારો નાશ કરું છું, મુહુર્ત માત્ર ઊભો રહે ” એમ બેલતા દ્ધાઓના પોકારોથી મિશ્ર કોલાહલ પેદા થયે. બાણુવિદ્યામાં પિતાની નિપુણતા દર્શાવતા પુરુષએ આકાશ ઢાંકી દીધું. મેઘસેનના સૈન્ય ત્વરાપૂર્વક અભગ્નસેનના સૈન્યને પરાજિત કર્યું. તીક્ષણ ખડ્ઝ, શક્તિ, ભાલા અને બાણના સમૂહથી ઘાયલ થયેલા અલગ્નસેનના દ્ધાઓ પીડા પામવા લાગ્યા. જેને વેગ મદિત થયો છે એવો અભગ્નસેન પિતાના નગર તરફ પાછો વળ્યો. મેઘની જેમ ગર્જના કરતાં મેઘસેન આગળ વધે. નિરાશ થયેલા અને આનંદ વગરના યોદ્ધાઓ નાસીને નગરમાં પ્રવેશવા લાગ્યા. મારા સસરાના સિન્યની આવી અવસ્થા જેઈને મેં અંશુમાનને કહ્યું, “દુખી અભગ્નસેનની ઉપેક્ષા કરવી મારે માટે યોગ્ય નથી; કેમકે હું જોઉં છું કે-તે નગરમાં પાછો જશે તો પણ મેધસેન તેને છેડી દેશે નહીં, માટે જલદી ઘડાઓને હાંક, એટલે તેનો અભિમાન હું ઉતારું.” પછી અગ્નિસેનના સૈન્યને ધીરજ આપતે હું સમરના મધ્યભાગમાં પહોંચ્યો. મને સામે આવેલ જોઈને, જેમણે પરમાર્થ જ નથી એવા શ્ર દ્ધાઓ મારા ઉપર આયુધને વરસાદ વર્ષાવવા લાગ્યા. તેમનાં આયુધ મેં કુશળતાથી નકામાં બનાવી દીધાં કેટલાક યોદ્ધાઓને બાંધ્યા અને કેટલાકને રથ વગરના કરી દીધા. પછી મેં અંશુમાનને કહ્યું, “મેઘસેનની પાસે રથ લઈ જા; બીજા બલિજિક-કાગડાઓનું મારે શું કામ છે?” કુશળ એવો તે રથને ત્યાં લઈ ગયે. કાલમેઘ જેવો મેઘસેન બાણની વૃષ્ટિ વરસાવવા લાગ્યા. મૈત્યના પવનની જેમ મેં તેનું નિવારણ કર્યું. શરવૃષ્ટિ નિષ્ફળ જવા છતાં જ્યારે તેણે યુદ્ધ કરવાનું ન છોડ્યું ત્યારે સંબંધી હેવાને કારણે તેના શરીરને ઈજા કર્યા વગર મેં તેનાં ધનુષ્ય, વિજ અને સારથિન વિનાશ કર્યો અને ઘોડાઓને ઘાયલ કર્યા. પછી તેને કહ્યું, “તું આયુધ મૂકી દે, જેથી હું તારો વિનાશ ન કરું.” પછી મૂઢ જેવા થઈ ગયેલા તેને અંશુમાને પકડ્યો અને મારા રથમાં બેસાડ્યો. પાંખ વગરના પક્ષીની જેમ તે ત્યાં શાન્ત બેસી રહ્યો. મેધસેનને આવી અવસ્થામાં જોઈને તેના દ્ધાઓ નાસવા લાગ્યા. જેમણે બળ પ્રાપ્ત કર્યું છે એવા અભસેનના પુરુષોએ તેમના રથ, અ અને હાથીઓ લૂંટી લીધા.
પછી મેં નગરીમાં પ્રવેશ કર્યો. સેનાપતિને મેધસેન સેં. હું પ્રવેશ કરતે હતે
૧. મૈત્રત્યના પવનથી વરસાદ રોકાઈ જાય છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
