________________
[ ૮૦ ]
વસુદેવ-હિંડી : : પ્રથમ ખંડ :
આભરણવાળો ધમિલ પણ ત્યાં ગયો. પછી પદ્મખંડમાં વસતી લક્ષમી સમાન તે રાજકન્યા પિતાની કાતિવડે લોકોની દષ્ટિને આકર્ષતી સ્વયંવરમંડપમાં આવી. રૂપતિશયથી યુક્ત તેને ધમ્પિલે જે. દેવકુમાર જેવી કાન્તિવાળા ધમિલને તેણે પણ સિનગ્ધ અને મધુર દષ્ટિથી અવલે. મદનના બાણથી ઘાયલ હદયવાળી તે ધમ્મિલની પાસે ગઈ, સુવાસિત પુષ્પની માળા ધમ્મિલલના ગળામાં પહેરાવી, અને માથા ઉપર અક્ષત નાખ્યા. એ જોઈને લોકો ખૂબ વિસ્મય પામ્યા. સ્વયંવર થઈ ગયા અને રાજાની આજ્ઞાથી ધમ્મિલને ભવનમાં લઈ જવામાં આવ્યું. રાજકુળને છાજે તેવી રીતે તેમનું લગ્ન થયું.
આ વાત આમ બની. બીજી બાજુ, ધમિલના વિયોગથી દુર્બળ અને ફિક્કા કપિલવાળી અને શોકસાગરમાં ડૂબેલી વિમલસેના દુખપૂર્વક રહેતી હતી.
પછી બીજા દિવસે રાજાની સંમતિથી ધમિકલને કપિલા તથા પરિજનો સહિત નગરમાં ફેરવવામાં આવ્યો. સર્વ રિદ્ધિ અને વૈભવ સહિત ફરતો તે વિમલસેનાના ઘરના અગ્ર દ્વાર આગળ આવ્યું. એટલે નોકરો અને દાસ-દાસીઓ “રાજાએ પોતાની કન્યા કોની સાથે પરણાવી છે?” એ જેવાને માટે બહાર નીકળ્યાં. તેમણે ધમ્મિલને જોય, એટલે ઉતાવળે વિમલસેનાની પાસે જઈને કહ્યું, “સ્વામિનિ ! ધમિલ રાજાને જમાઈ થયે છે.” આ વચન સાંભળીને ઈર્ષોથી જેનું શરીર કંપ્યું છે એવી વિમલસેના પિતાના હદય સાથે વિચાર કરી “મારે શા માટે બેસી રહેવું ?” એમ નક્કી કરી હાથપગ ધોઈ, શુદ્ધ વસ્ત્ર ધારણ કરી, સોનાની ગજમુખ ઝારીમાં અર્થ લઈને નીકળી. વાહનની પ્રદક્ષિણા કરીને તેણે ધર્મિલનો જમણે હાથ ઊંચો કરીને કહ્યું, “સ્વામી તમારી રીત જોઈ લીધી. ” આ સાંભળી ધમ્મિલે તેને તે જ હાથથી પકડીને વાહનમાં બેસાડી. પછી ધમ્મિલ રાજ્યમહેલમાં પહોંચે અને વાહનમાંથી ઉતર્યો. ત્યાં તેનું કૌતુકમંગલ કરવામાં આવ્યું. પછી કપિલા અને વિમલાની સાથે સુખ અનુભવતો તે રહેવા લાગ્યો. કામેન્મત્ત વિદ્યાધરનો વૃત્તાન્ત
એક વાર રાજાની પાસે એક ઘોડે લાવવામાં આવ્યો. તેને ધમિલ પલટવા માંડ્યો. અશ્વપાલાએ ઘોડાને ચોકડું ચડાવ્યું, લગામે બાંધી, સર્વ રીતે સજજ કર્યો, તંગ બાંધ્યા, ઘુઘરીઓ લટકાવી, મુખને શોભા આપનારા ચામરો બાંધ્યાં, અને પાંચ પ્રકારનાં અશ્વઆભૂષણેથી તેને અલંકૃત કર્યો, એટલે સુતરાઉ વસ્ત્ર પહેરેલ, અર્ધા પગ ખુલ્લા રહે તેવું (ચડ્ડી જેવું ) અધેવસ્ત્ર ધારણ કરેલે, જેણે સુગંધી પુષ્પને શેખર બાંધ્યું છે એવો, વિચિત્ર અલંકારોથી શોભતા સર્વાગવાળે અને વ્યાયામથી ચપળ શરીરવાળે ધમિલ પક્ષીની જેમ લીલાપૂર્વક તે ઘોડા ઉપર આરૂઢ થયે. ડાબા હાથમાં તેણે લગામનો દોર લીધે, અને વિશદ તથા મૃદુ એવા જમણા હાથમાં ચાબૂક લીધે. બરાબર બેઠક લગાવી, અને સાથળ દબાવીને ઘોડાને થોડેક સુધી ચલાવ્યું. જાતવંત અને સવારનું ચિત્ત પારખ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
