________________
પુડ્ડા લ’ભક
[ ૨૭૩ ]
,,
તમારી પાસેથી નીકળીને નગરની ઘેાભાને જોતા હું જુદી જુદી દિશાઓનાં નગરામાં અને પહાડામાં ઉત્પન્ન થયેલા માલ જયાં એકત્ર થયેલા હતા એવા તથા વેચનાર, ખરીદનાર અને કૌતુકી જનાથી ભરેલા બજારમાં પહેાંચ્યા. ત્યાં જુદા જુદા દેશેાના પહેરવેશમાં સજ્જ થયેલા પુરુષાને મેં જોયા. પછી એક સાવાહની દુકાને હું ગયા. તેણે મને પ્રણામ કરીને આસન આપ્યું. તેના ઉપર હું બેઠો, એટલે તેણે મને કહ્યુ, “ આ પુત્ર ! તમારે જેની જરૂર હાય તે નિ:સ ંકેાચ કહેા. ” મેં કહ્યું, “સામ્ય ! મારે ઉતારાની જરૂર છે. ” તે એલ્યુા, “ જો એમ છે તા હું તમને ઉતારા આપીશ અને તમારી યથાશક્તિ મુશ્રુષા કરીશ. ” મેં કહ્યું, “મારા વડીલ આ જ્યેષ્ઠ છે. તેમને યાગ્ય એવા એકાન્ત ઉતારે હાય તા અમે સ્વીકારીએ, જો ન હાય તા ખીજે સ્થળે તપાસ કરીએ. ” તે મેલ્યા, ભલે, જુએ ત્યારે, આ પ્રમાણે હું વાતચીત કરતા હતા, એટલામાં મોટા શબ્દ પેદા થયા, પણ એ શબ્દ પેદા થવાનું તે પ્રકારનુ કારણ દેખાતુ નહાતું. શબ્દ શાન્ત થયેા. પણ એકાદ મુહૂર્ત પછી તે જ પ્રકારના શબ્દ પાછે। સંભળાયા. મેં સાથ વાહને પૂછ્યું, “આ શાના શબ્દ છે? અને શા કારણથી થાય છે ? ” તેણે મને કહ્યુ, “ આ પુત્ર ! અહીં મહાધનિક ઇલ્યપુત્ર।મેટા મૂલ્યની હેાડ મૂકીને દ્યુત રમે છે. તેમાં ધન મળતાં તે નિમિત્ત થતા વિક્રોશથી ઉત્પન્ન થયેલે આ શબ્દ છે. ” એટલે મેં સા વાહને કહ્યું, “ જાઉં છું ત્યારે, બીજે પણુ ઉતારાની તપાસ કરું છું. મારા વડીલને જે ઉતારા રુચશે ત્યાં વસીજી.... ” તેણે કહ્યું, “ ભલે, મારું નામ વિજય છે, અને હું ઉત્તર તરફની વોથિ (શેરી)માં વસું છું. ત્યાં આવજો.
(6
""
,,
""
પછી ‘આ તેા ઉત્તમ શકુન થયે ' એમ વિચારીને હું દ્યૂતસભામાં ગયા. ત્યાં દ્વારપાળે મને કહ્યુ, “ અહીં તા ઇભ્યપુત્રા દ્યૂત રમે છે, ત્યાં બ્રાહ્મણેાને દાખલ થવાનુ શુ કામ છે. ? ” મેં કહ્યુ, ” આ ! પુરુષનેા બુદ્ધિવિશેષ અને પાણિલાઘવ-હાથચાલાકી જોવાનું કુશળ મનુષ્યને માટે નિષિદ્ધ નથી. ” પછી તેણે મને પ્રવેશવા દીધા, એટલે હું સભામાં ગયા. ઇભ્યપુત્રાની વચ્ચે એક કરાડના દાવ મૂકવામાં આવ્યેા હતેા. ત્યાં મારે કયા પક્ષના આશ્રય કરવા ? ’ એના નિણૅય હું કરી શકતા નહાતા. હું તેા પરાણેા, વળી બ્રાહ્મણ હાઇ બન્ને પક્ષેાને સમાન હતા. પછી તે લેાકેાએ મને પૂછ્યું, “ આ` ! દ્યુતવિધિ જાણેા છે ? ” મેં હા કહી. મને ચેાગ્ય લાગતા નિ ય મે' કહ્યો. માટી હાડ મૂકવામાં આવી. પછી તેમાં વીણાદત્ત જીત્યો. તેણે મને કહ્યુ, “ આર્ય ! તમારી ઇચ્છા હાયતા હાડ સૂકા, અને ખેલા.” હું તેના પક્ષમાં બેઠા. સામા પક્ષના માણસેા કહેવા લાગ્યા, “ તમારી પાસે ધન હાય તેા ખેલજો. આ કાર્ય માં બ્રાહ્મણનુ શું કામ છે ? ’* વીણાદત્તે કહ્યુ, “મારા વૈભવથી બ્રાહ્મણ ભલે ધૃત ખેલે. ” પછી મેં મારા આભરણે। તેમને બતાવ્યાં. સાપના જેવી દ્રષ્ટિથી તે તરફ જોઇને જાણે તે જીતી લીધાં હેાય તે પ્રમાણે સન્તુષ્ટ થયેલા તેઓએ
66
૩૫
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
