________________
[ ૧૨૧ ]
પૂરા મહિને જાંબવતીએ ઉત્તમ લક્ષણાવરે અકિત હથેળીએ અને પગનાં તળિયાંવાળા, વિકસિત કમળ જેવાં લેાચનવાળા અને ખીજના ચંદ્ર જેવા મનહર વદનચદ્રવાળા પુત્રને જન્મ આપ્યા. જાખીના પુત્રના જન્મ પછી તુરતજ મતિસાગર, અજિતસેન અને દારુકને ત્યાં પણ પુત્રજન્મ થવાના સમાચાર કૃષ્ણને આપવામાં આવ્યા. સમાચાર લાવના રાઓને કૃષ્ણે કહ્યુ, “ જાખવતી દેવીના પુત્રના એ મિત્રા થશે. ” એ સર્વેનું જાતકર્મ કર્યા પછી તેમનાં અનુક્રમે સાંબ, બુદ્ધિસેન, જયસેન અને સુદારક એવા નામ પાડવામાં આવ્યાં. પછી દેવકી, રુકિમણી, જાંબવતી અને પ્રદ્યુમ્નવડે લાલનપાલન કરાતા સાંખ સુખપૂર્વક ઉછરવા લાગ્યા.
એક વાર કૃષ્ણને પગે પડાવવા માટે સાંખને લાવવામાં આવ્યે . કૃષ્ણે તેને રમાડવા લાગ્યા. એ વખતે કાલિંદસેના ગણિકા પણ સુહિરણ્યા નામે બાલિકાને કૃષ્ણને પગે પડાવવા આવી. કૃષ્ણે તેને પૂછ્યું, “ કાલિંદસેના ! આ તારી છેાકરી છે ? ” તેણે “આપ આજ્ઞા કરા છે. તેમજ છે ” એમ કહ્યું. કૃષ્ણે મેલ્યા, “ તેને કુમારની પાસે બેસાડ.” કાલિ ંદસેનાએ એ છેાકરીને કુમારના પાદપીઠ પાસે બેસાડી. રમત કરતાં એ બન્ને બાલકા એકબીજાને ભેટી પડયાં; એટલે કૃષ્ણે મંત્રી સામે જોયું. મંત્રીએ કહ્યું, “ એ યાગ્ય જ છે. ” પછી જેને ખેલવાની તક મળી છે એવી કાલિદસેનાએ કહ્યુ, “ દેવ ! આ કાંચનપુરના અધિપતિ હેમાંગદની પુત્રી છે. જો મારા ઉપર આપની કૃપા હોય તે આ છેાકરી કુમારકૃષ્ણે ૮ ભલે ’ એમ કહીને એ વસ્તુ સ્વીકારી, અને પછી કોસુહિરણ્યા કુમારી મારી પુત્રવધૂ છે, માટે કુમારના જેટલી જ કરી. ” આમ કહીને તે કન્યાને માકલી અને તે ઉછરવા લાગી. સાથે કલાચાર્ય સુમુખ પાસે મેાકલવામાં આવ્યે. ત્યાં તે
""
ની સેવિકા ભલે થાય. મ્બિક પુરુષાને કહ્યુ, સંભાળથી તેનું પાલન સાંખને પણ તેના મિત્રા કલાએ શિખવા લાગ્યા.
પીઠિકા
**
રુકમીની પુત્રી વૈદર્ભી સાથે પ્રદ્યુમ્નનાં લગ્ન
66
એક વાર પ્રદ્યુમ્ન પેાતાની માતાને વંદન કરવા ગયા ત્યારે તેણે રુકિમણીને આંસુ સારતી જોઇ. તેણે પૂછ્યું', માતા ! દેવ સિવાય બીજા કેાઇએ તારા અપરાધ કર્યો હાય તા કહે, હું શિક્ષા કરું. ” રુકિમણીએ કહ્યુ, “ પુત્ર ! મેં તારા મામાં રુકમીને તારે માટે સદેશે! મેકલ્યા હતા. તેની કન્યા વૈદભી મારા જેવા રૂપવાળી છે. પણ તે તે
6
કહે છે કે, મારી કન્યા હું ચાંડાલેાને આપીશ, પણ રુકિમણીના પુત્રને નહી આપું. ' આથી મને ક્રોધ થયા હતા. ” પ્રદ્યુમ્ને કહ્યું. “માતા ! તું ધીરજ ધર, એ ચાંડાલેાને જ કન્યા આપશે.
,,
Jain Education International
૧. મતિસાર અને અજિતસેન એ યાદવે છે અને દારુક કૃષ્ણના સારથિ છે.
૧૬
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
