________________
[
૭૪ ]
વસુદેવ-હિંડી ઃઃ પ્રથમ ખંડ :
ભાનમાં આવીને પુષ્પદંતાની આગળ તે અક્ષરો લખવા લાગ્યું કે, “હું જિનદાસ છું.” તે વાંચીને “અહો! અકાર્ય થયું !” એમ વિચાર કરતી પુષ્પદંતા દુઃખી અને શોકાતુર થઈ. વાનરે પૂર્વકાળના પ્રણયથી તેને પકડી, એટલે પુષ્પદંતાએ ફાટ્યા અવાજે ચીસ પાડી. તે શબ્દ સાંભળીને શૂરદેવ ત્યાં આવ્યું, અને દેવી તથા વાનરને જોઈને તેણે પુરુષોને આજ્ઞા આપી, “આ અપરાધમાં વાનર મારે માટે વધ્યું છે. ” વધસ્થાન ઉપર તેને લઈ જવામાં આવતો હતો ત્યાં વચ્ચે રાજમાર્ગ ઉપર ધર્મચિ સાધુને જોઈને, તે હાથ જોડીને પગે પડ્યો. પછી ધર્મચિએ તેને અનશન કરાવ્યું, અને શિક્ષાત્રતે તથા નવકારમંત્ર આપ્યાં. પછી એ વાનરને રાજપુરુષોએ વધ કર્યો, એટલે ફરી પાછો તે વિજ્યપુર નગરમાં પોતાનાં જ પૂર્વનાં માતા-પિતાને પુત્ર થયે. તેનું વાન્તામય નામ પાડવામાં આવ્યું. ત્યાં પણ તેને પૂર્વજન્મનું સ્મરણ હતું
ધર્મરુચિ અણગાર વિહાર કરતા વિજયપુરમાં આવ્યા. તેને જોઈને વાત્તામયે અરહદાસને કહ્યું, “તાત! હું ધર્મરુચિ સાધુની પાસે દીક્ષા લઈશ.” અરદાસે કહ્યું, “પુત્ર! તને શાથી નિર્વેદ થયો છે, કે જેથી તું દીક્ષા લે છે? ” વાતામયે કહ્યું, “ગુરુ તમને તે કહેશે. ” પછી અરહદાસે ધર્મરુચિને વાતામયના નિર્વેદનું કારણ પૂછ્યું. એટલે ધર્મચિએ અવધિજ્ઞાનથી જાણીને તેના બને પૂર્વ અરહદાસને કહ્યા. તે સાંભળીને વાન્તામય સાથે અરહદાસે દીક્ષા લીધી. વિહાર કરતા તેઓ મથુરામાં આવ્યા. શૂરદેવ પુષ્પદંતાની સાથે વંદન કરવાને માટે નીકળ્યો. ધર્મરુચિ, અરહદાસ અને વાન્તામયને તેણે વંદન કર્યું. વંદન કરીને તેણે વાન્તાયને પૂછયું, “ભગવન્! આપને શાથી નિર્વેદ થયો છે, કે જેથી આવા રૂપસ્વી આપે યુવાવસ્થામાં જ દીક્ષા લીધી?” વાન્તામયે કહ્યું,
રાજન ! પુષ્પદંતા દેવી મારા નિર્વેદનું કારણ છે.” એટલે વિસ્મય પામેલો રાજા બે, “પુષ્પદંતા દેવી, નિર્વેદનું કારણ કેવી રીતે ? ” વાન્તામયે કહ્યું, “ગુરુ તમને કહેશે.” પછી રાજાએ ધર્મરુચિને વાન્તામયના નિર્વેદનું કારણ પૂછયું. ધર્મરુચિએ અવધિજ્ઞાનથી એ કારણ સારી રીતે જાણેલું હતું. તેમણે વાન્તામયના પૂર્વ રાજાને કહ્યા. પછી જિનદાસ અને પુષ્પદંતાનું અશ્વ ઉપર બેસી પલાયન કરી જવું-ત્યાંથી માંડીને પ્રવ્રજ્યા સુધીની બધી હકીક્ત તેમણે કહી. “હે શરદેવ! આ પ્રમાણે પુષ્પદંતા દેવી વાન્તામયના નિર્વેદનું કારણ છે” એમ તેઓ બેલ્યા. ધર્મરુચિએ આ પ્રમાણે કહ્યું, એટલે જેને વૈરાગ્ય દ્વિગુણિત થયે છે એવા રાજાએ દેવીની સાથે દીક્ષા લીધી.
લાંબા કાળ સુધી સંયમ પાળીને ધર્મરુચિ અણગાર સધર્મ ક૯૫માં સાધમવતંસક વિમાનમાં ઈન્દ્ર થયા. પેલાં અરહદાસ, વાન્તામય, શૂરદેવ અને પુછપદંતા તેમના જ સામાનિકો થયા. સધર્મેન્દ્ર બે સાગરોપમનું આયુષ્ય પાળ્યા પછી ત્યાંથી આવીને સારા કુળમાં જન્મ્યા અને ત્યાં એમનું નામ સુધર્મ પાડવામાં આવ્યું. અનુક્રમે સંબધ પામીને
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
