________________
મ્મિલ—હિડી
વિન્મતી વિદ્યુહલતા અને બીજી સાળ કન્યાઓનુ પાણિગ્રહણ
એક વાર ધમ્મિલ આનંદપૂર્વક અગાશીમાં બેઠા હતા ત્યારે એક વિદ્યાધરકન્યા આકાશમાર્ગે ઊડતી આવી. રૂપ અને તેજને કારણે વીજળીની જેમ તે ધસ્મિલની આગળ ઊભી રહી. તેણે કહ્યું, “ હું આર્યપુત્ર! મારા જાણવામાં આવ્યું છે કે વિદ્યાસાધન કરતા મારા નિરપરાધ ભાઇ કામેાન્મત્ત વિદ્યાધરને તમે મારી નાખ્યા છે. દયાવાન અને સ્વભાવથી કામળ હૃદયવાળા તમારે માટે નિરપરાધીના વધ કરવાનું કાર્ય શુ ચેાગ્ય છે? ” ધસ્મિલે કહ્યુ, “ હું સુન્દર ! વધ કરવાના ઇરાદા સિવાય, અજાણપણે જ મેં તે વાંસનું જાળુ કાપી નાખ્યું. તેમાં તારા ભાઈ મરણ પામ્યા, એમાં મારે દ્વેષ નથી. કર્મોની ભવિતવ્યતાથી તેનું અવસાન થયું. ” એટલે તે મેલી, “ આર્યપુત્ર! એમ જ છે. મને પેલી કન્યા મિત્રસેનાએ બધી હકીકત જણાવી. અમે તે મિત્રસેનાને કહ્યું કે, • સુન્દર ! એ પુરુષને અહીં તેડાવ. ' એટલે હુ થી અત્યંત ત્વરા કરતી તેણે તમારી સાથે પ્રથમ કરેલા સંકેત અનુસાર ભૂલથી શ્વેત પતાકા ચડાવી. એ જોઇને તમે ચાલ્યા ગયા. તમને આવતાં કેમ મેાડું થયું ? એમ વિચારીને અમે સર્વેએ સબ્રમપૂર્વક તમને શેાધ્યા, પરન્તુ ક્યાંય તમે જોવામાં ન આવ્યા. એટલે તે બધીએએ મને મેાકલી કે, “ જા, તે પુરુષની તપાસ કર. ” એટલે ગ્રામ, આકર, નગર, પેટ, કટ અને મખા( તુચ્છ ગામા )માં ઊડતી અને તમારી શેાધ કરતી આ ચંપાપુરીમાં હું આવી. પૂર્વે કરેલાં રહ્યાંસહ્યાં સત્કર્માને પરિણામે મેં તમને જોયા. મારી વ્હેન સહિત હું તથા તે સાળે કન્યાએ તમારી આજ્ઞાકારી છીએ. ” એમ કહીને નીલકમળના જેવી કાન્તિવાળા આકાશમાં તે ઊડી. જઇને ઘેાડી જ વારમાં તે સર્વે કન્યાઓની સાથે પાછી આવી. તે સર્વેની સાથે સ્મિલ્લના વિવાહ થયેા. લગ્ન થઇ રહેતાં તે સર્વ કન્યાઓની સાથે પ્રીતિસુખ અનુભવતા તે રહેવા લાગ્યા. વસન્તતિલકાનુ પુનમ લન
એક વાર વિદ્યુન્નતીએ પરિહાસપૂર્વક વિમલાને કહ્યું, “હું વિમલા ! ઇર્ષ્યાથી રાષ પામીને તેં આ પુત્રને લાત મારી એ થ્રુ ચેાગ્ય હતું ? ” એટલે વિમલાએ કહ્યુ, “ સખિ વિષ્ણુન્મતિ ! ખીજી સ્ત્રીનું નામ લે અને લાત મારવી શુ ચેાગ્ય નથી ? ” વિધમતી મેલી, “ સુખદ એવાં પેાતાનાં વહાલાંનુ નામ લેવુ' એ યેાગ્ય જ છે, માટે લાત મારવારૂપ શિક્ષા તને કરવી જોઇએ. ” આ સાંભળી વિમલાએ હસીને કહ્યુ, “ સિખ વિશ્વમતિ ! જે મેં આ પુત્રને લાત ન મારી હાત તેા આ પુત્ર સાથેના રતિરસનુ પાન તમે કયાંથી પામત માટે તમે સર્વે મારા પૂજા-સત્કાર કરી. ” આ સાંભળી તે સર્વે હસીને ચૂપ થઇ. આ પ્રમાણે પરિહાસ પૂરા થતાં વિદ્યુન્મતીએ ધમ્મિલને પૂછ્યું, આ પુત્ર ! તે વસન્તતિલકા કાણુ છે ? ” એટલે ધસ્મિલ્લે ઉત્તર આપ્યા, વિધન્મતિ ! તેનું નામ લેતાં પણ હું ડરું છું, કારણ કે અહીં રીસાળ માણસે વસે છે !”
66
66
Jain Education International
[ ૮૫ ]
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
