________________
-
--
--
-
--
-
-
--
-
--
-
-
-
-
-
- -
-
- -
રક્તવતી લંક
[ ૨૮૩ ]
સુખિયા લેકે પ્રણયીજને સાથે રતિક્રીડા કરીને નિરાંતે સૂવે છે.” તે શબ્દથી હું જાગે, હાથમાં રત્નકરંડક લઈને ઊભેલી કલહંસી પ્રતિહારીને મેં જોઈ. તે રોતી રોતી મને એક બાજુએ લઈ જઈને કહેવા લાગી, “ સ્વામી! દેવી શ્યામલી આપને પ્રણામ કરે છે ને આપનું સ્મરણ કરતી એવી તેણે આપના ચરણમાં મને મોકલી છે.” મેં તેને પૂછ્યું, પરિવાર સહિત રાજા કુશળ છે? દેવી શ્યામલીને પણ આરોગ્ય છે?” એટલે તે બોલી, વિદ્યાથી ભ્રષ્ટ થયેલે દુરાત્મા અંગારક અમારી સાથે યુદ્ધ કરવા આવ્યો. પછી આપના પ્રતાપથી રાજાએ યુદ્ધમાં તેને પરાજય કર્યો, અને કિન્નરગીત નગર લીધું. હવે રાજ્યલાભથી હર્ષિત થયેલાં પરિજન અને દેવી આપનું દર્શન કરવા ઈચ્છે છે.” “તેનું પણ દુઃખ દૂર થાઓ” એમ વિચારીને મેં કલહંસીને કહ્યું, “મને પ્રિયા શ્યામલીની પાસે લઈ જા.” એટલે પ્રસન્ન થયેલી તે મને લઈને ઊડી. પણ જ્યારે તે વૈતાઢ્ય તરફ નહીં જતાં બીજી દિશાએ મને લઈ જવા લાગી ત્યારે મેં વિચાર્યું કે, “ નક્કી આ કલહંસી નથી.; કઈ દુષ્ટા આ રૂપ ધારણ કરીને મને હરી જાય છે.” પછી મેં મૂઠી વાળીને તેના તાળવા
ઉપર પ્રહાર કર્યો, એટલે (કલહંસીને) અંગારક થઈ ગયે. ભય પામીને તેણે મને કી દિધે; અને તે નાસી ગયે. આધાર વગરને હું નીચે ધરામાં પડ્યો. એમાં પાણી ધીરે ધીરે વહેતું હતું. આથી મેં વિચાર્યું કે, “આ કોઈ મોટી નદી હેવી જોઈએ.” પછી હું તરીને બહાર નીકળે અને વિશ્રામ કરવા લાગ્યા. એવામાં મેં શંખનાદ સાંભળ્યો, અને તે ઉપરથી ધાર્યું કે, “ચક્કસ, અહીં નગર છે.”
સવાર પડયું, એટલે હું નગર પાસે ગયા. એક પુરુષને મેં પૂછયું, “ગંગા નદીના તીરના ભૂષણરૂપ આ કયું નગર છે? “તેણે કહ્યું,” ઇલાવર્ધન નગર છે. તમે કયાંથી આવો છે કે તેનું નામ પણ જાણતા નથી !” મેં કહ્યું, “તમારે એ વાતનું શું કામ છે?” ત્યાં હું ન્હા. પછી મારાં આભૂષણે સંતાડીને છાયાવાળાં અને પુષ્પ અને ફલથી ઢંકાયેલાં વૃક્ષેથી સુશોભિત, જાણે કુબેરનું નગર હોય તેવા સુન્દર, સારી રીતે બાંધેલા, અને ઊંચા કોટ અને દરવાજાવાળા, જેની આસપાસ ખાઈ આવેલી છે એવા અને સારાં ગેપુરવાળા તે ઉત્તમ નગરને મેં જોયું. એકી સાથે અનેક રથ જેના ઉપર સારી રીતે ચાલી શકે એવા પહેલા તથા રસિક જન અને વિવિધ વેશધારી નરથી સંકુલ એવા રાજમાર્ગ ઉપર હું આવ્યું. ત્યાં વેચવા માટે મૂકવામાં આવેલાં ફૂલ (રેશમી વસ્ત્ર), ચીનાંશુક (ચીનમાં બનેલું રેશમી વા), હંસલક્ષણ (હંસના જેવું સફેદ અને બારીક રેશમી વસ્ત્રો, કશેય (કોશેટાના રેશમનું વસ્ત્ર) તથા કસવર્ધન (?) આદિ વસ્ત્રો, એજ પ્રમાણે કુંકુમ,કુવલય, પલાશ, પારેવાની ગ્રીવા, મનશીલ અને પરવાળાના વર્ણનાં વિવિધ સુગંધી ચૂર્ણો, વિણાપટ્ટના
૧. આ પછી તા યાદ...વિરાર્થને અર્થ અસ્પષ્ટ છે, એટલે આ અર્થ કેવળ અનુમાને કરેલો છે. - વાદ એટલે શું ? વીજાપટ્ટ પાઠ લઈએ તે “ચીનાઈ કાપડ” એ અર્થે નીકળી શકે ખરે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
