________________
ધમ્મિલ્લ—હિ'ડી
[ 1 ]
એક વાર પુત્રને કહીને પિતા વેપારને માટે સારઠ દેશમાં ગયા. ત્યાં ગિરિનગરના ધન સાવાહની પુત્રી ધનશ્રીના ચાગ્ય શુલ્ક-પહેરામણીથી સમુદ્રદત્તની સાથે વિવાહ કર્યાં; અને પુત્રને ખખર આપ્યા વગર જ લગ્નની તિથિ નક્કી કરીને પેાતાના નગરમાં આળ્યેા. પછી તેણે સમુદ્રદત્તને કહ્યુ, “ પુત્ર ! ગિરિનગરમાં મારા માલ છે, માટે ત્યાં તું મિત્રાની સાથે ચાલ. એ માલને આપણે ત્યાં વિનિયોગ કરીશું. ” આમ કહીને સમુદ્રદૃત્તના મિત્રાને તેણે વિવાહ સંબંધી વાત કરી. આ પછી તેએ પેાતાને છાજતા વૈભવ સહિત નીકળ્યા, અને કથા–વિનાદ કરતા અનુક્રમે ગિરિનગર પહોંચ્યા. નગર બહાર પડાવ નાખીને ધન સાવાર્હ પાસે માણસ માકક્લ્યા કે, ‘તમારે વર આવ્યા છે, ' પછી સાવાડે પેાતાના વૈભવ પ્રમાણેના ઉતારી આપ્યા, અને ત્યાં તેમને રાખ્યા. પછી રાત્રે ભેાજનના મિષથી બધા ધન સાથૅવાહના ઘેર આવ્યા, અને એ વખતે સમુદ્રદત્ત પાસે ધનશ્રીનું પાણિગ્રહણ કરાવ્યું. પછી સમુદ્રદત્ત ધનશ્રીના વાસગૃહમાં પ્રવેશ્યા. ત્યાં એકાન્ત જાણીને ધનશ્રીને છેતરીને પોતાના મિત્રા વચ્ચે આવીને સૂઇ ગયા. પછી સવાર થતાં શાચ માટે પેાતાના મિત્રાની સાથે ગિરિનગરની બહાર નીકળ્યેા. ત્યાંથી એ મિત્રાની નજર ચૂકાવીને નાસી ગયા. મિત્રાએ આવીને સાગરચંદ્રને અને ધન સા વાહને તેના નાસી જવાની વાત કહી. તેમણે ચારે કાર તપાસ કરી, પણ પત્તો ન લાગ્યા. પછી તે ખિન્ન વદનવાળા મિત્રા કેટલાક દિવસ સુધી રહીને ધન સાવાહની રજા લઇને પેાતાના નગરમાં ગયા.
66
બીજી બાજુ, પેલેા સમુદ્રદત્ત દેશાન્તરામાં ફ્રીને કેટલાક કાળ પછી જેના નખ, કેશ, દાઢી અને રૂવાટાં વધી ગયાં છે એવા કાપડીના વેશમાં ગિરિનગર આવ્યેા. ઉદ્યાનમાં તેણે ધન સાવાહને જોયા. તેને પ્રણામ કરીને તેણે કહ્યું, “હું તમારા ઉદ્યાનનું કામ કરીશ. ” ત્યારે સા વાડે કહ્યુ, “ એલ, શું પગાર લઇશ ? ” તેણે જવાબ આપ્યા, “ મારે પગારનું કામ નથી. હું તેા તમારી કૃપાની આશા રાખું છું; માટે મને તુષ્ટિદાન આપજો. ’ ધન સાર્થવાડે તેને હા પાડતાં તે ઉદ્યાનમાં કામ કરવા લાગ્યા. વૃક્ષાયુવે ૪માં કુશળ તે સમુદ્રદત્તે થાડા દિવસમાં તે ઉદ્યાનને સર્વ ઋતુનાં પુષ્પ અને ફળથી સમૃદ્ધ બનાવી દીધું. ઉદ્યાનની શાભા જોઇને ધન સાવાતુ ખૂબ હર્ષ પામ્યા. તેણે વિચાર્યું, “ આવા ગુણવાન પુરુષ બગીચામાં કામ કરે એ શા કામનું? તે મારી દુકાનમાં બેસે તે સારું, ” પછી તેને સ્નાન કરાવીને, અલકાર તથા વસ્ત્ર પહેરાવીને દુકાનમાં બેસાડ્યો. આય અને વ્યયમાં કુશળ એવા તેણે ગ ંધયુક્તિ( સુગંધી પદાર્થોનાં મિશ્રણ)ની પાતાની નિપુણતાથી શહેરી લેાકેાને જાણે કે ઉન્મત્ત બનાવી દીધા. લેાકેાએ તેને પૂછ્યું, “ તમારું નામ શું ? ” એટલે તેણે જવાબ આપ્યા કે, “ મારું નામ વિનીતક છે. ” આ પ્રમાણે એ વિનયસંપન્ન વિનીતક આખા નગરને વિશ્વસનીય થયા. એટલે સાઈવાડે વિચાર કર્યા, “ આ માણસ દુકાને બેસે તે પણ ઠીક નથી; કારણ કદાચ રાજા એને વિષે જાણશે તા એને પરાણે તેડાવી લેશે; માટે મારા ઘરના ભંડારની વ્યવસ્થા ભલે કરે, ” પછી તેને
""
Jain Education International
כ
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
